Báo cáo MÔ HÌNH HÓA CHỨC NĂNG HỆ THỐNG

PHÂN TÍCH VÀ THIẾT KẾ
HỆ THỐNG HƯỚNG ĐỐI
TƯỢNG
MÔ HÌNH HÓA CHỨC NĂNG HỆ THỐNG

L/O/G/O


Nội dung

Giới thiệu Use Case
Mục tiêu của Use Case
Các thành phần của biểu đồ Use
Case
Các mối quan hệ
Đặc tả Use Case

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Giới thiệu Use Case
- Use Case như là tập hợp của một loạt các cảnh
kịch (mỗi cảnh kịch mô tả một chuỗi các sự kiện)
về việc sử dụng hệ thống.
- Tập các Use Case sẽ làm nổi bật hệ thống về mặt
phương diện những người dùng định làm gì với hệ
thống này
- Mỗi một cảnh kịch được kích hoạt bởi một tác
nhân
- Mỗi Use Case luôn cung cấp một giá trị nào đó
cho một tác nhân

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Giới thiệu Use Case
- Thành phần của Use Case : các phần tử mô hình
biểu thị hệ thống, tác nhân, các Use Case và các
mối quan hệ giữa chúng
- Use Case là một công cụ xuất sắc để khuyến
khích những người dùng tiềm năng nói về hệ
thống từ hướng nhìn của họ
- Công tác lôi kéo người sử dụng tham gia tích
cực vào quá trình phân tích là nền tảng quan trọng
cho việc tạo dựng một mô hình “thành công”
www.trungtamtinhoc.edu.vn


Giới thiệu Use Case
- Một mô hình Use Case được xây dựng qua
một quá trình mang tính vòng lặp
(interative), trong đó những cuộc hội thảo
bàn luận giữa nhóm phát triển hệ thống và
khách hàng sẽ dẫn tới một đặc tả yêu cầu
được tất cả mọi người chấp nhận

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Mục tiêu của Use Case
- Quyết định và mô tả các yêu cầu về mặt chức năng của
hệ thống (là kết quả của sự thỏa thuận giữa khách hàng

và nhóm phát triển phần mềm)
- Tạo một lời mô tả rõ ràng và nhất quán về việc hệ thống
cần phải làm gì
- Tạo nên một nền tảng cho các bước thử nghiệm hệ
thống
-Cung cấp khả năng theo dõi các yêu cầu về mặt chức
năng
- Đơn giản hóa việc thay đổi và mở rộng hệ thống về mặt
chức năng: Thay đổi và mở rộng Use Case
www.trungtamtinhoc.edu.vn


Các thành phần của biểu đồ UC
-

Hệ thống (System)
Tác nhân (Actor)
Ca sử dụng (Use Case)
Mối quan hệ (Relationship)

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Ví dụ biểu đồ UC trong UML:

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Hệ thống (System)
- Biểu diễn ranh giới giữa bên trong và bên ngoài

của một chủ thể trong phần mềm đang xây dựng
- Được biểu diên bằng hình chữ nhật, tên hệ
thống nằm ở phía trên, các Use Case nằm trong
hình chữ nhật, các tác nhân nằm ở phía ngoài.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Tác nhân
- Là một người hoặc một sự vật nào đó sử dụng
hệ thống, tương tác với hệ thống theo một trong
các hình thức sau:
+ Tương tác, trao đổi thông tin với hệ thống,
hoặc sử dụng chức năng hệ thống
+ Cung cấp đầu vào hặc nhận đầu ra từ hệ
thống
+ Thay đổi các thông tin cùng với hệ thống

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Tác nhân
- Một tác nhân có thể thực hiện một hoặc nhiều UC,
ngược lại, một UC có thể được thực hiện bởi nhiều
tác nhân
- Tác nhân có thể là con người, thành phần hay hệ
thống khác.
- Một tác nhân là một dạng thực thể (một lớp), chứ
không phải một thực thể riêng lẻ
- Mỗi tác nhân có một tên phản ánh vai trò của chức

năng. Khi tác nhân là người thì tên của tác nhân là
tên vai trò của tác nhân đó chứ không phải tên công
việc của tác nhân
www.trungtamtinhoc.edu.vn


