CHUYEN DE NHAY XA MON THE DUC

chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ
thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS”

SỞ GD ĐT QUẢNG NGÃI
TRƯỜNG THPT TÂY TRÀ

ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
MỘT SỐ BÀI TẬP NHẰM SỬA CHỮA NHỮNG SAI LẦM
THƯỜNG MẮC TRONG KĨ THUẬT
NHẢY XA KIỂU ƯỠN THÂN CHO HỌC SINH THPT.

GIÁO VIÊN: TRỊNH LÊ PHƯƠNG
TỔ: HOÁ SINH - THỂ DỤC
NĂM HỌC: 2012 – 2013

Trường THCS Kim Đồng

GV: Trịnh Lê Phương
Trang 1


chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ
thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS”

Trường THCS Kim Đồng

GV: Trịnh Lê Phương
Trang 2


chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ

thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS”
1/ TÊN CHUYÊN ĐỀ:
LỰA CHỌN MỘT SỐ BÀI TẬP NHẰM SỬA CHỮA NHỮNG SAI LẦM
THƯỜNG MẮC TRONG KĨ THUẬT NHẢY XA KIỂU NGỒI CHO HỌC SINH THCS.
2/ ĐẶT VẤN ĐỀ:
Giáo dục thể chất là một mặt của giáo dục toàn diện, đồng thời là một bộ phận không
thể tách rời của sự nghiệp giáo dục của Đảng và nhà nước ta. Sự nghiệp giáo dục nói chung
và giáo dục thể chất nói riêng đã góp phần hết sức quan trọng trong việc đào tạo thế hệ trẻ
phát triển toàn diện, hoàn thiện về nhân cách, trí tuệ và thể chất để phục vụ sự nghiệp ‘‘
Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa đất nước’’ giữ vững và tăng cường an ninh quốc phòng.
Giáo dục thể chất còn là một bộ phận của nền văn hoá xã hội. Một loại hình hoạt động
mà phương tiện cơ bản là các bài tập thể lực, nhằm tăng cường thể chất con người. Nâng
cao thành tích thể thao góp phần làm phong phú sinh hoạt văn hoá và giáo dục con người
phát triển cân đối hợp lí và toàn diện.
Giáo dục thể chất là một môn học trong những năm gần đây đã được sự quan tâm của
ngành giáo dục và toàn bộ xã hội. Môn học đem lại cho học sinh một sức khoẻ tốt, một cơ
thể phát triển hài hoà để tạo tiền đề góp phần thúc đẩy học tốt các môn học văn hoá khác.
Điền kinh chiếm một vị trí chủ yếu trong chương trình giáo dục thể chất trong trường học,
được sử dụng trong các giờ chính khoá đối học sinh trung học cơ sở, song lâu nay qua thực
tế bản thân dạy học, tập luyện cho các em học sinh để tham gia thi đấu cấp huyện và dự các
buổi sinh hoạt chuyên đề chúng tôi thấy một số giáo viên giảng dạy thể dục trong chương
trình ít áp dụng đến một số bài tập sửa chữa những sai lầm mà học sinh thường mắc, chúng
tôi nhận thấy vấn đề sửa chữa sai lầm còn là một vấn đề bất cập, trong khi học những bài có
tính kỹ thuật cao đặc biệt đối với môn nhảy xa, có thể nói nhảy xa chính là hoạt động của
con người dùng tốc độ chạy đà và sức bật của một chân để đưa cơ thể vượt qua một khoảng
cách xa nhất. Thành tích được tính bằng xăngtimét (cm) trong kiểm tra và thi đấu.
Do vậy ảnh hưởng chung đến kết quả học tập và thành tích thi đấu bởi lẽ các em
không nắm vững được những yếu lĩnh kỹ thuật. Là người dạy môn thể dục nhất là môn
nhảy xa, tôi biết cần phải làm gì, thông qua cơ sở khoa học nào, các giai đoạn nào quyết
định. Các bài tập bổ trợ để khắc phục những sai lầm trong việc nâng cao thành tích môn

nhảy xa. Xuất phát từ những lý do trên với tinh thần trao đổi để học hỏi kinh nghiệm. Tôi
mạnh dạn chọn chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm
thường mắc trong kĩ thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS”

Trường THCS Kim Đồng

GV: Trịnh Lê Phương
Trang 3


chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ
thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS”
3. CƠ SỞ LÍ LUẬN
Nhảy xa bao gồm nhiều kỹ thuật khác nhau:
• Nhảy xa kiểu ngồi
• Nhảy xa kiểu ưỡn thân
• Nhảy xa kiểu cắt kéo
Nhưng đối với lứa tuổi học sinh THCS thì chỉ học kĩ thuật nhảy xa kiểu ngồi
Kỹ thuật nhảy xa kiểu “ngồi”:

Là kiểu đơn giản, tự nhiên nhất, phù hợp với người mới tập. Sau khi bay ở tư thế
“bước bộ” được 1/3 – 1/2 cự ly, sau đó kéo chân giậm lên song song với chân phía
trước (chân lăng) và nâng 2 đùi lên sát ngực. Ở tư thế này thân trên không nên gập nhiều
về trước. Tiếp đó, trước khi rơi xuống hố cát 2 chân hầu như được duỗi thẳng hoàn toàn
đồng thời 2 tay.
Để phân tích kỹ thuật nhảy xa có thể chia thành 4 giai đoạn:
- Chạy đà
- Giậm nhảy
- Bay trên không
- Tiếp đất

1. Chạy đà:
Mục đích của chạy đà là nhằm tạo ra tốc độ tối đa theo phương nằm ngang trước khi
giậm nhảy đồng thời chuẩn bị tốt cho việc đặt chân giậm nhảy chính xác vào ván
giậm.Số bước chạy đà của các VĐV nam có trình độ là khoảng 18 đến 24 bước
(khoảng 38 – 48m), còn ở các VĐV nữ từ 16 – 22 bước (khoảng 32 – 42m). Số
lượng bước chạy đà tối ưu phụ thuộc vào trình độ huấn luyện chuyên môn về chạy
của VĐV.

Trường THCS Kim Đồng

GV: Trịnh Lê Phương
Trang 4


chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ
thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS”
Tính chuẩn xác của chạy đà phụ thuộc vào độ dài chuẩn và nhịp điệu thực hiện các bước
chạy trong đà.Bắt đầu chạy đà tốt cũng đóng vai trò quan trọng vì vậy VĐV cần có tư
thế ban đầu và động tác ổn định. Có vài cách bắt đầu chạy đà: đứng tại chỗ, đi bộ vài
bước, chạy bước đệm vài bước ..v..v.. Thông thường là VĐV đứng tại chỗ, một chân đặt
vào vạch giới hạn của cự ly đà, chân kia để ở phía sau hoặc bắt đầu chạy đà bằng vài
bước đi bộ hay chạy nhẹ nhàng rồi tăng tốc độ. Đến khoảng giữa cự ly đà độ ngả thân
trên giảm dần (chỉ còn 74 –80o-) tăng biên độ động tác của tay và chân. Kết thúc đà, ở
những bước cuối cùng, thân trên gần như thẳng đứng. Điều rất quan trọng là phải duy
trì kỹ thuật chạy đúng cho đến bước đà cuối cùng, có cảm giác về “độ nẩy” khi tiếp xúc
đất và kiểm tra động tác của mình
Hai phương án chạy đà thường được dùng là:
- Tăng tốc độ đều trên toàn bộ cự ly đà và đạt tốc độ tối đa ở các bước cuối cùng. Cách
này phù hợp với những người mới tập, có thể lực chuyên môn chưa cao.
- Cố gắng chạy nhanh từ đầu, duy trì tốc độ cao trên cự ly và lại cố gắng tốc độ ở cuối

cự ly. Dù theo phương án nào, VĐV cũng cần đạt tới tốc độ chạy đà 9 – 10m/s với nữ
và 10 – 11m/s với nam.
Để giậm nhảy chính xác ở mỗi VĐV cần xác định vạch báo hiệu 2 (nơi bắt đầu vào 4 –
6 bước cuối cùng). Nếu chạy đà không cần điều chỉnh nhịp điệu, độ dài bước chạy mà
vẫn có độ dài 4 – 6 bước cuối theo dự kiến thì mới đảm bảo giậm nhảy đúng ván giậm
với tốc độ tối ưu.
Thông thường độ dài bước cuối nên ngắn hơn bước trước đó 10 – 20cm (nữ là 5 –
10cm). Tuy vậy cũng có VĐV có độ dài 2 bước cuối như nhau và thậm chí có trường
hợp bước cuối dài hơn bước trước đó (B. Bimon khi lập kỷ lục thế giới 8,90m có
bước đà cuối dài 257cm trong khi bước trước đó chỉ dài 240cm).
Trước khi đặt chân giậm nhảy vào ván (khi còn cách 0,06 – 0,1cm) người ta nhận thấy
ở các VĐV nhảy có sự căng sơ bộ các cơ vòm bàn chân và cơ tứ đầu đùi của chân giậm
nhảy.

Trường THCS Kim Đồng

GV: Trịnh Lê Phương
Trang 5


chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ
thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS”

Hình 1: Diễn biến tốc độ chạy đà và thành tích nhảy xa
2. Giậm nhảy:

Hình 2: Chuyển động của trọng tâm cơ thể từ khi đặt chân
giậm đến khi về tư thế bước bộ
Mục đích của giậm nhảy là nhằm thay đổi phương hướng chuyển động của cơ thể vươn lên
trên về trước.

Phần lớn các VĐV đặt chân xuống ván giậm bằng gót hoặc cả bàn. Tại thời điểm đặt
bàn chân trên ván giậm, VĐV có các góc ở chân theo bảng 3. Sau đó 0,013 giây phản
lực điểm tựa tăng lên nhiều lần (800 ± 150 kg) và sau đó 0,02 giây, phản lực điểm
tựa giảm nhanh xuống còn 250 ± 50 kg.

Trường THCS Kim Đồng

GV: Trịnh Lê Phương
Trang 6


chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ
thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS”

Hình 3: Diễn biến lực khi giậm nhảy
Thông thường độ dài bước cuối nên ngắn hơn bước trước đó 10 – 20cm (nữ là 5 –
10cm). Tuy vậy cũng có VĐV có độ dài 2 bước cuối như nhau và thậm chí có trường hợp
bước cuối dài hơn bước trước đó (B. Bimon khi lập kỷ lục thế giới 8,90m có bước đà
cuối dài 257cm trong khi bước trước đó chỉ dài 240cm). Trước khi đặt chân giậm nhảy
vào ván (khi còn cách 0,06 – 0,1cm) người ta nhận thấy ở các VĐV nhảy có sự căng sơ
bộ các cơ vòm bàn chân và cơ tứ đầu đùi của chân giậm nhảy.
Vào thời điểm đó VĐV phối hợp toàn thân làm động tác rời ván giậm nhảy: duỗi thẳng
các khớp của chân giậm, đồng thời gập gối đưa nhanh đùi của chân lăng về trước – lên trên.
Tay bên chân giậm vung về trước – lên trên và dừng khi cánh tay song song với mặt đất. tay
bên chân lăng gập ở khuỷu và đánh sang bên để nâng cao vai. Kết thúc giậm nhảy, cơ thể
rời đất ở tư thế bước bộ trên không.
Khi giậm nhảy lực tác động lên trọng tâm cơ thể hướng về trước theo phương nằm
ngang và chiếm 87% trong khi lực hướng lên trên, theo phương thẳng đứng chỉ chiếm
13% .
Khi chân giậm nhảy rời đất tốc độ bay Vo của các VĐV xuất sắc có thể tới 9,2 – 9,6m/s.3

3. Bay trên không:
Sau khi rời đất, trọng tâm cơ thể bay theo đường vòng cung. Toàn bộ các động tác
của VĐV trong lúc bay là nhằm giữ thăng bằng và tạo điều kiện để rơi xuống hố cát có
hiệu quả nhất.
Sự khác biệt giữa các kiểu nhảy xa chính là ở giai đoạn này. Có 3 kiểu chính: “ngồi”,
“ưỡn thân” và “cắt kéo”.
4. Tiếp đất:

Trường THCS Kim Đồng

GV: Trịnh Lê Phương
Trang 7


chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ
thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS”

Hình 7: Kỹ thuật tiếp đất
Trong nhảy xa, kỹ thuật rơi xuống hố cát không chỉ nhằm đảm bảo an toàn mà còn có
ý nghĩa duy trì thành tích của người nhảy đã đạt được.
Để đạt được độ xa của lần nhảy, việc thực hiện đúng kỹ thuật rơi xuống cát có ý nghĩa
nghĩa rất lớn. Không ít VĐV do có kỹ thuật này kém nên đã không đạt được thành tích
tốt nhất của mình.
Trong tất cả các kiểu nhảy, việc thu chân chuẩn bị rơi xuống cát được bắt đầu khi
tổng trọng tâm cơ thể ở cách mặt cát ngang với mức khi họ kết thúc giậm nhảy.
Để chuẩn bị cho việc rơi xuống cát, đầu tiên cần nâng đùi, đưa hai đầu gối lên sát
ngực và gập thân trên nhiều về trước. Cẳng chân lúc này được hạ xuống dưới, hai tay
chuyển từ trên cao ra phía trước. Tiếp đó là duỗi chân, nâng cẳng chân để gót chân chỉ
thấp hơn mông một chút. Thân trên lúc này không nên gập về trước quá nhiều vì sẽ gây
khó khăn cho việc nâng chân lên cao. Tay lúc này hơi gấp ở khuỷu và được hạ xuống theo

hướng xuống dưới và ra sau. Sau khi hai gót chân chạm cát cần gập chân ở khớp gối để
giảm chấn động và tạo điều kiện chuyển trọng tâm cơ thể xuống dưới – ra trước vượt qua
điểm chạm cát của gót. Thân trên lúc này cũng cố gập về trước để giúp không đổ người
về sau làm ảnh hưởng tới thành tích.
Giờ học thể dục trong chương trình THCS là hình thức cơ bản của giáo dục thể chất, được
tiến hành trong kế hoạch dạy học TD các lớp 6,7,8, 9 là 37 tuần, 2 tiết/ tuần. Học kì I: 19
tuần(36 tiết); Học kì II: 18 tuần(34 tiết).
Đặc điểm cơ bản của môn học là dạy lí thuyết gắn liền với thực hành, biết lí thuyết để
thực hành đúng, chính xác hơn và ngược lại quá trình thực hành giúp học sinh hiểu lí
thuyết được sâu, đầy đủ và chắc chắn hơn, góp phần nâng cao hiệu quả học tập.
Trong chương trình học thể dục, nhảy xa là một môn tổng hợp nhiều giai đoạn
không cùng chu kì hoạt động nhiều trạng thái kĩ năng vận động khác nhau nhưng lại ghép
lại với nhau liên tục từ đầu đến cuối. Người nhảy có thể kéo dài quỹ đạo bay và đưa trọng
tâm cơ thể vượt qua chướng ngại vật nằm ngang để đi xa đạt thành tích cao. Đối với học
sinh khối 8, 9 ở trường trung học cơ sở. Kỹ thuật nhảy xa qua quan sát cho thấy 100% học
sinh trường mắc một số nhược điểm cơ bản.

Trường THCS Kim Đồng

GV: Trịnh Lê Phương
Trang 8


chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ
thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS”
Để hoàn thiện được kỹ thuật nhảy xa phải phối hợp tốt kĩ thuật của bốn giai đoạn:
- Giai đoạn chạy đà.
- Giai đoạn giậm nhảy.
- Giai đoạn trên không.
- Giai đoạn tiếp đất.

Thành tích nhảy xa được tính theo công thức
V0.sin2α
S=
g
Trong đó : S là quãng đường của trọng tâm cơ thể
V0 là tốc độ bay ban đầu.
G là gia tốc rơi tự do
Phân tích công thức ta thấy thầnh tích phụ thuộc vào góc độ bay ban đầu (V0) và góc
độ bay (α) của trọng tâm cơ thể. Vì vậy muốn tăng được thành tích nhảy xa chỉ cần tăng tốc
độ ban đầu (V0) và giậm nhảy tốt. Tạo tư thế ngồi xổm trên không thì thành tích sẽ thay đổi
đáng kể.
Chỉ cần mắc một sai lầm nhỏ là ảnh hưởng lớn tới kết quả, qua các cuộc thi đấu cho
thấy chỉ cần hơn nhau một (cm) là vị trí hay thứ hạng bị đảo lộn.
4. CƠ SỞ THỰC TIỄN .
Qua nhiều năm thực tế giảng dạy điều mà chúng tôi trăn trở là làm thế nào để học
sinh nắm bắt được kĩ thuật nhanh nhất, ít mắc sai lầm nhất. Đối với bộ môn thể dục các em
học thực hành là chủ yếu chỉ cần mắc 1 số sai lầm nhỏ ảnh hưởng rất lớn tới kết quả, kĩ
thuật nhảy xa là một kĩ thuật tương đối khó, đòi hỏi người nhảy phải đưa cơ thể vượt qua
một khoảng cách xa nhất. Đối với học sinh THCS trên địa bàn toàn huyện nói chung và học
sinh trường THCS Kim Đồng nói riêng để thực hiện tốt kĩ thuật và đạt thành tích lại càng
khó hơn do các em ít chú ý lên không nắm được những yếu lĩnh của kĩ thuật động tác. Ở kĩ
thuật này học sinh thường mắc sai lầm khác nhau, do những nguyên nhân khác nhau gây
lên. Bằng quan sát thực tế giảng dạy trong những năm qua tôi kết luận trong nhảy xa các em
thường mắc một số sai lầm cơ bản, đó là những sai lầm sau;
1.Chạy đà không chính xác, tốc độ chạy đà không cao. Nhịp điệu không ổn định của
các bước chạy đà cuối dẫn tới việc đặt chân giậm không đúng ván giậm nhảy.

Trường THCS Kim Đồng

GV: Trịnh Lê Phương

Trang 9


chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ
thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS”
2.Bước đưa đặt chân giậm nhảy quá ngắn, quá dài hoặc cục. Giậm nhảy yếu không có
lực. Sự phối hợp giữa chân lăng và tay không đồng bộ.
3.Không có thời kì bước bộ, thu chân giậm quá sớm. Không tạo được tư thế ngồi trên
không.
4.Gập duỗi chân ra trước không nhanh, không tích cực. Chạm cát xong người thả lỏng
dẫn đến cơ thể đổ ra phía sau.
Đó là 4 sai lầm mà học sinh thường mắc. Sau khi cân nhắc, dựa vào cơ sở nêu trên.
Tôi quyết định đưa ra một số bài tập sửa chữa sai lầm, không những giáo viên trực tiếp sủa
chữa sai lầm cho học sinh mà còn giao công việc cụ thể cho các em tự sửa chữa sai lầm cho
nhau để phát huy tính tự giác tích cực, chủ động, sáng tạo mà ít giáo viên chú trọng tới vấn
đề này.
Đối với học sinh lớp 8, 9 việc sai lầm trong học kĩ thuật nhảy xa là khó tránh khỏi,
cho nên chúng tôi đã sử dụng một số bài tập để sửa chữa cho các em. Trong phạm vi nhất
định chúng tôi chỉ trình bày một số bài tập các em hay mắc phải mà tôi đã áp dụng thành
công có kết quả trong năm học 2010 – 2011 tại trường THCS Kim Đồng.
5/ NỘI DUNG NGHIÊN CỨU:
5.1. thực trạng trước khi thực hiện giải pháp của đề tài
5.11. Thuận lợi:
- Được sự quan tâm giúp đỡ của Ban giám hiệu nhà trường, của đồng nghiệp và tổ
chuyên môn.
- Có sân bãi học môn thể dục riêng
.- Bản thân là giáo viên trực tiếp giảng dạy bộ môn thể dục nhiều năm
.- Học sinh học tích cực, hăng hái tập luyện, biết vượt khó, dễ uốn nắn, sửa sai.- Lực
lượng giáo viên nhiệt tình, nhiều kinh nghiệm trong công tác.
- Hiện nay việc giáo dục thể chất cho học sinh trong nhà trường đang phát triển và

được nhiều tổ chức xã hội và gia đình quan tâm.
- Ý thức tập luyện của học sinh đã hình thành từ những năm trước thông qua sự giáo
dục, nhắc nhở của các giáo viên trong nhà trường.
5.12. Khó Khăn :
- Học sinh học ngày 2 buổi, học phụ đạo, bồi dưỡng, học tin học…. cho nên ảnh
hưởng đến học thể dục và một số lớp buổi sáng phải học thể dục tiết 3,4, buổi chiều học thể

Trường THCS Kim Đồng

GV: Trịnh Lê Phương
Trang 10


chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ
thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS”
dục tiết 7,8 lúc này trời nắng nên ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe từ đó dẫn đến việc tập
luyện và nâng cao thành tích của học sinh không cao.
- Học sinh xuống sân vẫn chưa chủ động tập trung vào hàng theo quy định, một số
em đi học trễ. Bên cạnh đó còn có một số em xem nhẹ môn học thể dục.
- Việc sửa sai cho học sinh của giáo viên và mức độ tiếp thu của học sinh còn hạn
chế.
- Sân bải tập luyện không đảm bảo.
5.2 Thực trạng vấn đề nghiên cứu:
5.21. Mục đích nghiên cứu
- Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa sai lầm thường mắc trong nhảy xa, với yêu
cầu cụ thể nhằm mục đích nâng cao hiệu quả trong giảng dạy TDTT trong trường THCS
hiện nay.
- Nhằm giúp HS thực hiện được kĩ thuật một cách chính xác nhất đó là yếu tố chính
quyết định thành tích của người tập.
5.22. Nhiệm vụ nghiên cứu:

1. Nghiên cứu phương pháp dạy học thông qua giờ giảng dạy “ Kỹ thuật nhảy xa”
trong trường trung học cơ sở .
2. Đánh giá hướng ứng dụng của phương pháp được lựa chọn trong quá trình sửa
chữa những sai lầm cho các em.
5.3. Phương pháp nghiên cứu
5.31. Phân tích tổng hợp các tài liệu liên quan
Công tác nghiên cứu là sự kế thừa và phát huy những gì đã đạt được đồng thời tìm ra
quy luật vận động và phát triển mới. Tôi đã sử dụng các tài liệu chuyên môn có hướng tới
đề tài nhằm tìm ra những phương pháp giảng dạy nâng cao kỹ thuật.
5.32. Phương pháp phỏng vấn và toạ đàm
Tôi đã tiến hành phỏng vấn và hỏi ý kiến của các thầy cô giáo và các đồng nghiệp nhiều
năm công tác và có kinh nghiệm trong nhà trường THCS trong và ngoài huyện để tìm ra
những bài tập hợp lý.
5.33. Phương pháp thực nghiệm
Sau khi xác định và lựa chọn những bài tập hợp lý để sửa chữa những sai lầm mà các em
mắc phải tôi tiến hành phân nhóm thực nghiệm:
Nhóm 1: Nhóm đối chiếu 83, 84 dạy thông thường

Trường THCS Kim Đồng

GV: Trịnh Lê Phương
Trang 11


chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ
thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS”
Nhóm 2: Nhóm thực nghiệm 81, 82 sử dụng triệt để các bài tập để sửa chữa sai
lầm trong nhảy xa.
- Đối tượng: Là học sinh lớp 8, 9 trường THCS Kim Đồng.
- Thời gian thực nghiệm từ năm học 2010 – 2011 trong các tiết học chính khoá. cộng

với việc giao bài tập về nhà tại trường THCS Kim Đồng.
5.4 Các giải pháp.
5.4.1 Giải pháp thực hiện.
- Giai đoạn chạy đà;
Chạy đà trong nhảy xa nhằm tạo ra tốc độ ban đầu tối ưu giúp cho giậm nhảy đạt hiệu
quả cao.
Kĩ thuật chạy đà gồm 2 phần : Tư thế chuẩn bị trước khi chạy đà và kĩ thuật chạy đà
+ Tư thế chuẩn bị trước khi chạy đà : Đứng chân trước chân sau, chân trước cả bàn
chân hoặc nửa trước bàn chân chạm đất, mũi chân sát vạch xuất phát. Chân sau chạm đất
bằng nửa bàn chân cách gót chân trước theo chiều dọc khoảng 1 bàn chân. Cả hai chân
khuỵa gối, trọng tâm dồn nhiều về chân trước, thân ngả về trước, hai tay buông tự nhiên.
+Kĩ thuật chạy đà : Tăng tần số bước chạy, thân người được nâng cao dần lên phối
hợp ăn nhịp với đánh tay, tăng dần tốc độ đến mức hợp lí cho đến khi giậm nhảy. Khi chạy
đặt nửa bàn chân, chạm đất, thực hiện bước cuối cùng cần bước nhanh và ngắn hơn bước
trước đó khoảng 0,5 – 1 bàn chân.

Một số sai lầm thường mắc
Sai lầm 1: Chạy đà không chính xác, tốc độ chạy đà không cao.

Trường THCS Kim Đồng

GV: Trịnh Lê Phương
Trang 12


chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ
thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS”
*Cách sửa : Chạy đà nhiều lần chú ý nhịp điệu chạy đà và tăng tốc độ, hạ thấp trọng
tâm để chuẩn bị giậm nhảy tốt. Sử dụng vạch báo hiệu để điều chỉnh đà. Chạy tốc độ cao
nhiều trên đường chạy hướng vào hố nhảy.

* Bài tập 1 : Tập chạy đà tăng dần tốc độ theo nhịp vỗ tay hoặc lời hô của giáo viên.
- Biện pháp: Giáo viên vừa hướng dẫn, vừa làm mẫu theo đội hình hàng ngang trước
vạch xuất phát, sau đó cho từng hàng vào tập.
* Bài tập 2: Chạy tốc độ cao 15 – 30m ngoài đường chạy đà hoặc trên đường chạy đà
băng qua hố nhảy.
* Bài tập 3: Rèn luyện sức nhanh bền
- Mục đích: Rèn luyện cho các em chạy trên đường thẳng có vạch vôi để chạy thẳng
hướng
- Biện pháp: Trong các giờ dạy tôi cho các em chạy tăng tốc mỗi hàng cách nhau xa
để quan sát.
Sai lầm 2 : Nhịp điệu không ổn định của các bước chạy đà cuối dẫn tới việc đặt chân
giậm không đúng ván giậm nhảy.
* Cách sửa : Áp dụng vạch đánh dấu ở các bước đà cuối. Cho chạy lặp lại nhiều lần
trên các vạch đó.
* Bài tập 1 :
Chạy toàn bộ đà nhiều lần nữ 16m, nam 20m. Tốc độ cao có đánh dấu các vạch bốn bước
cuối cùng trước khi giậm nhảy.
- Giai đoạn giậm nhảy
- Chân giậm nhảy hơi khuỵu gối một chút.
- Giậm mạnh, nhanh lên ván giậm nhảy.
- Tư thế giậm của bàn chân lên ván chuyển từ gót lên nửa trước bàn chân.
- Chân giậm đạp hết sức tích cực, chủ động kết hợp với đánh tay và đá chân lăng ra trước –
lên cao.
- Giậm nhảy nhanh mạnh, phối hợp ăn nhịp với tốc độ chạy đà.
Sai lầm thường mắc : Bước đưa đặt chân giậm nhảy quá ngắn, quá dài hoặc giật cục.
Giậm nhảy yếu không có lực. Sự phối hợp giữa chân lăng và tay không đồng bộ.
* Cách sửa : GV làm mẫu sau đó cho HS đo và chỉnh lại đà, xác định lại điểm giậm
nhảy. Tập cách đặt chân giậm nhảy vào ván giậm.
* Bài tập 1 : Mô phỏng cách đặt chân lên vị trí giậm nhảy.

