11 cac dang toan dien hinh giai tich to hop LTDH tu luan va trac nghiem (NXB dai hoc quoc gia ) huynh cong thai, 216 trang

TIMÍCHHỌC
Iwr .<;.w .re nr**nnfc .

ThS. HUỲNH CÓNG THAI

Các dạng toán
điển hình

ÓHỢ
LUYÊN THI ĐẠI HỌC
Tự LUẬN VÀ

T

Đ ỊX I

CẼDO
H à Nội

NHÀ XUẤT BẲN ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

Thirl Hr*. (


THÍCH HỌC CHUI M
https:.Vwww.6c«book. corn/Thich.I [oc.Chin:

Ths. HUỲNH CÕNG THÁI

CÁC DẠNG TOÁN ĐIEN hình

G IẢ I T ÍC H T ổ

HỘP

LUYÊN THI ĐẠI HỌC
(Theo xu hướng mới tự luận và trắc nghiệm)

THÍCH HỌC CHUI

NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

□ ca


THÍCH HỌC CHUI 8nS6
https: :;h'ww .faccboo k. convThich.I Eoc.Chui,' □

Chương

I .TỔNG QUAN CÁC KIÊN THỨC Tổ H ộ p
BÀI 1. CÁC QUY TẮ C ĐẾM

A, OU Y TẤC NHÂN
1. Phát biểu quy tắc
Giả sử một nhiệm vụ H nào đó được thực hiện lần lượt qua K giai đoạn
nbư sau:
+ Giai đoạn thứnhâì K| có nj cách làm.
+ Giai đoạn thứ hai Ki có n2 cách làm.
+ Giai đoạn thứ ba K3 có n3 cách làm.
+ Giai đoạn thứ K có nk cách làm.

Mỗi cách làm của việc này không trùng với bất cứ cách làm nào của việc
còn lại. Khi đó để hoàn thành công việc H thì ta phải thực hiện đồng thời K giai
đoạn trên nên có: nin2n, ...nk cách thực hiện.
2. Các bài tập mẫu
Bài
1.Bạn Q có 4 áo dài và 3 quần trắng . Khi đến trường bạn Q có bao nhiêu
cách trang phục ?_________________________________________________
Giải
Mỗi cách mặc áo dài sẽ có ba cách mặc quần trắng.
Theo quy tắc nhân, số cách trang phục là: 4 X 3 = 12 .
Bài 2. Một trường phổ thông có 12 học sinh chuyên tin và 18 học sinh chuyên
toán . Thành lập một đoàn gồm hai người dự hội nghị sao cho có một học sinh
chuyên tin và một học sinh chuyên toán. Hỏi có bao nhiêu cách lập một đoàn
nhir trên ?________________________________________________________
Giải
Dể có một đoàn thì phải có đổng thời một học sinh chuyên toán và một
học sinh chuyên tin.
Mỗi cách chọn một học sinh chuyên tin trong sô" 12 học sinh chuyên tin sẽ
có 18 cách chọn học sinh chuyên toán . Theo quy tắc nhân thì sô cách chọn một
đoàn như trên là :
12x18 = 216.
Bài 3. Cho một tập A = {1, 2,3,4,5} . Có bao nhiêu số tự nhiên gồm ba chữ số
đôi một khác nhau ?________________________________________________
Giải
____
Gọi sô tự nhiên có ba chữ sô cần tìm là : n = ata2aj, trong đó :
a| có 5 cách chọn
a 2 có 4 cách chọn
3

□


THÍCH HỌC CHUI

íSnSB

https:;;www.Ể»ccbook. com/Thich.I loc.Chiii; □ ỉ a

a3 có 3 cách chọn
=> Sô' các số tự nhiên n cần tìm là : 3 . 4 . 5 = 60 số.
Bài 4. Cho tập hợp A =

{o, 1,2,3,4,5}. Có bao nhiêu sô gồm năm cỉhữ sổ (Bi

một khác nhau đước tạo từ các chữ số trong tập hợp A?______________ ____
Giải
Gọi sấ cố năm chữ số đôi một khác nhau cần tìm là: n = a |a 2a3a 4a5 tnng
đó:

aj có 5 cách chọn ( vì để số n có nghĩa thì aj

0)

a2 có 5 cách chọn
a3 có 4 cách chọn
a4 có 3 cách chọn
a5 có 2 cách chọn
=> 2C
ó . 3 . 4 . 5 . 5 = 600 số n cần tìm .

Bài 5. Cho tập hợp A = {1,2,3,4,5,7,8}
a) Cổ bao nhiêu số tự nhiên gồm sáu chữ số đôi một khác nhau đtrợc t,o
nên từ tập A ?
b) Có bao nhiêu số tự nhiên gồm năm chữ số đôi một khác nhau vẳ chia lết
cho 5 ?_________________________________________________ •_________
Giải
a) Gọi sấ có sáu chữ sô' đôi một khắc nhau cần tlm là :
n = a|a2a3a4a5a6
trong đó : ai có 7 cắch chọn
a2 cố 6 cách chọn
a* có 5 cách chọn
a4 có 4 cách chọn
a5 có 3 cách chọn
aAcố 2 cách chọn
=> .Có 2 . 3 . 4 . 5 . 6 . 7 = 5040 số cần tìm.
b) Gọi sỏ' cố năm chữ số dôi một khác nhau là : n = a|a2a3a4a5
Do số n chia hết cho 5 nên a5 = 5 . Như vậy trong tập A chỉ còn ‘lạt 6 pổn
tử (bỏ đi chữ sô' 5)
a, có 6 cách chọn
a2 có 5 cách chọn
a, có 4 cách chọn
a4 có 3 cách chọn
=> Có 3 . 4 . 5 . 6 = 360 số cần tìm.
4


THÍCH HỌC CHUI M
https:.Vwww.6c«book. corn/Thich.I [oc.Chin: □

Hài ố.Cho tập A = {0,1,2,3,4,5,6,7}. cỏ bao nhiêu số lự nhiên có 6 chữ sô

đôi md khác nhau và chia hết cho 5 dưực tạo thành từ các chữ số trong
tập
A?_ ...... ................................................. _ _ _
______________ ______
ọisô tự nhiên có sáu chữ số đôi một khác nhau là : n = a |a 2a3a4a5afi .
C
To số n chia hết cho 5 nên ah chỉ có thể là 0 hoặc 5.
>ét các trường hợp sau :
a) a,= 0 , khi đó : n| = a|a2a3a4a5()
Trong tập A lúc này còn lại 7 phần tử
a ( có 7 cách chọn
a2 có 6 cách chọn
a, có 5 cách chọn
a4 có 4 cách chọn
a5 có 3 cách chọn.
=* Có 3 . 4 . 5 . . 6 . 7 = 2520 sô có dạng nt.
b) a, = 5, khi đó: n2 =aja2a3a4a55
ai có 6 cách chọn ( a | * 0 )

=3 Có

a2 có 6 cách chọn
a, có 5 cách chọn
a4 có 4 cách chọn
as có 3 cách chọn.
3 . 4 . 5 . 6 . 6 = 2160 sô có dạng n2

VỊy sô các sô”n cần tìm là : 2160 + 2520 = 4680 số.
Bài 7. Cho tập A = {0,1,2,3,4,5,6,7}. Có bao nhiêu số gồm sáu chữ số có
nghĩa (ỏi một khác nhau chia hết 5 và luôn có chữ số 0 ?__________________

