dai cuong bong điều trị bỏng ths bs nguyễn thanh huy

§¹i c­¬ng báng
I/ DÞch tÔ häc báng:
1/ Sù th­êng gÆp tai n¹n báng:
- Hoa kú: 1,4-2 tr/n¨m; 70.000-108.000BN ; 650010000 tö vong
- ViÖt nam: thêi b×nh: 6-10% chÊn th­¬ng ngo¹i
chiÕn tranh: 3-10% tæng sè th­¬ng binh
T¹i VBQG: 4000-5000 BN/n¨m


2/ Hoàn cảnh bị bỏng:
-

Tai nạn sinh hoạt: 60-65%
Tai nạn lao động: 5-10%
Tai nạn giao thông: 2%
Khác: 20-25% ( thảm hoạ, cháy nổ )

3/ Tác nhân bỏng:
3.1/ Sức nhiệt:
- Nhiệt ướt: nước sôi, thức ăn nóng sôi, dầu mỡ nóng sôi,
hơi nước nóng
- Nhiệt khô: Lửa: xăng,gaz,cn...; kim loại nóng
chảy,nung ; Tia lửa điện
3.2/ Dòng điện:
- Hạ thế: dưới 1000 vôn


Cao thÕ: trªn 1000 v«n
3.3/ Ho¸ chÊt:
AxÝt: v« c¬ : HCL,H2SO4, HNO3; h÷u c¬
Base: NaOH, KOH, Ca(OH)2

-

3.4/ Bøc x¹: tia tö ngo¹i, tia hång ngo¹i, tia R¬n-gen, tia
laser, tia gama,…
II/ C¬ chÕ tæn th­¬ng do báng nhiÖt:

Phô thuéc 3 yÕu tè:
1. Søc nhiÖt: nhiÖt ®é C
2. Bøc x¹ nhiÖt t¸c dông trªn da(calo/cm2)
3. Thêi gian t¸c dông trªn da








III/ Ph©n lo¹i ®é s©u tæn th­¬ng báng:
-

Ph©n lo¹i theo 2 ®é: báng n«ng, báng s©u
Ph©n lo¹i theo 3 ®é: ®é 1,2,3(¢u, Mü)
Ph©n lo¹i theo 4 ®é: ®é 1,2,3,4(Nga)
Ph©n lo¹i theo 5 ®é: ®é 1,2,3,4,5(ViÖn báng quèc gia)


IV/ Quá trình liền vết thương bỏng

1. Giai đoạn cấp tính(giai đoạn viêm)

2. Giai đoạn tái tạo(giai đoạn tăng sinh)
3. Giai đoạn hình thành sẹo





Bỏng biểu bì: biểu mô hoá từ các tế bào BM của màng
đáy
Bỏng trung bì: biểu mô hoá từ các tế bào BM của
tuyến bã, tuyến mồ hôi, nang lông+ biểu mô từ bờ
mép vết bỏng
Bỏng sâu toàn bộ lớp da: ghép da


V/ Bệnh bỏng:

1. Khái niệm: bệnh bỏng là những phản ứng bệnh lý chung
xuất hiện có tính chất quy luật với tn thương bỏng
2. Các thời kỳ của bệnh bỏng: (có sự đan xen)
+ Thời kỳ sốc bỏng: 1-3 ngày đầu sau bỏng
+ Thời kỳ NĐNK bỏng: N4-->30-60
+ Thời kỳ suy mòn bỏng
+ Thời kỳ hồi phục


VI/ Tổ chức cứu chữa bỏng theo tuyến

1/ Sơ cứu nạn nhân bỏng: ngay tại hiện trường bị bỏng
- Đưa BN ra khỏi tác nhân gây bỏng

- Cấp cứu tối khẩn cấp: thổi ngạt, ép tim ngoài lồng ngực
- Ngâm rửa vết bỏng vào nước lạnh sch
- Băng ép vết bỏng
- Chuyển BN tới cơ sở y tế gần nhất


2/ Cấp cứu và điều trị BN bỏng theo tuyến:
2.1. Tuyến y tế xã: giữ lại điều trị vết bỏng nông diện tích
hẹp(chú ý sử dụng thuốc nam đúng chỉ định)
2.2. Tổ chức công tác điều trị bỏng ở khoa ngoại chung
hoặc khoa ngoại chấn thương:
- Tổ chức đơn nguyên chữa bỏng: buồng bệnh, buồng
băng (có thuốc, trang bị kỹ thuật chuyên khoa)
- BN có sốc bỏng: điều trị tại khoa HSCC, hết sốc chuyển
BN về đơn nguyên chữa bỏng


2.3. Tại cơ sở điều trị chuyên khoa bỏng:
- Điều trị BN bỏng nặng, có biến chứng
- Cắt hoại tử bỏng+ghép da
- Phẫu thuật tạo hình điều trị di chứng bỏng
VII/ Tiên lượng bỏng:
Dựa vào những yếu tố sau:
1/ Diện tích bỏng và độ sâu của tổn thương bỏng
- DT bỏng<10% DTCT: ít có sốc.(T.E bỏng 5% có thể sốc)
- DT bỏng càng rộng, độ sâu càng lớnsốc nặng, tỷ lệ tử
vong cao
2/ Tuổi và sức khoẻ của BN

3. Vị trí bỏng, tác nhân gây bỏng và hoàn cảnh bị bỏng
* Vị trí bỏng: Bỏng ở đầu mặt cổ có thể bỏng đường hô
hấp , bỏng mắt, bỏng tai
. Bỏng ở bàn tay sẹo dính, sẹo co kéo bàn ngón tay
. Bỏng sâu ở chu vi chi thể: có thể gây chèn ép kiểu garo
* Tác nhân bỏng:
. Nhiệt khô dễ gây bỏng sâu hơn so với nhiệt ướt
. Bỏng điện cao thế thường sâu tới cơ, hoại tử mô nhiều
và gây suy thn, chảy máu thứ phát
. Bỏng do vôi tôi: thường có hoại tử ướt và dễ nhiễm
khuẩn P. aeruginosa


* Hoàn cảnh bị bỏng: Động kinh, ngất, say rượu, bất
tỉnh thường bị bỏng sâu
Bng trong bung kin d bng ng hô hp
4. Sơ cứu, cấp cứu và phương pháp điều trị:
. Sơ cứu sai điều trị khó khăn
. Phương pháp điều trị : phương tiện y tế, kiến thức
chuyên khoa bỏng



Xin c¶m ¬n!