Quản lý thuế thu nhập cá nhân ở Hà Nội

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
-----------------

NGUYỄN TRUNG KIÊN

QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN Ở HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG THỰC HÀNH

Hà Nội - Năm 2015


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
-----------------

NGUYỄN TRUNG KIÊN

QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN Ở HÀ NỘI
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 60 34 04 10

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG THỰC HÀNH

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. PHẠM THỊ HỒNG ĐIỆP

XÁC NHẬN CỦA

XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ

CÁN BỘ HƢỚNG DẪN

CHẤM LUẬN VĂN

PGS.TS. PHẠM THỊ HỒNG ĐIỆP

PGS.TS. LÊ DANH TỐN

Hà Nội – Năm 2015


CAM KẾT

Tôi cam đoan rằng tôi đã viết luận văn này một cách độc lập và không
sử dụng các nguồn thông tin hay tài liệu tham khảo nào khác ngoài những tài
liệu và thông tin đã đƣợc liệt kê trong phần thƣ mục tham khảo của luận văn.
Những phần trích đoạn hay những nội dung lấy từ các nguồn tham khảo
đƣợc liệt kê trong phần danh mục tài liệu tham khảo dƣới dạng những đoạn
trích dẫn hay diễn giải trong luận văn kèm theo thông tin về nguồn tham khảo
rõ ràng.
Bản luận văn này chƣa từng đƣợc xuất bản và vì vậy cũng chƣa đƣợc
nộp cho một hội đồng nào khác cũng nhƣ chƣa chuyển cho một bên nào khác
có quan tâm đối với nội dung này.


MỤC LỤC
Trang
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT ...................................................... iv

DANH MỤC CÁC BẢNG................................................................................ v
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ ......................................................................... vi
MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 7
Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN
VÀ THỰC TIỄN VỀ THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN VÀ QUẢN LÝ THUẾ
THU NHẬP CÁ NHÂN.................................. Error! Bookmark not defined.
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu .............. Error! Bookmark not defined.
1.1.1. Tình hình nghiên cứu ở ngoài nƣớc........... Error! Bookmark not
defined.
1.1.2. Tình hình nghiên cứu ở trong nƣớc ........... Error! Bookmark not
defined.
1.2. Cơ sở lý luận về thuế thu nhập cá nhân và quản lý thuế thu nhập cá nhân
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
1.2.1. Những vấn đề chung về thuế thu nhập cá nhân Error! Bookmark
not defined.
1.2.2. Những vấn đề chung về quản lý thuế thu nhập cá nhân ...... Error!
Bookmark not defined.
1.3. Kinh nghiệm quản lý thuế thu nhập cá nhân của một số địa phƣơng trong
nƣớc và bài học cho công tác quản lý thuế thu nhập cá nhân ở Hà Nội .. Error!
Bookmark not defined.
1.3.1. Kinh nghiệm quản lý thuế thu nhập cá nhân của một số địa
phƣơng trong nƣớc ................................ Error! Bookmark not defined.
1.3.2. Bài học cho công tác quản lý thuế thu nhập cá nhân ở Hà Nội
.............................................................. Error! Bookmark not defined.
i


Chƣơng 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Error! Bookmark not defined.
2.1. Nguồn tài liệu và dữ liệu .......................... Error! Bookmark not defined.
2.2. Các phƣơng pháp nghiên cứu................... Error! Bookmark not defined.

2.2.1. Phƣơng pháp nghiên cứu tài liệu Error! Bookmark not defined.
2.2.2. Phƣơng pháp phân tích – tổng hợp ............ Error! Bookmark not
defined.
2.2.3. Phƣơng pháp thống kê mô tả ...... Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN Ở HÀ
NỘI .................................................................. Error! Bookmark not defined.
3.1. Những nhân tố ảnh hƣởng đến quản lý thuế thu nhập cá nhân ở Hà Nội
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
3.1.1. Nhân tố chủ quan ........................ Error! Bookmark not defined.
3.1.2. Nhân tố khách quan .................... Error! Bookmark not defined.
3.2. Thực trạng quản lý thuế thu nhập cá nhân ở Hà NộiError!

Bookmark

not defined.
3.2.1. Tổ chức bộ máy quản lý thu thuế Error! Bookmark not defined.
3.3.2. Quản lý đối tƣợng nộp thuế ........ Error! Bookmark not defined.
3.3.3. Quản lý kê khai, nộp thuế ........... Error! Bookmark not defined.
3.3.4. Quản lý quyết toán thuế, hoàn thuế ........... Error! Bookmark not
defined.
3.3.5. Thanh tra, kiểm tra thuế.............. Error! Bookmark not defined.
3.3.6. Tuyên truyền, hỗ trợ ngƣời nộp thuế ......... Error! Bookmark not
defined.
3.4. Đánh giá chung về quản lý thuế thu nhập cá nhân ở Hà Nội............ Error!
Bookmark not defined.
3.4.1. Những thành tựu đạt đƣợc .......... Error! Bookmark not defined.
3.4.2. Những hạn chế còn tồn tại .......... Error! Bookmark not defined.
ii

3.4.3. Nguyên nhân của những tồn tại .. Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 4: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ THUẾ THU
NHẬP CÁ NHÂN Ở HÀ NỘI ........................ Error! Bookmark not defined.
4.1. Những yếu tố tác động đến quản lý thuế thu nhập cá nhân ở Hà Nội trong
thời gian tới ..................................................... Error! Bookmark not defined.
4.1.1. Các yếu tố thuận lợi .................... Error! Bookmark not defined.
4.1.2. Những khó khăn, thách thức....... Error! Bookmark not defined.
4.2. Định hƣớng hoàn thiện quản lý thuế thu nhập cá nhân ở Hà Nội đến năm
2020 ................................................................. Error! Bookmark not defined.
4.2.1. Đảm bảo đúng chủ trƣơng, chính sách, pháp luật thuế trong từng
giai đoạn................................................ Error! Bookmark not defined.
4.2.2. Đảm bảo công bằng xã hội và nguồn thu cho ngân sách nhà nƣớc
.............................................................. Error! Bookmark not defined.
4.3. Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý thuế thu nhập cá nhân
ở Hà Nội đến năm 2020 .................................. Error! Bookmark not defined.
4.3.1. Nâng cao năng lực, trình độ chuyên môn, phẩm chất của cán
bộ ngành thuế ........................................ Error! Bookmark not defined.
4.3.2. Tiếp tục cải thiện cơ sở vật chất của ngành thuế ................. Error!
Bookmark not defined.
4.3.3. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hỗ trợ ngƣời nộp thuế .... Error!
Bookmark not defined.
4.3.4. Kết hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng với cơ quan

thuế trong công tác quản lý thuế thu nhập cá nhânError! Bookmark not defined.
4.3.5. Tăng cƣờng công tác thanh tra, kiểm tra thuế thu nhập cá nhân
.............................................................. Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN ..................................................... Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................. 8
iii

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT
STT

Từ viết tắt

Nghĩa Tiếng Anh

Nghĩa Tiếng Việt
Chi trả thu nhập

1

CTTN

2

GDP

3

GRDP

4

MST

Mã số thuế

5

TNCN

Thu nhập cá nhân

6

TP

Thành phố

7

USD

8

WTO

Gross Domestic Product
Gross Regional Domestic
Product

Tổng sản phẩm quốc nội
Tổng sản phẩm trên địa bàn

U.S dollar

Đô la Mỹ

World Trade

Tổ chức Thƣơng mại Thế

Organization

giới

iv


DANH MỤC CÁC BẢNG
STT

Số hiệu

1

Bảng 3.1

2

Bảng 3.2

3

Bảng 3.3

Nội dung
Tốc độ tăng trƣởng tổng sản phẩm trên địa bàn

Hà Nội giai đoạn 2009-2015
Tổ chức bộ máy quản lý thu thuế theo chức
năng của Cục Thuế Hà Nội
Kết quả cấp mã số thuế thu nhập cá nhân của
Cục Thuế Hà Nội

Trang
49

51

55

Kết quả thu thuế thu nhập cá nhân trên tổng
4

Bảng 3.4

nguồn thu trên địa bàn Hà Nội giai đoạn 2008 -

61

2014
5

Bảng 3.5

6

Bảng 3.6

Tổng thu thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn Hà
Nội giai đoạn 2010-2014
Kết quả kiểm tra về thuế thu nhập cá nhân các
năm 2008 - 2010 của Cục Thuế Hà Nội

v

63

64


DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ
STT

Số hiệu

Nội dung

1

Hình 3.1

Bộ máy tổ chức Cục Thuế Hà Nội

45

2

Hình 3.2

Bản đồ địa giới hành chính Hà Nội

47

3

Hình 3.3

Trình tự đăng ký thuế thu nhập cá nhân

54

vi

Trang


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Thuế là một trong những công cụ thể hiện quyền lực của nhà nƣớc và
cũng là nguồn tài chính chủ yếu của nhà nƣớc đó trong bất cứ xã hội có giai
cấp nào. Có nhiều loại thuế khác nhau, trong đó có thuế thu nhập cá nhân.
Đây là loại thuế trực thu phổ biến và cơ bản trong các nền kinh tế thị trƣờng
và đƣợc nhiều quốc gia áp dụng.
Thuế thu nhập cá nhân đã có lịch sử hàng trăm năm và hiện nay đã trở
thành loại thuế phổ biến trên thế giới. Có thể nói đối với hầu hết các quốc gia
thuế thu nhập cá nhân đƣợc xem nhƣ là “vua” của các loại thuế. Không chỉ
bởi nguồn thu khổng lồ của nó trong tổng ngân sách để phục vụ cho việc vận

hành bộ máy hành chính nhà nƣớc, đảm bảo an ninh quốc gia, chính sách xã
hội mà sự ra đời của sắc thuế thu nhập cá nhân còn góp phần quan trọng trong
việc điều tiết phân phối lại thu nhập trong xã hội trên cơ sở xem xét đến hoàn
cảnh cụ thể của ngƣời nộp thuế.
Tại Việt Nam, thuế thu nhập cá nhân ra đời năm 1990 dƣới tên gọi
“Pháp lệnh thuế đối với người có thu nhập cao” và đã trải qua 9 lần sửa đổi,
bổ sung vào các năm 1992, 1994, 1997, 1999, 2001, 2004, 2007, 2012, 2014
để phù hợp với những điều kiện về kinh tế - xã hội. Luật thuế thu nhập cá
nhân ra đời nhằm thể chế hoá đƣờng lối chủ trƣơng của Đảng và Nhà nƣớc về
lĩnh vực tài chính đã đặt ra yêu cầu mới trong công tác quản lý thu thuế thu
nhập cá nhân. Bên cạnh những thành tựu đáng khích lệ về công tác thu thuế
cũng nhƣ quản lý thuế, trong quá trình quản lý thuế thu nhập cá nhân vẫn còn
nhiều hạn chế kể từ việc ban hành pháp lệnh thuế đến tổ chức thực hiện cũng
nhƣ thanh tra thuế. Nếu những hạn chế này không đƣợc sớm khắc phục thì
công tác thu thuế thu nhập sẽ xảy ra nhiều thất thoát. Chính vì thế, công tác
7


TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tiếng Việt
1. Hoàng Văn Bằng (2009), “Quản lý thuế thu nhập cá nhân: Nhân tố, công
cụ, chính sách nào ảnh hƣởng đến tính tuân thủ của cá nhân ngƣời nộp
thuế?”, Tạp chí nghiên cứu Tài chính kế toán, số 9 (74), tr.34-41, Hà
Nội.
2. Ngô Trung Biên (2015), Hoàn thiện công tác quản lý thuế thu nhập cá
nhân tại các doanh nghiệp trên địa bàn thị xã Buôn Hồ, tỉnh Daklak,
Luận văn thạc sĩ kinh tế, Đại học Đà Nẵng, Đà Nẵng.
3. Bộ Giáo dục (2005), Giáo trình thuế và hệ thống thuế ở Việt Nam, Nxb.
Giáo dục, Hà Nội.
4. Bộ Tài chính (2013), Thông tư 111/2013/TT-BTC hướng dẫn Luật thuế thu

nhập cá nhân và Nghị định 65/2013/NĐ-CP, Hà Nội.
5. Bộ Tài chính (2013), Thông tư 156/2013/TT-BTC hướng dẫn Luật Quản lý
thuế; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý thuế và Nghị
định 83/2013/NĐ-CP, Hà Nội.
6. Bộ Tài chính (2014), Thông tư 119/2014/TT-BTC sửa đổi Thông tư
156/2013/TT-BTC, 111/2013/TT-BTC, 219/2013/TT-BTC, 08/2013/TTBTC, 85/2011/TT-BTC, 39/2014/TT-BTC và 78/2014/TT-BTC để cải
cách, đơn giản thủ tục hành chính về thuế, Hà Nội.
7. Bộ Tài chính (2014), Thông tư 128/2014/TT-BTC hướng dẫn việc giảm
thuế thu nhập cá nhân đối với cá nhân làm việc tại Khu kinh tế, Hà Nội.
8. Bộ Tài chính (2014), Thông tư 151/2014/TT-BTC hướng dẫn thi hành Nghị
định 91/2014/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều tại Nghị định quy
định về thuế, Hà Nội.

8


9. Lê Thị Chinh (2012), Quản lý thuế thu nhập cá nhân ở Việt Nam, Luận văn
Thạc sĩ quản lý kinh tế, Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ
Chí Minh, Hà Nội.
10. Chính phủ (2011), Quyết định số 732/QĐ-TTg ngày 17/5/2011 về việc phê
duyệt chiến lược cải cách hệ thống thuế giai đoạn 2011-2020, Hà Nội.
11. Chính phủ (2013), Nghị định 65/2013/NĐ-CP hướng dẫn Luật thuế thu
nhập cá nhân và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế thu
nhập cá nhân, Hà Nội.
12. Chính phủ (2013), Nghị định 83/2013/NĐ-CP hướng dẫn Luật quản lý
thuế và Luật quản lý thuế sửa đổi, Hà Nội.
13. Chính phủ (2014), Nghị định 91/2014/NĐ-CP sửa đổi các Nghị định quy
định về thuế, Hà Nội.
14. Cục Thống kê Thành phố Hà Nội (2014), Tình hình kinh tế - xã hội Thủ
đô

Hà

Nội

qua

60

năm

xây

dựng

và

phát

triển,

Hà Nội.
15. Lý Phƣơng Duyên (2009), “Xã hội hóa công tác quản lý thuế thu nhập cá
nhân ở Việt Nam: Tại sao không?”, Tạp chí Tài Chính, số 7, tr.22-25,
Hà Nội.
16. Võ Thị Duyên (2014), Tăng cường quản lý thuế thu nhập cá nhân trên địa
bàn huyện Tam Đảo – Tỉnh Vĩnh Phúc, Luận văn thạc sĩ kinh tế,
Trƣờng Đại học Kinh tế & Quản trị kinh doanh, Đại học Thái Nguyên,
Thái Nguyên.
17. Tôn Thu Hiền, Nguyễn Tiến Dũng (2013), “Tuân thủ thuế thu nhập cá

nhân: Lƣợng hóa và phân tích”, Tạp chí nghiên cứu Tài chính kế toán
số 10 (123)/2013, tr.25-36, Hà Nội.
18. Học viện Tài chính (2009), Giáo trình nghiệp vụ thuế, Nxb. Tài chính, Hà
Nội.
9


19. Phạm Thị Phƣơng Mai (2008), Thuế thu nhập cá nhân: Kinh nghiệm quốc
tế và việc thực thi ở Việt Nam, Luận văn thạc sĩ ngành Kinh tế chính trị,
Hà Nội.
20. Vũ Thị Mai (2005), Hoàn thiện quản lý thu thuế đối với doanh nghiệp ở
nước ta hiện nay, Luận văn thạc sĩ kinh doanh và quản lý, Hà Nội.
21. Phạm Hồng Mạn, Trần Xuân Thịnh (2013), “Các yếu tố ảnh hƣởng đến sự
hài lòng của hộ kinh doanh trong kê khai thuế thu nhập cá nhân”, Tạp
chí Tài chính doanh nghiệp, số 1+2/2013, tr.10-16, tr.12-18, Hà Nội.
22. Đỗ Tuyết Minh (2009), Thanh tra, kiểm tra thuế thu nhập cá nhân ở Chi
cục thuế quận Ba Đình, Luận văn thạc sĩ kinh tế, Hà Nội.
23. Lê Thị Kim Nhung (2013), “Quản lý thuế thu nhập cá nhân: Bài học từ
Nhật, Pháp”, Tạp chí Tài chính Doanh nghiệp, số 8/2013, tr.11-16, Hà
Nội.
24. Nguyễn Hải Ninh (2011), “Những yếu tố ảnh hƣởng đến việc kiểm soát
thu nhập của ngƣời nộp thuế trong quá trình thực hiện pháp luật thuế
thu nhập cá nhân ở Việt Nam”, Tạp chí Luật học, số 7, tr.10-15, Hà Nội.
25. Quách Đức Pháp (2000), Những vấn đề cần giải quyết để thực hiện cải
cách hành chính về công tác thu thuế, Ban tổ chức cán bộ Chính phủ,
Hà Nội.
26. Quốc hội (2006), Luật số 78/2006/QH11 Luật Quản lý thuế ngày
29/11/2006, Hà Nội.
27. Quốc hội (2007), Luật số 04/2007/QH12 Luật thuế thu nhập cá nhân ngày
21/11/2007, Hà Nội.

28. Quốc hội (2012), Luật số 26/2012/QH13 sửa đổi bổ sung luật thuế thu
nhập cá nhân, Hà Nội.
29. Quốc hội (2012), Luật số 31/2012/QH13 Luật sửa đổi, bổ sung một số
điều của Luật Quản lý thuế, Hà Nội.
10


30. Quốc hội (2014), Luật số 71/2014/QH13 Sửa đổi, bổ sung một số điều của
các luật về thuế, Hà Nội.
31. Trần Công Thành (2013), Hoàn thiện công tác quản lý thu thuế thu nhập
cá nhân trên địa bàn tỉnh Trà Vinh, Luận văn thạc sĩ kinh tế, Đại học
Đà Nẵng, Đà Nẵng.
32. Thủ tƣớng Chính phủ (2011), Quyết định số 1081/QĐ-TTg ngày 06 tháng
7 năm 2011 Phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội
Thành phố Hà Nội đến năm 2020, định hướng đến năm 2030, Hà Nội.
33. Thủ tƣớng Chính phủ (2012), Quyết định số 222/QĐ-TTg ngày 22 tháng
02 năm 2012 Phê duyệt Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội Thành
phố Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, Hà Nội.
34. Nguyễn Ngọc Tú (2009), Quản lý thu thuế tài nguyên trên địa bàn tỉnh
Sơn La hiện nay, Luận văn thạc sĩ kinh doanh và quản lý, Hà Nội.
35. Trần Thị Tuyết (2015), Hoàn thiện công tác quản lý thuế thu nhập cá
nhân của Tổng cục Thuế, Luận văn thạc sĩ kinh tế, Đại học Kinh tế, Đại
học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội.
36. Viện Chiến lƣợc và Chính sách Tài chính (2010), Báo cáo số 12-Xu
hướng cải cách chính sách thuế ở một số quốc gia, Bộ Tài chính, Hà
Nội.
37. Viện quản lý và năng lực tổ chức (2015), Quản lý là gì? Sự thống nhất
hoàn hảo giữa lí luận và thực tiễn, Hà Nội.
Tiếng Anh
38. Norma B. Coe, Zhenya Karamcheva, Richard Kopcke, Alicia H. Munnell

(2011), How does the personal income tax affect the progressivity of
OASI benefits?, Center for Retirement Research at Boston College,
/>
11


39. John R. Graham, Jana S. Raedy, Douglas A. Shackelford (2011),
Research in accounting for income taxes, Journal of Accounting and
Economics,

an-

flagler.unc.edu/Accounting/TaxCenter/taxdoctoral2012/Documents/Gr
aham%20Raedy%20Shackelford%202012.pdf
40. Ajagu Chikezie (2014), The effectiveness of personal income tax
collection in Nothern Nigeria (A case study of Adamawa State),
/>SONAL_INCOME_TAX_COLLECTION_IN_NOTHERN_NIGERIA
41. William G. Gale, Andrew A. Samwick (2014), Effects of Income Tax
Changes on Economic Growth, Economic Studies at Brookings,
/>mwick.pdf

12