Đồ án tốt nghiệp rơ le bảo vệ trạm biến áp 110KV thủ đức

Đại học SPKT Tp.HCM .

LỜI NÓI ĐẦU

Ngày nay, điện năng là một phần thiết yếu trong sản xuất công nghiệp
cũng như trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của con người. Để đảm bảo
sản lượng và chất lượng điện năng cần thiết, tăng cường độ tin cậy cung cấp
điện cho các hộ tiêu thụ, đảm bảo an toàn cho thiết bò và sự làm việc ổn đònh
trong toàn hệ thống; cần phải sử dụng một cách rộng rãi và có hiệu quả
những phương tiện bảo vệ,thông tin ,đo lường ,điều khiển và điều chỉnh tự
động trong hệ thống điện.
Trong số các phương tiện này, rơle và thiết bò bảo vệ bằng rơle đóng
một vai trò hết sức quan trọng. Trong quá trình vận hành hệ thống điện,
không phải lúc nào hệ thống cũng hoạt động ổn đònh, thực tế chúng ta luôn
gặp tình trạng làm việc không bình thường hoặc sự cố như ngắn mạch, quá tải
v.v. . mà nguyên nhân có thể do chủ quan hoặc khách quan. Hệ thống Rơle sẽ
phát hiện và tự động bảo vệ các sự cố ,tình trạng làm việc bất thường của hệ
thống ,để từ đó con người có biện pháp xử lý kòp thời.
Hiện nay dưới sự phát triển của khoa học kỹ thuật, thiết bò bảo vệ rơle
ngày càng hiện đại, nhiều chức năng và tác động chính xác hơn. Ở nước ta
ngày nay, xu hướng sử dụng rơle không tiếp điểm để dần thay thế cho các
rơle điện cơ dùng tiếp điểm đã quá cũ kỷ, hoạt động không an toàn và thiếu
chính xác .
Đồ án tốt nghiệp
Khảo sát hệ thống rơle bảo vệ trạm biến áp 110/15KV Thủ Đức Bắc


Đại học SPKT Tp.HCM .

Đề tài “ Khảo sát hệ thống rơle bảo vệ trạm biến áp 110/15KV Thủ Đức
Bắc “ nhằm mục đích tìm hiểu và giới thiệu một số thiết bò về rơle bảo vệ kỹ

thuật số mà hiện nay đang sử dụng rộng rãi trong hệ thống cung cấp điện.

Đề tài gồm có 2 phần :

- Phần 1 : Tổng quan về rơle .
Trong phần này gồm có 2 chương giới thiệu nguyên lý bảo vệ của một
số loại rơle cơ bản và các chỉ danh vận hành của thiết bò bảo vệ rơle thông
dụng hiện đang được sử dụng trong hệ thống điện ở Việt Nam.

- Phần 2 : Khảo sát thực tế hệ thống rơle bảo vệ trạm biến áp
110/15KV Thủ Đức Bắc.
Phần này gồm 2 chương :
+ Chương I : Giới thiệu các thiết bò nhất thứ của trạm 110/15KV Thủ
Đức Bắc.
+ Chương II : Hệ thống rơle bảo vệ của trạm biến áp 110/15KV Thủ
Đức Bắc.

Trong quá trình thực hiện đề tài, nhóm nghiên cứu đã được sự hướng
dẫn tận tình
của cô Vũ Thò Ngọc, nghiên cứu các tài liệu liên quan cũng như đi tìm hiểu
thực tế tại

Đồ án tốt nghiệp
Khảo sát hệ thống rơle bảo vệ trạm biến áp 110/15KV Thủ Đức Bắc


Đại học SPKT Tp.HCM .

trạm biến áp 110/15KV Thủ Đức Bắc. Tuy nhiên, do thời gian thực hiện đề
tài có hạn cũng như kiến thức kinh nghiệm về lónh vực bảo vệ rơle trong hệ

thống điện chưa nhiều, nên tập đồ án tốt nghiệp này sẽ có những sai sót là
điều không thể tránh được. Nhóm nghiên cứu rất mong được sự nhận xét và
đóng góp của q Thầy Cô.

