Tư tưởng hồ chí minh về đại đoàn kết dân tộc

Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc

Mác -Lênin

KHOA MÁC-LÊNIN
BỘ MÔN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH


TIỂU LUẬN:

Nhóm thực hiện: nhóm 15
Lớp :B211200510
Khóa: 2007-2011
Giảng viên hướng dẫn:Trần Đình Tâm

TPHCM, ngày 06 tháng 10 năm 2008
Đại Học Công Nghiêp Thành Phố Hồ Chí Minh

1


Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc

Mác -Lênin

KHOA MÁC-LÊNIN
BỘ MÔN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH


TIỂU LUẬN:

DANH SÁCH NHÓM:
STT
1

HỌ VÀ TÊN
LÊ DUY

2

NGUYỄN VIẾT TRỌNG

3

NGUYỄN VĂN LÂM

4

TRƯƠNG ĐĂNG KHOA

5
6

BẾ VĂN TUYỀN
VŨ ĐÌNH THỌ

7

HOÀNG MẠNH LINH

8

NGUYỄN TRẦN SƠN

9

PHẠM THẾ THUẦN

10

NGÔ ĐÌNH KHƯƠNG

MSSV
0770247
077100
8
077071
6
077061
7
0772021
0771500
077018
6
077015
1
077000
6
060453
1

ĐIỂM

Nhóm thực hiện: nhóm 15

Đại Học Công Nghiêp Thành Phố Hồ Chí Minh

2


Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc

Mác -Lênin

Lớp :B211200510
Khóa: 2007-2011
Giảng viên hướng dẫn:

Nhóm thực hiện: nhóm 15
Lớp :B211200510
Khóa: 2007-2011
Giảng viên hướng dẫn:Trần Đình Tâm

TPHCM, ngày 06 tháng 10 năm 2008
NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................

...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................

Đại Học Công Nghiêp Thành Phố Hồ Chí Minh

3


Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc

Mác -Lênin

MỤC LỤC
Phần một : mở đầu
1 . Đặt vấn đề........................................................................................................3
2 . Mục đích , yêu cầu..........................................................................................3
3 . Đối tượng nghiên cứu.....................................................................................3
4 . Phương pháp nghiên cứu................................................................................3
5 . Kết quả nghiên cứu.........................................................................................3
Phần hai: nội dung
I . Cơ sở hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc
1 . Truyền thống yêu nước nhân ái , tinh thần cố kết cộng đồng của dân tộc
Việt Nam.........................................................................................................4
2 . Quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin coi cách mạng là sự nghiệp của
quần chúng......................................................................................................6
3 . Tổng kết kinh nghiệm đấu tranh và thất bại của các phong trào cách mạng
Việt Nam và thế giới.......................................................................................7

II . Những quan điểm cơ bản của Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc
1 . Đại đoàn kết dân tộc là chiến lược , bảo đảm thành công của cách mạng
8
2 . Đại đoàn kết dân tộc là mục tiêu , nhiệm vụ hàng đầu của cách mạng...........
.......................................................................................................................10

3 . Đại đoàn kết dân tộc là đại đoàn kết toàn dân..................................................
.......................................................................................................................13
4 . Đại đoàn kết phải biến thành sức mạnh vật chất , có tổ chức là mặt trận dân
tộc thống nhất dưới sự lãnh đạo của đảng....................................................14

Đại Học Công Nghiêp Thành Phố Hồ Chí Minh

4


Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc

Mác -Lênin

LỜI MỞ ĐẦU
Trải qua hàng ngàn năm đấu tranh dựng nước và giữ nước ,tinh thần yêu
nước gắn liền với ý thức cộng đồng , đoàn kết dân tộc thực sự đã trở thành
truyền thống của nước ta từ bao đời nay. Thắng lợi của chiến lược đại đoàn kết
dân tộc của Hồ Chí Minh, của Đảng Cộng sản do chính Người sáng lập trong
hơn 75 năm đã qua cho phép chúng ta có thể khẳng định rằng: Trong một quốc
gia dân tộc, bao giờ cũng có các giai cấp, tầng lớp xã hội, các tộc người, các
tôn giáo khác nhau, song bao giờ cũng có lợi ích chung và cao cả của cả dân
tộc. Dân tộc Việt Nam dù có nhiều giai cấp xã hội, tộc người và tôn giáo khác
nhau, song người Việt Nam đều là con Rồng, cháu Lạc có lịch sử hình

thành dân tộc lâu đời, có một cội nguồn văn hóa chung, có chủ nghĩa dân
tộc truyền thống vững bền, có lợi ích cao cả là độc lập, tự do. Tất cả cùng
nêu ca khẩu hiệu “đoàn kết đoàn kết đại đoàn kết, thành công thành công
đại thành công”

Đại Học Công Nghiêp Thành Phố Hồ Chí Minh

5


Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc

Mác -Lênin

LỜI CẢM ƠN
Nhóm chúng tôi xin chân thành cảm ơn thầy Trần Đình Tâm , các thầy
cô khoa Mác –Lênin , cùng các nguồn tài liệu trên báo đài báo , internet, thư
viện trường Đại Học Công Nghiệp TPHCM… Đã giúp chúng tôi thực hiện
thành công đề tài này và một điều không thể tránh khỏi là trong quá trình trình
bày chúng tôi sẽ mắc những sai lầm về nội dung cũng như cách trình bày kính
mong thầy cũng như độc giả góp ý kiến để chúng tôi hoàn thiện dề tài hơn. Xin
cảm ơn

Đại Học Công Nghiêp Thành Phố Hồ Chí Minh

6


Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc

Mác -Lênin

Phần mở đầu
1.Đặt vấn đề:
a. Tên đề tài:

