Phân tích bài vội vàng của xuân diệu bài mẫu 3

Phân tích bài V ội Vàng c ủ
a Xuân Di ệu.
Bài m ẫu 3
Posted by Thu Trang On Tháng Ba 22, 2015 0 Comment
Trước cách mạng tháng tám, hồn thơ của Xuân Diệu hồn nhiên yêu đời, yêu cuộc
sống, say mê với cái đẹp, nhạy cảm với sự trôi chảy của thời gian. Nhưng càng yêu
say, Xuân Diệu càng sợ cuộc sống sợ tình yêu và vẻ đẹp sẽ bỏ mình và bay đi mất.
Chính vì thế mà ta thường gặp trong thơ ông những trạng thái hốt hoảng, lo âu, yêu
– sống một cách tham lam, cuống quýt, vồ vập. “Vội vàng” là bài thơ tiêu biểu cho
trạng thái cảm xúc ấy của Xuân Diệu.
Mở đầu bài thơ, Xuân Diệu dùng những từ ngữ có tính chất oai nghiêm, mệnh
lệnh.
“Tôi muốn tắt nắng đi”
“Tôi muốn buộc gió lại”
Những từ ngữ ấy thể hiện một cái tôi cá nhân đầy khao khát, khao khát đạt quyền
của tạo hóa, cưỡng lại quy luật của tự nhiên, những vận động của đất trời. Bởi ông
hiểu rằng, sắc thắm nào rồi cũng nhạt, hương nồng nào rồi cũng phai. Xuân Diệu
không muốn những vẻ đẹp tự nhiên của đất trời mất đi. Ông muốn lưu giữ nó bên
mình để được thưởng thức một cách trọn vẹn, mãi mãi.
Sau tâm trạng ấy là tiếng reo vui của nhà thơ. Trong cái nhìn của Xuân Diệu sự
sống quen thuộc quanh ta bỗng trở nên vô cùng hấp dẫn.
“Của ong bướm này đây tuần tháng mật
Này đây hoa của đồng nội xanh rì
Này đây lá của cành tơ phơ phất
Của yến anh này đây khúc tình si
Và này đây ánh sáng chớp hàng mi
Mỗi sáng sớm thần vui hằng gõ cửa”
Cảnh thiên nhiên trong thơ Xuân Diệu hiện ra như một khu vườn ngập tràn hương
sắc thần tiên, như là ở một cõi nào xa lạ, chứ không phải là của cõi trời trần tục
này. Cũng vẫn là thiên nhiên non nước ngàn năm ấy thôi nhưng Xuân Diệu phát
hiện ra bao vẻ đẹp bất ngờ, đáng yêu đáng say đắm. Xuân Diệu đã nhìn đời bằng

cặp mắt “xanh non” , “biếc rờn” vui say, rộn ràng tận hưởng những vẻ đẹp diệu kì
mà trời đất đã ban cho mỗi cuộc đời, mỗi con người. Những từ ngữ “này đây” san
sát nhau đã phô diễn sự phong phú dường như bất tận của thiên nhiên, đã bày ra
một khu vườn địa đàng ngay giữa chốn trần gian – một “thiên đàng trần thế”.
Người ta nói tháng giêng đẹp, tháng giêng vui, còn Xuân Diệu lại thấy “Tháng
giêng ngon như một cặp môi gần”. Văn học trung đại lấy thiên nhiên làm chuẩn


mực cho vẻ đẹp của con người. Còn Xuân Diệu thì lại lấy vẻ đẹp của con người ở
giữa tuổi xuân và tình yêu làm chuẩn mực cho cái đẹp. Thơ xưa ngại nói đến
những biểu tượng của các vị giác còn Xuân Diệu đã không ngần ngại trộn lẫn và
huy động tất cả mọi giác quan của mình để thưởng thức được trọn vẹn những vẻ
đẹp của thiên nhiên.
Đang vui say, Xuân Diệu bỗng chốc lại buồn ngay vì nhận ra một sự thật nghiệt
ngã.
“Xuân đang đến nghĩa là xuân đang qua
Xuân còn non nghĩa là xuân đã già”
Trước Xuân Diệu, chưa bao giờ có những câu thơ định danh như vậy. Điệp ngữ
“nghĩa là” vang lên khô khốc diễn tả một bi kịch trong tâm hồn con người không
cách gì nếu giữ được thời gian đang trôi qua. Nỗi nối tiếc vì ngày vui ngắn ngủi
qua mau đó, với Xuân Diệu là đau đớn đến tột cùng. Nhà thơ cho rằng mình sẽ
chết đi cùng với mùa xuân khi mà vẻ đẹp của cuộc đời không còn nữa.
“Mà xuân hết nghĩa là tôi cũng mất”
Chính cái ý thức thời gian xuôi chảy một dòng, một đi không trở lại, thời gian là
tuyến tính chứ không phải tuần hoàn, định lượng chứ không phải định tính đã chi
phối cái nhìn cuộc đời của Xuân Diệu. Do chưa có cái nhìn biện chứng về thời gian
nên Xuân Diệu thấy thời gian là một dòng suy biến và tàn phai, ở cuối con đường
là sự già nua và chết chóc. Thời gian lấy đi của con người tuổi trẻ và tình yêu mang
trả con người tuổi già và cái chết. Ý nghĩ đó là cho Xuân Diệu cảm nhận đất trời
như cũng đối kháng với con người.

