Tổng hợp các công thức tài chính doanh nghiệp chi tiết nhất

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ TCDN
 Tấm chắn thuế từ khấu hao:
á

ắ

ế ừ ấ
= ố ề

ấ

×

ế

ấ

ế

ậ

ệ

 Tấm chắn thuế từ nợ vay:
á

ắ

ế ừ ợ

= ã

ả

ả×

ế

ấ

ế

ậ

ệ

 Thay đổi phương pháp khấu hao:
đổ

ươ
=

á

ấ

ê

ệ

ố ề

ấ

×

ế

ấ

ế

ậ

ệ

CHƯƠNG 2: GIÁ TRỊ TIỀN TỆ THEO THỜI GIAN
Lãi đơn

Lãi kép

FVn = PV(1 + n.i)

FVn = PV(1 + i)n

I = PV.n.i = FV – PV

PV = FVn(1 + i)-n

FV
1 + n. i
1
n=
PV. i
PV =

n=

i=

FV
ln PV
ln(1 + i)
FV
PV

−1

DÒNG TIỀN
I. GIÁ TRỊ TIỀN TỆ TRONG TƯƠNG LAI (FVAn):
1. DÒNG TIỀN CUỐI KỲ:
 Dòng tiền không đều:
FVAn = CF1(1 + i)n-1 + CF2(1 + i)n-2 + … + CFn-1(1 + i) + CFn(1 + i)0
 Dòng tiền đều: CFt = CF
=

( + ) −

Hệ quả:

 CF = FVA
 n=

TÔ THIÊN TÂN

(

(

)

)

1


TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP

2. DÒNG TIỀN ĐẦU KỲ:
 Dòng tiền không đều:
FVADn = CF1(1 + i)n + CF2(1 + i)n - 1 + … + CFn-1(1 + i)2 + CFn(1 + i)
 Dòng tiền đều: CFt = CF
=

( + ) −

( + )

II. GIÁ TRỊ HIỆN TẠI (PVAn)

1. DÒNG TIỀN CUỐI KỲ:
 Dòng tiền không đều:
PVA = CF1(1 + i)-1 + CF2(1 + i)-2 + … + CFn-1(1 + i)- (n - 1) + CFn(1 + i)-n
 Dòng tiền đều: CFt = CF
−( + )

=
Hệ quả:

 CF = PVA

(

)

.

 n=

(

)

2. DÒNG TIỀN ĐẦU KỲ:
 Dòng tiền không đều:
PVADn = CF1 + CF2(1 + i)-1 + … + CFn-1(1 + i)- (n - 2) + CFn(1 + i)- (n - 1)
 Dòng tiền đều: CFt = CF
=

−( + )

( + )

3. GHÉP LÃI LIÊN TỤC:
=

( +

.

)

=
( +

)

.

i: Lãi suất một kỳ
n: Số kỳ
m: Số lần tính lãi mỗi kỳ
 Tính lãi suất bằng phương pháp nội suy:
+ Tìm theo hệ số hiện tại:

TÔ THIÊN TÂN

2

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP

i= i +

hệ số hiện tại của i − hệ số hiện tại của i
(i − i )
hệ số hiện tại của i − hệ số hiện tại của i

+ Tìm theo hệ số tương lai:
i= i +

hệ số tương lai của i − hệ số tương lai của i
(i − i )
hệ số tương lai của i − hệ số tương lai của i

Với: i1 < i < i2

 Một số lưu ý khi tính FV:
 Sự tương ứng giữa i & n
 Giá trị tương lai cần tính là lần xuất hiện cuối cùng của CF
 n là số lần xuất hiện CF
Ví dụ: (n + 2) lần xuất hiện CF
FV = CF

(1 + i)

−1

= CF

(1 + i)

i
 Dòng tiền có thể không xuất hiện ở cuối năm một

−1
i

(1 + i) + CF

 Một số lưu ý khi tính PV:
 Sự tương ứng giữa i & n
 Giá trị hiện tại cần tính luôn xuất hiện cách lần đầu tiên một kỳ
 n là số lần xuất hiện CF
Ví dụ: (n + 1) lần xuất hiện CF
1 − (1 + i)
i
 Dòng tiền có thể không xuất hiện ở cuối năm một

