Tăng cường công tác quản lý nhà nước về xây dựng trên địa bàn thành phố hạ long

L IC M

N

Sau kho ng th i gian h c t p và làm Lu n v n v i s giúp đ vô cùng quý báu,
t n tâm c a Th y giáo GS.TS. D ng Thanh L ng và các Th y, cô giáo trong tr ng
i h c Thu l i, b n bè đ ng nghi p cùng v i s c g ng h c t p, nghiên c u, tích
l y kinh nghi m th c t c a b n thân, tác gi đã hoàn thành Lu n v n th c s v i đ tài
“T ng c ng công tác qu n lý Nhà n c v xây d ng trên đ a bàn Thành ph H
Long”.
Tác gi xin g i l i c m n chân thành t i lãnh đ o tr

ng

i h c Th y l i và

các Th y, cô giáo tham gia gi ng d y trong th i gian qua, đã t o đi u ki n thu n l i đ
tác gi hoàn thành khóa h c và b n Lu n v n này.
Tác gi xin trân tr ng c m n t i GS.TS. D
giáo trong Khoa đã h
th c hi n Lu n v n.

ng Thanh L

ng cùng các Th y, cô

ng d n, cung c p thông tin khoa h c cho tác gi trong quá trình

Cu i cùng, tác gi xin g i l i c m n t i gia đình, b n bè, đ ng nghi p đã t o
đi u ki n cho tác gi trong su t quá trình h c t p và nghiên c u v a qua.
Do h n ch v th i gian, ki n th c lý lu n còn ch a sâu, kinh nghi m th c t còn

ít, nên Lu n v n không th tránh kh i thi u sót. Tác gi r t mong nh n đ c các ý ki n
đóng góp c ng nh ch b o t n tình c a các Th y, cô giáo và b n bè đ ng nghi p đ
Lu n v n đ c hoàn thi n h n.
Xin chân thành c m n!
Hà N i, ngày 25 tháng 5 n m 2015
Tác gi lu n v n

Ph m V n Xuân


B N CAM OAN
Tôi xin cam đoan Lu n v n Th c s v i đ tài “T ng c
n

ng công tác qu n lý Nhà

c v xây d ng trên đ a bàn Thành ph H Long” là công trình nghiên c u c a b n

thân tôi. Các thông tin, tài li u trích d n trong Lu n v n và các s li u có ngu n g c rõ
ràng, tuân th đúng nguyên t c. K t qu nêu trong Lu n v n là trung th c và ch a t ng
đ

c ai công b tr

c đây.
Hà N i, ngày 25 tháng 5 n m 2015
Tác gi lu n v n

Ph m V n Xuân

M CL C
PH N M

U ............................................................................................................ 1

CH
NG 1: T NG QUAN V QU N LÝ NHÀ N
C
I V I HO T
NG
XÂY D NG ................................................................................................................... 4
1.1. T ng quan công tác qu n lý Nhà n

c v xây d ng ................................................ 4

1.1.1. Khái quát v tình hình ho t đ ng xây d ng .......................................................... 4
1.1.2. Th c tr ng và đánh giá v ho t đ ng qu n lý xây d ng ....................................... 6
1.1.2.1. Th c tr ng v ho t đ ng qu n lý xây d ng c a ngành xây d ng....................... 6
1.1.2.2. ánh giá chung v ho t đ ng qu n lý xây d ng c a ngành xây d ng .............. 10
1.2. Kinh nghi m qu n lý Nhà n

c v xây d ng

m ts n

1.2.1. V công tác qu n lý ch t l

ng công trình........................................................... 13

c trên th gi i ............. 13

1.2.2. V qu n lý quy ho ch và phát tri n đô th ............................................................ 14
1.3. Kinh nghi m

Vi t Nam ........................................................................................ 15

1.3.1. Kinh nghi m qu n lý nhà n

c v xây d ng

m t s đ a ph

1.3.2. Bài h c kinh nghi m rút ra đ i v i công tác qu n lý Nhà n

ng ..................... 15
c v xây d ng ...... 18

1.4. Nh ng công trình nghiên c u có liên quan đ n đ tài ............................................. 19
K t lu n Ch
CH

ng 1.......................................................................................................... 20

NG 2: C S LÝ LU N V QU N LÝ NHÀ N
C
I V I HO T
NG XÂY D NG ..................................................................................................... 22

2.1. M t s khái ni m v ho t đ ng xây d ng ............................................................... 22

2.1.1. Nh ng khái ni m liên quan đ n ho t đ ng xây d ng ........................................... 22
2.1.2. Nh ng nguyên t c c b n trong ho t đ ng xây d ng........................................... 28
2.1.3. N ng l c hành ngh xây d ng .............................................................................. 30
2.1.3.1. i u ki n n ng l c c a t ch c khi tham gia ho t đ ng xây d ng ................... 30
2.1.3.2. i u ki n n ng l c c a cá nhân khi hành ngh ho t đ ng xây d ng ................ 31
2.1.3.3. Ch ng ch hành ngh ......................................................................................... 31
2.1.4. Qu n lý Nhà n

c v xây d ng ............................................................................ 31

2.1.4.1. Khái quát v qu n lý .......................................................................................... 31
2.1.4.2. Qu n lý Nhà n

c.............................................................................................. 32

2.1.4.3. Khái ni m Qu n lý Nhà n

c v xây d ng ....................................................... 33


2.2. Qu n lý Nhà n

c v xây d ng ............................................................................... 34

2.2.1. Vai trò, n i dung qu n lý Nhà n
2.2.1.1. Vai trò qu n lý Nhà n

c v xây d ng ............................................................. 34

2.2.1.2. N i dung qu n lý Nhà n

c v xây d ng .......................................................... 37

2.2.2. C n c pháp lý đ qu n lý Nhà n
2.2.3. C quan qu n lý nhà n

c v xây d ng ................................................ 34

c v xây d ng............................................... 40

c v xây d ng ............................................................... 42

2.2.4. Thanh tra xây d ng ............................................................................................... 45
2.3. Các nhân t

nh h

ng đ n công tác qu n lý Nhà n

c v xây d ng .................... 49

2.3.1. Nhóm nhân t ch quan ........................................................................................ 49
2.3.2. Nhóm nhân t khách quan .................................................................................... 51
K t lu n Ch

ng 2.......................................................................................................... 53

CH
NG 3: PHÂN TÍCH TH C TR NG VÀ
XU T M T S GI I PHÁP

NH M T NG C
NG CÔNG TÁC QU N LÝ NHÀ N
C V XÂY D NG
TRÊN A BÀN THÀNH PH H LONG T I N M 2020 .................................. 54
3.1. Ho t đ ng xây d ng trên đ a bàn Thành ph H Long ........................................... 54
3.1.1. Gi i thi u khái quát v Thành ph H Long ........................................................ 54
3.1.1.1. Khái quát quá trình hình thành và phát tri n ..................................................... 54
3.1.1.2. i u ki n t nhiên ............................................................................................. 54
3.1.1.3. i u ki n kinh t - xã h i .................................................................................. 55
3.1.2. Tình hình ho t đ ng đ u t xây d ng .................................................................. 56
3.1.2.1. Th c tr ng ho t đ ng đ u t xây d ng c a Thành ph ..................................... 56
3.1.2.2. Tình hình đ u t xây d ng trên đ a bàn Thành ph trong nh ng n m qua ....... 57
3.1.3. Nh ng k t qu đ t đ
3.1.3.1. Nh ng k t qu đ t đ
3.1.3.2.

nh h

c trong l nh v c xây d ng trên đ a bàn ............................ 61
c .................................................................................... 61

ng, m c tiêu phát tri n ........................................................................ 63

3.2. Th c tr ng công tác qu n lý Nhà n c v xây d ng trên đ a bàn Thành ph H
Long ................................................................................................................................ 67
3.2.1. T ch c b máy qu n lý nhà n

c v ho t đ ng xây d ng.................................. 67

3.2.2. Công tác l p quy ho ch xây d ng trên đ a bàn .................................................... 72

3.2.3. Vi c ban hành các quy đ nh qu n lý xây d ng c a T nh, Thành ph .................. 77
3.2.4. Th c tr ng công tác qu n lý xây d ng trên đ a bàn ............................................. 79


3.3. ánh giá chung v công tác qu n lý Nhà n c đ i v i ho t đ ng xây d ng trên đ a
bàn Thành ph H Long ................................................................................................. 85
3.3.1. Nh ng k t qu đ t đ

c ....................................................................................... 85

