Đề cương trung cấp chính trị môn Tư tưởng Hồ Chí Minh

MÔN: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
Câu 1/.
Đ/c hãy trình bày những nội dung Tư tưởng Hồ chí minh(TTHCM) về
xây dựng ĐCSVN? Từ đó đối chiếu liên hệ với công tác XD chỉnh đốn Đảng ở
Địa phương, đơn vị cơ sở, nơi đ/c đang công tác?
Câu 2/.
Đ/c Hãy trình bày những nội dung TTHCM về nhà nước của dân - Do dân
– Vì dân? Từ đó đối chiếu liên hệ với v/đ xd củng cố chính quyền ở địa phương
đơn vị cơ sở nơi đ/c đang công tác?
Câu 3/.
Đ/c hãy trình bày những nội dung TTHCM về đạo đức cách mạng?
Từ đó đối chiếu liên hệ với việc tu dưỡng rèn luyện đạo đức của người cán bộ
Đảng viên trong giai đoạn hiện nay ở địa phương đơn vị cơ sở nơi đ/c đang công
tác?
Bài làm
Câu 1/.
Đ/c hãy trình bày những nội dung Tư tưởng Hồ chí minh(TTHCM) về
xây dựng ĐCSVN? Từ đó đối chiếu liên hệ với công tác XD chỉnh đốn Đảng ở
Địa phương, đơn vị cơ sở, nơi đ/c đang công tác?
Trả lời:
1. Cách mạng cần có Đảng. “Đảng muốn vững thì phải có chủ nghĩa Mác - Lê nin làm cốt”
– Cách mạng Việt Nam “trước hết phải có Đảng cách mệnh” . “Đảng muốn vững thì phải có
chủ nghĩa mac – Lê nin làm cốt” .
– Học tập và vận dụng chủ nghĩa Mác – Lênin như sau:
Một là, hiểu chủ nghĩa Mác – Lênin là hiểu bản chất của các vấn đề; hiểu đúng để hành động
đúng.
Hai là, phải vận dụng sáng tạo và phát triển chủ nghĩa Mác – Lênin cho phù hợp với từng lúc
và từng nơi, từng lĩnh vực.
Ba là, thường xuyên tổng kết thực tiễn cách mạng rút ra những bài học kinh nghiệm cho mình
và bổ sung, làm phong phú thêm kho tàng lý luận của chủ nghĩa Mác – Lênin.

Bốn là, đấu tranh chống những luận điểm cơ hội, xuyên tạc, xét lại chủ nghĩa Mác – Lênin,
bảo vệ sự trong sáng của chủ nghĩa Mác – Lênin.
Năm là, dựa trên cơ sở chủ nghĩa Mác – Lênin để xây dựng khối đoàn kết trong phong trào
cộng sản quốc tế, “có lý có tình” (3).
2. Xây dựng Đảng là phải thực hiện tốt các nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt Đảng
Vận dụng và phát triển những nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt Đảng vô sản kiểu mới do
V.I.Lênin đề ra, Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu các nguyên tắc chủ yếu là:
a) Nguyên tắc tập trung dân chủ.
– Phải nhận thức rõ đây là nguyên tắc cơ bản, quan trọng nhất trong tổ chức và sinh
hoạt đảng. Tập trung và dân chủ luôn luôn đi đôi với nhau.
– Tập trung trên nền tảng phát huy dân chủ thật sự trong Đảng. Dân chủ là cơ sở của
tập trung, dân chủ dưới sự chỉ đạo tập trung.
– Nội dung cơ bản của tập trung là: Thiểu số phải phục tùng đa số, cấp dưới phục tùng
cấp trên, toàn Đảng phục tùng Trung ương, tất cả mọi đảng viên phải chấp hành nghiêm chỉnh
nghị quyết của tổ chức Đảng.
– Nội dung cơ bản của dân chủ là: Phải mở rộng và thực hành dân chủ trong Đảng,
làm cơ sở mở rộng, phát huy dân chủ ngoài xã hội.
– Đề phòng và chống các biểu hiện độc đoán, chuyên quyền, hách dịch, chụp mũ, trù
dập ý kiến của người khác; đồng thời cũng cần đề phòng và chống những biểu hiện của dân
chủ “quá trớn”.
b) Nguyên tắc tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách
– Tập thể lãnh đạo và cá nhân phụ trách có quan hệ khăng khít với nhau, là hai vế làm
thành một chỉnh thể thống nhất trong nguyên tắc sinh hoạt Đảng.
– Tập thể lãnh đạo là để phát huy trí tuệ và kinh nghiệm của nhiều người.
– Cá nhân phụ trách là để xác định rõ trách nhiệm thực hiện, nâng cao tinh thần và ý
thức trách nhiệm của mỗi cá nhân.
– Chống thói dựa dẫm tập thể, không dám làm, không dám chịu trách nhiệm; đồng
thời chống độc đoán, cá nhân, coi thường tập thể.
– Việc thực hiện nguyên tắc này càng quan trọng trong điều kiện Đảng cầm quyền,

nhiều đảng viên có chức, có quyền.
c) Nguyên tắc tự phê bình và phê bình
Tự phê bình và phê bình là quy luật phát triển của Đảng:
– Mục đích của tự phê bình và phê bình là: Làm cho phần tốt trong mỗi con người nảy
nở như hoa mùa xuân và phần xấu bị mất dần đi; làm cho các tổ chức Đảng luôn luôn trong
sạch, vững mạnh; để tăng cường đoàn kết, thống nhất trong nội bộ Đảng; để các tổ chức Đảng
2


và đảng viên luôn luôn hoàn thiện mình, phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ Tổ quốc và nhân dân
giao cho.
– Tự phê bình và phê bình phải được tiến hành thường xuyên, như người ta rửa mặt
hằng ngày.
– Tự phê bình phải thành khẩn. Thành khẩn, thành tâm, không “giấu bệnh sợ thuốc” sẽ
giúp cho việc tự phê bình có kết quả tốt.
– Phê bình phải trung thực, “không đặt điều”, “không thêm bớt”.
– Tự phê bình và phê bình phải kiên quyết, “ráo riết”, không nể nang.
– Tự phê bình và phê bình phải có tính chất xây dựng “phải có tình đồng chí thương
yêu lẫn nhau (4).
d) Kỷ luật nghiêm minh, tự giác
– Sức mạnh của một tổ chức cộng sản và của mỗi đảng viên bắt nguồn từ ý thức tổ
chức kỷ luật nghiêm minh, tự giác.
– Tất cả mọi đảng viên đều phải chấp hành Điều lệ Đảng, bình đẳng trước mọi quyết
định, nghị quyết của Đảng.
– Uy tín chung của Đảng và của mỗi đảng viên trong nhân dân bắt nguồn từ sự gương
mẫu, tự giác tuân thủ kỷ luật của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, quy định của các
tổ chức, đoàn thể nhân dân mà đảng viên đó tham gia.
đ) Đoàn kết, thống nhất trong Đảng
– Đoàn kết trong Đảng là truyền thống cực kỳ quý báu và là nguyên nhân thắng lợi
của cách mạng.

– Thực hiện đoàn kết là trách nhiệm của toàn Đảng. “Các đồng chí từ Trung ương đến
các chi bộ cần phải giữ gìn sự đoàn kết nhất trí của Đảng như giữ gìn con ngươi của mắt
mình” (5).
– Đoàn kết, thống nhất trong Đảng phải dựa trên nền tảng tư tưởng, cương lĩnh, điều
lệ, đường lối, quan điểm, nghị quyết của tổ chức đảng các cấp; “có lý, có tình “.
- Muốn đoàn kết, thống nhất, phải thực hành dân chủ rộng rãi trong Đảng, thường
xuyên và nghiêm chỉnh tự phê bình và phê bình, thường xuyên tu dưỡng đạo đức cách mạng,
chống chủ nghĩa cá nhân và các biểu hiện tiêu cực khác.
3. Quan tâm xây dựng, rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên có đức, có tài để Đảng xứng đáng
“là đạo đức là văn minh”
– Xây dựng Đảng về mặt đạo đức là một nội dung đặc sắc trong tư tưởng Hồ Chí
Minh về Đảng Cộng sản Việt Nam, là sự phát triển rất cơ bản và sáng tạo của Hồ Chí Minh
đối với học thuyết của V.I.Lênin về đảng kiểu mới của giai cấp vô sản. Để Đảng thực sự “là
đạo đức, là văn minh”, phải quan tâm xây dựng đội ngũ đảng viên của Đảng.
3