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẠI ĐOÀN KẾT DÂN

TỘC
b. Lý do chọn đề tài: đoàn kết dân tộc là một truyền thống đã có từ lâu đời
tinh thần ấy luôn sôi nổi , nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ
to lớn , nó lướt qua mọi sự nguy hiểm , khó khăn , nó nhấn chìm tất cả
lũ bán nước và lũ cướp nước tạo thành một sức mạnh một nền tảng vững
chắc cho quá trình dựng nước và giữ nước vì lý do đó mà chúng tôi chọn
đề tài này để nghiên cứu.
2. Mục đích , yêu cầu:
a. Mục đích: cho sinh viên thấy đoàn kết thành một khối thống nhất một
truyền thống từ lâu đời của dân tộc ta đó là mấu chốt rất quan trọng giúp
cho chúng ta có được chiến tháng trước tất cả các kẻ thù.
b. Yêu cầu:
-tiểu luận phải cho thấy được đoàn kết quan trọng như thế nào trong quá
trình đấu tranh dựng nước và giữ nước
- đoàn kết tạo một nền tảng vững chắc cho việc xây dựng đất nước
- rút ra những kinh nghiệm trong việc đoàn kết các dân tộc trong và ngoài
nước
3. Đối tượng nghiên cứu:
Tiểu luận nghiên cứu dựa trên những tài liệu , hình ảnh lịch sử trên các phương
tiện thông tin đại chúng cùng sự hiểu biết củ nhóm.
4. Phương pháp nghiên cứu:
Tiểu luận tiến hành trên phương pháp logic , thông kê lịch sủ… để đưa ra

những nhận định đúng đắn.
5. Kết quả nghiên cứu:
Qua bài tiểu luận nhóm chúng tôi ít nhiều hiểu được truyền thống đoàn kết từ
lâu đời cúng như tầm quan trọng của nó , qua đó rút ra những bài học cho bản
thân…

Đại Học Công Nghiêp Thành Phố Hồ Chí Minh

7


Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc

Mác -Lênin

Phần hai:NỘI DUNG
I. Cơ sở hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc.
1. Truyền thống yêu nước, nhân ái, tinh thần cố kết cộng đồng của dân
tộc Việt Nam.
- Việt Nam là một quốc gia dân
tộc đã hình thành sớm trong quá trình
dựng nước và giữ nước. Nhân dân Việt
Nam có ý thức sâu bền về quyền tự chủ
quốc gia dân tộc. Quá trình dựng nước
và giữ nước đã tạo dựng và phát triển
cho dân tộc Việt Nam một nền văn hóa
tư tưởng rực rỡ, trong đó chủ nghĩa dân
tộc, ý chí độc lập và khát vọng tự do là
truyền thống của lịch sử. Đó là nền tảng
văn hóa tư tưởng của sự hội tụ và đoàn

kết dân tộc, là động lực vĩ đại và duy nhất của nhân dân Việt Nam trong lịch sử
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
- Độc lập, tự do và tư tưởng cách mạng vĩ đại của Hồ Chí Minh là chìa
khóa để mở đường hội tụ thắng lợi của chiến lược: “Đoàn kết, đoàn kết, đại
đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công”. Để thực hiện chiến lược
đại đoàn kết dân tộc, trước hết phải có cương lĩnh đúng đắn phù hợp với thực
tiễn của đất nước qua các thời kỳ cách mạng khác nhau. Ngay từ ngày đầu mới
thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, Hồ Chí Minh đã soạn thảo Cương lĩnh
chính trị đầu tiên của Đảng, được hội nghị thành lập Đảng đầu năm 1930
thông qua, trong đó đã nêu cao khẩu hiệu “Việt Nam độc lập”, Việt Nam tự do
và chính sách đoàn kết dân tộc rộng rãi, uyển chuyển.

Đại Học Công Nghiêp Thành Phố Hồ Chí Minh

8


Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc

Mác -Lênin

- Năm 1951, Hồ Chí Minh thay mặt Đảng tuyên bố trước toàn thể dân
tộc nhân buổi ra mắt Đảng Lao động Việt Nam: "Mục đích của Đảng Lao động
Việt Nam có thể gồm trong 8 chữ là: Đoàn kết toàn dân, phụng sự Tổ quốc".
Như vậy, đoàn kết toàn dân là một đường lối lãnh đạo của Đảng. Không dừng
lại ở việc xác định đại đoàn kết là mục tiêu, Chủ tịch Hồ Chí Minh còn khẳng
định nhiệm vụ của toàn Đảng là giữ gìn sự đoàn kết. Trong Di chúc, Người dặn
lại chúng ta "Đoàn kết là một truyền thống cực kỳ quý báu của Đảng và của
dân ta. Các đồng chí từ Trung ương đến các chi bộ cần phải giữ gìn sự đoàn kết
nhất trí của Đảng như giữ gìn con ngươi của mắt mình".

Dân tộc Việt Nam được hiểu là mỗi người dân Việt Nam đang sinh sống, làm
ăn ở Việt Nam và những người Việt sinh sống, làm ăn ở nước ngoài có gốc gác
là người Việt Nam, không phân biệt họ là dân tộc thiểu số hay đa số, họ theo
hoặc không theo tín ngưỡng, tôn giáo, không phân biệt họ giàu hay nghèo, họ
là nam hay nữ, già hay trẻ. Đại đoàn kết toàn dân tộc có nghĩa là phải tập hợp
được mọi người dân vào một mục tiêu chung. Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh
nêu rõ: "Ta đoàn kết để đấu tranh cho thống nhất và độc lập của Tổ quốc; ta
còn phải đoàn kết để xây dựng nước nhà. Ai có tài, có đức, có sức, có lòng
phụng sự Tổ quốc và phục vụ nhân dân thì ta đoàn kết với họ".