3.3.2. Nh ng t n t i, h n ch và nguyên nhân ............................................................... 88
3.4.
xu t m t s gi i pháp t ng c ng công tác qu n lý Nhà n c v xây d ng trên
đ a bàn Thành ph H Long, t nh Qu ng Ninh .............................................................. 94
3.4.1. Ki n toàn t ch c, b máy, n ng l c cán b c a c quan chuyên môn v xây
d ng... ............................................................................................................................. 94
3.4.2. Hoàn thi n th t c hành chính theo h

ng đ n gi n và hi u qu ........................ 98

3.4.3. T ng c ng công tác quy ho ch, c p phép xây d ng và vi c tri n khai th c hi n
theo quy ho ch, gi y phép xây d ng ............................................................................102
3.4.4. T ng c ng công tác thanh tra, ki m tra và x lý vi ph m pháp lu t v xây
d ng... ...........................................................................................................................107
3.4.5. Hoàn thi n công tác qu n lý chung v đ u t xây d ng ....................................109
K t lu n Ch

ng 3........................................................................................................117

K T LU N VÀ KI N NGH ....................................................................................119

1. K t lu n.....................................................................................................................119
2. Ki n ngh ..................................................................................................................119
DANH M C CÁC TÀI LI U THAM KH O


DANH M C HÌNH
Hình 1.1:

ng cao t c N i Bài - Lào Cai m i đ a vào s d ng .................................7

Hình 1.2: Công trình nhà máy Th y đi n S n La ...........................................................8
Hình 2.1: Ch c n ng c a công tác qu n lý Nhà n
Hình 2.2: M t s n i dung qu n lý nhà n
Hình 2.3: B máy qu n lý Nhà n

c ...................................................33

c v i d án đ u t xây d ng.....................38

c v xây d ng ........................................................42

Hình 3.1: B n đ Thành ph H Long ..........................................................................54
Hình 3.2: Tài nguyên thiên nhiên V nh H Long ..........................................................55
Hình 3.3: Công trình Chùa Long Tiên - Thành ph H Long .......................................58
Hình 3.4: Công trình B o tàng - th vi n - ph
Hình 3.5: D án Khu đô th Halong Marina - ph
Hình 3.6: Qu ng tr

ng H ng H i......................................59
ng Hùng Th ng .............................59

ng th thao - khu v n hóa C t 3 ..................................................60

Hình 3.7: Công trình tr

ng Trung h c ph thông chuyên H Long............................62

Hình 3.8: Nhà v n hóa Khu 4, ph
Hình 3.9: Công trình Khách s n M

ng Hà Khánh ........................................................63
ng Thanh ............................................................63

Hình 3.10: S đ t ch c qu n lý c a UBND Thành ph .............................................68
Hình 3.11: S đ t ch c Phòng Qu n lý đô th ............................................................69
Hình 3.12: S đ t ch c

i Thanh tra xây d ng và tr t t đô th ..............................71

Hình 3.13: L u đ Quy trình c p gi y phép xây d ng ................................................100
Hình 3.14: L u đ Quy trình th m đ nh, phê duy t quy ho ch xây d ng ..................101


DANH M C B NG
B ng 1.1: V n đ u t phát tri n c a Ngành xây d ng n m 2014 .................................... 6
B ng 3.1: K ho ch v n đ u t XDCB t NSNN giai đo n 2010 - 2014 ...................... 57
B ng 3.2: S l

ng công trình đ

c th m đ nh thi t k , d toán, th m đ nh quy ho ch,

c p gi y phép xây d ng c a Thành ph trong giai đo n 2010 - 2014 ........................... 58
B ng 3.3: B ng t ng h p các phân khu chính c a Thành ph H Long ........................ 64
B ng 3.4: B ng t ng h p m t s d án đ u t tr ng đi m c a Thành ph .................... 66
B ng 3.5: T ng h p m t s Quy ho ch xây d ng l n đã l p n m 2010 ........................ 72
B ng 3.6: T ng h p m t s Quy ho ch xây d ng l n đã l p n m 2011 ........................ 73
B ng 3.7: T ng h p m t s Quy ho ch xây d ng l n đã l p n m 2012 ........................ 73
B ng 3.8: T ng h p m t s Quy ho ch xây d ng l n đã l p n m 2013 ........................ 74
B ng 3.9: T ng h p m t s Quy ho ch xây d ng l n đã l p n m 2014 ........................ 74
B ng 3.10: T ng h p s v ki m tra, x lý vi ph m hành chính trong H XD ............. 80
B ng 3.11: S li u c t gi m giá tr d toán t i m t s công trình n m 2014 ................. 82
B ng 3.12: S li u thanh tra m t s công trình các n m 2010 - 2014 ........................... 84
B ng 3.13: C c u t ch c và phân công nhi m v đ i v i b ph n ti p nh n thông tin
thu c

i thanh tra xây d ng sau khi ki n toàn ............................................................. 95

B ng 3.14: C c u t ch c và phân công nhi m v đ i v i b ph n Qu n lý ch t l

ng

công trình và H XD thu c Phòng qu n lý đô th sau khi ki n toàn .............................. 96
B ng 3.15: T ng h p các n i dung Thanh tra, ki m tra theo giai đo n d án ............. 108


DANH M C T

VÀ KÝ HI U VI T T T

Ch vi t t t

Ngh a đ y đ

UBND

y ban nhân dân

XDCB

Xây d ng c b n

XDCT

Xây d ng công trình

QH

Quy ho ch

DS

Dân s

XD

Xây d ng

NSNN

Ngân sách nhà n

TT TM-DV

Trung tâm Th

L

Lao đ ng

TT T

Tr t t đô th

QL T

Qu n lý đô th

K T

Khu đô th

CT

Công trình

QHCT

Quy ho ch chi ti t

H XD

Ho t đ ng xây d ng

TTra

Thanh tra

QLCL

Qu n lý ch t l

GPMB

Gi i phóng m t b ng

c

ng m i - D ch v

ng


1
PH N M

U

1. Tính c p thi t c a đ tài
Thành ph H Long là m t trong nh ng đô th quan tr ng nh t c a t nh Qu ng

Ninh, Thành ph là đ ng l c kích thích phát tri n kinh t đ i v i chu i đô th Vùng
duyên H i B c B , Thành ph H Long còn n m trong d i hành lang ven bi n c a
V nh B c B , là m t đi m c c quan tr ng trong tam giác t ng tr ng Hà N i - H i
Phòng - Qu ng Ninh.
V i t m nhìn đ Thành ph H Long tr thành trung tâm kinh t , v n hóa, khoa
h c - k thu t, hành chính, giáo d c - đào t o, du l ch, d ch v , đ u m i giao thông,
giao l u trong n c, có vai trò thúc đ y s phát tri n kinh t - xã h i c a vùng ông
B c. Trong nh ng n m v a qua, Thành ph H Long đã t p trung đ u t xây d ng
nhi u các công trình quan tr ng, nh ng khu dân c , có c nh quan ki n trúc đ p, đ u t
xây d ng các h th ng h t ng k thu t hi n đ i, góp ph n là đ ng l c phát tri n đ ng
th i gi i quy t nhu c u v đ i s ng dân sinh, nhà , phát tri n đô th , lao đ ng vi c
làm.
V i s n l c c a Chính quy n đ a ph

ng, c a các c quan tham m u v xây

d ng, các Ch đ u t , Ban qu n lý d án, h u h t các d án đ u t xây d ng trên đ a
bàn Thành ph H Long trong quá trình th c hi n đã đ m b o yêu c u đ t ra và phát
huy đ c hi u qu kinh t , xã h i. Tuy nhiên, th c t cho th y trong công tác qu n lý
các d án đ u t xây d ng và các công trình xây d ng c a nhi u t ch c, cá nhân còn
n y sinh nhi u v n đ b t c p, t n t i, y u kém c n ph i nghiên c u tìm ra nh ng gi i
pháp kh c ph c và gi i quy t các t n t i đó.
V i mong mu n áp d ng nh ng ki n th c đã đ

c h c t p trong Nhà tr

ng và

nh ng kinh nghi m c a b n thân trong quá trình công tác, nghiên c u, tác gi ch n đ
tài lu n v n “T ng c ng công tác qu n lý Nhà n c v xây d ng trên đ a bàn

Thành ph H Long” nh m góp ph n gi i quy t nh ng v n đ còn t n t i trong công
tác qu n lý Nhà n c v xây d ng trên đ a bàn Thành ph H Long.
2. M c đích nghiên c u c a đ tài
c