(

)

PV = CF

LÃI SUẤT DANH NGHĨA – LÃI SUẤT HIỆU DỤNG
+ =( +
=

)

( √ + − )

r: Lãi suất danh nghĩa
i: Lãi suất hiệu dụng
m =

Thời gian phát biểu của lãi suất danh nghĩa (r)
Thời gian tính lãi

m =

Thời gian cần tìm của lãi suất hiệu dụng (i)
Thời gian tính lãi

TÔ THIÊN TÂN

3


TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP

LÃI SUẤT TƯƠNG ĐƯƠNG
( +

)=( +

)

ờ

ờ

ủ
ủ

LÃI SUẤT DANH NGHĨA – LÃI SUẤT THỰC
Dòng tiền thực tại ngày t =

Dòng tiền danh nghĩa tại ngày t
(1 + tỷ lệ lạm phát)

(1 + lãi suất danh nghĩa) = (1 + lãi suất thực)(1 + tỷ lệ lạm phát)
 Lãi suất đáo hạn (YTM) là thước đo thu nhập đầu tư hằng năm từ lúc mua đến lúc đáo hạn
của trái phiếu. YTM dựa trên cơ sở so sánh số tiền bỏ ra mua trái phiếu với dòng tiền thu được từ
trái phiếu. YTM là suất chiết khấu làm cho giá trị hiện tại của dòng tiền thu được bằng với giá mua
trái phiếu.
=

−( +

)

+

( +

)

 Lãi suất coupon là lãi suất danh nghĩa được ghi trên bề mặt của trái phiếu, đây là lãi suất cố
định trên mệnh giá mà nhà phát hành cam kết tính lãi trả cho trái chủ.

Lãi cuống phiếu (I) = Lãi suất cuống phiếu (i) × Mệnh giá (M)
 Lãi suất hiện hành (CY) là thước đo để so sánh giữa lợi tức hằng năm của trái phiếu mà nhà
đầu tư nhận được với số tiền nhà đầu tư phải bỏ ra để mua trái phiếu mà không tính đến thời hạn
còn lại của trái phiếu.
=

ã

ấ
á

ố
ị ị

ế × ệ
ườ
ệ à

á

=

á

á ứ
ị ị ườ

=

a / b net c

a: Tỷ lệ chiết khấu cho người mua thanh toán sớm
b: Số ngày hưởng chiết khấu
c: Số ngày đáo hạn thanh toán
Tính đơn:
( ỳ)

=

ỷ ệ
ế
ấ
− ỷ ệ
ế
ấ

ờ

ố à
á −

ạ

ỳ
ờ

ưở

ế

ấ

Tính kép:
( ỳ)

=( +

TÔ THIÊN TÂN

ỷ ệ
ế
ấ
)
− ỷ ệ
ế
ấ

ờ

ạ

ố
á

à

ỳ
ờ

ưở

ế

ấ

−

4


TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP

ỨNG DỤNG THỜI GIÁ TIỀN TỆ
1. Giá trị hiện tại ròng:
=

−

( + )

2. Tỷ suất sinh lời nội bộ IRR:
=

+

( +

)

+

( +

=

)

( +

)

+ ⋯+

( +

)

=

=

 Tính IRR bằng phương pháp nội suy:
=

+



NPV1 > 0 chọn i2 > i1



NPV1 < 0 chọn i2 < i1

|

|+|

|

(

−

)

3. Tỷ suất hoàn vốn nội bộ điều chỉnh:
=

−

+ FV: Giá trị tương lai của dòng tiền vào
+ PV: Giá trị hiện tại của vốn đầu tư
4. Thời gian hoàn vốn:
= ố ă

ướ

ờ

à

ố +

ò

ố ề ố
ề
á

ư đượ
à ă

à
à

ố

Cách xác định thời gian hoàn vốn có chiết khấu (DPP) tương tự như cách tính PP. Đầu tiên tính
dòng tiền chiết khấu sau đó tính dòng tiền chiết khấu cộng dồn luỹ tiến cho đến khi kết thúc dự án.

ĐỊNH GIÁ CHỨNG KHOÁN
1. Định giá trái phiếu:
Các quy ước chung vể trái phiếu:
P0: Giá trị định giá lý thuyết của trái phiếu
n: Thời gian đáo hạn của trái phiếu
FV: Mệnh giá trái phiếu
i: Lãi suất ghi trên trái phiếu

TÔ THIÊN TÂN

5


TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP

rd: Lãi suất yêu cầu của nhà đầu tư (tỷ lệ chiết khấu một kỳ hay là tỷ lệ sinh lời cần thiết của trái
phiếu)
I: Lợi tức (trái tức) hằng năm của trái phiếu là: I = M x i
 Trái phiếu có kỳ hạn được hưởng lãi định kỳ (trái phiếu coupon):
[ −( +

=

]

)

+

( +

)

Trái phiếu trả lãi định kỳ 6 tháng một lần và hoàn vốn khi đáo hạn:
−

+

=

+

( +

)

 Trái phiếu tích luỹ:
Với phương pháp tính lãi đơn:
=

( + . )
( + )

=

( + )
( + )

Với phương pháp tính lãi kép:

 Trái phiếu chiết khấu:
=

( +

)

 Trái phiếu vĩnh cửu:
=

( +

)

+

( +

)

+⋯+

( +

)

=

2. Mô hình chiết khấu dòng tiền:
Một số quy ước chung:
Dt: Số tiền cổ đông sẽ nhận được ở năm thứ t
r: Tỷ lệ sinh lời cần thiết của cổ phiếu
P0: Giá cổ phiếu
 Mô hình chiết khấu dòng cổ tức (Dividend Discount Model – DDM)
=

( + )

+

( + )

+

( + )

+ ⋯+

( + )

 Cổ phiếu ưu đãi:
=

TÔ THIÊN TÂN

6


TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP

Dp: Cổ tức của cổ phiếu ưu đãi
rp: Tỷ suất sinh lời yêu cầu của nhà đầu tư
 Cổ phiếu thường:
Bán lại ở năm cuối cùng:
r =

Cổ tức + (Giá cuối năm − Giá đầu năm) D + (P − P )
=
Giá đầu năm
P

=

+

+

+

Bán tại thời điểm bất kỳ:
=

( +

+

)

( +

)

+ ⋯+

( +

)

+

( +

)

re: Tỷ suất sinh lời yêu cầu của nhà đầu tư
Sử dụng mô hình Gordon:
( + )
=
−

=

−

(Điều kiện: re > g)
g: tốc độ tăng trưởng cổ tức trong tương lai
=

=

+

Cổ phiếu có dòng cổ tức tăng trưởng không đều:
+ Từ năm 1 đến năm n: cổ tức tăng trưởng không đều
+ Từ năm n + 1 đến ∞: cổ tức tăng trưởng đều
=

( +

+

)

( +

)

+ ⋯+

( +

)

+

(

.
− ) ( +

)

.
) ( +

)

Công ty chia cổ tức theo 2 giai đoạn tăng trưởng g1 và g2:
+ Từ năm 1 đến năm n: cổ tức tăng trưởng với tốc độ g1
+ Từ năm n + 1 đến ∞: cổ tức tăng trưởng với tốc độ g2
=

( +

+

)

( +

)

+⋯+

( +

)

+

(

−

(Trong đó Dj = Dj-1(1 + gj) với j = (1; n))
(

−

)

=

( + )
=
( − )

( + ) ( +
( − )

)

 Mô hình chiết khấu ngân lưu doanh nghiệp (FCFF – Free Cash Flow to Firm Discount
Model)

TÔ THIÊN TÂN

7


TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP

=
=

( +

+

)

( +

)

( +

)

( +

)

…+

+

.
− ) ( +

(

)

Định giá cổ phiếu từ giá trị doanh nghiệp:
=

á

ệ ( )− ợ− ố
ổ ầ

ườ đ

ị
ố ượ

ổ
ư

ầ ư đã
à

 Mô hình chiết khấu ngân lưu chủ sở hữu (FCFE – Free Cash Flow to Equity Discount
Model)
=

( +

)

Giá trị 1 cổ phiếu của doanh nghiệp:
=

ố ượ

− ố
ổ
ế

ổ

ầ ư đã
ườ đ
ư

à

 Một vài công thức khác:
Tốc độ tăng trưởng (g) = ROE x Tỷ lệ lợi nhuận giữ lại
Tỷ lệ lợi nhuận giữ lại (Plowback Ratio) = 1 – Tỷ lệ chia cổ tức (Dividend Payout Ratio)
=

Lợi nhuận sau thuế
Vốn chủ sở hữu bình quân

=

EPS
Giá trị sổ sách của mỗi cổ phần

=

Lợi nhuận sau thuế − Cổ tức ưu đãi
Vốn cổ phần thường bình quân

ROCE (Return On Common Equity): Suất sinh lời trên vốn cổ phần thường
(

)=

Trong đó:

−

−

EAT (Earnings After Taxes): Lợi nhuận sau thuế
PD (Preferred Dividend): Cổ tức của cổ phần ưu đãi
RE (Retained Earnings): Lợi nhuận giữ lại
NS (Number of Shares): Tổng số cổ phần đang lưu hành

=

TÔ THIÊN TÂN

−

8


TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP

=

CHƯƠNG 3: LỢI NHUẬN VÀ RỦI RO
I. Lợi nhuận và rủi ro của một khoản đầu tư:
1. Tỷ suất sinh lời của một chứng khoán:
+(

=

−

)

r: Tỷ suất sinh lời mong đợi trong suốt thời kỳ t
Pt: Giá của chứng khoán trong kỳ t
P0: Giá của chứng khoán trong kỳ 0
Ct: Lưu lượng tiền mặt nhận được của chứng khoán từ t0 đến t1
 Tỷ suất sinh lời kỳ vọng:
( )=

∗

E(A + B) = E(A) + E(B)
 Phương pháp trung bình cộng:
=

(

+

+ ⋯+

)

 Phương pháp trung bình nhân:
=
2. Phương sai (

( +

)( +

)…( +

)−

) – Độ lệch chuẩn ( ):
=

=

[

− ( )] ∗

(

−

− )

3. Hệ số biến thiên (Coefficient of Variation):
=

( )

4. Mối quan hệ giữa lợi nhuận và rủi ro:
Suất sinh lời yêu cầu đối với một khoản đầu tư có rủi ro
= Suất sinh lời phi rủi ro + Mức đền bù rủi ro

TÔ THIÊN TÂN

9


TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP

Suất sinh lời có thể đạt được của khoản đầu tư
= Suất sinh lời trung bình (kỳ vọng) + Mức tác động của rủi ro
II. Lợi nhuận và rủi ro của danh mục đầu tư:
1. Tỷ suất sinh lời của danh mục đầu tư:
(

)=

2. Rủi ro của danh mục đầu tư:
(

)=

−

∗

3. Đồng phương sai (Covarian):
[

=

− ( )]

−

Pi: Xác suất xảy ra tỷ suất sinh lời dự kiến thứ i
E(RPi): Tỷ suất sinh lời của danh mục đầu tư theo điều kiện i
E(R ): Tỷ suất sinh lời trung bình của danh mục đầu tư
σ2: Phương sai của danh mục đầu tư
 Nếu như các tình huống xảy ra có xác suất như nhau thì đồng phương sai:
− ( )]
−
−
 Nếu như các tình huống đầu tư có xác suất xảy ra như nhau và số lượng khoản đầu tư trong
danh mục đủ lớn:
=

=

∑

[

∑

[

− ( )]

−

4. Hệ số tương quan:
=
(-1 ≤ ρij ≤ 1)
 Phương sai của danh mục n tài sản đầu tư:
=

+

5. Mô hình định giá tài sản vốn (CAPM)
RA = Rf + βA(RM – Rf)

TÔ THIÊN TÂN

10


TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP

RA: Suất sinh lời kỳ vọng khi đầu tư vào tài sản A
Rf: Suất sinh lời phi rủi ro
RM: Suất sinh lời thị trường
βA: Hệ số rủi ro của tài sản A
(

=
=

,

)

+

 CAPM và danh mục đầu tư:
Rp = Rf + βp(RM – Rf)
Rp: Suất sinh lời kỳ vọng của danh mục đầu tư
Rf: Suất sinh lời phi rủi ro
RM: Suất sinh lời thị trường
βP: Hệ số rủi ro danh mục đầu tư

CHƯƠNG 4: CÁC NGUỒN TÀI TRỢ
Hàng tồn kho tại thời điểm đầu năm
Giá vốn hàng bán trung bình ngày
Hàng tồn kho tại thời điểm đầu năm
=
Giá vốn hàng bán năm
365
Khoản phải thu tại thời điểm đầu năm
Số ngày thu tiền bình quân =
Doanh thu bình quân ngày
Khoản phải thu tại thời điểm đầu năm
=
Doanh thu hằng năm
365
Khoản phải trả tại thời điểm đầu năm
Số ngày trả tiền bình quân =
Giá vốn hàng bán trung bình ngày
Khoản phải thu tại thời điểm đầu năm
=
Giá vốn hàng bán năm

365
Chu kỳ vốn lưu động
= Số ngày hàng tồn kho bình quân + Số ngày thu tiền bình quân
− Số ngày phải trả tiền bình quân
Số ngày hàng tồn kho bình quân =

ố

ư độ
ố

ố

ư độ

TÔ THIÊN TÂN

ò

=( ợ à

ạ + ố

ư độ

ò

ả

ạ độ

= à ả

ò
ư độ

= à

ạ độ

ủ ở ữ )− à
ắ

ạ − ợ

− ợ

ắ

ả

ắ
ạ

à

ạ

ạ
ô

ả

ả ã
11


TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP

ợ

ắ

ạ

ô
= ợ

Thư giá =

ả
ắ

ả ã
ạ −

ắ

ạ − ợ à

ạ

ả

ả ỳ ớ

Giá trị vốn cổ phần theo mệnh giá, thặng dư vốn và lợi nhuận giữ lại
Số lượng cổ phần thường

Thặng dư vốn = (Giá phát hành − Mệnh giá) × Số lượng cổ phần phát hành
Thặng dư vốn cổ phần
= (Giá bán bình quân gia quyền − Giá mua bình quân gia quyền)
× Số lượng cổ phiếu quỹ bán ra
 Chiết khấu thương phiếu:
=

−

. .

M: Số tiền thu được khi đem thương phiếu đi chiết khấu
V: Giá trị ghi trên thương phiếu (mệnh giá)
i: Lãi suất chiết khấu (tính theo năm)
n: Số ngày chiết khấu

CHƯƠNG 5: CHI PHÍ SỬ DỤNG VỐN
I.

Chi phí sử dụng vốn vay:
 Ngắn hạn:
=( +

) −

r: Lãi suất tiền vay một năm
m: Số kỳ tính lãi trong năm
 Trái phiếu trả lãi định kỳ:
=

( +

)

+

( +

)

P: Giá phát hành trái phiếu trên thị trường
rd: Chi phí sử dụng nợ phát hành trái phiếu (tính theo năm)
 Trái phiếu không trả lãi:
=

( +

)

 Trái phiếu có điều khoản thu hồi:

TÔ THIÊN TÂN

12


TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP

=

( +

)

+

( +

)

PC: Giá trái phiếu được thu hồi
II. Chi phí sử dụng vốn chủ sở hữu:
 Cổ phần ưu đãi:
=
Pp: Giá hiện tại của cổ phần ưu đãi
Dp: Cổ tức cổ phần ưu đãi
Pp = Giá phát hành cổ phần ưu đãi x (1 – % phí phát hành cổ phần ưu đãi)
= Giá phát hành cổ phần ưu đãi – Chi phí phát hành cổ phần ưu đãi
 Chí phí sử dụng vốn cổ phần thường (re)
P =

D

D
D
+
+⋯+
(1 + r )
(1 + r )
(1 + r )
↔P=

D
→
r −g

=

+

re: Tỷ suất sinh lời cần thiết của cổ phần thường (chi phí sử dụng vốn cổ phần thường của công
ty)
g: Tỷ lệ tăng trưởng đều hằng năm của cổ tức
Dj: Cổ tức dự kiến chia cuối năm thứ nhất (Dj = D0(1 + g)j)
D0: Cổ tức năm hiện tại
=

( − )

=

−

+

+

F: Tỷ lệ chi phí phát hành tính trên giá bán mỗi cổ phiếu
H: Chi phí phát hành mới
 Tỷ suất sinh lời kỳ vọng theo mô hình CAPM
=

+

(

− )

re: Chi phí sử dụng vốn cổ phần thường
rf: Lãi suất phi rủi ro
rm: Tỷ suất lợi nhuận thị trường theo danh mục ngành (rm = rf + phần bù rủi ro)
βi: Hệ số rủi ro hệ thống của tài sản I đầu tư so với rủi ro bình quân của thị trường

TÔ THIÊN TÂN

13


TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP

III. Chi phí của lợi nhuận giữ lại (rre)
=
IV. Chi phí sử dụng vốn bình quân:

ố

ồ

à

ợ

WACC =
=

wr

+

+

+

( − )

V. Điểm gãy:
=
BPj: Điểm gãy cho nguồn tài trợ j
AFj: Tổng nguồn tài trợ cho nguồn tài trợ j
wj: Tỷ trọng của nguồn tài trợ thành phần j trong cấu trúc vốn của doanh nghiệp

CHƯƠNG 6: LÝ THUYẾT CƠ CẤU VỐN
( − )

=
I.

CÁC CHỈ TIÊU ĐO LƯỜNG CƠ CẤU VỐN CỦA DOANH NGHIỆP
 Tỷ số nợ:
ỷ ố ợ=

ợ
ổ

%

ố

 Tỷ số tự tài trợ (tỷ số vốn chủ sở hữu):
ỷ ố ự à

ợ=

ố

ủ ở ữ
ổ
ố

%

 Hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu:
=

ợ
ủ ở ữ

ố

 Hệ số đòn bẩy tài chính:
ố
=
ố
ủ ở ữ
 Mối quan hệ giữa những chỉ tiêu đo lường cơ cấu vốn:
ệ ố đò

ệ ố đò

TÔ THIÊN TÂN

ẩ

ẩ

à

à

í

í

=

=

ổ
ố

ổ

ố
=
ủ ở ữ

+

ệ ố ự à

ợ
ủ ở ữ

ố

ợ

=

− ỷ ố ợ

14

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP

II. QUAN ĐIỂM TRUYỀN THỐNG:
=

ợ

ậ
á

ị

ườ

ổ đô
ổ ầ

ủ

ườ
ườ

ã

=

á

ị ủ

ả

=

ợ

−

=

ợ
á

ậ
ị

ườ

−
ủ ợ
ủ ợ

Giá thị trường của doanh nghiệp
= Giá thị trường của vốn chủ sở hữu + Giá thị trường của nợ
á

ị

ườ

Lợi nhuận dành cho chủ nợ và chủ sở hữu
WACC
( − )
+ ( − )
=

ủ

ệ =

=

III. CÁCH TIẾP CẬN LỢI NHUẬN HOẠT ĐỘNG RÒNG:
 Trong môi trường không thuế:
V=

EBIT
WACC

 Trong môi trường có thuế:
V=

EBIT(1 − t)
WACC

EBIT: Lợi nhuận hoạt động
EBIT(1 – t) = NOI: Lợi nhuận hoạt động ròng
IV. LÝ THUYẾT MM:
 Trong môi trường không thuế:
=

=

=

+

+(

−

)

(WACC − r ) là chi phí rủi ro tài chính, hay lợi tức cổ đông yêu cầu tăng thêm để bù cho rủi
ro của đòn bẩy tài chính
 Trong môi trường có thuế:
PV

=

D r T
D r T
=
=D T
→
(1 + r )
r
=

=

+

+(

−

)

( − )

V. LÝ THUYẾT ĐÁNH ĐỔI CẤU TRÚC VỐN:

TÔ THIÊN TÂN

15


TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP

=

+

á

ắ

ế

−

í

á

ệ

ặ

ó

ă

à

í

CHƯƠNG 7: ĐÒN BẨY HOẠT ĐỘNG – ĐÒN BẨY TÀI CHÍNH
TC = VC + FC
EBIT = S – TC = Q(P – vc) – FC
Tại điểm hoà vốn: EBIT = 0 ↔ Qbe × (P – vc) – FC = 0
=

−

Qbe: Sản lượng hoà vốn
vc: Chi phí biến đổi trên một đơn vị sản phẩm
VC: Tổng chi phí biến đổi sản phẩm
 Doanh thu hoà vốn:
=

↔
I.

×
=

−

Đòn bẩy hoạt động (OL) – Độ bẩy hoạt động (DOL):
=

=

−

Độ bẩy hoạt động ở mức sản lượng Q (doanh thu S)
% thay đổi của lợi nhuận hoạt động
=
% thay đổi sản lượng (hoặc doanh thu)
∆EBIT
DOL

=

ặ

=

∆Q

( − )
( − )−

Q

=

EBIT
hoặc ∆S

S
+

=

−

II. Đòn bẩy tài chính (FL) – Độ bẩy tài chính (DFL):
=

∑

ợ
ồ

ố

=

ợ

∑ à

ả

=

−

ố
∑

ủ ở ữ
ồ ố

∆EPS
%∆EPS
EPS
DFL =
=
∆EBIT
%∆EBIT
EBIT
[ ( − ) − ] − [( − )]
=
{[ ( − ) − ] − }{ − } −

TÔ THIÊN TÂN

16

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP

=

−
−

−
−

−

=

=

−

(

( − )
− )( − ) −

I: Tiền lãi mà doanh nghiệp phải chịu vay nợ trong kỳ
S: Tổng doanh thu của sản phẩm
(Nếu cấu trúc vốn chỉ gồm cổ phần thường và nợ mà doanh nghiệp không sử dụng vay nợ thì
I = 0 dẫn đến DFL = 1)
III. Đòn bẩy tổng hợp – Độ bẩy tổng hợp (DTL):
+

−
S − VC
Q(P − vc)
DTL =
=
S − VC − FC − I Q(P − vc) − FC − I
=

×

=

 Độ bẩy tổng hợp của công ty có cổ phiếu ưu đãi:
= DOL × DFL =
=

(EBIT + FC)(1 − T)
EBIT + FC
EBIT(1 − T)
.
=
(EBIT − I)(1 − T) − PD (EBIT − I)(1 − T) − PD
EBIT
+
−
=
− − −
−
−
− − −

( −

=
( −

)−

)
− −

−

EBIT bàng quan (điểm hoà vốn) cho biết mức EBIT mà cho dù có quyết định thay đổi cơ cấu
vốn (đòn bẩy tài chính) thì EPS vẫn không đổi (lợi nhuận dành cho chủ sở hữu không thay
đổi).
Nguyên tắc lựa cơ cấu vốn để có được EPS cao nhất:


Nếu EBIT hoạt động < EBIT bàng quan: Chọn nguồn tài trợ có giá thay đổi



Nếu EBIT hoạt động > EBIT bàng quan: Chọn nguồn tài trợ có giá cố định (lúc này mới tận dụng
được đòn bẩy tài chính do vay nợ)



Nếu EBIT hoạt động = EBIT bàng quan: Chọn nguồn tài trợ nào cũng được

TÔ THIÊN TÂN

17