TP.Hồ Chí Minh , tháng 02 năm 2011
Nhóm sinh viên thực hiện

Nguyễn Thành Thọ
Đỗ Tấn Kính

Đồ án tốt nghiệp
Khảo sát hệ thống rơle bảo vệ trạm biến áp 110/15KV Thủ Đức Bắc


Đại học SPKT Tp.HCM .

LỜI CẢM ƠN
Nhóm thực hiện xin chân thành cảm ơn :

- Ban Giám Hiệu trường Đại học SPKT Tp.HCM .
- Ban Chủ Nhiệm Khoa Điện - Điện tử.
- Q Thầy Cô đang giảng dạy tại Khoa Điện .
- Cô Vũ Thò Ngọc - Người đã tận tình hướng dẫn chúng em
trong quá trình thực hiện đđà án tốt nghiệp này .
- Cha mẹ và những người thân đã nuôi dạy cho chúng con có
được ngày hôm nay .
- Ban Giám Đốc Công Ty Truyền Tải Đòên 4 .
- Tập thể CBCNV Trạm biến điện Thủ Đức Bắc .
- Các bạn sinh viên cùng khóa , cùng lớp 97N-ĐKC .

**

Đồ án tốt nghiệp
Khảo sát hệ thống rơle bảo vệ trạm biến áp 110/15KV Thủ Đức Bắc


Đại học SPKT Tp.HCM .

MỤC LỤC

Lời nói đầu

Trang

Phần giới thiệu

1

Phần nội dung :

Phần 1 : TỔNG QUAN VỀ RƠLE BẢO VỆ
Chương 1 : Khái niệm về rơle bảo vệ

5

Chương 2 : Nguyên lý hoạt động của các loại rơle bảo vệ
trong trạm biến áp

Phần 2 :

8

KHẢO SÁT THỰC TẾ HỆ THỐNG RƠLE

BẢO VỆ TRONG TRẠM

110/15KV THỦ ĐỨC

BẮC
Chương 1 : Giới thiệu trạm Thủ Đức Bắc

27

Chương 2 : Giới thiệu thiết bò nhất thứ
I.

Máy biến áp lực

28

II.

Máy cắt

29

III.

Cầu dao cách ly

31

IV.

Máy biến dòng điện

V.

Máy biến điện áp

32

32

Chương 3 : Khảo sát hệ thống rơle bảo vệ trạm biến điện
Đồ án tốt nghiệp
Khảo sát hệ thống rơle bảo vệ trạm biến áp 110/15KV Thủ Đức Bắc


Đại học SPKT Tp.HCM .

110/15KV Thủ Đức Bắc
I.

Sơ đồ nhất thứ

II.

Sơ đồ hệ thống rơle bảo vệ nhất thứ
A. Sơ đồ và kết lưới hệ thống

33

33

B. Phân tích sơ đồ
III.

IV.

V.

35

Khảo sát rơle bảo vệ đường dây
1. Bảo vệ đường dây phía 110KV

40

2. Bảo vệ đường dây phía 15KV

52

Khảo sát rơle bảo vệ máy biến thế
1. Rơle tác động có dòng điện

55

2. Rơle tác động không có dòng điện

82

Các rơle bảo vệ khác
1. Rơle sa thải phụ tải

86

2. Rơle khóa trung gian

Phần 3 : KẾT LUẬN

90

92

Tài liệu tham khảo
Phụ lục

Đồ án tốt nghiệp
Khảo sát hệ thống rơle bảo vệ trạm biến áp 110/15KV Thủ Đức Bắc

93
94


Đại học SPKT Tp.HCM .

**
TRƯỜNG ĐHSPKT TP.HCM

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA

VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

KHOA

: ĐIỆN - ĐIỆN TỬ

BỘ MÔN : ĐIỆN CÔNG NGHIỆP

NHIỆM VỤ ĐỒ ÁN

- Họ và tên : Nguyễn Thành Thọ
Đỗ Tấn Kính
- Lớp

Mã số sinh viên : 97202399

Mã số sinh viên : 97202315

: 97N-ĐKC

- Khóa : 1997 - 2000
- Ngành : Điện khí hóa và cung cấp điện

1. Đề tài :

KHẢO SÁT HỆ THỐNG RƠLE BẢO VỆ
TRẠM BIẾN ÁP 110/15KV THỦ ĐỨC BẮC

2. Số liệu ban đầu :
Số liệu thực tế tại trạm Thủ Đức Bắc .

Đồ án tốt nghiệp
Khảo sát hệ thống rơle bảo vệ trạm biến áp 110/15KV Thủ Đức Bắc


Đại học SPKT Tp.HCM .

3. Nội dung phần thuyết minh :

+ Tổng quan về rơle.
+ Giới thiệu thiết bò nhất thứ của trạm.
+ Khảo sát hệ thống rơle bảo vệ trạm.

4. Phần bản vẽ :
5. Giáo viên hướng dẫn :

(Ký và ghi rõ họ

tên )

Vũ Thò Ngọc
6. Ngày giao nhiệm vụ : 08/ 01/ 2001
7. Ngày hoàn thành nhiệm vụ : 28/ 02/ 2001

Cán bộ duyệt kí tên

Thông qua bộ

môn
(Kí và ghi rõ họ tên )

Ngày

tháng

năm 2001
Chủ nhiệm bộ môn

Đồ án tốt nghiệp
Khảo sát hệ thống rơle bảo vệ trạm biến áp 110/15KV Thủ Đức Bắc


Đại học SPKT Tp.HCM .

NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN :

Đồ án tốt nghiệp
Khảo sát hệ thống rơle bảo vệ trạm biến áp 110/15KV Thủ Đức Bắc


Đại học SPKT Tp.HCM .

Đồ án tốt nghiệp
Khảo sát hệ thống rơle bảo vệ trạm biến áp 110/15KV Thủ Đức Bắc


Đại học SPKT Tp.HCM .

NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN DUYỆT :

DẪN NHẬP

I. ĐẶT VẤN ĐỀ :

Ngày nay, hầu như hoạt động của con người trong mọi lónh vực đều
không thể tách khỏi nguồn năng lượng điện . Ở nước ta, điện năng hầu hết
được sản xuất ở những nhà máy nhiệt điện , thủy điện có công suất lớn như :
Thủy điện Hòa Bình , thủy điện Đa Nhim , thủy điện Trò An , nhiệt điện Phú
Mỹ , nhiệt điện Phả Lại ...
Các nhà máy thủy điện thì được xây dựng ở những vùng có vò trí đòa lý
thuận lợi cho việc xây dựng nhà máy thủy điện , còn các nhà máy nhiệt điện
thì được xây dựng ở những nơi gần nguồn nhiên liệu, nhưng hộ tiêu thụ thì
không chỉ là những hộ ở xung quanh nhà máy.Vấn đề đặt ra là làm sao truyền
tải được điện năng từ các nhà máy điện đến các hộ tiêu thụ một cách liên tục,
an toàn và kinh tế nhất.
Để đảm bảo sản lượng và chất lượng điện năng cần thiết, tăng cường
độ tin cậy cung cấp điện cho các hộ tiêu thụ, đảm bảo an toàn cho thiết bò và
sự làm việc ổn đònh trong toàn hệ thống cần phải sử dụng một cách rộng rãi
và có hiệu lực những phương tiện bảo vệ , thông tin , đo lường, điều khiển và
Đồ án tốt nghiệp
Khảo sát hệ thống rơle bảo vệ trạm biến áp 110/15KV Thủ Đức Bắc


Đại học SPKT Tp.HCM .

điều chỉnh tự động trong hệ thống. Trong số các phương tiện này rơle và thiết
bò bảo vệ bằng rơle đóng một vai trò hết sức quan trọng.

Cùng với sự phát triển kỹ thuật điện nói chung và các hệ thống điện lực
nói riêng, kỹ thuật bảo vệ rơle trong mấy mươi năm gần đây đã có những
biến đổi và tiến bộ rất to lớn. Những thành tựu của kỹ thuật bảo vệ rơle hiện
đại cho phép chế tạo những loại bảo vệ phức tạp với những đặc tính kỹ thuật
khá hoàn hảo nhằm nâng cao độ nhạy của các bảo vệ và tránh không cho các
bảo vệ làm việc nhầm lẫn khi có những đột biến của phụ tải, khi có hư hỏng
trong mạch điện áp hoặc khi có dao động điện , nhằm hoàn thiện các phương
pháp dự phòng trong các hệ thống khi có hư hỏng trong các sơ đồ bảo vệ và
sơ đồ điều khiển máy cắt điện cũng như khi bản thân máy cắt điện bò trục trặc
. . . Hiện nay,người ta đã chế tạo được các thiết bò bảo vệ rơle ngày càng gọn
nhẹ ,hoạt động chính xác , tác động nhanh , độ an toàn cao.
Vì vậy, nhóm nghiên cứu đã chọn đề tài “ Khảo sát hệ thống rơle bảo
vệ của trạm biến áp 110/15KV Thủ Đức Bắc “.