M c đích nghiên c u c a đ tài là nghiên c u đ xu t m t s gi i pháp nh m t ng
ng công tác qu n lý Nhà n c v xây d ng trên đ a bàn Thành ph H Long, t nh

Qu ng Ninh.
3. Cách ti p c n và ph
đ tđ

ng pháp nghiên c u

c m c tiêu nghiên c u, tác gi lu n v n d a trên cách ti p c n c s lý

lu n v khoa h c qu n lý Nhà n

c v xây d ng và nh ng quy đ nh hi n hành c a h


2
th ng v n b n pháp lu t trong l nh v c này. Lu n v n c ng nghiên c u các quy đ nh
c a Nhà n c v qu n lý ho t đ ng xây d ng đ áp d ng phù h p v i đ i t ng và n i
dung nghiên c u c a đ tài trong đi u ki n Vi t Nam nói chung và t i Thành ph H
Long nói riêng.
ng th i lu n v n s d ng ph ng pháp nghiên c u phù h p v i n i dung c a
đ tài trong đi u ki n th c t : Ph ng pháp th ng kê; ph ng pháp phân tích t ng h p
đ i chi u v i h th ng v n b n pháp quy v xây d ng đ nghiên c u và gi i quy t các
v n đ đ t ra. B ng các gi i pháp th c hi n: thu th p các tài li u liên quan đ n công tác

qu n lý Nhà n c v xây d ng, các s li u th ng kê công tác qu n lý Nhà n c v xây
d ng trên đ a bàn Thành ph H Long.
4.

it

ng và ph m vi nghiên c u c a đ tài

a.

it

ng nghiên c u c a đ tài

i t ng nghiên c u c a đ tài là nh ng ho t đ ng qu n lý Nhà n c v xây
d ng nói chung và c th là ho t đ ng qu n lý Nhà n c v xây d ng trên đ a bàn
Thành ph H Long, t nh Qu ng Ninh nói riêng, nh ng nh h ng đ n công tác qu n
lý nhà n c v xây d ng.
b. Ph m vi nghiên c u c a đ tài
tài t p trung nghiên c u công tác qu n lý Nhà n c v xây d ng trên đ a bàn
Thành ph H Long theo quy đ nh c a pháp lu t hi n hành trong nh ng n m qua, đ
làm c s đ xu t m t s gi i pháp t ng c ng công tác qu n lý Nhà n c v xây d ng
trên đ a bàn Thành ph H Long, t nh Qu ng Ninh trong giai đo n 2015-2020.
5. Ý ngh a khoa h c và th c ti n c a đ tài
a. Ý ngh a khoa h c
Lu n v n góp ph n h th ng hóa nh ng v n đ lý lu n c b n, các quy đ nh c a
pháp lu t hi n hành v qu n lý ho t đ ng xây d ng, nh ng nhân t nh h ng đ n
công tác này. Nh ng nghiên c u s góp ph n hoàn thi n lý lu n công tác qu n lý Nhà
n c và xây d ng trên đ a bàn m t thành ph m i đang có s t ng tr ng m nh m v
ho t đ ng xây d ng. K t qu nghiên c u c a lu n v n m t giác đ nh t đ nh có giá

tr tham kh o và nghiên c u v qu n lý ho t đ ng xây d ng đ a bàn c p thành ph .
b. Ý ngh a th c ti n
Nh ng k t qu phân tích th c tr ng và m t s đ xu t c a lu n v n v t ng c ng
công tác qu n lý Nhà n c v xây d ng trên đ a bàn Thành ph H Long, t nh Qu ng
Ninh nh m kh c ph c các t n t i, nâng cao hi u qu trong công tác qu n lý Nhà n c
v xây d ng c a Thành ph H Long, t nh Qu ng Ninh trong th i gian t i.


3
6. K t qu d ki n đ t đ

c

K t qu nghiên c u lu n v n đ t đ

cg m

- T ng quan v qu n lý Nhà n c đ i v i ho t đ ng xây d ng, h th ng nh ng c
s lý lu n c b n v các v n đ liên quan t i qu n lý Nhà n c v ho t đ ng xây d ng,
nh ng nhân t

nh h

ng đ n công tác qu n lý Nhà n

c v xây d ng;

- Phân tích, đánh giá th c tr ng công tác qu n lý Nhà n c v xây d ng trên đ a
bàn Thành ph H Long, t nh Qu ng Ninh trong th i gian qua, qua đó đánh giá nh ng
k t qu đ t đ

c và nh ng v n đ t n t i c n kh c ph c trong th i gian t i;

- Nghiên c u đ xu t m t s gi i pháp c b n có c s khoa h c và th c ti n, có
tính kh thi nh m t ng c ng công tác qu n lý Nhà n c v xây d ng trên đ a bàn
Thành ph H Long, t nh Qu ng Ninh trong th i gian t i.
7. N i dung c a lu n v n
Ngoài các ph n m đ u, k t lu n, ki n ngh , lu n v n đ
có n i dung chính sau:
Ch

ng 1: T ng quan v qu n lý Nhà n

Ch

ng 2: C s lý lu n v qu n lý Nhà n

c c u trúc v i 3 ch

ng

c đ i v i ho t đ ng xây d ng
c đ i v i ho t đ ng xây d ng

Ch ng 3: Phân tích th c tr ng và đ xu t m t s gi i pháp nh m t ng c ng
công tác qu n lý Nhà n c v xây d ng trên đ a bàn Thành ph H Long t i n m 2020


4
CH

NG 1: T NG QUAN V QU N LÝ NHÀ N
XÂY D NG

1.1. T ng quan công tác qu n lý Nhà n

C

I V I HO T

NG

c v xây d ng

1.1.1. Khái quát v tình hình ho t đ ng xây d ng
Vi c đ u t xây d ng có vai trò tác đ ng đ n t ng cung và t ng c u, tác đ ng đ n
s n đ nh, t ng tr ng và phát tri n kinh t , t ng c ng kh n ng khoa h c và công
ngh c a đ t n c.
Hàng n m Nhà n c dành kho ng h n 20% t ng s n ph m qu c n i cho đ u t
xây d ng c b n (công nghi p, giao thông, thu l i, nông nghi p,...) và đã đem l i hi u
qu đáng k , góp ph n to l n vào s nghi p xây d ng và phát tri n chung c a đ t n
[1].

c

Tr c h t xây d ng là m t ngành đóng vai trò ti n đ t o đi u ki n cho các ngành
kinh t khác nh nông, lâm, ng nghi p, công nghi p ch bi n, giao thông thu l i,...
cùng phát tri n. Ngành xây d ng đã làm đ i m i b m t c a c n c, nh ng khu đô th
m i, nh ng nhà cao t ng, nh ng công trình ki n trúc đang m c lên ngày càng nhi u,
làm cho thành ph , đô th , làng xã tr nên khang trang h n, t i đ p h n. T nh ng

con đ ng đi trong làng, trong xã c ng đ c xây d ng m i cho đ n nh ng con đ ng
cao t c r ng l n n i li n các vùng kinh t tr ng đi m, hoàn thành giúp cho vi c giao
thông đi l i, v n t i tr nên d dàng h n, thu n l i h n. T c đ xây d ng đang gia t ng
m t cách m nh m , sôi đ ng kh p n i trong c n c.
Xét v các k t qu đ t đ c do ngành xây d ng trong n c đem l i thì ngành xây
d ng đã có nh ng chuy n bi n tích c c, đã tr thành m t ngành đ c l p và có đóng
góp to l n trong công cu c công nghi p hoá, hi n đ i hoá đ t n c. V n đ u t dành
cho xây d ng c b n ngày càng gia t ng, trong đó ngu n v n t ngân sách Nhà n
chi m t tr ng l n nh t.

c

T tr ng c a v n Ngân sách Nhà n c dành cho đ u t xây d ng c b n luôn
chi m t 20% đ n 25% t ng s v n đ u t toàn xã h i dành cho ngành này. Và ngu n
v n ngân sách c ng là ngu n v n ch đ o trong v n đ u t xây d ng c b n c a Nhà
n c. Ngu n này đ c dành cho xây l p, mua s m máy móc, thi t b và cho xây d ng
c b n khác.
Tình hình ho t đ ng xây d ng trong nh ng n m qua c a Vi t Nam đã có nhi
kh i s c. Ngay t cu i n m 2013 và các tháng đ u n m 2014, nhi u d án phát tri
giao thông đ c kh i công xây d ng và đ c các nhà th u t p trung ngu n l c đ
nhanh ti n đ đ s m đ a vào s d ng, nh t là nh ng d án phát tri n đ ng cao t

u
n
y
c


5
v i ph ng th c đ u t xã h i hóa (đ ng cao t c B n L c - Long Thành, đ ng cao

t c C u Gi - Ninh Bình; đ ng cao t c N i Bài - Lào Cai,...). Bên c nh đó, các d án
phát tri n h t ng xã h i s d ng v n Nhà n c, v n ODA c ng đ c các ngành, các
c p đ y nhanh ti n đ thi công. i u này đ c th hi n qua hàng lo t d án c a Trung
ng c ng nh đ a ph ng hoàn thành đ a vào s d ng ho c chu n b đ a vào s d ng
trong th i gian t i nh : c u Nh t Tân và đ ng n i đ n sân bay N i Bài; c u ông Trù
và đ ng 5 kéo dài; nhà ga T2 N i Bài; đ ng cao t c Hà N i - H i Phòng và hàng
lo t d án đ

c b sung ngu n v n, đ y nhanh ti n đ .

