Nghiên cứu giải pháp cấp nước nông thôn trong điều kiện biến đổi khí hậu của tỉnh nam định

L IC M
Sau quá trình th c hi n, d
L

ng V n Anh, đ

cs

is h

N

ng d n t n tình c a TS. oàn Thu Hà, TS.

ng h đ ng viên c a gia đình, b n bè, đ ng nghi p, cùng

v i s n l c ph n đ u c a b n thân, tác gi đã hoàn thành lu n v n th c s chuyên
ngành C p thoát n
c pn

c đúng th i h n và nhi m v v i đ tài: “Nghiên c u gi i pháp

c nông thôn trong đi u ki n bi n đ i khí h u c a t nh Nam

nh”

Trong quá trình làm lu n v n, tác gi đã có c h i h c h i và tích l y thêm
đ

c nhi u ki n th c và kinh nghi m quý báu ph c v cho công vi c c a mình.
Tuy nhiên do th i gian có h n, trình đ còn h n ch , s li u và công tác x lý

s li u v i kh i l

ng l n nên nh ng thi u sót c a Lu n v n là không th tránh

kh i. Do đó, tác gi r t mong ti p t c nh n đ

c s ch b o giúp đ c a các th y cô

giáo c ng nh nh ng ý ki n đóng góp c a b n bè và đ ng nghi p.
Qua đây tác gi xin bày t lòng kính tr ng và bi t n sâu s c t i TS. oàn Thu
Hà, TS. L

ng V n Anh, ng

i đã tr c ti p t n tình h

ng d n, giúp đ và cung

c p nh ng tài li u, nh ng thông tin c n thi t cho tác gi hoàn thành Lu n v n này.
Tác gi xin chân thành c m n Tr
giáo Khoa K thu t Tài nguyên n

ng

i h c Th y l i, các th y giáo, cô

c, các th y cô giáo các b môn đã truy n đ t

nh ng ki n th c chuyên môn trong su t quá trình h c t p.

Tác gi c ng xin trân tr ng c m n các c quan, đ n v đã nhi t tình giúp đ
tác gi trong quá trình đi u tra thu th p tài li u cho Lu n v n này.
Cu i cùng, tác gi xin g i l i c m n sâu s c t i gia đình, b n bè và đ ng
nghi p đã đ ng viên, giúp đ và khích l tác gi trong su t quá trình h c t p và
hoàn thành Lu n v n.
Xin chân thành c m n./.
Hà N i, ngày

tháng 5 n m 2014
Tác gi

Ph m Th Minh Thúy


B N CAM K T
Tên tác gi : Ph m Th Minh Thúy
H c viên cao h c 20CTN
Ng

ih

ng d n: TS. oàn Thu Hà, TS. L

ng V n Anh

Tên đ tài Lu n v n: “Nghiên c u gi i pháp c p n
ki n bi n đ i khí h u c a t nh Nam

c nông thôn trong đi u

nh”

Tác gi xin cam đoan đ tài Lu n v n đ

c làm d a trên các s li u, t li u

đ

c thu th p t ngu n th c t , đ

c công b trên báo cáo c a các c quan nhà

n

c…đ tính toán ra các k t qu , t đó cân b ng, đánh giá và đ a ra m t s đ

xu t gi i pháp. Các s li u, k t qu trong Lu n v n là trung th c và ch a t ng đ
ai công b trong b t k công trình nào khác.
Hà N i, ngày

tháng 5 n m 2014
Tác gi

Ph m Th Minh Thúy

c


M CL C
PH N M

CH

U ........................................................................................................ 1

NG 1. T NG QUAN ...................................................................................... 6

1.1. T ng quan v các nghiên c u thu c l nh v c c a đ tài ..................................... 6
1.2. T ng quan khu v c nghiên c u ........................................................................... 9
1.2.1.

c đi m đ a lý t nhiên .................................................................................. 9

1.2.2.

c đi m kinh t xã h i ................................................................................. 15

1.2.3. ánh giá hi n tr ng c p n
1.2.4. Tình hình ngu n n
c pn
CH

C PN

nh .............................. 16

c, hi n tr ng và kh n ng khai thác ngu n n

c nông thôn t nh Nam
NG 2 TÁC

c nông thôn t nh Nam

c ph c v

nh ......................................................................... 19

NG C A BI N

I KHÍ H U T I NGU N N

C NÔNG THÔN C A T NH NAM

C VÀ

NH ........................................... 26

2.1 B KH và các k ch b n B KH .......................................................................... 26
2.2. B KH t nh Nam

nh ...................................................................................... 27

2.3. ánh giá tác đ ng c a B KH nh h

ng đ n ngu n n

c t nh Nam

nh .... 29

2.3.1. ánh giá tác đ ng c a B KH đ n n

c m t ................................................. 29

2.3.2. ánh giá tác đ ng c a B KH đ n n

c ng m .............................................. 37

2.4.
nh.

ánh giá tác đ ng c a B KH nh h

c nông thôn t nh Nam

................................................................................................................. 42

2.4.1. nh h

ng c a vi c khai thác n

2.4.2. Hi n tr ng và quy ho ch c p n
2.4.3. nh h
CH

ng đ n c p n

c đ n quá trình xâm nh p m n ................ 42
c nông thôn................................................ 47

ng xâm nh p m n đ n công trình c p n

NG 3

XU T GI I PHÁP C P N

KI N BI N

I KHÍ H U C A T NH NAM

3.1. Phân vùng c p n

c t p trung nông thôn ..... 51

C NÔNG THÔN TRONG

I U

NH........................................... 52

c nông thôn, tính toán nhu c u dùng n

c đ n n m 2030 . 52

3.1.1. C s phân vùng............................................................................................. 52
3.1.2. Phân vùng c p n

c nông thôn t nh Nam

3.1.3. Tính toán nhu c u dùng n

nh ............................................. 53

c đ n n m 2030 ................................................. 56


3.2. Các gi i pháp c p n

c cho vùng không b nh h

ng b i bi n đ i khí h u ... 60

3.2.1. Gi i pháp v i các vùng đã có công trình c p n

c t p trung......................... 60

3.2.2. Gi i pháp v i các xã ch a có công trình c p n

c t p trung ......................... 61

3.3. Các gi i pháp c p n

c cho vùng b nh h

ng bi n đ i khí h u .................... 69

3.3.1. Gi i pháp v i các vùng đã có công trình c p n
3.3.2. Gi i pháp v i các vùng ch a có công trình c p n

c t p trung......................... 69
c t p trung..................... 71

3.4. Các gi i pháp nâng cao phát huy hi u qu CTCNTT xây m i ......................... 78
K T LU N VÀ KI N NGH .................................................................................. 80


DANH M C CÁC HÌNH V
Hình 1.1: B n đ khu v c – t nh Nam
Hình 2.1: M i quan h gi a l
Nam

nh .............................................................10

ng m a trung bình tháng và l

ng b c h i tháng t i

nh giai đo n 1959- 2009 ...............................................................................30

Hình 2.2: Quan h gi a l

ng m a và b c h i hàng n m t i Nam

nh giai đo n

1959 - 2009 ..............................................................................................................30
Hình 2.3: K ch b n xâm nh p m n trên h th ng sông t nh Nam

nh th i đi m mùa

khô n m 2010 ............................................................................................................34

Hình 2.4: K ch b n xâm nh p m n trên h th ng sông t nh Nam

nh th i đi m mùa

khô n m 2020 ............................................................................................................35
Hình 2.5: K ch b n xâm nh p m n trên h th ng sông t nh Nam

nh th i đi m mùa

khô n m 2030 ............................................................................................................36
Hình 2.6: B n đ m ng l

i quan tr c n

c ng m t nh Nam

nh ..........................37

Hình 2.7: M t c t ngang t V B n đ n H i H u .....................................................38
Hình 2.8: Ranh gi i m n nh t t ng Holocen vùng Nam
Hình 2.9: Ranh gi i m n nh t t ng ch a n

nh n m 2011 .................39

c Pleistocen vùng Nam

nh n m 2011

...................................................................................................................................41
Hình 2.10:

th dao đ ng m c n

c t o đi m quan tr c Q.108 ............................45

Hình 2.11:

th dao đ ng m c n

c t o đi m quan tr c Q.109 ............................45

Hình 2.12:

th dao đ ng m c n

c t o đi m quan tr c Q.110 ............................46

Hình 2.13: Quy ho ch c p n

c n m 2020 t nh Nam

Hình 3. 1: B n đ phân vùng c p n

nh......................................50

c nông thôn t nh Nam

nh trong đi u ki n

B KH........................................................................................................................55

Hình 3. 2: B n đ các công trình CNTTNT xây m i vùng 1 t nh Nam
Hình 3. 3: B n đ các công trình CNTTNT xây m i vùng 2,3 t nh Nam

nh ..........62
nh .......73


DANH M C CÁC B NG BI U
B ng 1.1: Kho ng cách xâm nh p m n.....................................................................15
B ng 1.2: Ch t l

ng n

B ng 2.1: Chi u cao n

c .......................................................................................22
c bi n dâng ........................................................................27

B ng 2.2 : M c đ t ng đ m n so v i hi n t i c a các sông thu c Nam

nh .......32

n v : g/l .................................................................................................................32
B ng 2.3 : Chi u sâu m n xâm nh p và m c đ l n sâu trong t

ng lai ..................33

n v : km ................................................................................................................33
B ng 2.4: D ki n quy ho ch c p n
B ng 2.5: Nhu c u n

c ch y u đ n n m 2020 ...............................48

c dân sinh – công nghi p theo các giai đo n .......................48

B ng 3.1 : Phân vùng c p n
B ng 3.2: Nhu c u dùng n

c t nh Nam

nh .......................................................53

c t nh Nam inh đ n n m 2030 ..................................59

B ng 3.3: T ng h p công trình c p n

c t p trung vùng 1 ......................................63

B ng 3.4: B ng so sánh 2 dây chuy n công ngh x lý n
B ng 3.5: T ng h p công trình c p n

c ng m.........................66

c t p trung vùng 2,3 ...................................74

B ng 3.6: B ng so sánh 2 dây chuy n công ngh x lý n

c m t ...........................77

DANH M C CÁC CH

VI T T T

B KH

:

Bi n đ i khí h u

CNTTNT

:

C pn

EC

:

Electrical Conductivity

G

:

Gi ng đào

GK

:

Gi ng khoan

HDPE và PVC

:

Lo i nh a t ng h p

HTCN

:

H th ng c p n

HTX

:

H p tác xã.

KS

:

Kh o sát

KT – XH

:

Kinh t - xã h i

LHQ

:

Liên hi p qu c

MTQG

:

M c tiêu qu c gia.

NBD

:

N

NMN

:

Nhà máy n

NS&VSMTNT

:

N

c s ch và v sinh môi tr

NSHNT

:

N

c sinh ho t nông thôn.

PTNT

:

Phát tri n nông thôn.

TDS

:

Total Dissolved Solid

TTNSHVSMT

:

Trung tâm n

UBND

:

U ban nhân dân.

UNICEF

:

Qu Nhi đ ng Liên hi p qu c.

VSMTNT

:

V sinh môi tr

WHO

:

T ch c Y t th gi i

XDCB

:

Xây d ng c b n

c t p trung nông thôn

c.

c bi n dâng
c
ng nông thôn.

c sinh ho t v sinh môi tr

ng nông thôn

ng


1
PH N M

U

I. Tính c p thi t c a đ tài
Trái đ t đang d n nóng lên d n đ n s bi n đ i v khí h u và m c n

c bi n

ngày càng dâng cao, đây là m t v n đ mang tính toàn c u tác đ ng tiêu c c đ n
m i ho t đ ng v kinh t - xã h i c a m i qu c gia trên th gi i, th m chí nó tác
đ ng đ n s s ng còn c a loài ng

i. Vi t Nam - m nh đ t quê h

ng c a chúng ta

là m t trong nh ng qu c gia ch u tác đ ng m nh nh t do bi n đ i khí h u - xâm
nh p m n (B KH - XNM) gây ra, trong đó nông nghi p - nông thôn, đ c bi t là c p
n

c sinh ho t h p v sinh l i là l nh v c ch u nhi u tác đ ng tiêu c c nh t.
Theo

c tính c a Ban liên Chính ph v bi n đ i khí h u (IPCC), n u m c

xâm nh p m n cao 1,0 m thì đ ng b ng sông H ng ( BSH) s b ng p 5.000 km2
vùng ven bi n. Khi xâm nh p m n s gia t ng quá trình xâm nh p m n, m n l n sâu
h n vào đ t li n, vào m ng l
h

i sông, su i và các t ng ch a n

ng nghiêm tr ng đ n tài nguyên n

c, các công trình c p n

c ng m làm nh
c nông thôn và

cu c s ng tr c ti p c a dân c vùng ven bi n.
Nh n th c rõ tác đ ng c a bi n đ i khí h u, Chính ph Vi t Nam đã xây d ng

và tri n khai th c hi n Ch

ng trình m c tiêu Qu c gia (MTQG) ng phó v i bi n

đ i khí h u. Các B , ngành và đ a ph
đ

ng đã và đang xây d ng k ho ch hành đ ng

ng phó v i nh ng tác đ ng c p bách tr

c m t và nh ng tác đ ng ti m tàng lâu

dài c a bi n đ i khí h u.
Trong nh ng n m qua
n

c ta đã r t quan tâm đ n l nh v c c p

c s ch nông thôn. Sau h n 10 n m th c hi n Ch

v sinh môi tr

ng trình MTQG n

c s ch và

ng nông thôn (VSMT) tr i qua 2 giai đo n v i k t qu đ t đ

83 % dân s nông thôn vùng

Ch

ng, Nhà n

ng trình MTQG n

BSH đ

c s d ng n

c h p v sinh (HVS). Và

c s ch và VSMT nông thôn ti p t c th c hi n giai đo n 3

t n m 2012-2015 v i m c tiêu 85% dân s nông thôn đ
trong đó 45% s d ng n

c là

c s d ng n

c HVS

c đ t QC 02-BYT đang s và ti p t c g p khó kh n khi

di n bi n c a B KH đang r t ph c t p nh : xâm nh p m n, thi u n

c tr m tr ng

2
do mùa khô kéo dài, l l t – m a bão di n bi n b t th
đ

ng đ l n và

ng đi khó d đoán.
Theo k t qu đi u tra v N

c s ch t nh Nam

nh sau: T ng s dân nông thôn t nh Nam
n

ng v i c

c h p v sinh là 87%, trong đó s dân đ
T nh Nam

nh ng ch t l

nh tuy có t l dân đ
ng n

nh n m 2013, k t qu đ t đ

nh là 1.546.141dân, t l đ
c s d ng n

cs n

cc p

c đ t QC02 đ t 53%.

c h p v sinh (HVS)

c đ t Quy chu n còn th p, các lo i hình c p n

quy mô nh và c p n

c

m c cao,

c ch y u là

c h gia đình, tính b n v ng ch a cao.