Giải
G>i số có sáu chữ số có nghĩa là: n = a|a2a3a4a5a^
D> sô" n chia hết cho 5 nên afi = {0,5}.
Xít các trường hợp :
a) a,= 0; khi đó sô cần tìm có dạng : n| = a |a 2a3a4a50
a, có 7 cách chọn
a2 có 6 cách chọn
a, có 5 cách chọn
a4 có 4 cách chọn
a$ có 3 cách chọn.
=;Có 3 . 4 . 5 . 6 . 7 = 2520 số n,.
5

□


https: .7WWW.faccboo k. com/Thich.I loc. Chili;

□ ca

b) a* = 5, khi đó số cần tìm có dạng : n2 = a|a2a3a4a55
Trong số n2 luôn có mặt chữ s ố 0 nhưng a| * 0 => có 6 cách chọrn ỉ,.
Có 4 vị trí cho chữ số 0.
Giả sử a2 = 0 thì : ai có 5 cách chọn
a4 cố 4 cách chọn
a5 có 3 cách chọn.
Vì vai trò lấy sei 0 của các chữ số a2 ,a3,a4,a5 là như nhiai roêi có
4 . 3 . 4 . 5 . 6 = 1440 số có dạng n2.
Vậy có : 1440 + 2520 = 3970 số n cần tìm.

Bài 8. (Đại
họcSư phạm Hà Nội I
Từ năm chữ sô" 0, 1,
3i5, 7 có thể lập được bao nhiêu số gồm b
khác nhau và không chia hết 5 ?
_
Giải
_______
—
Gọi sấ cố bấn chữ số khác nhau là : n = a|a2a3a4
Do số n khổng chia hết cho 5 nên a 4 * {0, 5}.
=> a4 có 3 cách chọn (a 4 = { 1,3,7})
ai có 3 cách chọn (do a( * 0 )
a2 có 3 cách chọn
a* có 2 cách chọn.
=> Có 2 . 3 . 3 . 3 = 54 số cần tìm.
Bài 9. (Đại học Xúy
dựng
~Hà
Wi
-ĩ m )
Có bao nhiêu số tự nhiên trong đó các chữ số khác nhau, nhỏ hull 11000
được tạo thành từ năm chữ số : 0., 1 , 2 , 3 , 4 ?
Giải
+ Các sô" nhỏ hơn 10000 thì phải bắt đầu từ các chữ sô" 1 , 2 , 3 , 4 và cl có
bốn , ba , ha i , một chữ sô".
a) Gọi số đó là : nj = aịa2a3a4
Vđi : a, có 4 cách chọn
a2 có 4 cách chọn
a 1có 3 cách chọn

a4 có 2 cách chọn.
= > C ó 2 . 3 . 4 . 4 = 9 6 số n,.
b) Sô" có ba chữ sô" : n2 = a|a2a3
a¡ có 4 cách chọn
a2 có 4 cách chọn >=>có4 .4 .3 = 48 sô" n2 .
a3 có 3 cách chọn
6


THÍCH HỌC CHUI M
https:.Vwww.6c«book. corn/Thich.I [oc.Chin: □

c) Số có hai chữ sô : n3 = aịUi
Uị cỏ 4 cách chọn
►
=>cổ 16 sỏ n }
a2 có 4 cách chọn
d) Sô có một chữ sô : hôn sỗ (không ke sỏ 0).
Vậy có : 96 + 48 + 16 + 4= 156 sô cần tìm .
BÀI TẬP DỀ NGHI
Bài 10. Có 20 sinh viên toán và 45 sinh viên tin học.
a) Có bao nhiêu cách chọn hai sinh viên khác nhau về khoa ?
b) Có bao nhiêu cách chọn một sinh viên hoặc là toán hoặc là tin học ?
Bài 11. Một tòa nhà cao ỏc cổ 39 tầng , mồi tầng có 42 phòng. Hỏi có bao nhiêu
phòng tất cả trong tòa nhà này ?
Bài 12. Một trung tâm Internet cổ 35 chiếc máy vi tính . Mỗi máy có 28 cổng kết
nối Hỏi có bao nhiêu cổng khác nhau tại trung tâm này ?
Bài 13. Có bao nhiêu biển đăng ký xe ỏ tô nếu mỗi biển sô" chứa một dãy ba chữ
•cái, tiếp sau là bôn chữ sô ?
Bài 14. Một phiếu bài thi trắc nghiẹm có 12 câu hỏi. Mỗi câu hỏi có bôn câu trả

lời. Có bao nhiêu cách điền một phiếu trắc nghiẹm nếu tất cả các câu hỏi đều có
trả lời ?
Bài /5. Một mầu áo sớ mi đặc biệt dược thiết kế có kiểu cho nam và có kiểu cho
nữ , có 12 màu và 3 cỡ cho mỗi người. Có bao nhiêu loại khác nhau của mẫu áo
này se dược sản xuât ?
Bài 16. Từ Quảng Trị dến Quảng Ngài có 4 con đường và có 6 đường từ Quảng
Ngãi đến TPHCM . Có bao nhiêu con dường khác nhau để đi từ Quảng Trị đến
TPHCM qua Quảng Ngăi ?
Bài 17. Cổ bao nhiêu biển sô xe máy dược tạo thành nếu mỗi biển sô gồm hai
chữ sô" và tiếp theo là bôn chừ cái hoặc hai chữ Ciíi, tiếp theo là bốn chữ s ố .
Bài 18. Có bao nhiêu hàm đơn ánh lừ tập có năm phần tử đến tập có số phần tử
bằng :
a) 4
b) 5
c) 6
d) 7.
Bài 19. Có bao nhiêu hàm số từ tập A = {l,2,3,...,n} trong đó n là một sô"
nguyên dương, tới tập B = {0,1} và :
a) Đó là hàm đơn ánh.
b) Gán 0 cho cả hai sô 1 và n.
c) Gán 1 cho dúng một trong các sô nguyên dương nhỏ hơn n.
Bài 20. Cho tập hợp A gồm mười số tự nhiên.
a) Có bao nhiêu sô" gồm sáu chừ sỏ đôi một khác nhau
b) Có bao nhiêu sô gồm bảv chừ sỏ dôi một khác nhau và chia hết cho 2
7

□


THÍCH HỌC CHUI 8nfi

httpsi.'/www.fceefceeà. corn/Thich.I [oc. Chui :

c)
cho 5.
Bài

Có bao nhiêu số gồm bảy chữ sô”đôi một khác nhau và các sô này chtia hết
C
21. ho tập hợp A = {o,1,2,3,4,5}.