– Yêu cầu về phẩm chất, tư cách của đội ngũ cán bộ, đảng viên gồm:
+ Suốt đời phấn đấu lý sinh cho mục tiêu, lý tưởng của Đảng.
+ Tuyệt đối trung thành với Đảng, với sự nghiệp cách mạng.
+ Đặt quyền lợi của Đảng, của Tổ quốc lên trên hết và lên trước hết.
+ Thường xuyên tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng.
+ Có đời tư trong sáng; là một tấm gương sáng trong cuộc sống để nhân dân tin và noi
theo.
– Yêu cầu về năng lực (tài) của cán bộ, đảng viên gồm:
+ Có năng lực lãnh đạo, tổ chức thực hiện đường lối, chủ trương, chính sách của
Đảng, Nhà nước và các đoàn thể nhân dân.
+ Có mối liên hệ mật thiết với nhân dân.
+ Luôn luôn học tập để nâng cao trình độ về mọi mặt.
+ Phải có phong cách tốt, sâu sát, tỉ mỉ.

4. Tăng cưởng mối quan hệ gắn bó giữa Đảng và dân
– Đảng ta gắn bó với dân vì “Đảng là con nòi của nhân dân”; mục đích của Đảng là
“Đoàn kết toàn dân phụng sự Tổ quốc”.
– Đảng vừa là người lãnh đạo, vừa là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân. Mỗi
đảng viên phải bằng hành động thực tế của mình để có niềm tin yêu của nhân dân, chứ không
phải “dán lên trán hai chữ cộng sản” là được dân tin, dân yêu, dân kính, dân phục.
– Đảng phải nêu cao tinh thần trách nhiệm đối với dân; phải “… không ngừng nâng
cao đời sống của nhân dân” (6).
– Đảng thường xuyên lắng nghe ý kiến của nhân dân, hiểu rõ tâm tư, nguyện vọng của
nhân dân (7); tổ chức và vận động nhân dân tham gia xây dựng Đảng.
5. Đảng phải thường xuyên tự đổi mới, tự chỉnh đốn
– Thường xuyên tự đổi mới, tự chỉnh đốn bản thân Đảng là yêu cầu của sự nghiệp
cách mạng của Đảng, của dân tộc (8).
– Trong điều kiện cách mạng chuyển sang giai đoạn mới càng cần quan tâm đến công
tác xây dựng Đảng; là “việc cần phải làm trước tiên là chỉnh đốn lại Đảng…” (9).
– Đảng tự đổi mới, tự chỉnh đốn trên những nội dung sau đây:
Một là, tăng cường công tác xây dựng Đảng cả về chính trị, tư tưởng, tổ chức, phương
thức lãnh đạo, đạo đức, lối sống…
Hai là, luôn luôn chú ý đề phòng và khắc phục những biểu hiện tiêu cực, thoái hóa,
biến chất; giữ gìn Đảng thật trong sạch, vững mạnh. “Một Đảng mà giấu giếm khuyết điểm
của mình là một Đảng hỏng…” (10).

4


Ba là, giáo dục, rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên để đội ngũ này luôn luôn toàn
tâm, toàn ý phục vụ Tổ quốc, phục vụ cách mạng, phục vụ nhân dân.
Bốn là, Đảng phải vươn lên đáp ứng kịp yêu cầu của tình hình và nhiệm vụ mới. Để
làm được việc đó, Đảng phải phát huy dân chủ trong nội bộ, phát huy và tập hợp được trí tuệ
của toàn Đảng, phấn đấu thực sự trở thành “đạo đức, văn minh”.

Từ đó đối chiếu liên hệ với công tác XD chỉnh đốn Đảng ở Địa phương, đơn
vị cơ sở, nơi đ/c đang công tác?
Học tập tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng đảng trong đơn vị, tôi xin nêu ra
một số các công việc mà bản thân đang làm và mỗi cán bộ, đảng viên cần phải
làm là:
- Tích cực, năng động, sáng tạo trong công việc với tinh thần trách nhiệm cao.
Luôn cải tiến phương pháp làm việc để vừa nâng cao năng suất, vừa tiết kiệm
sức lao động, thời gian và kinh phí cơ quan; có ý thức tiết kiệm điện, nước, điện
thoại, văn phòng phẩm, đồng thời sử dụng hiệu quả các trang thiết bị hỗ trợ công
tác; không để lãng phí của công, của tập thể.
- Luôn sống hoà nhã với đồng nghiệp, đồng chí trong cơ quan cũng như trong
địa phương nơi ở.
- Luôn có tinh thần tự phê bình và phê bình để rút ra cái hạn chế mình chưa làm
được mà chỉnh sửa, cái tốt phải phát huy
- Có trách nhiệm kỷ luật nghiêm minh bản thân mình một cách tự giác.
- Luôn có tư tưởng tuyệt đối trung thành với đường lối cách mạng của đảng,
chính sách pháp luật của nhà nước.
- bản thân luôn ghi nhớ lời dạy của Bác: là Đảng viên thì phải tuyệt đối trung
thành với nhân dân, là tầy tớ trung thành của nhân dân.
- Hết lòng phụng sự tổ quốc, phục vụ nhân dân; không nhũng nhiễu, hạch sách
nhân dân; không biến của công thành của riêng.
- Trong công việc phải ngay thẳng, chính trực, công bằng, công tâm. Đối với
nhân dân phải kính trọng lễ phép; đối với đồng sự phải đoàn kết, chân thành trên
tinh thần đấu tranh xây dựng để cùng nhau tiến bộ.

