Bài 20:
Lực hấp dẫn
A. YÊU CẦU:
- Học sinh nắm được những đặc điểm của trọng lực và lực hấp dẫn,
hiểu được trọng lực chỉ làtrường hợp riêng của lực hấp dẫn
- Vận dụng được những đặc điểm của trọng lực và của lực hấp dẫn để
giải thích một số hiện tượng vật lý.
B. LÊN LỚP:
1. Ổn định:
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Bài mới:
Trong tự nhiên, chuyển động rất
phong phú và đa dạng, muôn hình
muôn vẻ. Vậy phải chăng có rất
nhiều loại lực làm cho vật chuyển 1. Trọng lực
động như vậy?
a. Định nghĩa: Trọng lực là lực hút
Trong thực tế không có nhiều loại
của trái đất tác dụng lên vật ở gần
lực như vậy mà chỉ có 4 loại lực chủ
mặt đất. Ở cùng một nơi trên trái
yếu.
đất, trọng lực truyền cho mọi vật
Trong cơ học ta chỉ giới hạn khảo
gia tốc rơi tự do như nhau.
sát: lực hấp dẫn, lực đàn hồi và lực
Ký hiệu: P
ma sát.
b. Biểu thức trọng lực:
Khi vật rơi từ trên cao xuống thì
P = m.g
hay
r
chứng tỏ đã có một lực tác dụng lên P mgr
vật có chiều hướng vào trái đất. Đó c. Đặc điểm của trọng lực:
chính là lực hút của trái đất, người ta
- Điểm đặt tại trọng tâm của vật
gọi lực này là trọng lực.
- Có phương thẳng đứng,
- Chiều từ trên xuống (hướng
vào tâm trái đất)
- Độ lớn: P = mg
Vì g thay đổi theo vị trí trên trái
Dưới tác dụng của trọng lực, ta luôn
đất nên trọng lực cũng thay đổi
cảm giác mọi vật đều có sức nặng.
theo.
Đó chính là trọng lượng của vật.
d. Trọng lượng của vật:
- Là lực tác dụng lên giá đỡ
dây treo. Ký hiệu: P
- Trọng lượng được đo bằng
lực kế.
- Trong điều kiện bình thường,
trong hệ qui chiếu gắn liền
với mặt đất thì trọng lượng
của vật bằng trọng lực tác
dụng lên vật.
P = m.g
e. Phép cân:
Tại cùng một nơi trên trái đất
ta có:
P1 = m.g
P1
m1
P2 = m.g
P2
m2
Do đó, nguyên tắc của phép cân là so
Trái đất đã tác dụng lên vật một lực sánh khối lượng của một vật với khối
hút, vậy vật có tác dụng lực hút lên lượng chuẩn thông qua so sánh trọng
trái đất hay không?
lực tác dụng lên chúng.
2. Lực hấp dẫn:
- Trong tự nhiên mọi vật đều hút
nhau, lực hút giữa các vật gọi là lực
hấp dẫn.
- Định luật vạn vật hấp dẫn:
Hai chất điểm bất kỳ hút nhau
với một lực tỉ lệ thuận với tích của
hai khối lượng và tỉ lệ nghịch với
bình phương khoảng cách giữa
chúng.
Fhd G
m1m2
r2
với G = 6,68.10-11 N.m2/kg2
3. Trọng lực là trường hợp riêng của
lực hấp dẫn: