Bài giảng tổng quan về giáo dục và giáo dục nghề nghiệp phần 3 kỹ năng thảo luận nhóm trong giảng dạy

Kỹ năng
thảo luận nhóm
trong giảng dạy


Nhóm là gì?

Nhóm là tập
hợp những cá
thể lại với nhau
Add Your
Title here
theo
những
nguyên tắc
nhất định


Nhóm là gì?

Nhóm là một sự
tập hợp của hai hay
trên hai người có
sự tác động lẫn
nhau nhằm đạt
được mục
tiêu chung


Nhóm là gì?
Nhóm là một

tập thể nhỏ
được hình thành
để thực hiện một
nhiệm vụ nhất
định trong một
thời gian
xác định.


Vậy nhóm là gì?

Nhóm là sự hợp tác giữa
các cá nhân với nhau trên cơ
sở kì vọng chung, trong nhóm
có sự phân công nhiệm vụ,
sự tương tác và ảnh hưởng
lẫn nhau trong quá trình thực
hiện nhằm đạt được các mục
tiêu chung.


Các hình thức chia nhóm
1/ Hình thức chia nhóm ngẫu nhiên
Đây là cách chia được tiến hành khi giữa
các đối tượng học sinh không cần có sự phân
biệt. Mọi học sinh đều phải hoạt động để giải
quyết vấn đề, cùng chiếm lĩnh tri thức. Nhiệm
vụ được giao không khác nhau nhiều về nội
dung, ít có sự chênh lệch về độ khó và có
cùng chung một yêu cầu.

Ở hình thức chia nhóm ngẫu nhiên này,
khi chia nhóm GV có thể chia theo bàn, theo
tổ hoặc bằng cách điểm vòng tròn.


Các hình thức chia nhóm
2/ Chia nhóm cùng một trình độ
Việc chia nhóm cùng một trình độ được áp dụng khi
cần có sự phân hóa về trình độ bởi mức độ khó dễ của nội
dung bài học cho từng đối tượng học sinh. Người ta thường
dựa vào các trình độ : giỏi, khá, trung bình và yếu để chia
thành các nhóm tương ứng .
Với cách chia này, GV có thể đưa ra những yêu cầu
cụ thể khác nhau đối với từng nhóm trong việc giải quyết
cùng một nhiệm vụ học tập.
Song khi áp dụng hình thức chia nhóm này GV cần
phải thận trọng. Bởi vì muốn chia đúng trình độ của học sinh,
GV phải nắm chắc trình độ của họ, vì nếu không nắm chắc
được trình độ của học sinh mà chia sai nhóm thì sẽ dẫn đến
sự phản tác dụng.


Các hình thức chia nhóm
3/ Chia nhóm gồm đủ trình độ
Cách chia này thường được sử
dụng khi nội dung hoạt động dạy học
cần có sự hỗ trợ lẫn nhau. Trong trường
hợp này cần phải xác định vai trò của
nhóm trưởng (người có năng lực hơn
cả) là rất quan trọng trong việc phân

công nhiệm vụ cho các thành viên trong
nhóm.


Các hình thức chia nhóm
4/ Chia nhóm theo sở trường
Cách chia này thường được tiến
hành trong các buổi học tập ngoại khóa,
mỗi nhóm sẽ gồm một số học sinh có
chung sở trường, hứng thú.


Phương pháp
thảo luận nhóm
Thảo luận nhóm là một
phương pháp dạy học, trong đó
lớp học được chia thành các nhóm
nhỏ để SV trong nhóm tích cực,
chủ động nghiên cứu, thảo luận
các nhiệm vụ học tập để đạt được
mục tiêu học tập dưới sự hướng
dẫn điều khiển của GV”.


