Nâng cao hiệu quả hoạt động huy động vốn tại ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn việt nam chi nhánh tỉnh hải dương

B
TR

GIÁOăD CăVĨă ĨOăT O
NGă I H CăTH NGăLONG

---------------------------------------

oƠnăThuăHƠ

NỂNGăCAOăHI U QU HO Tă

NGăHUYă

NG V N T IăNGỂNă

HĨNGăNỌNGăNGHI PăVĨăPHÁTăTRI NăNỌNGăTHỌNăVI T NAM ậ
CHIăNHÁNHăT NH H IăD

NG

LU NăV NăTH CăS ăKINHăDOANHăVĨăQU NăLụ

HƠăN i - N mă2016


B
TR

GIÁOăD CăVĨă ĨOăT O
NGă I H CăTH NGăLONG

---------------------------------------

oƠnăThuăHƠăậ C00167
NỂNGăCAOăHI U QU HO Tă

NGăHUYă

NG V N T IăNGỂNă

HĨNGăNỌNGăNGHI PăVĨăPHÁTăTRI NăNỌNGăTHỌNăVI T NAM ậ
CHIăNHÁNHăT NH H IăD

NG

LU NăV NăTH CăS ăKINHăDOANHăVĨăQU NăLụ
CHUYểN NGÀNH: QU N TR KINH DOANH
Mẩ S 60340102

NG

IH

NG D N KHOA H C:

GS,TS NGUY N KH C MINH

HƠăN i - N mă2016

Thang Long University Libraty

M CăL C
Trang
Trang ph bìa
L i cam đoan…………………………………………………………… i
L i c m n……………………………………………………………… ii
Danh m c s đ , b ng bi u……………………………………………..

iii

Danh m c bi u đ …………………………………................................. iv
Danh m c các kỦ hi u và ch vi t t t………………............................... v
M ă

Uăầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ. 1
CH

NGă1

T NGăQUANăV ăNH NGăV Nă
1.1.
1.1.1.

ăLIểNăQUANă

T NGă QUANă V ă HO Tă

NGă HUYă

Nă

ăTĨI

4

NGă V Nă

T IăNHTM

4

NHTM và v n c a NHTM…………………………….....

4

1.1.1.1. Ngân hàng th

ng m i…………………………………...

1.1.1.2. V n c a NHTM…………………………………………..
1.1.2.

Vai trò c a v n trong ho t đ ng kinh doanh c a NHTM.

1.1.2.1.

Ngu n v n là c s đ NHTM t ch c m i ho t đ ng
kinh doanh.......................................................................

4
4
6

6

1.1.2.2. Ngu n v n c a ngân hàng s quy t đ nh quy mô ho t
đ ng tín d ng và các ho t đ ng khác c a ngân hàng....
1.1.2.3.

6

Ngu n v n quy t đ nh n ng l c thanh toán và đ m b o
uy tín c a ngân hàng trên th

ng tr

ng........................... 7

1.1.2.4.

Ngu n v n quy t đ nh n ng l c c nh tranh c a ngân hàng

1.1.3.

Các hình th c m r ng huy đ ng v n c a NHTM............ 7

7

1.1.3.1.

Huy đ ng v n trong dân c ...............................................

7

1.1.3.2. Huy đ ng v n t các t ch c kinh t , t ch c xã h i, TCTD

10

1.1.3.3. Huy đ ng v n b ng cách đi vay.........................................

11

1.1.3.4. Hình th c t o v n khác......................................................

12

T m quan tr ng c a ho t đ ng huy đ ng v n....................

12

1.1.4.1.

i v i n n kinh t .............................................................

12

1.1.4.2.

i v i NHTM...................................................................

13

1.1.4.3.

i v i khách hàng...........................................................

14

1.1.4.

1.2.

CH ă TIểUă ÁNHă GIÁă HI Uă QU
HUYă

HO Tă

NGă

NGăV NăC AăNHTM....................................

15

1.2.1.

T c đ t ng tr

ng ngu n v n…………………………...

16

1.2.2.

C c u ngu n v n ……………………………………….

16

1.2.3.

T c đ t ng tr

ng v n huy đ ng………………………..

16

1.2.4.

C c u v n huy đ ng…………………………………….

17

1.2.5.

M c đ đa d ng các hình th c huy đ ng v n…………...

17

1.2.6.

Hi u su t huy đ ng v n …………………………………. 17

1.2.7.

T l chi phí huy đ ng v n /T ng chi phí……………......

17

1.2.8.

Tính cân đ i gi a huy đ ng v n và s d ng v n ………..

18

1.3.

CÁCă NHỂNă T ă NHă H
HUYă

NGă

Nă HO Tă

NGă

NGăV NăC AăNHTM....................................

18

1.3.1.

Nhân t khách quan

19

1.3.1.1

Môi tr

ng kinh t ………………………………………..

19

1.3.1.2

Môi tr

ng chính tr , pháp lu t…………………………..

20

1.3.1.3

Môi tr

ng khoa h c - công ngh ………………………..

21

Thang Long University Libraty


1.3.2.

Nhân t ch quan

22

1.3.2.1. Các y u t n i l c c a ngân hàng ……………………….

22

1.3.2.2

Các y u t t phía khách hàng …………………………..

24

1.3.2.3

Các y u t t phía đ i th c nh tranh………………….....

25

1.4.

KINHă NGHI Mă TRONGă HUYă
NHTMă M Tă S ă N
H Că

1.4.1.

Că TRểNă TH ă GI Iă VĨă BĨIă

IăV IăVI TăNAM............................................. 26

Kinh nghi m trong huy đ ng v n c a NHTM m t s
n

1.4.2.

c trên th gi i..............................................................

26

Bài h c kinh nghi m đ i v i Vi t Nam.............................. 28
CH

TH CăTR NGăHO Tă

NGă2
NGăHUYă

AGRIBANKăT NHăH IăD
2.1.