II.

GIỚI HẠN ĐỀ TÀI :

Trong trạm biến áp , có hai hệ thống mạch điện cơ bản là mạch điện
nhất thứ và mạch điện nhò thứ.
Mạch điện nhất thứ là mạch điện tiếp nhận các nguồn điện cao áp đến
trạm, biến đổi

điện áp của nguồn điện nhận được, sau đó phân phối đi

nguồn điện có điện áp đã biến đổi. Mạch điện nhất thứ gồm có các thiết bò
như : máy cắt, dao cách ly, máy biến thế lực, thanh cái máy biến dòng điện,
máy biến điện áp, máy biến thế tự dùng v.v…
Đồ án tốt nghiệp
Khảo sát hệ thống rơle bảo vệ trạm biến áp 110/15KV Thủ Đức Bắc

Đại học SPKT Tp.HCM .

Mạch điện nhò thứ gồm các mạch điện có các chức năng kiểm soát sự
vận hành của mạch điện nhất thứ như : điều khiển, chỉ thò trạng thái, đo đếm
thông số điện và bảo vệ mạch điện nhất thứ. Mạch điện nhò thứ có các cáp
điện kiểm soát, các dây dẫn điện, các thiết bò điện nhò thứ (như thiết bò đo
đếm điện, thiết bò điều khiển, rơle bảo vệ v.v…).
Trong phạm vi đề tài, nhóm thực hiện chủ yếu chỉ khảo sát và tìm hiểu
hệ thống rơle bảo vệ của một trạm biến áp 110/15KV tiêu biểu. Với các vấn
đề chính sau đây :
- Chỉ danh vận hành và nguyên lý hoạt động của một số loại rơle cơ
bản trong trạm biến áp.
- Phân tích yêu cầu, chức năng bảo vệ của từng loại rơle trên sơ đồ hệ
thống mạch điện nhất thứ cụ thể của trạm.
- Tìm hiểu các thông số kỹ thuật của rơle đang cài đặt vận hành thực
tế tại trạm.

III.

MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU :

Vận dụng những kiến thức đã được học ở trường để áp dụng nghiên cứu
trên thực tế.
Qua đó, bằng thực tiễn để học hỏi và tích lũy
những kiến thức nhằm phục vụ cho công tác
chuyên môn sau này.

Đồ án tốt nghiệp

Khảo sát hệ thống rơle bảo vệ trạm biến áp 110/15KV Thủ Đức Bắc


Đại học SPKT Tp.HCM .

IV.

THỂ THỨC NGHIÊN CỨU :

Các bước tiến hành nghiên cứu:
- Chọn đề tài .
- Chính xác hoá đề tài.
- Soạn đề cương .
- Thu thập tài liệu.
- Xử lý tài liệu.
- Viết công trình nghiên cứu.

* Đối tượng nghiên cứu :
Đối tượng nghiên cứu là hệ thống rơle bảo vệ của trạm THỦ
ĐỨC BẮC .

* Phương pháp nghiên cứu :
Sử dụng phương pháp quan sát và tham khảo tài liệu là chính.

* Kế hoạch nghiên cứu:
Đề tài được thực hiện trong thời gian 6 tuần .
Kế hoạch nghiên cứu của nhóm như sau :
- Tuần 1 và 2 : Soạn đề cương , thu thập tài liệu và đi thực tế tại
trạm .
- Tuần 3 đến 5: Viết công trình nghiên cứu .

- Tuần 6 : Hoàn chỉnh và nộp đề tài.
Đồ án tốt nghiệp
Khảo sát hệ thống rơle bảo vệ trạm biến áp 110/15KV Thủ Đức Bắc


Đại học SPKT Tp.HCM .

