Tải bản đầy đủ (.pdf) (10 trang)

Về các nhóm đối xứng không thời gian mở rộng của lý thuyết trường lượng tử

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.62 MB, 10 trang )

'!'
BC p~

..
"'..
BOC.TRtING~HQCCEUIENNGHIEPVA D~

mtfdNGB6I

HOC TONGBOP

m-AMI
m6 BDad

a
NGIm

ETh'E

-===================================~========
Ng1V"bv1Jn ~9

..

n

,...'

..."

""



OAe EQ( J)OI DG IHONGmm GUIi MO.R(8G
onA If mtJIi~ mtfdHG L~G flf

!rQntit

1*

an Pho" !rUn 81 Khoa h9c
ToSn Ji
..
~ 1y th~et -I:a hitu 10201

..

c.1l1V"&n
Dganh V~t

!DImrPROBOem .IE
~..

""""-""""'::."""'"

' :. " , "',
J

,'\

',0',


..1:.1 i'i:~L. I ~i
"~'li'\"~:'~""

- 1966

""""-~~"
, , "t.,

..' ': i'
,.."..-,1

t
j

t:l)\}
.., I hJ 'h::hL,;,:
.
" f
:.'
"-.'t,
~
I
~
~
,. ~
1


cq


hoc Ul,am ~ B~.an V&tJi Ji thwet

trim ~

ihoa T&t 1i

-~

h9O ~6Ds h~

...

~~

~

IDl\IDg ~C11

phS Jib

,

h~~

-

Chi

- KiDh


.

.-

dAn s

If~1n 11690Glao - Giao 811I. PhO.tUn sl.
DucmgTan P1d

.

-

G18.o all It TUn .1.

,

Ng\fO'i nhen xet 11

u~

,~en xet as
,

CO' qUBn nhen xet,

L$
n..mc hW t(l1

,,"


an se ~

~

vao hbi

.

bao vi tid gOi d:~ng chlIm 1$
¥ h9c ~Ang h9$>T.P. JIb Chi
nga;y
thq
nibn 1989

-

Co 121' t1m hiAu lu'n
Tang hC1.P~~
'gia.
.
a

,

-

..

.8n Nha


J4iI1h

an tCl-i !lhll vien 'lrIICIng d:~ h9c

phS gb Ch! I[~

va t~

']hit vi~n

Q~c


.

fIij fJlu

lincm doi ~
khcug ihc,i glan can ~n nhat Qua 1;
thUY6t tI'lZCmgluvng t& tU'C'ngdot t{nh la nhoa Poincare" .Doi
me; Poincare xu§:t phat t~ quan ni~m v~t ly cho rlng khong
.
, ..
",
..
,
thai gian cua ly thuygt tuong do1 hiP
la dang nhEt va d~
hll6ng, vi vb cae d~c trtmg e~h~

lll9'llg t~ khong dU?c
tbay d~l khi tlnh ti~
bo~c quay h~ t9a dQ ichong then. gia.'1.
..
..""........
lfuo~ P01ncace
co 10 tham so, cae vi t~ Qua no la ceo tOaD

tu. 4 - xung l~g

Pp.va 4-j;enXO'1110
men xung luvng ~;"V

..
Nhom conformal

,.."
Ie Mom

.

'..
ioincare

d01 Dmg ch~a Mom
nhu mQt Mom con. h"homconformal la nhom co 15 tham 80, cac
"..
"'"
,
vi ill cua no bao gam 10 vi tll cua MOil. poincare V8 ngoa1 ra


",

C9J1 co vi tll D wong

""..

ung vc11. phep bien

-

~

,

d01 co den tO8 d9 T8

KjA tlJ\;1ng ling vai phep blin d~1 conformal
die trllllg.
Nhoc
conformal
Is nhom r~
.nhSt g1lt ~t bi en hinh non anh sang..
G:i.~

thUt

~t

bien conformal


ngb1~m :tEh1 Xf hptolD-had1"Onpbi
ido. r§ng

nhom d01

ntng

c, neng luvng cao d~c
Poincare

cac thlJc

S8,U :mc nh~n.
b~ng

~ch

d\l8

VEtO

cac ph.p bign dAt doi xttng 'Ych cac tham 85 spinO' dan den
Me):; sieu dot x~g. 'Sieu dO't Ding ket h9'(>cae truang
..
..,~"",..
...... boae
Va ferIti vao cung mpt da tuyen dot xung va do do .dan den
MUng khe Dang to ldn d~ xay dlJng ly thuy't tb6ng i:1hSt c.ac:

,
'..
"",
tllO'ng tee cua cae b,t eO' bBn. cae ly tbuySt traong
.~~iu

d6i ximg co mpt as t:!Dh chat 1; tbUI SO'phin Q g1~11 1'0 rit
so vGi cae l;tbuygt
kbong siiudO't %ling tm:m.g ang, ob
,

t,

..

~t beng 80 ta1
.

vacuum tr1~t

Ji,

.~

'.

.

..


J-

dhuan hoa h~,
tat ca cae gian db vong
~
%Un«
t1eu, trung binh Tacuum CU~ tenxa n!ng

luvng tr1ft tieQ v.v

HIe ~Iu cae 1i tbuyft 81~u

dS1

J


~Dibg~

~S

Db1'~.

ohq

A-~a1-C1.i'-'~,'t

1;12,,",D&b1,.
..


rO r~g

v".4'11 Jf;Q-ch* c&.

chaing II:i.Dh.Uu.~S1
.'

Tlj,.g
. .

.

quA1;12110
1. qlq

1uft Quathe glat 12.1,octbb, ~~8 ,.
giG gh 4'~Dh'~ DUt't h1,D r~h ~1't1 cgng trbh 11 thl1ye1:
Db'. 11&. hf .1,~o dd1 =g

-v6i tbltC 11~1i. c~ vit 1i h~t

Ilguds. ta olio rh8' s1iu 461 x.ing ta 161 thc1a' - 'th,. chi
h1fn 11&~Ii dU1 Db(t
cbo mic v~ d'a' J18l1gt4J. aliA 11
tbu1it th5ug Dbgt ~wng taer' Steu d~1.g'
si' BP dit
m§t

-


trft -1:\1.0 do trons ph~ hOt, bOb chI ad t12ams6 tdl y cqA
04C 1; thuy't tbSD8 Dhlt,-s1&u d61 ~g co tb~ .~~~ quy3t

~

dUVc kIlla oph
thu1'1: 'boD« Db't

thuft' Qua vh cft h1e:tuc07 ~~~. 1i
1cfn (gred unU"1c:atj.on)-, V.V.. .0$0

1inttyet1:12&Dg
.«,

t~

.

t,*o 121fl14.1 ~4t ~" ~iiu hS~

(supergraY1'ty),
sUI1 day Csuperatring)
.. ...
f1"
thee y t,aoDg 81@a dQ1%Qbg;

diu

.
1f


"flu d\P1C ":~Id1ai

.

,BAn luin in J)gbteD oaia, DJQ'tsS 'vCn cD ~gquaDh

c&c

Dbol\401 ~g .; r~, n01 trill. Saa etay '1. w.t#.~ cae v~
. 4:8 d1 8a11DgbUn o. .-. cae, ~~t qa&'.h c~ tl<; ~~I.
-'
.-. ~
8*t hlnh th1io lup 8f.eu 'th~ gtp V$
81h
1;ruWg 0u1 8iiu 481 JOing~ r~ng k't hgp -vthCt81 xUb'
trong 30(2). DUngpb~})thalli '0 120. ttt{~ bcrp s1.~u-~*1Ii.2t
vin 4pg phllmig phap 0$0 MAtt U3n cA. .t1~-~
.clc~ .
Salam. do gt.a di tbll d.
qQ.yllift b161 4A~t~y d~ c.. cic
'toe

~{, 81&u t~6

J)hep'14111
4&1cd 8U~ 4&1~

rJ:,


~~

.~t den cis tnyen do cae 401 12014~t
me lip.
rJJDrQ11gsu (2). %81818.11
tratmg If . 2

tt'O11g 818u c!~1 x.mg
tAng quit,

-

ett~

l'QQgsQut.

WghUno~ cae "1 11811he gLaa c&o~

phb o.

~

cang -Dba t:rutmg 1;hAJJhpJIb dft

vG1 gta

tbuy't

't1'pS


th41 ftOU\l1l 1141 b1ea

81~

461 =s .) r~ng. tao gt8. tha 4Il11Ooio It' th~ glia do hlJa
tUQ'Ag!paD_t 411. owl 0&0 tN(,q
tb$mr pItIia.trong sUa.

bvo.s. ..
4-

2 t6acfi-t.

.

.

'.


->

-'.-.

-

.Uu
xk1
dl1
Ii ;;


Xh1o .at blim thvc lup 81eU kbong glan bar80111e Va
t1'llCmgg1a1 t:Ccb cu8 nm)1Iitac gi8 (;olperin. OgievetvA cOns 8¥ - blM tbiic lufn c!1tVCtbw nhin 18 raOta day-c
a~ "'~cblt
Chi nb't cac li thu;ret sleu dol xUng';'
r§.t:g
2 cbUa 481=g
trong SU(2). JIbe, hlnb tbde lufn ~;rtcac

bn>ermul'tiplet

cU: s1eu dO1

.

JJ.

2 chzqe 110 1;. bO1. cac

s1€u tralmg tU1 t:Coh - cie 8ieu truang kboag bt rUg
~Qc
d01
bb1 cae di'u klin hincbe cO t:Cnh ch!t ap dlt. Do do.'
vcn eac sUu tr~g'
gial ticb. co tb' 8P dpg phuong pbap
Jibu steu tm~g. tAng
~
;"" tbu c'c 'hi ihac l1'n..'" hi cic beB!
tllO'ng quan h.l diem cua cae t1'llC111g

thaw pbb. ltet qua, tac
..

",..

gt'8 tbu d.
";

~A-_'"

;

J

'".

cae 'bi tbllC g1ils eae he. tvcmg quaa.ba1. cHell
.

cue. cae t~

,

thanb p.bln trOl1g .cae h)'perDlIUplet
Sohn1us va Howe-Stell
!oWD8end.

..

-


doi mg
~~c

J'a;ret-

-

.."

Xhao 8at viic

'

,_if

_t

if;

,

hvp dQ1 DDg conformal TO1. sUu

th@h dol :dng rOng h(l1UDot =g

superconforllBl.

~;


neu V$ cllling m:LDh minh d\ sau v\ tiell cbu~
hl~p
bien' 8llperconforml:
Hlu 119.t Lagrangian
slell do! Ding,
v~
dang thC1. le. b1~p 1:d..~ conforl!lal tbl 1; tbllyet; le.ld~i Dng
superconformal.
DUng 1.. v{ 41\1II1Dh b9a, tae gi8 xet
d..nh
bS:t bleD conformal
va superconformal
cua aO hl.nh TO hu6ng
sih
deft :.Ding vcn tv tllO!lg ,tee gs3 .va 88 h1nh dieD dOng
l~c sielld01
a"

xttng cuB 188S. Zumino.
%"

.1-,-"""

..

- De t1111h1el1 cae die hnn cua cae 11 thu1et
"...
~
.'-,
,..

co dol :nmg eonforll81 va 8&q1.r83formal
bt pba Ta

tee 818 .i d' xuSt va kb~o Bat 1110
binh 11 tbll1't

'..
co dol

'
nmg

..
trao-'Ig
tv phtd,

trag

trong siell khanggian
(2,2)
8uperconformal
b+:t
pba va t~ pilat nhc, t~D tf1 nghl~1tt c~ c:l~n lo~i l.nstanton
t;~ pJt~
tthl~ t~g.6.pha r"s va tv phat d61 Ding, 80

:;

.,



hUb. .~ ta cae fhlDs c1Gs 1IIfIt8to"& aO1;~

aOt ~

.

:tera1ont\tcmgtaa ..

miDg. Ph1lCmgtrlm

~t~1Q11
1_0.

cua boeQl1 CAP D8h1faa ch~
~

'

trong .~

."

,

11

v~

4~1


inatanton
..,

xac 9'a tIlc1Dg \fIIg
.