NGă V Nă C Aă

NGăV NăT Iă

NG

30

L CHă S ă HỊNHă THĨNHă VĨă PHÁTă TRI Nă C Aă
AGRIBANKăT NHăH IăD

NG................................... 30

2.1.1.

L ch s hình thành và phát tri n………………………….

2.1.2.

C c u t ch c b máy………………………………….. 30

2.1.3.

Tình hình lao đ ng……………………………………….

33

2.1.4.

C s v t ch t ……………………………………………

33

2.2.

VĨIă NÉTă V ă HO Tă

NGă KINHă DOANHă T Iă

AGRIBANKăT NHăH IăD

NGăGIAIă O Nă2013- 2015 33

30

2.2.1.

Ho t đ ng huy đ ng v n…………………………………

33

2.2.2.

Ho t đ ng s d ng v n…………………………………..

36

2.2.3.

Ho t đ ng d ch v ngân hàng……………………………. 37

2.2.4

K t qu ho t đ ng kinh doanh…………………………… 37

2.3.

TH CăTR NGăCỌNGăTÁCăHUYă
AGRIBAKăT NHăH IăD

2.3.1.

T ch c m ng l

2.3.2.

Tình hình t ng tr

NGăV NăT Iă

NG

38

i huy đ ng v n………………………..

38

ng ngu n v n………………………... 40

2.3.2.1. Ngu n v n huy đ ng………………………………………….

41

2.3.2.2. Ngu n v n u thác đ u t (UT T)……………………….…

41

2.3.2.3. Ngu n v n đi vay………………………………………..........

42

2.3.2.4. Ngu n v n t có và coi nh t có…………………………..

42

2.3.3.

Các hình th c huy đ ng v n……………………………... 42

2.3.3.1

Nh n ti n g i………………………………………………….

43

2.3.3.2. Phát hành gi y t có giá……………………………….......... 46
2.3.4.

C c u v n huy đ ng…………………………………….. 47

2.3.4.1. C c u ngu n v n huy đ ng theo k h n…………….........

47

2.3.4.2. C c u ngu n v n huy đ ng theo lo i ti n………………… 50
2.3.4.3. C c u ngu n v n theo đ a bàn huy đ ng………………….

52

2.3.5.

Lưi su t huy đ ng v n…………………………………...

53

2.3.6.

Chi phí huy đ ng v n ………………………………….

54

2.3.6.1. Chi phí tr lãi …………………………………………...........

55

2.3.6.2. Chi phí phi lãi…………………………………………...........

56

M i quan h gi a huy đ ng v n và s d ng v n………...

58

2.3.7.
2.4.

ÁNHă GIÁă K Tă QU ă HO Tă

NGă HUYă

V NăT IăAGRIBANKăT NHăH IăD

NGă

NGầầầầ. 62

2.4.1

Nh ng k t qu đ t đ

c và nguyên nhân………………...

2.4.2.

Nh ng t n t i và nguyên nhân trong vi c huy đ ng v n

62
64

Thang Long University Libraty

CH

NGă3

GI IăPHÁPăNỂNGăCAOăHI UăQU ăHO Tă
V NăT IăAGRIBANKăT NHăH IăD
3.1.

M Că TIểUă VĨă

NHă H

AGRIBANKăT NHăH IăD
3.2.

3.2.1.

NGăHUYă

NGă

NG

72

NGă KINHă DOANHă C Aă
NGăGIAIă O Nă2016-2020

72

GI Iă PHÁPă NỂNGă CAOă HI Uă QU ă HO Tă

NGă

HUYă

NG 73

NGăV NăT IăAGRIBANKăT NHăH IăD

Ho ch đ nh chi n l
chi n l

c kinh doanh nói chung và

c huy đ ng v n nói riêng..................................... 73

a d ng các hình th c huy đ ng v n, k h n huy đ ng ..

74

3.2.2.1. Duy trì và phát tri n các hình th c huy đ ng v n hi n có

75

3.2.2.2. T ng thêm các hình th c, s n ph m huy đ ng v n m i.....

76

3.2.2.3. T ng thêm các k h n huy đ ng v n.................................

77

3.2.2.

3.2.3.

i u ch nh c

c u ngu n v n phù h p v i vi c

s d ng v n....................................................................
3.2.4.
3.2.5.

i u hành công c lưi su t linh ho t, h p lỦ......................
Tích c c xây d ng, gi gìn và phát tri n th
t n d ng l i th màng l

i, th

77
78

ng hi u,

ng hi u hi u đ nâng cao

hi u su t ho t đ ng c a các đi m giao d ch, phát huy n i
l c, tranh th các ngu n l c bên ngoài đ thu hút ngu n

v n r , ti t gi m chi phí phi lưi và gi m t tr ng chi phí
huy đ ng v n trong t ng chi phí........................................
3.2.6.

y m nh đ u t

tín d ng an toàn nh m s

81

d ng

có hi u qu ngu n v n huy đ ng........................................ 82
3.2.7.

i m i công tác qu n lỦ, phong cách giao d ch,
chú tr ng công tác đào t o nâng cao trình đ đ i ng cán
b nh m nâng cao n ng su t lao đ ng..................

84


3.2.8.

y m nh các ho t đ ng truy n thông và Marketing
h p lỦ, hi u qu nh m qu ng bá th

ng hi u, hình nh

c a chi nhánh, t ng ni m tin đ i v i dân chúng.

87

3.3.

NH NGăKI NăNGH ......................................................

88

3.3.1.

Ki n ngh v i Nhà n

88

3.3.2.

Ki n ngh v i NHNN Vi t Nam......................................

92

3.3.3.

Ki n ngh v i Agribank...................................................

93

c và Chính ph ..........................

K TăLU N

97

DANHăM CăTĨIăLI UăTHAMăKH O..............................................