-Thắng lợi của chiến lược đại đoàn kết dân
tộc của Hồ Chí Minh, của Đảng Cộng sản Việt
Nam trong hơn 75 năm qua trước hết là thắng lợi
của Cương lĩnh, chiến lược đường lối cách mạng
khoa học và sáng tạo, là thắng lợi của tư tưởng
cách mạng cao cả và vĩ đại của Hồ Chí Minh - tư
tưởng độc lập, tự do. Khối quần chúng đông đảo
chỉ trở thành sức mạnh vô địch khi được giác ngộ về mục tiêu chiến đấu cao cả,
được tổ chức lại thành một khối vững chắc trên cơ sở của Mặt trận dân tộc

Đại Học Công Nghiêp Thành Phố Hồ Chí Minh

9


Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc

Mác -Lênin

thống nhất, được hình thành và phát triển ngày càng hoàn thiện trong tiến trình

cách mạng.
-Với Hồ Chí Minh, đoàn kết là một truyền thống cực kỳ quý báu của
nhân dân ta. Đó là cái bảo đảm chắc chắn nhất cho cách mạng thắng lợi. Người
cho rằng: “Trong bầu trời không có gì quý bằng nhân dân, nhân dân là gốc .
Trong thế giới không có gì mạnh bằng lực lượng đoàn kết của nhân dân”. Và
“Đại đoàn kết là một lực luợng tất thắng. Nhờ đại đoàn kết mà cách mạng đã
thắng lợi, kháng chiến đã thành công. Nay chúng ta đại đoàn kết thì cuộc đấu
tranh chính trị của chúng ta nhất đánh thắng lợi, nước nhà nhất định thống
nhất”. Chính vì thế, ngay sau khi Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa
(VNDCCH) ra đời, dù bận “trăm công, nghìn việc”, vừa phải lo chống giặc đói,
giặc dốt, lại phải lo thắng giặc ngoại xâm, Người rất quan tâm tới các tổ chức
đoàn thể xã hội, các tổ chức tôn giáo. Ngày 3/9/1945, tức chỉ một ngày sau khi
tuyên bố độc lập, Người đã có chương trình kế hoạch tiếp các tổ chức đoàn thể
(như các báo Việt, Trưng, văn hóa giơi, công giới, thương giới, Công giáo,
Phật giáo, nông hội, nhi đồng, thanh niên...). Cũng trong phiên họp đầu tiên của
Chính phủ lân thời (bàn về những nhiệm vụ cấp bách của Nhà nước
VNDCCH), Hồ Chí Minh đã nêu 6 nhiệm vụ cấp bách phải làm, trong đó
Người nhấn mạnh vấn đề thứ 6 là: “Thực dân và phong kiến thi hành chính
sách chia rẽ đồng bào Giáo (Thiên chúa giáo) và đồng bào Lương (Phật giáo),
để dễ thống trị. Tôi đề nghị Chính phủ ta tuyên bố: Tín ngưỡng tự do và Lương
Giáo đoàn kết”.
2. Quan điểm của chủ nghĩa Mác- Lênin coi cách mạng là sự nghiệp
của quần chúng:

Đại Học Công Nghiêp Thành Phố Hồ Chí Minh

10


Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc

Mác -Lênin

-Tư tưởng “Không có gì quý
hơn độc lập tự do” là điểm xuất phát
của Tư tưởng Hồ Chí Minh. Dưới ánh
sáng Luận cương về vấn đề dân tộc và
vấn đề thuộc địa của Lênin và tấm
gương cách mạng Tháng Mười Nga,
Người đã khẳng định: Chỉ có chủ nghĩa
xã hội và chủ nghĩa Cộng sản mới giải
phóng được các dân tộc bị áp bức và giai cấp công nhân toàn thế giới. Cách
mạng giải phóng dân tộc muốn thắng lợi phải thực hiện được sự liên minh
chiến đấu giữa vô sản ở thuộc địa với vô sản ở chính quốc nhịp nhàng như hai
cánh của một con chim. Cách mạng ở thuộc địa không chỉ trông chờ vào kết
quả của cách mạng vô sản ở chính quốc mà phải tiến hành song song với cách
mạng ở chính quốc, hơn nữa nó cần phải chủ động và có thể giành thắng lợi
trước, và bằng thắng lợi của mình nó có thể đóng góp vào sự nghiệp giải phóng
anh em vô sản ở phương Tây.
- Hồ Chí Minh đã cho thấy rằng muốn đưa cách mạng thành công phải
có lực lượng cách mạng đủ mạnh để chiến thắng và xây dựng xã hội mới mà
lực lượng chủ yếu là giai cấp công nhân nông dân , muốn có lực lượng đủ
mạnh thì phải đoàn kết, qui tụ mọi lực lượng cách mạng thành một khối thống
nhất vững chắc.
- Hồ Chí Minh đi đến với chủ nghĩa Mác-Lênin vì chủ nghĩa Mác-Lênin
đã chỉ ra con đường đúng đắn đưa các dân tộc đến con đường tự giải phóng .
Việc cấp bách là phải liên kết các tầng lớp công nông, lấy nhân dân làm gốc
phải coi việc vai trò của quần chúng nhân dân là chủ yếu là quan trọng nhất
trong việc chiến đấu giải phóng dân tộc.
3. Tổng kết những kinh nghiệm thành công và thất bại của các

phong trào cách mạng Việt Nam và thế giới:

Đại Học Công Nghiêp Thành Phố Hồ Chí Minh

11


Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc

Mác -Lênin

- Trong suốt quá trình ra đi tìm đường cứu nước buôn ba khắp năm châu
bốn bể Hồ Chí Minh luôn đúc kết lại những kinh nghiệm , chú ý nghiên cứu
những phong trào giải phóng dân tộc của các nước bác đi qua , đặc biệt là ở
nước ta và các nước thuộc địa có hoàn cảnh giống ta để từ đó rút ra những bài
học áp dụng vào cách mạng nước ta , đó là bài học về huy động lực lượng , tập
hợp quần chúng nhân dân bài học quí giá nhất bác rút ra là bác coi nhân dân là
một lực lượng đông đảo làm gốc, bác hiểu được tâm quan trọng của việc đoàn
kết nhân dân lại với nhau là một yếu tố hết sức quan trọng trong việc chiến đấu
với kẻ thù.
-Ở các nước thuộc địa và phụ thuộc khi nghiên cứu phong trào giải
phóng dân tộc Hồ Chí Minh đặc biệt chú ý đến hai nước là Trung Quốc, Ấn Độ
vì sự lớn mạnh ở hai nước này có thể đem lại cho nước ta những bài học hết
sức bổ ích về việc tập hợp các lực lượng quần chúng công nhân , nông dân
thành một thể thống nhất để tiến hành cách mạng và những bài học từ cách
mạng tháng 10 Nga cũng là những kinh nghiệm quí giá mà Hồ Chí Minh đã rút
ra được về tinh thần đại đoàn kết dân tộc.
I . Những quan điểm cơ bản của Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc:
1. Đại đoàn kết toàn dân là vấn đề chiến lược đảm bảo thành công của
cách mạng:

- Cốt lõi của Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết trước hết là đoàn kết vì
đại nghĩa, đoàn kết trong Đảng để đoàn kết toàn dân và đoàn kết quốc tế. Trên
cơ sở đó Người kêu gọi mọi người càng đoàn kết nhau lại thành một khối để
chống lại kẻ thù chung. Hồ Chí Minh từng nhấn mạnh: ''...đoàn kết lại, biết
rằng thà chết được tự do hơn sống làm nô lệ, đồng tâm hiệp lực đánh đuổi thực
dân ''.
-Đấu tranh nhằm xóa bỏ nỗi nhục mất nước cũng như nỗi nhục nghèo nàn
và lạc hậu ở một nước như Việt Nam, Hồ Chí Minh hiểu cần phải thức tỉnh
lương tri của tất cả mọi người, tất cả các tôn giáo trên cơ sở đại đoàn kết, tập
hợp họ thành một khối thống nhất để dựng nước và giữ nước. Người mong
Đại Học Công Nghiêp Thành Phố Hồ Chí Minh

12


Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc

Mác -Lênin

muốn nhân dân của Người dù có tín ngưỡng hay không có tín ngưỡng, dù
thuộc các tôn giáo khác nhau, đều trước hết thấy mình là con Rồng, cháu Lạc,
phải có trách nhiệm với cộng đồng, với những người đã khuất, với tổ tiên.
Vì thế, ngay từ năm 1924, Người đã nói: ''Chủ nghĩa dân tộc là một động lực to
lớn của đất nước''. Trong tư tưởng Người, dân tộc được xác định trên lập
trường của giai cấp công nhân, kết hợp nhuần nhuyễn chủ nghĩa yêu nước với
chủ nghĩa quốc tế trong sáng. Đó là ''Chủ nghĩa dân tộc hướng tới chủ nghĩa
Cộng sản”. Ngoài ra, Tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết còn có nguồn gốc sâu
xa từ truyền thống, từ chủ nghĩa yêu nước Việt Nam. Đó là truyền thống
“Nhiễu điều phủ lấy giá gương; người trong một nước phải thương nhau cùng”.
Vì thế, năm 1942, ngay sau khi về nước lãnh đạo cuộc cách mạng giải phóng

dân tộc, Hồ Chí Minh đã viết: “Sử ta dạy cho ta bài học này: Lúc nào dân ta
đoàn kết muôn người như một thì nước ta độc lập, tự do. Trái lại lúc nào dân ta
không đoàn kết thì bị nước ngoài xâm lấn. Vậy ta phải biết đoàn kết, đoàn kết
mau, đoàn kết chắc chắn thêm lên mãi dưới ngọn cờ Việt Minh để đánh đuổi
Tây - Nhật, khôi phục lại độc lập tự do”.
- Không chỉ với các đồng bào có đạo và
không có đạo, với các đoàn thể, các Đảng
dân chủ và xã hội, cũng được Người quan
tâm để phát huy tốt vai trò của các tổ chức
này trong việc động viên mọi tầng lớp nhân
dân hăng hái tham gia kháng chiến và thực
hiện đại đoàn kết toàn dân. Có thể nói rằng,
“Hồ Chí Minh đã nhận rõ cơ sở khách quan của khối đại đoàn kết dân tộc và
tin tưởng vào đồng bào dù có tôn giáo hay không có tôn giáo. Người kêu gọi
phải đoàn kết, không phân biệt tôn giáo, Đảng phái, già ,trẻ, gái trai... “Đoàn
kết là chiến lược lâu dài chứ không phải là sách lược tạm thời”. Người là hiện
thân, là ngọn cờ của khối đại đoàn kết dân tộc. Người đã phấn đấu không mệt
mỏi cho sự củng cố khối đoàn kết toàn dân trên cơ sở liên minh công-nông, do
giai cấp công nhân lãnh đạo, nhằm tập hợp, đoàn kết mọi tầng lớp, mọi đảng

