Thực trạng và giải pháp chủ yếu nhằm phát triển trang trại ở huyện Bắc Quang tỉnh Hà Giang

B O G IA O D U C V A D A O T A O
DAI HOC THAI NGUYEN
TRUdNG DAI HOC KINH TE VA QUAN TR| KINH DOANH

Luan van tot nghiep

—'S.IbO.ef—

Dd Thi Bich Loan

---------------- ----------------------------------

L d l CAM D O A N

Toi xin cam doan day la cong trinh nghien ciiu doc lap cua tac gia .
DO T H I BIC H L O A N

Cac so lieu va ket qua neu trong luan van la trung thiic va chiCa tiing diidc
cong bo trong bat ky cong trinh nao khac. Cac so lieu trich dan trong qua

THlIC TRANG VA GIAIPHAP CHU YEU NHflM PHAT
■

trinh nghien ciiu deu diCOc chi ro nguon goc.

■

TRIEN KINH TE TRANG TRAI0 HUYEN RAC QUANG

t Ac g i A l u a n v a n

TINH HA GIANG
D 6 T h i B ich L oan

Chuyen nganh: Kinh te Nong nghiep
Ma so: 60.31.10

LUAN
VAN THAC
SY KINH TE
•
•

NGITCJI HlT^NG DAN: TS. TRAN CHI THIEN
o a ih q c t h Ain g u y ^n

TRUNGTAMHQCLILU

TH A I NGUYEN - 2005


Luan van tot nghiep

^ £3- £T—

f)() Thi B i c h L o a n

Lui n van tot nghiep

Do Thi Bich Loan

—>&£□£?-

DA NH M U C CAC C H 0 V IE T T A T
L d l C A M CfN

TT

NghTa

Ch& viet ta t

1.

BQ

Binh quan

2.

c,

Gia tri hoan von co dinh (K hau hao tai san c d dinh)

3.

CPHI

Chi phi

giup dd tdi trong qua trinh hoc tap va nghien citu.

Triidc het tdi xin bay to long biet dn sau sac tdi Thay hitdng dan luan

4.

D,

La cac bien gia djnh

5.

DTICH

Dien tfch

van Tien si Tran Chi Thien va cac thay co giao da trite tiep giang day va

6.

D TD TN

Dien tfch dat tu nhien

7.

GO

Gia trj san xuat

8.

IC

Chi phi trung gian

De hoan thanh luan van nay tdi da nhan diidc sit giup dd nhiet tinh
cua cac cd quan, cac cap lanh dao va cac cd nhan. Tdi xin chan thanh cam
dn sau sac va kinh trong tdi tat cd cac tap the, cac cd nhan dd tao dieu kien

giup dd tdi trong suot qua trinh hoc tap, nghien ciiu va hoan thanh luan
van nay.
Tdi xin chan thanh cam dn Ban Giam hieu va Phong Dao tao - Khoa
hoc & Quan he Quoc te, Tritdng Dai hoc Kinh te va Quan tri Kinh doanh

9.

Thai Nguyen va Ban Giam hieu, Ban Chu nhiem Khoa Sau Dai hoc

10.

K
L

Tritdng Dai hoc Nong Lam Thai Nguyen dd to chitc va dao tao Thac si

11.

LD

Kinh te giup tdi cd cd hoi ditdc tham gia hoc tap.
Tdi xin chan thanh cam dn sit giup dd cua Ban Giam hieu va Phong

Dao tao Tritdng Trung hoc Kinh te - Ky thuat tinh Ha Giang, Sd Nong nghiep
& phat trien nong thon, Sd Tdi nguyen & Moi tritdng, Uy ban nhan huyen
Bac Quang, Phong Nong nghiep, Phong Thong ke, Phong Dia chinh, cac Chu
trang trqi, Can bo xa cua huyen Bac Quang ndi tdi trite tiep dieu tra.
Tdi xin bay to long biet dn sit giup dd nhiet tinh cua cac chu trang trqi,
ba con nong dan cac xa thuoc huyen Bac Quang trong qua trinh lam luan van.
Tdi xin cam dn nhitng ngittii than trong gia dinh dd giup tdi luc kho
khan, vat va de hoan thanh luan van. Tdi xin cam dn cac ban be dong
nghiep gan xa dd dong gop nhieu y kien quy bau de giup dd tdi hoan thanh
luan van.
Thai Nguyen, thang 6 nam 2005

Dd T hi B ich Loan
ii

V on ky thuat.
Lao dong
Lao dong

12.

LN

L am nghiep

13.

M

Gia tri thang dir

14.

MT

Moi trirong

15.

NN

N ong nghiep

16.

NQ

N ghi quyet

17.

Pi

Gia tri san pham thu: i

18.

Q,

San ph^rn th u i

19.

Q LY

Q uan ly

20.

TT

T rang trai

21.

V

Chi phi lao dong

22.

VA

Gia tri gia tang


Lu$n van tot nghiep

£ 2 £$■—

Dd Thi Bich Loan

Lu$n van tot nghiep

Ten bang

01

Dien tfch binh quan/m ot trang trai cua m ot so niroc tren the gidfi

02

Hien trang sir dung dat a Bdc Q uang tir 2001 - 2003

03

Phan bo lao dong tren dia ban huyen E&c Q uang
phan theo dia ban cu tru va nganh nghe san xuat
Tinh hinh dan so vao lao dong cua huyen B^c Q uang nam 2003

05

Gia tri san xuat cong nghiep va Tieu thu cong nghiep va Xay dung
i co ban cua huyen B^c Quang

