TRƢỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG
KHOA KHOA HỌC CƠ BẢN
BỘ MÔN KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
Môn học:
PHÁP LUẬT ĐẠI CƢƠNG
FUNDAMENTALS OF LEGISLATION
02 tín chỉ (30 tiết)
Dành cho bậc Đại học và Cao đẳng
© Lê Việt Phƣơng
www.ntu.edu.vn/canbo/phuonglv/default.aspx
1 Email:
Mã số môn học:
Bậc Đại học: 75492
Bậc cao đẳng: 76153
2
Pháp luật đại cƣơng - Lê Việt Phƣơng
TÀI LIỆU
1. Giáo trình Pháp luật đại cƣơng – TG: Lê Minh Toàn, Nxb
CTQG, 2009.
2. Tờ Tình huống pháp luật (lấy tại trang web của GV):
www.ntu.edu.vn/canbo/phuonglv/default.aspx
3. Các Văn bản pháp luật:
- Hiến pháp 1992 (sửa đổi 2001);
- Bộ luật hình sự 1999 (sửa đổi 2009;
- Bộ luật Dân sự 2005
- Bộ luật Lao động 1994 sửa đổi các năm 2002, 2006 và 2007
- Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000 và Luật nuôi con nuôi
năm 2010
- Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính năm 2002 sửa đổi năm
2008
- Các bài báo/tạp chí liên quan
3
Pháp luật đại cƣơng - Lê Việt Phƣơng
Liên hệ giảng viên:
1. Lê Việt Phƣơng
- Email:
2. Nguyễn Thị Lan
Email:
Bộ môn Khoa học Xã hội và Nhân văn
Giảng đƣờng G1-Trƣờng ĐH Nha Trang
4
Pháp luật đại cƣơng - Lê Việt Phƣơng
Phân bổ tiết giảng
- Nghe giảng lý thuyết: 20 tiết
- Thảo luận và Làm bài tập trên lớp: 10 tiết
- Tự nghiên cứu: 60 giờ
(theo Quy định đào tạo theo hệ thống tín chỉ: đối
với học phần lý thuyết hoặc thực hành, thí
nghiệm, để tiếp thu được một tín chỉ sinh viên
phải dành ít nhất 30 giờ chuẩn bị cá nhân.).
5
Pháp luật đại cƣơng - Lê Việt Phƣơng
Nội dung học phần
Cung cấp cho ngƣời học:
- Những kiến thức cơ bản về Nhà nƣớc và Pháp
luật;
- Quy phạm pháp luật, các văn bản quy phạm
pháp luật;
- Hiện tƣợng vi phạm pháp luật và biện pháp
cƣỡng chế đối với các chủ thể vi phạm pháp luật.
- Đồng thời cung cấp khái quát một số nội dung
các ngành luật cơ bản và quan trọng của nhà
nƣớc Việt Nam hiện nay.
6
Pháp luật đại cƣơng - Lê Việt Phƣơng
Danh mục vấn đề của học phần
Vấn đề 1. Bản chất Nhà nƣớc và Pháp luật
Vấn đề 2. Quy phạm pháp luật và Văn bản QPPL
Vấn đề 3. Quan hệ pháp luật
Vấn đề 4. Vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lý
Vấn đề 5. Ngành luật Nhà nƣớc
Vấn đề 6. Ngành luật Hành chính
Vấn đề 7. Ngành luật Hình sự và Luật Tố tụng hình sự
Vấn đề 8. Ngành luật Dân sự và ngành luật Tố tụng dân sự
Vấn đề 9. Ngành Luật Hôn nhân và Gia đình
Vấn đề 10. Ngành luật Kinh doanh thƣơng mại
Vấn đề 11. Ngành Luật Lao động
7
Pháp luật đại cƣơng - Lê Việt Phƣơng
Các hoạt động đánh giá
TT
Phƣơng pháp Trọng số
đánh giá
(%)
1
Tham gia học trên lớp (TGH): chuẩn bị bài tốt, Quan sát,
tích cực thảo luận…
điểm danh
2
Tự nghiên cứu: (TNC): hoàn thành nhiệm vụ Chấm báo
5
giảng viên giao trong tuần, bài tập cáo, bài tập…
nhóm/tháng/học kỳ…
Hoạt động nhóm (HĐN)
Trình bày báo 5
cáo
3
8
Các chỉ tiêu đánh giá
10
4
Kiểm tra giữa kỳ (KT)
Viết, vấn đáp
5
Kiểm tra đánh giá cuối kỳ (KTCK)
Viết, vấn đáp, 20
6
Thi kết thúc học phần (THP)
Viết
10
50
ĐHP = TGH × tr.số + TNC × tr.số + HĐN × tr.số + KT ×tr.số + KTCK× tr.số +
THP× tr.số.
ĐQT Pháp
= TGH
× tr.số + TNC × tr.số + HĐN × tr.số + KT ×tr.số + KTCK× tr.số.
luật đại cƣơng - Lê Việt Phƣơng
Phƣơng pháp học
Cá nhân:
- Nghe giảng, ghi chép, đọc giáo trình, đọc văn bản
pháp luật.
Nhóm:
- Mỗi nhóm từ 5 đến 10 ngƣời.
- Có một nhóm trƣởng phụ trách chung
- Cả nhóm cùng trao đổi, phân công nghiên cứu…
- Tham gia thuyết trình nội dung
- Tham gia tranh luận, phản biện các nhóm khác
9
Pháp luật đại cƣơng - Lê Việt Phƣơng
PHÁP LUẬT ĐẠI CƢƠNG
Vấn đề số 1
BẢN CHẤT CỦA
NHÀ NƢỚC VÀ PHÁP LUẬT
10
Pháp luật đại cƣơng - Lê Việt Phƣơng
I. NGUỒN GỐC VÀ BẢN CHẤT CỦA NHÀ
NƢỚC VÀ PHÁP LUẬT
1. Nguồn gốc Nhà nước và Pháp luật
Nhà nước và Pháp luật ra đời khi nào và do những
nguyên nhân gì?
? Có quan điểm cho rằng Nhà nƣớc ra
đời là do Thƣợng đế sáng tạo nên.
Đúng hay Sai? Tại sao?
11
Pháp luật đại cƣơng - Lê Việt Phƣơng
Xã hội Cộng sản nguyên thủy có Nhà nƣớc và Pháp luật hay không?
12
Pháp luật đại cƣơng - Lê Việt Phƣơng
Đặc điểm về kinh tế và xã hội của xã hội Cộng
sản nguyên thủy?
- Kinh tế:
- Xã hội:
Tại sao xã hội CSNT bị tan rã?
13
Pháp luật đại cƣơng - Lê Việt Phƣơng
Công cụ lao động phát triển
Phát hiện ra lửa và giữ lửa phục vụ
cuộc sống
14
Pháp luật đại cƣơng - Lê Việt Phƣơng
Công cụ lao động bằng đá thô sơ
Công cụ lao động phát triển
15
Công cụ lao động bằng đá thô sơ
Pháp luật đại cƣơng - Lê Việt Phƣơng(2 triệu năm trƣớc)
Công cụ lao động phát triển
Công cụ bằng đồng (3500-1200 TCN)
16
Pháp luật đại cƣơng - Lê Việt Phƣơng
Công cụ lao động phát triển
Công cụ bằng sắt (Thế kỷ 12-TCN)
17
Pháp luật đại cƣơng - Lê Việt Phƣơng
? Vậy Nhà nƣớc và Pháp luật ra đời
là tất yếu khách quan hay phụ thuộc ý
chí chủ quan của con ngƣời?
18
Pháp luật đại cƣơng - Lê Việt Phƣơng
CON ĐƢỜNG HÌNH THÀNH PHÁP LUẬT
TRONG LỊCH SỬ
TẬP QUÁN PHÁP
TIỀN LỆ PHÁP
(Án lệ)
19
Pháp luật đại cƣơng - Lê Việt Phƣơng
BAN HÀNH PL
2. Baỷn chaỏt cuỷa nhaứ nửụực:
2.1. nh ngha Nh nc.
2.2. c trng ca nh nc?
- Nh nc thit lp quyn lc cụng cng c bit
khụng cũn hũa nhp vi dõn c.
- Nh nc phõn chia dõn c theo cỏc n v hnh chớnh
lónh th.
- Nh nc ban hnh phỏp lut.
- Nh nc ban hnh v thu cỏc loi thu di cỏc hỡnh
thc bt buc.
- Nh nc cú ch quyn quc gia.
20
Phỏp lut i cng - Lờ Vit Phng
Phân chia
dân cƣ theo
lãnh thổ
Quyền lực
công cộng
Nhà
nƣớc
CÓ chủ
quyền
21
Pháp luật đại cƣơng - Lê Việt Phƣơng
Thu thuế
Ban hành
PHÁP LUẬT
2.3) Baỷn chaỏt cuỷa nhaứ nửụực:
a) Tớnh giai cp:
Nh nc l b mỏy dựng duy trỡ s thng tr
ca giai cp ny i vi giai cp khỏc.
Nh nc l b mỏy cng ch v n ỏp c
bit ca giai cp ny i vi giai cp khỏc.
Nh vy, xột v mt bn cht, nh nc mang
bn cht ca giai cp thng tr.
b)Tớnh xó hi:
Nh nc thc hin cỏc chc nng xó hi
22
Phỏp lut i cng - Lờ Vit Phng
3. Baỷn chaỏt cuỷa Phaựp luaọt:
3.1. nh ngha Phỏp lut:
23
Phỏp lut i cng - Lờ Vit Phng
Phong tục,
tập quán
Đạo đức
QHXH
Điều lệ của
các tổ
chức
24
Pháp luật đại cƣơng - Lê Việt Phƣơng
PHÁP
LUẬT
Tôn
giáo
? Phân biệt Pháp luật với các quy
phạm xã hội khác ?
3.2. Đặc trƣng (thuộc tính) của Pháp luật:
- Tính quy phạm phổ biến
- Tính chặt chẽ về mặt hình thức
- Tính cƣỡng chế
25
Pháp luật đại cƣơng - Lê Việt Phƣơng