Đại Học Công Nghiêp Thành Phố Hồ Chí Minh

13


Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc

Mác -Lênin

phái, mọi tôn giáo, dân tộc để bao vây, cô lập kẻ thù, phá tan chính sách của

chúng, để đưa cuộc kháng chiến đến thắng lợi hoàn toàn. Người luôn nhắc nhở:
“... đối với các đoàn thể khác cùng dân chúng, chỉ có một chính sách là đại
đoàn kết”. Thậm chí, trước lúc đi xa, trong di chúc, Chủ tịch Hồ Chí Minh còn
căn dặn: “Nhờ đoàn kết chặt chẽ, một lòng một dạ phục vụ giai cấp, phục vụ
nhân dân, phục vụ Tổ quốc, cho nên từ khi thành lập đến nay, Đảng ta đã đoàn
kết, tổ chức lãnh đạo nhân dân ta hăng hái đấu tranh tiến từ thắng lợi này đến
thắng lợi khác. Đoàn kết là một truyền thống cực kỳ quý báu của Đảng và nhân
dân ta. Các đồng chí từ Trung ương đến các chi bộ cần phải giữ gìn sự đoàn kết
nhất trí của Đảng như giữ gìn con ngươi của mắt mình”.
Rõ ràng là, tư tưởng về đoàn kết của Hồ Chí Minh một khi trở thành chiến lược
của cách mạng Việt Nam đã tạo nên một sức mạnh vô địch để dân tộc ta
“nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vuợt qua, kẻ thù nào cũng
đánh thắng”. Đó là sức mạnh của đoàn kết toàn dân kết hợp với sức mạnh thời
đại để đưa dân tộc tiến tới “độc lập, tự do, hạnh phúc”. Vì thế, có thể khẳng
định rằng tư tưởng đại đoàn kết dân tộc và xây dựng Mặt trận dân tộc thống
nhất rộng rãi là một thành công lớn của Hồ Chí Minh. Người đã tập hợp được
những tổ chức cách mạng chân chính về một mối, quy tụ được sức mạnh của
toàn dân tộc, tranh thủ được sự ủng hộ của mọi tầng lớp nhân dân, xây dựng
được tình đoàn kết quốc tế. Đó là kết quả của nhà tổ chức vĩ đại Hồ Chí Minh,
biến khẩu hiệu nổi tiếng “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết; Thành công, thành
công, đại thành công” thành hiện thực, thành sức mạnh tinh thần, trí tuệ, thành
sức mạnh vật chất cực kỳ to lớn đánh thắng những thế lực thù địch hung bạo,
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đoàn kết mãi là một lực lượng to lớn của dân tộc
Việt Nam.
2. Đại đoàn kết dân tộc là mục tiêu nhiệm vụ hàng đầu của cuộc cách
mạng:
- Giữa lúc cách mạng Việt Nam lâm vào tình trạng bế tắc về đường lối,
Nguyễn Tất Thành (Nguyễn Ái Quốc) là người Việt Nam yêu nước đầu tiên

Đại Học Công Nghiêp Thành Phố Hồ Chí Minh

14


Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc

Mác -Lênin

tìm ra con đường cứu dân, cứu nước. Sau
gần 10 năm tìm đường cứu nước, đặt
chân lên nhiều châu lục, tiến hành khảo
sát chủ nghĩa thực dân, đế quốc ở các
nước tư bản chủ yếu và nhiều nước thuộc
địa của chúng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã
sớm nhận thức được xu hướng phát triển
của thời đại; từ một người yêu nước
nồng nhiệt, Người đã bắt gặp chủ nghĩa Mác-Lênin và trở thành người Cộng
sản. Từ đó Người đã rút ra kết luận: Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc
không có con đường nào khác con đường cách mạng vô sản. Đó là con đường
cách mạng dân chủ tư sản kiểu mới do Đảng tiên phong của giai cấp công nhân
lãnh đạo nhằm đánh đổ đế quốc và phong kiến tay sai, giành độc lập dân tộc,
thực hiện người cày có ruộng, sau đó tiến lên làm cách mạng xã hội chủ nghĩa,
thực hiện chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa Cộng sản ở Việt Nam. Đó là đường lối
giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, kết hợp chủ nghĩa yêu
nước và chủ nghĩa quốc tế của giai cấp công nhân, kết hợp sức mạnh dân tộc và
sức mạnh thời đại nhằm đi tới mục tiêu cao cả là giải phóng dân tộc, giải phóng
xã hội và giải phóng con người.
- Để bảo đảm cho cách mạng Việt Nam đi đến thắng lợi, Chủ tịch Hồ
Chí Minh đã ra sức chăm lo xây dựng lực lượng cách mạng. 'Trước hết phải có
Đảng cách mệnh...Đảng có vững cách mệnh mới thành công'. Tư tưởng Hồ Chí

Minh về Đảng Cộng sản lãnh đạo, đặc biệt trong điều kiện Đảng đã nắm chính
quyền, là một đóng góp mới vào lý luận xây dựng đảng kiểu mới của giai cấp
công nhân. Để xứng đáng là Đảng lãnh đạo, Người nêu yêu cầu phải xây dựng
Đảng ta thành một đảng to lớn, mạnh mẽ, chắc chắn, trong sạch, cách mạng
triệt để. Người luôn luôn nhấn mạnh đảng viên phải suốt đời làm người con
trung thành của Đảng, người đầy tớ tận tuỵ của nhân dân. Người đòi hỏi Đảng
ta một mặt phải ra sức nâng cao trí tuệ cho ngang tầm nhiệm vụ lịch sử, mặt
khác phải trau dồi đạo đức cách mạng, không ngừng tăng cường mối liên hệ
máu thịt với nhân dân. Đảng chỉ có thể hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình

Đại Học Công Nghiêp Thành Phố Hồ Chí Minh

15


Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc

Mác -Lênin

nếu biết tập hợp, đoàn kết các tầng lớp nhân dân trong một mặt trận dân tộc
thống nhất rộng rãi chống kẻ thù chung và xây dựng đất nước. “Đoàn kết, đoàn
kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công” . Luận điểm nổi
tiếng này của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trở thành tư tưởng chỉ đạo chiến lược
xuyên suốt cả quá trình cách mạng Việt Nam. Tư tưởng đại đoàn kết của Hồ
Chí Minh cùng với đạo đức và nhân cách vô cùng cao thượng và trong sáng
của Người đã quy tụ được khối đại đoàn kết toàn dân tộc, đấu tranh vì thắng lợi
của sự nghiệp cách mạng. Đại đoàn kết dân tộc là một chiến lược cơ bản, lâu
dài, trong cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, cũng như trong cách mạng xã
hội chủ nghĩa. Tư tưởng đại đoàn kết của Hồ Chí Minh mãi mãi là một sức
mạnh làm nên thắng lợi của cách mạng Việt Nam.

Điều kiện tiên quyết là toàn dân phải đoàn kết vì "kết đoàn là sức mạnh", là
truyền thống cực kỳ quý báu của dân tộc Việt Nam trong quá trình dựng nước
và giữ nước.
- Kế thừa và phát huy truyền thống đó, ngay từ khi mới ra đời, Đảng
Cộng sản Việt Nam đã luôn luôn coi trọng củng cố và mở rộng khối đại đoàn
kết toàn dân, phát huy sức mạnh dân tộc kết hợp với sức mạnh quốc tế, sức
mạnh truyền thống với sức mạnh thời đại, lãnh đạo nhân dân Việt Nam liên
tiếp giành được những thắng lợi vĩ đại trong cuộc đấu tranh vì độc lập của Tổ
quốc, tự do hạnh phúc của nhân dân. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tổng kết thành
chân lý:
"Đoàn kết - đoàn kết - đại đoàn kết
Thành công - thành công - đại thành công".
Đại đoàn kết dân tộc và Mặt trận dân tộc thống nhất Việt Nam là một bộ phận
quan trọng của tưu tưởng Hồ Chí Minh, là đường lối căn bản lâu dài trước sau
như một của Đảng Cộng sản Việt Nam và Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam.

Đại Học Công Nghiêp Thành Phố Hồ Chí Minh

16


Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc

Mác -Lênin

Đảng Cộng sản Việt Nam trước sau như một luôn coi đại đoàn kết toàn dân tộc
trên nền tảng liên minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân trong cách
mạng dân tộc, dân chủ trước đây và nay là trên nền tảng liên minh giai cấp
công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức dưới sự lãnh đạo của Đảng

là đường lối chiến lược của cách mạng Việt Nam, là nguồn sức mạnh, động lực
chủ yếu và là nhân tố có ý nghĩa quyết định, bảo đảm thắng lợi bền vững của
sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Ngày nay, dân tộc ta được sống tự do trên một nước độc lập do nhân dân
làm chủ, càng cần phát huy tinh thần đoàn kết toàn dân tộc. Nguy cơ đất nước
tụt hậu so với thế giới càng làm cho mỗi người dân VN thêm quyết tâm đoàn
kết để xây dựng một nước VN mới. Không có thắng lợi nào không nhờ đoàn
kết mà nên và không có đoàn kết nào không đem lại chiến thắng. Các cấp các
ngành nên lấy sự phụng sự nhân dân làm trọng, tránh tư tưởng bảo thủ, tư lợi,
bè phái, mọi quyền lợi đều xuất phát từ dân, ắt hẳn sự nghiệp xây dựng đất
nước VN mới sẽ càng vẻ vang.
3. Đại đoàn kết dân tộc là đại đoàn kết toàn dân.
- Đoàn kết phải xuất phát từ mục tiêu vì nước,vì dân,trên cơ sở yêu
nước, thương dân, chống áp bức bóc lột, nghèo nàn lạc hậu. Người còn nói
"Lòng yêu thương của tôi đối với nhân dân và nhân loại không bao giờ thay
đổi" và trước lúc vĩnh viễn đi xa, Người viết " Đầu tiên là vấn đề con người" và
"Cuối cùng tôi để lại muôn vàn tình thân yêu cho toàn dân, toàn Đảng, cho toàn
thể bộ đội, cho các cháu thanh niên và nhi đồng. Tôi cũng gửi lời chào thân ái
đến các đồng chí, các bầu bạn và các cháu thanh niên, nhi đồng quốc tế".
- Bác Hồ tin tưởng vững chắc vào khả năng và phẩm giá tốt đẹp của con
người. Hồ Chí Minh kế thừa tư tưởng kiệt xuất của các anh hùng, hào kiệt của
dân tộc như Trần Hưng Đạo, Nguyễn Trãi… về sức mạnh của nhân dân:
"Khoan thư sức dân để làm kế bền gốc, sâu rễ"; "đẩy thuyền cũng là dân, mà lật
thuyền cũng là dân". Người còn kế thừa tư tưởng nhân văn "lấy dân làm gốc"
và chủ nghĩa nhân đạo hiện thực của học thuyết Mác để hình thành tư tưởng

Đại Học Công Nghiêp Thành Phố Hồ Chí Minh

17

Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc

Mác -Lênin

nhân văn mới, tin tưởng mãnh liệt vào sức mạnh, tính chủ động, sáng tạo của
quần chúng nhân dân và lòng tôn trọng, kính trọng nhân dân lao động. Trong
quá trình đấu tranh, Người đã làm cho nhân dân thế giới nhận thức rõ vấn đề
thuộc địa, đoàn kết giúp đỡ phong trào giải phóng dân tộc là giúp đỡ cho chính
mình. Người nhận thấy rõ vai trò của quần chúng nhân dân trong sự nghiệp
cách mạng, "người là gốc của làng nước", "nước lấy dân làm gốc", "gốc có
vững cây mới bền", "xây lầu thắng lợi trên nền nhân dân"
Người còn nói rằng: "Dân như nước, mình như cá", "lực lượng nhiều là ở dân
hết". "Công việc đổi mới là trách nhiệm ở dân". Do đó, Người yêu cầu "Đem
tài dân, sức dân, của dân, làm lợi cho dân". Ngày nay, nội dung trên càng có ý
nghĩa lớn lao, bởi nếu chúng ta biết tiến cử nhân tài, dùng nhân tài đúng lúc,
đúng chỗ, mạnh dạn cất nhắc nhân tài trong mọi lĩnh vực thì sẽ càng làm lợi
cho dân. chăm lo bồi dưỡng, sử dụng, phát động sức mạnh của con người, của
nhân dân. Xuất phát từ truyền thống yêu nước, thương dân bị nô lệ, Hồ Chí
Minh đi tìm đường cứu nước, cứu dân. Suốt cuộc đời của người là vì dân, vì
nước.

4. Đại đoàn kêt dân tộc phải biến sức mạnh vật chất,có tổ chức là Mặt trận
dân tộc thống nhất dưới sự lãnh đạo của Đảng.
"Tôi chỉ có một ham muốn, ham muốn tột bậc là nước được độc lập, tự do,
nhân dân ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành".
Cách mạng tháng Tám 1945 thành công, tại cuộc họp đầu tiên của Uỷ ban
nghiên cứu kế hoạch kiến quốc, Hồ Chí Minh nêu rõ mục tiêu của Nhà nước là:
1. Làm cho dân có ăn.
2. Làm cho dân có mặc.

3. Làm cho dân có chỗ ở.
4. Làm cho dân có học hành

Đại Học Công Nghiêp Thành Phố Hồ Chí Minh

18


Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc

Mác -Lênin

Người còn nói "Chúng ta đã hy sinh phấn đấu để giành độc lập. Chúng
ta đã tranh được rồi… Chúng ta tranh được tự do, độc lập rồi mà dân cứ chết
đói, chết rét, thì tự do, độc lập cũng không làm gì. Dân chỉ biết rõ giá trị của tự
do, của độc lập khi mà dân được ăn no, mặc đủ"
Trong kháng chiến, kiến quốc, Người luôn chăm lo, bồi dưỡng sức dân. Vì dân,
vì con người là sợi chỉ đỏ xuyên suốt trong tư tưởng của Người. Song ở Người,
sự nghiệp đó chính là của nhân dân. Đoàn thể, Nhà nước phải là người tổ chức
nhân dân, biết đem sức dân, tài của dân mà đem lại lợi ích cho nhân dân.
Do vậy, khi có chính quyền rồi, Người luôn nhắc nhở phải xây dựng bộ máy
trong sạch, đấu tranh với những biểu hiện của thói quan liêu, hách dịch, nhũng
nhiễu nhân dân; phải dựa vào nhân dân, khơi dậy sức mạnh tiềm tàng trong
nhân dân để phục vụ cho sự nghiệp đổi mới, xây dựng đời sống mới trong nhân
dân…
Quan niệm của Hồ Chí Minh về con người rất toàn
diện. Con người không phải là thần thánh, có cả cái
tốt và cái xấu. Bởi vậy, theo Người phải "làm cho
phần tốt trong mỗi con người nảy nở như hoa mùa
xuân và phần xấu bị mất dần đi" Người yêu cầu phải

Bác Hồ thăm trường thức tỉnh, tái tạo lương tâm, đánh thức những gì tốt
mẫu giáo Mầm non đẹp trong con người.
tỉnh Thanh Hóa, ngày
10/12/1961.
Giai cấp công nhân không những đã đoàn kết được giai cấp mình mà còn đoàn
kết được giai cấp nông dân và tranh thủ phần lớn những người yêu nước trong
tầng lớp trí thức, tư sản dân tộc và các nhân sĩ yêu nước ngày càng tham gia
đông đảo vào phong trào giải phóng dân tộc theo đường lối của Đảng.
Đánh giá về giai cấp công nhân Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói, chỉ có
giai cấp công nhân là dũng cảm nhất, cách mạng nhất, luôn luôn gan góc đương

Đại Học Công Nghiêp Thành Phố Hồ Chí Minh

19


Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc

Mác -Lênin

đầu với bọn đế quốc thực dân. Với lý luận cách mạng tiên phong và kinh
nghiệm của phong trào vô sản quốc tế, giai cấp công nhân ta đã tỏ ra là người
lãnh đạo xứng đáng nhất và đáng tin cậy nhất của nhân dân Việt Nam.
Chiếm hơn 95% số dân, nông dân nước ta là một lực lượng cách mạng to lớn,
sớm có ý thức dân tộc và dân chủ. Nông dân Việt Nam chưa từng đi theo giai
cấp tư sản không phải vì giai cấp tư sản Việt Nam ra đời sau giai cấp công
nhân, mà vì giai cấp tư sản Việt Nam yếu về kinh tế, bạc nhược về chính trị,
không thể đáp ứng được yêu cầu của nông dân và của dân tộc.
Nông dân Việt Nam có tinh thần cách mạng, nhưng họ không thể là lực lượng
lãnh đạo cách mạng dân tộc dân chủ vì họ không gắn liền với một phương thức

sản xuất mới và không có hệ tư tưởng độc lập. Họ cũng không có khả nǎng xây
dựng một chế độ xã hội mới. Chủ tịch Hồ Chí Minh và những người Cộng sản
Việt Nam thấu hiểu điều mong muốn thiết tha nhất của nông dân. Từ khi thành
lập, Đảng Cộng sản Việt Nam đã chủ trương "lãnh đạo dân cày nghèo làm thổ
địa cách mạng đánh trúc bọn đại địa chủ và phong kiến". Đường lối cách mạng
dân tộc dân chủ đúng đắn của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã làm cho
phong trào nông dân từng bước xích lại gần với phong trào công nhân.
Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng còn chỉ rõ mục tiêu, nội dung và đối
tượng của liên minh trong từng thời kỳ nhằm từng bước thực hiện mục tiêu chủ
yếu trước mắt là giải phóng dân tộc. Nhờ kết hợp thực hiện đúng đắn hai khẩu
hiệu chiến lược "độc lập dân tộc" và "người cày có ruộng" với việc giải quyết
yêu cầu cụ thể của từng cuộc đấu tranh trong từng thời kỳ cách mạng, Đảng đã
lãnh đạo nông dân đi theo giai cấp công nhân đấu tranh, từng bước giành lại
những quyền lợi thiết thân cho dân tộc và giai cấp; đồng thời Đảng giáo dục để
loại bỏ dần những hành động tiêu cực trong phong trào nông dân như cục bộ,
địa phương, hẹp hòi, mê tín dị đoan, v.v..
Đảng coi trọng khả nǎng cách mạng của tầng lớp trí thức. Đế quốc Pháp thống
trị nước ta vừa làm phân hoá, mai một tầng lớp trí thức phong kiến, đồng thời

Đại Học Công Nghiêp Thành Phố Hồ Chí Minh

20


Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc

Mác -Lênin

tạo ra tầng lớp trí thức mới - trí thức tư sản. Nhưng một mặt do chế độ chuyên
chế về chính trị, độc quyền về kinh tế, nên tầng lớp này không có cơ sở kinh tế

- chính trị để phát triển. Mặt khác, do truyền thống yêu nước của dân tộc và sự
thu hút của phong trào công nông nên phần lớn trí thức Việt Nam đã tích cực
tham gia phong trào giải phóng dân tộc, chống đế quốc và tay sai.
Từ khi phong trào yêu nước lâm vào khủng hoảng về đường lối, nhiều trí thức
đã đứng ra tổ chức phong trào chống đế quốc Pháp, lập ra một số tổ chức và
đảng cách mạng như: Tâm Tâm Xã (1923), Phục Việt, Tân Việt cách mạng
Đảng (1926-1930), Hội kín của Nguyễn An Ninh (1927-1929), Đảng thanh
niên của Trần Huy Liệu (1928), Việt Nam quốc dân Đảng của Nguyễn Thái
Học (1927-1930), v.v.. Tuy có tinh thần phản đế, nhưng lúc đầu họ chịu ảnh
hưởng của hệ tư tưởng dân chủ tư sản kiểu cũ nên không thể tự tìm ra con
đường cứu nước đúng đắn, không thể đóng vai trò lãnh đạo cách mạng. Sự thất
bại của cuộc khởi nghĩa Yên Bái (9-2-1930) do Việt Nam quốc dân Đảng tổ
chức với khẩu hiệu "không thành công cũng thành nhân" đã thể hiện quan điểm
bấp bênh tiểu tư sản và sự bất lực của đảng này.
Từ khi đồng chí Nguyễn ái Quốc lập ra Việt Nam thanh niên cách mạng đồng
chí hội, tổ chức tiền thân của Đảng, thì những trí thức yêu nước đã từng bước
chịu ảnh hưởng tư tưởng cứu nước của Người và chuyển dần từ lập trường
cách mạng dân tộc dân chủ kiểu cũ sang lập trường cách mạng dân tộc dân chủ
kiểu mới của giai cấp công nhân.
Đảng luôn luôn coi trọng việc giác ngộ, tập hợp những trí thức cách mạng vào
hàng ngũ của mình và các đoàn thể cách mạng khác, làm cho họ trở thành một
"động lực" cách mạng quan trọng.
- Đảng luôn luôn uốn nắn những quan điểm tư tưởng lệch lạc mang tính
chất tiểu tư sản, biểu hiện ở một số chủ trương như: thanh đảng, thanh hội của
xứ uỷ Trung Kỳ (20-5-1931) hay "trí, phú, địa, hào đào tận gốc, trốc tận rễ",
vận dụng rập khuôn kinh nghiệm cách mạng ruộng đất của Trung Quốc vào

Đại Học Công Nghiêp Thành Phố Hồ Chí Minh

21

Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc

Mác -Lênin

điều kiện nước ta..., đồng thời Đảng đấu tranh chống những xu hướng đánh giá
thấp lực lượng nông dân (bạn đồng minh chủ yếu và đáng tin cậy nhất của giai
cấp công nhân). Đảng còn phê phán quan điểm của một số trí thức trong Đảng
dân chủ đòi chia quyền lãnh đạo cách mạng và quan điểm tư tưởng sai trái của
nhóm "Nhân vǎn giai phẩm" trong những nǎm 1957-1959, v.v.. Dưới sự lãnh
đạo đúng đắn, sáng tạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, tầng lớp trí thức đã
cùng với giai cấp công nhân, nông dân và cả dân tộc lập nhiều chiến công trong
sự nghiệp giành và giữ chính quyền cũng như trong kháng chiến và kiến quốc.
Trong thực tiễn, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta đã sớm đánh giá và phát
huy đúng mức khả nǎng cách mạng của tầng lớp trí thức; đặt vị trí quan trọng
của trí thức trong sự nghiệp cách mạng. Nhưng về mặt lý luận, Đảng ta chưa
vượt khỏi khuôn khổ các vǎn kiện của Quốc tế cộng sản, nhất là Nghị quyết
Đại hội VI Quốc tế cộng sản (9-1928). Đại hội Đảng lần thứ II (2-1951) đã
khẳng định trí thức "là một trong những động lực đáng kể của cách mạng. Họ
là bạn đồng minh tin cậy được của giai cấp công nhân".
Do đó:cần phải liên minh được công-nông-lao động trí óc như vậy mới kết
thành một khối vững chắc.

Đại Học Công Nghiêp Thành Phố Hồ Chí Minh

22


Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc

Mác -Lênin

TÀI LIỆU THAM KHẢO: Thư viện trường Đại Học Công Nghiệp
TPHCM , các Web , các phương tiện thông tin đại chúng…

Đại Học Công Nghiêp Thành Phố Hồ Chí Minh

23