..

cua :tera1on.
,
Cae kIt

bo~

D'tiauaft c ~s~u

.-.,

..

qua cua tae gia Ita. dktgc c&ng b8 trong

bao tran cae t8P Chi. o"Terpchi T!t .Ji", "Czechoslovak

"

5 ba1
...


Journal of P1Q-jics", "~eng baa ihoa h9C Dp h9C tADg hClP
~8nh ph611& Chi 14inh" (xem b~ danh JII.\1C
cae c6ng trlrm

GOngb8
cua-tae gi; theo 4A t8.1 1$
"
ntV).

Ban
1*
'1

an

0,

eu8i ban tan tit

an, Dgo81phh .& ~u va k't 1utn, CO5
"
chU'ang, J php.1\1C J tg!a °113 trang", Sau ~ 1a n~1
dung tt.

tat !cae Ct.oIc1Dg
cui 1uen an.

+


+
+

6


Cb~g
,

«

I

~,

mfOjt001 D}.riG, POINCJJiE
n'clc
ilf R~rm dA 1;0
'........
;fJJ\

~

mane die trlln~ uhf!' mon V$O 11nh "vc
ne,b1& c~ trong &) ~~ Sia tr-lnh ~y cae kiln thuc ca b6D
Ch~g

~


v~ t:b&I d8r
Poincare
con:f'o.rmel. %thom81311 d6i

\Fa cae ',1DC1rfmg

clla no I 1110111

Ding vA nh~tn auperoonfor~81.

,~.
..,
..'A
,
.
1.- ~~J?o1nce.~:
lbomPoincare t <>ngquat P 1a
'tIt ~ ole Ph~p bign d~1 tw98d~ co dvng:
,

~

~-

V

,
Mom

'


I\~xv

+.p

(I.1)

'trong do
11 1.119.trfn c~ pbep b1Sn d~l Loren
~,\, 1e Yecta tbh uSn 4- *98 dQ. Ibom Po1Acue

t6ng

qUt

la

htPP~

Jabomcon cui P @1I ~e phep bi en d~1 (1.1) ..61. ~etl\.

va ~~1. 1h,6Ephil Vf1l n8ng
u.~o'

T:i.en ~
#
~

bS::t bib


cue MOlD Po1Jtcare

hfP ki h1fu

tllO'ng dot eua lith uygt lU911«
';0
"
...

tLlO'!lg
dQi tum d.

phat b1E!11Mil 8au: ,"V()1. phep 'tie

Po~nca"

treng

~..'
u~ 1;a

htp,
.

v.cta

1

thai


., Ci>"
cue ahOmcJo.

bien cfAl thee bl~u c1dn

.,.
Pi"

..

,
cae

,

Uh t,c
la Dboll 10 them eS,
Vi t~ 1i. 4 vi ta tb;m tUn va 6 vi t&i quay.

,-,

tit
.

clol

.f,\"

..,


..'

dall 40 -c,agi8 trinh bBy dQi 80 cac vi tll. cue JIhOm
rQincare,

,

cue

,

phUO'J1gPh~p pn6n 1091 ~e bl~u dien
,."
A."',,-

.."

dQl

so nhC)1,P,1h ~

cae

gia

tr:1, rieng

2.-

Cae Sp!nCf

Loren t Cee spina
'

bit

~.
,

$ian Teet a phllC he 1

-

'"
en 1 ~U
'

th\1c

.
h1tn

Cbs

cIQ.J
t
.11&

,cua cae -.as 1 II1r

,


..

.

.

A

la cae yeu to cue lchuJ18

~.
o1eu

~'"
d,i<311

.
<:<:"80'

t

cue

,
,.. pbu v~m nang cue.. n}:),QIt;Loren r.Ung L...,. )
( 2, C) (Dbom
nhq~
SL'.A
, "

...'",
CO hal khong gietn bieu d1e1l khac May 't~g
~
v(;i
ha1
bi~u d1'In 1Ih.ang.'t IIO'Agduong cue SI,{ 2. C) , do 40 cO .hat


10fl spinal 8pinO' oh1ral-'t~1
'i~!-;6
khaaS- ~-d;i;)'~
sp1nO'Ohiral phs1 (oh! 84 cO eft..). Cae eptAO' ha1. thUh
."phlD

..

".

do <111110"
891 11 cae spina \Yeylvi (flu Ueu cSuve 'fe,l

3

.

duzag de .a h nO't1"1D6.

DW1 pbip nstJJch If~ toe. 4~. spina

m


cbi

e6 k!16Dg

ob«. tren ct1\1,ln thanb ~tDa '9'c7tchI ,88 cO ch& da!\ va ,
n~
1,t."£I~Tiftpbep btln ~~1 00 t{Db e1tft l!-6 c!uO1.

dfDg lI't phep blln. .
.."".""
"""",,::
( ~p:1J1O'. )
biE;U dlen Va kbao 8at ceo spIna 4 tb8Dh p~
hong tNCmg bvp tADg quat bt8ptDa cO 4 tbUh phh phtic Ii-PI day la tr1img b9P cae 8p1DO'Dirac. 111\1 b& sung them
cU.'u IclVD tbU'C llajorana
1'c;r C 1f'T 't' 9 tbl Qua' co 4

.

thanh

an

phh

thyc



.." . cSOe. m...
"'IA! nh1enA
%1&0

,
haong

"...)1
'!Ir..
nay
69P nh111'U

Ii DO - 40 :a;c liP
"r~g cac clot hot v,t Ii t~ng qqa1;Dhlt_hJD dl' 01\1 trac 0:
- G chi co th4 Ie. t{eb trtIc t11p cua nbO.>f1'otncaft
v~ .
IIIlOm
\
'boa Dg,1. Sa'1 do :m1t hip

~

Jajorua).

J.- BbOID819'1 461 ~t
i)j .;. rOag !tho. 441 ~
'oincban" cSlu DgWt1;a *l~ Dbo. G obaa Dbo. Poincare,,;"
UJO1;


, do1
","X!.ZUghong
Dbom

t

(spina.

cl61-xtiag

trong.

cac. cI~

,.

d

..,.,.,

Iuy Dbien cO tl1l d1 D hOD*c c8c11ad ~
. ..,
'- ,
.. ut
....
cac %1<1108
G Idt'angpb81 la cac nM. Lt. thm.S,.m:mg - 1&
""


~

;.

cae Mom Lie phan biG (graded).
Mn cOM cac" Y1
~.(thu9c pha. biG 0 '9'4 cI!IIJO&91 14 cae

~" CUB Dboll P01noare

Vi t-i ch~n) dua them cae 1f1 t~ $piDC1(Ct. . Q. Hth*
pban ~o 1 .:.' dJ.J9'C~1 18 cac vi 1;~ Ie). Dt1' as ma rQng,
"It
.. ..9
".'
""
g8m oa giao bon tit .. pttan g1ao hoeD tu. lChoa tmmg tJD8 'tCi'1
ct;1 aO nay dll9'C ~1 1.8 nbO:mdeu dB! xUrig;

8


"

"""

dOi Dmg. phan
~-"

slc¥


.

~..

",

,

hum
bay ct.i 8 6 vi tl.: cua nholn s1€\.<
, b ..
""~'
.
"
1001 oac leudieD uat tha quy cue d~l
EO'
..""
v
.
.
,.~ bi & c1 ..,
vaG
eu ten cua del
80 nay co net d~c Di~t

Sau do tac"l1i

,


401 xung.

"1a ca'; boson va cac :fermion n~m trong cims m9t sUu da. tUJ.I~;J
va cO cims 11116:1
luvng.
..
"'~ III\lC nay
.
4.- ~ieu khBn~~~ - s~i~ t.rsmpg:
..Lrongt;Leu
teie gie. trlnh 1187hbh tbalC 1.

~81eukhiiDg gian

Y8

s1Cu

tmang dot vc11 slall doi %Ung III1nl11a1 vat 1 vi t{, splnO' (N.1)StEIl kbang sian ls kbqg1an
m& rSiDg cb.m cac t08 d9 khong
thO1. g1an thOng thuDon.s . va c&e toe d Q spinO' ph8n €1ao been.
BUu traang ls cac 'tzuOng ne dpm trang
SUIl ][bong gian.

Hlnb th&ic 1ujn. slau
tuyen

slell

lofD


b(t

.Ugp tbeo

dol'

traOng cho phep mOt~ 89n gbe

%Iing. 1.egrangian

b(t

bLh n cac guy tIc Fe7Dng& ngii 8:!.e~ truoemg.
~.
.~

bien,

.

1i tbQet

cae

eta

nh1'u

cO th~ phat b1~u trio


5.-, Jgom
con1'orMl: .111Jbomconforlla1 cu8 kh6ng thO1 glaD
,~
d01 't98 d9 bao g~m:

..

18 Dhomcac ~ep ~~

- cac phep bi&n-a&l cue Mom Foincare,

-

Phep Mill

-

. ~> 0
Phep bl.Sn etAl eon1'orma1 dIe trung

,

dA! co din toa

.~~

%~

%


..

~ . or.1{xl (~
D

..

dQ ][bong thCn. g1an

-~

x2),

tT(-x}

.

(I.2)

1-=.-c2x2 (I. 1)

lIhom conformal co 15 them 86. cac v1 tu. 141'i1,&\'"
~
,
I \

va K}\.

'


Sau do tae gi~ trlnh 18y d,1 86 cao vi tal, gisi
b8y
thIGhvat Ii oao pbep'b1fn et~l (I.2) ya (I.3>,.tr1nh

,
phuO'Ag phap

II
Jt
cae bieu

I-

dien cam 8inh cas Maclcey, Salam de
L
a
.,.
..
III II'
ao dtnb quy lut~ bi.u do! cna toen hr tmcmg doi YC1 cae
,
!It_"
.,
phep billU.l 401 cua ahom confer_l.
II

A



6 - ~O. auperooafo~, 1IItOa
~omu.

1a ..

.

..

0- .ahOa
00a1'01"881
.. oa- cia-

DI too thimll do1 .& kla

..

~

.~

T1

~

8p1AO'.

ta pb8t t1tb yao 481 a8

..

..""..
ooafo1'1l812 n tw
fI.c'" mOtvi. tll vo haons
cae hi tl..m bop YJ _0 .tJtb cf41 84 8UpU'OOllfOr8alII.
ap1DG'S~.
.

JJI/
.

trinh -7.
Cb

..

U.

sIiu WI XIfBGJ! ROBO

d:r

YCh~I

.'

~.~

(2f

-.


1.- C"'Q nhna at an ~. 1 "Zm'Ia' ~ ..'
JIbc)a
aia. do1 DD8
-~
...
...
*'.,
t nnh bay acbuung I la 110'*g
aptDCt be Dltft cua nhOm 461

"

II'"

*'.6'

mag Po1ncar.. ~ &91 Dbo. 40 18 81eu 481
11 1 (I ki
h1.jQ 86 ...1 1a; spina). cO thi .0. r9ag at cao Dho. 81eu clSl
~g
all;. Jl vi tu. &pUla (Ii> 1). ]flu 117 »ft tg sp1Da @ 18
bilu d11a fXI8b c~ clSI xUng t1"ODgSU(]I) ta 00 cfel s4 81811
., *' .
~
.
'~.
*'
dot XIIIIg110'rOag ...t hVJ»IIOt each kb&tg tIa thl8mB dol ~
khong thCtt g!.8D


va

4ft =a

.

hong

Sf (]f).

.
~.
.
'fruimg h9P 40'!1 paD JIbI t oua 818u QU~D1Dg..., rOD&
..

18 trWl1g h9P steu cI41 Dug wb rpng kIt hgp Wi :a8g
Isotopic).
ceo hi u.Rc pb8n giao hoD
trang sue 2) CdS1 ~
..
.'
I
1
(

.,.


Qua cae ...1 tal ap1Da Q()(1 . 1~ 1. 2) t%'Gag t rwag
trung tam 00 dong:

t

Qo<.18

{T; .

Qfi3
Q':j
/3

}
~
)

)
j .
l Qed' ~/'=' )~
~

. -Ii

hqp co

21 ~i~ ~ecp

Z,


(II.1)

2ieU e..
~;S

1l',

(11.2)

j

. 2~1 (vf~-.

-

~.

en.)

bch



×