5


- Lấy hiệu quả công việc làm niềm vui, được phục vụ nhân dân là niềm hạnh

phúc; không coi chức vụ là danh vọng, là quyền lực, là điều kiện để vung vén
cho bản thân; luôn chiến đấu và phải chiến thắng chủ nghĩa cá Nhân.
- Với công việc là chuyên viên quản lý chuyên môn trong Phòng giáo dục và
đào tạo cá nhân tôi luôn luôn nhận thức rõ lời dậy của Bác: “Trời có bốn mùa:
Xuân, Hạ, Thu, Đông; đất có bốn phương: Đông, Tây, Nam, Bắc; người có bốn
đức Cần, kiệm, liêm, chính. Thiếu một mùa thì không thành trời, thiếu một
phương thì không thành đất, và thiếu một đức thì không thành người”.
Muốn làm được điều đó cần phải làm việc công tâm, điềm tĩnh, xau sát, gần cơ
cở, để biết rõ tình hình thực tế cơ sở thật sự như thế nào? Khó khăn điều gì?
thuận lợi điều gì? để có cách tham mưu “Trúng, đúng và chính xác” với lãnh
đạo để có được những phương pháp giúp đỡ cơ sở.
Người ra để phấn đấu trở thành con người mới xã hội chủ nghĩa, cá nhân tôi
phải luôn nỗ lực hơn nữa trong việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức của
Bác Hồ, trong đó có nội dung xây dựng đảng là tôi coi rất quan trọng trong một
Đảng viên mới như thời nay.
Câu 2/.
Đ/c Hãy trình bày những nội dung TTHCM về nhà nước của dân - Do dân
– Vì dân? Từ đó đối chiếu liên hệ với v/đ xd củng cố chính quyền ở địa phương
đơn vị cơ sở nơi đ/c đang công tác?

Câu 3/.
Những nội dung cơ bản của TTHCM về đạo đức cách mạng?
1/. Những chuẩn mực đạo đức cần phải thường xuyên phấn đấu tu dưỡng rèn
luyện.
a/. Trung với nước, hiếu với dân
Hồ Chí Minh cho rằng phẩm chất đạo đức quan trọng và bao trùm nhất của
con người Việt Nam là trung với nước, hiếu với dân.
6

Trong thời đại Hồ Chí Minh, Người đưa vào những nội dung mới:
+ Theo quan niệm truyền thống, trung là trung quân, là trung thành với vua mà
trung thành với vua là trung thành với nước. Ở đây vua với nước là một. Hiếu có
nghĩa con, cháu hiếu thảo với cha mẹ, ông bà, chữ hiếu chỉ thu hẹp trong phạm
vi gia đình. Tư tưởng trung với nước, hiếu với dân của Hồ Chí Minh không chỉ
đã kế thừa được những giá trị của chủ nghĩa yêu nước truyền thống của dân tộc
mà còn vượt qua được hạn chế của truyền thống đó. Trung với nước là trung
thành với sự nghiệp dựng nước và giữ nước. Nước ở đây là nước của nhân dân,
nhân dân là người chủ của đất nước. Hồ Chí Minh luôn xác định ''bao nhiêu
quyền hạn đều của dân'', ''bao nhiêu lợi ích đều vì dân''. Đảng và Chính phủ là ''
đầy tớ của nhân dân'', chứ không phải là ''quan nhân dân để đè đầu cưỡi cổ nhân
dân''. Như vậy, quan niệm về nước và dân trong Tư tưởng Hồ Chí Minh đã hoàn
toàn khác so với trước. Điều này đã làm cho Tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh
vượt xa lên phía trước.
+ Đối với cán bộ, đảng viên, Hồ Chí Minh cho rằng ''điều chủ chốt nhất'' của
đạo đức cách mạng là ''tuyệt đối trung thành với Đảng, với nhân dân'', là ''trung
với nước, hiếu với dân'', hơn nữa phải là ''tận trung, tận hiếu'' thì mới xứng đáng
vừa là người lãnh đạo, vừa là đầy tớ thật trung thành của nhân dân. Tư tưởng
hiếu với dân không còn dừng lại ở chỗ thương dân mà còn phải phục vụ hết lòng
vì dân. Vì vậy phải gần dân, gắn bó với dân, kính trọng và học tập dân, dựa hẳn
vào dân, lấy dân làm gốc. Đối với cán bộ lãnh đạo, phải nắm vững dân tình.
Hiểu rõ dân tâm, phải thường xuyên quan tâm đến việc cải thiện dân sinh, nâng
cao dân trí để dân hiểu được quyền và trách nhiệm của người chủ đất nước. Có
như vậy người lãnh đạo sẽ được dân tin yêu, quý mến, kính trọng.
b/. Yêu thương và giúp đỡ con người, sống có nghĩa có tình, bắt nguồn từ quan
niệm HCM xuất phát từ giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc “ không phân
biệt màu gia, giai cấp”
Kế thừa truyền thống nhân nghĩa của dân tộc, kết hợp với chủ nghĩa nhân đạo
cộng sản, tiếp thu tinh thần nhân văn của nhân loại qua nhiều thế kỷ cùng với
việc thể nghiệm của chính bản thân mình qua hoạt động cách mạng thực tiễn,

7


Hồ Chí Minh đã xác định: Yêu thương con người là một trong những phẩm chất
đạo đức cao đẹp nhất.
+ Yêu thương con người là một tình cảm rộng lớn, trước hết là dành cho
người cùng khổ, những người lao động bị áp bức bóc lột. Tình yêu thương đó
thể hiện ham muốn tột bậc của Hồ Chí Minh là: Làm cho đất nước được độc lập,
nhân dân được tự do, ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành.
+ Yêu thương con người còn thể hiện trong mối quan hệ bạn bè, đồng chí, và
mọi người trong sinh hoạt thường ngày. Tình cảm này đòi hỏi mỗi người phải
luôn chặt chẽ, nghiêm khắc với mình, độ lượng với người khác, phải có thái độ
tôn trọng con người.
+ Tình thương yêu con người trong Tư tưởng Hồ Chí Minh còn được thể hiện
đối với những người có sai lầm khuyết điểm nhưng đã nhận rõ khuyết điểm sai
lầm và cố gắng sửa chữa, kể cả những người lầm đường lạc lối đã hối cải, kể cả
đối với kẻ thù đã bị thương, bị bắt hoặc đã quy hàng.
Trong Di chúc thiêng liêng, Người căn dặn Đảng phải có tình đồng chí thương
yêu lẫn nhau. Đây chính là điều nhắc nhở cán bộ, đảng viên phải luôn chú ý đến
phẩm chất yêu thương con người. Đây là tình yêu trên nguyên tắc tự phê bình và
phê bình một cách chân thành, nghiêm túc giữa những người cùng lý tưởng,
cùng phấn đấu cho một sự nghiệp chung. Nó hoàn toàn xa lạ với thái độ ''dĩ hòa
vi quý'', bao che sai lầm khuyết điểm cho nhau, càng xa lạ với thái độ yêu ghét
chủ quan cảm tính, các hiện tượng kéo bè, kéo cánh, phường hội có thể đưa đến
những tổn thất lớn cho Đảng, cho cách mạng.
c/. Cần, kiệm, liêm, chính – Chí công vô tư
- Trong mọi hoàn cảnh nhất là trong điều kiện đảng cầm quyền HCM luôn nhấn
mạnh 8 chữ “ Cần, kiệm, liêm, chính – Chí công vô tư” với nội dung đổi mới
làm cách mạng, bởi vì theo người đây là phẩm chất cốt lõi đối với tất cả mọi
gười, nếu tất cả cán bộ đảng viên đều thực hiện được “ Cần, kiệm, liêm, chính –

Chí công vô tư” thì Đảng và nhà nước sẽ trong sạch, vững mạnh không có tham
nhũng quan liêu.