a) Cố bao nhiêu sế gồm năm chữ sấ đôi một khác nhau chia hết cho ỉ và ;hữ
-số 2 luôn có mặt đúng một lần.
b) Có bao nhiêu số gồm ba chữ số đôi một khác nhau chia hết cho 3.
c) Tính tổng các sô”tự nhiên có năm chữ sổ”đôi một khác nhau mà các Stô tày
không có sô”0.
Bài 22. Trong các số nguyên dương cố đúng ba chữ sổ” khác nhau cố bao tnhêu
V
SO :
a) Chia hết cho 7
b) Chia hết cho 3 hoặc 4
c) Chia hết cho 3 nhưng không chia hết cho 4
d) Chia hết cho 3 và 4.
Bài 23. Trong các sô”nguyên dương có bốn chữ sô”khác nhau, có bao nhiêu .‘Số:
a) Chia hết cho 9
b) Chia hết cho 3 và luôn cố mặt chữ sô”8 đúng một lần
c) Không chia hết cho 3
d) Chia hết cho 5 hoặc cho 7
e) Chia hết cho 5 nhưng không chia hết cho 7
0 Chia hết cho 5 và cho 7.
Bài 24. Cho tập hợp A gồm mười chữ số tự nhiên. Có bao nhiêu sô”có 3 clữ sô

a) Không chứa cùng một số ba lần
b) Chia hết cho 3
c) Chia hết cho 5
d) Bắt đầu bằng chữ số lẻ và các chữ sô”đôi một khác nhau
e) Có đúng hai chữ số 7.
Bài 25. Cho tập hợp A gồm chín chữ số tự nhiên, không có chữ sô” 0. Có”) lao
nhiêu sô”gồm bốn chữ sô”:
a) Đôi một khác nhau và là sô”lẻ
b) Không chứa cùng một chữ số hai lần
c) Kết thúc bằng chữ số chẩn
•
Q
d) Đôi một khác nhau, bắt đầu bằng chừ sô”lẻ, kết thúc bằng chữ số chỉn..
B. QUY TẮC CỘNG
ỉ. Phát biểu quy tắc
Một công việc H bao gồm k công việc H|, H2, H,.... Hk; với mỗi cô»g vặc
độc lập nhau, trong đố:
8

□ỉa


THÍCH HỌC CHUI
https:.Vwww.6c«book. corn/Thich.I [oc.Chin:

Công việc H| có nt cách thực hiện
Công việc H2 có n2 cách thực hiện
Công việc H( có nt cách thực hiện
Công việc Hk có nk cách thực hiện.
Khi đó để hoàn thành công việc H ta có thể thực hiện một trong k công

việc H,, I = Ịĩ,kj, suy ra sô cách thực hiện công việc H là: ni + n2 + m + ...+ nk.
2. Các bai tập mẫu
Bài /. Một học sinh thi cuối kỳ có thể chon một trong ha loại đề: đề dễ có 48
câu hỏi đề trung bình có 40 câu hỏi và đề khó có 32 câu hỏi . Hỏi có bao
nhiêu Cích chọn đề thi ?
Giải
-Có 48 cách chọn đề dễ
- Có 40 cách chọn đề trung bình
- Có 32 cách chọn đề khó
Vì vậy có : 48 + 40 + 32 = 120 cách chọn đề thi.
Bài 2. Một mạng đường giao thông nối các tỉnh A, B, C, D, E, F và G như hình
vẽ, sau dó trong chữ sô" 2 viết trên cạnh AB có nghĩa là : có 2 con đường nối A
và B- Hỏi có bao nhiêu cách đi từ A đến G ?
B
E

Nhìn hình vẽ có 4 lộ trình đi từ A đến G :
1) A - > B - + D - » F - » G
2) A -* B -> D ~> E -> G
3) A c -> D -»E -> G
4) A * c
D
F -> G
Lộ rình l ) c ó : 2 . 3 . 3 . 4 = 72 cách đi
Lộ rình 2) có : 2 . 3 . 5 . 7 = 210 cách đi
Lộ rình 3) có : 8 . 6 . 5 . 7 = 1680 cách đi
Lộ rình 4) có : 8 . 6 . 3 . 4 = 576 cách đi.
Vậ\ cổ tất cả : 72 + 210 + 1680 + 576 = 2538 cách đi từ A đến G .
9

3nfi
□ỉa


THÍCH HỌC CHUI M
https:.Vwww.6c«book. corn/Thich.I [oc.Chin: □

□

Bài
3.Cho tập hợp A gồm sáu chữ số tự nhiên : 0, 1, 2, 3, 4, 5 .
a) Có bao nhiêu số tự nhiên gồm năm chữ số đôi một khác nhau vè đ<ềuà
sô chấn ?
b) Có bao nhiêu số tự nhiên gồm năm chữ số đôi một khác nhau và clhiíhết
cho 5 ?
a) Gọi số có năm chữ số là : n = a,a2a,a4as
Do số n chẵn nên a5 có thể là : {0,2,4} .
. Xét các trường hợp :
Trường hợp ỉ
a: s = 0, khi đó : n, = a,a2a,a40, trong đó :
a, có 5 cách chọn'
a2 có 4 cách chọn
a* có 3 cách chọn
a4 có 2 cách chọn.
=>CÓ: 2 . 3 . 4 . 5 = 120son,. _______
Trường hợp
2 a: 5 = 2 , khi đó : n2 = a,a2a,a42, trong đó :
ai có 4 cách chọn ( ữị * 0)
a2 có 4 cách chọn
&Ị có 3 cách chọn

a4 cố 2 cách chọn.
=>CÓ: 2 . 3 . 4 . 4 = 96 số n2.
Trường hợp
3 a: 5 = 4 , cũng giống như trường hợp 2 , ta cũng đượíc )6 sc
Vậy co : 120 + 96 + 96 = 312 sến cần tìm.
b) Gọi số có năm chữ s ố : n = a,a2a,a4a,
Do số n chia hết cho 5 nên a5 có thể là : {0,5}.
Trường hợp

:1a5 = 0, khi đó : n, = a,a2aía40 , trong đó :
ai có 5 cách chọn
a2 có 4 cách chọn
ai có 3 cách chọn
a4 có 2 cách chọn.
Có : 2 . 3 . 4 . 5 = 120 sến,.
Trường hợp 2
a: 5 = 5, khi đó n2 = a ^ a , a 45, trong đó :
a I có 4 cách chọn
( £Z| * 0)
a2 có 4 cách chọn
a a4 có 2 cách chọn.
=> Có : 2 . 3 . 4 . 4 = 96 số n2.
Vậy có tất cả: 120+ 96 = 216 son.
10


THÍCH HỌC CHUI M
https:.Vwww.6c«book. corn/Thich.I [oc.Chin: □

Bài

C
4. ho tập A = {0,1,2,3,4,5,6}

a) Cổ hao nhiêu sô có bốn chữ số đỏi một khác nhau sao cho : chữ sô 1 luôn
có mặt và các sô đều là sô lẻ ?
b) Cỏ hao nhiêu sô có nảm chừ số đôi một khác nhau sao cho : các số bắt
đầu lá các chữ sô lẻ, kết thúc là các chữ sô chấn ?
Giải
a) Gọi số’cần tìm : n = a fa2a3a4 ; sô n lẻ nen a4 = {1,3,5}.
Xét các trường hợp sau:
Trường h(fp 1 : a4 = 1, khi đó : nJ = aỊa2a11
Trong đó : ai có 5 cách chọn
(a { i- 0 )
a2 có 5 cách chọn
ai có 4 cách chọn.
=> Có : 4 . 5 . 5 = 100 số n,.
Trường hợp 2 : a4 = 3, khi đó : n2 = a,a2a,3
Theo đề : chữ sô" 1 luôn có mặt nên xét :
Trường hợp a: Nếu a I = 1 thi :
a2 có 5 cách chọn
a* có 4 cách chọn.
Có : 4 .5 = 20 sô"có dạng la,a23 .
Trường hợp h : Nếu a, ^ 1 thì :
ai có 4 cách chọn ( d o a , * 0 )
Chữ sô" 1 có 2 vị trí
Số cách chọn hai chữ số còn lại là : 4
nên có : 4 . 4 . 2 = 32 sỏ" mà a, * 1
=r> trường hợp 2 có : 32 -I- 20 = 52 số n2.