Vi c phát tri n c p n

c t nh Nam

nh trong th i gian qua v n còn nhi u b t

c p, m c phát tri n c p n

c còn ch m, ch a đáp ng yêu c u, nhi u đ a ph

đang g p khó kh n v n

c sinh ho t, trong đó có nhi u vùng đ c bi t nghiêm

tr ng, ng

i dân không có n

c sinh ho t, nh h

ng

ng r t l n đ n đ i s ng và s c

kh e.
Các k t qu nghiên c u g n đây cho th y B KH

Vi t Nam, v c b n phù

h p v i xu th B KH đã và đang x y ra trên toàn c u c ng nh trong khu v c.
D

i tác đ ng c a B KH

Vi t Nam có m t s bi u hi n ch y u sau:

- Trong 5 th p k g n đây hi n t

ng ENSO ngày càng có tác đ ng m nh m

đ n ch đ th i ti t và đ c tr ng khí h u trên nhi u khu v c c a Vi t Nam.

- Vùng

BSH s ch u tác đ ng: nhi t đ t ng lên 0,30C vào n m 2010; lên

1,10C vào n m 2050; lên 1,50C vào n m 2070 đ ng th i l

ng m a trong mùa m a

t ng lên 0- (+5)%.
- Mùa bão có xu h
là c

ng đ bão th t th

ng ch m h n, x y ra nhi u trên các v đ th p và đ c bi t
ng h n.

- Mùa m a đ n mu n h n và k t thúc s m h n. C
trong th i gian ng n gây ng p l t c c b t i 1 s đ a ph
-M cn

c bi n đang có xu h

ng dâng cao, c th

ng đ m a cao t p trung
ng vùng BSH.
Vi t Nam đ n n m 2020

xâm nh p m n cao thêm 12cm, n m 2050 là 30cm và n m 2100 là 75cm so v i

trung bình th i k 1980-1999. V i m c xâm nh p m n cao 75cm thì n ng đ m n
4‰ có th đi sâu vào h th ng sông H ng – sông Thái Bình h n 20km, và gây ng p


3
cho kho ng 10,8% di n tích đ t vùng BSH c ng nh t ng nhu c u dùng n
ho t đ t QC02/2009/B Y t c a ng

c sinh

i dân trong vùng nh m thích nghi v i nh ng

bi n đ i th i ti t.
Vì v y, Nghiên c u gi i pháp c p n

c nông thôn trong đi u ki n bi n đ i

khí h u là r t c n thi t, nh t là trong b i c nh Vi t Nam đang th c hi n chi n l
c pn

c

c v sinh nông thôn đ n n m 2025 và đang cùng c ng đ ng qu c t ph n

đ u đ t m c tiêu phát tri n c a thiên niên k .
Nam

nh là m t t nh ven bi n n m

phía nam đ ng b ng sông H ng, trên đ a

bàn c a t nh có 3 trong s 9 c a sông chính c a h th ng sông H ng – sông Thái
Bình, đó là các c a sông H ng (c a Ba L t), c a sông Ninh C , c a sông
vây, d

áy. Do

i tác đ ng c a bi n đ i khí h u – xâm nh p m n thì ngu n tài nguyên n

c

c a t nh b tác đ ng ra sao, m c đ , ph m vi và ti n trình xâm nh p m n ra sao c n
đ

c nghiên c u, làm rõ đ th y đ

n

c s ch nông thôn.

c tác đ ng c a B KH-NBD đ n cung c p

Xâm nh p m n do thay đ i khí toàn c u đã, đang và s
tài nguyên n

c Nam

m n và m ng l
n

ng b t l i đ n

nh, nh t là s gia t ng c v m c đ và ph m vi xâm nh p

i sông c ng nh làm bi n đ i ranh gi i m n nh t các t ng ch a

c ng m. i u này s làm gi m đ tin c y c a ngu n n

c pn

nh h

c c p cho các công trình

c nông thôn, đ c bi t là trong mùa khô.

Tính toán quá trình xâm nh p đ đánh giá đ
ti p là quá trình xâm nh p m n đ n ngu n n

c tác đ ng v B KH-NBD, tr c

c m t, c th là tình hình xâm nh p

m n trên các tr c sông chính trên đ a bàn t nh Nam
c u ch ra ranh gi i m n nh t t ng n

nh. Bên c nh đó là nghiên

c ng m c ng là m t trong nh ng n i dung

c a d án. V i k t qu c a đ tài, chúng ta s có bi n pháp, k ho ch c th c p
n

c nông thôn t nh Nam

nh.

II. M c tiêu nghiên c u
ánh giá các y u t tác đ ng đ n c p n
ánh giá hi n tr ng c p n

c nông thôn t nh Nam

c nông thôn c a t nh Nam

nh.

nh.


4
ánh giá tác đ ng c a bi n đ i khí h u t i ngu n n

c và c p n

c nông thôn

t i n m 2050.
xu t gi i pháp c p n
III.

*

it
it

c nông thôn trong đi u ki n bi n đ i khí h u.

ng và ph m vi nghiên c u
ng nghiên c u

it

ng nghiên c u là hi n tr ng c p n

c nông thôn.

* Ph m vi nghiên c u
Ph m vi nghiên c u là t nh Nam
IV. Cách ti p c n và ph

nh.

ng pháp nghiên c u

4.1. Cách ti p c n
Ti p c n các thành t u nghiên c u và công ngh c a các n

c trong khu v c và

trên th gi i

Ti p c n có s tham gia c a nh ng ng

ih

ng l i trong các d án c p n

c

sinh ho t
Ti p c n theoQuy t đ nh s 1474/Q -TTg ngày 5/10/2012 c a Th t

ng

Chính ph ban hành K ho ch hành đ ng qu c gia v bi n đ i khí h u giai đo n
2011-2020. Quy t đ nh s 66/Q -BNN-KHCN c a B nông nghi p và Phát tri n
nông thôn v Ban hành k ho ch c a B nông nghi p và Phát tri n nông thôn th c
hi n k ho ch hành đ ng qu c gia bi n đ i khí h u giai đo n 2012-2020.
Ti p c n th c t : đi kh o sát th c đ a, tìm hi u các h s , tình hình ho t đ ng
c a các công trình c p n

c sinh ho t trong t nh

Ti p c n đáp ng nhu c u: tính toán, đánh giá nhu c u n
4.2. Ph

ng pháp nghiên c u

Lu n v n s d ng các ph
Ph

c sinh ho t.