Ưu điểm của phương pháp thảo luận nhóm

Thứ nhất: Học theo nhóm bao giờ cũng sôi
nổi, nó tạo ra cơ hội tối đa cho mọi thành viên
trong nhóm được bộc lộ sự hiểu biết và quan
điểm của mình về nội dung và phương pháp

học tập; giúp họ phát triển khả năng diễn đạt,
trao đổi suy nghĩ và quan điểm một cách rõ
ràng, tăng cường khả năng chịu đựng và sự
quan tâm của người học. Điều này đặc biệt có
ích đối với những SV nhút nhát, ngại ngùng, ít
phát biểu trong lớp.


Ưu điểm của phương pháp thảo luận nhóm

Thứ hai: Tạo cơ hội thuận lợi để
các thành viên trong nhóm học hỏi
lẫn nhau. SV tập lắng nghe ý kiến
của người khác một cách kiên
nhẫn và lịch sự, thể hiện quan
điểm của mình, cũng như nhận
xét đánh giá ý kiến của bạn, điều
chỉnh tư duy của mình.


Ưu điểm của phương pháp thảo luận nhóm

Thứ ba: Tạo cơ hội để các thành
viên trong lớp học làm quen, trao
đổi và hợp tác với nhau, hình thành
thói quen tương tác trong học tập.
Góp phần làm tăng bầu không khí
hiểu biết, tin cậy thân thiện và đoàn
kết giữa các học viên.

Ưu điểm của phương pháp thảo luận nhóm

Thứ tư: Tạo yếu tố
kích thích thi đua giữa
các thành viên trong
nhóm, đặc biệt là trong
việc học tập các chủ đề
có tính sáng tạo cao. Rèn
luyện, phát triển các kĩ
năng tư duy phân tích,
tổng hợp …


Ưu điểm của phương pháp thảo luận nhóm

Thứ năm: Tạo cơ hội cho GV có
thông tin phản hồi về người học. Đây là
một trong những ưu điểm nổi trội của
PPTLN so với các phương pháp dạy
học khác. Mặt khác, GV còn có thể thu
được tri thức và kinh nghiệm từ phía
người học, qua các phát biểu có suy
nghĩ và sáng tạo của SV.


Hạn chế của phương pháp thảo luận nhóm

Thứ nhất: Để PPTLN có hiệu
quả, đòi hỏi người GV phải có

khả năng xây dựng, thiết kế
những tri thức trong bài học
thành tình huống có vấn đề.
Song đó là việc không hề đơn
giản với mọi GV và mọi bài học.


Hạn chế của phương pháp thảo luận nhóm

Thứ hai: Để tổ chức một buổi học
bằng PPTLN có hiệu quả thì cả GV và
SV đều phải chuẩn bị, đầu tư nhiều về
thời gian và công sức. Đặc biệt là ở
những lớp học quá đông thì đây thực
sự là một trở ngại. Vì thế học bằng
PPTLN sẽ làm mất nhiều thời gian
của cả GV và SV.


Hạn chế của phương pháp thảo luận nhóm
Thứ ba: Hiệu quả học tập của nhóm phụ thuộc
rất nhiều vào tinh thần tham gia của các thành
viên trong nhóm, thảo luận chỉ có một vài người
tham gia tích cực thì dẫn đến tình trạng có một vài
người là chủ nhân còn các thành viên khác là
khách ngồi nghe, để mặc cho người khác dẫn dắt
và quyết định. Khi đó thảo luận nhóm trở thành sự
độc diễn cá nhân, hệt như phương pháp thuyết
trình của GV. Còn các thành viên khác trở thành
“người ngoài cuộc”– một hiện tượng khá phổ biến

trong thảo luận hiện nay.


Hạn chế của phương pháp thảo luận nhóm

Thứ tư: Sự tác động từ bên
ngoài như sự giám sát thường
xuyên của GV, yếu tố thi đua giữa
các nhóm cũng ảnh hưởng ít nhiều
đến quá trình thảo luận.