Trường hợp 3 : a4 = 5, tương tự như trường hợp 2 ta cũng được 52 sô".
Vậy có tât cả: 100 + 2 . 5 2 = 204 sỗ cẩn tìm.
b) Gọi số cần tìm là : n = a,a2a Số n bắt đầu là các chữ sô" lẻ , kết thúc là các chữ số chấn nên :
a, = {1,3,5} ;
a, = {0,2,4,6}
trong đó : aị có 3 cách chọn
a5 có 4 cách chọn.
Các chữ sô trong sô n khác nhau nên sau khi chọn a ] và a 5 thì tập hợp A
còn tại 5 phần tử.
a2 có 5 cách chọn
a4 có 4 cách chọn
a4 có 3 cách chọn.
Có : 3 . 4 . 3 . 4 . 5 = 720 sô n cần tìm.
11

□


THÍCH HỌC CHUI 8nffi
https: .'/www.íacebook. com/Thkh.I loc.Chin: □

BÀI TẬP ĐỀ NGHỊ
Bài
5.vơi các số 0, 1,2, 3, 4, 5, 6 có thể lập được bao nhiêu số tự nhiên mà mỗi
số có bốn chữ số khác nhaụ trong đó luôn có mặt chữ số 5?
Bài
6.Từ sáu chữ số 0, 1,3, 5, 7,9 có thể lập được bao nhiêu số, mỗi số gồm bốn
chữ số khác nhau và không chia hết cho 5 ?
Bài

7.Cố bao nhiêu số cố ba chữ số khác nhau tạo thành từ các số: 1, 2, 3, 4, 5, 6
mà các số đó nhỏ hơn 345?
Bài
8.Cho các số : 0, 4, 5, 7, 8, 9. Có bao nhiêu số có bốn chữ số khác nhau lớn
hơn 5000 ?
B à i 9. Cho các số 0, 1,2, 3, 4, 5. Có thể lập được bao nhiêu số’gồm tám chừ số
trong đó chữ số 5 lặp lại ba lần , các chữ số còn lại có mặt đúng một lần ?
Bài 10. Từ các số 1,2, 3, 4, 5. Hãy tính tổng của tất cả các số có năm chữ số
khác nhau được tạo thành từ các số trên ?
Bài
T
1. ừ các số 0, 1,2, 3,4, 5. Tìm các số có năm chữ số khác nhau thỏa:
a) Không bắt đầu bằng 1 2 3
b) Không tận cùng bằng 123
Bài 12. Hãy tìm tất cẳ những số tự nhiên lẻ gồm năm chữ số khác nhau lớn hơn
70.000.
Bài 13. Tim tất cả những số tự nhiên có đúng năm chữ số sao cho trong mỗi số
đố chữ sấ đứng sau lớn hơn chữ số đứng liền trưđc .

BÀI 2. CHỈNH HỢP
1. Định nghĩa
Cho trưđc một tập hợp A có n phần tử và một số tự nhiên k < n .
Thành lập một dãy gồm cố k phần tử được lấy ra từ n phần tử sao cho:
+ Các phần tử trong dãy k phần tử đôi một khác nhau.
+ k phần tử này sắp xếp theo một thứ tự nhất định.
Khi đó, số các dãy gồm có k phần tử thoả mãn hai tính chát trên dược gọi
là chỉnh hợp chập k cửa n phần tử.
Kí hiệu A¡¡.
2. Công thức
Cho trước tập hợp A có n phần tử và một số tự nhiên k < n . Chnh hợp

chập k của n phần tử là :
___________ 3

3. Bài tập mẫu
Bài 1. Cho tập hợp A = {l,2,3,4,5,6,7}. Có bao nhiêu số tự nhiên gồh năm
chữ số dôi một khác nhau được lấy ra từ tập A ?________________________ _
12

□


THÍCH HỌC CHUI
https:.Vwww.6c«book. com/Thich.I loc.Chin:

Giải

Sô các sô có năm chữ số đôi một khác nhau lây ra từ tập A là sô chỉnh hợp
chập 5 của 7 phần tử.
71
=> Sô các sô cần tìm là: a I = ——— = 2520 sô.
(7-5)!
Bài
2.Có tôi đa hao nhiêu máy điện thoại có hảy chữ sô bắt đầu bằng chữ
sao cho:
a) Các chữ sô đôi một khác nhau.
Jó Các chữ sô tùy ý.

8

G iải

a) Gọi n = a,a,a,a4a5a6a7 là sốcần tìm.
Trong các sô tự nhiên : 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 ta chọn các chữ sô đôi một
khác nhau nên :
Vì a, = 8 nên chọn sáu trong chín chữ sô" còn lại là một chỉnh hợp chập 6
91

của 9 nên có : A* = — —— = 60480 máy điên thoai.
(9 -6 )!
b) Các chữ sô" tùy ý nên
a2 có 10 cách chọn
a7 có 10 cách chọn
a4 có 10 cách chọn
a5 có 10 cách chọn
ah có 10 cách chọn
a7 có 10 cách chọn.
=> Có 10.10.10.10.10.10= 106= 1.000.000 máy điện thoại.
Bài 3, Cóbao nhiêu sỏ máy tự nhiên có bốn chữ sô dôi một khác nhau ?____
Giải

Số các số có bốn chữ số đôi một khác nhau là một chỉnh hđp chập 4 của 10
:

Kr
■
Số các số có bôn chữ số khác nhau và có chữ số 0 đứng đầu là một chỉnh
hđp chập 3 của 9 : A’ .
SỐ các số cần tìm là : A?0 - A'v = 5040 - 504 = 4536 số n .
Bài 4. Cho các số 0, 1,2, 3, 4, 5 . Hãy tìm tâ"t cả các s ố :
a) Có sáu chữ số đôi một khác nhau.

b) Có ba chữ số đôi một khác nhau.
13

3nfi
□ỉa


THÍCH HỌC CHUI ã ®
https:,7WWW.faccbook. com/Thich.I loe. Chili:

Giải
a) Gọi n = ala2a-,a4a,a6 là số cần tìm.
Số các con số có sáu chữ số khác nhau được chọn trong sáu chữ sô khác
nhau là một chỉnh hợp chập 6 cửa 6: A ¿ .
Sô' các sỗ' cố sáu chữ sô' khắc nhau cố chữ số 0 đứng đầu là một ciỉnh hợp
chập 5 của 5 :
A\ .
Sô' các số cần tìm là : A* - A*s = 720 - 120 = 600 số.
b) Gọi n = a,a2a, là sô' cần tìm.
Chọn ba sô' trong sáu sô' là một chỉnh hợp chập 3 của 6 : A ả .
Sô' các sế cố ba chữ số khác nhau cố chữ sấ 0 đứng đầu là một ciỉnh hợp
chập 2 của 5 :
A \.
Số các sô' cần tìm : A* - A2J = 120 - 20 = 100 số.
Bài 5. Từ sáu chữ số 0, 1,3, 5, 7, 9 có thể lập được bao nhiêu sô' mỗi số gỗm
bốn chữ sô' khác nhau và không chia hết cho 5 ?______________________ ___
______
Giải
Gọi n = a,a2a,a4 là sô'cần tìm.
n không chia hết cho 5 => a4 phắi khác 0 và khác

s.

Cách1. cố 4 cách chọn a4
có 4 cách chọn a,
có A 4 cách chọn a2a , .
=> Có 4.4. A 4 = 192 số ñ cần tìm
Cách 2. có A \

sô' các

sô' có bốn chữ số khác nhau

có A Ịị số các sô' có bốn chữ số khác nhau và có chữ số 0 dứig đầu.
=> Có A46 - A^ị = 300 số có bôn chữ số khác nhau có nghĩa.
Bây giờ ta tìm số các sô' có bốn chữ số khác nhau và chia hết cho5.
n chia hết cho 5 => a4 phải là 0 hoặc 5.
Ta có : a4 có 2 cách chọn.
Có A , cách chọn a,a2av
=> Có 2. A \

sô'

có bôn

chữ số chia hết cho 5, ta phải trừ đi sô' cíc sổ như

trên có chữ sô' 0 đứng đầu , lúc này :
a4 có 1 cách chọn
có A 4 cách chọn a2a,

14

□ ca


THÍCH HỌC CHUI M
https :.7www.faccbook. coirv'Thich. I loc.Chili;

-:> cỏ 2. A 's - 1. A24 =108

số

Vậy số các sô" cần tìm là : 300

các s ố cổ

bốn

Bỉiỉ

chữ số chia hết cho 5.

108 = 192 số.

Bài 6. Cho các số : 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6.
a) Có bao nhiêu số tự nhiên chẵn có bốn chữ sô khác nhau ?
Jb) Cổ hao nhiêu số tự nhiên lẻ có nám chữ sỏ khác nhau ?_______________
ÍT

2'

liai

a) Gọi n = a ,a 2a,a4 là sô"cần tìm
n chấn

a4 phải là : 0, 2, 4, 6.

Cách

1.a ị có 4 cách chọn.

Có A \ cách chọn a,a2a,
:=? Có 4.

a ’6

sô chẩn có bôn chữ số khác nhau.

Bây giờ ta phải tìm trong 4. A \

sô có bao

nhiêu sô" bắt đầu bằng chữ số 0.

Ta có: a4 có 3 cách chọn.
Có A2 cách chọn a,a,
=> Có 3. A:s sô" chẩn có bô"n chữ số khác nhau bắt đầu bằng chữ sô" 0.
Vậy các sô" cần tìm là : 4. A Ị, - 3. A2 = 480 - 60 = 420.
Cách

2. +a4 = 0, a4 có 1 cách chọn
ai có 6 cách chọn.
Có A2 cách chọn a2a,
=> Có 1.6. A2 số
+ a4

*0
, a4 có 3 cách chọn
ai có 5 cách chọn (vì

* 0).

Có A2 cách chọn a2a,
:=> Cổ tâ"t cả : 1.6. A2 + 3.5.

A5= 120 + 300 = 420 số iã cầ

(ách 3. Có A47 sô" các sô" có bôn chữ s ố khác nhau.
Có A * số các số có bốn chữ sô" khác nhau bắt đầu bằng chữ số 0.
5=> Có A4 - A^ = 720 sô" các sô có bôn chữ sô khác nhau có nghĩa .
Fây giờ ta tìm trong 720 sô" trên có bao nhiêu số lẻ có bôn chữ sô" khác nhau,
n lẻ
a4 phải là : 1, 3, 5
a4 có 3 cách chọn
a( có 5 cách chọn (vì ữ, *0) .
15


THÍCH HỌC CHUI M

https:.Vwww.6c«book. corn/Thich.I [oc.Chin: □

Có A3 cách chọn
Có 3. 5.

a ỉa ì ■
A \ = 300 số lẻ có bốn chữ số khác nhau.

Vậy có tất cả : 720 - 300 = 420 sô'chẵn có bốn chữ số khác nhaui.
b) Gọi n = a ^ a ^ a , là sô'cần tìm
n lẻ
Cáchì.

=5aphái là 1,3,5.
>
a, cố 3 cách chọn.

Có A46 cách chọn a,a2a,a4
=> Có 3. A A số lẻ có bốn chữ số khác nhau.
Bây giờ ta phải tìm trong 3. A a có bao nhiêu số lẻ có năm cbữsôí khác
nhau bắt đầu bằng sổ' 0 .
Ta có : a, có 3 cách chọn.
Có A , cách chọn a ^ a ,,
Có 3. A4 - 3. à ; =1080-180 = 900 sô' n cần tìm.
>
=
Cách 2. Có A J số các sô' có năm chữ số khác nhau.
Cố A4 sô' các sấ cố năm chữ sô' khác nhau bắt đầu bằng chữ* số 0*.
=> Có A5, - Aft = 2160 số có năm chữ số khác nhau có nghĩm
Bây giờ ta tìm trong 2160 sô' có bao nhiêu số chẩn có năm chiữ sô^ khác

nhau.
n chẩn => a5 phải là 0, 2 ,4 ,6
a5 có 4 cách chọn
Có A4 cách chọn a,a2a,a4
=> Có 4. A ị số chẩn có năm chữ số khác nhau, trong đó có 3. A ', s ố chẩn
cố năm chữ sấ khác nhau bắt đầu bằng chữ sấ 0 .
Vậy có : (A , - A4a) - ( 4.A4 -3 .A ,) = 900 số lẻ có năm chữsốkhiácnlhau.
Bài 7. Có bao nhiêu số có ba chữ số khác nhau tạo thành từ các s ố : 1,2,, 3, 4,
5, 6 mà các số đổ nhỏ hớn 345 ?______________________ __________

__

Giai—

Gọi n = a,a,a, là số cần tìm.
Cách

1.n < 345 => a, chỉ có thể là : 1, 2, 3

+ Nếu a, = 1 thì n = la^a,
Có
16

\cách chọn a2a, .
A

□


THÍCH HỌC CHUI 8nffi

to^'w w .facebook. com/Thich.I loc. Chili: □

ĐAI H Ọ C Q U Ố C G IA HÀ NỘI
TRUNG TẨM THÕNG TIN THƯ VIỆN

4* Nếu a, = 2 thì n = 2a,a,

LC

có / r s cách chọn a,a, .

/ I ÒSU

4- Nếu a, = 3 thì n = 3a:a ;
Nếu a2 = 1 hoặc a, = 2 thì a< cổ 4 cách chọn :t> cổ 2.4 =

8

sỏ n .

Ncu a? = 4 thì n = 34a;
=> a Vậy cỏ tất cá : A2
4 A; 4 8 4 2 = 50sỗ n < 345 cần tìm .
-

-

-

Cách 2. Cố A ì, sô các sô cỏ ha chữ sô khác nhau.
Bây giờ ta phái tìm trong

a

),

có

bao nhicu số cổ ha chữ sỏ khác nhau lớn

hơn hoặc hằng sỏ 345.
4- Ncu n = 34a , thì a* cổ 2 cách chọn số 5 hoặc 6 -> cỏ 2 sỏ cần tìm không
nhú hơn 345.
4- Nốu n = 35a,

thì

4- Nêu n = 36a. thì

a \ Có 4 cách chọn -> Có 4 sô cầntìm lđn

hơn 345

a í c ỏ 4 cách chọn

hơn 345

Có 4 số cầntìm lơn

4“ Nêu a I là 4, 5, 6 thì a Ị cổ 3 cách chọn.
(Y) A 2

cách chọn a:a< .

=> Có 3. A2 sô cần lìm lơn hơn 345.
Vậy có: A'6 -(2 4- 4 4- 4 4- 3. A2 ) = 120 - 70 = 50sô" có ba chữ số khác nhau
và nhỏ hơn 345.
C6 bao nhiêu^số tự nhiên cổ bốn chữ sỏ khác nhau chia hết_cho_5?
Giải
Gọi n = a,a:a ;a4 là sô cần tìm
n chia hết cho 5 nên a4 chỉ có thế là 0 hoặc 5.
Cách /. a4 cổ 2 cách chọn.
Có Aỳ cách chọn ãịa^a, .
Có 2. A \ số có bôn chữ số chia hốt cho 5.
Bây giờ ta phải tìm trong 2. a !,

có

bao nhiêu số có bốn chữ số khác nhau

chia hết cho 5, và cổ chữ sô" 0 dứng đầu, lue này :
a4 có 1 cách chọn
a, có 1 cách chọn.
Có A; cách chọn a2a, .
Vậy số các số cần tìm là : 2. A ^ -1.1 .A2 = 952 sô" n .
17

□

THÍCH HỌC CHUI änffi
..■ ^ 0. *»***»*■

'.V

X-

.

https::;w w ,'.faccbookcorrựThich.I loe.Chili,' □

f í
ị

ị • ị ?’
Cách

?
2.Có A*„ số các sô có hôn chữ số khác nhau.

Có AI số các sô cọ hốn chữ sô khác nhau bắt đầu hằng chữ sô ().
o Có A ~ Ạ Ỳ số có nghĩa có hôn chữ sô’ khác nhau.
Bây giờ ta tìm sô’ các sô có hôn chữ số khác nhau và không chia hết cho 5
n không chia hết cho 5 nên a4 phải khác 0 và khác 5.
=> a4 có 8 cách chọn
ai có 8 cách chọn (vì a, * 0 ).
Có A:x cách chọn a;a, .
=> Có 8.8. A:k số các số có hốn chữ số khác nhau và không chia hết cho 5.
Vậy số các số cần tìm là : AJị„ - Aỳ - 8.8. A‘s = 952 sô’.

Bài9. Cho tám sô 0, 1, 2, 3, 4, 5. 6, 7. Từ tám chữ sô trên có thể lập được hao
nhiêujô’ mỗi số có hôn chữ sỏ dôi một khác nhau và không chia hốt cho ỊỌ_?__
Giải
Gọi n = a,a,a,a4 là số cần lập.
n không chia hết cho 10 => a., phải khác 0.
Cách

I.a, có 7 cách chọn
a, có 6 cách-chọn.
Có A"fi cách chọn a,a, .
=> Có 6.7.

A \ = 1260 số.

Cách 2. C(S A4k số có bốn chữ số khác nhau.
Có A '7 số có bôn chữ số có chữ số 0 đứng đầu.
Có A J số có bôn chữ sô’ và chia hết cho 10.
Vậy sô’ các số cần tìm lù : A4„ - A 7 - A j = 1260 sô’ ñ.
Bài 10. Hỏi từ 10 chữ số 0, 1, 2, 3, 4, 5. 6, 7, 8, 9 có thể thành lập được bao
nhicu sô gồm sáu chữ số khác nhau. Sao cho trong các chữ sô đó có mặt các
chữ số 0 và 1 ?
_____ ___ ___ _____ •________
__________
_
Giải
Gọi n = a,a,a,a4a,aft là sô cần tìm
Cách 1.
+ Nêu a, = 1thì n = la,a,a4asaf).
Cổ 5 vị trí cho chữ sô 0.
Có A4* cách chọn các chữ sô’còn lại .

18

Sä


THÍCHHỌCCHUI 3nffi
https:.'ywww.faccbook.com/Thich.I loc.O nri/ □

> Cỏ 5. A4

sô

n.

+ Nen a: = I thi n = aỊ la ;a4asa6
Có 4 vị trí cho chữ sô 0 (vì a, & 0 ).
Có A4 cách chọn bôn chừ sỏ còn lại.
> Có 4. A4 số’ n.
+ Nếu a, = 1 V a4 = 1 V a5 = 1 V a6 = 1 thì cùng tương tự như a: = l.
Vậy cổ tất cá : 5.A4 + 4. A4.5 = 8400 + 33600 = 42000 số n.
Cúcề 2 . Trong n có A* vị trí cho hai chừ sô 0 và 1.
Có A4 cách chọn 4 vị trí còn lại.
■=>Có A2 . A4

SC)

có sáu chữ sô" khác nhau có chứa hai chữ số 0 và 1.

Bây giờ ta tìm trong A2, . A4 có bao nhiêu chữ sô cổ chừ sô 0 đứng đầu.
Lúc này : số 0 có 1 vị trí.

Cỏ A \ vị trí cho chữ sô" 1.
Có A4 cách chọn 4 vị trí còn lại.
T> Có 1. A's . A4 sô" có 6 chữ sô" khác nhau bắt đầu bằng chữ sô" 0 và chứa
sô" 1.
Vậy các sô"cần tìm là : A; . A4 - 1. A*s. A4 = 50400 - 8400 = 4200 số.
C áở 3.
4 Có A^ị, sô" các số có sáu chữ sô" khác nhau , trong đó có chứa A* sô" bắt
đầu bằig chữ sô" 0.
4 Có A x sô các sô" có sấu chữ số khác nhau không chứa chữ sô" 0 và 1.
4 Có A \ sô"có sáu chừ sô khác nhau luôn chứa sô 1 nhưng không chứa
chữ sỗ").

4 Cỏ 5 A x sô" có sáu chữ sô" luôn chứa số 0 nhưng không chứa chữ số 1.
Như vậy, sô" các sô" cần tìm là:
A (]{ị - A* —A x - 6.A K- 5.A x = 42000 sô" iĩ cần tìm.
Bài 11. Cho tóp hợp E = { O J X 3,4,5,6,7,8~9}
<à) Hỏi có bao nhiêu tập hợp con của E chứa sô" 9 ?
b) Hỏi có bao nhieu sô tư nhiên gồm nãm chừ số khác nhau lây từ E mà
chùa Lốt cho 5 ?_________________________ __________________________
Giải
a) Sô tập hợp con E, của E là : Eị c {(), 1,2,3.....8}.
19

□


THÍCH HỌC CHUI

3nfi

https:.Vwww.6c«book. corn/Thich.I [oc. Chili: □

Sô tập con của E| là 29.
=> Số tập con của E có chứa 9 số là :
h) Gọi n = a la,a,a,5 là sô’cần tìm.