ng pháp sau:

ng pháp k th a: k th a có ch n l c các tài li u, t li u và k t qu c a

các công trình nghiên c u trong n
c u c a lu n v n.

c và qu c t liên quan đ n các n i dung nghiên


5
Ph

ng pháp thu th p, th ng kê và t ng h p tài li u: s d ng đ thu th p thông

tin, s li u, th ng kê, phân tích, x lý d li u đ u vào đ th c hi n các n i dung
nghiên c u.
Ph

ng pháp đi u tra th c đ a và đi u tra xã h i h c: s d ng đ đi u tra hi n

tr ng tài nguyên và môi tr
Ph

ng, kinh t xã h i, c s h t ng…

ng pháp phân tích, x lý, đánh giá s li u: t t c nh ng s li u th ng kê t

b t c ngu n nào và b ng ph

ng pháp thu th p ra sao, thì v n t n t i ti m tàng

trong đó nh ng sai s v i nh ng m c đ khác nhau.

s d ng t t s li u đi u tra,

khi đ a ra k t qu đi u tra nên có nh ng trình bày phân tích, x lý, đánh giá s li u.
Ph

ng pháp mô hình th y l c: s d ng d đoán di n bi n ch đ th y l c và

xâm nh p m n tác đ ng đ n c p n
Ph

c nông thôn.

ng pháp chuyên gia: s d ng đ t ng thêm ngu n thông tin và đ tin c y

trong các k t qu nghiên c u c a lu n v n.


6
CH

NG 1. T NG QUAN

1.1. T ng quan v các nghiên c u thu c l nh v c c a đ tài
M t s các nghiên c u, đ tài, d án v B KH và tác đ ng c a B KH đ n tài

nguyên n

c đã đ

c th c hi n, đi n hình nh :

- Nghiên c u “B KH châu Á: Nghiên c u cho Vi t Nam” do Vi n Quy ho ch
Th y l i ch trì th c hi n n m 1994 đã có đánh giá b
t i ngu n n

c, các vùng ven bi n

c đ u tác đ ng c a B KH

Vi t Nam và đ xu t các bi n pháp thích ng,

gi m thi u tác h i cho các ngành kinh t khác nhau.
-

ánh giá s b tác đ ng c a n

c bi n dâng t i khu v c

ng b ng sông

H ng, khu v c duyên h i mi n trung, đ ng b ng sông C u Long do Vi nQuy ho ch
Thu l i, Vi n Khoa h c Thu l i Vi t Nam và Vi n Quy ho ch Thu l i Mi n
Nam th c hi n n m 2008 theo yêu c u c a B Nông nghi p và Phát tri n Nông
thôn. K t qu tính toán đ

c d a trên 2 k ch b n: n

c bi n dâng 0,69 cm và 1m.

K t qu cho th y v i c 2 k ch b n, đ ng b ng sông C u Long, đ ng b ng sông
H ng và khu v c Duyên h i mi n Trung s ch u nh h
xâm nh p m n. Gi i pháp thích ng đ

ng n ng n t ng p l t và

c đ xu t bao g m xây d ng, kiên c hoá

các công trình đê sông, đê bi n, các công trình ng n m n, tr ng và phát tri n r ng
ng p m n, chuy n đ i c c u cây tr ng, .... Tuy nhiên đây m i ch là các nghiên c u
b

c đ u và ch y u m i t p trung vào tác đ ng c a n

c bi n dâng.

- Nghiên c u gi i pháp xây d ng m i và nâng c p các công trình ki m soát
m n

đ ng b ng sông C u Long ( BSCL) nh m thích ng v i B KH, do ThS.

Nguy n Phú Qu nh, Vi n khoa h c th y l i Mi n Nam th c hi n n m 2009-2011.
M c tiêu c a đ tài là nghiên c u các gi i pháp xây d ng m i công trình thu l i
ki m soát m n m i

BSCL và đ xu t đ

thu l i ki m soát m n hi n có

c các gi i pháp nâng c p công trình

BSCL nh m thích ng v i B KH.

- D án “Tác đ ng c a B KH đ n tài nguyên n

c

Vi t Nam và các bi n

pháp thích ng” (2008-2009)do Vi n k thu t th y v n môi tr
tài tr c a DANIDA

ng th c hi n v i s

an M ch. M c tiêu lâu dài c a d án là t ng c

c a các ban ngành, t ch c và c a ng

ng n ng l c

i dân Vi t Nam trong vi c thích nghi v i tác


7
đ ng c a B KH đ n tài nguyên n

c, gi m thi u đ n m c th p nh t các tác đ ng

x u c ng nh thi t h i do B KH gây ra; khôi ph c có hi u qu các tác đ ng này ho c
t n d ng các tác đ ng tích c c c a B KH. M c tiêu c th c a d án là: (1) ánh giá
tác đ ng c a B KH đ n tài nguyên n
- D án nghiên c u:
th

c m t t i m t s l u v c sông c a Vi t Nam.

ánh giá tác đ ng c a bi n đ i khí h u và tính d t n

ng cho thành ph C n Th do Vi n Nghiên c u Bi n đ i Khí h u -

ih c

C n Th đang th c hi n. Tham gia d án, ngoài Vi n, còn có Vi n Nghiên c u
Chính sách và Chi n l

c Khoa h c và Công ngh (NISTPASS) thu c B Khoa h c

và Công ngh , Vi n Khoa h c Th y l i mi n Nam (SIWRR) và Trung tâm T v n
Khí t

ng-Th y v n-Môi tr

Th .

ây là m t ph n c a ch

Ch

ng (HMECC) và
ng trình đ

ng trình này h tr nhóm các thành ph

châu Á (g m Vi t Nam, Thái Lan, n

y ban Nhân dân Thành ph C n

c tài tr b i Qu Rockerfeller (M ).
Châu Á – m ng l

i các thành ph

và Indonesia) có kh n ng ch ng ch u v i

bi n đ i khí h u (ACCCRN) xây d ng các công c và bi n pháp th c t đ

ng phó

v i bi n đ i khí h u, gi m nghèo và qu n lý t c đ đô th hóa đang gia t ng.
- Nghiên c u đ xu t quy ho ch và gi i pháp nâng c p các h th ng thu l i
vùng ven bi n đ ng b ng Sông H ng nh m thích ng v i B KH do TS. Lê Hùng
Nam, Vi n Quy ho ch Thu l i th c hi n nh m đ xu t đ

c quy ho ch và gi i

pháp nâng c p các h th ng thu l i vùng ven bi n đ ng b ng Sông H ng nh m

thích ng v i B KH. Trên c s đó, áp d ng trong quy ho ch và thi t k nâng c p
cho 3 h th ng thu l i vùng ven bi n B Sông H ng.

tài đ

c th c hi n 2 n m

2009-2011.
-

tài đi u tra, đánh giá tác đ ng, xác đ nh các gi i pháp ng phó, xây d ng

và tri n khai các k ho ch hành đ ng ng phó v i bi n đ i khí h u trong các l nh
v c Diêm nghi p, Th y l i do TS. Nguy n Tu n Anh, tr
ch nhi m đ tài, đ
Xây d ng đ
diêm nghi p;

c ph

ng

i h c th y l i làm

c th c hi n trong hai n m 2011-2012. M c tiêu c a đ tài là:
ng pháp đánh giá tác đ ng c a B KH đ n l nh v c th y l i và

ánh giá đ

c tác đ ng c a B KH đ n l nh v c thu l i và diêm

8
nghi p

n

c ta;

xu t các gi i pháp và k ho ch hành đ ng ng phó v i bi n

đ i khí h u trong l nh v c th y l i, diêm nghi p.
tài Nghiên c u d báo tác đ ng c a Bi n đ i khí h u –N

đ nc pn

c nông thôn t nh Nam

c Ngh a, công ty C ph n

nh do TS. Hoàng

phát tri n b n v ng Vi t Nam làm ch nhi m đ tài, đ

c th c hi n trong hai n m

2011-2012. M c tiêu c a đ tài là: Nghiên c u d đoán n
khí h u tác đ ng đ n tính b n v ng c a ngu n n
Nam

c bi n dâng do thay đ i

c trong c p nông thôn

t nh

nh.

-

tài Quy ho ch c p n

Long trong

c sinh ho t nông thôn vùng

nh h

ng trình n

i h c th y

c s ch và VSMT nông thôn trong đi u

ng cho vi c l p k ho ch và đ u t ;

qu n lý, b o v , khai thác và s d ng ngu n n
trong đi u ki n B KH;

ng

c th c hi n trong ba n m 2011-2013. M c tiêu c a đ

tài là: Ch đ o th c hi n ch
ki n B KH;

ng b ng Sông C u

oàn Thu Hà, tr

i u ki n bi n đ i khí h u, do TS.

l i làm ch nhi m đ tài, đ

n

c bi n dâng

nh h

nh h

ng cho vi c

c ph c v c p n

c nông thôn

ng cho vi c qu n lý khai thác các công trình c p

c và v sinh nông thôn trên đ a bàn

v đ u t xây d ng công trình c p n

BSCL; Nâng c p nh n th c c a nhân dân

c sinh hoat và v sinh môi tr

ng, h

ng t i

nhân dân th c hi n, hành đ ng theo quy ho ch.
-

tài Quy ho ch c p n

c sinh ho t nông thôn vùng

trong đi u ki n bi n đ i khí h u, do TS. L
chuy n giao công ngh c p n
đ tài, đ
đ

ng V n Anh, Trung tâm t v n và

c và v sinh môi tr

ng nông thôn làm ch nhi m

c th c hi n trong ba n m 2011-2013. M c tiêu c a đ tài là:

c hi n tr ng ngu n c p n

c sinh ho t nông thôn vùng

đi u ki n B KH theo các k ch b n B KH đ
xu t đ

MTQG N

c các

BSH trong

c B TN&MT công b đ n n m

c các gi i pháp và h th ng các CTCNTT trong vùng theo các

giai đo n 2015, 2020 trong đi u ki n B KH, nh m đáp ng đ
Chi n l

ánh giá

c sinh ho t nông thôn vùng BSH; D báo đ

tác đ ng c a B KH đ n ngu n c p n
2020;

ng b ng sông H ng

c Qu c gia v N

c các m c tiêu c a

c s ch và VSMTNT đ n n m 2020, Ch

c s ch và VSMTNT giai đo n 2012-2015.

ng trình


9
n nay, vi c nghiên c u liên quan đ n c p n
bi n đ i khí h u

Vi t Nam nói chung và t nh Nam

Vi c chu n b thích ng ch m i
ph

b

c đ u và m i đ

c nông thôntrong đi u ki n
nh nói riêng ch a có nhi u.
c th c hi n

m ts đa

ng riêng r . M c tiêu c a nghiên c u đã và đang th c hi n, các d án đang

tri n khai và m t s công vi c chu n b ban đ u đ thích ng v i các tác đ ng tiêu
c c và t n d ng nh ng c h i có th có ng v i t ng k ch b n thay đ i khí h u
trong t

ng lai. Nghiên c u gi i pháp c p n

c a t nh Nam

nh là c n thi t và có ý ngh a. Nghiên c u đ

ph n xác đ nh c th h n m c đ
các gi i pháp ng phó đ
n

nh h

c th c hi n s góp

ng b i B KH đ n c p n

c nông thôn và

c đ xu t s là c s trong vi c nghiên c u phát tri n c p

c nông thôn t nh Nam

phát tri n c p n

c nông thôn trong đi u ki n B KH

nh, đáp ng đ

c yêu c u c a xã h i và chi n l

c

c nông thôn trong đi u ki n B KH- NBD.

1.2. T ng quan khu v c nghiên c u
1.2.1.

c đi m đ a lý t nhiên

1.2.1.1. V trí đ a lý
Nam

nh là m t t nh đ ng b ng ven bi n

c c Nam châu th sông H ng và

sông Thái Bình, cách th đô Hà N i 90 ki lô mét (km) v phía Nam.
Tr i r ng t 19052’ đ n20030’ v đ B c và 105055’ đ n106035’ kinh đ

ông.

Phía B c giáp t nh Hà Nam và Thái Bình.
Phía ông B c giáp t nh Thái Bình.

Phía Tây giáp t nh Ninh Bình.
Phía ông Nam và Nam giáp bi n ông.
T ng di n tích t nhiên c a t nh: 165.253 ha chi m 13,2% di n tích c a đ ng
b ng b c B , dân s 2.005.771 (n m 2010), m t đ dân s 1.191 ng

i/km2.

hành chính có thành ph Nam

ng và th tr n.

nh và 9 huy n bao g m 194 xã, ph

nv


10

Hình 1.1: B n đ khu v c – t nh Nam
1.2.1.2.

a hình đ a m o

a hình Nam
t nh có h

nh

ng t

nh t

ng đ i b ng ph ng.

c đi m chung đ a hình trong toàn

ông – B c qua Tây – Nam, th p d n xu ng phía Nam đ a hình

thành ch y u do quá trình b i t c a phù sa sông H ng ti n ra bi n và có th chia
làm hai vùng: Vùng đ ng b ng th p tr ng: g m các huy n V B n, Ý Yên, M L c,
Nam Tr c, Tr c Ninh, Xuân Tr

ng và thành ph Nam

nh. ây là vùng có nhi u

kh n ng thâm canh phát tri n nông nghi p, công nghi p.
Vùng đ ng b ng ven bi n: g m các huy n Giao Th y, H i H u và Ngh a H ng;
có b bi n dài 72 km, đ t đai phì nhiêu, có nhi u ti m n ng phát tri n kinh t t ng
h p ven bi n.


11
a đ nh đ a m o c a t nh Nam
m nc an

nh th p t o đi u ki n thu n l i cho xâm nh p

c bi n m t khác h th ng sông ch ng ch t, n thông ra bi n v i các con

sông l n: sông H ng, sông áy ch y qua t nh Nam

nh đ ra bi n b ng các c a có

đ r ng t vài tr m mét đ n vài km, chính nh ng đi u ki n v đ a hình, đ a lý t
nhiên nh v y t o đi u ki n thu n l i cho s truy n tri u-xâm nh p m n sâu vào đ t
li n.
1.2.1.3.

a ch t

t đai c a Nam

nh h u h t có ngu n g c t đ t phù sa c a l u v c sông

H ng, sông áy và sông Ninh C b i t t o nên.
Th nh

ng t nh Nam

nh còn tr ch y u là các tr m tích đ t b r i, g n

k t y u, đ h ng l n chính vì đi u này t o đi u ki n l n cho kh n ng xâm nh p
m nc an

c bi n r t cao.

1.2.1.4. Khí h u
C ng nh các t nh trong vùng đ ng b ng B c B , Nam

nh mang khí h u

nhi t đ i gió mùa nóng m.Nhi t đ trung bình trong n m t 23-240C.Tháng l nh
nh t là các tháng 12 và 1, v i nhi t đ trung bình t 16-170C.Tháng 6 và tháng 7
nóng nh t nhi t đ th

ng kho ng trên 290C.Mùa m a kéo dài t tháng 5 đ n tháng

11 cung c p g n 80% t ng l

ng m a hàng n m. M a l n th

ng x y ra vào tháng

7, tháng 8 và tháng 9. Mùa khô b t đ u vào tháng 11 và k t thúc vào tháng 4, bao
g m g n 20% t ng l
1.2.1.5.
a.

ng m a hàng n m.

c đi m th y v n - sông ngòi
c đi m sông ngòi

* Sông H ng: Ch y quanh ranh gi i phía
ct

ông t nh, đây là con sông có hàm

l

ng phù sa l n, là ngu n n

i cho l u v c, đ ng th i c ng là con sông nh n

n

c tiêu. Chi u r ng trung bình c a sông kho ng 500 - 600 m. Mùa l trên sông

H ng b t đ u t tháng 6 đ n h t tháng 10, l chính v trên sông H ng th
15/7 đ n 15/8, có n m mu n đ n cu i tháng 8. V mùa l n

c sông th

ng t

ng dâng

lên r t cao, cao h n nhi u so v i cao đ đ t t nhiên, chênh l ch gi a m c n

cl


12
trên sông và cao đ đ t trong đ ng t 6 -7 m nh h

ng l n đ n vi c tiêu úng, đe

d a đ n an toàn tính m ng và tài s n c a vùng do đê b o v .
V mùa ki t, nh tác đ ng đi u ti t c a H Hòa Bình nên m c n

đ

c nâng cao h n, tuy nhiên vào các tháng mùa ki t m c n

đ trong đ ng nên l y n

ct

đ l yn

c v n th p h n cao

i cho vùng v n ph i b ng ph

Ch vào các tháng đ u và cu i mùa l có th l i d ng m c n

c mùa ki t

ng pháp đ ng l c.
c l n nh t trong ngày

c t ch y.

* Sông

áy: Ch y

ranh gi i phía Tây c a t nh. Sông

áy tr

c đây là m t

phân l u c a sông H ng, mùa l trên sông kéo dài t tháng 7 - 10 và các tr n l
th

ng xu t hi n vào tháng 7, 8 nh ng đ n n m 1973 sau khi xây d ng đ p l

th

ng xu t hi n vào tháng 7, 8 nh ng đ n n m 1973 sau khi xây d ng đ p

n

c l sông H ng ch y vào sông

áy

áy khi có phân l qua c m công trình đ p áy,

còn vào mùa ki t thì hoàn toàn không có dòng ch y t sông H ng vào sông

áy –

sông áy tr thành sông n i đ a
Vào mùa ki t do di n tích sinh th y đ u ngu n nh nên dòng ch y c b n c a
sông

áy khá nh , ph thu c r t nhi u vào l

l u qua sông
áy b nh h
* Sông

ào Nam

ng n

c c a sông H ng đ

c phân

nh. Do v y mà vào mùa ki t thì h u nh toàn b sông

ng c a th y tri u ( t Ba Thá tr xu ng).
ào Nam

nh (sông Nam

ào b t ngu n t sông H ng
Thành ph Nam

nh): là m t con sông l n c a t nh. Sông

phía b c phà Tân

nh, g p sông

áy

chi u r ng trung bình 500 - 600 m.

( Thái Bình) ch y ngang qua

Thanh Khê. Sông có chi u dài 45 – 50 km,
ây là con sông quan tr ng đ a ngu n n

ng t d i dào c a sông H ng b sung cho h du l u v c sông

c

áy c mùa ki t và

mùa l .
* Sông Ninh C : là phân l u cu i cùng
H ng

b h u sông H ng nh n n

c sông

Mom Rô và đ ra bi n t i c a L ch Giang. Sông Ninh C liên h v i sông

áy qua kênh Qu n Liêu, kênh này chuy n n
quanh n m, sông ch u nh h

c t sông

áy sang sông Ninh C

ng c a th y tri u m nh. C ng gi ng nh sông

sông có dòng ch y quanh co, u n l

ào,

n, chi u r ng trung bình 400 -500 m, chi u dài


13
53,525 km. Sông ch u nh h
h

ng c a th y tri u m nh, v mùa l sông ch u nh

ng c a l sông H ng, thoát l h tr cho sông H ng t 1.000 – 1.200 m3/s, kh

n ng thoát l l n nh t t i 3.600 m3/s, là tuy n giao thông th y quan tr ng trong
vùng v i l u l

ng hàng hóa t 160.000 t n đ n 200.000 t n ngày đêm. Sông có đ

d c < 20.10-5, n

c sông có hàm l

ng phù sa l n ( v mùa l t 1,3 – 3,6 kg/m3),

hi n t i t c đ b i l ng nhanh, đ c bi t t c a Mom Rô đ n b i Tân B i xã H i
Ninh, H i H u.

* Sông Sò: là sông n i đ a b b i l p t khi xây d ng c ng Ngô
Nh t

i. Hi n nay sông này t đ p Nh t

ng và đ p

i ra bi n ch còn l i là m t l ch bi n,

làm gi m kh n ng tiêu úng.
* Sông S t: là sông n i đ ng, ch y qua vùng th p nh t là tr c tiêu chính c a
tr m b m V nh Tr , c ng nh là tr c tiêu chính c a vùng B c sông ào.
b.

c đi m dòng ch y

Dòng ch y n m trên các sông c a Nam
l

ng n

c t th

nh khá d i dào và ph thu c vào

ng l u c ng nh ch u tác đ ng c a th y tri u. T ng l

quân nhi u n m qua S n Tây kho ng 118 t m3 t

ng ng v i l u l

ng bình
ng 3,743

m3/s.
Dòng ch y l : do ch đ m a trên l u v c bi n đ i c v không gian và th i
gian, nên s xu t hi n l l n trên sông H ng có tính ch t phân k rõ r t. Các sông
c a Nam

nh n m trong vùng đ ng b ng B c B , đ ng th i ch đ dòng ch y ph

thu c ch y u vào dòng chính sông H ng có mùa l t tháng 6 – tháng 10 v i trên
45% s n m có l l n x y ra vào tháng 8, trên 29% vào tháng 7, ch có 17% x y ra
vào tháng 9. Tuy v y nh ng tr n l đ c bi t l n ch x y ra vào tháng 8 ví d nh các
tr n l

tháng 8/1945, tháng 8/1971. C

ng su t l

lên khá nhanh đ t 0,5-1,5

m/ngày.
Dòng ch y ki t: mùa ki t trên sông th
tháng (có l u l

ng t tháng 11 đ n tháng 5 g m 7

ng bình quân tháng nh h n l u l

ng trung bình n m). Trong đó

có tháng 11 là tháng chuy n ti p t mùa m a sang mùa ít m a. T tháng 10 đ n
tháng 11 dòng ch y trong sông gi m nhanh và t tháng 12 đ n tháng 4 dòng ch y ít
bi n đ ng, cu i tháng 4 và tháng 5 do có m a nên dòng ch y l i t ng nhanh, chính