“Lòng tôi rộng nhưng lượng trời cứ chật
Không cho dài thời trẻ của nhân gian”
Đời người thì hữu hạn mà thời gian thì lại vô cùng. Tâm hồn con người ta cứ mãi
trẻ trung, cứ đầy khao khát nhưng thể xác thì phải già nua theo ngày tháng, không
thể nào cứ qua đi rồi lại vòng trở lại như mùa xuân.
“Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn
Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại
Còn trời đất nhưng chẳng còn tôi mãi”.
Xuân Diệu buồn biết bao nhiêu khi nhận ra cái bi kịch khủng khiếp ấy của kiếp
người. Chính vì sợ ngày vui ngắn ngủi qua mau, sợ vẻ đẹp sẽ tàn phai nên toàn bộ
thiên nhiên tươi sáng ở trên kia đến đây cũng mất dần tính tự nhiên, vô tư của nó.
Xuân Diệu dường như cảm nhận được mùi vị của tháng năm, nhưng đó là mùa vị
đem đến cho nhà thơ sự nuối tiếc xót xa “vị chia phôi”. Những hợp âm rì rào nghe
như lời than thầm vang lên khắp sông núi. Cả đến cơn gió xinh cũng dỗi hờn, chim
chóc cũng “đứt tiếng reo thi” vì sợ “độ tàn phai sắp sửa”. Kết thúc tâm trạng ấy là
tiếng thở dài ngao ngán.
“Chẳng bao giờ, ôi! chẳng bao giờ nữa”


Vì nhận thấy sự nghiệt ngã của thời gian nên nhà thơ lại dậy lên một nỗi khát khao
sống hết mình, trọn vẹn. Chính trái tim trẻ tuổi, yêu đời, tràn đầy nhiệt huyết đã
không cho phép nhà thơ buông xuôi, phó mặc. Nhà thơ như giục giã chính mình
“Mau đi thôi ! mùa chưa ngã chiều hôm”.
Nhà thơ muốn tận hưởng cuộc sống, tận hưởng những vẻ đẹp của đất trời khi nó
còn đang trong độ xanh tươi mơn mởn.
“Ta muốn ôm
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu
Ta muốn thâu trong một cái hôn chiều”

Điệp ngữ “ta muốn” một lần nữa được láy lại dồn dập để bày tỏ một khát khao lớn
lao muốn ôm cả sự sống vào lòng.
“Cho chếnh choáng mùi hương, cho đã đầy ánh sáng
Cho no nê thanh sắc của thời tươi”
Đấy là một tình yêu nồng nhiệt tới tột độ đối với cuộc sống. Tình yêu ấy đã xua tan
đi cái ủ rũ u sầu, làm sống lại cái sinh khí vốn có của một chàng trai trẻ. Kết thúc
bài thơ là hình ảnh chàng trai trẻ Xuân Diệu đang hét vang lên niềm đắm đuối, say
mê của mình trước thiên nhiên tươi đẹp.
“Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi”.
“Vội vàng” thể hiện niềm say mê yêu đời, yêu cuộc sống, một nỗi buồn bã, đơn côi
khi nhận ra quy luật nghiệt ngã của đất trời. Tất cả rồi sẽ tàn phai nhưng vượt lên
trên tất cả, nỗi khát khao yêu đời vẫn tràn đầy, mãnh liệt. Nó kích thích bạn đọc trẻ
tuổi niềm đam mê cuộc sống.