Nghiên cứu thành phần hóa học của cây bằng lăng nước (lagerstroemia speciosa ) ở việt nam

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN

NGUYỄN THỊ LƢU

NGHIÊN CỨU THÀNH PHẦN HÓA HỌC
CỦA CÂY BẰNG LĂNG NƢỚC
(LAGERSTROEMIA SPECIOSA) Ở VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC

Hà Nội – năm 2015


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN

NGUYỄN THỊ LƢU

NGHIÊN CỨU THÀNH PHẦN HÓA HỌC
CỦA CÂY BẰNG LĂNG NƢỚC
(LAGERSTROEMIA SPECIOSA) Ở VIỆT NAM

Chuyên ngành : Hóa Hữu Cơ
Mã số

: 60440114

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. TRẦN VĂN LỘC

Hà Nội – năm 2015


LỜI CẢM ƠN!
Luận văn tốt nghiệp cao học này được hoàn thành, em xin bày tỏ lòng biết ơn
chân thành và sâu sắc tới Viện Hóa học-Viện Hàn Lâm Khoa Học Công Nghệ Việt
Nam và Đại học Khoa Học Tự Nhiên-Đại học Quốc Gia Hà Nội ,đặc biệt là
TS.Trần Văn Lộc đã trực tiếp hướng dẫn, dìu dắt giúp đỡ em với những chỉ dẫn
khoa học quý giá trong suốt quá trình triển khai, nghiên cứu và hoàn thành luận
văn.
Em xin chân thành cảm ơn các cô chú anh chị em trong phòng Tổng hợp Hữu
Cơ- Viện Hóa Học đã trực tiếp hướng dẫn, chỉ bảo giúp đỡ em hoàn thành được
luận văn .
Em gửi lời cảm ơn tới các thầy cô giáo của trường Đại Học Khoa học Tự Nhiên
đã trực tiếp giảng dạy, truyền đạt những kiến thức khoa học chuyên ngành cho em
trong những năm tháng qua.
Em xin ghi nhận công sức và những đóng góp quý báu, nhiệt tình của các cô
chú anh chị em trong phòng Tổng hợp Hữu cơ, thầy cô giáo và các bạn học viên
lớp cao học K24 đã đóng góp ý kiến và giúp em triển khai luận văn này.
Em xin chân thành cảm ơn!
Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Lƣu


MỞ ĐẦU
Từ xưa đến nay, những cây thuốc dân gian đóng vai trò hết sức quan trọng
trong đời sống hàng ngày của chúng ta. Từ khi ngành hóa dược chưa phát triển,
nhiều cây cỏ trong tự nhiên đã được con người sử dụng rộng rãi để chữa bệnh.

Nhiều loại bệnh đã được chữa khỏi nhờ các loại thảo dược quý. Nhưng người sử
dụng chưa biết nhiều về những hợp chất tự nhiên chứa trong các loài thảo dược đó.
Vì thế là một nhà khoa học, chúng ta có nhiệm vụ nghiên cứu các hợp chất tự nhiên
có hoạt tính sinh học, để có phương pháp khai thác hợp lí, tránh tình trạng khai thác
bừa bãi làm cạn kiệt nguồn tài nguyên quý báu.
Bằng lăng là một loài thực vật có nhiều ở Việt Nam. Ngày nay, Bằng lăng
được trồng ngày một nhiều hơn, hầu như ở các công trình công cộng lúc nào cũng
có mặt cây Bằng lăng như một loài cây cảnh và để che bóng mát. Trong các loài
Bằng lăng thì cây Bằng lăng nước (Lagerstroemia speciosa), một loài cây ở Đông
Nam Á thường được gọi là Banaba (tiếng Philippin), được truyền thống người
Philippin sử dụng dưới các hình thức khác nhau để điều trị bệnh tiểu đường và một
số bệnh liên quan. Trong những năm 1990, sự phát triển của thảo dược này bắt đầu
thu hút những nhà khoa học trên thế giới. Các nhà khoa học đã tiến hành nghiên
cứu cô lập được nhiều hợp chất từ cây Bằng lăng nước. Trong đó, axit Corosolic
được cô lập từ lá Bằng lăng nước có hoạt tính chữa bệnh đái tháo đường. Chất trích
ly từ lá Bằng lăng nước thường tìm thấy trong các thuốc bổ sung đa thành phần để
chữa bệnh đái tháo đường, giảm béo[8]. Đến nay, thế giới đã công bố nhiều công
trình nghiên cứu về cây Bằng lăng nước, đặc biệt là ở một số nước phát triển như:
Mỹ, Nhật …Tuy nhiên, ở Việt Nam các nghiên cứu về loài thực vật này còn chưa
nhiều. Do đó, tôi chọn đề tài: “Nghiên cứu thành phần hóa học của cây Bằng lăng
nước (Lagerstroemia speciosa ) ở Việt Nam”.

2


3


KẾT LUẬN
1. Kết luận

- Từ dịch chiết cồn 70% của cây bằng lăng nước đã phân lập được 5 chất sạch là βsitosterol.β-sitosterol-3-O-β-D-glucopyranosid, quercetin, axit asiatic và axit
corosolic
- Đã định lượng xác định hàm lượng axit asiatic và axit corosolic bằng phương pháp
HPLC. Hàm lượng axit corosolic là 2,242% (0,34% so với lá Bằng lăng khô) và axit
asiatic 1,22 % so với cao khô ( 0,184% so với lá Bằng lăng khô).
- Cấu trúc của các chất trên đã được xác định bằng việc kết hợp các phương pháp
phổ hiện đại như phổ hồng ngoại (FT-IR), phổ khối phân giải cao (HR-ESI-MS),
phổ cộng hưởng từ hạt nhân 1H-, 13C-NMR, DEPT và phổ NMR hai chiều (H-HCOSY, HSQC và HMBC).
- Từ kết quả của đề tài đã đăng 1 bài báo trên tạp chí hóa học 2015.
2. Kiến nghị.
Tiếp tục phân lập và xác định cấu trúc của các chất trong các phân đoạn còn lại của
dịch chiết. Thử hoạt tính sinh học của các dịch chiết và các chất tách được, góp
phần làm tăng giá trị sử dụng cũng như chữa bệnh của cây Băng lăng nước.

4


TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tiếng Việt
1. Đỗ Huy Bích, Đặng Quang Trung, Bùi Xuân Chương, Nguyễn Thượng Dong,
Đỗ Trung Đàm, Phạm Văn Hiển, Vũ Ngọc Lỗ, Phạm Duy Mai, Phạm Kim
Mãn, Đoàn Thị Nhu, Nguyễn Tập, Trần Toàn (2004), Cây thuốc và động vật
làm thuốc ở Việt Nam, NXB KHKT, HàNội.
2. Nguyễn Quyết Tiến, Phạm Hồng Minh, Nguyễn Ngọc Tuấn, Đoàn Văn Tuấn,
Phạm Hữu Điển (2012), “ Góp phần nghiên cứu thành phần hóa học của cây
Bằng lăng nước (Lagerstroemia speciosa L.) ởViệt Nam’’, Tạp chí Hóa học,
50(1), tr.30.
3. Phạm Hoàng Hộ (2000), Cây cỏ Việt Nam, (2), tr. 28 - 33, NXB Trẻ, Hà Nội.
4. Tôn Nữ Liên Hương và Nguyễn Duy Tuấn (2012), “ Thành phần hóa học của vỏ
cây

bằng

lăng

nước

(lagerstroemia

speciosa)

thuộc

chi

tử

vi

(lagerstroemia)’’, Tạp chí Khoa học, Trường Đại học Cần Thơ, (22b),
tr.184-189.
5. Võ Văn Chi (1996), Từ điển cây thuốc Việt Nam, NXB Y học, Hà Nội, Việt
Nam.

Tiếng Anh
6. Abiodun Falodun,Sajjad Ali, Irfan Mohammed Quadir and Iqbal M. I.
Choudhary. (2008), “Phytochemical and biological investigation of
chloroform and ethylacetate fractions of Euphorbia heterophylla leaf
(Euphorbiaceae)’’, Journal of Medicinal Plants Rearch, 2(12), pp. 365-369.
7. A.K. Jamal,W.A. Yaacob,Laily B. Din. (2008), “A chemical Study on

Phyllanthusreticulates”, Journal of Physical Science Year, 19(2), pp. 45-50.

8. Barun Kanti Saha, Md. Nurul Huda Bhuiyan, Kishor Mazumder and K.M.
Formuzul

Haque. (2009), “ Hypoglycemic activity of

Lagerstroemia

speciosa L. extract on streptozotocin-induced diabetic rat: Underlying

5


mechanism of action”, A Journal of the Bangladesh Pharmacological
Society, 4, pp. 79-83.

9. Blomster R.N. (1964), “ Isoation of lythrin”, J.Nat. Prod, 27, pp. 15.
10. Byeong-Seon Jeong, Mi Kyeong, Young Choong Kim, and Eung –Seok Lee
.(2007), “Modification of C2 Functional Group on Asiatic Acid and the
Evaluation of Hepatoprotective Effect”, Arch Pharm Res, 30(3), pp. 282289.

11. Carew D.P, Chin T.F. (1961), “ Constituent of Lagerstroemia speciosa (L)
Pers”, Nature, 190(4781), pp. 1108-1109.

12. Comins D.L. (1992), “ Source and sythesis of subcosin I”, oil. Cem., 57, 5807.
13. Della G.M. (1994), “ Polyoxygenated oleanane triterpenes from Hidrocotyl
Ranunculoides”, Phytochemistry, 35, pp. 1017.

14. Eder Bisoli, Walmir Silva Garcez, Lidilhone Hamerski, Caroline Tieppo and

Fernanda Rodrigues Garcez. (2008), “Bioactive Pentacyclic Triterpenes
from the Stems of Combretum laxum”, Molecules, 13, pp. 2717-2728.

15. Eliane Garo et al. (2007), “Asiatic Acid and Corosolic Acid Enhance the
Susceptibility of Pseudomonas aeruginosa Biofilm to Tobramycin” ,
Antimicrobial Agents and chemtherapy, 51(5), pp. 1813-1817.

16. Ferris J.P, Briner R.C, Boyce C.B. (1971), “Lythracese alkaloid”, J. Am.
Chem. Soc, 93(12),pp. 2958-2962.
17. Guy Klein, Jaekyung Kim, Klaus Himmeldirk, Yanyan Cao,and Xiaozhuo
Chen.

(2007),

“Antidiabetes

and

Anti-obesity

Activityof

Lagerstroemiaspeciosa”, Evidence Based Complementary and Alternative
Medicine, 4(4), pp. 401.
18.

Iida. H. (1984), “ Alkaloid from leaves of Lagerstroemia subcostata.”, J. Oil.
Chem., 49, pp. 1909.

6

19. Jehan C.M et al. (1990), “ A keto fatty acid from Lagerstroemia speciosa seed
oil”, Phytochemistry, 29, pp. 232.
20. Kui Su, Min Gong, Jing Zhou, Shiming Deng. (2009), “Study on chemical
composition of Nauclea officinalis leaves”, International Journal of
Chemistry, 1(2), pp. 77-81.
21. Mei Liu et al. (2007), “ Madecassoide isolated from Centella asiatica Herbs
Facilitates Burn Wound Healing in Mice”, Planta Medica, 74, pp.809-815.
22. Ria Biswas, Asish Dasgupta, Anupama Mitra, Subodh K. Roy, Pradip K. Dutta,
Basudeb Achari, Sujata Ghosh Dastidar, Tapan K. Chatterjee. (2005),
“Isolation, Purification and Characterization of four fure compounds from
the root extract of Pluchea indica (L.) Lees. and the potentiality of the root
extract and the pure compounds for antimicrobial activity”,

European

Bulletin of Drug Research, 13(50), pp. 30-34.
23. Sarin L.R, Kapoor L.D. (1963), “ Blood sugar levels during sleep in normal and
diabetic subjects”, Bull. Reg. Research Lab Jammu, 1, pp. 136.
24. Toshihiro Itoh, Toshitake Tamura, Satoru Ogwa, Taro Metsumoto. (1975),
“Differentiation of sterols based ΔRoxo- values on four stationery phases”,
Steroides, 25(6),pp. 729-739.
25. Tzong-Huei Leea Shin-Hun Juang, Feng-Lin Hsua and Cheng-Yi Wu. (2005),
“Triterpene Acids from the Leaves of Planchonella duclitan (Blanco)
Bakhuizan”, Journal of the Chinese Chemical Society, 52, pp. 1275-1280.
26. USP 0097463A1, (2004). May 20
27. US 2007/0010459A1, 2007, Jan, 11,.
28. Ya-Ling Hsu, Po-Lin Kuo, Liang-Tzung Lin, and Chun-Ching Lin. (2005), “
Asiatic Acid, a Triterpene, Induces Apoptosis and Cell Cycle Arrest through

Activation of Extracellular Signal-Regulated Kinase and p38 MitogenActivated Protein Kinase Pathways in Human Breast Cancer Cells”, The

7


Journal of Pharmacology And Experimental Therapeutics, 313(1), pp. 333344.

8


9