**

PHẦN 1

TỔNG QUÁT VỀ RƠLE BẢO VỆ

Đồ án tốt nghiệp
Khảo sát hệ thống rơle bảo vệ trạm biến áp 110/15KV Thủ Đức Bắc


Đại học SPKT Tp.HCM .

CHƯƠNG 1

KHÁI NIỆM VỀ RƠLE
Đồ án tốt nghiệp
Khảo sát hệ thống rơle bảo vệ trạm biến áp 110/15KV Thủ Đức Bắc


Đại học SPKT Tp.HCM .

1. Khái niệm về rơle bảo vệ:

Đối với các trạm biến điện áp cao thế, cũng như trong quá trình vận
hành hệ thống điện nói chung; có thể xuất hiện tình trạng sự cố thiết bò,đường
dây hoặc do chế độ làm việc bất thường của các phần tử trong hệ thống. Các
sự cố này thường kèm theo hiện tượng dòng điện tăng lên khá cao và điện áp
giảm thấp, gây hư hỏng thiết bò và có thể làm mất ổn đònh hệ thống. Các chế
độ làm việc không bình thường làm cho điện áp, dòng điện và tần số lệch
khỏi giới hạn cho phép. Nếu để tình trạng này kéo dài, thì có thể sẽ xuất hiện
sự cố lan rộng.
Muốn duy trì hoạt động bình thường của hệ thống và các hộ tiêu thụ khi
xuất hiện sự cố, cần phải phát hiện càng nhanh càng tốt chỗ sự cố và cách ly
nó ra khỏi phần tử bò hư hỏng. Nhờ vậy các phần còn lại sẽ duy trì được hoạt
động bình thường, đồng thời cũng giảm được mức độ hư hại của phần tử bò sự
cố. Làm được điều này chỉ có các thiết bò tự động mới thực hiện được. Các
thiết bò này gọi chung là rơle bảo vệ.
Trong hệ thống điện, rơle bảo vệ sẽ theo dõi một cách liên tục tình
trạng và chế độ làm việc của tất cả các phần tử trong hệ thống điện. Khi xuất
hiện sự cố, rơle bảo vệ sẽ phát hiện và cô lập phần tử bò sự cố nhờ máy cắt
điện thông qua mạch điện kiểm soát. Khi xuất hiện chế độ làm việc không
bình thường, rơle bảo vệ sẽ phát tín hiệu và tuỳ theo yêu cầu cài đặt, có thể
tác động khôi phục chế độ làm việc bình thường hoặc báo động cho nhân
viên vận hành.
Đồ án tốt nghiệp
Khảo sát hệ thống rơle bảo vệ trạm biến áp 110/15KV Thủ Đức Bắc


Đại học SPKT Tp.HCM .

Tuỳ theo cách thiết kế và lắp đặt mà phân biệt rơle bảo vệ chính, rơle
bảo vệ dự phòng :
+ Bảo vệ chính trang thiết bò là bảo vệ thực hiện tác động nhanh khi có

sự cố xảy ra trong phạm vi giới hạn đối với trang thiết bò được bảo vệ.
+ Bảo vệ dự phòng đối với cùng trang thiết bò này là bảo vệ thay thế
cho bảo vệ chính trong trường hợp bảo vệ chính không tác động hoặc trong
tình trạng sửa chữa nhỏ. Bảo vệ dự phòng cần phải tác động với thời gian lớn
hơn thời gian tác động của bảo vệ chính, nhằm để cho bảo vệ chính loại phần
tử bò sự cố ra khỏi hệ thống trước tiên (khi bảo vệ này tác động đúng).

2. Các yêu cầu đối với rơle bảo vệ :

Rơle bảo vệ phải đảm bảo các yêu cầu cơ bản sau đây :
* Tính chọn lọc :
Là khả năng phân biệt các phần tử hư hỏng và bảo vệ bằng cách chỉ
cắt (cô lập) các phần tử đó.
Tính chọn lọc là yêu cầu cơ bản nhất của bảo vệ rơle để đảm bảo cung
cấp điện an toàn liên tục. Nếu bảo vệ tác động không chọn lọc, sự cố có thể
lan rộng.

Cần phân biệt hai khái niệm cắt chọn lọc :
+ Chọn lọc tương đối : Theo nguyên tắc tác động của mình,bảo vệ
có thể làm việc
như là bảo vệ dự trữ khi ngắn mạch phần tử lân cận .
Đồ án tốt nghiệp
Khảo sát hệ thống rơle bảo vệ trạm biến áp 110/15KV Thủ Đức Bắc


Đại học SPKT Tp.HCM .

+ Chọn lọc tuyệt đối : Bảo vệ chỉ làm việc trong trường hợp ngắn
mạch ở chính
phần tử được bảo vệ .

* Tác động nhanh :

Yêu cầu này chỉ cần đáp ứng đối với sự cố ngắn mạch.
Bảo vệ phải tác động nhanh để kòp thời cô lập các phần tử hư hỏng
thuộc phạm vi bảo vệ nhằm :
- Đảm bảo tính ổn đònh của hệ thống.
- Giảm tác hại của dòng điện ngắn mạch đối với thiết bò.
- Giảm ảnh hưởng của điện áp thấp (khi ngắn mạch) lên các phụ tải.
Bảo vệ tác động nhanh phải có thời gian tác động nhỏ hơn 0,1giây.

* Độ nhạy :

Bảo vệ cần tác động không chỉ với các trường hợp ngắn mạch trực tiếp
mà cả khi ngắn mạch qua điện trở trung gian. Ngoài ra bảo vệ phải tác động
khi ngắn mạch xảy ra trong lúc hệ thống làm việc ở chế độ cực tiểu, tức là
một số nguồn được cắt ra nên dòng ngắn mạch nhỏ.
Độ nhạy được đánh giá bằng hệ số nhạy :
KN 

I N min
I kdbv

INmin : dòng điện ngắn mạch nhỏ nhất.

Đồ án tốt nghiệp
Khảo sát hệ thống rơle bảo vệ trạm biến áp 110/15KV Thủ Đức Bắc


Đại học SPKT Tp.HCM .

Ikđbv : giá trò dòng điện nhỏ nhất mà bảo vệ có thể tác động.
Đối với các bảo vệ tác động theo giá trò cực tiểu (ví dụ như bảo vệ
thiếu điện áp), hệ số nhạy được xác đònh ngược lại : trò số khởi động chia cho
trò số cực tiểu.

* Độ tin cậy :

Bảo vệ phải tác động chắc chắn khi xảy ra sự cố trong vùng được giao
và không được tác động sai đối với các trường hợp mà nó không có nhiệm vụ
tác động.
Một bảo vệ không tác động hoặc tác động sai có thể sẽ dẫn đến hậu
quả là một số lớn phụ tải bò mất điện hoặc sự cố lan rộng trong hệ thống.
Xem sơ đồ minh họa sau :

A1

B1
MC3

A2

MC1

R

N2

MC2

B2

N1

R

R

Hình 1: Cắt chọn lọc các phần tử bò hư hỏng trong mạng.

3. Các chỉ danh của rơle đang sử dụng trong hệ thống điện :

- 21,44 : Rơle khoảng cách.
- 25 : Rơle đồng bộ.
Đồ án tốt nghiệp
Khảo sát hệ thống rơle bảo vệ trạm biến áp 110/15KV Thủ Đức Bắc


Đại học SPKT Tp.HCM .

- 26 : Rơle nhiệt độ.
- 27 : Rơle điện áp thấp.
- 32 : Rơle đònh hướng công suất.
- 33 : Rơle mức dầu.
- 49 : Rơle quá tải.
- 50,51 : Rơle quá dòng tức thì, đònh thì.
- 55 : Rơle hệ số công suất.
- 59 : Rơle quá áp.
- 62 : Rơle thời gian.
- 63 : Rơle áp suất.

- 64 : Rơle chạm đất.
- 67 : Rơle quá dòng có hướng.
- 79 : Rơle tự đóng lại (máy cắt điện).
- 81 : Rơle tần số.
- 85 : Rơle so lệch cao tần.
- 87 : Rơle so lệch dọc.
- 96 : Rơle hơi (máy biến áp).

