Phát triển nông nghiệp ở huyện thanh miện tỉnh hải dương

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
--------o0o---------

NGUYỄN KHÁNH TOÀN

PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP
Ở HUYỆN THANH MIỆN TỈNH HẢI DƢƠNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH

Hà Nội - 2015


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
--------o0o---------

NGUYỄN KHÁNH TOÀN

PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP
Ở HUYỆN THANH MIỆN TỈNH HẢI DƢƠNG
Chuyên ngành: Quản lý Kinh tế
Mã số: 60 34 04 10

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: GS.TS. PHAN HUY ĐƢỜNG
XÁC NHẬN
CỦA CÁN BỘ HƢỚNG DẪN

XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ
CHẤM LUẬN VĂN

Hà Nội - 2015


LỜI CẢM ƠN

Trƣớc tiên, tôi xin trân trọng cảm ơn Giáo sƣ, Tiến sĩ Phan Huy Đƣờng đã
tạo mọi điều kiện, động viên, hƣớng dẫn và giúp đỡ tôi hoàn thành tốt luận văn
này.Trong suốt quá trình nghiên cứu, thầy đã kiên nhẫn hƣớng dẫn, trợ giúp và
động viên tôi rất nhiều.Sự hiểu biết sâu sắc về khoa học, cũng nhƣ kinh nghiệm của
thầy chính là tiền đề giúp tôi đạt đƣợc những thành tựu và kinh nghiệm quý báu.
Xin đƣợc trân trọng cảm ơn các thày, cô giáo ở Khoa Kinh tế chính trị,
Phòng Đào tạo, Trƣờng Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội đã tạo điều kiện
thuận lợi cho tôi trong suốt quá trình học tập tại nhà trƣờng và nghiên cứu, thực
hiện luận văn.
Tôi cũng xin cảm ơn bạn bè và gia đình đã luôn cổ vũ, động viên tôi vƣợt
qua những khó khăn để hoàn thành tốt luận văn này.
Tôi xin trân trọng cảm ơn!


LỜI CAM ĐOAN

Đề tài này là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả nghiên cứu có
tính độc lập riêng, không sao chép bất kỳ tài liệu nào và chƣa đƣợc công bố nội
dung bất kỳ ở đâu; các số liệu, các nguồn trích dẫn trong luận văn đƣợc chú thích
nguồn gốc rõ ràng, minh bạch.
Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan của tôi.

Hà Nội, ngày 31 tháng 10 năm 2015
Tác giả


MỤC LỤC

Danh mục từ viết tắt .................................................................................................... i
Danh mục bảng .......................................................................................................... ii
Danh mục sơ đồ......................................................................................................... iii
Danh mục biểu đồ .................................................................................................... iiii
MỞ ĐẦU ................................................................... Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU,CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ
THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN CẤP HUYỆN
................................................................................... Error! Bookmark not defined.
1.1.Tình hình nghiên cứu....................................... Error! Bookmark not defined.
1.1.1. Về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước ...... Error!
Bookmark not defined.
1.1.2. Các tài liệu chuyên khảo và các công trình nghiên cứuError! Bookmark
not defined.
1.2. Nông nghiệp và phát triển nông nghiệp ......... Error! Bookmark not defined.
1.2.1 Các khái niệm có liên quan ....................... Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Những đặc trưng của phát triển nông nghiệpError!

Bookmark

not

defined.
1.2.3. Chủ thể của phát triển nông nghiệp…………………………………………10
1.3 Chỉ tiêu đánh giá phát triển nông nghiệp ........ Error! Bookmark not defined.

1.3.1 Tốc độ tăng giá trị sản xuất nông nghiệp ... Error! Bookmark not defined.
1.3.2 Cơ cấu giá trị sản xuất nông nghiệp theo ngànhError!

Bookmark

not

defined.
1.3.3 Năng suất lao động nông nghiệp ................ Error! Bookmark not defined.
1.3.4 Giá trị được tạo ra trên một ha đất nông nghiệpError!

Bookmark

not

defined.
1.3.5 Thu nhập bình quân lao động nông nghiệp Error! Bookmark not defined.
1.3.6 Thực hiện tiêu chí nông thôn mới ............... Error! Bookmark not defined.


1.4 Nội dung phát triển nông nghiệp ..................... Error! Bookmark not defined.
1.4.1 Xây dựng chiến lược và kế hoạch phát triển nông nghiệp ................ Error!
Bookmark not defined.
1.4.2 Tổ chức triển khai, thực hiện các kế hoạch, chính sách phát triển nông
nghiệp................................................................... Error! Bookmark not defined.
1.4.3 Kiểm tra, giám sát và đánh giá công tác thực thi chính sách phát triển
nông nghiệp.......................................................... Error! Bookmark not defined.
1.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến phát triển nông nghiệpError!

Bookmark

not

defined.
1.5.1. Nhóm yếu tố về điều kiện tự nhiên ............. Error! Bookmark not defined.
1.5.2. Nhóm yếu tố về tổ chức – kỹ thuật ............. Error! Bookmark not defined.
1.5.3. Nhóm các yếu tố kinh tế - xã hội................ Error! Bookmark not defined.
1.6. Mô hình phát triển nông nghiệp ở một số nƣớc và bài học rút ra cho phát
triển nông nghiệp ở huyện Thanh miện, tỉnh Hải dƣơngError! Bookmark not
defined.1
1.6.1. Mô hình phát triển nông nghiệp ở một số nướcError!

Bookmark

not

defined.1
1.6.2. Một số bài học cho huyện Thanh miện, tỉnh Hải dương trong phát triển
nông nghiệp.......................................................... Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 2 PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............ Error! Bookmark not defined.
2.1. Phƣơng pháp nghiên cứu ................................ Error! Bookmark not defined.
2.1.1 Chọn điểm nghiên cứu ................................ Error! Bookmark not defined.
2.1.2 Quy trình nghiên cứu .................................. Error! Bookmark not defined.
2.1.3 Chỉ tiêu nghiên cứu ...................................................................................30
2.2 Thu thập thông tin ...........................................................................................30
2.2.1. Thu thập thông tin thứ cấp.......................................................................30
2.2.2. Thu thập thông tin sơ cấp .......................... Error! Bookmark not defined.
2.2.3 Phương pháp tổng hợp thông tin ................ Error! Bookmark not defined.
2.2.4 Phương pháp phân tích thông tin dữ liệu ... Error! Bookmark not defined.

Chƣơng 3 THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP Ở HUYỆN THANH
MIỆN TỈNH HẢI DƢƠNG HIỆN NAY .................. Error! Bookmark not defined.
3.1. Khái quát vài nét huyện Thanh Miện, tỉnh Hải DƣơngError! Bookmark not
defined.
3.1.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế, xã hội ............. Error! Bookmark not defined.
3.1.2. Kết quả sản xuất nông nghiệp trên địa bàn huyện Thanh Miện, tỉnh Hải
Dương. ................................................................. Error! Bookmark not defined.
3.2 Phân tích thực trạng phát triển nông nghiệp tại huyện Thanh Miện, tỉnh Hải
Dƣơng .................................................................... Error! Bookmark not defined.
3.2.1 Xây dựng chiến lược và kế hoạch phát triển nông nghiệp ................ Error!
Bookmark not defined.
3.2.2 Tổ chức triển khai, thực hiện kế hoạch, chính sách .................................51
3.2.3 Kiểm tra, giám sát và đánh giá công tác thực thi chính sách phát triển
nông nghiệp.......................................................... Error! Bookmark not defined.
3.2.4 Đánh giá của người dân về kế hoạch phát triển nông nghiệp của huyện
Thanh Miện ........................................................................................................61
3.3 Điểm mạnh, điểm yếu và nguyên nhân điểm yếuError!

Bookmark

not

defined.
3.3.1 Điểm mạnh .................................................. Error! Bookmark not defined.
3.3.2 Điểm yếu ..................................................... Error! Bookmark not defined.
3.3.3 Nguyên nhân điểm yếu ................................ Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 4 QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH PHÁT TRIỂN NÔNG
NGHIỆP Ở HUYỆN THANH MIỆN TỈNH HẢI DƢƠNGError! Bookmark not
defined.

4.1. Quan điểm mục tiêu phát triển nông nghiệp trên địa bàn huyện Thanh Miện,
tỉnh Hải Dƣơng ...................................................... Error! Bookmark not defined.
4.1.1.Quan điểm Mục tiêu.................................... Error! Bookmark not defined.
4.1.2.Định hướng phát triển nông nghiệp trên địa bàn huyện Thanh miện đến
năm 2030…………………………………………………………………………………….67


4.2. Các giải pháp đẩy mạnh phát triển nông nghiệp trên địa bàn huyện Thanh
miện, tỉnh Hải dƣơng đến năm 2020 tầm nhìn 2030.Error!

Bookmark

not

defined.
4.2.1. Nhóm giải pháp về triển khai thực hiện cơ chế chính sách để phát triển
nông nghiệp.......................................................... Error! Bookmark not defined.
4.2.2. Nhóm giải pháp về kinh tế ......................... Error! Bookmark not defined.
4.2.3. Nhóm giải pháp về phát triển nguồn nhân lực, nghiên cứu ứng dụng
khoa học- công nghệ và bảo vệ môi trường......... Error! Bookmark not defined.
4.2.4. Nhóm giải pháp về hoàn thiện bộ máy quản lý phát triển nông nghiệp
trên địa bàn huyện. .............................................. Error! Bookmark not defined.
4.2.5. một số giải pháp khác………………………………………………………..….86
KẾT LUẬN ...............................................................................................................87
Danh mục tài liệu tham khảo ....................................................................................88
PHỤ LỤC


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

STT

Ký hiệu

Nguyên nghĩa

1

BVMT

Bảo vệ môi trƣờng

2

CNH-HĐH

Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá

3

CN-TTCN

Công nghiệp- Tiểu thủ công nghiệp

4

GTNT

Giao thông nông thôn

5

HĐND

Hội đồng nhân dân

6

HTX

7

KBNN

Kho bạc nhà nƣớc

8

KT-XH

Kinh tế - Xã hội

9

NSNN

Ngân sách nhà nƣớc

10

PTNN

Phát triển nông nghiệp

11

TTLT

Thông tƣ liên tịch

12

UBND

Ủy ban nhân dân

Hợp tác xã

i


DANH MỤC BẢNG

TT

Bảng

1

Bảng 3.1

Cơ cấu giá trị sản xuất nông nghiệp theo ngành

35

2

Bảng 3.2

Giá trị trồng trọt trên ha

37

3

Bảng 3.3

Giá trị chăn nuôi

38

4

Bảng 3.4

Giá trị nuôi trồng thủy sản

40

5

Bảng 3.5

Thu nhập bình quân lao động

40

6

Bảng 3.6

7

Bảng 3.7

8

Bảng 3.8

Bảng 3.9

Nội dung

Tình hình thực hiện mục tiêu quốc gia xây dựng
nông thôn mới
Quy trình xây dựng và lập kế hoạch phát triển nông
nghiệp
Một số chỉ tiêu phát triển nông nghiệp tại huyện
Thanh Miện
Đánh giá của cán bộ huyện về công tác lập kế hoạch

phát triển nông nghiệp

Trang

41

43

45

48

9

Bảng 3.10

Phân công thực hiện kế hoạch, chính sách

49

10

Bảng 3.11

Kết quả thực hiện kế hoạch

51

11

Bảng 3.12

Đánh giá của cán bộ huyện về công tác lập kế hoạch

53

12

Bảng 3.13

13

Bảng 3.14

14

Bảng 3.15

15

Bảng 3.16

Công tác kiểm tra, giám sát và đánh giá thực thi
chính sách phát triển nông nghiệp
Kết quả sơ bộ công tác kiểm tra, giám sát
Đánh giá của cán bộ về công tác kiểm tra, giám sát và
đánh giá thực hiện chính sách phát triển nông nghiệp
Đánh giá của ngƣời dân về kế hoạch phát triển nông
nghiệp huyện

ii

55
56
57

59


DANH MỤC SƠ ĐỒ

STT
1

Sơ đồ

Nội dung

Sơ đồ 2.1 Quy trình nghiên cứu

iii

Trang
28


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh Hải Dƣơng, 2014. Báo cáo số 06 BC/BCSĐ, ngày
18/9/2014, báo cáo kết quả 5 năm (2009- 2014) thực hiện chương trình của

Tỉnh ủy về thực hiện Kết luận Hội nghị lần thứ 6, BCH Trung ương Đảng (khóa
IX).
2. Ban Cán sự Đảng, UBND tỉnh Hải Dƣơng, 2013. Báo cáo kết quả 10 năm thực
hiện Nghị quyết Trung ương 5 (khóa IX) về “ Tiếp tục đổi mới, phát triển và
nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể; tiếp tục và phát triển kinh tế hợp tác xã;
khuyến khích và tạo điều kiện phát triển kinh tế tư nhân”.
3. Ban Chỉ đạo nghiên cứu tổng kết các chƣơng trình kinh tế xã hội của huyện,
2005. Báo cáo đề tài khoa học tổng kết chương trình phát triển nông nghiệp
Thanh Miện theo hướng sản xuất giai đoạn 2010- 2015.
4. Ban Chấp hành Đảng bộ huyện Thanh Miện, 2011. Chương trình phát triển
kinh tế nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa tỉnh huyện Thanh Miện, các
chương trình, đề án thực hiện nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện Thanh Miện
lần thứ XXII.
5. Ban Chấp hành Đảng bộ huyện Thanh Miện, 2011. Chương trình hành động
thực hiện Nghị quyết Trung ương 7 (khóa X) về nông nghiệp, nông dân, nông
thôn.
6. Ban Chấp hành Trung ƣơng khóa IX, 2002. Nghị quyết Hội nghị lần thứ 5 về
đẩy nhanh CNH, HĐH nông nghiệp, nông dân, nông thôn thời kì 2001-2010.
7. Cục Thống kê Hải Dƣơng, 2014. Niên giám thống kê Hải Dương 2014.
8. Tạ Quang Dũng, 2008. Vì sao nông dân Hải Dƣơng bỏ hoang hàng trăm ha đất,
Báo Nhân dân, số 8/2008, trang 15-16
9. Tạ Quang Dũng, 2009. Hải Dƣơng: Bỏ trâu thịt mua trâu máy. Báo Nhân dân,
số 5/2009, trang 22-23.
10. Đảng Cộng sản Việt Nam, 2005. Văn kiện Đảng thời kỳ đổi mới (Đại hội V, VI,
VII, VIII, IX) về phát triển kinh tế- xã hội. Hà Nội: Nxb Chính trị Quốc gia.


11. Phan Huy Đƣờng, 2006. Tiêu thụ Nông sản Việt Nam trong Hội nhập Quốc tế.
Hà Nội: NXB Lao động xã hội.
12. Phan Huy Đƣờng, 2013. Giải pháp Gia tăng giá trị Nông sản VN trong chuỗi

Giá trị Toàn cầu.Tạp chí Kinh tế và chính trị thế giới, số 78, trang 15-16.
13. Huyện ủy Thanh Miện, 2015. Văn kiện Đại hội Đảng bộ huyện Thanh Miện lần
thứ XXIII.
14. Huyện ủy Thanh Miện, 2013. Báo cáo Tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết
Trung ương 2 (khóa VIII) về khoa học công nghệ.
15. Huyện ủy Thanh Miện, 2015. Báo cáo kết quả kiểm tra thực hiện Chương trình
Giải quyết việc làm và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực huyện Thanh Miện
giai đoạn 2010-2015.
16. Huyện ủy Thanh Miện, 2008. Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết
Trung ương 7 (khóa X) về nông nghiệp, nông dân, nông thôn..
17. Nhật Linh, 2008. Ấn Độ với các cuộc cách mạng trong nông nghiệp, Tạp chí
Cộng sản, số 783, tr 53-58.
18. Đỗ Đức Quân, 2008. Phát triển bền vững đồng bằng Bắc bộ trong quá trình
phát triển, xây dựng các khu công nghiệp. Học viện Chính trị- Hành chính
Quốc gia Hồ Chí Minh.
19. Chu Hữu Quý, 1996. Phát triển kinh tế xã hội nông thôn, nông nghiệp Việt
Nam. Hà Nội: Nxb Chính trị Quốc gia.
20. Đỗ Tiến Sâm, 2008. Vấn đề tam nông ở Trung Quốc, thực trạng và giải pháp.
Viện Nghiên cứu Trung Quốc- Viện Khoa học xã hội Việt Nam.
21. Sở Giao thông vận tải tỉnh Hải Dƣơng, 2013. Báo cáo một số nội dung liên quan
đến lĩnh vực phát triển giao thông nông thôn trên địa bàn huyện Thanh Miện.
22. Sở Giáo dục- Đào tạo, 2015. Tổng hợp thống kê kết quả phổ cập giáo dục đúng
độ tuổi, tiêu chuẩn về cơ sở vật chất năm 2007.
23. Sở Lao động Thƣơng binh và xã hội, 2015. Báo cáođánh giá thực hiện chương
trình giảm nghèo giai đoạn 2010-2015 trên địa bàn huyện Thanh Miện.


24. Trung tâm Thông tin, Đào tạo và tƣ vấn phát triển- Viện chiến lƣợc phát triểnBộ Kế hoạch và Đầu tƣ, 2005. Báo cáo tổng hợp quy hoạch tổng thể phát triển
kinh tế- xã hội huyện Thanh Miện, giai đoạn 2006- 2020.
25. Đào Thế Tuấn, 2008. Nông nghiệp, nông dân, nông thôn- những vấn đề không

thể thiếu trong phát triển bền vững, Tạp chí Cộng sản, số 787, tr 56-59.
26. UBND huyện Thanh Miện, 2015. Báo cáo đánh giá phát triển KTXH giai đoạn
2010-2015.
27. UBND tỉnh Hải Dƣơng, 2008. Quy hoạch phát triển sản xuất nông nghiệp tỉnh
Hải Dương đến năm 2015 và định hướng đến năm 2020.
28. UBND tỉnh Hải Dƣơng, 2007. Đề án quy hoạch phát triển các khu công nghiệp
tỉnh Hải Dương đến năm 2010, 2015 và định hướng đến năm 2020.
29. UBND tỉnh Hải Dƣơng, 2015. Báo cáo đánh giá thực hiện chương trình giảm
nghèo giai đoạn 2010-2015.
30. UBND tỉnh Hải Dƣơng, 2015. Báo cáo Tổng kết sản xuất nông nghiệp 5 năm
(2010-2015).
31. UBND tỉnh, 2013. Báo cáo thuyết minh tổng hợp điều chỉnh quy hoạch sử
dụng đất đến 2020.
32. Võ Tòng Xuân, 2008. Nông nghiệp và nông dân Việt Nam phải làm gì để hội
nhập kinh tế quốc tế, Tạp chí Cộng sản, số 785, trang 20-22.