Các hình thức thảo luận nhóm
1/ Nhóm nhỏ thông thường
- Giáo viên chia lớp học thành
các nhóm nhỏ (3 đến 5 người )
để thảo luận một vấn đề cụ thể
nào đó và nhanh chóng đưa ra
kết luận tập thể về các vấn đề
đó. Hình thức này thường được
sử dụng kết hợp với các kĩ thuật
dạy học khác trong một bài học,
tiết học. Nội dung thảo luận của
nhóm thông thường là các nội
dung nhỏ, thời gian thảo luận
ngắn (5 đến 10 phút)


Các hình thức thảo luận nhóm
2/ Nhóm rì rầm

Giáo viên chia lớp học
thành các nhóm “cực nhỏ”,
khoảng 2- 3 người (thường là
cùng bàn) để trao đổi (rì rầm) và
thống nhất trả lời một câu hỏi,,
nêu một ý tưởng…GV cung cấp
gợi ý và nêu rõ yêu cầu đối với
câu trả lời để các học viên giải
quyết. Việc chia lớp thành những
nhóm nhỏ hoặc nhóm “rì rầm” là
biện pháp khắc phục hiện tượng
“người ngoài cuộc” làm tăng hiệu
quả của PPTLN.


Các hình thức thảo luận nhóm
3/ Nhóm kim tự tháp
Đây là hình thức mở rộng
của nhóm rì rầm. Sau khi
thảo luận theo cặp (nhóm rì
rầm); các cặp (2 hoặc 3 nhóm
rì rầm) kết hợp thành nhóm
4-6 người để hoàn thiện một
vấn đề chung, đây cũng là
một biện pháp khắc phục
hiện tượng “người ngoài
cuộc”, đồng thời tạo điều kiện
hoàn chỉnh nhiệm vụ học tập
với chất lượng cao hơn.

Các hình thức thảo luận nhóm
4/Nhóm đồng tâm (nhóm bể cá).
Giáo viên chia lớp thành 2 nhóm:
nhóm thảo luận và nhóm quan sát
(sau đó có thể hoán vị cho nhau).
Nhóm nhỏ hơn 6-10 người có nhiệm
vụ thảo luận và trình bày vấn đề
được giao, còn các thành viên khác
trong lớp đóng vai người quan sát
và phản biện. Hình thức này tạo
động cơ cho những học viên trình
bày ý tưởng của mình trước tập thể.


Các hình thức thảo luận nhóm
5/ Nhóm khép kín và nhóm mở
Nhóm khép kín là các thành viên trong
nhóm làm việc trong khoảng thời gian dài,
thực hiện trọn vẹn một hoạt động học tập, từ
giai đoạn đầu tới cuối cùng.
Nhóm mở là các thành viên có thể tham
gia một hoặc vài giai đoạn phù hợp với khả
năng và sở thích của mình. Hình thức này
mang lại cho người học nhiều khả năng lựa
chọn vấn đề để thực hiện hiệu quả, chủ
động về thời gian, sức lực.


Một số lưu ý khi tổ chức thảo luận nhóm

-Chia nội dung bài dạy thành các vấn đề nhỏ để thảo luận
-Linh hoạt trong chia nhóm ( căn cứ vào bàn, ghế, phòng học, tài liệu,
phương tiện học tập v.v
-Mỗi nhóm cử ra một nhóm trưởng điều khiển và duy trì hoạt động của
nhóm và một thư ký ghi đầy đủ các phát biểu trong thảo luận
-Các sản phẩm của cá nhân hay của cả nhóm có thể được thể hiện trên
các văn bản, biểu đồ... Các sản phẩm đó phải được giới thiệu và trình bày
trước nhóm hoặc trước các nhóm khác trong lớp
-Hỏi các thành viên có hiểu vấn đề thảo luận không? Có bỏ sót điều gì
quan trọng không? Có thắc mắc gì không? Điều cần lưu ý là thái độ thân
thiện, gần gũi và cởi mở của GV khi đi kiểm tra các nhóm
-Bất kì cuộc thảo luận nào cũng phải có kết luận của GV cần dành thời
gian ghi chép đánh giá sự tiến bộ của các nhóm, tóm tắt ý tưởng của các
nhóm thực hiện công tác trọng tài cố vấn cho các nhóm tiếp tục hoàn
thiện hoặc phát triển ý tưởng của mình.