14
th c mùa ki t là t tháng 12 đ n tháng 4. Do v y vi c dùng n

cc nđ

c quan

tâm đ n dòng ch y ki t t tháng 12 đ n tháng 4 và có th là c tháng 5.
c. Th y tri u
Trên sông H ng, nh h

ng th y tri u còn đ

c ghi nh n đ n trên Hà N i

10km, cách bi n đ n 185 km. Trên sông áy, kho ng cách nh h

ng tri u l n nh t

đ n Ba Thá – Mai L nh cách bi n 207 km. T c đ truy n tri u trên sông H ng
kho ng 15 – 20 km/h và trên su t đo n sông có nh h

ng th y tri u ch có m t

đ nh sóng và m t chân sóng do chu k tri u g c là nh t tri u (kho ng 2448 phút).
Vùng nghiên c u b nh h

ng th y tri u V nh B c B , ch đ nh t tri u không

đ u, m t ngày có m t đ nh và m t chân tri u, th i gian tri u lên kho ng 11 gi và
tri u xu ng kho ng 13 gi . Th y tri u t i vùng bi n Nam

nh thu c lo i nh t tri u,

biên đ tri u trung bình t 1,6 – 1,7 m, l n nh t là 3,31m và nh nh t là 0,11m.
Thông qua h th ng sông ngòi, kênh m

ng, ch đ nh t tri u đã giúp cho quá trình

thau chua r a m n trên đ ng ru ng.Tuy nhiên c ng còn m t s di n tích b nhi m
m n. Dòng ch y c a sông H ng và sông áy k t h p v i ch đ nh t tri u đã b i t
vùng c a 2 sông t o thành hai bãi b i l n là C n Lu – C ng Ng n
Th y và vùng ông C a áy

huy n Giao

huy n Ngh a H ng.

d. Xâm nh p m n
V mùa c n, l

ng n

c trong sông nh , th y tri u xâm nh p vào khá sâu và

m nh, đ a m n vào r t sâu, sông có đ m n 1‰ xâm nh p vào sâu cách c a bi n 30
-50 km, gây tr ng i cho vi c l y n

dùng cho các ngành kinh t qu c dân,nh t là

cho nông nghi p.
Di n bi n đ m n theo th i gian: trong n m đ m n thay đ i theo mùa rõ r t:
mùa l đ m n n

c sông không đáng k (nh h n 0,02‰), mùa c n khi n

th

ng ngu n v nh , đ m n n

th

ng xu t hi n vào các tháng 1, 2, 3, 12.Trong t ng tháng đ m n n

vào nh ng ngày tri u c

c

c sông t ng lên, đ m n l n nh t hàng n m
c sông l n

ng và nh vào nh ng ngày tri u kém.

Bi n đ i đ m n theo d c sông: N

c m n xâm nh p vào sông theo dòng tri u,

càng vào sâu đ m n càng gi m. V mùa c n m n xâm nh p sâu h n. Sau n m 1987
có H Hòa Bình

th

ng ngu n, l u l

ng

h l u sông H ng đ

c t ng thêm


15
300 m3/s, vì v y vi c đ y m n th hi n rõ,gi i h n xâm nh p m n v i n ng đ 2‰
trên các sông đ u xu ng d

i v trí tr

c đây kho ng vài km.

Ranh gi i đ m n: M c đ xâm nh p m n ph thu c đáng k vào c

ng đ ho t

đ ng c a th y tri u và kho ng cách k t m t c t phía bi n. Nh có l u l
sông

c n khá l n

ng mùa

áy và các c a sông H ng, Ninh C đ t hàng tr m m3/s nên

m n không th xâm nh p sâu vào đ t li n nh

bên sông Thái Bình.

Ranh gi i xâm nh p m n trên các sông: (đ m n2‰)
 Trên sông

áy m n th

ng lên đ n c ng V n Giáo, có n m lên t i

Bình H i cách bi n 17km.
 Trên sông Ninh C lên t i Li u
 Trên sông H ng lên t i trên Ngô

, nhi u n m lên trên Li u

10km.

ng cách c a sông 22 km.

B ng 1.1: Kho ng cách xâm nh p m n
C c đ i (km)

Trung bình (km)

Sông
Sông H ng
Sông Ninh C

1‰
12
11

4‰
10
10

1‰
14
32

4‰
12
30

Sông áy

5

1

20

17

(Ngu n: Trung tâm t li u k thu t th y v n)
M ng l

i quan tr c đ m n

các sông thu c Nam

vùng ven bi n đ ng b ng sông H ng-Thái Bình đã đ

nh n m trong h th ng

c thành l p và ho t đ ng t

n m 1963.
Hi n t i vi c đo m n ch th c hi n cho m t v trí trên m t c t ngang sông nên
không bi u th m c đ di n bi n m n theo chi u ngang,chi u sâu trong khi các v trí
l yn

c th

1.2.2.

ng

các đ sâu khác nhau.

c đi m kinh t xã h i

1.2.2.1. Dân s
Dân s bình quân n m 2013 toàn t nh là 1.836.900 ng

i trong đó dân s nông

thôn chi m 82,28%, dân thành th chi m 17,72%, m t đ
ng

i/km2, dân c t p trung

bình quân 1.196

đô th , thôn xóm d c theo cá tr c đ

ng quan tr ng,


16
m t đ dân s cao nh t

thành ph Nam

huy n Ngh a H ng 701 ng

nh 5.276 ng

i/km2,m t đ th p nh t

i/km2

1.2.2.2. C c u kinh t
Trong n m 2011, t ng s n ph m qu c n i (GDP) c a t nh Nam
11.725 t đ ng, t ng 12,1% so v i cùng k . GDP bình quân đ u ng

nh

cđ t

i theo giá hi n

hành đ t 19,2 tri u đ ng.
1.2.2.3. C s h t ng
ánh giá t ng th , Nam
phát tri n, v i h th ng đ

nh là m t t nh đ ng b ng có c s h t ng đang đ

ng b , đ

ng s t, đ

ng th y và c ng bi n thu n ti n đã

t o ra nh ng kh n ng thu n l i đ phát tri n, đ ng th i l i
đ ng b ng sông H ng có môi tr

c

v trí trung tâm Nam

ng sinh thái phong phú và h p d n; s n ph m

nông – lâm – ng nghi p đa d ng, ngu n l i th y s n l n; ngu n lao đ ng d i dào;
h t ng kinh t - xã h i, giao thông, đi n, n
tín d ng, ngân hàng r ng m . Nam

c, b u chính – vi n thông, tài chính,

nh còn có môi tr

ng đ u t t t, an ninh

chính tr , tr t t an toàn xã h i n đ nh. Chính quy n t nh và các c p, các ngành
luôn thân thi n, coi ho t đ ng đ u t n
xã h i c a t nh. Môi tr

c ngoài là m t đ ng l c phát tri n kinh t -

ng đ u t thông thoáng và ngày càng đ

t c hành chính nhanh chóng và g n nh các c quan nhà n
nh t cho nhà đ u t .

c c i thi n, th

c t o thu n l i nhi u

ó là nh ng ti m n ng, l i th l n giúp các nhà đ u t tìm

ki m và đ u t vào t t c các l nh v c.
1.2.3.