Tuỳ theo phạm vi , mức độ và đối tượng được bảo vệ, chỉ danh rơle có
thể có phần mở rộng. Sau đây là một số chỉ danh rơle có phần mở rộng thông
dụng :
- 26.W : Rơle nhiệt độ cuộn dây máy biến áp.
- 26.O : Rơle nhiệt độ dầu (máy biến áp, bộ đổi nấc máy biến áp).
- 51P,51S : Rơle quá dòng điện đònh thì phía sơ cấp, thứ cấp MBA.
- 50REF : Rơle quá dòng tức thì chống chạm đất trong thiết bò (MBA).
Đồ án tốt nghiệp
Khảo sát hệ thống rơle bảo vệ trạm biến áp 110/15KV Thủ Đức Bắc


Đại học SPKT Tp.HCM .

- 67N : Rơle quá dòng chạm đất có hướng.
- 87B : Rơle so lệch dọc bảo vệ thanh cái.

- 87T : Rơle so lệch dọc bảo vệ máy biến áp.
- 96-1 : Rơle hơi cấp 1(chỉ báo tín hiệu).
- 96-2 : Rơle hơi cấp 2 (tác động cắt máy cắt điện).



Đồ án tốt nghiệp
Khảo sát hệ thống rơle bảo vệ trạm biến áp 110/15KV Thủ Đức Bắc


Đại học SPKT Tp.HCM .

CHƯƠNG 2

Đồ án tốt nghiệp
Khảo sát hệ thống rơle bảo vệ trạm biến áp 110/15KV Thủ Đức Bắc


Đại học SPKT Tp.HCM .

NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA
CÁC LOẠI RƠLE BẢO VỆ TRẠM BIẾN ÁP

1. RƠLE HƠI (R.96) :

Rơle hơi được áp dụng cho các máy biến áp có công suất trung bình và
lớn với kiểu máy có thùng giãn nở dầu. Rơle hơi được lắp trên đoạn ống liên
thông dầu từ thùng chính máy biến áp đến thùng giãn nở dầu của máy theo
một chiều nhất đònh của đầu mũi tên trên rơle hơi phải chỉ về phía thùng giãn
nở (cùng với chiều dòng chảy của dầu từ thùng chính qua rơle hơi đến thùng
giãn nở dầu khi có sự cố trong máy biến áp). Đoạn ống liên thông dầu có độ
nâng cao về phía thùng giãn nở với góc nghiêng (so với mặt phẳng ngang)
khoảng 1100. Đoạn ống liên thông không được có góc, phần cong của ống có
bán kính càng lớn càng tốt.

Đồ án tốt nghiệp

Khảo sát hệ thống rơle bảo vệ trạm biến áp 110/15KV Thủ Đức Bắc


Đại học SPKT Tp.HCM .

Rơle hơi

Đồng hồ chỉ
mức dầu

Ống dầu
Sứ

Bồn dầu phụ

Van

Thân MBA
Hình 2: Vò trí lắp rơle hơi và rơle mức dầu tại máy biến áp.

Rơle hơi hai phao có cấu tạo gồm :
- Một phao trên (phao 1) có hình cầu rỗng, nhẹ có thể tự nâng hạ theo
mức dầu, trong phao có chứa một tiếp điểm thủy ngân được nối ra hộp nối
dây tại mặt trên rơle. Khi sự cố nhẹ hoặc quá tải, hơi sinh ra tập trung ở phía
trên, đẩy phao 1 về vò trí nằm ngang làm đóng tiếp điểm thủy ngân. Tiếp
điểm này được nối vào mạch điện báo hiệu sự cố của máy biến áp (96-1).
- Một phao dưới (phao 2) có cấu tạo tượng tự như phao 1 và được liên kết
với một cánh chặn. Cánh chặn là một tấm kim loại mỏng được treo tại vò trí
phía lỗ mặt bích của rơle hơi phía nối vào thùng chính máy biến áp. Do được
treo để bề mặt tấm kim loại thẳng góc với hướng dòng chảy của dầu nên

cánh chặn tác động theo lưu lượng của dòng chảy của dầu. Cánh chặn có thể
điều chỉnh theo ba trò số lưu lượng dầu là 65, 100 và 150 cm/giây (rơle thường
được nhà chế tạo đặt sẵn trò số 100cm/giây). Khi máy biến áp vận hành bình
Đồ án tốt nghiệp
Khảo sát hệ thống rơle bảo vệ trạm biến áp 110/15KV Thủ Đức Bắc