99

Thang Long University Libraty


L IăCAMă OAN
Tôi xin cam đoan Lu n v n này là công trình nghiên c u c a riêng tôi
d

is h

ng d n khoa h c c a GS,TS Nguy n Kh c Minh. Các thông tin và

k t qu nghiên c u trong lu n v n là do tôi t thu th p, tìm hi u và phân tích
m t cách trung th c, phù h p v i th c t c a Ngân hàng Nông nghi p và Phát
tri n Nông thôn Vi t Nam ậ Chi nhánh t nh H i D

ng.

Các k t qu trình bày trong Lu n v n là s n ph m nghiên c u c a riêng
cá nhân tôi. T t c các tài li u tham kh o s d ng trong Lu n v n đ u là
nh ng tài li u chính th ng, nh ng n i dung tham kh o đ u đ
t

c trích d n

ng minh theo đúng quy đ nh.
Tôi xin hoàn toàn ch u trách nhi m v tính trung th c c a s li u và các

n i dung khác trong Lu n v n c a mình.
Hà N i, ngày 28 tháng 5 n m 2016
Ng

iăcamăđoan

oƠnăThuăHƠ

i


L IăC Mă N
V i tình c m chân thành và lòng bi t n sâu s c, tôi xin trân tr ng g i
l i c m n t i Tr

ng

i h c Th ng Long, Khoa Kinh t - Qu n lỦ và các

Th y giáo, Cô giáo tham gia gi ng d y đư cung c p nh ng ki n th c c b n,
h u ích và đư giúp đ tôi trong su t quá trình h c t p, nghiên c u.
c bi t tôi xin bày t lòng bi t n sâu s c đ n GS,TS Nguy n Kh c
Minh ậ Ng

i Th y tr c ti p h

d n cho tôi ph
gian h

ng d n khoa h c đư t n tâm giúp đ và ch

ng pháp lu n và nh ng ki n th c quỦ báu trong su t th i

ng d n nghiên c u đ tôi hoàn thành Lu n v n.

Tôi xin chân thành c m n Ban Giám đ c và t t c các phòng ban, các
đ ng nghi p trong Ngân hàng Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn t nh H i
D

ng, nh ng b n bè, ng

i thân đư đ ng viên, giúp đ và t o đi u ki n

thu n l i cho tôi trong su t quá trình h c t p, nghiên c u và hoàn thành Lu n
v n.
M c dù đư c g ng n l c r t nhi u nh ng v i ki n th c và th i gian có
h n nên Lu n v n ch c ch n không tránh kh i nh ng thi u sót, kính mong các
Th y giáo, Cô giáo và đ ng nghi p, b n bè đóng góp Ủ ki n cho tôi.
Tôi xin trân tr ng c m n!
Hà N i, ngày 28 tháng 5 n m 2016
Tácăgi

oƠnăThuăHƠ

ii

Thang Long University Libraty


DANHăM CăCÁCăS ă

,ăB NGăBI U

S đ 2.1

Mô hình t ch c c a Agribank t nh H i D

ng…………

B ng 2.1

K t qu ho t đ ng kinh doanh c a Agribank H i D

32

ng

giai đo n 2013-2015………………………………………. 38
B ng 2.2

C c u ngu n v n huy đ ng ……………………………...

40

B ng 2.3

Các hình th c huy đ ng v n................................................

43

B ng 2.4

C c u ngu n v n huy đ ng theo k h n............................

47

B ng 2.5

C c u ngu n v n huy đ ng theo lo i ti n………………..

51

B ng 2.6

C c u ngu n v n huy đ ng theo đ a bàn………………..

52

B ng 2.7

Lưi su t huy đ ng n i t t i th i đi m 31/12/2015………..

54

B ng 2.8

Chi phí huy đ ng v n…………………………………….. 55

B ng 2.9

Cân đ i ngu n v n và s d ng v n……………………….. 59

iii


DANHăM CăBI Uă
Bi u đ 2.1

Th ph n ngu n v n c a các NHTM trong t nh th i
đi m 31/12/2015.............................................................. 34

Bi u đ 2.2

Bình quân ngu n v n huy đ ng trên m t đi m giao d ch
(T đ ng/ i m giao d ch)................................................ 34

Bi u đ 2.3

Bình quân ngu n v n huy đ ng trên m t cán b (T
đ ng/Cán b ).................................................................... 35

Bi u đ 2.4

Th ph n d n c a các TCTD......................................... 37

Bi u đ 2.5

T ng tr

Bi u đ 2.6

T c đ t ng tr

ng ngu n v n theo k h n……………. 48

Bi u đ 2.7

T c đ t ng tr

ng ngu n v n theo lo i ti n…………... 51

Bi u đ 2.8

Chi phí phi lưi, chi phí huy đ ng v n…………………... 57

Bi u đ 2.9

Chi phí huy đ ng v n và t ng chi phí………………….. 57

ng v n huy đ ng và t ng ngu n v n................ 41

Bi u đ 2.10 Tình hình ngu n v n và s d ng v n………………….

60

Bi u đ 2.11 Tình hình huy đ ng v n, s d ng v n trung, dài h n….. 61

iv

Thang Long University Libraty


DANHăM CăCÁCăKụăHI UăVĨăCH ăVI TăT T
STT

T ăvi tăt t

Nguyênăngh a

01

Agribank

Ngân hàng Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn Vi t Nam

02

ATM

Automated Teller Machine

03

BIDV

Ngân hàng th

04

EDC

Electronic Data Capture

05

FDI

Foreign Direct Invesment

06

L/C

Letter Credit

07

NHNN

Ngân hàng Nhà n

08

NHTM

Ngân hàng th

ng m i

09

NHTMCP

Ngân hàng th

ng m i c ph n

10

POS

Point of Sale

11

SPDV

S n ph m d ch v

12

TCTD

T ch c tín d ng

13

TDND

Tín d ng nhân dân

14

UT T

U thác đ u t

15

VCB

Ngân hàng th

ng m i c ph n Ngo i th

ng

16

Vietinbank

Ngân hàng th

ng m i c ph n Công th

ng

ng m i c ph n

u t và Phát tri n

c

v


M ă
1. LụăDOăCH Nă
Ngân hàng th

U

ăTĨI

ng m i (NHTM) v i ch c n ng c b n là đi vay đ cho

vay, do đó trong ho t đ ng kinh doanh c a NHTM, ngu n v n có vai trò đ c
bi t quan tr ng, v a là ph