ánh giá hi n tr ng c p n

1.2.3.1. Hi n tr ng s d ng n
C pn

c nông thôn t nh Nam

c t nh Nam

nh

c cho nông thôn hi n nay trung bình là 50 lít/ng

t nh đã có s l

ng công trình c p n

nh
i/ngày, đ n nay toàn

c s ch nh sau:

- Gi ng đào: 123.920 cái; Gi ng khoan:76.238 cái, trong đó gi ng khoan do
UNICEF tài tr là 7.720 cái; B và lu ch a n
13.339 cái; C p n

3.099 công trình.

c m a: 231157 cái; B l c ch m :

c t p trung : 57 công trình quy mô v a; L y t sông, ao h :


17
Toàn t nh có 87% dân s nông thôn s d ng n
n

c HVS trong đó t l s d ng

c đ t QCVN 02:2009/BYT là 53%. Hi n nay các CTCNTT trong t nh ch y u

khai thác ngu n n

cm tđ c pn

c sinh ho t.Theo tình hình B KH toàn c u s

tác đ ng m nh m đ n toàn b h th ng l u v c sông H ng – Thái Bình. C th đ i
v ic pn

c: H th ng c ng b m n nh Ngô

ng, Nguy t Lâm, L ch Bài, Thái

H c trên sông H ng, C ng Thóp trên sông Ninh C . Các h th ng ven bi n nh h
th ng Trung – Nam Nam

nh s thi u n

tích). Tình tr ng CTCNTT khai thác n

c ng t do b m n (kho ng 70% di n

c m t t i nh ng vùng này s g p khó kh n

khi ho t đ ng, n u không có bi n pháp kh c ph c thì nguy c ng ng ho t đ ng là
đi u t t y u. H u h t các tr m c p n

c t p trung đ u s d ng ngu n n

các sông l n nh sông H ng, sông

ào, sông Ninh C , song có kho ng 50% s

công trình đang ph i s d ng ngu n n
l

c đ u vào t h th ng sông n i đ ng, m ng

i sông này có nguy c ô nhi m r t cao, v ch t l

c pn

cm tt i

ng ngu n n

c t i các đi m

c qua ki m tra c a Trung tâm y t d phòng đ u cho th y ch a đ m b o v

ch tiêu hóa h c, vi sinh theo tiêu chu n c a B Y t . M t s l

ng l n dân nông

thôn c a các huy n H i H u, Ngh a H ng do n m trong th u kính n

c ng t đã t

khai thác ngu n n

ng này ch a

đ

c ng m đ ph c v sinh ho t và s n xu t, s l

c qu n lý đang có nguy c gây c n ki t ngu n n

ngu n n

c ng m và nguy c ô nhi m

c.

1.2.3.2. Hi n tr ng ch t l

ng n

c t nh Nam

nh

Theo kh o sát các lo i CTCN nh l nh : gi ng đào, gi ng khoan, lu, b ch a
n

c m a là ph

ng ti n c p n

các CTCN nh l có ch t l
02:2009/BYT. N
chi m t l t
n

c sinh ho t chính

ng n

c ch đ t ng

c sinh ho t t các lo i hình c p n

ng đ i l n. Lý do

ng HVS mà ch a đ t QCVN

c nh l ch a đ m b o HVS

đây là các h dân ch a có m t quy trình x lý

c theo đúng tiêu chu n đ đ m b o n
Lo i hình CTCNTT đ

nông thôn , nh ng ph n l n

c đ t quy chu n.

c coi là gi i pháp c p n

c đ t QC02 nh ng trên th c

t các công trình này chi m 1 t l nh và t p trung

các th tr n, th t ho c các

vùng lân c n. Nh ng hi n nay m t s công trình ch a phát huy hi u qu do khâu


18
qu n lý, v n hành sau đ u t còn nhi u h n ch , thi u tính chuyên môn, ho c công
trình b xu ng c p ho c ng ng ho t đ ng do không đ
k nên ch t l
1.2.3.3.

ng n

cb od

ng, s a ch a đ nh

c c p không đ m b o.

ánh giá hình th c c p n

c hi n có v quy mô, công ngh t nh Nam

nh
Trong l nh v c c p n
n

c sinh ho t nông thôn vùng

c chính: Công trình c p n

a. Công trình c p n

BSH có 2 lo i hình c p

c nh l ; Công trình c p n

c t p trung.

c nh l

CTCN nh l (gi ng đào, gi ng khoan, lu b ch a n
th

c m a): CTCN nh l

ng có quy mô nh - quy mô h gia đình ho c vài h gia đình, v i l u l

nh , công ngh x lý n

ng

c đ n gi n. T m i h gia đình b v n đ u t xây d ng

qu n lý và khai thác s d ng.
* Gi ng đào:
Gi ng đào hi n nay đang s d ng có đ ng kính t (0,8÷ 1,5) m, chi u sâu gi ng t
(4 ÷ 7) m đ n (9 ÷ 15) m tùy theo chi u sâu m c n c d

i đ t t ng nông. Tình hình

hi n nay gi ng đào đa s ch a đáp ng các yêu c u k thu t đ n gi n nh : ch a có n p
đ y, có sân gi ng ch a có rãnh thoát n

c, ho c g n nhà v sinh c ng nh chu ng tr i

ch n nuôi. Nh ng chi ti t này là nguyên nhân gây n
N

c trong gi ng đ

c b n ng m ng

c tr l i gi ng.

c l y lên trên m t đ t b ng nhi u hình th c khác nhau:

dùng b m tay ho c b ng g u múc tu thu c vào đ sâu m c n

c trong gi ng và

đi u ki n kinh t .
*B , lu ch a n

c m a:

BSH là vùng có l
l

ng n

vùng

c t t đ ph c v cho c p n

BSH có thói quen s d ng n

thù này nên b /lu ch a n
b. Công trình c p n
C pn
d ng n

ng m a d i dào (1.400mm/n m - 2000mm/n m) v i ch t

cd

c sinh ho t. B i v y ng
c m a ph c v

i dân nông thôn

n u ng, sinh ho t. V i đ c

c m a v n t n t i và phát tri n.

c t p trung

c t p trung (t ch y, b m d n s d ng ngu n n

c m t và b m d n s

i đ t): CTCNTT có quy mô nh (vài ch c h ), trung bình (vài tr m