Trường THCS Kim Đồng

GV: Trịnh Lê Phương
Trang 13


chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ
thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS”
- Mục đích : Tập đặt chân giậm nhảy.
- Yêu cầu : Đặt chân giậm nhảy vào ván giậm.
- Cách tổ chức luyện tập : Cho học sinh xếp thành hai hàng ngang, các em hàng đầu để
chân lăng phía trước, chân giậm phía sau, mũi chân chạm đất. Các em hàng sau giữ hai tay
em hàng trước. Học sinh hàng trước giữ chân thẳng, gối chân trước hơi trùng xuống sâu đó
đồng thời với việc đạp chân lăng, các em đưa nhanh chân giậm ra trước và đặt trên ván
giậm bằng cả bàn chân.
* Bài tập 2 : Mô phỏng cách đặt chân trên vị trí giậm nhảy phối hợp với chân lăng và
đánh tay.
- Yêu cầu : Lúc đặt chân vào vị trí giậm nhảy, chân lăng bắt đầu chuyển đùi về trước
– lên trên. Đồng thời với lăng chân, hai tay được nâng ra trước lên trên, tay bên chân giậm
được nâng cao hơn để giữ thăng bằng.
- Biện pháp : GV vừa làm mẫu, vừa hướng dẫn cho học sinh tập
- Cách tổ chức tập luyện. : GV cho lần lượt các em thực hiện động tác đặt chân
giậm nhảy. 2em/ 1lần. GV quan sát sửa sai cụ thể
* Bài tập 3: Nhảy với chạy đà chậm và tập trung phối hợp giữa giậm nhảy với
chuyển động của chân lăng và hai tay.
- Giai đoạn trên không;
- Khi chân giậm rời khỏi ván giậm nhảy. Người bay lên cao – ra trước.
- Chân giậm nhảy duổi thẳng chếch dưới phía sau, chân giậm nhảy co phía trước,
thực hiện tư thế bước bộ trên không.
- Chân giậm nhảy co dần lại và đá ra trước nâng cao gối.

- Đánh xốc 2 tay lên, kết hợp với thân ngả nhiều về trước và với 2 chân để chuẩn bị
tiếp đất

Trường THCS Kim Đồng

GV: Trịnh Lê Phương
Trang 14


chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ
thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS”

Sai lầm thường mắc
Sai lầm 1 : Không có thời kì bước bộ, thu chân giậm quá sớm.
* Cách sửa : Xây dựng khái niệm đúng : Tại chỗ tập mô phỏng động tác bước bộ sau
đó thu chân giậm.
* Bài tập 1 : Giới thiệu đặc điểm của giai đoạn trên không.
- Mục đích : Hiểu và vận dụng trong tập luyện và thi đấu
- Cách tổ chức tập luyện : Cho lớp tập trung làm 4 hàng ngang xem làm mẫu và
nghe phân tích kĩ thuật
* Bài tập 2 : Đà 3 – 5 bước giậm nhảy thực hiện động tác bước bộ trên không
- Yêu cầu kĩ thuật : Chân giậm nhảy duỗi thẳng ở phía sau, chân lăng nâng đùi lên
cao, cẳng chân thả lỏng, hai tay đánh phối hợp
- Cách tổ chức tập luyện : GV cho lần lượt các em thực hiện động tác bước bộ trên
không. 2em/ 1lần. GV quan sát sửa sai cụ thể
Sai lầm 2 : Không tạo được tư thế ngồi trên không.
* Cách sửa : GV làm mẫu chỉ ra chỗ sai và hướng dẫn học sinh làm lại động tác.
* Bài tập 1: Tại chỗ bật xa thu chân sát đùi thành ngồi xổm.
- Mục đích : Tạo tư thế ngồi xổm trên không.
- Cách tổ chức luyện tập : GV cho lần lượt các em thực hiện động tác đặt chân giậm

nhảy. 2em/ 1lần. GV quan sát sửa sai cụ thể
* Bài tập 2: Mô phỏng động tác chân lăng và chân giậm giai đoạn trên không qua tranh.
- Mục đích : Giúp các em hình thành được động tác.
- Giai đoạn tiếp đất
- Chủ động co chân để giảm chấn động, không để bất kỳ một bộ phận nào của cơ thể
chạm đất phía sau hai chân.
- Động tác tiếp đất phải khéo léo, chủ động, tận dụng tối đa thành tích do chạy đà và
giậm nhảy tạo nên.
Sai lầm thường mắc : Gập duỗi chân ra trước không nhanh, không tích cực. Chạm
cát xong người thả lỏng dẫn đến cơ thể đổ ra phía sau.
* Cách sửa: Tập tiếp đất bằng hai chân qua một số bài tập sau.

Trường THCS Kim Đồng

GV: Trịnh Lê Phương
Trang 15


chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ
thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS”
* Bài tập 1 : Tập rơi từ trên bục cao 30 – 40cm xuống cát. Có yêu cầu gập thân về
trước.
- Mục đích:. Hoàn chỉnh kĩ thuật tiếp đất bằng hai chân.
- Yêu cầu : Khi tiếp đất phải trùng gối để tránh chấn thương.
* Bài tập 2 : Chạy đà từ 3 – 5 bước giậm nhảy thực hiện bước bộ sâu đó thu chân về
trước dướn ra xa hơn cùng lúc với gập thân và tay.
* Bài tập 3 : Nhảy qua dây chun tư thế ở giai đoạn bay sau đó thực hiện chạm cát.
*. Một số trò chơi để phát triển sức mạnh của chân và phát triển thể lực chung.
Trò chơi 1: “Nhảy ô tiếp sức”
- Mục đích: Phát triển sức mạnh của chân, khả năng phối hợp nhanh nhẹn, khéo léo

- Chuẩn bị :Kẻ vạch XP . Cách vạch xuất phát 0,8 - 1,5m của mối hàng kẻ 10 ô chữ
nhật, mỗi ô có cạnh 0,4m, cạnh kia 1 - 1,5m. Tập hợp lớp thành 4 hàng dọc
( tương ứng với mỗi ô đã chuẩn bị), sau vạch XP
- Cách chơi: Lần lượt từng em của mỗi hàng bật nhảy bằng 2 chân từ vạch XP vào ô
số 1, sau đó nhảy tách 2 chân vào ô số 2 và 3, tiếp tục như vậy cho đến ô cuối. Sau đó bật
quay 1800, rồi nhảy lần lượt qua các ô về vạch XP, đưa tay chạm bạn số 2. Số 2 bật nhảy
như số 1 và cứ lần lượt như vậy cho đến hết.
- Hàng nào nhảy xong trươc ít phạm quy hàng đó thắng
- GV chia lớp làm 4 đội chơi , số lượng nam, nữ bằng nhau. Đứng sau vạch xuất phát
*Chú ý: Các trường hợp phạm quy
+ XP trước hiệu lệnh
+ Để chân vào ô không đúng quy định
+Chân giẫm lên hoặc ra ngoài vạch vôi
* Yêu cầu : Chơi đúng luật, tích cực và tự giác trong quá trình chơi.
Trò chơi 2: “ Lò cò tiếp sức” .
- Mục đích :Phát triển sức mạnh của chân giậm, khả năng phối hợp nhanh nhẹn khéo
léo .
- Cách chơi : Khi có lệnh em số 1 đầu hàng nhảy cò 1 chân về trước vòng qua cờ
chuẩn,cò về VXP đưa tay chạm em số 2,em số 2 thực hiện như em số 1,như vậy đến hết .
+GV chia lớp làm 4 tổ,số lượng nam, nữ bằng nhau. Đứng sau vạch xuất phát thẳng
hướng với cờ.
- GV nêu mục đích, cách chơi và luật chơi.

Trường THCS Kim Đồng

GV: Trịnh Lê Phương
Trang 16


chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ

thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS”
6. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Sau một thời gian thực nghiệm giảng dạy vận dụng “Lựa chọn một số bài tập nhằm
sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học
sinh THCS” Tại lớp 81 + 82 ( là lớp chúng tôi chọn để thực nghiệm). Còn lớp 83+
84 là lớp đối chứng trong học kì 2 năm học 2011 - 2012 tại trường THCS Kim
Đồng.
Trước khi vào thực nghiệm tôi kiểm tra kỹ thuật và thành tích nhảy xa của cả 4 lớp
tương đương như nhau, sự chênh lệch không đáng kể tuy rằng lớp 81 có trội hơn đôi chút
về kỹ thuật. Tôi đã tiến hành giảng dạy và phân phối khối lượng cho từng buổi tuần, tháng.
Thực hiện với phương pháp giảng dạy thay đổi lặp lại, khoảng cách, ổn định .... phương
pháp tổng hợp.
Bước sang năm học 2011- 2012 tôi tiếp tục dạy môn nhảy xa ở các lớp 91, 92, 93, 94
Ngay những tiết đầu tiên tôi nhận thấy học sinh lớp 91, 92 các em nắm kỹ thuật
nhanh hơn, thực hiện kỹ thuật các giai đoạn thuần thục hơn.
Sau 2 tuần học chương trình dạy nhảy xa tôi kiểm tra về kỹ thuật và thành tích của
các lớp kết quả cụ thể như sau:
Tên lớp
91
92
93
94

Giỏi %
30
25
20
19

Khá %

34
38
35
40

TB %
35
35
43
40

Yếu %
1
2
2
1

Sau khi thực nghiệm tại lớp 91 và lớp 92 tôi đã sử dụng triệt để “các bài tập nhằm
sửa chữa sai lầm thường mắc trong nhảy xa”. Dạy lớp 93 và 94 theo phương pháp thông
thường, ít lưu ý đến việc lựa chọn các bài tập để sửa chữa sai lầm cho HS, mà chỉ nhắc nhở
chung. Qua gần 2 tháng thực hiện tôi cho tiến hành kiểm tra đánh giá theo tiêu chuẩn rèn
luyện thân thể.
• Kết quả:
Tên Lớp
91

Giỏi %
40

Trường THCS Kim Đồng

Khá %
50

TB %
10

GV: Trịnh Lê Phương
Trang 17

Yếu %
0


chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ
thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS”
92
93
94

38
50
12
0
22
45
32
1
21
46

32
1
Cụ thể:
Nam nhảy xa thành tích tăng 30cm
Nữ nhảy xa tăng 20m
+ Sau khi “ Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa sai lầm thường mắc trong
nhảy xa” vào giảng dạy tại lớp 91, 92 một cách triệt để tôi thấy các em tiếp thu bài nhanh
hơn, tập động tác chính xác hơn, không khí học tập của lớp sôi nổi, sinh động hẳn lên, học
sinh hứng thú học tập một cách tự giác tích cực, tinh thần tự quản cao, học sinh đã cùng
nhau giải quyết những tình huống cụ thể, tự sửa chữa những sai lầm thường mắc cho mình
và cho bạn, học sinh mạnh dạn hơn trong việc nhận xét, tự đánh giá xếp loại cho nhau khi
kiểm tra. Và thu được hiệu quả giờ học cao hơn.
Lớp 93 và 94 dạy theo phương pháp thông thường chưa vận dụng linh hoạt các các
bài tập sửa chữa sai lầm cho HS, học sinh tiếp nhận kiến thức một cách thụ động nhàm
chán, thực hiện động tác bài tập không đúng kĩ thuật, không phát huy được tính chủ động
sáng tạo của học sinh, những sai sót còn sửa chữa chậm, rụt rè khi nhận xét đánh giá kết
quả thực hiện cho bạn, hiệu quả giờ học thấp.
Như vậy việc “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa sai lầm thường mắc trong
nhảy xa” tôi đưa vào sử dụng cho các em học sinh lớp 91 và 92 tại trường THCS Kim
Đồng đã đem lại hiệu quả cao nhất. Kết quả này hoàn toàn khách quan bởi việc lựa chọn
lớp thực nghiệm gần như tương đương nhau về chất lượng, số lượng, nội dung và điều kiện
tập luyện như nhau, chỉ khác ở phương pháp và cách tổ chức luyện tập. Qua thực tế đã
chứng minh lớp 91 và 92 hiệu quả học tập cao hơn lớp 93 và 94 là lớp chúng tôi chọn để
đối chiếu.
7. KẾT LUẬN
Qua thực tế giảng dạy và áp dụng “một số bài tập nhằm sửa chữa sai lầm trong
nhảy xa”. cùng với sự góp ý của các giáo viên trong trường và các trường trên địa bàn
huyện Đại Lôc. Cho phép tôi có một số kết luận sau.
- Trong việc giảng dạy kỹ thuật để tìm ra nguyên nhân dẫn tới những sai lầm thường
mắc từ đó đưa ra những bài tập là vô cùng cần thiết có như vậy mới nâng cao thành tích

trong nhảy xa.

Trường THCS Kim Đồng

GV: Trịnh Lê Phương
Trang 18


chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ
thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS”
- Qua thực tế giảng dạy, phỏng vấn để cho phép đưa ra 4 sai lầm cơ bản:
1.Chạy đà không chính xác, tốc độ chạy đà không cao. Nhịp điệu không ổn định của
các bước chạy đà cuối dẫn tới việc đặt chân giậm không đúng ván giậm nhảy.
2.Bước đưa đặt chân giậm nhảy quá ngắn, quá dài hoặc cục. Giậm nhảy yếu không có
lực. Sự phối hợp giưũa chân lăng và tay không đồng bộ.
3.Không có thời kì bước bộ, thu chân giậm quá sớm. Không tạo được tư thế ngồi trên
không.
4. Gập duỗi chân ra trước không nhanh, không tích cực. Chạm cát xong người thả
lỏng dẫn đến cơ thể đổ ra phía sau.
Từ đó đề ra biện pháp và bài tập sửa chữa.
- Các bài tập mà tôi đưa ra phù hợp với đặc điểm lứa tuổi học sinh THCS nó đơn giản,
dễ tập, có thể áp dụng trong quá trình giảng dạy và học tập kỹ thuật nhảy xa “kiểu ngồi”
Trong địa bàn huyện Đại Lộc nói chung và ở trường THCS Kim Đồng nói riêng.
8. ĐỀ NGHỊ:
Từ kết quả nghiên cứu của đề tài cho phép có một số kiến nghị như sau:
- Có thể ứng dụng các bài tập trên cho tất cả các khối 8, 9của trường nhất là các khối 8.
- Cần tiếp tục nghiên cứu thêm một số bài tập phối hợp nâng cao đối với các nội dung
chương trình giảng dạy của môn học khác cho phong phú, đa dạng nhằm phục vụ cho việc
đáp ứng yêu cầu giảng dạy được tốt hơn. Góp phần phong phú hơn trong quá trình giảng
dạy và huấn luyện thể thao trong trường học.

- Có thể sử dụng hệ thống các bài tập trên để đưa vào quá trình giảng dạy và huấn
luyện nội dung môn nhảy xa cho các trường THCS trên địa bàn huyện Đại Lộc nói riêng và
các trường THCS trong cả nước nói chung.
- Do chương trình ở bậc THCS chỉ có 18 tiết/ năm. Vì vậy cần tăng cường thời gian
để tập luyện ngoại khóa cho học sinh, góp phần nâng cao trình độ chuyên môn và sức khỏe.
- Cần đầu tư hơn về sân tập,đồ dùng dạy học để phục vụ cho việc giảng dạy bộ môn
thể dục.
- Cần có chính sách ưu tiên cho học sinh tham gia thể dục thể thao đạt thành tích cao
tại huyện, tỉnh.
- Thư viên nhà trường cần có sự đầu tư tài liệu tham khảo về nội dung giáo dục thể
chất cho học sinh và giáo viên.

Trường THCS Kim Đồng

GV: Trịnh Lê Phương
Trang 19


chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ
thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS”
- Mỗi năm nhà trường phải mua sắn thêm một số thiết bị dụng cụ để học sinh có điều
kiện tốt trong học tập và tập luyện.
- Tiến tới phấn đấu xây dựng nhà tập đa năng để đảm bảo tập luyện khi thời tiết không
thuận lợi.
Qua thực tế giảng dạy và áp dụng những biện pháp trên, qua học hỏi bạn bè đồng
nghiệp cũng như tham khảo các tài liệu đã giúp tôi rút ra một số kinh nghiệm trên mong
được sự tham khảo và góp ý của lảnh đạo cấp trên và các bạn đồng nghiệp để chuyên đề
của tôi được hoàn chỉnh và có hiệu quả hơn.
Xin chân thành cảm ơn!

Đại Đồng ngày 10/01/2012
Người viết:
Trịnh Lê Phương

9/ TÀI LIỆU THAM KHẢO

Trường THCS Kim Đồng

GV: Trịnh Lê Phương
Trang 20


chuyên đề; “Lựa chọn một số bài tập nhằm sửa chữa những sai lầm thường mắc trong kĩ
thuật nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh THCS”
STT
1

TÊN TÀI LIỆU

3

Bước đầu đổi mới kiểm tra đánh
giá.
Đảng và nhà nước với thể dục thể
thao.
Đại cương tâm lý học

4

Hồ Chí Minh toàn tập

5

Một số vấn đề đổi mới phương
pháp dạy học ở trường THCS.
Những vấn đề chung về đổi mới
giáo dục Trung học
Sách giáo viên 6,7,8,9.

2

6
7
8

Thể dục và phương pháp dạy học
tập 1

9 Điền kinh trong trường phổ thông
10 Sách giáo khoa Điền kinh
NXB TDTT Hà Nội
11 Huấn luyện thể thao - NXB Thể
dục thể thao TP Hồ Chí Minh
12 Bốn nhân tố nâng cao thành tích
tập luyện - NXB TDTT Hà Nội

TÁC GIẢ

NĂM XUẤT
BẢN

Lê văn Lẫm
Trần Đồng Tâm

2004

Đặng Đức Thao
NXBGD

1984
2001

NXBGD

1999

Nhóm tác giả NXBGD
2004
Nguyễn Hải Châu
Đinh Mạnh Cường
Ngô Trần ái
Vũ Dương Thụy
Vũ Đào Hùng
Trần Đồng Lâm
Đặng Đức Thao
Quang Hưng
Dương Nghiệp Chí

2005
2002

1995
1996
2000

Trịnh Trung Hiếu

1994

Bùi Thế Hiển

1979

Trường THCS Kim Đồng

GV: Trịnh Lê Phương
Trang 21