Điều trị và xử trí cơn tăng huyết áp

MỤC LỤC
 CƠN THA
 PHÂN LOẠI
 CƠ CHẾ SINH LÝ BỆNH
 TIẾP CẬN BN THA CẤP CỨU
 ĐIỀU TRỊ


ĐẠI CƯƠNG
 Tần suất THA thay đổi theo:
 Chủng tộc
 Tuổi
 Giới
 Tình trạng kinh tế , xã hội và lối

sống


Geographic variation in hypertension prevalence in populations of African (blue bars) and
European (yellow bars) ancestry. (From Cooper RS, Wolf-Maier K, Luke A, et al: An
international comparative study of BP in populations of European vs. African descent. BMC
Med 3:1, 2005.)


HA tăng cao là nguy cơ cao gây tử vong


HA cứ tăng mỗi 20/10 mmHg
làm tăng gấp đôi nguy cơ tử vong do tim mạch
x8

8

Nguy cơ
tử vong 7
do tim
6
mạch
5

x4

4
3
2

x2

1
0

115/75

135/85

155/95

175/105

HA tâm thu/HA tâm trương

Các cá nhân từ 40-70 tuổi, bắt đầu từ trị số HA 115/75 mm Hg
Lewington S et al. Lancet. 2002;360:1903-1913.
Chobanian AV et al. JAMA, 2003;289:2560-2572



BLOOD PRESSURE CLASSIFICATION
BLOOD
SYSTOLIC,
PRESSURE
mmHg
CLASSIFICATIO
N
Normal

<120

Prehypertension

120–139

Stage 1
hypertension

140–159

Stage 2
hypertension
Isolated systolic
hypertension

≥ 160

≥ 140

DIASTOLIC,
mmHg mmHg

and <80
or 80–89
or 90–99
or ≥ 100

and <90

Source: Adapted from Chobanian et al.


NHỮNG ĐIỂM CHÍNH CỦA JNC VII
 BN ≥ 50 tuổi, HATT tăng là 1 yếu tố nguy cơ tim mạch mạnh hơn HATTR

tăng
 Trong khoảng HA 115/75 mm Hg - 185/115 mm Hg, HA tăng mỗi 20/10 mm

Hg sẽ tăng gấp đôi nguy cơ TM
 Tiền THA cho phép xử trí biến đổi lối sống ( giảm muối, hoạt động thể lực

đều)
 Mục tiêu kiểm soát HA: < 140/90

<130/<80 mm Hg đối với bệnh thận, hay ĐTĐ


Biểu hiên bệnh lý cơ quan đích
Hệ thống cơ quan

Biểu hiện

Mạch máu lớn

Phình mạch / Xơ mỡ động mạch tiến triển / Bóc tách ĐMC

Tim
Cấp

Phù phổi, NMCT

Mạn

Chứng cứ LS hay ECG của bệnh ĐMV; phì đại TT / ECG hay SA,
suy tim

Mạch máu não
Cấp

Xuất huyết trong não, hôn mê, co giật , thay đổi ý thức, cơn
thoáng thiếu máu não, đột quị

Mạn

Cơn thoáng thiếu máu não, đột quị

Thận
Cấp

Tiểu máu, tăng nitơ máu

Mạn

Cretinine huyết thanh> 1,5mg/dl, tiểu đạm> 1+ /đĩa nhúng

Bệnh võng mạc
Cấp
Mạn

Phù gai, xuất huyết
Xuất huyết, xuất tiết , bắt chéo động mạch


Liên quan giữa HA và
tử vong do bệnh mạch vành
SBP

DBP

256

256

128

128

64

64

32

32

16

16

8

8

4

4

2

2

1

1

IHD
mortality
(floating
absolute risk
and 95% CI)

120 140 160 180
Usual SBP (mm Hg)

Age at risk:
80-89 y
70-79 y
60-69 y
50-59 y
40-49 y

70
80
90 100 110
Usual DBP (mm Hg)

IHD, ischemic heart disease.
Prospective Studies Collaboration. Lancet. 2002;360:1903-1913.


Liên quan giữa HA và
tử vong do đột quỵ
SBP

Stroke
mortality
(floating
absolute risk
and 95% CI)

DBP

256

256

128

128

64

64

32

32

16

16

8

8

4

4

2

2

1

1
120 140 160 180
Usual SBP (mm Hg)

Age at risk:
80-89 y
70-79 y
60-69 y
50-59 y

70
80 90 100 110
Usual DBP (mm Hg)

Prospective Studies Collaboration. Lancet. 2002;360:1903-1913.


Blood Pressure Classification

BP Classification SBP mmHg* DBP mmHg
Normal

<120

Lifestyle
Modification

Drug
Therapy**

and <80 Encourage

No

Prehypertension

120-139 or 80-89

Yes

No

Stage 1
Hypertension

140-159 or 90-99

Yes

Single
Agent

Yes

Combo

Stage 2
Hypertension

≥ 160

or ≥ 100

*Treatment determined by highest BP category; **Consider treatment for compelling
indications regardless of BP

JNC 7 Express. JAMA. 2003 Sep 10; 290(10):1314


Tỷ lệ tăng huyết áp theo tuổi và giới
tại Hoa Kỳ (NHANES: 2005-2006)

Source: NCHS and NHLBI.

14


TẠI VIỆT NAM
TĂNG HUYẾT ÁP:

1970: 6 - 8% Dân số
1990: 12 – 14% Dân số
2000: 18 – 22% Dân số
2005 : 20%-24% Dân số
ĐÁI THÁO ĐƯỜNG:
1970: 0,4 – 0,6 % Dân số
2000: 4 – 6% Dân số


Tỷ lệ tăng huyết áp theo tuổi và giới tại
Việt Nam

Nguyễn Lân Việt và cs, 2008

16


Hypertension Management: Hypertension Awareness,
Treatment & Control in Various Countries
awareness

treatment

BP control

70

< 140/90 mmHg

60

% of population

50
40
30
20
10
0

USA

Canada

Italy

Sweden

Spain

Germany

England

Wolf-Maier et al 2004


Tỷ lệ kiểm soát HA (%)
Canada
16.0

Scotland
17.5

Finland
20.5

England
9.0

Germany
22.5

France
27.0
USA
27.4

Spain
15.5
Zaire
2.5

JNC-VI. Arch Intern Med. 1997;157:2413-2446;
Burt V et al. Hypertension. 1995;26:60-69;
Mancia G et al. Eur Heart J. 1999;(suppl L):L14-L19;
Primatesta P et al. Hypertension. 2001;38:827-832.

India
9.0

Italy
23.4

Australia
7.0


Nhận biết THA & Điều trị tại Việt Nam: Chỉ có ½ người
THA được chẩn đoán

25 %
dân số
bị THA
49% BN
nhận biết

Son JT, et al.
J Hum Hypert
2011


Tỷ lệ nhận biết và kiểm soát tăng huyết
áp

Nguyễn Lân Việt và cs, 2008
*Journal of Hypertension, 2009
** JAMA, 2003

20

22



Definitions of hypertension by office and
out-of-office blood pressure levels (mmHg)