Trong n m qua, nhu c u xây d ng các công trình có v n t ngân sách Nhà n

c,

các công trình ph c v cho xây d ng xã nông thôn m i t ng cao h n n m tr c; các
doanh nghi p ti p c n đ c v n vay ngân hàng v i lãi su t u đãi, nhu c u xây d ng
nhà và các công trình ph c v s n xu t kinh doanh
giá c v t t xây d ng t ng đ i n đ nh,...

khu v c dân c có xu h

ng t ng;

Ngoài ra, th tr ng b t đ ng s n đang m d n v i nhi u d án phát tri n nhà
đ c hoàn thành và bàn giao trong n m 2014, th tr ng v t li u xây d ng trong n m
không có bi n đ ng l n đã góp ph n gi m b t khó kh n cho ho t đ ng c a các doanh
nghi p xây d ng.
Giá tr s n xu t xây d ng n m 2014 theo giá hi n hành c tính đ t 849 nghìn t
đ ng, bao g m: Khu v c Nhà n
Nhà n

c đ t 84,3 nghìn t đ ng, chi m 9,9%; khu v c ngoài

c 709,9 nghìn t đ ng, chi m 83,6%; khu v c có v n đ u t n

c ngoài 54,8

nghìn t đ ng, chi m 6,5%. Trong t ng giá tr s n xu t, giá tr s n xu t xây d ng công
trình nhà

đ t 354,8 nghìn t đ ng; công trình nhà không đ

đ t 136,7 nghìn t

đ ng; công trình k thu t dân d ng đ t 257,3 nghìn t đ ng; ho t đ ng xây d ng
chuyên d ng đ t 100,2 nghìn t đ ng [2].
M c dù đ t đ c m t s k t qu nh t đ nh nh ng ho t đ ng xây d ng trong n m
v n ph i đ i m t v i nhi u khó kh n, thách th c. Th tr ng b t đ ng s n tuy đã có d u
hi u tích c c song s ph c h i ch m. Tình tr ng n đ ng kh i l ng t nh ng n m
tr c c a các doanh nghi p xây d ng ch a có h ng gi i quy t tri t đ . Bên c nh đó,
m c dù lãi su t cho vay g n đây đã đ c đi u ch nh gi m nh ng nhi u doanh nghi p
v n g p khó kh n trong ti p c n v n nên s n xu t kinh doanh ch a th c s phát tri n
m nh, nh t là các doanh nghi p v a và nh . Nhi u d án phát tri n đô th đ u t giàn
tr i, manh mún, thi u ngu n l c th c hi n d n đ n ch m ti n đ , th m chí là d án
treo, làm lãng phí các ngu n l c xã h i nh t là tài nguyên đ t đai, tác đ ng tiêu c c đ n
th tr ng b t đ ng s n.


6
Phân b v n đ u t xây d ng c b n n m 2014 đ

c nêu trong B ng 1.1.

B ng 1.1: V n đ u t phát tri n c a Ngành xây d ng n m 2014
n v tính: t đ ng;
C n m

N m 2014 so v i n m

2014

2013 (%)

207,7

100,3

V n trái phi u Chính ph

62,5

111,4

V n tín d ng đ u t theo k ho ch Nhà
n c

55,9

119,2

V n vay t các ngu n khác

79,8

134,1

60,5

121,7

V n đ u t c a dân c và t nhân

468,5

113,6

V n đ u t tr c ti p n

265,4

110,5

79,6

131,9

1220,7

111,5

Ngu n v n
V n đ u t thu c ngân sách Nhà n

V n đ u t c a Doanh nghi p Nhà n

V n huy đ ng khác
T ng s v n

c ngoài

c

c

(Ngu n: Báo cáo T ng k t ngành xây d ng n m 2014 - B xây d ng)
1.1.2. Th c tr ng và đánh giá v ho t đ ng qu n lý xây d ng
1.1.2.1. Th c tr ng v ho t đ ng qu n lý xây d ng c a ngành xây d ng
T n m 2010 đ n nay, ngành Xây d ng b c vào th i k chi n l c m i trong
b i c nh th gi i đang thay đ i nhanh, toàn di n, ph c t p. Xu th toàn c u hóa ti p t c
gia t ng v quy mô, m c đ và hình th c bi u hi n, có tác đ ng m nh m đ n n n kinh
t c n c nói chung và ngành xây d ng nói riêng.
Trong b i c nh đó, h th ng pháp lu t ngành xây d ng ti p t c đ

c t p trung rà

soát, nghiên c u hoàn thi n và đ i m i v i các quan đi m, t t ng ch đ o: đ m b o
tính đ ng b , nâng cao ch t l ng, phù h p v i th c ti n, t ng c ng hi u l c, hi u
qu qu n lý nhà n c trong l nh v c xây d ng, đ c bi t các l nh v c: Qu n lý đ u t
xây d ng, phát tri n đô th , nhà và th tr ng b t đ ng s n,...; đ y m nh c i cách th
t c hành chính, t o môi tr ng đ u t thông thoáng, thu n l i nh m thu hút và phát huy

m i ngu n l c cho đ u t phát tri n, nh ng đ ng th i t ng c ng vai trò, trách nhi m
c a các c quan qu n lý nhà n c chuyên ngành; h n ch th t thoát lãng phí, tiêu c c,


7
nh t là đ i v i các d án đ u t có s d ng v n nhà n

c.

V i c g ng c a các c quan, ban ngành trong c n

c trên l nh v c qu n lý các

ho t đ ng xây d ng, trong n m qua, toàn ngành đã hoàn thành các nhi m v :
1. Qu n lý đ u t xây d ng, ch t l

ng công trình

Tình hình ch t l ng các công trình xây d ng v c b n là đ m b o, xu h ng
ch t l ng ngày m t nâng cao và đ c ki m soát t t h n. Vi c ki m tra công tác
nghi m thu đ a công trình vào s d ng c a c quan qu n lý nhà n c đã đ c các c
quan chuyên môn v xây d ng đ a ph ng tri n khai th c hi n nghiêm túc, góp ph n
ki m soát ch t ch ch t l ng công trình. T l s công trình ch p thu n nghi m thu
đ a vào s d ng chi m kho ng 97% t ng s công trình đ c ki m tra, ch có 3% s
công trình không đ c ch p thu n nghi m thu do có vi ph m v ch t l ng. H u h t
các công trình xây d ng đã hoàn thành đ c nghi m thu đ a vào s d ng đ u đ m b o
th c hi n đúng quy trình ki m tra ch t l ng. Các công trình đang tri n khai thi công
xây l p v c b n đã đ c ki m soát, đ m b o yêu c u, không có s c l n v ch t
l ng.

Hình 1.1:

ng cao t c N i Bài - Lào Cai m i đ a vào s d ng

Công tác ki m tra, ki m soát ch t l

ng công trình xây d ng ti p t c đ

c t ng

c ng trên ph m vi c n c, nh t là đ i v i các d án s d ng v n nhà n c. Vi c th c
hi n “ti n ki m” thi t k k thu t và d toán các công trình đã t o ra b c đ phá trong
phòng ch ng lãng phí, tham nh ng, phòng ng a đ
tri n khai thi công xây d ng công trình.

c nhi u sai ph m, r i ro tr

c khi

Sau g n 02 n m th c hi n công tác th m tra thi t k và d toán đã đi vào n n n p,
ch t l ng thi t k đã đ c nâng lên, đã c t gi m và ti t ki m đáng k chi phí cho ngân
sách. Trong n m 2014, có 61 t nh, thành ph tr c thu c trung ng trong c n c đã
th c hi n th m tra 15.341 công trình, t l h s thi t k ph i s a đ i b sung chi m


8
kho ng 43,8% s h s đ c th m tra; t ng giá tr d toán tr c th m tra kho ng
108.240 t đ ng, giá tr c t gi m sau khi th m tra là 5.833 t đ n, t ng ng 5,39% [2].
M t s công trình l n đã đ c nghi m thu hoàn thành đ a vào s d ng trong th i
gian qua đã và đang v n hành an toàn, phát huy đ c hi u qu nh : Nhà máy th y đi n

S n La, Nhà máy đ m Cà Mau, C ng hàng không qu c t Phú Qu c,...
i v i các
công trình tr ng đi m, liên quan đ n an toàn c a c ng đ ng, tr c khi nghi m thu, đ a
vào khai thác s d ng (Th y đi n S n La), ho c đánh giá đ ng đ t kích thích (Th y
đi n Sông Tranh 2), các c quan qu n lý nhà n

c đã th c hi n thuê t v n n

Ngoài ra công tác rà soát, s a đ i h th ng các ch tiêu kinh t k thu t đ

c ngoài.
c th c

hi n th ng xuyên đáp ng yêu c u qu n lý chi phí. n nay h th ng đ nh m c kinh
t - k thu t trong xây d ng đã đ c hoàn thi n c b n, đã công b trên 10.000 danh
m c đ nh m c thu c các lo i công tác trong ho t đ ng xây d ng. Th c hi n vi c l p và
công b ch s giá xây d ng; xây d ng c s d li u giá th tr ng xây d ng t o th
tr ng minh b ch, t o môi tr ng c nh tranh lành m nh gi a các ch th tham gia ho t
đ ng xây d ng.

Hình 1.2: Công trình nhà máy Th y đi n S n La
2. Qu n lý công tác c p gi y phép xây d ng
Công tác c p gi y phép xây d ng và qu n lý tr t t xây d ng th c hi n theo quy
đ nh t i Ngh đ nh s 64/2012/N -CP ti p t c có b c chuy n bi n tích c c. S công
trình đ c c p gi y phép xây d ng n m 2014 đ t 92%, t ng 1% so v i n m 2013; s
công trình xây d ng sai v i gi y phép xây d ng kho ng 2,2% [2]. Các đ a ph ng đã
có nhi u có g ng trong vi c đ n gi n hóa các th t c hành chính, t p trung đ y nhanh
ti n đ l p, phê duy t quy ho ch chi ti t, quy ho ch phân khu, quy ho ch xây d ng
nông thôn m i, ban hành quy ch qu n lý quy ho ch ki n trúc và ti n hành thi t k đô

9
th v i nh ng khu v c quan trong làm c s cho vi c c p gi y phép xây d ng và qu n
lý tr t t xây d ng.
3. Công tác qu n lý n ng l c ho t đ ng xây d ng
Trong n m 2014, các S Xây d ng trong c n

c đã c p đ

c 12.348 ch ng ch

hành ngh các lo i, trong đó có 430 ch ng ch ki n trúc s , 3.655 ch ng ch k s ,
8.263 ch ng ch hành ngh t v n giám sát. n nay s ch ng ch hành ngh ho t đ ng
xây d ng đã đ c c p trên 83.000 ch ng ch [2]. Vi c c p ch ng ch hành ngh đã d n
đi vào n n n p, góp ph n nâng cao ch t l ng s n ph m xây d ng.
Nh m công khai minh b ch các thông tin c a t ch c, cá nhân tham gia ho t đ ng
xây d ng, ki m soát các ho t đ ng c a nhà th u, nâng cao ch t l ng công tác đ u
th u, c quan qu n lý nhà n c đã ban hành Thông t quy đ nh v đ ng ký thông tin
n ng l c ho t đ ng xây d ng.
n nay đã có 657 t ch c đ ng t i thông tin trên
Website c a B xây d ng.
tránh tình tr ng vi c c p ch ng ch hành ngh mang tính
hình th c, đ m b o s công b ng, minh b ch trong quá trình đ u th u; Lu t xây d ng
2014 c ng đã quy đ nh rõ cá nhân đ c c p ch ng ch hành ngh ph i thông qua sát
h ch, t ch c ho t đ ng xây d ng đ c phân thành h ng ph i đ c c quan qu n lý
nhà n c đánh giá xác nh n n ng l c và đ ng t i thông tin công khai minh b ch.
4. Qu n lý ki n trúc, quy ho ch
Tr c nhu c u phát tri n nhanh c a đ t n c, t m quan tr ng c a công tác quy
ho ch xây d ng đ m b o tính đ nh h ng, tính ch t vùng và đ a ph ng, tính h th ng
và đ ng b , tính c ng đ ng cao. H th ng v n b n quy ph m pháp lu t v qu n lý ki n

trúc, quy ho ch xây d ng đã c b n đ c ph kín, đáp ng đ c yêu c u c a công tác
qu n lý, góp ph n đ a công tác qu n lý xây d ng và phát tri n đô th theo quy ho ch
t ng b c đi vào n n n p.
Các đ a ph

ng đã th c hi n đ án rà soát t ng th tình hình th c hi n công tác

quy ho ch trên ph m vi c n c, t p trung rà soát toàn b các quy ho ch vùng, quy
ho ch chung các đô th trên ph m vi c n c, hoàn thành nghiên c u Ngh đ nh v quy
ho ch xây d ng, nghiên c u, xây d ng đi u ch nh đ nh h ng ki n trúc Vi t Nam đ n
n m 2030.
án xây d ng nông thôn m i trong quá trình đô th hóa trên đ a bàn c p
huy n; đánh giá đi u ch nh Quy ho ch xây d ng vùng Th đô, vùng Thành ph H Chí
Minh, vùng
ng b ng sông C u Long; hoàn ch nh quy ho ch xây d ng trung tâm
chính tr Ba ình; l p quy ho ch tr s các B , Ngành t i khu đô th m i Tây H Tây
và M Trì.
Sau quá trình ch đ o t p trung c a B Xây d ng, Quy ho ch chung xây d ng
Th đô Hà N i đ n n m 2030 t m nhìn đ n n m 2050 đã đ

c t ch c l p, th m đ nh


10
và trình phê duy t đúng quy đ nh và đã đ c Th t ng Chính ph phê duy t trong
n m 2011, đ án đ c t ch c công b , góp ph n quan tr ng trong vi c n đ nh và phát
tri n b n v ng Th đô c a đ t n

c.

Ti p t c t ch c th m đ nh nhi m v đ án quy ho ch xây d ng; nghiên c u, l p
và đi u ch nh quy ho ch xây d ng vùng liên t nh, quy ho ch xây d ng vùng tuy n cao
t c; cùng v i 15 đ án quy ho ch xây d ng vùng liên t nh đã đ c Th t ng chính
ph phê duy t; đ n nay Quy ho ch xây d ng các vùng kinh t tr ng đi m đã c b n
ph kín c n c. Công tác l p và đi u ch nh quy ho ch xây d ng vùng t nh, quy ho ch
xây d ng t i các khu đô th và khu kinh t ti p t c đ c đ y m nh; đã có 60/63 t nh,
thành ph phê duy t quy ho ch xây d ng vùng t nh; 100% các đô th có quy ho ch
chung đ c duy t. T l l p quy ho ch phân khu t i các đô th đ t trung bình 70%, t
l quy ho ch chi ti t đ t trung bình kho ng 30% di n tích đ t xây d ng đô th [2].
Nhìn chung, công tác quy ho ch xây d ng đô th đã đ c đ i m i; quy trình th c
hi n công tác l p, th m đ nh phê duy t quy ho ch và qu n lý xây d ng theo quy ho ch
đ c áp d ng th ng nh t trên c n c; ch t l ng c a các đ án quy ho ch đ c nâng
cao. c bi t thông qua công tác quy ho ch xây d ng vùng (liên huy n, liên t nh, vùng
kinh t ) t m nhìn v quy ho ch xây d ng đã đ c m r ng. Các đ a ph ng đã đ y
m nh công tác l p đi u ch nh quy ho ch chung đô th - nông thôn, quy ho ch chi ti t
xây d ng đô th .
5. Qu n lý phát tri n đô th
Trong nh ng n m g n đây h th ng đô th Vi t Nam t ng b c phát tri n theo
h ng b n v ng; m r ng v quy mô, xây d ng c s h t ng k thu t - xã h i đ ng
b , hi n đ i, di n m o đô th đã có nhi u thay đ i, ch t l ng đô th ngày càng đ c
nâng cao. Nhi u đô th đã và đang đ c tri n khai đ u t xây d ng theo quy ho ch, b
m t ki n trúc đô th đ c đ i m i, đ u t xây d ng khang trang, hi n đ i. H th ng h
t ng k thu t t ng b

cđ

Tính đ n nay, c n

c hoàn thi n theo h

ng hi n đ i hóa, đ ng b hóa.