ng ti n kinh doanh chính, v a là đ i t

ng kinh

doanh ch y u, nó quy t đ nh h u h t các ho t đ ng kinh doanh c a chính
ngân hàng. Dù d

i b t k hình th c nào thì v n đ l i nhu n luôn đ

cđ t

lên hàng đ u trong ho t đ ng kinh doanh c a các doanh nghi p, NHTM c ng
không n m ngoài m c tiêu đó. Ngân hàng Nông nghi p và Phát tri n Nông
thôn Vi t Nam (Agribank) là NHTM 100% v n nhà n
tính theo t ng kh i l
đ

c l n nh t Vi t Nam

ng tài s n, là doanh nghi p nhà n

c h ng đ c bi t,

c th c hi n toàn b ho t đ ng Ngân hàng và các ho t đ ng kinh doanh có

liên quan theo quy đ nh, trong đó ho t đ ng huy đ ng v n là ho t đ ng không
th thi u. Ngân hàng Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn Vi t Nam - Chi
nhánh t nh H i D

ng (Agribank t nh H i D

Agribank v i vai trò ch đ o, ch l c trên th tr
thôn, v i màng l

ng) là chi nhánh tr c thu c
ng tài chính tín d ng nông

i r ng tr i đ u kh p các huy n, thành ph trên đ a bàn t nh,

nh ng n m g n đây đư có s b t phá trong công tác huy đ ng v n. Ngu n
v n luôn t ng tr

ng n m sau cao h n n m tr

c, cao h n bình quân chung

toàn h th ng Agribank và cao h n bình quân chung toàn ngành Ngân hàng
trên đ a bàn t nh H i D
ch m, môi tr

ng. Tuy nhiên, do n n kinh t trong t nh ph c h i

ng đ u t , s n xu t kinh doanh còn nhi u khó kh n, s c h p

thu v n c a n n kinh t còn th p, s l

ng doanh nghi p gi i th , ng ng ho t

đ ng còn l n nên ho t đ ng cho vay c a Agribank t nh H i D
khó kh n, t ng tr

ng g p nhi u

ng tín d ng không đ t nh k v ng. Vì v y trong 3 n m

qua, Agribank t nh H i D

ng t ch luôn thi u v n đ cho vay, đ n nay đư

tr thành đ n v th a trên 3.000 t ngu n v n. M c dù v y, đ gi th ph n
1

Thang Long University Libraty


trên đ a bàn, t o th ch đ ng trong kinh doanh, t ng kh n ng c nh tranh v i
các h th ng NHTM khác, Agribank t nh H i D

ng v n ti p t c huy đ ng

v n t các ngu n, trong đó t p trung huy đ ng v n t dân c .

đ mb o

hi u qu trong kinh doanh, trong b i c nh c nh tranh ngày càng gay g t nh
hi n nay, vi c gi v ng và phát tri n c v th ph n, s l

ng, ch t l

ng, c

c u ngu n v n h p lỦ, gi m b t chi phí đ u vào luôn là yêu c u c p thi t đ i
v i Agribank t nh H i D

ng. Xu t phát t th c ti n trên, tác gi l a ch n

v n đ : ắNâng cao hi u qu ho t đ ng huy đ ng v n t i Ngân hàng Nông

nghi p và Phát tri n Nông thôn Vi t Nam ậ Chi nhánh t nh H i D

ng” làm

đ tài nghiên c u.
2. M Că ệCHăNGHIểNăC U
- H th ng hóa các khái ni m và ki n th c v v n và huy đ ng v n
trong NHTM.
- Phân tích và đánh giá th c tr ng ho t đ ng huy đ ng v n t i Agribank
t nh H i D

ng.

- T đó đ xu t nh ng gi i pháp nh m nâng cao hi u qu ho t đ ng
huy đ ng v n t i Agribank t nh H i D
3.ă
*ă

IăT
iă t

ng.

NGăVĨăPH MăVIăNGHIểNăC U
ngănghiênăc u: V n trong ngân hàng là m t l nh v c r ng

l n, tuy nhiên đ tài ch t p trung nghiên c u nh ng n i dung chính liên quan
đ n hi u qu ho t đ ng huy đ ng v n t i Agribank t nh H i D

ng.

* Ph măviănghiênăc u: Gi i h n trong ph m vi ho t đ ng huy đ ng v n
t i Agribank t nh H i D
Agribank t nh H i D
4. PH

ng.

tài l y th c ti n ho t đ ng kinh doanh c a

ng trong giai đo n 2013-2015 làm c s minh ch ng.

NGăPHÁPăNGHIểNăC U

tài v n d ng t ng h p các ph

ng pháp nghiên c u: duy v t bi n

ch ng, duy v t l ch s , th ng kê, t ng h p, phân tích, so sánh…trên c s tài
2


li u đ

c thu th p t các báo cáo t ng k t n m, b ng cân đ i k toán, báo cáo

k t qu ho t đ ng kinh doanh giai đo n 2013-2015 c a chi nhánh, báo cáo
ho t đ ng ngân hàng c a Ngân hàng Nhà n

c t nh H i D

ng. T các s

li u t ng h p, th c hi n phân tích đánh giá, đ i chi u gi a c s lỦ lu n v i
th c ti n, nh ng thu n l i và khó kh n, nguyên nhân và thách th c trong vi c
nâng cao hi u qu ho t đ ng huy đ ng v n, t đó đ xu t các gi i pháp cho
Agribank t nh H i D

ng.

5. K TăC UăC AăLU NăV N
Ngoài l i m đ u, m c l c, danh m c các c m t vi t t t, danh m c
b ng bi u, bi u đ , tài li u tham kh o, k t lu n, lu n v n đ
3 ch

H iăD

c trình bày trong

ng:
Ch

ngă1:ăT ngăquanăv ănh ngăv năđ ăliên quanăđ năđ ătƠi

Ch

ngă2:ăTh cătr ngăho tăđ ngăhuyăđ ngăv năt iăAgribankă t nhă

ngăgiaiăđo nă2013-2015
Ch

ngă3:ăGi iăphápănơngăcaoăhi uăqu ăho tă đ ngăhuyăđ ngăv nă

t iăAgribank t nh H iăD

ng

3

Thang Long University Libraty


CH

NGă1

T NGăQUANăV ăNH NGăV Nă
1.1. T NGăQUANăV ăHO Tă

ăLIểNăQUANă
NGăHUYă

Nă

ăTĨI

NGăV NăT I NHTM

1.1.1.ăNHTMăvƠăv năc aăNHTM
1.1.1.1. Ngân hàng th

ng m i

NHTM là m t t ch c trung gian tài chính th c hi n ch c n ng trung
gian tài chính gi a hai hay nhi u bên trong m t ho t đ ng tài chính nh t đ nh.
1.1.1.2. V n c a NHTM
Ngu n v n c a NHTM có th coi là nh ng giá tr ti n t do ngân hàng
t o l p hay huy đ ng đ

c mà t đó ngân hàng có th dùng đ cho vay, đ u t

ho c th c hi n các d ch v kinh doanh khác.
Ngu n v n c a NHTM bao g m:
- V n t có và coi nh t có:
+ V n t có c a NHTM là nh ng giá tr ti n t do ngân hàng t o l p
đ

c và thu c s h u c a ngân hàng. V n này chi m t l nh trong k t c u

t ng ngu n v n c a ngân hàng song l i là đi u ki n pháp lỦ b t bu c khi
thành l p m t ngân hàng.

ây là ngu n v n quan tr ng, là c s đ m r ng

qui mô ho t đ ng, quy t đ nh đ n n ng l c và s c c nh tranh c a NHTM, là
tài s n đ m b o t o uy tín c a ngân hàng đ i v i khách hàng. Theo đà phát
tri n c a ngân hàng, v n này s t ng d n v s tuy t đ i. Ngoài ra nó còn là
m t trong nh ng c n c quy t đ nh đ n kh n ng và kh i l

ng v n huy đ ng

c a ngân hàng c ng nh vi c duy trì kh n ng thanh toán trong tr

ng h p

ngân hàng g p thua l .
+ V n coi nh t có: G m ph n l i nhu n ch a chia, các qu khác ch a s
d ng có th xem nh là ph n v n coi nh t có c a NHTM, vì đó là nh ng kho n
ti n mà ngân hàng ph i s d ng vào m c đích nh t đ nh nh ng ch a s d ng.

4


V n t có và coi nh t có c a NHTM có m t v trí quan tr ng, ng

i

ta ví nó nh m t cái đ m đ ch ng đ s gi m giá tr nh ng tài s n có c a
ngân hàng mà có th đ y ngân hàng đ n tình tr ng thi u kh n ng chi tr và
phá s n. T i Vi t Nam, theo quy đ nh v các t l b o đ m an toàn trong ho t
đ ng c a các TCTD thì TCTD (tr chi nhánh ngân hàng n

c ngoài) ph i duy

trì t l an toàn v n t i thi u là 9%.
- V n huy đ ng: V n huy đ ng c a NHTM là nh ng giá tr ti n t mà
ngân hàng huy đ ng đ

c t các t ch c tài chính, t ch c kinh t và các cá

nhân trong xư h i thông qua ho t đ ng kinh doanh c a mình. B n ch t c a
v n huy đ ng là tài s n thu c các s h u khác nhau, ngân hàng ch có quy n
s d ng mà không có quy n s h u và có trách nhi m hoàn tr c g c và lưi
khi đ n k h n ho c khi khách hàng có nhu c u rút v n.
V n huy đ ng th

ng xuyên bi n đ ng nên ngân hàng không đ

c

phép s d ng h t s v n đó vào kinh doanh mà ph i d tr v i m t t l h p
lỦ đ đ m b o kh n ng thanh toán. V n huy đ ng là công c chính đ i v i
ho t đ ng kinh doanh c a NHTM, nó là thành ph n th

ng chi m t tr ng

l n nh t trong t ng ngu n v n c a ngân hàng.
- V n đi vay: Là ngu n v n mà ngân hàng ch đ ng đi vay trên th
tr

ng nh m đáp ng nhu c u thi u h t v n c p th i. Ngu n v n đi vay

th

ng chi m t tr ng nh trong k t c u t ng ngu n v n c a ngân hàng

nh ng nó là ngu n v n c n thi t đ m b o cho ho t đ ng kinh doanh c a ngân
hàng m t cách bình th

ng.