Tác nhân
-Phân loại tác nhân:
+ Tác nhân chính(Primary Actor): sử
dụng
chức năng căn bản của hệ thống( chức năng
chính)
+ Tác nhân phụ (secondary actor): sử
dụng
các chức năng phụ của hệ thống, ví dụ như các
chức năng bảo trì hệ thống như quản trị ngân
hàng dữ liệu, giao tiếp, back-up và các tác vụ
quản trị khác
www.trungtamtinhoc.edu.vn


Tác nhân
-Ký hiệu tác nhân: người hình que + tên tác
nhân (danh từ)

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Tác nhân
-Cách tìm các tác nhân:

Có thể nhân diện ra các tác nhân qua việc
trả lời một số các câu hỏi như sau:
+Ai sẽ sử dụng những chức năng chínhh của
hệ thống( tác nhân chính) ?
+Ai sẽ cần sự hỗ trợ của hệ thống để
thực
hiện những tác vụ hằng ngày của
họ?
+Ai sẽ cần bảo trì, quản trị và đảm bảo
cho
hệ thống hoạt động( tác nhân phụ)?
www.trungtamtinhoc.edu.vn


Tác nhân
+Hệ thống sẽ phải xử lý và làm việc với
những trang thiết bị phần cứng nào?
+Hệ thống cần phải tương tác với các hệ
thống khác nào?
+Ai hay cái gì quan tâm đến kết quả( giá trị)
mà hệ thống sẽ sản sinh ra?

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Tác nhân
-Ví dụ hệ thống website bán hàng thanh toán trực
tuyến, các tác nhân chính:
+Khách hàng: đăng ký tài khoản và
mua sản

phẩm
+Nhân viên bán hàng: duyệt các đơn đặt hàng và
mua sản phẩm
+Hệ thống thanh toán Paypal: Hệ thống
hỗ trợ
thanh toán trực tuyến thông qua việc kết nối với Hệ
thống thanh toán Paypal
…
www.trungtamtinhoc.edu.vn


Ca sử dụng
- Mỗi Use Case biểu diễn cho một chức năng
chính của hệ thống
- Là một chuỗi bao gồm nhiều hành động
- Một UC bao giờ cũng được gây ra bởi một tác
nhân, được thực hiện nhân danh một tác nhân nào
đó
- Một UC phải cung cấp một giá trị cho một tác
nhân, giá trị đó phải luôn được thấy rõ
- Một UC là phải hoàn tất, có nghĩa là phải sản
sinh ra giá trị cuối cùng.
www.trungtamtinhoc.edu.vn


Ca sử dụng
- Ký hiệu: hình elip + tên Use Case

www.trungtamtinhoc.edu.vn

Ca sử dụng
-Cách tìm UC:
+Tác nhân cần những chức năng nào từ
hệ
thống?Tác nhân cần làm gì?
+Tác nhân có cần phải đọc, phải tạo,
phải hủy bỏ,phải sữa chữa hay là lưu trữ
một loại thông tin nào đó trong hệ thống?
+Tác nhân có cần phải báo cho hệ
thống
về những sự kiện nào đó?
+Hệ thống có cần phải thông báo cho các
tác nhân về những thay đổi bất ngờ trong
nội bộ hệ thống? …
www.trungtamtinhoc.edu.vn


Ca sử dụng
-Ví dụ hệ thống website bán hàng thanh toán trực
tuyến, các ca sử dụng:
+Khách hàng: đăng ký tài khoản và
mua
sản phẩm
+Nhân viên bán hàng: duyệt các đơn đặt hàng
và mua sản phẩm
+Hệ thống thanh toán Paypal: Hệ thống
hỗ trợ
thanh toán trực tuyến thông qua việc
kết nối với

Hệ thống thanh toán Paypal
…
www.trungtamtinhoc.edu.vn


Mối quan hệ
- Kết hợp (Association)
- Bao hàm (include)
- Mở rộng (extend)
- Tổng quát hóa (Generalization)

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Mối quan hệ
-Quan hệ kết hợp
+Biểu diễn mối quan hệ giữa tác nhân và UC
+Một UC luôn luôn được khởi tạo bởi một
tác nhân và có thể tương tác với nhiều tác nhân

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Mối quan hệ

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Mối quan hệ
- Quan hệ bao hàm

+Trong quá trình thực thi UC A sẽ luôn
thực hiên UC B

www.trungtamtinhoc.edu.vn

cần


Mối quan hệ
+Ví dụ: Quá trình khách hàng mua hàng luôn
luôn phải thực hiên bước thanh toán tiền cho
chủ cửa hàng

www.trungtamtinhoc.edu.vn