Độc đáo với tượng đất sét haniwa ở nhật bản

Độc đá o v ới t ượn g đất sét Haniwa ở
Nh ật B ản
“Haniwa” trong tiếng Nhật có nghĩa là “vòng tròn đất sét”, là tên gọi của những tượng nung bằng
đất sét được sử dụng trong nghi lễ chôn cất người chết, xuất hiện vào thời kì Kofun (cuối thế kỉ
thứ III đến đầu thứ IV). Nó dùng để chỉ những hình trụ bằng đất nung đỏ không tráng men được
đặt xung quanh những lăng mộ hoàng gia để bảo vệ đất và chống đỡ cho mái của ngôi mộ. Có lẽ
cái tên Haniwa cũng bắt nguồn từ đặc điểm của những hình trụ đó. Đó là những hình trụ rỗng,
nếu nhìn vào mặt cắt thiết diện ngang của nó ta thấy giống như hình cái “vòng”. Sau này, ngoài
những hình trụ rỗng, người ta còn tìm thấy những tượng bằng đất nung với nhiều hình thù được
chôn ở mộ nên Haniwa trở thành thuật ngữ để chỉ những tượng bằng đất nung được chôn ở
những ngôi mộ Kofun.

Từ thời kì Kofun (cuối thế kỉ III đến đầu thế kỉ VIII), sự phân chia về mặt giai cấp ngày càng trở
nên rõ nét, thể hiện ở sự xuất hiện của các gò mộ lớn trên mặt đất, gọi là Kofun (cổ phần, tức gò
mộ lớn). Sự xuất hiện của Haniwa gắn liền với sự xuất hiện của các gò mộ này Kofun (cổ phần,


mộ cổ) là những lăng mộ được xây cho những người thuộc tầng lớp thống trị ở Nhật Bản từ thế
kỷ IV đến thế kỷ VII. Thời kỳ Kofun được đặt tên theo loại lăng mộ đặc biệt này. Những ngôi
mộ chỉ được dùng trong các lễ tang của những người giàu có và những người có địa vị quyền lực
vào thời kỳ đó (các vị thủ lĩnh, vua của các tiểu quốc). Các ngôi mộ bao gồm những tảng đá lớn
tạo thành quan tài. Một số ngôi mộ còn có đường hào đào xung quanh.


Xung quanh và bên trong các ngôi mộ người ta tìm thấy rất nhiều tượng bằng đất nung với nhiều
hình thù khác nhau gọi là Haniwa: các Haniwa hình trụ rỗng xếp ngay ngắn thành vòng từ đỉnh
đến chân mộ giống như hàng rào và các Haniwa với các hình thù như nhà cửa, động vật và cả
Haniwa hình người với ý nghĩa là để phục vụ người đã mất ở thế giới bên kia. Các Haniwa này
xuất hiện ở các ngôi mộ với số lượng rất lớn, khoảng vài nghìn Haniwa. Một số nhà nghiên cứu
cho rằng: Nguồn gốc của Haniwa là từ các tượng đất nung từ thời Yayoi, xung quanh vương
quốc Kibi. Trong thời gian này, đã xuất hiện các bức tượng đất nung và bát ở trong các ngôi mộ

của vua chúa, quý tộc. Các tác phẩm thời kì đầu thường cao hơn 1 mét (3 feet). Chúng bao gồm
một hình trụ tượng trưng cho thân, và đáy xòe ra như chiếc váy tượng trưng cho chân. Nhiều lúc,
trên thân tượng sẽ được khắc 1 phù hiệu hay mô hình đặc biệt. Ngoài vùng Kibi, chỉ có một vùng
tìm thấy những tác phẩm điêu khắc này, đó là tỉnh Izumo. Như đã nêu khái quát ở trên, dù chỉ
xuất hiện trong một thời gian không dài, nhưng Haniwa đã phát triển khá mạnh về cả số lượng,
chất lượng cũng như phạm vi phân bố.