c có kho ng 774 đô th , trong đó có 02 đô th đ c bi t, 15 đô

th lo i I, 21 đô th lo i II, 42 đô th lo i III, 65 đô th lo i IV và 629 đô th lo i V. T l
đô th hóa trung bình c n c tính đ cu i n m 2014 là 34,5% [2].
1.1.2.2. ánh giá chung v ho t đ ng qu n lý xây d ng c a ngành xây d ng
Bên c nh nh ng c g ng và k t qu tích c c đã đ t đ
h n ch c a công các qu n lý xây d ng.
Ch t l

c trên đây, v n còn nh ng

ng m t s công trình xây d ng còn th p; tình tr ng th t thoát, lãng phí,

ch m ti n đ thi công, n đ ng trong xây d ng c b n v n còn là v n đ gây nhi u b c


11
xúc; vi c rà soát, s a đ i, b sung m t s đ nh m c kinh t k thu t trong l nh v c xây
d ng còn ch m, ch a đáp ng v i yêu c u th c ti n.
Vi c rà soát, đi u ch nh b sung m t s đ án quy ho ch xây d ng vùng, quy
ho ch chung đô th , quy ho ch h t ng k thu t còn ch m; t l ph kín quy ho ch xây
d ng t i m t s đô th ch a cao, ch t l ng đ án quy ho ch còn h n ch , ph i đi u
ch nh nhi u l n, gây lãng phí ngu n l c xã h i và nh h ng t i ho t đ ng đ u t (nh
quy ho ch chung th xã ông Tri u và quy ho ch chung Thành ph Uông Bí,...); công
tác l p và qu n lý th c hi n quy ch qu n lý quy ho ch, ki n trúc đô th và thi t k đô
th
m t s n i còn ch m, nh h ng đ n công tác qu n lý tr t t xây d ng đô th .
Tình tr ng xây d ng sai phép, không phép, vi ph m tr t t xây d ng

ph ng v n còn cao.

m t s đa

H th ng đô th phát tri n nhanh v quy mô nh ng vi c đ u t xây d ng k t c u
h t ng k thu t xã h i còn ch m và thi u đ ng b ; quy ho ch chuyên ngành h t ng k
thu t đã đ c phê duy t nh ng tri n khai còn ch m.
Công tác c i cách th t c hành chính trong đ u t xây d ng tuy đã đ t đ

c nhi u

k t qu tích c c nh ng v n còn h n ch , tình tr ng d án đ u t xây d ng b kéo dài
th i gian th c hi n th t c hành chính so v i quy đ nh còn khá ph bi n làm nh h ng
đ n ti n đ th c hi n d án xây d ng.
V i nh ng t n t i c a công tác qu n lý nhà n c v đ u t xây d ng đã gây
nh ng lãng phí, th t thoát th m chí tiêu c c, tham nh ng trong các d án đ u t xây
d ng, nh t là d án có ngu n v n ngân sách nhà n
Riêng công tác thanh tra các d
đ c tình tr ng th t thoát, lãng phí
2014, Thanh tra B Xây d ng đã ki
ngh phê duy t l i d toán 1.342 t

c.

án đ u t xây d ng trong n m 2014 đã cho th y
trong nh ng d án đ u t xây d ng. Trong n m
n ngh x lý v kinh t 1.519 t đ ng, c th :
đ ng; yêu c u n p thu 20,141 t đ ng; yêu c u

n p v t ng công ty và qu s p x p doanh nghi p 50,547 t đ ng; gi m tr giá tr

thanh quy t toán 91,623 t đ ng; yêu c u n p v tài kho n t m gi c a Thanh tra B
14,298 t đ ng; ban hành Quy t đ nh x ph t vi ph m hành chính v i t ng s ti n x
ph t là 1,735 t đ ng [2].
Các vi ph m ch y u đ

c phát hi n và ch n ch nh: sai ph m trong công tác qu n

lý quy ho ch, c p phép xây d ng, thi công công trình;... công tác thi t k , l p d toán
xây d ng công trình ch a phù h p, nghi m thu thanh quy t toán th a kh i l ng.
T n m 2001 đ n nay, l c l ng công an đã liên t c phát hi n, đi u tra nhi u v
án tham nh ng l n trong l nh v c đ u t xây d ng, gây thi t h i đ c bi t nghiêm tr ng
tài s n c a Nhà n

c, nh : V xây d ng khu vui ch i gi i trí Th y cung Th ng Long -


12
Hà N i; v xây d ng tuy n đ ng N m P c - P c Ma c a huy n M ng Tè, T nh Lai
Châu; v Lã Th Kim Oanh và đ ng b n Công ty Ti p th và Th ng m i nông
nghi p thu c B Nông nghi p và Phát tri n nông thôn; v tham ô, c ý làm trái t i
Công ty D ch v k thu t d u khí Vietsovpetro; v tham ô, c ý làm trái trong thi công
xây d ng Kho c ng Th V i, và g n đây là v l a đ o trong đ u t xây d ng c a
Nguy n Ð c Chi, Ch t ch h i đ ng qu n tr Công ty liên doanh Rusalka - Nha
Trang,... Lãng phí, th t thoát, tiêu c c, tham nh ng x y ra t t c các giai đo n c a
quá trình đ u t xây d ng c a nhà n c, t khi b t đ u chu n b đ u t cho đ n lúc đ a
công trình vào s d ng các m c đ khác nhau.
giai đo n chu n b đ u t , sai ph m ch y u x y ra trong vi c xác đ nh d án
đ u t , l p và th m đ nh d án.
giai đo n th c hi n đ u t , tiêu c c tham nh ng, th t thoát lãng phí x y ra t t
c các khâu. T vi c c p gi y phép, c p và giao đ t cho thuê đ t, gi i phóng m t b ng,

đ n bù gi i to , tái đ nh c , t v n kh o sát thi t k , cho đ n vi c vi c mua s m trang
thi t b , xây l p và c trong v n hành, nghi m thu, quy t toán.
V gi y phép xây d ng, nhìn chung các công trình đ u t xây d ng c a nhà n c,
doanh nghi p có v n n c ngoài th ng tuân th vi c xin gi y phép xây d ng, còn các
công trình đ u t c a t nhân có nhi u sai ph m trong vi c c p phép. M c dù s công
trình xây d ng không có gi y phép ho c sai phép đã gi m h n so v i tr c, tuy nhiên
đ n n m 2014 s công trình xây d ng không phép, sai phép v n chi m t l l n.
V th c hi n vi c đ n bù gi i phóng m t b ng, tái đ nh c , chu n b m t b ng xây
d ng trong th i gian qua c ng có nhi u thi u sót. Trong đ n bù xây d ng, th ng có
nh ng hi n t

ng tiêu c c sau: Ho c là nhà n

c đ n bù không t

ng x ng (cao ho c

th p) so v i giá tr c a nhà đ t t i th i đi m đ n bù gây ra khi u ki n, tiêu c c, tham
nh ng. Ho c là thông đ ng khai kh ng di n tích, đ n giá đ chia nhau h ng l i. Ho c
là ti n đ n bù không đ n 100% v i ng i dân. M t km đ ng Kim Liên - Ô Ch D a
ph i đ n bù h t 750 t đ ng (đ t nh t th gi i) là đi u khó có th ch p nh n đ c.
Công tác b i th ng, gi i phóng m t b ng ch a gi i quy t t t m i quan h l i ích gi a
nhà n c, nhà đ u t và ng i có đ t b thu h i.
n bù gi i phóng m t b ng không
nh ng nh h ng nghiêm tr ng đ n ti n đ thi công c a các công trình xây d ng, mà
còn tác đ ng m nh đ n ch t l ng và giá thành công trình. Không ít tr ng h p, gi i
phóng m t b ng đã nh h ng tiêu c c t i xã h i. o n đ ng cao t c Pháp Vân - C u
Gi là m t ví d : đây là đo n đ ng cao t c đ u tiên c a Vi t Nam đ c đ u t hi n
đ i và đ ng b , v i chi phí 20 t đ ng/km. Do ch m tr trong khâu gi i phóng m t
b ng nên Ban qu n lý ph i ch n gi i pháp là rút ng n th i gian ch lún c a n n đ

ng.