V n đi vay có tính n đ nh nh ng lưi su t ph i tr khá cao, đây là v n
đ b t l i trong vi c t i đa hóa l i nhu n bu c các NHTM ph i tính toán k
l ng tr c khi quy t đ nh vay.
- V n khác: Là toàn b giá tr ti n t mà ngân hàng huy đ ng đ c
thông qua vi c cung c p các ph ng ti n thanh toán và cung c p các d ch v
u thác đ u t .
5

Thang Long University Libraty


1.1.2.ăVaiătròăc aăv nătrongăho tăđ ngăkinhădoanhăc aăNHTM
1.1.2.1. Ngu n v n là c s đ NHTM t ch c m i ho t đ ng kinh doanh
NHTM là t ch c kinh t kinh doanh lo i hàng hóa đ c bi t trên th
tr

ng ti n t , chính vì th có th nói v n là y u t đ u tiên trong chu k kinh

doanh c a ngân hàng. V n không ch là ph
là đ i t

ng ti n kinh doanh chính mà còn

ng kinh doanh ch y u. Nh ng ngân hàng tr

ng v n là nh ng ngân

hàng có th m nh trong kinh doanh. Do v y NHTM ph i th

ng xuyên quan

tâm t i công tác huy đ ng v n trong su t quá trình ho t đ ng c a mình.
1.1.2.2. Ngu n v n c a ngân hàng s quy t đ nh quy mô ho t đ ng
tín d ng và các ho t đ ng khác c a ngân hàng
V n c a ngân hàng quy t đ nh đ n vi c m r ng hay thu h p kh i
l

ng tín d ng. Nh có ngu n v n l n thì l

t ng, mà l

ng cung ti n t ng s thu hút đ

ngu n v n nh thì l

ng cung ti n cho khách hàng

c nhi u khách hàng và ng

cl i

ng cung ti n cho khách hàng nh s h n ch l

khách hàng đ n v i ngân hàng. Thông th

ng, ngân hàng tr

ng

ng v n thì vi c

kinh doanh s đa n ng h n, ph m vi ho t đ ng r ng h n, kh i l

ng và m c

đ u t cho vay c ng l n h n các ngân hàng đo n v n. Trong tr

ng h p kh

n ng v n h n h p, các ngân hàng nh không ph n ng nh y bén đ
bi n đ ng c a lưi su t, gây nh h

cv is

ng đ n công tác huy đ ng v n t t ng l p

dân c và các thành ph n kinh t . Vì th khi trên đ a bàn ho t đ ng c a
NHTM có nhu c u v v n r t l n nh ng ngân hàng l i không huy đ ng đ
v n, thì c ng đ ng ngh a v i vi c thu h p th tr

c

ng tín d ng và các nghi p

v kinh doanh khác c a ngân hàng.
1.1.2.3. Ngu n v n quy t đ nh n ng l c thanh toán và đ m b o uy tín
c a ngân hàng trên th
V n l n thu hút đ

ng tr

ng

c khách hàng đ n quan h giao d ch đ ng th i c ng

t o cho khách hàng đ tin t

ng vào ngân hàng. Khi tr
6

ng v n thì kh n ng


thanh toán chi tr cao và nh v y khách hàng r t yên tâm đ t quan h mà ít
b n tâm v v n đ r i ro có th x y ra và đó là y u t đ y h p d n đ i v i
khách hàng. Khi đư t o đ
hàng, th

c ni m tin v i khách hàng thì thông qua khách

ng hi u c a ngân hàng ngày càng đ

c a ngân hàng ngày càng đ

c qu ng bá r ng rưi, uy tín

c nâng cao trên th tr

ng. V i ti m n ng v n

l n, ngân hàng có th m r ng quy mô ho t đ ng kinh doanh, t ng kh n ng
c nh tranh đ ng th i có các ho t đ ng hi u qu nh m gi v ng ch tín.
1.1.2.4. Ngu n v n quy t đ nh n ng l c c nh tranh c a ngân hàng
Trong kinh t th tr

ng, công tác huy đ ng v n mu n đ t hi u qu đòi

h i các NHTM ph i chú tr ng nâng cao trình đ nghi p v , ph

ng ti n k

thu t hi n đ i... làm ti n đ cho vi c thu hút v n. Khi ngu n v n đ m nh và
bi t khai thác s d ng có hi u qu s c ng c th và l c, t o l p uy tín ngày
càng cao. Trong quan h kinh t thì b t c khách hàng nào c ng mu n tìm
NHTM có n ng l c tài chính lành m nh, t o đi u ki n thu n l i trong vi c m
r ng qui mô tín d ng, ch đ ng v th i gian, th i h n cho vay, th m chí quy t
đ nh m c lưi su t u đưi cho mình. M t khác các NHTM có đi u ki n đ m
r ng vi c kinh doanh đa n ng góp ph n phân tán r i ro trong ho t đ ng kinh
doanh và t o thêm v n, t ng s c c nh tranh c a mình trên th tr

ng.

1.1.3.ăCácăhìnhăth căm ăr ngăhuyăđ ngăv năc aăNHTM
Trong c c u ngu n v n c a NHTM thì v n huy đ ng th

ng chi m t

tr ng l n nh t và quy t đ nh đ n quy mô ho t đ ng kinh doanh c a ngân
hàng. H n n a, ngu n v n này th

ng có chi phí th p h n so v i các ngu n

v n khác. Vì v y, h u h t các NHTM đ u đ y m nh vi c m r ng ngu n v n
thông qua vi c t ng tr

ng v n huy đ ng.

1.1.3.1. Huy đ ng v n trong dân c
M i gia đình, m i cá nhân đ u có nh ng kho n thu nh p và nh ng
kho n ti n d phòng cho nh ng tiêu dùng và r i ro trong t

ng lai. Khi xư h i

7

Thang Long University Libraty


càng phát tri n thì các kho n thu nh p không ch đ

c tr b ng ti n m t, các

kho n d phòng càng t ng lên và nhu c u s d ng các d ch v ti n ích c a
ngân hàng c ng t ng lên. N m b t đ

c nh ng đ c tính đó, các NHTM tìm

m i hình th c đ huy đ ng các kho n ti n này, vì n u gom đ

c chúng ngân

hàng s có m t ngu n v n không nh đ ph c v ho t đ ng kinh doanh c a
mình, t đó t o ra l i nhu n.
Huy đ ng v n trong dân c đ

c NHTM th c hi n thông qua hình th c

huy đ ng ti n g i ti t ki m và ti n g i thu nh p:
* Huy đ ng ti n g i ti t ki m:
Là hình th c mà ng

i dân dùng m t ph n thu nh p (ph n đ ti t ki m,

d phòng) c a mình g i vào ngân hàng nh m th c hi n các m c đích: Tích
lu đ dành, h

ng m t ít l i nhu n ho c ph c v chi tiêu trong t

ây là lo i ti n g i đ

ng lai.

c coi là công c huy đ ng v n truy n th ng c a

NHTM. V n huy đ ng t tài kho n ti n g i ti t ki m th

ng chi m t tr ng

l n trong ti n g i ngân hàng.

-C nc

vào k h n g i ti n chia thành hai lo i:

+ Ti t ki m không k h n: V i hình th c này ng

i g i có th g i

nhi u l n và rút ra theo nhu c u s d ng b t c lúc nào mà không c n thông
báo tr

c. Lo i ti n g i này c ng đ

c ngân hàng tr lưi nh ng không đ

s d ng các hình th c thanh toán đ chi tr cho ng

c

i khác nh ti n g i thanh

toán. Ngu n v n này tính n đ nh th p nên các NHTM ph i quan tâm đ n d
tr đ đ m b o kh n ng thanh toán.
+ Ti t ki m có k h n:

ây là lo i ti n g i đ

c tho thu n tr

cv

th i h n và lưi su t gi a khách hàng v i ngân hàng. V nguyên t c, lưi su t
ti t ki m có k h n cao h n lo i không k h n, k h n càng dài lưi su t càng
cao. V nguyên t c khách hàng g i ti n vào lo i này ch đ

c rút g c và lưi

khi đ n h n. Tuy nhiên đ đ m b o quy n l i cho khách hàng và t ng s c
8


c nh tranh trong huy đ ng v n ngân hàng v n cho phép khách hàng rút v n
tr

c h n và h

ng lưi theo m c lưi su t ti n g i ti t ki m không k h n.

Ti n g i ti t ki m có k h n th
lo i v a có lưi, v a có th

ng chia thành hai lo i: Lo i có lưi và

ng; hai lo i này v tính ch t và đi u ki n huy đ ng

gi ng nhau, song l i có s khác nhau là: Lo i có th
không có th

ng; lo i v a có lưi, v a có th

ng th

ng lưi su t th p h n lo i
ng phù h p v i khách

hàng v a có m c đích ti t ki m sinh l i, v a mong mu n có đ
trúng th

c c may

ng.

- C n c cách g i ti n chia thành:
+ Ti t ki m g i l rút g n:

ây là hình th c ti t ki m g i góp, hàng

tháng khách hàng trích m t ph n thu nh p c a mình g i vào ngân hàng đ sau
m t th i gian thành m t kho n ti n tích l y.
+ Ti t ki m g i g n rút l :

ây là hình th c ti t ki m linh ho t, khách

hàng g i vào m t l n, khi c n có th rút m t ph n g c và đ

ch

ng lưi c a

ph n g c đó theo th i gian th c g i v i lưi su t không k h n.

+ Ti t ki m g i g n rút g n:

ây là hình th c ti t ki m thông d ng

nh t. Khách hàng g i vào m t l n, c đ nh th i gian g i và lưi su t. Khi đ n
h nm iđ

c rút g c và h

ng lưi.

Ti n g i ti t ki m là ngu n v n t

ng đ i n đ nh lâu dài, giúp ngân

hàng ch đ ng trong kinh doanh, ti m n ng huy đ ng c a ngân hàng trong
dân c còn r t cao nên các ngân hàng luôn s d ng đa d ng các hình th c đ
huy đ ng ngu n v n này.
* Ti n g i thu nh p:
S phát tri n c a khoa h c công ngh và nh ng ng d ng k thu t ti n
b đư giúp ngân hàng tr thành nh ng trung gian thanh toán không dùng ti n
m t. Ngày nay các n

c phát tri n và đang phát tri n đ u theo xu h

ng s

d ng hình th c thanh toán không dùng ti n m t, các ngu n thu nh p c a ng

i

9

Thang Long University Libraty


lao đ ng đ

c tr vào tài kho n cá nhân c a h t i ngân hàng. Hình th c này

v a minh b ch đ

c ngu n thu nh p c a ng

i lao đ ng, làm c s đ qu n lỦ

thu và ch ng tham nh ng, v a ti t ki m cho qu c gia trong vi c in n và l u
thông ti n m t, Khi ng

i lao đ ng c n tiêu dùng, h thanh toán thông qua

máy rút ti n t đ ng (máy ATM) ho c các d ch v thanh toán th c a ngân
hàng. Khi c n tiêu dùng b ng ti n m t h có th rút ti n t i ngân hàng ho c t i
máy ATM. Lo i hình này đòi h i ngân hàng ph i có công ngh , trang thi t b
hi n đ i đáp ng nhanh nh t yêu c u s d ng ti n c a khách hàng.
Ti n g i thu nh p là ngu n v n không n đ nh lâu dài nh ng là ngu n
v n th

ng xuyên, có chi phí th p và là c s đ ngân hàng phát tri n các

d ch v ti n ích kèm theo nh d ch v th , d ch v thanh toán…đ t ng các
kho n thu cho ngân hàng.
1.1.3.2. Huy đ ng v n t các t ch c kinh t , t ch c xã h i, TCTD
* Ti n g i không k h n: Là kho n ti n đ

c kỦ g i v i m c đích an

toàn tài s n, khi c n s d ng khách hàng đ n ngân hàng rút ra đ chi tiêu ho c
yêu c u ngân hàng trích ti n t tài kho n này đ thanh toán ti n hàng hóa,
d ch v cho mình.
chuy n s ti n đ

ch

ng th i khách hàng c ng có th yêu c u ngân hàng
ng vào tài kho n này. V i m c đích chính là đ giao

d ch thanh toán nên lo i ti n g i này không nh y c m v i lưi su t. Ngân hàng
luôn ph i th a mưn m i yêu c u c a ng

i g i và ch đ

c phép s d ng t n

kho n khi đư đ m b o kh n ng thanh toán chi tr .
Ti n g i không k h n là m t kho n n bi n đ ng th

ng xuyên, tuy

nhiên, trong m i ngân hàng do có s không kh p nhau gi a xu t và nh p trên

m i tài kho n ti n g i thanh toán c a m t khách hàng hay gi a các tài kho n
c a các khách hàng làm cho nh p l n h n xu t, t o nên t n kho n mà ngân
hàng đ

c phép s d ng m t ph n làm v n kinh doanh.

t ng tr

ng

ngu n v n này không ph i là y u t lưi su t mà là s an toàn, thu n ti n c ng
10


nh ch t l

ng các d ch v mà ngân hàng cung c p, đ c bi t là d ch v thanh

toán không dùng ti n m t.
* Ti n g i có k h n:

ây là lo i ti n g i có s tho thu n tr

khách hàng và ngân hàng v th i gian rút v n.

i b ph n ngu n ti n g i

này có ngu n g c t tích lu và xét v b n ch t chúng đ
đích h

c gi a

c kỦ thác v i m c

ng lưi do đó nó r t nh y c m v i lưi su t. M c lưi su t ph thu c vào

th i h n g i ti n, quan h cung c u v v n t i th i đi m huy đ ng.V c b n,
ti n g i có k h n không đ
h n ch đ

ch

c s d ng đ thanh toán và vi c rút v n tr

c

ng lưi su t c a lo i ti n g i không k h n. M t khác do k

h n g i danh ngh a và k h n g i th c t không m y khi trùng kh p nên t o
ra ngu n v n t

ng đ i n đ nh, ngân hàng có th s d ng ph n l n t n

kho n vào cho vay trung, dài h n. Chính vì v y, các NHTM luôn tìm cách đa
d ng hóa lo i ti n g i này b ng cách áp d ng nhi u k h n khác nhau v i các
m c lưi su t khác nhau nh m đáp ng nhu c u c a nhi u khách hàng, ti t
ki m chi phí và ch đ ng, linh ho t trong ho t đ ng kinh doanh.
1.1.3.3. Huy đ ng v n b ng cách đi vay
a. Phát hành gi y t có giá
Bên c nh hình th c nh n g i ti n, các NHTM còn huy đ ng v n ti n t

b ng vi c phát hành gi y t có giá theo t ng đ t ph c v tùy theo m c đích
c th v i s ch p thu n c a ngân hàng Trung

ng ho c H i đ ng ch ng

khoán qu c gia. Lo i v n này lưi su t cao h n ti n g i ti t ki m và có nhi u
k h n khác nhau, th i h n càng dài lưi su t càng cao.
b. Vay ngân hàng Trung
- Vay ngân hàng Trung

ng và các TCTD khác
ng: Là hình th c các NHTM trong tr

ng

h p c n b sung nhu c u v n kh d ng và ph i phù h p v i m c tiêu c a
NHNN trên c s s đi u ti t c a chính sách ti n t c ng nh s ki m soát
g t gao c a NHNN. Tu theo m c đích s d ng và hình th c vay v n đ

c

11

Thang Long University Libraty


chia thành các lo i: v n vay ng n h n b sung, v n vay đ thanh toán, vay tái
chi t kh u và vay có đ m b o.
- Vay các t ch c tín d ng khác: Là quá trình đi u hòa nhu c u v n kh
d ng gi a NHTM th a d tr cho NHTM thi u h t d tr t i NHNN nh m

đ m b o ngu n v n l u chuy n liên t c trong h th ng ngân hàng. Các ngân
hàng đi vay ph i ch p hành đ y đ các quy ch v d tr b t bu c, an toàn
v n và có tài kho n ti n g i thanh toán ho t đ ng th

ng xuyên t i NHNN.

Chi phí cho lo i ngu n v n này cao nên ch s d ng hình th c này khi nhu
c u th t s c n thi t đ đ m b o an toàn cho ho t đ ng c a ngân hàng.
1.1.3.4. Hình th c t o v n khác
Trong quá trình ho t đ ng nghi p v , NHTM c ng t o đ

c m t kho n

v n nhàn r i nh t đ nh nh thông qua trung gian thanh toán, nghi p v đ i lỦ
thu ho c chi h khách hàng, làm đ i lỦ cho t ch c tín d ng khác, nh n và
chuy n v n cho m t khách hàng hay m t d án đ u t .
v n l n có th i h n t

ây là nh ng ngu n

ng đ i dài, trong lúc gi i ngân ch a h t ngân hàng có

th s d ng ngu n v n này đ cho vay n n kinh t .

óng vai trò trung gian,

ngân hàng v a ti n hành thu phí d ch v v a thu lưi khi cho khách hàng vay.
Chính vì v y trong công tác huy đ ng v n ngân hàng c n quan tâm ch đ ng
tìm ki m ngu n v n tài tr , u thác đ u t đ gi m chi phí, t ng thu nh p.
1.1.4.ăT măquanătr ngăc aăho tăđ ngăhuyăđ ngăv n

1.1.4.1.

i v i n n kinh t

Trong quá trình phát tri n kinh t c a m i n
luôn có Ủ ngh a quan tr ng, gi
v ng ch c c a m t đ t n
cho vay hay đ u t n

c, ngu n v n huy đ ng

vai trò quy t đ nh đ n s phát tri n lâu dài và

c, s chi vi n, b sung t bên ngoài dù là vi n tr
c ngoài c ng ch là t m th i. Qua các cu c kh ng

ho ng tài chính ti n t c a các n

c trong khu v c và trên th gi i nh ng n m

g n đây đư minh ch ng m t đi u không th mong đ i s t ng tr
12

ng phát