8


- Nếu mỗi người dân đều thực hiện được “ Cần, kiệm, liêm, chính – Chí công vô
tư” thì nhất định tổ Quốc, gia đình sẽ giàu có, văn minh, hạnh phúc sẽ có ít các
tệ nạn xã hội.
- Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư là nền tảng của đời sống mới, là phẩm
chất trung tâm của đạo đức cách mạng trong tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh, là
mối quan hệ đối với tự mình. Hồ Chí Minh quan niệm cần, kiệm, liêm, chính là
bốn đức tính của con người và Người giải thích cặn kẽ, cụ thể nội dung từng
khái niệm.
+ Cần là lao động cần cù, siêng năng; lao động có kế hoạch, sáng tạo, có
năng suất cao; lao động với tinh thần tự lực cánh sinh, không lười biếng, không
ỷ lại, không dựa dẫm; phải thấy rõ lao động là nghĩa vụ thiêng liêng, là nguồn
sống, nguồn hạnh phúc của mỗi chúng ta.
+ Kiệm là tiết kiệm sức lao động, tiết kiệm thời giờ, tiết kiệm tiền của dân, của
nước, của bản thân mình. Tiết kiệm từ cái to đến cái nhỏ; “không xa xỉ, không
hoang phí, không bừa bãi, không phô trương, hình thức…”.
Cần, kiệm là phẩm chất của người lao động trong đời sống, trong công tác.
+ Liêm là trong sạch, là “luôn tôn trọng, giữ gìn của công và của dân”, “không
xâm phạm một đồng xu, hạt thóc của nhà nước, của nhân dân”; “không tham địa
vị, không tham tiền tài…không tham tâng bốc mình…”.
+ Chính là ngay thẳng không tà, là đúng đắn, chính trực.
+ Chí công là hết mực công bằng, công tâm; vô tư là không được có lòng riêng,
thiên tư, thiên vị “tư ân, tư huệ hoặc tư thù, tư oán”, đem lòng chí công, vô tư
đối với người, với việc. “khi làm bất cứ việc gì cũng đừng nghĩ đến mình trước,
khi hưởng thụ thì mình nên đi sau”, “lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ”. Muốn

“chí công vô tư” phải chiến thắng chủ nghĩa cá nhân.
d/. Tinh thần quốc tế, trong sang, thuỷ chung
- Theo Bác tinh thần quốc tế trong sáng là phẩm chất, là yêu cầu đạo đức của
mỗi người Việt Nam trong mối quan hệ rộng lớn, vượt qua phạm vi quốc gia,
dân tộc.

9


- Trong quá trình tìm đường cứu nước, Bác đã đi rất nhiều nước trên thế giới,
các nước tư bản lẫn thuộc địa, Người đi tới kết luận: “Dù màu da có khác nhau,
trên đời này chỉ có hai giống người: giống người bóc lột và giống người bị bóc
lột. Mà cũng chỉ có một mối tình hữu ái là thật mà thôi: tình hữu ái vô sản”
Tinh thần quốc tế trong sáng còn là vì mục tiêu chung “Bốn phương vô sản đều
là anh em”.
2/. Những nguyên tắc tu dưỡng rèn luyện đạo đức HCM
Tu dưỡng đạo đức bền bỉ, suốt đời gắn bó với thực tiễn cách mạng
Nêu gương đạo đức: nói đi đôi với làm, Bác thường nói: “óc nghĩ – tai nghe,
Mắt trông – Chân đi - miệng nói – tay làm”
Luôn luôn đấu tranh chống lại cái xấu, cái ác nhất là chống chủ nghĩa cá nhân.
Tu dưỡng rèn luyện đạo đức của người cán bộ Đảng viên trong giai đoạn
hiện nay ở địa phương, đơn vị cơ sở nơi đ/c đang công tác?
Học tập tư tưởng cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư theo tư tưởng đạo đức
Hồ Chí Minh, mỗi cán bộ, đảng viên cần thể hiện:
- Tích cực, năng động, sáng tạo trong công việc với tinh thần trách nhiệm cao.
Luôn cải tiến phương pháp làm việc để vừa nâng cao năng suất, vừa tiết kiệm
sức lao động, thời gian và kinh phí cơ quan; có ý thức tiết kiệm điện, nước, điện
thoại, văn phòng phẩm, đồng thời sử dụng hiệu quả các trang thiết bị hỗ trợ công
tác; không để lãng phí của công, của tập thể.
- Hết lòng phụng sự tổ quốc, phục vụ nhân dân; không nhũng nhiễu, hạch sách

nhân dân; không biến của công thành của riêng.
- Trong công việc phải ngay thẳng, chính trực, công bằng, công tâm. Đối với
nhân dân phải kính trọng lễ phép; đối với đồng sự phải đoàn kết, chân thành trên
tinh thần đấu tranh xây dựng để cùng nhau tiến bộ.
- Lấy hiệu quả công việc là niềm vui, được phục vụ nhân dân là niềm hạnh
phúc; không coi chức vụ là danh vọng, là quyền lực, là điều kiện để vung vén
cho bản thân; luôn chiến đấu và phải chiến thắng chủ nghĩa cá Nhân.
10


- Với công việc là chuyên viên quản lý chuyên môn trong Phòng giáo dục và
đào tạo cá nhân tôi luôn luôn nhận thức rõ lời dậy của Bác: “Trời có bốn mùa:
Xuân, Hạ, Thu, Đông; đất có bốn phương: Đông, Tây, Nam, Bắc; người có bốn
đức Cần, kiệm, liêm, chính. Thiếu một mùa thì không thành trời, thiếu một
phương thì không thành đất, và thiếu một đức thì không thành người”.
Muốn làm được điều đó cần phải làm việc công tâm, điềm tĩnh, xau sát, gần cơ
cở, để biết rõ tình hình thực tế cơ sở thật sự như thế nào? Khó khăn điều gì?
thuận lợi điều gì? để có cách tham mưu “Trúng, đúng và chính xác” với lãnh
đạo để có được những phương pháp giúp đỡ cơ sở.
Người ra để phấn đấu trở thành con người mới xã hội chủ nghĩa, cá nhân tôi
phải luôn nỗ lực hơn nữa trong việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức của
Bác Hồ, trong đó có nội dung “Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư” là tôi coi
rất quan trọng trong một Đảng viên mới như thời nay.
-----------hết câu 3----------

II. NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẠO ĐỨC CÁCH MẠNG

1. Những chuẩn mực cần phải thường xuyên phấn đấu tu dưỡng, rèn luyện
của mỗi người, trước hết là của cán bộ, đảng viên
a.Trung với nước, hiếu với dân

Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, trung với nước, hiếu với dân là chuẩn
mực có ý nghĩa quan trọng hàng đầu, là nội dung bao trùm, có tính chất
chi phối đến các chuẩn mực đạo đức khác.
Trung, hiếu là những chuẩn mực đạo đức truyền thống: trung với vua
và hiếu với cha mẹ. Hồ Chí Minh vẫn sử dụng khái niệm trung, hiếu nhưng
đã lồng vào đó nội dung mới mang tính cách mạng đó là trung với nước, hiếu
với dân.
+ Trung với nước, tức là phải tận tâm, tận lực phụng sự Tổ quốc:
suốt đời phấn đấu, hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội;
nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng
đánh thắng; phải tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, dù ở bất kì hoàn cảnh nào
cũng không phản bội, quy hàng kẻ địch… Trung với nước cũng chính là trung

11


với Đảng, với sự nghiệp cách mạng do Đảng lãnh đạo, quyết tâm đưa đất nước
phát triển theo con đường độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.
+ Hiếu với dân nghĩa là thấy rõ sức mạnh, vai trò thực sự của nhân dân.
Dân là gốc của nước, là những người sáng tạo làm nên lịch sử. Do đó, phải gắn
bó với dân, kính trọng và lắng nghe ý kiến của dân, hòa mình với dân; tổ chức,
vận động nhân dân thực hiện tốt đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và
Nhà nước; phải thường xuyên chăm lo đời sống vật chất và tinh thần của nhân
dân, cải thiện dân sinh, nâng cao dân trí; bất cứ việc gì có lợi cho dân thì phải
làm, bất cứ việc gì có hại cho dân thì phải tránh; phải làm hết sức mình để nhân
dân hiểu được quyền cũng như trách nhiệm của người chủ đất nước.
- Hồ Chí Minh cũng chính là tấm gương sáng ngời về tinh thần trung
với nước hiếu với dân ( Dẫn chứng).
b. Yêu thương và giúp đỡ con người, sống có nghĩa, có tình
Kế thừa và phát triển truyền thống nhân nghĩa của dân tộc, tiếp thu tinh

thần nhân văn của nhân loại, đặc biệt là chủ nghĩa nhân đạo cộng sản được thể
hiện trong học thuyết Mác – Lênin, trong phong trào cộng sản quốc tế, cùng
với thể nghiệm của chính bản thân mình qua hoạt động thực tiễn, Hồ Chí
Minh đã xác định tình yêu thương con người, sống có tình, nghĩa là một trong
những phẩm chất đạo đức cao đẹp nhất. Hồ Chí Minh cũng chính là một tấm
gương sáng ngời về lòng nhân ái và tình yêu thương bao la đối với mọi con
người.
- Tình yêu thương con người ở Hồ Chí Minh không chung chung, trừu
tượng mà rất cụ thể, sâu sắc và bao dung. Hồ Chí Minh chẳng những yêu tất
cả những người lao động, mà còn đặc biệt thương yêu những người bị áp
bức, bóc lột, bị đọa đày đau khổ, bị nô dịch giai cấp và dân tộc.
- Theo Hồ Chí Minh, tình thương yêu con người, sống có tình, có
nghĩa luôn gắn với hành động cụ thể là phấn đấu vì tự do, hạnh phúc của
nhân dân. Phải giúp cho con người ngaỳ càng tiến bộ, tốt đẹp hơn.
Tình yêu thương con người của Hồ Chí Minh không chỉ dừng lại ở lòng
“trắc ẩn”, mà còn được nâng lên ở tầm cao của nhận thức tư tưởng. Người
muốn tìm rõ nguyên nhân xã hội gây ra cảnh khổ đau, bất hạnh cho con người
và đã tìm thấy đó chính là bọn tà – ác, bọn “Việt gian bán nước”, “phát xít, thực
dân”… mà Người vô cùng căm ghét, gọi chúng là lũ ác quỷ và kêu gọi phải
tiêu diệt chúng để cứu giúp con người thoát khỏi cảnh cơ cực, lầm than.
12


Sống có nghĩa, có tình, giúp người, cứu người, hướng tới giải
phóng triệt để con người là động cơ mạnh mẽ, là mục tiêu lý tưởng cao cả
của Hồ Chí Minh. Người nói rõ: “Chúng ta tranh được tự do, độc lập rồi
mà dân cứ chết đói, chết rét, thì tự do, độc lập cũng không làm gì”1. Do
đó, để giải phóng triệt để con người thì không chỉ đánh đổ bọn thực dân
xâm lược, giải phóng dân tộc mà còn xóa bỏ tình trạng người bóc lột
người. Theo Hồ Chí Minh, để thực hiện được mục tiêu đó thì “không có

con đường nào khác con đường cách mạng vô sản”2.
- Tình yêu thương con người, sống có nghĩa có tình ở Hồ Chí Minh
không chỉ dừng lại ở dân tộc mà vượt ra ngoài biên giới quốc gia.
Kể một vài câu chuyện về tấm lòng yêu thương con người ở Hồ Chí
Minh.
c. Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư
Trong tác phẩm Cần, kiệm, liêm, chính ( 1949), Hồ Chí Minh đã
nêu rất rõ về nội dung của cần, kiệm, liêm, chính.
- Theo Hồ Chí Minh, Cần là cần cù, siêng năng, chăm chỉ, cố gắng,
dẻo dai, việc gì dù khó khăn mấy cũng làm được. Muốn cho chữ cần có hiệu
quả thì cần phải có kế hoạch cho mọi công việc, nghĩa là phải chủ động và
sắp xếp công việc có kế hoạch, có sáng tạo, biết nuôi dưỡng tinh thần và lực
lượng để có thể làm việc lâu dài, đạt kết quả cao; phải chống bệnh chây lười,
biếng nhác, ỷ lại, thụ động, vô kỷ luật…
- Kiệm là tiết kiệm công sức, tiền của và thời gian, sử dụng chúng sao
cho có ích nhất, hiệu quả nhất. Kiệm cũng có nghĩa là không xa xỉ, không
hoang phí, không bừa bãi trong sản xuất và đời sống.
Tiết kiệm theo Hồ Chí Minh hoàn toàn trái ngược với bủn xỉn. Bủn
xỉn là việc đáng chi tiêu cũng không tiêu, là một thói xấu cần phải loại bỏ.
Người nói: “Khi không nên tiêu xài thì một đồng xu cũng không nên tiêu.
Khi có việc đáng làm, việc ích lợi cho đồng bào, cho Tổ quốc, thì dù hao
bao nhiêu công, tốn bao nhiêu của cũng vui lòng”3.
- Lliêm là trong sạch, không tham lam cả về vật chất và địa vị.

1

Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, H.2002, t.4, tr.152.
Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, H.2002, t.9, tr.314.
3
Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, H.2002, t.5, tr.637.

2

13