13
Cho đ n nay, m c dù đo n đ ng này đã đ a vào khai thác nh ng v n ph i ti p t c
theo dõi lún s t trên toàn tuy n. X lý m i đi m lún s t là c m t v n đ , v a c n tr
giao thông v a t n kém. M t s d án khác nh đ ng vành đai 3, c u Thanh trì, nút
giao thông Ngã t S (Hà N i) đ u ph i ch m ti n đ do gi i phóng m t b ng.
V giai đo n k t thúc xây d ng, đ a d án vào khai thác s d ng c ng có nhi u
sai sót nghiêm tr ng, th hi n trên t t c các khâu: Nghi m thu, bàn giao công trình,
th c hi n vi c k t thúc xây d ng công trình, v n hành công trình và h ng d n s d ng
công trình, b o hành công trình, quy t toán v n đ u t , phê duy t quy t toán. Ch t
l ng công trình đ c xem xét qua loa, r i cho nghi m thu nên nhi u công trình m i
đ a vào s d ng đã h h ng xu ng c p nghiêm tr ng. Vi c nghi m thu công trình
đ ng ng, kho ch a, c ng xu t LPG Th V i mà ch đ u t là Petro Vi t Nam là m t
ví d đi n hình cho ki u nghi m thu này.
s t lún c a công trình Th V i là hoàn
toàn không th ch p nh n đ c (đ lún t 1,98 m đ n 2,85 m), v n cho nghi m thu.
Vi c qu n lý công tác k t thúc công trình xây d ng đ a vào s d ng n c ta trong
nh ng n m qua c ng còn l ng l o. Nhi u công trình xây d ng xong ch a làm hoàn
ch nh các th t c k t thúc công trình đã đ a vào s d ng. Công tác b o hành, b o trì
ch a đ c chú tr ng đúng m c, trách nhi m c a đ n v xây l p trong vi c b o hành
còn hình th c, m c dù theo quy đ nh thì r t c th .
1.2. Kinh nghi m qu n lý Nhà n

c v xây d ng

1.2.1. V công tác qu n lý ch t l

ng công trình

m ts n

c trên th gi i

1. C ng hòa Liên bang Nga
Liên bang Nga,

y ban Nhà n

c v xây d ng thay m t Chính ph th ng nh t

qu n lý nhà n c v xây d ng, giúp B tr ng ch nhi m y ban th c hi n ch c n ng
qu n lý nhà n c v ch t l ng công trình xây d ng là T ng c c qu n lý v ch t l ng
công trình xây d ng. y ban nhà n c v xây d ng đã mô hình ho t đ ng v i s tham
gia c a các doanh nghi p t v n giám sát, qu n lý xây d ng chuyên nghi p. ã xây
d ng ch ng trình đào t o k s t v n giám sát th ng nh t cho toàn liên bang và cho
phép 18 Tr ng đ i h c và Vi n nghiên c u đ c t ch c đào t o. y ban c ng y
quy n cho các n c c ng hòa xét và c p gi y phép hành ngh , đ ng ký kinh doanh cho
các k s t v n giám sát và các doanh nghi p t v n xây d ng. Liên bang Nga coi
vi c xây d ng m t đ i ng k s t v n giám sát có tính chuyên nghi p cao là y u t
quy t đ nh c a quá trình đ i m i công ngh qu n lý ch t l ng công trình xây d ng. Vì
v t h r t ch t ch trong vi c đào t o, các k s xây d ng mu n hành ngh t v n giám
sát ph i h c qua m t khóa h c v i m t ch ng trình b t bu c, n u thi đ m i đ c c p
th có giá tr trong 3 n m, sau đó n u mu n ti p t c làm vi c l i ph i sát h ch l i, k thi


14
r t nghiêm túc và khó, n u ai tr t có th đ c thi l i sau 3 tháng. N u b tr t ti p thì

v nh vi n không đ c thi đ làm ngh t v n giám sát mà bu c chuy n ngành khác.
2. C ng hòa Pháp
Vi c qu n lý ch t l

ng công trình xây d ng d a trên vi c b o hi m b t bu c đ i

v i công trình xây d ng. Các hãng b o hi m s t ch i b o hi m khi công trình xây
d ng không có đánh giá v ch t l ng. Vì v y t t ng qu n lý ch t l ng là l y
ph

ng châm “ng n ng a là chính”.

Dùng ph ng pháp th ng kê s h c đ tìm ra các công vi c và các giai đo n b t
bu c ph i ki m tra, đ ng n ng a các nguy c có th x y ra ch t l ng kém. Các giai
đo n c n ki m tra là:
Giai đo n thi t k : Phê duy t thi t k n u có ch t l
Giai đo n thi công: Ki m tra bi n pháp thi công, ph

ng thi t k t t.
ng pháp t ch c thi công.

Các tiêu chí k thu t c n ki m tra: M c đ v ng ch c c a công trình; an toàn lao
đ ng và phòng ch ng cháy n ; ti n nghi cho ng i s d ng. Kinh phí ki m tra ch t
l ng công trình là 2% t ng giá thành.
B o hành và b o trì, Lu t quy đ nh các ch th tham gia xây d ng ph i có trách
nhi m b o hành và b o trì s n ph m c a mình trong th i h n 10 n m.
M t đi m h t s c c ng r n đó là b t bu c b o hi m công trình xây d ng. T t c
các ch th tham gia xây d ng công trình: Ch đ u t , thi t k , thi công, ki m tra ch t
l ng, s n xu t bán thành ph m, t v n giám sát đ u ph i mua b o hi m, n u không
mua s b c

ng ch .

Thông qua vi c b o hi m b t bu c, các nhà b o hi m tích c c th c hi n ch đ
giám sát, qu n lý ch t l ng trong giai đo n thi công đ bán b o hi m và đ không ph i
gánh chi phí r i ro, s a ch a công trình. Ch đ b o hi m b t bu c đã bu c các bên
tham gia ph i nghiêm túc qu n lý, giám sát ch t l ng vì l i ích c a chính mình và
c ng là b o v l i ích h p pháp c a Nhà n

c và khách hàng.

1.2.2. V qu n lý quy ho ch và phát tri n đô th
1. Kinh nghi m

C ng hòa Nhân dân Trung Hoa

C quan có trách nhi m qu n lý v n đ quy ho ch đô th t i Trung Qu c là B
Xây d ng. M t s v n b n liên quan đ n v n đ qu n lý phát tri n đô th và đ t đai nh
sau: Lu t Quy ho ch đô th Trung Qu c; Lu t t đai; Lu t Xây d ng.
M t s v n đ chính đ c đ c p trong Lu t Quy ho ch đô th Trung Qu c bao
g m: quy đ nh v phân lo i đô th ; phân trách nhi m v l p, th m đ nh, phê duy t, qu n
lý, th c hi n quy ho ch; quy đ nh 02 b c l p quy ho ch: quy ho ch chung và quy


15
ho ch chi ti t; n i dung c b n c a đ án quy ho ch chung và quy ho ch chi ti t; m t
s đ nh h ng, quy đ nh đ i v i đô th m i và c i t o đô th c ; thông báo, công b quy
ho ch sau khi đ c phê duy t; các yêu c u v tính th ng nh t và ràng bu c gi a đ án
quy ho ch các c p và d án; các yêu c u v ch đ u t , gi y phép xây d ng; th i gian
tr l i, trách nhi m c a các c quan có th m quy n v quy ho ch,…

N m 2008, Trung Qu c ban hành Lu t Quy ho ch đô th và nông thôn c b n d a
trên Lu t Quy ho ch đô th 1989 có b sung v quy ho ch phát tri n nông thôn và các
m i quan h . N i dung ch y u đ a ra các nguyên t c quy ho ch và qu n lý phát tri n
đô th .
2. Kinh nghi m

M

c tr ng n i b t c a h th ng quy ho ch đô th

M th hi n:

Khung th ch chính quy n, quy ho ch đô th và c b n do bang và thành ph t
tr ph trách, không c u thành khái ni m quy ho ch đô th nhà n c. Nhà n c không
có pháp quy quy ho ch đô th th ng nh t, vì v y, h th ng hành chính và h th ng v n
hành quy ho ch đô th
m i bang m t khác, th m chí còn khác nhau tu theo t ng
thành ph t tr trong cùng m t bang.
Các pháp quy c a thành ph trên n

cM đ uđ

c xây d ng trên c s Lu t

trao quy n c a bang. Lu t trao quy n c a nh ng bang này th

ng đ u quy đ nh n i

dung các m t nh c u thành và ch c n ng c a c quan đ a ph ng, c ng bao g m s
b trí quá trình th c hi n nh đ ra và xét duy t quy ho ch t ng th , đi u l và b n đ

quy ho ch t ng ng, đi u ch nh, s a đ i phân khu và các qu n lý liên quan khác, phê
chu n cho phép c th ,... các thành ph , c quan l p pháp là ng i quy t sách cu i
cùng v phát tri n và xây d ng đô th . U ban quy ho ch là c quan pháp đ nh c a h u
h t các thành ph . Các thành ph thông qua c quan này đ th c hi n s l ng l n quy
ho ch và ti n hành s l ng l n hành vi quy ho ch.
c c quan quy ho ch giúp đ ,
U ban quy ho ch đ ra quy ho ch t ng h p và đi u l phân khu, phê chu n cho phép
chia nh đ t đai, xét duy t cho phép s d ng đ t đai và đi u ch nh đi u l phân khu. U
ban ch ng án phân khu ch u trách nhi m th m tra đ ngh đi u ch nh đi u l phân khu.
1.3. Kinh nghi m

Vi t Nam

1.3.1. Kinh nghi m qu n lý nhà n
1. Qu n lý Nhà n

c v xây d ng

m t s đ a ph

ng

c v xây d ng t i T nh Thanh Hóa

Trong nh ng n m qua, Thanh Hóa đã đ t đ c nh ng thành t u quan tr ng trong
đ u t xây d ng, hình thành m t s ngành công nghi p quan tr ng nh : xi m ng, mía
đ

ng, s n xu t và l p ráp ôtô, đóng s a tàu bi n, ch bi n h i s n, gia súc xu t kh u,

16
s n xu t bia và n c gi i khát. Trong đó có nh ng doanh nghi p có v n đ u t n c
ngoài nh liên doanh xi m ng Nghi S n, liên doanh mía đ ng Vi t Nam - ài Loan
đã ho t đ ng có hi u qu cao trên đ a bàn Thanh Hóa. Kinh t t ng tr ng nh ng ch t
l ng và hi u qu ch a cao, tính b n v ng và s c c nh tranh c a n n kinh t còn th p.
Nhi u ch tiêu ch y u v kinh t không đ t k ho ch đ ra nh t c đ t ng tr ng, giá
tr hàng hoá xu t kh u và huy đ ng v n đ u t trên đ a bàn. K t c u h t ng tuy có
đ c c i thi n nh ng v n còn y u kém, nh t là khu v c mi n núi.
Trong công tác qu n lý đ u t xây d ng c a đ a ph

ng còn m t s h n ch :

- Công tác quy ho ch còn nhi u b t c p, quy ho ch t ng th phát tri n kinh t - xã
h i, quy ho ch chung xây d ng và quy ho ch chi ti t ch a đ c quan tâm đúng m c.
M t s ngành đ xu t nh ng d án quy ho ch ch a th c s mang tính chi n l c và
ch a th c s c n thi t, d n đ n vi c s d ng v n đ u t c a nhà n c ch a th c s
hi u qu . Ch t l ng công tác quy ho ch ch a có nh ng chuy n bi n đáng k ;
- Ti n đ th c hi n và gi i ngân c a m t s d án v n ch m so v i yêu c u,
nguyên nhân c a vi c ch m ti n đ nh trên là do:
Quy đ nh v th t c trong qu n lý đ u t xây d ng ngày càng ph c t p, nhi u v n
b n quy ph m pháp lu t m i liên quan đ n qu n lý đ u t xây d ng đ c ban hành và
có hi u l c, có m t s n i dung c n ph i x lý trong giai đo n chuy n ti p nên các
ngành, các ch đ u t còn lúng túng trong quá trình th c hi n. Ngoài ra, giá v t li u,
nhân công liên t c thay đ i nên ph i đi u ch nh, b sung t ng m c đ u t , t ng d
toán, d toán nhi u l n.
M t b ph n cán b , công ch c trong các c quan qu n lý nhà n c liên quan đ n
l nh v c đ t đai và đ u t xây d ng n ng l c còn h n ch , vi c x lý h s còn c ng
nh c, thi u linh ho t, d n đ n ch m tr , gây khó kh n cho các ch đ u t .
N ng l c c a l c l

ng làm công tác th m đ nh

các ngành, các huy n còn thi u

và y u, ch a đáp ng yêu c u công vi c.
2. Qu n lý Nhà n

c v xây d ng t i T nh H i D

ng

Công tác qu n lý nhà n c v đ u t xây d ng t i T nh H i D ng đ c hoàn
thi n h n trong quá trình v n hành và đ i m i. Qu n lý nhà n c rõ ràng, minh b ch
h n. Trong các khâu qu n lý t vi c tri n khai các v n b n, quy đ nh c a pháp lu t;
quy ho ch xây d ng đ n công tác thanh tra ki m tra đ u có nh ng ti n b , đóng góp
vào s t ng tr ng n đ nh c a kinh t H i D ng.
Ngành xây d ng đã có s đ i m i m nh m , vi c c ph n hóa 100% các doanh
nghi p đã tách b ch ch c n ng qu n lý Nhà n c và ho t đ ng c a doanh nghi p. Do


17
đó xác đ nh rõ nhi m v , ch c n ng c a t ng bên. Khuy n khích s tham gia c a nhi u
ch th trong l nh v c xây d ng, t o nên s phát tri n n ng đ ng, thúc đ y t ng tr ng
cho đ a ph
-

ng.

i v i l nh v c quy ho ch xây d ng:

Công tác quy ho ch đã s a ch a đ c nhi u thi u sót, hoàn thi n h n trong đi u
ki n thay đ i c a T nh. Có quy ho ch là đ nh h ng phát tri n không gian, đ m b o
vi c phát tri n kinh t n đ nh, b n v ng, đây chính là c s đ khuy n khích, thu hút
các thành ph n vào th tr ng xây d ng c a đ a ph ng. Nâng cao m c đóng góp c a
ngành xây d ng cho t ng tr ng kinh t c a T nh.
V công tác l p đ án quy ho ch xây d ng v ch t l ng t i m t s đ án ch a
đáp ng h t yêu c u phát tri n c a xã h i. Có nh ng đ án quy ho ch ph i đi u ch nh
nhi u l n, s m b l c h u. nh h ng m cho đô th ch a rõ ràng. Vi c tri n khai quy
ho ch chi ti t di n ra ch m, ch a theo k p t c đ đô th hóa. Công tác quy ho ch xây
d ng m t s n i nói chung v n g p ph i s ch ng chéo, thi u s ph i h p đ ng b
gi a các lo i quy ho ch.
Nh n th c quan ni m c a m t s đ a ph ng v qu n lý đô th ch a đ c đ y đ .
Vi c công b và công khai các đ án quy ho ch xây d ng, các ch gi i quy ho ch xây
d ng và đ a các m c gi i ra ngoài th c đ a ch a đ c tri n khai đ ng b , nên ch a
đáp ng đ

c nhu c u th c t .

Nguyên nhân ch y u c a tình tr ng trên là: th nh t, do tình hình thay đ i c ch
hi n nay sang c ch th tr ng, ngày m t đ i m i, công tác quy ho ch c a S ch a
th c s phù h p. Công tác quy ho ch h u nh ch a theo k p v i s thay đ i c a các
y u t khách quan nh là v n đ v d báo. M t khác nhi u quy ho ch còn mang ý
ki n ch quan, ch a g n li n v i nhu c u th c t . Th hai, do trình đ đ i ng cán b
qu n lý quy ho ch t i đ a ph ng còn y u và thi u. Th ba, do ngu n v n cho công tác
quy ho ch còn r t thi u và th

ng không t p trung.

- Trong l nh v c qu n lý ch t l

ng công trình:

Hi u qu đ t đ c c a công tác qu n lý ch t l ng công trình trên đ a ph ng
đ c bi u hi n thông qua các công trình có ch t l ng cao, b n v ng, công trình đúng
theo quy ho ch và đ p v m quan. Ngoài vi c ph i ti p t c phát huy nh ng m t đã
làm t t trong công tác qu n lý ch t l ng công trình, còn ph i s a ch a nh ng y u
kém: đó là vi c thi u h t cán b qu n lý, đó là vi c ch ng chéo gi a các c quan, các
S có qu n lý công trình chuyên ngành,…
- Trong công tác c p gi y phép xây d ng: