Một số giải pháp hoàn thiện công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực tại công ty cổ phần cao su sao vàng

B GIÁO D C ÀO T O
TR

NGă

I H CăTH NGăLONG
---o0o---

KHÓA LU N T T NGHI P

TÀI:

M T S GI I PHÁP HOÀN THI N CÔNG TÁC
ÀO T O VÀ PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C
T I CÔNG TY C PH N CAO SU SAO VÀNG

SINH VIÊN TH C HI N : ÀOăTRÀăMI
MÃ SINH VIÊN

: A23773

CHUYÊN NGÀNH

: QU N TR KINH DOANH

HÀ N I ậ 2016


B GIÁO D C ÀO T O
TR

NGă

I H CăTH NGăLONG
---o0o---

KHÓA LU N T T NGHI P

TÀI:

M T S GI I PHÁP HOÀN THI N CÔNG TÁC
ÀO T O VÀ PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C
T I CÔNG TY C PH N CAO SU SAO VÀNG

Giáoăviênăh

ng d n

Sinh viên th c hi n
Mã sinh viên
Chuyên ngành

: ThS. V ăNg c Th ng
: ƠoăTrƠăMi
: A23773
: Qu n Tr Kinh Doanh

HÀ N I ậ 2016

Thang Long University Libraty

L I C Mă N
Trong quá trình th c t p và hoàn thành Khóa lu n t t nghi p, em xin chân
thành c m n gi ng viên ThS. V Ng c Th ng, ng i đư tr c ti p h ng d n, giúp
đ và t o đi u ki n cho em c h i hi u bi t v công tác đào t o và phát tri n ngu n
nhân l c t i doanh nghi p đ em có th hoàn thành bài khóa lu n này.
Em xin chân thành c m n các cô chú, các anh ch t i Công ty CP Cao su Sao
Vàng đư t o đi u ki n, giúp đ c ng nh cung c p s li u, thông tin và t n tình ch
b o, h ng d n em trong quá trình em th c t p t i đây đ hoàn thành t t bài khóa
lu n này.
Em xin chân thành c m n!
Sinh viên th c hi n
ào Trà Mi


L IăCAMă OAN
Tôi xin cam đoan Khóa lu n t t nghi p này là do t b n thân th c hi n có s
h tr t giáo viên h ng d n và không sao chép các công trình nghiên c u c a
ng i khác. Các d li u thông tin th c p s d ng trong Khóa lu n là có ngu n g c
và đ c trích d n rõ ràng.
Tôi xin ch u hoàn toàn trách nhi m v l i cam đoan này!
Sinh viên
(Ký và ghi rõ h và tên)

Thang Long University Libraty


M CL C
L IM

U

CH NG 1. C S LÝ LU N V CÔNG TÁC ÀO T O VÀ PHÁT TRI N
NGU N NHÂN L C............................................................................................................... 1
1.1. M t s v n đ c b n v qu n tr ngu n nhân l c .............................................1
1.1.1. Khái ni m v qu n tr ngu n nhân l c ..............................................................1
1.1.2. Vai trò c a qu n tr ngu n nhân l c ..................................................................1
1.1.3. M c tiêu c a qu n tr ngu n nhân l c ..............................................................2
1.1.4. Ch c n ng c a qu n tr ngu n nhân l c...........................................................3
1.2. T ng quan v công tác đƠo t o và phát tri n ngu n nhân l c ..........................4
1.2.1. Khái ni m v đào t o và phát tri n ngu n nhân l c .........................................4
1.2.2. Ý ngh a c a đào t o và phát tri n ngu n nhân l c ...........................................5
1.3. Các ph

ng pháp đƠo t o và phát tri n ngu n nhân l c ..................................7

1.3.1. Các ph

ng pháp đào t o và phát tri n cho cán b qu n lý và nhân viên ......7

1.3.2. Các ph

ng pháp đào t o công nhân...............................................................11

1.4. Trình t xây d ng m t ch

ng trình đƠo t o và phát tri n ngu n nhân l c ......12

1.4.1. Xác đ nh nhu c u đào t o và phát tri n ...........................................................12
1.4.2. Xác đ nh m c tiêu đào t o và phát tri n...........................................................13

1.4.3. L a ch n đ i t
1.4.4. Xác đ nh ch

ng đào t o và phát tri n ........................................................14
ng trình đào t o và phát tri n, l a ch n ph

ng pháp ...........14

1.4.5. L a ch n giáo viên đào t o và phát tri n .........................................................15
1.4.6. D tính chi phí đào t o và phát tri n................................................................15
1.4.7.

ánh giá sau đào t o và phát tri n ...................................................................15

1.5. Các nhân t

nh h

ng t i công tác đƠo t o và phát tri n ngu n nhân l c ........17

1.5.1. Nhân t bên ngoài .............................................................................................17
1.5.2. Nhân t bên trong ..............................................................................................18
K t lu năch

ngă1........................................................................................................20

CH NG 2. TH C TR NG CÔNG TÁC ÀO T O VÀ PHÁT TRI N NGU N
NHÂN L C T I CÔNG TY CP CAO SU SAO VÀNG ................................................. 21
2.1. Gi i thi u v Công ty CP Cao su Sao Vàng ......................................................21
2.1.1. Quá trình hình thành và phát tri n c a Công ty CP Cao su Sao Vàng..........21

2.1.2. Ngành ngh kinh doanh c a Công ty CP Cao su Sao Vàng ...........................22


2.1.3. Quy trình s n xu t c a Công ty CP Cao su Sao Vàng ....................................23
2.1.4. C c u t ch c c a Công ty CP Cao su Sao Vàng ..........................................25
2.1.5. Ch c n ng, nhi m v c a t ng b ph n ..........................................................26
2.2. K t qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a Công ty CP Cao su Sao Vàng
trong nh ng n m 2013 ậ 2015 ...................................................................................30
2.3. Th c tr ng công tác đƠo t o và phát tri n ngu n nhân l c c a Công ty CP
Cao su Sao Vàng ..........................................................................................................33
2.3.1. C c u lao đ ng c a Công ty CP Cao su Sao Vàng ........................................33
2.3.2. Th c tr ng công tác đào t o và phát tri n ngu n nhân l c t i Công ty CP
Cao su Sao Vàng...........................................................................................................36
2.4. Nh ng k t qu đ t đ c và h n ch còn t n t i trong công tác đƠo t o và
phát tri n ngu n nhân l c c a Công ty CP Cao su Sao Vàng.................................47
2.4.1. K t qu đ t đ

c c a Công ty ...........................................................................47

2.4.2. H n ch còn t n t i c a Công ty.......................................................................48
2.4.3. Nguyên nhân c a nh ng h n ch còn t n t i trong công tác đào t o và phát
tri n ngu n nhân l c c a Công ty ...............................................................................49
K t lu năch

ngă2........................................................................................................50

CH NG 3. M T S GI I PHÁP HOÀN THI N CÔNG TÁC ÀO T O VÀ
PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C T I CÔNG TY CP CAO SU SAO VÀNG .... 52
3.1.
3.1.1.

nh h
nh h

ng phát triên c a Công ty ...................................................................52
ng phát tri n chung c a Công ty ......................................................52

3.1.2.
nh h ng phát tri n trong công tác đào t o và phát tri n ngu n nhân l c
c a Công ty ...................................................................................................................53
3.2. Phân tích nhân t nh h ng t i công tác đƠo t o và phát tri n ngu n nhân
l c c a Công ty CP Cao su Sao Vàng ........................................................................53
3.2.1. Nhân t bên ngoài .............................................................................................53
3.2.2. Nhân t bên trong ..............................................................................................55
3.3. Gi i pháp hoàn thi n công tác đƠo t o và phát tri n ngu n nhân l c t i Công
ty CP Cao su Sao Vàng ...............................................................................................57
3.4. M t s ki n ngh v i NhƠ n
K t lu năch

c ..........................................................................61

ngă3........................................................................................................62

K T LU N
TÀI LI U THAM KH O

Thang Long University Libraty


DANH M C VI T T T

Ký hi u vi t t t

Tênăđ yăđ

CP

C ph n

CBCNV

Cán b công nhân viên

BH&CCDV

Bán hàng và cung c p d ch v

KHKV

K ho ch kho v n

MT – AT

Môi tr

NCPT

Nghiên c u phát tri n

PG

Phó Giám đ c

TNDN

Thu nh p doanh nghi p

XN

Xí nghi p

XNK

Xu t nh p kh u

ng – An toàn


DANH M C B NG, BI U,ă

TH ,ăS ă

B ng 1.1. So sánh gi a đào t o t o và phát tri n nhân l c..............................................5
B ng 2.1. B ng k t qu ho t đ ng kinh doanh c a Công ty trong n m 2013- 2015.....30
B ng 2.2. C c u lao đ ng c a Công ty n m 2013 - 2015 ............................................34
B ng 2.3. Nhu c u đào t o và phát tri n c a SRC n m 2013 – 2015 ...........................38
B ng 2.4. M c tiêu đào t o và phát tri n ngu n nhân l c c a SRC.............................39
B ng 2.5. Chi phí đào t o và phát tri n d tính c a SRC trong n m 2013 – 2015 .......45
B ng 2.6. Chi phí đào t o d tính trung bình theo t ng đ i t ng c a SRC trong n m
2013 – 2015 ...................................................................................................................45
B ng 2.7. ánh giá k t qu ho t đ ng kinh doanh c a SRC n m 2013 – 2015 ...........46

B ng 2.8. K t qu th c t c a công tác đào t o và phát tri n ngu n nhân l c c a SRC
trong n m 2013 – 2015 ..................................................................................................47
B ng 3.1. B ng k ho ch s n xu t kinh doanh n m 2016 .............................................52
S đ 1.1. Trình t xây d ng ch

ng trình đào t o và phát tri n ngu n nhân l c .......12

S đ 2.1. Quy trình công ngh s n xu t c b n c a l p xe .........................................23
S đ 2.2. C c u t ch c Công ty CP Cao su Sao Vàng .............................................25

Thang Long University Libraty


L IM
1.

U

Tính c p thi t c aăđ tài

Trong th i k , khoa h c k thu t phát tri n cùng v i s h i nh p kinh t qu c
t , nh ng cu c c nh tranh gi a các doanh nghi p ngày càng tr nên gay g t.
có
th t n t i và thích nghi đ c v i hoàn c nh này, các doanh nghi p luôn ph i không
ng ng đ i m i. Trong đó, vi c nâng cao ch t l ng ngu n nhân l c là m t trong
nh ng bi n pháp đ các doanh nghi p t n t i và thích nghi đ c v i s bi n đ i c a
th tr ng. M t chính sách đào t o và phát tri n ngu n nhân l c h p lí s phát huy
s c m nh ti m n cao nh t, phát huy kh n ng làm vi c, kh n ng sáng t o c a
ng i lao đ ng, nâng cao trách nhi m, tinh th n làm vi c, t ng n ng su t lao đ ng
và hi u qu kinh doanh.

Vi t Nam đang trong th i kì phát tri n khi h i nh p v i n n kinh t toàn c u,
v i nh ng c h i và thách th c ch a t ng có, đòi h i ph i có ngu n nhân l c thích
ng. Tuy nhiên, ch t l ng ngu n nhân l c c a n c ta hi n nay v n còn th p,
ch a th đáp ng đ c m c tiêu phát tri n c a xã h i. Chính vì v y, nhu c u đào
t o và phát tri n cho ng i lao đ ng ngày càng tr nên quan tr ng và c n thi t.
Ngu n nhân l c là tài s n quý giá nh t so v i t t c tài s n khác c a doanh nghi p,
là y u t quan tr ng quy t đ nh đ n s phát tri n và thành b i c a doanh nghi p.
Sau m t th i gian th c t p t i Công ty C ph n Cao su Sao Vàng, em đư tìm
hi u, nghiên c u v ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a Công ty và nh n th y công
tác đào t o và phát tri n ngu n nhân l c là m t trong nh ng công tác quan tr ng
nh t c a Công ty. Tuy nhiên v i s phát tri n m nh m c a khoa h c công ngh ,
môi tr ng kinh doanh thay đ i… thì công tác đào t o và phát tri n ngu n nhân l c
trong công ty c ng th hi n ra nh ng t n t i, h n ch . Vì v y làm th nào đ hoàn
thi n, nâng cao h n n a hi u qu công tác đào t o c a Công ty nh m nâng cao trình
đ cho ng i lao đ ng, nâng cao kh n ng c nh tranh c a doanh nghi p? ây c ng
chính là lí do em ch n đ tài: ắM t s gi i pháp hoàn thi n côngătácăđào t o và
phát tri n ngu n nhân l c t i Công ty C ph n Cao su Sao VƠng”.
2.

M căđíchănghiênăc u

 Tìm hi u th c tr ng và đánh giá công tác đào t o ngu n nhân l c t i Công
ty C ph n Cao su Sao Vàng.

xu t m t s gi i pháp hoàn thi n công tác đào t o ngu n nhân l c cho
Công ty C ph n Cao su Sao Vàng.
3.

iăt

ng và ph m vi nghiên c u

i t ng nghiên c u: Công tác đào t o và phát tri n ngu n nhân l c t i Công
ty C ph n Cao su Sao Vàng.


Ph m vi nghiên c u: Nghiên c u công tác đào t o và phát tri n t i Công ty C
ph n Cao su Sao Vàng trong kho ng th i gian t n m 2013 đ n n m 2015.
4.

Ph

ngăphápănghiênăc u

 Ph ng pháp t ng h p: ngu n tài li u t internet, sách giáo trình, t ng h p
các d li u (s li u c a công ty)
 Ph
5.

ng pháp phân tích, đánh giá…

K t c u khóa lu n
Khóa lu n g m 3 ch
 Ch

ng:

ng 1: C s lý lu n v công tác đào t o và phát tri n ngu n nhân l c

 Ch ng 2: Th c tr ng công tác đào t o và phát tri n ngu n nhân l c t i

Công ty C ph n Cao su Sao Vàng
 Ch ng 3: M t s gi i pháp hoàn thi n Công tác đào t o và phát tri n ngu n
nhân l c t i Công ty C ph n Cao su Sao Vàng

Thang Long University Libraty


CH

NGă1. C ăS LÝ LU N V CỌNGăTÁCă ÀOăT O
VÀ PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C

1.1. M t s v năđ c ăb n v qu n tr ngu n nhân l c
1.1.1. Khái ni m v qu n tr ngu n nhân l c
M i t ch c đ u đ c t o ra t nh ng cá nhân - con ng i hay còn g i là
ngu n nhân l c. B i v y, có th nói ngu n nhân l c c a m t t ch c là m t t p h p
g m nh ng ng i lao đ ng làm vi c trong t ch c đó. Ngu n nhân l c còn có th
hi u là ngu n l c c a m i con ng i, nó bao g m th l c và trí l c:
 Th l c là s c kh e c a c th con ng i, nó ph thu c vào s c vóc, tình
tr ng s c kh e c a t ng ng i, m c s ng, thu nh p, ch đ n u ng, ch đ làm
vi c và ngh ng i, ch đ y t . Th l c c a con ng i còn tùy thu c vào tu i tác,
th i gian công tác, gi i tính…
 Trí l c là kh n ng quan sát, kh n ng c a trí nh , kh n ng t duy, trí
t ng t ng, k n ng th c hành, s c sáng t o, quan đi m, lòng tin, hành vi đ o
đ c... c a t ng con ng i.
ng th i trí l c c ng là s ph i h p gi các n ng l c
này đ t o thành m t k t c u h u hi u.
Qu n tr ngu n nhân l c hay còn g i là qu n tr nhân s có th hi u và trình
bày nhi u góc đ khác nhau:
 Là m t trong nh ng ch c n ng c b n c a qu n tr t ch c, qu n tr ngu n

nhân l c bao g m vi c ho ch đ nh (k ho ch hóa), t ch c, ch huy, và ki m soát
các ho t đ ng nh m thu hút, s d ng, và phát tri n con ng i đ có th đ t đ c
các m c tiêu c a t ch c.
 N u xét đ n các ho t đ ng c a qu n tr ngu n nhân l c thì qu n tr ngu n
nhân l c là vi c tuy n d ng, tuy n ch n, duy trì, phát tri n, s d ng, đ ng viên và
cung c p ti n nghi cho nhân l c thông qua t ch c c a nó.
Tóm l i, qu n tr ngu n nhân l c là h th ng các tri t lý, chính sách và ho t
đ ng ch c n ng v thu hút, đào t o – phát tri n và duy trì con ng i c a m t t
ch c nh m đ t đ c k t qu t i u cho c t ch c l n nhân viên. (Theo PGS.TS
Tr n Kim Dung)
1.1.2. Vai trò c a qu n tr ngu n nhân l c
Y u t đ nh n bi t m t doanh nghi p ho t đ ng t t hay không t t, thành công
hay không thành công chính là ngu n nhân l c c a doanh nghi p đó. Nh ng th
còn l i nh : máy móc thi t b , c a c i v t ch t, công ngh k thu t đ u có th mua
đ c, h c h i đ c, sao chép đ c, nh ng con ng i thì không th . Vì v y có th
1


kh ng đ nh r ng qu n tr ngu n nhân l c có vai trò thi t y u đ i v i s t n t i và
phát tri n c a doanh nghi p. Qu n tr ngu n nhân l c có b n vai trò c th sau:
 Vai trò hành chính: Cung c p th t c hành chính nh k ho ch đào t o,
đánh giá quá trình th c hi n và h th ng tr thù lao, b o hi m xã h i, phúc l i xã
h i,… đ khuy n khích s cam k t c a nhân viên đ i v i t ch c.
 Vai trò h tr :
 L p k ho ch chi n l

c c a m t t ch c;

 Giúp nhân viên qu n lý kh ng ho ng;
 Gi i đáp các th c m c, khi u n i c a nhân viên.

 Vai trò tác nghi p:
 T ng t m quan tr ng c a qu n tr ngu n nhân l c trong vi c t o ra l i th
c nh tranh b n v ng c a doanh nghi p;
 Xây d ng, tri n khai các ch

ng trình và chính sách ngu n nhân l c;

 Tuy n d ng, đào t o và m t s ho t đ ng khác.
l

 Vai trò chi n l c: Qu n tr ngu n nhân l c là quá trình h p nh t chi n
c ngu n nhân l c và m c tiêu c a t ch c:

 Tham gia vi c ra quy t đ nh liên quan đ n sáp nh p, mua l i, c t gi m
quy mô, tái c c u t ch c;
 Xác đ nh nhu c u v k n ng và con ng

i trong t ch c.

1.1.3. M c tiêu c a qu n tr ngu n nhân l c
l
l

M c tiêu c a qu n tr nhân l c là nh m cung c p cho doanh nghi p m t l c
ng lao đ ng có hi u qu . Ð có đ c ngu n nhân l c đáp ng đ c cho chi n
c phát tri n, qu n tr ngu n nhân l c có ba m c tiêu c b n sau đây:

M c tiêu đ i v i xã h i, doanh nghi p ph i tuân th pháp lu t, b o v quy n
l i ng i tiêu dùng, b o v môi tr ng, và thành l p t ch c Công đoàn. Doanh
nghi p ph i ho t đ ng vì l i ích c a xã h i ch không ph i ch c a riêng mình.

M c tiêu đ i v i doanh nghi p, các ho t đ ng qu n tr ngu n nhân l c nh m
gia t ng l i nhu n, đ t m c tiêu kinh doanh và c ng c , duy trì s l ng c ng nh
ch t l ng lao đ ng, t o đi u ki n thu n l i cho môi tr ng làm vi c c a nhân viên.
ng th i, doanh nghi p ph i g n k t đ c các ho t đ ng qu n tr ngu n nhân l c
v i các k ho ch chi n l c dài h n c a t ch c.
M c tiêu đ i v i cá nhân, nhà qu n tr ph i giúp nhân viên đ t đ c các m c
tiêu cá nhân c a h . M i nhân viên đ u có c h i đ c đào t o và phát tri n, có
vi c làm n đ nh, đ c đánh giá công b ng, đ c tôn tr ng. Nhà qu n tr ph i nh n
2

Thang Long University Libraty


th c r ng n u lãng quên m c tiêu cá nhân c a nhân viên, n ng su t lao đ ng s
gi m, và nhân viên có th s r i b doanh nghi p.
1.1.4. Ch c n ng c a qu n tr ngu n nhân l c
Ho t đ ng qu n tr ngu n nhân l c liên quan đ n nh ng v n đ thu c v
quy n l i, ngh a v và trách nhi m c a nhân viên nh m đem l i hi u qu cao cho c
t ch c cùng nhân viên. Trong th c t , các ho t đ ng này r t phong phú, đa d ng và
có nhi u s khác bi t tùy theo nh ng đ c đi m v c c u t ch c, công ngh k
thu t, nhân l c, tài chính, trình đ phát tri n c a t ch c đó. H u h t, các t ch c
đ u ph i th c hi n các ho t đ ng c b n nh : xác đ nh nhu c u nhân viên, l p k
ho ch tuy n d ng, b trí nhân viên, đào t o, khen th ng, k lu t nhân viên, tr
công,… Tuy nhiên, các ho t đ ng này đ c phân theo ba nhóm ch c n ng nh sau:
1.1.4.1. Nhóm ch c n ng thu hút ngu n nhân l c
Nhóm ch c n ng này quan tâm đ n v n đ đ m b o có đ s l ng nhân viên
v i ph m ch t phù h p cho công vi c c a doanh nghi p.
có th tuy n d ng đ c
đúng ng i cho đúng vi c, tr c tiên doanh nghi p đó ph i c n c vào k ho ch
s n xu t, kinh doanh và th c tr ng s d ng nhân viên trong doanh nghi p nh m xác

đ nh đ c nh ng công vi c nào c n tuy n thêm ng i.
Th c hi n phân tích công vi c s cho bi t s l ng nhân viên doanh nghi p
c n tuy n d ng là bao nhiêu và các yêu c u tiêu chu n cho các ng viên là nh th
nào. Vi c áp d ng nh ng k n ng tuy n d ng nh tr c nghi m, ph ng v n s giúp
doanh nghi p ch n đ c ng viên t t nh t cho công vi c.
Chính vì v y, nhóm ch c n ng thu hút ngu n nhân l c th ng có các ho t đ ng:
d báo và ho ch đ nh ngu n nhân l c, phân tích công vi c, ph ng v n, tr c nghi m,
thu th p, l u gi và x lý nh ng thông tin v ngu n nhân l c c a doanh nghi p.
1.1.4.2. Nhóm ch c n ng duy trì ngu n nhân l c:
Nhóm ch c n ng này quan tâm đ n vi c duy trì và s d ng có hi u qu ngu n
nhân l c trong doanh nghi p. Nhóm ch c n ng này g m hai ch c n ng nh h n là
kích thích, đ ng viên nhân viên và duy trì, phát tri n các m i quan h lao đ ng t t
đ p trong doanh nghi p.
Ch c n ng kích thích, đ ng viên liên quan đ n các chính sách và ho t đ ng
nh m khuy n khích, đ ng viên nhân viên trong doanh nghi p làm vi c h ng say,
t n tình, có ý th c trách nhi m và hoàn thành công vi c v i ch t l ng cao. Giao
cho nhân viên nh ng công vi c mang tính thách th c cao, cho nhân viên bi t s
đánh giá c a cán b lưnh đ o v m c đ hoàn thành và ý ngh a c a vi c hoàn thành
công vi c c a nhân viên đ i v i ho t đ ng c a doanh nghi p, tr l ng cao và công
b ng, k p th i khen th ng nhân viên có sáng ki n, có đóng góp làm t ng hi u qu
3


s n xu t kinh doanh và uy tín c a doanh nghi p,… là nh ng bi n pháp h u hi u đ
thu hút và duy trì đ c đ i ng lao đ ng lành ngh cho doanh nghi p. Do đó, xây
d ng và qu n lý h th ng thang b ng l ng, thi t l p và áp d ng các chính sách
l ng b ng, th ng ti n, k lu t, ti n th ng, phúc l i, ph c p, đánh giá n ng l c
th c hi n công vi c c a nhân viên là nh ng ho t đ ng quan tr ng nh t c a ch c
n ng kích thích đ ng viên.
Ch c n ng duy trì, phát tri n các m i quan h lao đ ng liên quan đ n các ho t

đ ng nh m hoàn thi n môi tr ng làm vi c và các m i quan h trong công vi c
nh : ký k t h p đ ng lao đ ng, gi i quy t khi u n i, tranh ch p lao đ ng, giao ti p
gi a các nhân viên, c i thi n môi tr ng làm vi c, y t , b o hi m và an toàn lao
đ ng. Gi i quy t t t ch c n ng quan h lao đ ng v a giúp các doanh nghi p t o ra
b u không khí tâm lý t p th và các giá tr truy n th ng t t đ p, v a làm cho nhân
viên đ c th a mãn v i công vi c và doanh nghi p.
1.1.4.3. Nhóm ch c n ng đào t o và phát tri n ngu n nhân l c
Nhóm ch c n ng này quan tâm đ n vi c nâng cao n ng l c làm vi c c a nhân
viên, đ m b o cho nhân viên trong doanh nghi p có k n ng, trình đ lao đ ng c n
thi t đ hoàn thành t t công vi c đ c giao và t o đi u ki n cho nhân viên đ c
phát tri n t i đa các n ng l c cá nhân.
Các doanh nghi p áp d ng ch ng trình h ng nghi p và đào t o cho nhân
viên m i nh m xác đ nh n ng l c th c t c a nhân viên và giúp nhân viên làm quen
v i công vi c c a doanh nghi p.
ng th i, các doanh nghi p c ng l p k ho ch
đào t o, hu n luy n và đào t o l i nhân viên m i khi có s thay đ i v nhu c u s n
xu t kinh doanh ho c quy trình k thu t, công ngh .
Nhóm ch c n ng đào t o và phát tri n th ng th c hi n nh ng ho t đ ng nh
h ng nghi p, hu n luy n, đào t o k n ng th c hành c a công nhân; b i d ng
nâng cao trình đ lao đ ng và b sung ki n th c qu n lý, k thu t công ngh cho
cán b qu n lý và cán b chuyên môn nghi p v .
ào t o và phát tri n ngu n nhân l c là m t trong ba ch c n ng quan tr ng
nh t c a qu n tr ngu n nhân l c. Chính vì v y, b t k m t t ch c, m t c quan,
m t doanh nghi p nào c ng ph i quan tâm đ n vi c đ u t cho các ch ng trình
đào t o và phát tri n ngu n nhân l c đ nâng cao ch t l ng ngu n nhân l c đ ng
th i t o m t n n t ng v ng ch c cho s phát tri n lâu dài c a công ty. ào t o và
phát tri n ngu n nhân l c c ng là đ tài chính đ c đ c p và trình bày trong bài
khóa lu n này.
1.2. T ng quan v côngătácăđƠoăt o và phát tri n ngu n nhân l c
1.2.1. Khái ni m v đào t o và phát tri n ngu n nhân l c

4

Thang Long University Libraty


ào t o là quá trình ho ch đ nh và t ch c nh m trang b ki n th c v k n ng
cho nhân viên đ ph c v cho nhu c u công vi c hi n t i.
Phát tri n là quá trình chu n b và b i d ng n ng l c c n thi t cho t ch c
trong t ng lai và phù h p nguy n v ng c a nhân viên.
T hai khái ni m trên, ta có th th y r ng: ào t o và phát tri n là ti n trình
n l c cung c p cho nhân viên nh ng thông tin, k n ng và s th u hi u v t ch c
công vi c trong doanh nghi p c ng nh m c tiêu. Thêm vào đó, đào t o và phát
tri n đ c thi t k đ giúp đ , h tr nhân viên ti p t c có nh ng đóng góp tích c c
cho t ch c.
B ng 1.1. So sánh gi aăđƠoăt o t o và phát tri n nhân l c
Ơoăt o

Phát tri n

T p trung

Công vi c hi n t i

Công vi c hi n t i và t

ng lai

Ph m vi

Nhân viên y u v k n ng

Cá nhân, nhóm và t ch c

Th i gian

Ngay l p t c

Dài h n

Yêu c u

B t bu c

T nguy n
(Ngu n: T ng h p)

1.2.2. Ý ngh a c a đào t o và phát tri n ngu n nhân l c
M c đích chung c a đào t o và phát tri n ngu n nhân l c là s d ng t i đa
ngu n nhân l c đang có và nâng cao tính hi u qu c a t ch c thông qua vi c giúp
cho nhân viên hi u rõ h n v công vi c, n m v ng h n v ngh nghi p và th c hi n
ch c n ng, nhi m v c a mình m t cách t giác h n v i thái đ t t h n c ng nh
nâng cao kh n ng thích ng c a h v i công vi c trong t ng lai.
ào t o và phát tri n ngu n nhân l c đem l i l i ích riêng cho t ng đ i t
nh sau:


ng

i v i n n kinh t xã h i:

Vi c đào t o và phát tri n cho phép tránh đ c s th t nghi p có tính ch t c
c u. Khi mà khoa h c k thu t ngày càng phát tri n khi n ng i lao đ ng không
theo k p, đ ng th i xã h i xu t hi n nhi u ngh m i làm cho các ngh c b m t đi.
i u này khi n nhu c u v lao đ ng t ng lên lo i lao đ ng này và gi m lo i lao
đ ng khác. Lúc đó, cung v lao đ ng không k p đi u ch nh d n t i tình tr ng th t
nghi p c c u.
V i s giáo d c và đào t o t t, m i ng i dân, ng i lao đ ng s có thêm
nhi u ki n th c m i, t ng s hi u bi t v pháp lu t, t ng c ng s hi u bi t l n
nhau; các m i quan h trong xã h i ngày càng phát tri n; nh ng thông tin gi a các
5


nhóm và cá nhân trong xã h i c ng nh trong doanh nghi p đ
xã h i tr nên t t đ p h n.


c c i thi n, làm cho

i v i các t ch c và doanh nghi p:

i v i các t ch c hay các doanh nghi p, ngu n nhân l c là m t ngu n tài
nguyên quý giá nh t. Tài nguyên này đ c th hi n qua trình đ k thu t chuyên
môn, trình đ lành ngh c a m i ng i lao đ ng. Và đ đáp ng đ c nh ng yêu
c u cao trong n n s n xu t hi n đ i và s phát tri n c a khoa h c k thu t công
ngh , c ng nh đ m b o ho t đ ng s n xu t kinh doanh đ t hi u qu ngày càng cao
thì vi c đào t o và phát tri n trình đ ngh nghi p cho ng i lao đ ng là không th
thi u. Công vi c này giúp cho ngu n nhân l c c a t ch c, doanh nghi p tr nên
hoàn thi n h n đ ng th i giúp hoàn thành m c tiêu đư đ t ra.
Trong n n kinh t có tính ch t toàn c u này, các t ch c, doanh nghi p n u
mu n t n t i lâu dài thì ph i thích ng v i môi tr ng kinh doanh qu c t . Vi c đào

t o và phát tri n s góp ph n t o s ph n kh i vì đ c phát tri n c a ng i lao
đ ng, đ ng th i giúp h nh n th c rõ v nh ng m c tiêu c a t ch c đ hoàn thành
công vi c t t h n.
Ngoài ra, đào t o và phát tri n ngu n nhân l c còn giúp c i thi n m i quan h
gi a c p trên và c p d i, xóa b đ c s thi u hi u bi t l n nhau, ng n ch n đ c
nh ng c ng th ng mâu thu n, t o ra b u không khí tâm lý t p th t t h n, đoàn k t,
thân ái cùng ph n đ u và phát tri n vì m c tiêu t ch c.
Nh v y, ta có th th y đào t o và phát tri n ngu n nhân l c là đi u ki n
quy t đ nh s thành công c a t ch c, doanh nghi p trong môi tr ng kinh doanh
ph c t p và bi n đ ng nh hi n nay.


i v i ng

i lao đ ng:

Trong đi u ki n khoa h c và k thu t phát tri n nh v bưo, cùng công ngh
tiên ti n và hi n đ i, ng i lao đ ng ph i luôn luôn nâng cao trình đ v n hóa và
nghi p v chuyên môn đ không b t t h u. Vi c đào t o và phát tri n ngu n nhân
l c giúp ng i lao đ ng t ng s t tin và thái đ tích c c trong công vi c m i, có
th ra quy t đ nh t t h n, gi m b t s lo l ng khi đ c giao công vi c m i, làm
vi c hi u qu h n, kh n ng sáng t o đ c phát huy t t h n đ ng th i, t ng s th a
mãn trong công vi c và đ ng l c làm vi c c ng nh ni m t hào v i ngh nghi p
c a b n thân và g n bó h n v i t ch c.
Quan tr ng h n, t ng lai c a m t t ch c n m trong tay nh ng nhà qu n lý,
nh ng nhà lưnh đ o. H chính là nh ng ng i quy t đ nh s thành b i c a t ch c,
doanh nghi p. Chính vì v y, vi c phát tri n các k n ng qu n tr cho các nhà qu n
lý, nhà lưnh đ o là m t y u t c n thi t.
6

Thang Long University Libraty


1.3. Cácăph

ngăphápăđƠoăt o và phát tri n ngu n nhân l c

Hi n nay, có nhi u ph ng pháp đào t o và phát tri n ngu n nhân l c khác
nhau và đ c phân lo i theo m t s tiêu chí nh sau:
 C n c vào m c đích c a n i dung đào t o và phát tri n:
ào t o và phát tri n v nh n th c: bài gi ng, thuy t trình, phim, video,
các ch ng trình h ng d n mà trong đó các thông tin đ c trình bày trên gi y
ho c trên máy tính.


 ào t o và phát tri n v k n ng nghi p v chuyên môn: đào t o theo ch
d n công vi c, d y ngh , d y kèm, h ng d n b ng video,…
 ào t o và phát tri n đ thay đ i k n ng và thái đ giao ti p: h i ngh ,
th o lu n, mô hình hành vi x lý,…
 ào t o và phát tri n v k n ng ra quy t đ nh và gi i quy t v n đ :
nghiên c u tình hu ng, phân tích ví d , trò ch i kinh doanh, luân chuy n công
vi c,…
 C n c vào đ a đi m đào t o và phát tri n: đào t o trong công vi c (đào t o
t i ch ) và đào t o ngoài công vi c.
 C n c vào hình th c t ch c và tính ch t t p trung: đào t o chính quy, đào
t o t i ch c và đào t o t xa.
 C n c vào đ i t ng đào t o và phát tri n: cán b qu n lý, k s , chuyên
viên, nhân viên, công nhân tr c ti p s n xu t.
Sau đây, em xin trình bày các ph
theo các đ i t ng:

1.3.1. Các ph
1.3.1.1. Ph

ng pháp đào t o và phát tri n d a theo d a

ng pháp đào t o và phát tri n cho cán b qu n lý và nhân viên

ng pháp d y kèm (Coaching)

ây là ph ng pháp đào t o t i ch đ phát tri n các c p qu n tr d a trên c
s m t kèm m t. M t s công ty l p ra các ch c v ph tá hay tr lý c ng nh m
m c đích này. Cá nhân đ m nhi m ch c v này tr thành ng i h c và theo sát c p
trên c a mình. Ngoài c h i quan sát, c p d i này c ng đ c ch đ nh m t s vi c
quan tr ng đòi h i các k n ng làm quy t đ nh.
quá trình đào t o đem l i hi u
qu , nh ng ng i ch u trách nhi m d y kèm này ph i có m t ki n th c toàn di n v
công vi c liên h v i các m c tiêu c a doanh nghi p. H ph i là nh ng ng i mong
mu n chia s thông tin v i các đ i t ng đ c đào t o và s n sàng b ra nhi u th i
gian th c hi n công vi c hu n luy n này. M i quan h gi a ng i d y kèm và
ng i đ c đ o t o ph i d a trên lòng tin t ng l n nhau.

7


1.3.1.2. Trò ch i kinh doanh (Business Games)
Các trò ch i kinh doanh hay còn đ c g i là các trò ch i qu n tr là s mô
ph ng các tình hu ng kinh doanh hi n hành. Các tình hu ng đ c mô ph ng này c
g ng tái hi n l i các y u t đ c l a ch n theo m t tình hu ng đ c bi t nào đó, và
sau đó nh ng ng i tham d s trò ch i này. Th ng các trò ch i kinh doanh này
bao g m hai hay nhi u t ch c đang c nh tranh v i nhau trong m t th tr ng s n

ph m nào đó. Nh ng ng i tham d s th các vai nh T ng Giám đ c, ki m toán
viên, Phó T ng Giám đ c ph trách Marketing,... H đ a ra các quy t đ nh có nh
h ng đ n các lo i giá c , kh i l ng s n ph m hay s n l ng và các m c đ t n
kho. K t qu c a các quy t đ nh này đ c ch ng trình máy tính x lí. Các thành
viên tham d có th th y ngay các quy t đ nh c a h nh h ng đ n các nhóm khác
nh th nào.
1.3.1.3. i n c u qu n tr (Case Study)
i nc
nan gi i đ
s nghiên c
c u qu n tr
sinh ho t.

u qu n tr là m t ph ng pháp đào t o s d ng các v n đ kinh doanh
c mô ph ng theo th c t đ cho các h c viên gi i quy t. T ng cá nhân
u k các thông tin cho s n và đ a ra các quy t đ nh. Ph ng pháp đi n
đ c áp d ng trong l p h c có m t gi ng viên đóng vai trò đi u khi n

1.3.1.4. Ph

ng pháp h i ngh (Conference Method)

Ph ng pháp h i ngh hay còn g i là ph ng pháp h i th o là m t ph ng
pháp hu n luy n đ c s d ng r ng rưi, trong đó các thành viên có chung m t m c
đích th o lu n và c g ng gi i quy t v n đ . Thông th ng ng i đi u khi n là m t
c p qu n tr nào đó. Ng i này có trách nhi m gi cho cu c th o lu n trôi ch y và
tránh đ cho m t vài ng i nào đó l c đ . Khi th o lu n ng i này l ng nghe và
cho phép các thành viên phát bi u gi i quy t v n đ . Khi h không gi i quy t đ c
v n đ , ng i này s đóng vai trò nh m t ng i đi u khi n sinh ho t h c t p.
u đi m c a ph ng pháp này là các thành viên tham gia không nh n th y

mình đang đ c hu n luy n. H đang gi i quy t các v n đ khó kh n trong ho t
đ ng th ng ngày c a h .
1.3.1.5. Mô hình ng x (Behaviour Modeling):
Ph ng pháp mô hình ng x s d ng các b ng video đ c so n th o đ c
bi t, minh h a xem các nhà qu n tr đư hành x th nào trong các tình hu ng khác
nhau và đ phát tri n các k n ng giao ti p. Các h c viên h c t p b ng cách quan
sát các ho t đ ng c a mô hình đó.
c tính quan tr ng nh t c a các nhà qu n tr đ t đ c thành tích cao là h đ t
các tiêu chu n cho chính h và cho ng i khác. ây là đi m m u ch t c a mô hình
8

Thang Long University Libraty


ng x . M c dù đây là m t ph ng pháp t ng đ i m i v i các doanh nghi p Vi t,
nh ng hi n nay nó th hi n m t kh n ng đào t o và phát tri n r t xuât s c.
1.3.1.6. K thu t nghe nhìn (Audiovisuals Techniques)
Ngày nay nhi u công ty s d ng các k thu t nghe nhìn nh phim nh, truy n
hình khép kín, b ng nghe trong các ch ng trình đào t o hu n luy n. Ph ng pháp
nghe nhìn t n kém h n các bài gi ng chính quy, nh ng nó có nhi u u đi m h n
h n vì nó có hình nh minh h a, có th chi u đi chi u l i, có th d ng l i đ gi i
thích thêm…
1.3.1.7. Sinh viên th c t p (Internships)
Ch ng trình th c t p sinh là m t ph ng pháp các sinh viên
i h c làm vi c
t i c quan doanh nghi p nào đó. Theo quan đi m nhà qu n tr , ch ng trình th c t p
sinh là m t ph ng ti n r t t t đ quan sát m t nhân viên có ti m n ng trong lúc làm
vi c hay không. ây là c h i đ các c p qu n tr có nhi u thông tin đ bi t m t ng
viên nhi u h n là các cu c ph ng v n tuy n d ng. T các thông tin này nhà qu n tr
s ra quy t đ nh tuy n ch n và s p x p sinh viên đó làm vi c t i công ty chính xác

h n là sau này sinh viên đó đ n xin vi c và ph i thông qua các cu c ph ng v n.
1.3.1.8. Ph

ng pháp đào t o t i bàn gi y (In-basket Trainning)

Ph ng pháp đào t o t i bàn gi y là ph ng pháp mô ph ng trong đó thành
viên đ c c p trên cho m t s gi y t kinh doanh nh các b n thông t n i b ho c
các b n ghi nh , các b n t ng trình báo cáo và các tin t c do các cu c đi n đàm
đi n tho i g i l i. Các lo i gi y t này là các h s đi n hình đ a qua bàn gi y c a
m t qu n tr gia. Các h s này không đ c s p x p theo m t th t đ c bi t nào và
c n ph i s p x p phân lo i t lo i c n x lí kh n c p đ n lo i c n x lí bình th ng.
H c viên đ c yêu c u xem các thông tin nêu trên và s p x p theo th t u tiên.
ây là m t ph ng pháp h u hi u giúp cho h c viên gi i quy t các v n đ có tính
ch t th t c m t cách nhanh g n đ ng th i giúp cho h c viên bi t cách làm vi c
m t cách khoa h c.
1.3.1.9. Ph

ng pháp đóng k ch (Role Playing)

ây là k thu t mà nhà qu n tr ti n hành đào t o hu n luy n h c viên b ng
cách s d ng các tình hu ng ho c các v n đ có th c hay h c u. Sau đó phân vai
m t cách t nhiên cho các h c viên đ gi i quy t các v n đ đó. Các h c viên ti n
hành đ a ra các quy t đ nh gi ng nh là h đang gi i quy t công vi c đó m t cách
th c s . Nh ng hành đ ng c a các nhân v t trong vai s đ c c nhóm th o lu n,
bình ph m và đ a ra nh n xét v tính h p lý cho nh ng hành đ ng này. Sau đó, các
nhân v t t đ i vai và đ a ra nh ng cách gi i quy t m i, nh m cung c p cho các
nhân viên nh ng c nh khác nhau v cách gi i quy t v n đ .
9

1.3.1.10. Ph

ng pháp luân chuy n công tác (Job Rotation)

ây là ph ng pháp luân chuy n nhân viên ho c c p qu n tr t công tác này
sang công tác khác v i m c đích cung c p cho nhân viên nh ng ki n th c và kinh
nghi m r ng h n. Nh ng ki n th c thu đ c trong quá trình luân chuy n công vi c
r t c n thi t cho h sau này, đ đ m b o các công vi c khác v trí cao h n.
ng
th i, nh ph ng pháp này giúp cho nhân viên tránh tình tr ng nhàm chán trong
công vi c, t o nên s h ng thú trong công vi c.
1.3.1.11. Gi ng d y nh máy tính h tr (Computer – Assisted Instruction – CAI)
Ngày nay, công ngh thông tin đư tr thành ph ng ti n gi ng d y và h c t p
r t ti n d ng. ây là ph ng pháp hi n đ i đ c nhi u công ty các n c trên Th
gi i đang s d ng. Trong ph ng pháp này, các ch ng trình đào t o đ c ng i
l p trình so n s n và ghi lên đ a m m ch ng trình h c, h c viên ch vi c m đ a
qua máy vi tính và làm theo h ng d n trong đó.
u đi m c a ph ng pháp này là đào t o đ c nhi u k n ng mà không c n
ng i d y. H c viên có th t s p x p th i gian h c cho mình m t cách h p lý, n i
dung ch ng trình h c đa d ng nên có nhi u c h i l a ch n và đ c bi t là cung
c p t c th i thông tin ph n h i đ i v i câu tr l i c a ng i h c là đúng hay sai, có
đáp án ngay giúp ng i h c gi i quy t v ng m c.
Tuy nhiên ph ng pháp này v n còn m t s h n ch nh ng i h c ph i t n
nhi u th i gian vào t h c và đ so n th o ra m t ch ng trình thì r t t n kém, nó
ch có hi u qu khi có s l ng l n h c viên tham gia ch ng trình. Ngoài ra, h c
viên c ng ph i đa n ng m i có th h c đ c.
1.3.1.12. Bài thuy t trình trong l p (Classroom Lecture)
Các bài thuy t trình trong h i tr ng hay l p h c đ u đ c các thuy t trình
viên chu n b k l ng v n i dung cho các h c viên. Tuy nhiên ph ng pháp này
ch thích h p khi thuy t trình viên cung c p đ c nhi u thông tin m i, khi l p h c

có ít ng i d đ m i ng i đ u có th th o lu n cùng nhau. Chính vì v y, vai trò
c a thuy t trình viên r t quan tr ng. Ngoài ra, các bài thuy t trình c n ph i có thêm
s h tr c a các ph ng ti n nghe nhìn khác nh máy chi u, màn chi u, loa,…
1.3.1.13. Các ph

ng pháp khác (Correspondence Education)

Ngoài các ph ng pháp nêu trên, công ty có th khuy n khích các c p qu n tr
các ch ng trình hàm th , các khóa đ c bi t m t i các tr ng đ i h c d i nhi u
hình th c: h c t i ch c, h c ngoài gi làm vi c, h c hàm th ,…
Thông th ng các công ty ch u chi phí cho vi c h c thêm này. Tuy nhiên có
công ty kh c khe h n ch ch u m t n a chi phí ho c hoàn l i toàn b chi phí n u
công nhân viên n p gi y ch ng nh n đư đ t k t qu t t trong vi c h c t p.
10

Thang Long University Libraty


1.3.2. Các ph

ng pháp đào t o công nhân

1.3.2.1. ào t o t i ch (On-the-job-training)
ào t o t i ch hay đào t o ngay trong lúc làm vi c không ph i là ph ng
pháp xa l gì Vi t Nam mà chúng ta th ng g i là “kèm c p”. Công nhân đ c
phân công làm vi c chung v i m t ng i th có kinh nghi m h n. Công nhân này
v a h c v a làm b ng cách quan sát, nghe theo s ch d n và làm theo. Ph ng
pháp này ch có hi u qu n u h i đ ba đi u ki n sau:
C pd

i và c p trên ph i luôn n l c cùng nhau;

 C p trên ph i đem l i cho c p d
 C p trên ph i là m t ng

i s tin t

ng;

i bi t l ng nghe.

1.3.2.2. ào t o h c ngh (Apprenticeship training)
ây là m t ph ng pháp ph i h p gi a l p h c lý thuy t và ph ng pháp đào
t o t i ch . Ph ng pháp này th ng áp d ng v i các ngh th công ho c đ i v i
các ngh c n s khéo léo nh th n , th c khí, th đi n,… Th i gian hu n luy n
có th t 1 t i 6 n m tùy theo t ng lo i ngh . Thông th ng t i các n c tiên ti n,
h c viên nh n đ c m t n a ti n l ng c a công nhân chính th c và sau đó đ c
nâng lên 95% vào lúc g n k t thúc th i gian h c. Giáo viên h ng d n th ng là
nh ng ng i có tay ngh cao, đ c bi t là công nhân gi i đư v h u.
1.3.2.3. ào t o xa n i làm vi c (Vestibule training)
Ph ng pháp này s d ng các mô hình mô ph ng các d ng c gi ng h t các
máy móc t i n i đang s n xu t. Máy móc thi t b th ng đ c đ t hành lang hay
m t phòng riêng bi t cách xa n i làm vi c. u đi m c a ph ng pháp này so v i
ph ng pháp đào t o t i ch công nhân h c vi c không c n gián đo n hay trì tr
dây chuy n s n xu t. Ngoài ra, có nh ng lo i máy móc mà công nhân m i h c vi c
đ ng máy có th gây ra nguy hi m đ n tính m ng ho c phá h y c s v t ch t.
Thông th ng giáo viên h ng d n là các công nhân có tay ngh cao đư v h u
đ c m i l i hu n luy n l p th tr .
Nhìn chung, hi n nay có r t nhi u ph ng pháp đào t o và phát tri n khác
nhau phù h p cho t ng đ i t ng. Có nh ng ph ng pháp có th áp d ng đ c cho

m i đ i t ng nh ph ng pháp luân phiên công vi c, gi ng d y nh máy tính h
tr , d y kèm, bài gi ng thuy t trình,… Nh ng c ng có nh ng ph ng pháp ch có
th áp d ng cho riêng t ng đ i t ng nh trò ch i kinh doanh, đi n c u qu n tr ,
h i ngh ,… ch có th áp d ng cho các c p qu n lý và nhân viên. Còn đ i v i công
nhân th ng ch s d ng các ph ng pháp nh đào t o trong công vi c, đào t o h c
ngh ,… Các ph ng pháp đ c trình bày trong ph n này ch là các ph ng pháp
11


chính quy đ c áp d ng bài b n nh ng trong th c t , quá trình ti n hành có th
di n ra khác h n.
1.4. Trình t xây d ng m t ch

ng trình đƠo t o và phát tri n ngu n nhân l c

ào t o và phát tri n ngu n nhân l c là m t quá trình liên t c không bao gi
d t, nó t n t i cùng v i s t n t i và phát tri n c a doanh nghi p. T t c các b c
trong quy trình này đ u quan tr ng và c n thi t, không nên xem nh b c nào. Tuy
nhiên, do đi u ki n c th c a m i doanh nghi p mà v n d ng linh ho t gi a các
b c v i nhau t o nên tính th ng nh t trong quy trình.
Phòng qu n tr nhân s , có trách nhi m đi u hành, giám sát trong vi c xây
d ng và t ch c th c hi n ch ng trình này, d i s
ng h c a lưnh đ o tr c
tuy n và các phòng ban ch c n ng khác. Có th t ng h p l i trình t xây d ng m t
ch ng trình đào t o đ phát tri n b ng s đ d i đây:
S ăđ 1.1. Trình t xây d ngăch

ngătrìnhăđƠoăt o và phát tri n ngu n nhân l c

L a ch n đ i t

ng đào t o và phát tri n

Xác đ nh ch ng trình đào t o, l a ch n ph ng pháp
L a ch n giáo viên đào t o và phát tri n

ánh giá l i n u c n thi t

ng

Xác đ nh m c tiêu đào t o và phát tri n

các m c tiêu có th đ nh l

Các quy trình đánh giá đ

c xác đ nh thông qua

Xác đ nh nhu c u đào t o và phát tri n

D tính chi phí đào t o và phát tri n
ánh giá sau đào t o và phát tri n
(Ngu n: PGS.TS.Nguy n Ng c Quân và ThS.Nguy n V n i m, 2007,
Giáo trình Qu n tr ngu n nhân l c, NXB Kinh t Qu c dân)

1.4.1. Xác đ nh nhu c u đào t o và phát tri n
Xác đ nh nhu c u đào t o và phát tri n là xác đ nh khi nào, b ph n nào c n
ph i đào t o, c n ph i phát tri n, đào t o k n ng nào, cho lo i lao đ ng nào và s
l ng bao nhiêu. Nhu c u đào t o và phát tri n đ c xác đ nh d a trên phân tích
12

Thang Long University Libraty


nhu c u lao đ ng c a t ch c, các yêu c u v ki n th c, k n ng c n thi t cho các
công vi c hi n t i và t ng lai, đ ng th i phân tích trình đ , ki n th c, k n ng
hi n có c a ng i lao đ ng.
xem xét nh ng v n đ trên thì doanh nghi p d a vào phân tích công vi c
và đánh giá th c tr ng tình hình th c hi n công vi c.
công vi c đ c hoàn thành
và đ t hi u qu lao đ ng cao, thì doanh nghi p ph i th ng xuyên xem xét, phân
tích k t qu th c hi n công vi c hi n t i c a ng i lao đ ng thông qua h th ng
đánh giá th c hi n công vi c.
tìm ra nh ng y u kém, nh ng thi u h t v kh
n ng th c hi n công vi c c a ng i lao đ ng so v i yêu c u c a công vi c đang
đ m nh n, v i m c tiêu d ki n đư đ nh tr c đ tìm ra nguyên nhân d n đ n
nh ng thi u h t v ki n th c, k n ng c a ng i lao đ ng so v i yêu c u c a công
vi c. ây chính là c s xác đ nh nhu c u đào t o.
ào t o và phát tri n là m t nhu c u t t y u và th ng xuyên trong h th ng
nhu c u c a ng i lao đ ng. Ng i lao đ ng luôn có nhu c u đ c đào t o và phát
tri n đ h nâng cao đ c trình đ , n ng l c c a b n thân nh m hoàn thành t t
công vi c đ c giao, đ ng th i giúp h t tin, có kh n ng đi u ch nh hành vi trong
công vi c và chu n b các đi u ki n đ phát tri n và thích ng cho t ng lai. Do
v y, khi phân tích đ xác đ nh nhu c u đào t o, b i d ng, phát tri n chúng ta ph i
phân tích nhu c u đào t o cá nhân và kh n ng h c t p c a cá nhân c ng nh hi u
qu v n cho đ u t đào t o.
Có nhi u ph ng pháp thu th p thông tin đ xác đ nh nhu c u đào t o, ch ng
h n ph ng v n cá nhân, s d ng b ng câu h i, th o lu n nhóm, quan sát, phân tích
thông tin có s n… C n c vào các v n b n cho công vi c và vi c đánh giá tình hình
th c hi n công vi c, c n c vào c c u t ch c và k ho ch v nhân l c, doanh

nghi p s xác đ nh s l ng, lo i lao đ ng và lo i ki n th c k n ng c n đào t o.
1.4.2. Xác đ nh m c tiêu đào t o và phát tri n
Xác đ nh m c tiêu đào t o và phát tri n là xác đ nh các k t qu c n đ t đ
c a ho t đ ng đào t o. Bao g m:
 Nhân viên s ti p thu đ

c nh ng ki n th c, k n ng gì?

 Công vi c c a nhân viên s đ

c c i ti n ra sao?

 D a trên 5 tiêu chí 5W + 1H:


ào t o và phát tri n cái gì?

 T i sao c n đào t o và phát tri n?
 Khi nào c n đào t o và phát tri n?
 Ai là đ i t

ng c n đào t o và phát tri n?
13

c




ào t o và phát tri n



ào t o và phát tri n nh th nào?

 Ch t l

đâu?

ng ngu n nhân l c và hi u qu chi n l

c kinh doanh c a doanh nghi p.

Vi c xác đ nh m c tiêu đào t o và phát tri n s góp
c a công tác đào t o và phát tri n ngu n nhân l c và là c
chuyên môn c a ng i lao đ ng trong m i công ty, t ch
và phát tri n c n ph i rõ ràng, c th và có th đánh giá đ
1.4.3. L a ch n đ i t

ph n nâng cao hi u qu
s đ đánh giá trình đ
c. Các m c tiêu đào t o
c.

ng đào t o và phát tri n

Mu n xác đ nh đ c b ph n nào hay đ i t
doanh nghi p c n d a vào công tác đánh giá th
vi c và công tác ki m tra giám sát tình hình th
đ nh nên đào t o đ i t ng nào thu c b ph n gì

đào t o m i, đào t o l i và đào t o nâng cao nghi

ng nào c n đào t o và phát tri n,
c hi n công vi c, phân tích công
c hi n đào t o hàng n m đ xác
và hình th c đào t o nh th nào:
p v ho c đào t o k n ng gì?

i t ng đào t o ph i có nh ng tiêu chí c th : c n ph i đáp ng đ c các
yêu c u v ph m ch t, k n ng, có mong mu n đ c tham gia đào t o, v đ tu i
(nên cho nh ng ng i tr tham gia đào t o vì n u ch n nh ng ng i s p v h u thì
h s không c ng hi n đ c bao lâu n a), gi i tính (tùy thu c vào m c tiêu đào t o
mà đ a ng i đi đào t o)…
1.4.4. Xác đ nh ch

ng trình đào t o và phát tri n, l a ch n ph

ng pháp

Ch ng trình đào t o và phát tri n ph i đ c xây d ng c th v : s môn h c,
các môn h c s cung c p trong ch ng trình, th i gian và s gi h c, ti t h c c a
t ng môn, chi phí cho m i môn, m i ti t. Các ph ng ti n c n thi t cho ch ng
trình nh : giáo trình, tài li u, trang thi t b …
Ch ng trình đào t o và phát tri n đ c xây d ng trên c s nhu c u và m c
tiêu đào t o và phát tri n đư xác đ nh. Sau đó doanh nghi p s c n c vào tình hình
c th v n ng l c tài chính, c s v t ch t… đ ch n ph ng pháp đào t o và phát
tri n cho phù h p.
Có nhi u ph ng pháp đào t o và phát tri n khác nhau đ l a ch n và m i
ph ng pháp đ u có nh ng u, nh c đi m riêng c a nó. Doanh nghi p có th l a
ch n m t ph ng pháp ho c k t h p nhi u ph ng pháp đ chi phí th p nh t và

hi u qu cao nh t.
Các ph ng pháp đào t o và phát tri n ngu n nhân l c đư đ c trình bày c
th theo t i m c 1.3. D i đây là m t s tiêu th c l a ch n ph ng pháp đào t o:
 Hi u qu - chi phí;
 N i dung mong mu n;
14

Thang Long University Libraty


 Trang thi t b ;
 Nguyên lý h c h i;
 M c đ áp d ng vào công vi c;
 S thích c a gi ng viên và h c viên.
1.4.5. L a ch n giáo viên đào t o và phát tri n
Tùy theo vi c l a ch n ph ng pháp đào t o và phát tri n nào mà t đó l a
ch n ng i gi ng d y. Nh ng ng i đ c l a ch n làm giáo viên ph i là nh ng
ng i có trình đ và có tâm v i ngh . Gi a ng i d y và ng i h c luôn có s nh
h ng qua l i t i nhau dù ít hay nhi u, ng i d y gi i bao gi c ng mang l i ch t
l ng cao h n. Có hai ngu n đ l a ch n:
 Ngu n bên trong: l a ch n nh ng công nhân viên lành ngh , nh ng ng i
qu n lý có kinh nghi m trong doanh nghi p tham gia gi ng d y. L a ch n ngu n
này v a ti t ki m chi phí v a cung c p cho h c viên nh ng k n ng th c hi n công
vi c có tính sát v i th c t doanh nghi p. Tuy nhiên c ng có nh ng h n ch nh
khó c p nh t thông tin m i, ki n th c m i đ ng th i có th nh h ng t i công vi c
c a ng i d y.
 Ngu n bên ngoài: là ng i c a công ty khác hay giáo viên trong các c s
đào t o ho c ngh nhân. Dùng ngu n này, kh n ng l a ch n đ c ng i d y gi i
cao, có th cung c p nh ng ki n th , nh ng thông tin c p nh t theo k p s ti n b
c a ngành ngh .

c bi t, không b nh h ng đ n quá trình s n xu t. Tuy nhiên,
ph ng án này có nh c đi m là kh n ng th c hi n th p, không sát th c t v i
doanh nghi p, chi phí th ng cao.
1.4.6. D tính chi phí đào t o và phát tri n
Chi phí đào t o s quy t đ nh vi c l a ch n các ph ng án đào t o. Nó bao
g m các chi phí cho vi c h c và chi phí cho vi c d y. Các chi phí này có th g m
các chi phí tr c ti p nh : ti n l ng cho giáo viên, chi phí cho h c viên, các kho n
chi phí cho đ a đi m h c, các tài li u sách v , công tác t ch c c ng nh công tác
ph c v trong th i gian h c. Ngoài ra còn ph i k đ n các chi phí nh th i gian
không làm vi c c a h c viên trong quá trình đào t o.
Vi c xác đ nh chi phí đào t o là r t quan tr ng vì nó quy t đ nh vi c l a ch n
các ph ng pháp đào t o, nó nh h ng r t l n đ n hi u qu trong và sau quá trình
đào t o. Vi c xác đ nh kinh phí này đòi h i ph i đ c tính toán k trên c s tình
hình tài chính c a doanh nghi p, n i dung, m c tiêu c a khóa đào t o sao cho h p
lý và mang l i hi u qu cao nh t, tránh lãng phí.
1.4.7.

ánh giá sau đào t o và phát tri n
15