GIÁO ÁN CHUYÊN MÔN
Trường: THPT Chu Văn An Giáo viên: Dương Văn Cư
Lớp: 11 Ngày soạn: 6/6/2013
Tiết: 12 Tuần: 6
Bài 12. HÔ HẤP Ở THỰC VẬT
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức
Sau khi học xong bài này, học sinh cần:
− Nêu được bản chất của hô hấp ở thực vật, viết được phương trình tổng quát.
− Nêu được các vai trò của hô hấp đối với cơ thể thực vật.
− Phân biệt được các con đường hô hấp ở thực vật liên quan với điều kiện có hay không
có O
2
.
− Nêu được ví dụ về ảnh hưởng của nhân tố môi trường đối với thực vật.
− Mô tả được mối quan hệ giữa hô hấp với quang hợp.
2. Kỹ năng
− Thông qua hình ảnh HS cách hệ thống hoá kiến thức.
II. Phương tiện dạy học:
− Siêu tầm tranh ảnh liên quan đến bài học.
− Hình 12.1, 12.2 SGK.
III. Phương pháp giảng dạy:
− Vấn đáp, thảo luận, giải thích tìm tòi bộ phận.
IV. Lên lớp:
1. Ổn định lớp
2. Giới thiệu thầy cô dự giờ (nếu có).
3. Kiểm tra bài cũ: 1, 2, 3 SGK/50.
4. Giảng bài mới:
Dẫn nhập: Hô hấp là gì ? Và ở thực vật có hô hấp hay không ? (Có). Tại sao ở thực vật
phải hô hấp ? Hô hấp nó có vai trò gì đối với cây trồng ? Chúng ta vào bài…
Bài 12. HÔ HẤP Ở THỰC VẬT
Hoạt động thầy giáo Hoạt động học sinh Nội dung
* Đặt vấn đề:
- Hô hấp ở thực vật là gì ?
* Lệnh HS quan sát H 12.1,
trả lời câu hỏi SGK:
- Vì sao, nước vôi trong ống
nghiệm bên phải bình chứa hạt
* HS đọc phần I SGK, thảo
luận và trả lời:
* HS quan sát hình, thảo
luận, trả lời:
- Nước vôi trong bình vẫn đục là
do hạt đang nảy mầm thải ra khí
I. Khái quát về hô hấp ở
thực vật :
1. Khái niệm :
- Là quá trình chuyển hoá
năng lượng của tế bào sống.
Các phân tử cacbohiđrat bị
phân giải đến CO
2
, H
2
O, NL
(ATP).
nảy mầm (H 12.1A) vẫn đục khi
bớm hút hoạt động ?
- Giọt nước màu trong ống mao
dẫn di chuyển về phía trái (H
12.1B) có phải là do hạt nảy
mầm hô hấp hút O
2
không, vì sao
?
- Nhiệt kế trong bình (H
12.1C)chỉ nhiệt độ cao hơn nhiệt
độ khong khí bên ngoài bình
chứng thực điều gì ?
- Bình nước vôi phía trái (H
12.1A) có tác dụng gì ?
- Phương trình tổng quát hô
hấp ?
- Hô hấp ở thực vật có vai
trò gì ?
⇒ Các chất khác có thể là:
rượu, axít hữu cơ,…
* Cơ chế hô hấp ở thực vật
diễn ra như thế nào ? Ta
vào…
* Lệnh HS đọc phần II,
quan sát H 12.2 SGK:
- Hô hấp ở thực vật diễn ra
mấy con đường ?
+ Phân giải kị khí là gì ?
+ Phân giải hiếu khí là gì ?
- Phân giải kị khí diễn ra
như thế nào ? Diễn ra ở
đâu ? Có mấy giai đoạn ?
- Đường phân diễn ra như
thế nào ?
+ Chất tham gia, sản phẩm,
CO
2
→
có quá trình hô hấp xảy
ra.
- Phải, giọt nước màu di chuyển
sang bên trái chứng tỏ thể tích
khí trong dụng cụ giảm. Vì: ôxi
đã được hạt nảy mầm hút và sử
dụng.
- Chứng tỏ, hoạt động hô hấp có
hiện tượng toả nhiết
→
năng
lương.
- Để nhận biết khí CO
2
có đi
qua hay không.
- NL (ATP) = 870 KJ/mol
* HS nghiên cứu SGK, thảo
luận và trả lời:
* HS đọc nội dung phần I,
quan sát H 12.2, thảo luận
và trả lời:
- Hai con đường: phân giải
kị khí và phân giải hiếu khí
+ Phân giải không có O
2
+ Phân giải có sự tham gia
của O
2
.
2. PTTQ hô hấp :
C
6
H
12
O
6
+6O
2
→6CO
2
+6H
2
O
+NL(t
o
C +ATP)
3. Vai trò của hô hấp đối với
cơ thể thực vật :
- Duy trì nhiệt độ thuận lợi
cho các hoạt động sống của
cơ thể thực vật.
- NL tích luỹ trong phân tử
ATP được sử dụng cho nhiều
hoạt động sống của cây.
- Hô hấp tạo ra sản phẩm
trung gian cho quá trình tổng
hợp cho các chất hữu cơ
khác trong cơ thể.
III. Con đường hô hấp ở
thực vật :
1. Phân giải kị khí :
- Không có sự tham giai của
O
2
, xảy ra ở TBC, gồm 2 giai
đoạn: đường phân, lên men.
- Đường phân: là quá trình
phân giải đường.
Glucôzơ → 2Axít Pyruvic +
2ATP + 2NADPH + H
2
O
NL tạo ra bao nhiêu ?
- Lên men diễn ra như thế
nào ?
- Chất tham gia, sản phẩm,
NL tạo ra bao nhiêu ?
- Phân giải hiếu khí diễn ra
như thế nào ? Diễn ra ở
đâu ? Có mấy giai đoạn ?
- Em nào còn nhờ cấu tạo của thi
thể ?
→ Các dạng năng lượng như
NADH, FADH cơ thể chưa sử
dụng được mà phải trải qua quá
trình chuyển hoá tiếp theo ?
- Qua đó, em nào cho biết
quá trình phân giải diễn ra
theo con đường nào thì có
hiệu suất cao hơn ?
- Điều kiện nào thì xảy ra hô
hấp sáng ?
- Quá trình xảy ra như thế
nào ? Diễn ra ở đâu ?
- Hô hấp sáng thường gây ra
hậu quả gì ?
- Dựa vào kiến thức về
quang hợp và hô hấp hãy
chứng minh quang hợp là
tiền đề cho hô hấp và ngược
lại ?
- Cấu tạo ti thể: 2 lớp màng bao
bọc, màng ngoài không gấp khúc,
màng trong gấp khúc, trên mào
có nhiều enzym, bên trong ti thể
có chất nền chứa ADN và
Ribôxôm.
- Phân giải theo con đường
hô hấp hiếu khí thì có hiệu
quả hơn.
* HS nghiên cứu sách, thảo
luận và trả lời:
* HS thảo luận và trả lời:
- Lên men: Axít Pyruvic
chuyển hoá theo con đường
hô hấp kị khí (len men) →
Rượu êtilic + CO
2
hoặc axít
lactic.
2. Phân giải hiếu khí :
- Đường phân: (như trên).
- Chu trình Crep: xảy ra
trong chất nền của ti thể. Khi
có O
2
, Axít Pyruvic đi từ
TBC vào ti thể, chuyển hoá
theo CT Crep và bị ôxi hoá
hoàn toàn → 6CO
2
.
- Chuỗi chuyền điện tử:
hiđrô tách ra từ Axít Pyruvic
kết hợp với O
2
→ H
2
O, tích
luỹ được 36 ATP.
III. Hô hấp sáng :
1. Khái niệm : là quá trình
hấp thụ khí O
2
và giải phóng
CO
2
ở ngoài sáng.
- Cacboxilaza → Ôxigenaza
ôxi hoá Ri-1.5 điP → CO
2
xảy ra kế tiếp nhau trong ba
bào quan: bắt đầu từ lục lạp
→ peroxixom → ti thể thải
CO
2
.
2. Điều kiện : khi cường độ
ánh sáng cao, trong lục lạp
thực vật C
3
cạn kiệt CO
2
, O
2
nhiều (O
2
/CO
2
= 10 lần).
3. Hậu qủa : gây lãnh phí sản
phẩm quang hợp.
IV. Quan hệ giữa hô hấp
với quang hợp và môi
trường :
1. Mối quan hệ giữa hô hấp
với quan hợp :
- Sản phẩm của quang hợp
là: C
6
H
12
O
6
, O
2
là nguyên
liệu của hô hấp. Ngược lại
sản phẩm của hô hấp là: CO
2
,
⇒ Đây là hai quá trình
không thể tách rời nhau
trong đời sống của thực vật.
- Các yếu tố môi trường ảnh
hưỡng như thế nào đến quá
trình hô hấp ?
- Ví du ?
* HS nghiên cứu nội dung
SGK, thảo luận và trả lời:
H
2
O là nguyên liệu của quá
trình quang hợp để tạo ra
C
6
H
12
O
6
, O
2
.
2. Mối quan hệ giữa hô hấp
với môi trường :
- Nước:
- Nhiệt độ:
- Ôxi:
- Hàm lượng CO
2
:
5. Củng cố: HS đọc và nhờ phần tóm tắt in nghiêng trong khung ở cuối bài.
6. Bài tập về nhà: Hoàn thành các câu hỏi sau bài học trong SGK, SBT.