□

= 512 tập con.

n chia hết cho 5 nên as chỉ có thể là 0 hoặc 5.
Cách
aI. s có 2 cách chọn.
Có A* cách chọn a,a2a,a4
=> Có 2. At, số có năm chữ sô’ khác nhau chia hết cho 5 .
Trong 2. Ay có 1. 1. A* sô’ có năm chữ số khác nhau chia hết ch(Q 5 nihưng
hắt đầu hằng chữ sô’0 .
Vậy có : 2. Ay - 1.1. A* = 6048 - 336 = 5712 số n cần tìm.
Cách 2. + Có A*„ sô’các số có năm chữ số khác nhau.
+ Có A

lsố các số có năm chữ sô’ khác nhau hắt đầu hằng ssỏo.

=> Có A*„ - A y sô có năm chữ sô khác nhau có nghĩa.
Bây giờ ta tìm trong A*„ có hao nhiêu sô’ có năm chữ số khác nhatu và
không chia hết cho 5.
n không chia hết cho 5 nên a, khác 0 và khác 5.
Khi dó : as có 8 cách chọn
a! có 8 cách chọn (vì a, * 0)
có A à cách chọn a,a,a4

=> Có 8.8. A ’„ số có năm chữ số khác nhau không chia hết cho» 5.
Vậy có : A*, - Ay - 8.8. a ; = 30240 - 3024 - 21504 = 5712 số cầm tim..

Bài 12: Vđi các chữ số 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 có thể lập được hao mhiêui sô’
chấn có ha chữ sỏ’ khác nhau và không lớn hớn 789 ? __
Giải
Gọi n = a,a,a, là sô’ cần tìm

_____ _

n chẵn => a, chỉ có thể là : 2, 4, 6, 8
ĩĩ không lđn hơn 789 => a, chỉ có thể là : 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7.
Cách l
.
+ Nếu a Ị chẵn => có 3 cách chọn a t
có 3 cách chọn a ,
có A'7cách chọn a2.
=> Có 3.3. A'7 số.
20

___


THÍCH HỌC CHUI 8nfi
https: ;;WWV.íacebook. corn/Thich.I Ioc.Ch.iii: □

4 Neu a I le => c<> 4 cách chọn aị
có 4 cách chọn a3
cỏ A1, cách chọn a2.
..-> Cổ 4.4 A'7 số.

-4- Xét a, = 7, khi đổ : n = 7a2a,
n >789

a2 =9

=> a í cổ 4 cách chọn.
=> Có 4 số lđn hơn 789.
Vậy sô các sỏ cần tìm là :
3.3. A 7 4- 4.4.A'7 -4 = 171 sô chẵn không lớn hơn 789.
Cách 2.
4- Nếu a ị chẩn => có 3 cách chọn a ị
cỏ 3 cách chọn a,
có A'7 cách chọn a2.
r>C ó 3.3. A'7 số.
4- Neu a, lẻ và a, * 7

có 3 cách chọn a,
có 4 cách chọn a,
có A‘ cách chọn a,.

=>CÓ 3.4. A'7 số.
+ Khi a, = 7 , n = 7a2a,
=> Có 4 cách chọn a^
Có 6 cách chọn a2 (vì a2 * 9 ).
=> Có 4.6 = 24 sô*.
Vậy có tất cả : 3.3. A1,+ 3.4.A 7+4.6 = 171 sốcầntìm .
Cách

3.

4
ó.
C

A:„ sô* chítn có ba chữ sô khác nhau .

Hây giờ la tìm sô*chẩn có ba chữ sô* khác nhau lớn hơn 789.
n > 789 =>a, chỉ có thể là 7, 8, 9.
ñ chẩn -> a, chỉ có thể là 2, 4, 6, 8,
+ neu a, = 7 thì 7a,a,
ñ > 789 => a, = 9 =£ a, có 4 cách chọn => có 4 sô*.
+ nêu a, = 8 , có 3 cách chọn a,
có A 1, cách chọn a2
^>Có 3. A1,

số.
21

Sä


THÍCH HỌC CHUI 8nfi
hmpsi.'/www.fceefceeà. corn/Thich.I [oc. Chili: □ ỉ a

+ nếu ai = 9, có 4 cách chọn a (
có A1, cách chọn a2
=>có 4. A1,

số.

=> Có : 4 + 3. A'7 + 4.A'7 =53 số chẵn Iđn hơn 789 .
Vậy có : 4. A K- 53 = 224-53 = 171 sô"chẩn có ha chừ sô khác nhau không
1
lớn hơn 789 .
Cách 4. Gọi ñ = a,a2a, < 789 => a, chỉ có Ihể là 1,2, 3, 4, 5, 6, 7
có 7 cách chọn a.
ệ

có A* cách chọn a2a,
=> có 7. A \

sô".

+ X é t a , = 7 thì ñ = 7a2a, >789
=> a, =9

>,a có 7 cách chọn => có 7 sô.
=

=> Có (7.

A \ -7) sô"có ha chữ sô" khác nhau < 789.

Bây giờ ta tìm các số lẻ có ha chữ số khác nhau < 789.
ñ lẻ => a, chí có thể là 1,3, 5, 7, 9
ñ < 789 => a, chỉ có thể là 1,2, 3,4, 5,6, 7
+ Nếu a I chẩn => có 3 cách chọn a I
có 5 cách chọn a»
có A 7 cách chọn a2
=>có 3.5. A1, số.

+ Nếu a I lẻ và a, * 7, có 3 cách chọn ai
có 4 cách chọn a.1
có A1, cách chọn a2
,

=> có 3.4. A1,

số.

*■

+ Xét a, = 7 , n = 7a2a,
ñ lẻ và ñ > 789 => a, có 4 cách chọn
có A1, cách chọn a 2
=> cỏ 4. A1, số.
Khi a, =9 thì 79a, => có 3 cách chọn a í
-Z>có (4. A1, - 3 ) sô" lẻ ,ó ba chữ sô" không lơn hơn 789 và a, = 7
Vậy có: ( 7. A:s - 7) - (3.5. A1, + 3.4. A'7) - (4. A\ - 3) = 171 số cần tin.
22


THÍCH HỌC CHUI

íSnSB

https:;;www.Ể»ccbook. com/Thich.I loc.Chiii; □

Cách 5. Có A sỏ cổ ha chữ sô khác nhau.
Có (4 + 3. A1, + 4. A’ ) số chẩn có ha chữ số khác nhau lớn hơn 7X9.
cv> 5. A:k số le có ha chữ sô khấc nhau.

Vậy có :

a

' - ( 4 + 3. A1; )~ 5. A; = 171 sô chẩn có ha chữ sỏ khác nhau

không Iđn hơn 789.
BÀỈ T Ậ P Đ Ề NGHỊ
Bài 13. Có tôi đa hao nhiêu máy điện thoại có hay chừ số hắt đầu bằng sỏ 8 sao
cho :
a) Các chữ số đôi một khác nhau (ĐS: 60480)
b) Các chữ sô tùy ý.
(ĐS: 1.000.000)
Bíti 14. Có hao nhiêu sô lự nhicn cỏ tám chữ sô khác nhau ?
(ĐS : 1632960)
Bài 15. Cho các số :•(), 4, 5, 7, 8, 9. Có bao nhicu sô có bốn chừ số khác nhau lớn
hớn 5000 ? (ĐS: 240)
Bài 16: Từ các sỏ : 0, 1, 2, 3, 4, 5. Tìm các sô có nãm chữ số khác nhau thỏa:
a) Khỏng bắt đầu bằng 123
(ĐS: 594)
b) Không tận cùng bằ2ng 4.
(ĐS: 504)
Bài 17. Từ các sô 1,2, 3, 4, 5. 6, 7. Hãy tìm tât cả các sô có ha chữ sô khác nhau
đôi một sao cho sô vừa tìm dược lớn hơn 300 và nhỏ hơn 600.
(ĐS: 90)
Bài
18.Hỏi từ mười chữ sô 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 có thể thành lập được hao
nhiêu số gồm sáu chữ số khác nhau, sao cho trong các chữ sô đó có mặt các chữ
SÔ 0 và 1.
(ĐS: 42000)

Bài 19. Hãy tìm tất cả những sô tự nhiên lẻ gồm năm chữ sô khác nhau lớn hơn
70.000.
(ĐS: 4368)
Bài 20. Cho các sô 0, 1, 2, 3, 4, 5. 6. Hãy lập các sô có hốn chữ sô khác nhau đôi
một sao cho :
a) Luôn có mặt chữ sô 6 và chữ sô hàng trăm là 4
(ĐS: 52)
h) Một trong hai sô đầu tiên là 3 và chia hét cho 5. (ĐS: 76)
Bài
V
21. đi các chữ sô’ 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6 có thể lập được hao nhiêu số chấn gồm
nAn» chữ sô đôi một khác nhau, trong đó chữ sô dầu tiên phải khác 0.
(ĐS: 1260)
Bài 22. a) Có hao nhiêu số chẵn gồm sáu chữ sộ khác nhau dôi một trong đó chữ
số dầu tiên là chữ số lẻ ?
(ĐS: 42000)
h) Có hao nhiêu sô gồm sáu chữ số khác nhau đôi một trong đổ có dũng ha
chữ sô le và ha chữ số chẵn (chữ sô đầu tiên phải khác 0)?
(ĐS: 64800)
23

Sä


THÍCH HỌC CHUI 8nffi
https:;;www.ỂK.ebook. com/Thich.I loc.Chni/ □ ỉ a

Bài
C
23. ho các số : 0, 2, 4, 5, 6, 8. 9.

a) Hỏi có thể lập được bao nhiêu sô”có ba chữ sô", mà trong mỗi số các chữ sô
khác nhau.
(ĐS: 180)
b) Hỏi có thể lập được bao nhiêu số có bốn chữ số khác nhau, trong đó nhâ”t
thiết phải có mặt chữ số 5 ?
(ĐS: 420)
Bài 24. Cho 5 chữ số: 0, 1,2, 3, 4. Từ 5 chữ số đó, có thể lập được bao nhiêu chữ
số chẵn có 5 chữ số sao cho trong mỗi sô" đó, mỗi chữ sô”trên có mặt một lần.

BÀI 3. HOÁN VỊ
1. Định nghĩa
Cho trước một tập hợp có n phần tử. Khi xếp các phần tử của chúng cạnh
nhau ta có được một dãy n phần tử của tập hợp đã cho và gọi nó là một hoán vị
của n phần tử đã cho .
Khi đó : Số các hoán vị khác nhau của một tập hợp n phần tử là :
p„=n!
2. Bài tập mẫu
Bài I. Tính số các số có năm chữ số được viết bởi đúng nãm chữ số 1, 2, 3,
4, 5._______________________________________________________ _
Giải
Số các số có năm chữ số được viết bởi đúng năm chữ số : 1, 2, 3, 4, 5 chính
là số hoán vị khác nhau của 5 phần tử : p, = 5! = 120.
Bài 2. Cho tập hựp A = {2,4,6}. số các điểm trong không gian
_____ (Oxyz) có tọa độ khác nhau thuộc tập hớp A là bao nhiêu ?
s ố các điểm trong không gian (Oxyz) có tọa độ kháủ nhau là số các hoán
vị của ba phần tử trong tập hợp A : p, = 3! = 6.
Bài 3. Tính số các số có năm chữ số được viết bởi đúng năm chữ số 1, 2, 3, 4,
5 trong đó ba chữ số đầu là ba số lẻ và hai chữ số cuối là hai số chẵn.
Giải
+ s ố các số lè được viết hỏi đúng ba chữ số lẻ 1, 3, 5 là 3! = 6.

+ Số các số chấn được viết hỏi đúng hai chữ số chần 2. 4 là 2 ! = 2.
Do đó số các sô”cần tìm thỏa mãn đề bài là : 3!2! = 12.
Bài 4. Cho các số 0, 1,2,3, 4, 5 . Có thể lập được bao nhiêu số gồm tám chư
sô trong đổ chữ số 5 lặp lại ha lần , các chữ sô”còn lại có mặt đúng một lần ?
24


THÍCH HỌC CHUI

änfi

https:.Vwww.Äc«book. com/Thich.I loc.Chiii: □

Giải
Ci OI ĩì — tì Ia •, a ị a ị (1 ^a Ị íl 1 a ịị .

Trong n chữ sỏ 5 cỏ mạt ba lần nên ta ghi thỏm : 0, 1, 2, 3, 4, 5, 5, 5.
Vách /. a, có 7 cách chọn (vì a, * 0)
íì? có 7 cách chọn
a *cỏ 6 cách chọn
a4 có 5 cách chọn
as có 4 cách chọn
ar>có 3 cách chọn
a? có 2 cách chọn
‘ả\ cỏ 1 cách chọn
-> cổ 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 7 = 35280 số.
De V rằng trong n sô 5 có mặt đúng ha lần nen mỗi khi ta hoán vị 3 chử
sô nay thì sỏ n vẫn không đổi .
Vạy so các so can tìm là : —---- = 5880 so n.
3!

Cách 2. Chọn tám số vào tám vị trí và một hoán vị của 8 phần tử : 8!
Có 7! sô" các số’bắt đầu bằng chữ số 0
Có 3! lần hoán vị 3 chữ sô 5 mà n vẫn không đổi.
gi - 7’
Số các sô cần tìm là : “ ----- = 5880 sô.
3!
Bài 5. Từ các chừ số’ 1, 2, 3, 4, 5, 6 thiết lập tất cả các số có sáu chữ số khác
nhau. Hỏi trong tất cả các chừ số đà thiết lập được có bao nhiêu chữ số mà hai
chừ sô 1 và 6 không đứng cạnh nhau ?__________________________________
Giải
Cỏ 6! = 720 số cổ sáu chữ số khác nhau .
Bây giờ ta tìm sô các sô" có hai chữ số 1 và 6 đứng cạnh nhau.
Hai sỏ 1 và 6 đứng cạnh nhau ta xem như một khối thỏYig nhất.
Khối thông nhất này cùng với bốn chữ số còn lại ta có : 5! = 120 số.
Mỗi lần ta hoán vị hai chữ số 1 và 6 ta sẽ có 2! số mới.
> Có 5! . 2! = 240 sô" cổ 6 chữ số khác nhau có hai chữ số 1 và 6 đứng cạnh
nhau.
Vạy cổ : 720 240 = 480 số cần tìm.
I Bài 6. Người la viel các sỏ có 6 chừ sỏ" bàng các số 1,2, 3, 4. 5 như sau: Trong
I mói sỏ dưực viel cổ một chừ sỏ xuất hiện hai lần còn các chừ sỏ khác xuâl
I hiẹn một lần. Hỏi có bao nhiêu số như vậy ?
25

Sä