1

Tri

T ran g

15
--------- —1
25
_

04

Do Thi Bich Loan

M UC LUC

DANH M UC CAC BANG BIEU
Bang

Jt,—

—

26

Ma Dan

1

1. Tfnh cap thiet cua d£ tai

2

2. Muc tieu nghien cuu

3

2.1. M uc tieu chung

3

2.2. Muc tieu cu the

3

3. Doi tuong nghien cuu

3

4. Pham vi nghien cu'u

3

28

33

4.1. Ve khong gian

3

06

Gia tri san xuat cac nganh kinh te huyen Bac Q uang

34

4.2. Ve thefi gian

3

07

Q uy m o dien tfch cua cac trang trai di6u tra

44

Chutfng I: Co s a ly luan va thirc tiln ve kinh te trang trai

4

i

08

Thuc trang nhan khau va lao dong binh quan cua trang trai

45

1.1. Co' so ly luan

4

09

Tinh hinh sir dung dat dai cua cac trang trai dieu tra

47

1.1.1. The nao la trang trai va kinh te trang trai

4

49

1.1.2. D ac trung cua kinh te trang trai

4

1.2. C o so thuc ti6n

6

1.2.1. NhCrng tieu chi de xac dinh ho la trang trai

6

10

T huc trang nguon von va tai san cua cac trang trai di£u tra

11

Q uy m o san xuat cua cac trang trai di6u tra

51

12

Gia tri san xuat binh quan cua cac trang trai di6u tra

53

1.2.2. N h u n g yeu to dam bao sir ton tai va phat trien cua kinh te trang trai

13

Chi phf trung gian binh quan cua cac trang trai di£u tra

55

1.2.3. Y nghTa kinh te, xa hoi va m oi trudng cua kinh te trang trai

14

G ia tri gia tang binh quan cua cac trang trai dieu tra

15

Mot so chi tieu

8

s

12

58

hieu qua kinh te va ty suat hang hoa binh

1.3. So luoc qua trinh hinh thanh va phat trien cua kinh te trang trai

14

1.3.1. Tren the gidi

14

quan cua trang trai

60

1.3.2. Tai Viet Nam

16

16

Mot so nhan to anh huon g den gia tri gia tang cua trang trai

63

1.3.3. Tren dja ban tinh H a G iang

18

17

K iem dinh t ve sir sai khac giua gia tri cua cac to

64

Chirong II : Dac diem dia ban nghien curu va phircmg phap nghien curu

20

2.1. D ac diem dia ban nghien curu

20

65

2.1.1. D ieu kien tu nhien

20

2.1.2. D ieu kien kinh te- xa hoi

26

2.2. P h u o ng phap nghien curu

34

2.2.1. C o so phirong phap lu^n

34

18

A nh huong cua cac nhan to san xuat toi gia tri gia tang cua
trang trai

IV

v


Luan van tot nghiep

— 's.K J-er—

D6 Thi Bich Loan

LuMn van tot nghiep

2.2.2. Cac phuong phap cu the

35

2.2.3. He thong chi tieu nghien cuu, phan tfch

41

—

-

06 Tlli ^ lcJ 1- ^ oan

m o d a u

1. TINH CAP THIET CUA DE T AI

Chirang II I : T huc trang va cac giai phap kinh te chu yeu de phat trien

Trai qua gan 20 nam doi mdi (1986 - 2004), nen nong nghiep nuac ta

kinh te trang trai a huyen B&c Q uan g

44
da dat duoc nhung thanh tiru ndi bat. Tu mot nude phd bien la san xuat tieu

3.1. Thuc trang phat trien kinh te trang trai 6 huyen Bac Q uang

44

3.1.1. Quy mo dien tfch cua cac trang trai di6u tra

44

3.1.2. Thuc trang nhan khau va lao dong cua cac trang trai

44

nong, tu cung tu cap, Viet Nam da va dang xay dung mot nen nong nghiep
hang hoa, dam bao an toan luong thuc quoc gia va co ty suat hang hoa ngay
cang Ion, cai thien vi tri cua minh trong khu vuc va tren the gidi. Nude ta

3.1.3. Thuc trang sir dung dat dai cua cac trang trai

46

3.1.4. Thuc trang tai san va nguon von cua cac trang trai

48

3.1.5. Q uy m o san xuat cua cac trang trai

50

3.1.6. Gia tri san xuat cua cac trang trai

52

3.1.7. Chi phi binh quan cua cac trang trai

54

3.1.8. Gia trj gia tang binh quan cua cac trang trai

57

Tren the gidi, kinh te trang trai duoc hinh thanh tuong doi sdm, tuy tung

3.1.9. Hieu qua kinh te cua cac trang trai

59

thdi ky ma cd nhung hinh thuc, ten goi khac nhau nhung cd dac diem chung

3.1.10. Moi quan he v6i thi trudng cua cac trang trai

61

la san xuat mang tinh hang hoa tu chu vdi gia tri san xuat ldn. 6 Viet Nam,
kinh te trang trai da hinh thanh va trai qua nhung giai doan lich su khac nhau

da trd thanh nude xuat khau gao dung hang thu hai tren the gidi, vdi muc xuat
khau ldn hang nam tu 4 - 4,5 trieu tan va la mot trong nhung nude cd san
luong ldn ve xuat khau ca phe, dieu, tieu tren the gidi. Kinh te trang trai trong
khap ca nude da dong gop mot phan quan trong vao su phat trien virot bac nay.

3.2. Phan tfch cac nhan to anh huong den ket qua san xuat cua cac trang trai

63

3.2.1. Sir dun g phuo'ng phap phan to

63

cua qua trinh phat trien. Tuy nhien, trang trai gia dinh mdi chi phat trien tu

3.2.2. Sir dung ham san xuat C obb-D ouglas

65

dau thap ky 90 sau khi cd Nghi quyet 10 cua Bo Chinh tri va Luat dat dai ra

3.3. N hun g thuan loi, kho khan khi phat trien kinh te trang trai a Bac Q u an g

68

ddi (1993) vdi day du nam quyen quan trong la ehuyen ddi, ehuyen nhuong,

3.4. Cac giai phap kinh te chu yeu nham phat trien kinh te trang trai 6
huyen Bac Q uang

70

3.4.1. Q uan diem , dinh hu6ng, m uc tieu phat trien kinh te trang trai

70

3.4.2. M ot so giai phap kinh te chu yeu de phat trien kinh te trang trai

72

K et luan

86

Tai lieu th am khao

88

Phu luc

90

eho thue, thua ke va the chap.
Phat trien kinh te trang trai la xu hudng tat yeu trong san xuat nong
nghiep, nong thon hien nay. Thuc chat cua kinh te trang trai la budc phat trien
cao cua kinh te nong ho, la budc phat trien mang tmh quy luat tu nhien, khi
ma mot so ho nong dan trong qua trinh phat trien san xuat dat duoc trinh do
cao. cd von, cd dat, tfch luy duoc nhieu kinh nghiem, dac biet la cd y chi vuon
len lam giau chinh dang eho minh va cho xa hoi.
Hinh thanh va phat trien trong dieu kien mdi, hien nay kinh te trang trai
dang to ra la mot hinh thCre td ehue, san xuat cd tmh iru viet bdi no dang gop
phan khai thac nhung vung dat hoang hoa. dat trong doi nui troc. lay thut, gop
phan ngan man, giai quyet cong an viec lam, ehuyen dich co cau kinh te trong

VI


Lu£n van tot nghiep

_____ Do Thi Bich { ° (^rl

—

nong nghiep, nong thon, tao ra sir can bang sinh thai, bao ve mdi trudng, nham
phat trien mot nen nong nghiep ben vung.
Tuy vay, trong qua trinh phat trien kinh te trang trai, da nay sinh nhieu

van de ve ly luan va thuc ti<§n doi hoi phai giai quyet kip thdi lien quan den
nhan thuc, den co che chinh sach cua nha nude: ve dat dai, ve phat trien co sd
ha tang, ve quyen loi cung nhu nghla vu cua chu trang trai trudc phap luat...
nham cung cd va phat trien loai hinh nay mot each tfch cuc, dn djnh va
b6n vung.

Lu$n van tot nghiep

Do Thi Bich Loan

—

2. MUC TIEU NGHIEN CUU
2.1. Muc tieu chung
Danh gia thuc trang phat trien kinh te trang trai a huyen Bac Quang tinh
Ha Giang nham phat hien ra cac tiem nang chua duoc khai thac. Tu do co
nhung giai phap phat tri6n kinh te trang trai mot cach co hieu qua, tang thu
nhap nang cao doi song cua nhan dan trong vung gop phan thuc day phat trien
nong nghiep, nong thon tren dia ban.
2.2. Muc tieu cu the

Da cd rat nhieu cong trinh nghien cuu ldn nho khac nhau ve kinh te ho
nong dan ndi chung va kinh te trang trai ndi rieng d khap cac vung, mien trong
ca nude. Nhin chung, cac cong trinh nghien cuu da neu ra va deu mong muon
lam sang to co sd ly luan va thuc ti6n cua kinh te ho nong dan, kinh te trang
trai de tim ra nhung hudng di, de xuat nhung giai phap nham phat huy vai tro
cua kinh te trang trai trong nen nong nghiep day tiem nang nay.
Tuy vay, san xuat nong nghiep duoc di6n ra tren khong gian rong ldn,
do vay mdi vung, tham chi mdi tieu vung cung cd su khac biet ve dieu kien tu

- He thong hoa duoc nhung van de co tmh chat ly luan ve kinh te trang trai.
- Danh gia duoc thuc trang phat trien cac loai hinh kinh te trang trai tren
dia ban cua huyen Bac Quang - tinh Ha Giang.
- Chi ra duoc mot so nguyen nhan chu yeu anh huong den hieu qua kinh
te trang trai.
- Dua ra duoc nhung giai phap chu yeu de’ phat trien kinh te trang trai
mot cach co hieu qua cao 6 vung nghien ciiu.

nhien va kinh te- xa hoi nen cac trang trai d mdi vung cung cd nhung dac
diem khac nhau. Bac Quang la huyen mien nui phia Bac cua tinh Ha Giang cd
tiem nang ldn ve dat nong, lam nghiep. Phat trien kinh te trang trai la hudng di

3. DOI TUONG NGHIEN CUU
Doi tuong nghien cun cua de tai la cac van de ve thuc trang va giai phap
phat trien cac trang trai hien co 6 huyen Bac Quang - Ha Giang.

dung ddn, can duoc quan tarn giup dd bang nhung chinh sach hop ly, gop phan
khai thac mot cach cd hieu qua va ben vung tiem nang dat dai, lao dong d dia
phuong. Viec nghien curu ly luan va khao sat thuc ti6n ve kinh te trang trai

4. PHAM VI NGHIEN CUU
4.1. Ve khong gian

trong huyen Bac Quang, tu dd de ra cac giai phap chu yeu de phat trien cac

Nghien ciru tren dia ban cua huyen Bac Quang - Tinh Ha Giang.

trang trai tren dia ban huyen Bac Quang cd y nghla rat quan trong.

4.2. Ve then gian

Xuat phat tir thuc te dia phuong, vdi kinh nghiem cong tac trong thdi
gian qua, de tai: “Thuc trang va gidi phap chu yeu nhdm phat trien kinh te

- So lieu lich su: chu yeu giai doan 2000-2003
- So lieu hien trang nam 2003, duoc dieu tra nam 2004

trang trqi a huyen Bac Quang tinh Ha Giang ” da duoc chon de nghien curu.

2

3


Dd Thi Bich Loan

Luin van tot nghiep

Lu$n van tot nghiSp

—

Do Thi Bich Toan

lcri nhuan, tfch luy von nham phat trien mo rong duoc quy mo san xuat. Con
C H l/G N G I
C O S 6 LY L U A N VA T H l/C T lfeN V E K IN H T E T R A N G T R A I
1.1. CO S() LY LUAN
1.1.1. The nao la trang trai va kinh te trang trai
Trang trai la ca sa, la doanh nghiep kinh doanh nong nghiep cua mot

hoac mot so nhom nha kinh doanh.[17]
Kinh te trang trai la mot hinh thuc to chuc kinh te co so trong nong
nghiep, la doanh nghiep true tiep to churc san xuat ra nong san hang hoa dua
tren co so hiep tac va phan cong lao dong xa hoi bao gom ca lao dong gia dinh
va lao dong lam thue. C) cac trang trai, chu trang trai dau tu von thue muon

ho tieu nong chi san xuat nong nghiep la chu yeu de tu dap ung nhung nhu
c£u hang ngay cua gia dinh. Thong thuong, ngudi nong dan phai trich mot
luong san pham lam ra cua minh dem ban de co tien chi tieu cho cac nhu cau
tai san xuat va sinh hoat thuong ngay cua gia dinh nhung phan ban do khong
nham muc dich kinh doanh thu loi nhuan va mo rong phat trien san xuat.
- Trinh do ehuyen mon hod, tap trung hod: Hien nay, trong san xuat nong
nghiep chia ra lam 3 cap do:
Cac xi nghiep, lam trudng, nong trudng san xuat hang hoa theo huong
ehuyen mon hoa, tap trung hoa cao nhat.
Kinh te ho nong nghiep san xuat chi nham dap ung nhu cau cua gia dinh,

phan Ion lao dong, thue muon hoac mua sSm cac tu lieu san xuat de hoat dong

day la kieu san xuat manh mun, nho le khong mang tinh ehuyen mon hoa

kinh doanh theo yeu cau cua nen kinh te thi trudng, duoc nha nude bao ho

Kinh te trang trai thuoc loai giua, phat trien san xuat vdi muc dich kinh doanh.

theo luat djnh.[17]
Vi vay, khi ndi den ban than trang trai tuc la chung ta ndi den mot co so,

Quy mo san xuat, von dau tu, trang thiet bi, lao dong... Ion hon nhieu so vdi kinh
te ho. Do vay, se tao ra khoi luong san pham vuot nhu cau cua gia dinh de thanh

mot thuc the kinh te dang san xuat kinh doanh trong llnh vuc nong, lam nghiep.

hang hoa cung cap cho thj trucmg. Mat khac, do muc tieu la loi nhuan nen san

Con noi den kinh te trang trai la noi den mot loai hinh hoat dong kinh te trong

xuat kinh doanh 6 trang trai phai di vao ehuyen mon hoa, tap trung hoa.

linh vuc nong, lam nghiep vdi nhung mdi quan he giua kinh te, xa hoi va mdi

- Trinh do dp dung khoa hoc ky thuat: So vdi kinh te ho nong ho, kinh te trang

trudng xung quanh - noi phat sinh ra va chi phoi hoat dong san xuat kinh doanh

trai vdi muc tieu la san xuat hang hoa ban ra thj trudng de thu lai. Do vay, dau

cua cac trang trai.

tu de trang bi va ap dung nhung ky thuat mdi cho viec san xuat kinh doanh

1.1.2. Dac trung cua kinh te trang trai

nham nang cao nang suat, chat luong san pham. Chi cd nhu vay, kinh te trang

Kinh te trang trai 6 nude ta duoc quan niem khac hdn vdi kinh te ho

trai mdi san xua't ra khoi luong hang hoa cd sue canh tranh tren thi trudng. Ro

nong dan. Kinh te ho nong dan thudng duoc hieu la kinh te tieu nong, su dung

rang la de ehuyen tu kinh te ho nong dan binh thuong sang lam chu trang trai

lao dong gia dinh la chinh, chu yeu nham thoa man cac nhu cau tieu dung cua

la mot budc ehuyen bien ve chat tren nhieu linh vuc tir tu duy den trinh do ky

ho gia dinh. Kinh te trang trai la mot hinh thuc kinh te nong nghiep mang tinh

thuat, quan ly va phong each lam an mdi trong nen kinh te thi trudng dap umg

san xuat hang hoa, cd su dung lao dong thue ngoai, san xuat vdi muc tieu

nhu cau tat yeu cua cong cuoc cong nghiep hoa, hien dai hoa nong nghiep,

chmh de phuc vu thi trudng.

nong thon.

Kinh te trang trai cd nhung dac trung sau:[ 1]

- M oi quan he vdi thi trudng: Ddi vdi kinh te trang trai, viec hach toan dudi

- San xuat mang tinh hang hod: Kinh te trang trai chu yeu la san xuat ra hang

hinh thurc gia tri la tdi can thiet. Hoat dong san xuat kinh doanh phai luon gan

hoa va dich vu ngay cang nhieu dap ung nhu cau cua thj trudng de thu duoc

chat vdi thi trudng, lay thi trudng va loi nhuan la muc tieu, la dich cuoi cung

5


Lu$n van tot nghiep
Lu$n van ttft nghiep

—

—^ 0 ^ —

Do Thi Bich Loan

Do Thi Bich Loan
nghiep, lam nghiep, nudi trong thuy san) hoac san xuat nong nghiep la chinh,

cho hoat dong san xuat kinh doanh cua minh. Do vay, chu trang trai phai luon
tim hieiu, nghien cun thi trudng trong va ngoai vung, tu do tim ra xu huong,
nhu cau cua thi trudng de co chien luge san xuat kinh doanh va marketing cho
san pham hang hoa cua trang trai minh.
- Chii trang trai - nha kinh doanh: Tuy khong hinh thanh bo may td chuc
quan ly, chu yeu la sir dung lao dong cua gia dinh viec thue muon lao dong
chi phat sinh khi thuc su can thiet vdi quy mo han che (tuy hien nay mot so

co kiem nhiem cac hoat dong dich vu phi nong nghiep a nong thon. [ 16 ]

1.2.1.2. Tieu chi dinh luong de xac dinh la kinh te trang trqi [16]
Mot ho san xuat nong nghiep, lam nghiep, nuoi trong thuy san dugc xac
djnh la trang trai phai dat dugc hai tieu chi djnh lugng sau day:
1. Gia trj san lugng hang hoa va djch vu binh quan 1 nam:

- Ddi vdi cac tinh phfa Bac va Duyen hai mien Trung tir 40 trieu trd len
- Ddi vdi cac tinh phfa Nam va Tay nguyen tir 50 trieu trd len

trang trai quy mo tuong ddi ldn da thue lao dong thuong xuyen) chu trang trai

2. Quy mo san xuat phai tuong ddi ldn va vugt troi so vdi kinh te nong ho
la ngudi cd dau oc to chu'c, biet hach toan 16, lai cd khao khat va tham vong

tuong ung vdi timg nganh san xuat va viing kinh te
lam giau.

a. Trang trai trong trot
1.2. CO SCI THUC TlfiN
1.2.1. Nhung tieu chi de xac djnh ho la trang trai.
Ngay 23/6/2000 Lien Bo Nong nghiep va Phat trien nong thon -Tong

- Trang trai trong cay hang nam
+ Tir 2 ha trd len ddi vdi cac tinh phfa Bac va Duyen hai mien Trung
+ Tir 3 ha trd len ddi vdi cac tinh phfa Nam va Tay nguyen

cuc Thong ke da ky van ban sd 69/1TLB/BNN- TCTK hudng dan tieu chf de

- Trang trai trong cay lau nam

xac djnh kinh te trang trai. Noi dung van ban nhu sau:[16]

+ Tir 3 ha trd len ddi vdi cac tinh phfa Bac va Duyen hai mien Trung
Trong nhung nam gan day, kinh te trang trai phat trien manh d hau khap
cac dja phuong trong ca nude, hinh thanh loai hinh san xuat mdi trong nong
nghiep va nong thon nude ta. Do chua cd quy dinh thong nhat cua cac bo,

nganh trung uong ve tieu chi trang trai nen cac dia phuong tu dat ra nhung tieu

+ Tir 5 ha trd len ddi vdi cac tinh phfa Nam va Tay nguyen
- Trang trai lam nghiep
+ Tir 10 ha trd len ddi vdi tat ca cac viing trong ca nude
b. Trang trai chan nuoi

chi ve trang trai dua vao tinh chat san xuat hang hoa, dau gia su e .. ,,nen sd lieu
thong ke ve kinh te trang trai chua that chuan xac, ranh gidi giua kinh te ho
nong dan va kinh te trang trai khong rd rang, kho khan cho viec danh gia thuc
trang va xay dung cac chmh sach ddi vdi kinh te trang trai. Chinh phii da cd
nghi quyet 03/2000/NQ - CP ngay 02/02/2000 ve kinh te trang trai. Nghi
quyet cua Chmh Phii, Lien Bo Nong nghiep va PTNT va Tong cuc Thong ke
quy djnh hudng dan tieu chi de xac djnh kinh te trang trai nhu sau:

1.2.1.1. Cac doi tuong , nganh san xua't duoc xem xet de xac dinh la kinh te

- Chan nudi dai gia sue: trau, bo...
+ Chan nudi sinh san, lay sua cd thudng xuyen tir 10 con trd len
+ Chan nudi lay thjt cd thudng xuyen tir 50 con trd len
- Chan nudi gia sue: lgn, de ...
+ Chan nudi sinh san cd thudng xuyen ddi vdi lgn 20 con trd len, ddi
vdi de, curu tir 100 con trd len
+ Chan nudi lgn thit cd thudng xuyen tir 100 con trd len (khong ke lgn
sQra) de thit tir 200 con trd len

trang trqi gom:

- Chan nudi gia c£m: ga, vit, ngan, ngdng,...
Ho ndng dan, ho cong nhan Nha nude va lire luong vu trang da nghi

huu, cac loai h6 thanh thj va cac ca nhan ehuyen san xuat (bao gom nong

7
6


Lu$n vMn to t nghiSp

Do Thi Bich Loan

+ Co thudng xuyen tu 2000 con trd len (khong tinh sd dau con dudi 7

Lu£n van to t nghiep

—

Do Thi_Bich_ Loan

quanh nha may che, trang trai chan nuoi bo sua xung quanh nha may che bien

ngay tudi)

sua.... da tao ra mot mdi lien ket huu co, ben vung nong - cong nghiep thuc

c. Trang trai nudi trdng thuy san

day nhau cung phat trien. Co nen nong nghiep phat trien thi mdi tao ra nhung

- Dien tfch mat nude de nudi trong thuy san cd tu 2 ha trd len (rieng ddi
vdi nudi tom thit theo kieu cong nghiep tu 1 ha trd len)

d. Ddi vdi cac loai san pham nong lam nghiep, nudi trdng thuy san cd tmh
chat dac thu nhu: trong hoa, cay canh, trong nam, nudi ong, giong thuy san va
thuy dac san, thi tieu chf xac dinh la gia trj san luong hang hoa.
1.2.2. Nhurng yeu to dam bao sir ton tai va phat trien cua kinh te trang trai

1.2.2.1. Dieu kien ve kinh te, xa hoi va moi trudng
- Sit tac dong tich cuc va kip thdi cua nha nuac
Nha nude da cd nhung chu truong phat trien nen kinh te nhieu thanh
phan theo dinh hudng xa hoi chu nghla cd su quan ly cua nha nude. Trong
nong nghiep, cong nhan ho nong dan la don vi kinh te tu chu d nong thon,
thira nhan dja vj phap ly binh dang cua ho trudc phap luat, nha nude giao
quyen su dung dat lau dai cho cac ho nong dan, tao dieu kien de trang trai gia

dieu kien can thiet cho cong nghiep che bien phat trien. Su phat trien cua cong
nghiep che bien lai dSn den nay sinh nhu cau cung cap nguyen lieu. Do la
nhung dong luc thuc day manh me su phat trien san xuat hang hoa cua cac
trang trai a nude ta.
- Su phat trien cua ccf sd ha tang
Khong giong nhu cac nganh kinh te khac, san xuat nong nghiep duoc
phan bo tren dja ban rong khdp tren moi vung mien trong nude. Do vay, co sd
ha tang noi chung ddi v6i san xuat nong nghiep co vai trd rat quan trong ma
dudng giao thong la dieu kien quan trong ddi voi nen nong nghiep hang hoa
noi chung, ddi voi san xuat cua trang trai noi rieng. Co dudng giao thong thi
vat tu san xuat (giong cay, vat nuoi, phan bon...) mdi duoc dua den noi san
xuat kjp thdi va san pham hang hoa san xuat ra mdi duoc dua di tieu thu den
cac nha may, den thi trudng duoc nhanh chong. Ddi voi nhung san pham tuoi
song dd hu hong thi khau van ehuyen gan nhu quyet dinh gia tri kinh te cua

dinh phat trien.
- Cac chinh sach ve tin dung, tro gia dau vao, dau ra hoac tarn tru nong

san hang hoa, m iin giam thue nong nghiep ddi vdi cac trang trai da tao ra
nhung thuan loi thuc day su phat triln kinh te ho nong thon, phat trien kinh te
trang trai. Mat khac, nha nude con quan ly, dieu tiet nen kinh te phat trien
dung hudng, khac phuc nhung bien dong bat on cua nen kinh te thi trudng gay
thiet hai cho ngudi san xuat nong nghiep trong nhung budc thang trzim cua
nen kinh te thi trudng bao ve loi fch cua ngudi nong dan.
- S u hinh thanh nhUng trung tarn, ca s a th u mua, ch eb ien nong san
Day la nhung co sd san xua't cong nghiep, tieu thu khoi luong ldn nong
san nong nghiep san xua't ra de’ tao ra nhung nong san hang hoa cd gia tri kinh

t€ cao horn. Tir dd se thuc daiy cac trang trai tap trung vao san xuat hang hoa
theo hirdng chuy6n mdn hoa xung quanh cac co sd san xua't. Vf du: trang trai
chuydn trdng mfa xung quanh nha may dudng, trang trai trong che xung

8

hang hoa. He thong giao thong da dang va thuy loi con la dieu kien tao ra mdi
quan he lien ket gan gui giura cac co sd tieu thu hang hoa nong san va cac
trang trai san xuat.
San xuat nong nghiep co ddi tuong la cay trong va vat nuoi ma trong ddi
song cua chung nude co vi tri sd mot. Do vay, trong san xuat nong nghiep viec
cung cap nude cung nhu viec phong chong lu lut, ngap ung la bien phap quan
trong hang d£u dam bao cho su phat trien binh thudng cua chung. Dac biet,
san xuat d cac trang trai yeu cau phai co he thong thuy loi dam bao cho nang
suat cay trong dat cao va on dinh, nang cao dien tfch gieo trong, co kha nang
han che duoc nhung rui ro.
Muc dich cuoi cung cua trang trai la thu duoc loi nhuan cao. Do vay,
yeu to thi trudng la yeu to quan trong khong the thieu duoc trong cac dieu
kien can thiet cho su phat trien kinh te trang trai, vi thj trudng la noi trao doi,

9


Lu$n van tot nghiep

Do Thi Bich Loan

—

giao liru hang hoa. Trirdc het, cho la noi tap trung nhieu ngudi mua, ngudi
buon ban, vi vay sir hinh thanh nhung khu cho tai nhung cum xa, nhung noi
dau moi giao thong se thuc day cac trang trai san xuat tang khoi luong va tang
chat luong san pham de tang sue canh tranh.
- Su tien ho cua khoa hoc ky thuat:
Quy mo va dac diem dat dai cua mdi trang trai thudng cd sir thay doi,
tuy nhien su thay doi nay lai n£m trong mot gidi han nhat dinh, viec tang he

Lu$n van tot nghiep

06 Thi Bich Loan

+ Kinh doanh phai dat chat lugng va hieu qua cao: chu trang trai la
ngudi thuc hien cong viec kinh doanh dem lai hieu qua cao, tir do tao ra lai the
so sanh tuong doi ve san pham cua minh trong viing thj trudng dd.
+ Trong qua trinh thuc hien ke hoach kinh doanh cua minh chu trang
trai phai cd nhung kinh nghiem, hieu biet nhat djnh ve nhung cong viec minh
se thuc hien va cung cd nhung kien thuc nhat djnh ve ky thuat. Kinh nghiem
va tri thuc can duoc bo xung, ket hop hai hoa vdi nhau.

sd sir dung dat cung cd gidi han, con dudng md rong tang khoi luong va chat

Tat nhien, khong phai mdi chu trang trai khi tien hanh hoat dong san

lugng san pham cua cac trang trai chinh la ap dung tien bo ky thuat, ap dung

xuat deu dat duoc nhung tieu chuain tren ma phai trai qua mot thdi gian phan

cong nghe mdi, viec sir dung cac giong mdi da dua nang suat cay trong vat

dau, hoc hoi, tfch luy kinh nghiem ngay tren trang trai cua minh. Mdi budc di,

nudi tang nhanh. Ngay nay, viec dua cong nghe sinh hoc vao san xuat nong

mdi viec lam, mdi thanh cong, that bai deu giup ho rut ra nhung bai hoc kinh

nghiep se con hira hen nhirng trien vong va ket qua phi thudng trong thuc te

nghiem bo fch va thiet thuc.

san xuat cua nude ta.

- S u tich tu dat dai, von, life luang lao dong

1.2.2.2. Nguon luc ben trong cua trang trqi

Dat dai, von, lao dong la ba yeu to' co ban, quan trong trong nong

Trong cung mot mdi trudng kinh te xa hoi nhu nhau, khong phai bat cti

nghiep, thieu mot trong ba yeu to' tren thi khong the tien hanh san xua't duoc.

ho nong dan nao cung phat trien thanh trang trai. Con dudng khoi su va on

Doi vdi trang trai, viec tap trung ruong dat la rat can thiet song lai phu thuoc

tinh cua mdi trang trai cd nhung dac diem rieng. Dd la qua trinh phat trien

vao quy dat tu nhien va tap quan cua ngudi dan trudc day, ruong dat luon bj

ieng cua mdi trang trai. Nhung dieu kien dd bao gom:

phan tan d nhieu khu vuc viec ehuyen nhuong, tap trung can phai cd thdi gian

- Pliam chat va nang luc cua chu trang trqi: La ngudi tao dung va dieu

dan den viec hinh thanh va phat trien cac trang trai khong dong deu ve thdi

anh moi hoat dong san xuat kinh doanh cua trang trai, su hung thinh hay that

gian va quy mo. Nhan thay dieu nay, nude ta da cd nhieu chmh sach thfch hop

ai cua trang trai deu phu thuoc nang luc cua chu trang trai. Do vay, ddi hoi

tao dieu kien de cac trang trai cd du dat de tien hanh san xua't kinh doanh. Cd

iii trang trai phai:

dat chua du, cac trang trai phai cd luong von nhat djnh de dau tu cho qua trinh

+ Cd y chi vuon len thoat khoi ngheo nan, kien djnh muc tieu da de ra,

lai thuc sir bj thdi thuc bdi y chi vuon len, chap nhan gian kho. mao hiem de
n hudng di len.

san xua't: mua vat tu, cong cu, may m o c ...
- Thuc hien hach toan va phan tich kinh doanh
Trong san xua't kinh doanh, doanh thu la ket qua thu duoc, song muc

Tuy nhien cung khong dugc bong bot, de ra nhung ke hoach khong
Vng. qua vdi dieu kien cua minh ma phai la nhung ke hoach cd tmh kha thi.
+ Cd kha nang quan ly: ngudi chu trang trai phai cd kha nang to chuc va

dich cud'i cung la loi nhuan. Do vay, viec hach toan va phan tfch hoat dong san
xuat kinh doanh la co sd de chu trang trai nam vung hoat dong tai chfnh thu
chi va didu tiet mot cach hop ly, khoa hoc de chi phf san xuat 6 muc tha'p nhat.

in ly san xuat: quy hoach, bo' tri dat dai, sap xep va sir dung lao dong hgp ly.

De hach toan va phan tfch hoat dong san xua't kinh doanh ngudi chu trang trai

10

11


Lu$n van tot nghiep

T)d Thi Bich Loan

—

phai lap cac loai so sach can thiet de ghi chep: so thu chi tirng khoan muc, so

Lu$n van tot nghiep

Vo Thi Bich L ° an

Di doi voi khoi lugng hang hoa khdng lo do la qua trinh tang len cua
nang suat lao dong dat muc do rat cao "... Nang suat lao dong nong ngluep

ban san pham...
Tom lai, hai nhom dieu kien tren thuc chat la nhung dieu kien khach

d ia c ac trang trai a cac nude dd lioan thanh cong nghiep hod ngay cang tang

quan va chu quan can thiet cho su hinh thanh va phat trien cua kinh te trang

len va dat mite do kha cao. San lifting nong san lam ra ciia mot lao dong nong

trai. M6i dieu kien co tarn quan trong va y nghla nhat djnh. Tuy nhien, cung

nghiep den nam 1990 du nuoi duoc tit 20 den 100 ngitdi: d Bi - 1 0 0 ngitdi,

khong the chd co du nhung dieu kien tren thi moi tien hanh xay dung trang
trai ma ngudi chu trang trai phai tfch cuc van dong, tan dung nhung dieu kien
co san va thuc hien nhung bien phap de hoi tu nhung dieu kien can thiet khac.
Trong qua trinh phat trien vira xay dung vua bo xung, cung cd de cac trang trai
ngay cang ho tu du nhung dieu kien dam bao su phat trien ben vung va hieu
qua cao cua loai hinh kinh te mang tmh uu viet nay.
1.2.3. y nghla kinh te, xa hoi va mdi trucmg cua kinh te trang trai
Kinh te trang trai tren the gidi cd ljch su hinh thanh va phat trien lau

ddi, khang djnh vi tri va vai trd cua no ddi vdi qua trinh phat trien nong
nghiep: cd the ndi mdi trang trai la “te bao" quan trong cua nen nong nghiep
hang hoa, la bo phan cau thanh quan trong cua he thong nong nghiep. Kinh te
trang trai da va dang khoi day nhieu vung dat hoang hoa, doi nui troc, su dung
mot phan stic lao dong du thua tai chd de san xuat ra nong san hang hoa. Ben
canh dd, no con cd vai trd quan trong trong viec chong xoi mon, gop phan han
che lu lut va han han.

Oxtrdylia 35 ngudi, Anh 95 ngudi, My 80 ngudi, Ha Lan 60 ngudi, Canada
55ngudi... ”. Tuy nhien, vdi cac nude dang phat trien bat dau cong nghiep hoa
thi nang suat lao dong con thap mot lao dong lam ra san pham du nuoi tir 4
den 5 ngudi. [10]
Kinh te trang trai phat trien tao ra san pham cung cap dau vao cho cac
nganh cong nghiep: cong nghiep che bien, djch vu... mat khac, tieu thu san pham
d^u ra cua nhung nganh cong nghiep san xuat: san xuat vat tu, hoa chat..., gop
phan hinh thanh co cau kinh te nong nghiep - cong nghiep - djch vu.
Kinh te trang trai phat trien gop phan phat huy noi luc, khoi day tiem
nang dat dai, von, lao dong, tao ra cong an viec lam tai ch6 cho ngudi lao
dong, giam dugc sir ehuyen djch lao dong tu nong thon ra thanh thj “ ly nong
hat ly hitang” dac biet la lao dong thdi vu nong nhan, chu dong “ keo thi
trudng” ve khu vuc nong thon.
Ben canh do, phat trien kinh te trang trai con gop phan gan ket nhieu
ngudi nong dan lai vdi nhau, tinh cong dong dugc cung cd han che dugc te nan

Kinh te trang trai da pha vd nen san xuat tu cung tu cap, gop phan tich
cuc hinh thanh va phat trien manh me nen san xuat hang hoa dap ting cac nhu
c£u ngay cang tang cua con ngudi. “ ... Hien nay nuac My vai 2,2 trieu trang

trqi dd san xuat han 50% san luang dau va ngo cua toan the giai, nuac Phap
vai 980 nghin trang trqi da san xuat ra nong san gap 2,2 Ian nhu cau trong

nuac, Ha Lan vai 128 nghin trang trqi, trong do cd 1.500 trang trqi ehuyen

xa hoi kfch thfch moi ngudi lam an chan chmh vuon len lam giau chmh dang.
Ngoai ra, kinh te trang trai cung da gop phan quan trong vao viec xay
dung bo mat nong thon mdi, vi no khong chi nham vao muc tieu kinh te ma
con tao ra canh quan mdi cho nhieu vung nong thon. Viec phat trien kinh te
trang trai da nay sinh nhieu nhu cau mdi trong timg ho, cung nhu trong cong
dong dan cu, nhu nhu cau ve dudng giao thong, dien, thong tin lien lac... dugc

trdng hoa ma hang nam san xuat ra 7 ty bong hoa va 600 trieu chau hoa,

xay dung bang cach “nha nude va nhan dan cung lam” da lam thay doi bo mat

trong do 70% danh cho xuat khau. Cac trang trqi a Malaixia nam 1992 san

trong nong thon. Ban than cac mo hinh trang trai se la diem den cho cac khach

xuat ra 6,4 trieu tan dau co chiem 53% tong san luang dau co the giai". [101

du ljch sinh thai-nhan van. Cac trang trai , vdi phuong thuc canh tac ben vung

12

13


Lu$n van tot nghiSp

£3 es—

___ Do Thj B ic h Loon

han cac ho tieu nong, se cho phep bao ve va lam giau them tai nguyen dat, tai

Lu$n van t o t nghiep

—

Do T h i B ich L oan

Bang 01. Dien tich binh quan/mot trang trai cua mot so nutic tren the gidi

nguyen rung, tai nguyen nuac, giup bao ve moi truang sinh thai.

Nude

Nude

Dien tich (ha)

14,00

1.3. SO Ll/OC QUA TRINH HINH THANH VA PHAT TRIEN CUA KINH

My

180,00

TE TRANG TRAI
1.3.1. Tren the gidi

Anh

64,00

Pakistan

3,86

Dan Mach

31,70

Thai Lan

4,50

Phap

29,20

Italia

2,00

An Do

20,00

Indonexia

1,77

Ha Lan

16,40

Nhat Ban

1,20

Kinh te trang trai tren the giai da hinh thanh va ton tai hang tram nam
nay. Tuy vao tirng nuac, tirng khu vuc, tirng thai ky ma quy mo, hinh thtic to
churc co su khac nhau. Hien nay kinh te trang trai la loai hinh san xuat dang
phat trien va dem lai hieu qua ngay cang cao khong nhung v6 kinh te ma ca ve
xa hoi va moi truang. Trong do, Anh la nuac di dau trong viec hinh thanh
bang cuoc cach mang tu san Anh (cuoi the ky 17) pha bo che do bai chan tha

Bi

Dien tich (ha)

Nguon:[18].
Hien nay, trang trai gia dinh la lire luong chu yeu san xuat ra cac loai
nong san hang hoa dap ung nhu cau cua con ngudi. O My trang trai gia dinh

cong thuc day qua trinh tap trung ruong dat, to chuc cac trang trai Ion nhu cac
chiem 87% tong so trang trai, 65% dat dai va gan 70% gia tri nong san cua ca

xi nghiep cong nghiep thi mdi tao ra khoi lugng hang hoa nhieu vai gia thanh

nude, d Phap vdi 980 nghin trang trai da san xuat ra nong san gap 2,2 lan nhu

thap. Nhung thuc te da didn ra khac han, vi dac diem cua san xuat nong
c
nghiep khac han vdi san xuat cong nghiep, doi tugng cua san xuat nong
nghiep la nhung sinh vat chju su tac dong rat ldn cua nhieu yeu to moi truang,
sinh hgc, can phai co sir cham soc can than va rieng biet cho nen neu quy mo
trang trai qua Ion se khong thich hgp. Do vay, den the ky 19 trang trai vua va
nho van phat trien manh a Anh. "... Gan 100 nam nay, van de nong trai van

Viec co gidi hoa, hien dai hoa nong nghiep trong cac trang trai khong
chi diln ra d cac nude phat trien ma ngay ca ddi vdi cac trang trai tai cac nude
dang phat trien “ ... Nam 1985, ccf can dong luc nong nghiep cua cac trang
trai a cac nuac cong nghiep phat trien co 7% sue ngudi, 10% sue sue vat, va
82% site may, ca dien, cdn cac trang trai cua cac nuac dang phat trien co 25

thinh thoang lai dat ra tranh luan va bao nhieu nha kinh te tien dodn rang
nong trai se chet, the ma hien nay no van ton tai va phat trien manh d tat cd
cac nuac tien tien..."[14]

den 30% site ngudi, 50% sue sue vat va 20% sue m ay...'" Ngoai ra, cac trang
trai con ung dung nhung tien bo ky thuat trong cac linh vuc sinh hoc, tin hoc
“ ...(7 My, den nay da co 20 % trang trai gia dinh sit dung m ay tinh phuc vu

Phap, Due va nhieu nudfc Tay Au khac phat trien manh nong trai quy

viec lap trinh san xuat kinh doanh tren dong ruong va trong trang trai. 0 Due

mo nho a cuoi the ky 19. Buac sang den the ky 20 khi cong nghiep phat trien

50% cac trang trai quy mo 50ha tra len dd sit dung may vi tinh vao qua trinh

manh, cac xf nghiep cong nghiep thu hut nhieu lao dong nong nghiep so lugng

dieu hanh san x u a t..'\[ \ti]

trang trai bat dau giam dan va quy mo trang trai lai tang len.

Ndi tom lai, lich sir phat trien nen nong nghiep ndi chung va ljch su phat
trien kinh te trang trai ndi rieng da hinh thanh tir rat sdm. Tir khi hinh thanh, kinh
te trang trai da khong ngimg phat trien bdi tmh uu viet cua no ve kinh te, xa hoi
va moi trudng. Ngay nay, cimg vdi su phat trien chung, kinh te trang trai dang trd

14

15


Lu$n van tot nghiep

Do Thi Bich Loan

—

Lu£n van tot nghiep

___ Do Thi Bich Loan

—

thanh mot bo phan quan trong dong gop vao sy phat triein chung cua nen kinh te

ban cho cac quy toe, virong hau, quan lai...Tuy vay, cung co mot so don dien

toan c2u nham dap ung nhu cau ngay cang cao cua loai ngudi.

thdi Le, Nguyen la cua dia chu. Cac dien trang, thai ap. don dien deu co quy

Qua nghien cun ve sir phat trien kinh te trang trai, chung tdi nhan thay:

mo tirong doi ldn tu mot den hai lang, su dung nhung nong dan khong co

Trang trai co vai trd quan trong trong sir nghiep cong nghiep hoa cua cac

ruong cay de’ lam no le. Dien trang, thai ap la lire lugng san xuat co vai trd to

nude. Kinh te trang trai gan lien qua trinh cong nghiep hoa cua cac nuac tu

Ion trong viec phat trien san xuat nong nghiep va cung cap luong thuc cho viec

thap den cao, chinh cong nghiep hoa dat ra yeu cau khach quan de phat trien

bao ve dat nude.

trang trai, ca che thi trudng tao dieu kien thuc day kinh te trang trai phat tri£n.
Trong qua trinh cong nghiep hoa kinh te trang trai deu giu vj tri xung kfch
cung cap nong san hang hoa cho xuat khau.
Kinh te trang trai co the phat trien d tat ca cac khu vuc khac nhau nhu
dong bang, mien nui, ven bien.

Giai doan Phap thuoc (1858- 1945)
Khi thuc dan Phap chiem xong nude ta chung cho phep bon tu ban thuc
dan thanh lap cac don dien. "... Nam 1927 chi rieng Bac Ky d d cd 155 don dien
'

^

.

V

l ong tic 200 ha den hern 8.500 ha. O Nam Ky va cao nguyen Trung Ky nhieu ten
thuc dan dd co nhung don dien rong hang van ha. Den nam 1930, s d ruong dat

Trang trai ma chu yeu la trang trai gia dinh da va van la luc lugng chinh
san xuat ra cac loai nong san hang hoa.

do thuc dan Phap chiem doat de lap don dien la 1,2 trieu lia, bang 114 tong
dien tich dat canh tac cua nude ta liic bay g i d . . '\ Phan ldn don dien dung de

Kinh te trang trai co the va cd dieu kien phat trien d cac quy mo san xuat

trong cay luong thuc va cay cong nghiep. Nam 1930, cac don dien trong Ilia vdi

khac nhau, ca quy mo san xuat ldn nhu cac nude Chau Au, My, quy mo san

dien tich la 53,8 van ha, don dien trong cao su vdi dien tfch gan 99.700 ha, don

xuat nho nhu cac nude Chau A.

dien trong ca phe 19.700 ha, 3.710 ha che, chung sir dung hang van nhan dan ta

Trong cac giai doan ban dau kinh te trang trai phat trien theo hudng
kinh doanh tong hgp bang cach da dang hoa san pham, cung vdi suphat trien
cua nen kinh te thi trudng se tung budc di vao ehuyen mon hoa.
Hieu qua san xuat kinh doanh cua trang trai khong hoan toan phu thuoc

lam lao dong kho sai.fl 1].
Giai doan 1945 -1 9 8 1
Sau khi gianh dugc dat nude thang 8 nam 1945, cung vdi viec tiep tuc
chuain bi cho cuoc khang chien lau dai, trudng ky chong thuc dan quay trd lai

vao quy mo dat dai. 6 cac nude phat trien Chau A nhu: Nhat Ban, Han Quoc,

xam luge. Dang ta, dudi su lanh dao cua Bac Ho da cai cach ruong dat, tjch

Dai Loan dien tich cac trang trai nho nhung hieu qua san xuat lai rat ldn.

thu cac don dien, ruong dat cua bgn dia chu chia cho nhan dan. Nho dd, nhan

Van de dao tao, boi dudng kien thuc cho chu trang trai la mot trong
nhung nhan to giup cho su phat trien va thanh cong cua kinh te trang trai.

dan ta tfch cuc tham gia san xuat, ket qua la da diet dugc giac ddi gop phan to
ldn vao cuoc khang chien chong thuc dan Phap thang lgi hoan toan vao nam

Kinh te trang trai cd nhieu loai hinh khac nhau, nhung phd bien nhat la

1954. Mien Bac hoan toan giai phong va tien hanh cong cuoc xay dung chu

trang trai gia dinh, cd nguon goc tu ho gia dinh vi no phat huy the manh von

nghla xa hoi. Mien Nam tiep tuc cuoc dau tranh chong My xam luge nham

cd cua ho gia dinh.
1.3.2. Tai Viet Nam

thuc hien muc tieu thong nhat nude nha. Trong giai doan nay, cac don dien
dugc ehuyen thanh cac nong trudng qud'c doanh, xf nghiep hoac cac hgp tac xa.

Giai doan phong kien:

Tuy nhien, do co che chmh sach conrntriju bat eaj$iliir^ie£,bat buoc ngudi dan

TCr ddi nha Ly den nha Tran da cd cac dien trang, thai ap. Thdi Le, thdi
Nguyen cd cac don dien. Cac dien trang, thai ap hay don dien deu do nha vua

16

phai tham gia vao hgp tac xa, han chi

© in ?ho kinh te ho nong

dan va kinh te trang trai khong phat tnie’n dugc.
17


Lu$n van tot nghiep

____ Do Thi Bich Toan

—

Giai doan 1981 den nay
Nhan thurc dirge nhung bat cap do, trong Dai hoi Dang toan quoc lan VI,
Dang va Nha nude ta da nhin nhan va thing than nhan khuyet diem dong thdi
ban hanh nhieu chi thi, nghi quyet vdi muc dich la khuyen khich kinh te ho
phat trien tuong xung vdi tiem nang cua no: Chi thi 100 CT/TW (1981), Nghi
quyet 10 cua Bo Chmh tri (thang 4 nam 1988), cac van kien cua Dai hoi Dang
toan quoc lan thu VIII (1996) ra ddi da thua nhan va khang djnh vai trd to ldn
cua kinh te ho nong dan trong viec phat trien kinh te. Cac ho nong dan cd tien
von, lao dong, dat va kinh nghiem san xuat da bat dau phat trien de hinh thanh
nhung trang trai gia dinh. Hien nay, kinh te trang trai da cd sir phat trien kha
nhanh tren quy mo toan quoc. Tmh den ngay 1/10/2001, theo ket qua so bo
dieu tra nong nghiep, thuy san nam 2001 ca nude hien cd 60.758 trang trai,
tang 4.906 trang trai so vdi nam 2000, gop phan khai thac gan 300.000 ha dat
trdng doi nui troc va dat hoang hoa.[3]
1.3.3. Tren dia ban tinh Ha Giang

Do Thi Bich Loan

Lu$n van tot nghiep

von nhan r6i trong dan, tao cong an viec lam, tang thu nhap cho ngudi lao
dong, gop phan lam tang trudng kinh te nong nghiep, nong thon va tang cudng
cung co xay dung nong thon moi.
Trong nhung nam qua kinh te trang trai da gop phan khong nho vao sir
tang truong kinh te cua tinh Ha Giang, nhat la trong khu vuc kinh te nong, lam
nghiep, gop phan to ldn vao sir ehuyen dich co cau kinh te trong nong thon, day

cung la noi dam bao phan ldn ngudn nguyen lieu cho cong nghiep che bien va
xuat khau (che, hoa qua, gd...) tao viec lam cho hang nghin lao dong nong thon
trong tinh.
Theo so lieu bao cao den thang 4/2000 ciia tinh Ha Giang co 2149 trang
trai (theo quan niem cua dia phuong) . Den nay (2003) danh gia sdp xep lai
theo thong tu lien tich so 69 /2000/ TTLB/BNN/TCTK ngay 23/06/2000 cua
lien Bo Nong nghiep va Phat trien Nong thon va Tong cuc Thong ke, tren dia
ban tinh Ha Giang cd 181 trang trai du tieu chuan. So trang trai nay phan bo
khong d6ng deu giCra cac vung trong tinh va loai hinh san xuat cung theo dac

Cung vdi nhung Nghj quyet, Chi thj cua Dang va Nha nude ve tao dieu
kien cho kinh te ho nong dan phat trien, tinh Ha Giang cung da dua ra nhieu

diem ca ban cua tung vung. Trong dd, huyen Bdc Quang cd 45 trang trai,
chiem 25% tong so trang trai trong toan tinh.

Nghj quyet nham day manh kinh te san xuat hang hoa ndi chung va kinh te
trang trai ndi rieng, tieu bieu phai k£ den Nghj quyet Dai hoi lan thu 12 cua
Tinh dang bo Ha Giang va Nghj quyet 10/NQ - TU 6/4/2004 cua Tinh uy Ha
Giang ve chuong trinh hanh dong theo tinh than Nghj quyet 6 (lan 1) khoa
VIII cua Dang. Kinh te nong nghiep va nong thon cua tinh da cd budc ehuyen
bien tich cuc, tuong ddi toan dien, ddi song nhan dan cac dan toe trong tinh
ngay cang dugc nang cao, budc dau hinh thanh nen nong nghiep san xuat
hang hoa theo co che thj trudng. Noi len trong qua trinh phat trien la nhung
loai hinh san xuat hang hoa - trang trai.f 13]
Loai hinh nay da va dang tac dong manh me tren nhieu mat trong n6n
san xua't ndng nghiep nong thon cua tinh, gop phan ehuyen djch co cau kinh te
nong thon theo hudng cong nghiep hoa, hien dai hoa, timg budc khai thac
hang ngan hec ta dat chua sir dung, thu hut hang van lao dong va hang ty dong
18

19


Lu£n van tot nghiep

—

Do Thi Bi chLoan

CHLONG II

Lu$n van tot nghiSp
-

DdThiBichLoan

Dia hinh bang thoai ven song la cac dai dat doc theo Song Lo, chay tir

D A C D IE M C U A H U Y E N BAC Q U A N G

Bac Quang den VInh Tuy. Cao trung binh quan 80-150m, do doc pho bien tir

VA P H U O N G P H A P N G H IE N C U U

5-15°, Dac diem noi bat la dat kha bang phdng, thuan loi cho viec phat trien
cay luong thuc va cay an qua.

2.1. DAC DIEM CUA HUYEN BAC QUANG
2.1.1. Dieu kien tu nhien

Toan bo lanh tho huyen chia thanh 5 tieu viing sinh thai nong lam nghiep:
+ Tieu viing I gom 6 xa va 1 thi tran doc theo quoc lo 2. The manh cua

2.1.1.1. Vi tri dia ly
Bac Quang thuoc tieu vung thap (vung III) cua tinh Ha Giang, co toa do
20° 10’ - 22°36’ vi do Bac 104°26’ - 105°07’ kinh do Dong.
Phfa Tay giap tinh Lao Cai va Yen Bai.
Phfa bac giap phia huyen Vj Xuyen.
Phfa Dong va Nam giap tinh Tuyen Quang.
Bac Quang nam tren true quoc lo 2 la tuyen giao thong huyet mach cua
tinh Ha Giang, trung tam huyen cach thi xa Ha Giang 60 km ve phia Nam va
cach thu do Ha Noi 260 km ve phia Bac. Bac Quang vira la cua ngo phia Nam
cua tinh Ha Giang trong viec giao luu kinh te van hoa voi cac tinh ban, vira la
mot diem tren true tuyen ldn giCra vung kinh te Tay Nam Trung Quoc vdi cac
tinh mien Bac Viet Nam. Vi tri do vira la mot loi the, vira la mot thach thurc
ldn ddi vdi Bdc Quang trong xu hudng hoi nhap nen kinh te cua ca nude va

tieu viing nay la phat trien cac loai cay luong thuc (liia, ngo, khoai) cay cong
nghiep dai ngay (che, ca phe, que'...) cay an qua co mui (cam, quyt, buoi....)
va chan nuoi gia sue. Cac trung tarn cum xa Bdc Quang, VTnh Tuy dang tirng
bu6c hinh thanh trung tarn kinh t e - x a hoi cua huyen; cac co so che bien nong
lam san, cong nghiep xay dung va dich vu co dieu kien de phat trien.
+ Tieu viing II gom 6 xa phfa Dong cua huyen: Day la vung co nhieu
tiem nang dat dai nhung kinh te con cham phat trien. Tiem nang phat trien cua
cac loai cay luong thuc (lua) cay cong nghiep dai ngay va cay an qua, cay lam
nghiep nguyen lieu giay, chan nuoi dai gia sue (trau, de) la con rat Ion.
+ Tieu vung III gom 8 xa phfa Tay cua huyen. The manh cua viing nay
lua, ngo cay an qua (cam, quyt, vai, nhan...) cay nguyen lieu giay, cay nong
nghiep dai ngay (que, tram, ca phe...) chan nuoi Ion, trau, ca. Trong mot tuong

lai gan, co the hinh thanh 6 day cac trung tarn kinh te - djch vu (Dong Yen,

trong khu vuc.

Xuan Giang, VInh Phuc....) che bien nong lam san va san xuat vat lieu xay dung.

2.1.1.2. Dia hinh , tho nhitang
Bac Quang cd dia hinh phuc tap mang dac diem dien hinh cua huyen
mien nui, be mat khong bang phang, bao quanh nhieu doi nui, o trung bac
thang. Do vay, noi day rat thuan loi cho viec phat trien he thong nong lam ket
hop cd hieu qua va phong phu. Dia hinh cua huyen cd the chia lam hai loai

+ Tieu viing IV gom 5 xa vung giua cua huyen voi uu the ve cay
nguyen lieu giay, cay cong nghiep dai ngay (che, que'), cay an qua (cam, quyt)
va chan nuoi dai gia sue (trau bo).
+ Tieu vung V gom 5 xa vung sau, viing xa cua huyen. The manh cua
vung nay la cay nguyen lieu gia'y, cay cong nghiep dai ngay (che) va chan

chinh khac nhau ro ret:

nuoi dai gia sue.
-

Dia hinh viing nui cao bao gom cac day nui va doi bat up nam ve phfa

Bac, Tay Bdc, Dong va Dong Bac cua huyen, cao trung binh tir 300-500 m, do
doc phd bien tir 15-30°. Dja hinh bi chia cat manh, song suoi cd do doc ldn tao

M6i tieu viing deu co the manh rieng nhung the manh do chua duoc
khai thac tot nen con o dang kern phat trien va hieu qua kinh te con thap.

ra nhieu ti6u vung vdi dac diem khf hau khac nhau.

20

21


LuBn van tot nghiep

Do Th i Bi ch. Loan

—

Lu$n van tot nghiep

—' s . Q ^ r —

Do Thi Bich Loan

ngap qua lau lam anh huong den san xuat nong nghiep. Hon nua day la thdi ky

2.1.1.3. Khi hau, thuy van
Khi hau cua huyen mang tmh chat dac thu cua huyen mien nui nhir nong,
am thuan loi cho phat trien nganh trdng trot, chan nuoi. Nhung do dieu kien vT
do va do cao cua dia hinh nen co bieu hien cua khi hau Nam a nhiet doi. Tuy
nhien, gio mua dong bac khong keo dai va tran ve tung dot. M6i khi khong
khi cuc ddri yeu di, khong khi bien am lai tran vao thay the vi vay mua dong
tuy ret lanh nhung van xen ke nhung dot am lam giam tac hai do nhung thdi
tiet lanh gay ra doi vdi san xuat nong nghiep. Nhung cay trong nhiet doi da thuan

hoa va thfch nghi duoc vdi dieu kien nhiet do trung binh kha thap trong mua dong.
Ve Nhiet do trung binh nam 22,5°C, nhiet do trung binh thang cao nha't
(thang 7): 27,3°C, nhiet do trung binh thap nhat (thang 1) 15,4°C.
Tong tfch on ca nam 8203°C, vu Dong Xuan (11-4) la 3.377°C, vu mua

nhiet do qua ldn nen cdn rat nhieu nude nen luong nude ldn nhung it gay anh
hudng xau. Van de kho khan ddi vdi Bdc Quang khong phai la sir du thua nude
ma la van de chong xoi mon, bao ve dat trong mua mua cho cay trong [4].

2.1.1.4. Dieu kien dat dai
Su dung dat dai co hieu qua da trd thanh mot nhiem vu cd tmh chat
chien luge nham phuc vu cho muc tieu phat trien chung cua . De nghien cun tinh
hinh sir dung dat dai cua huyen Bac Quang qua cac nam ta nghien cuu bang 02.
Theo cac nguon tai lieu ve tho nhudng da nghien cuu tir trudc den nay,
nhat la dieu tra danh gia dat cua cac chuong trinh 327/CT, du an phat trien
nong thon tinh Ha Giang, du an phat tri6n cay an qua Bac Quang mdi tien
hanh gan day tren dja ban huyen Bac Quang, cd 3 nhom dat chinh:
* Nhom dat phu sa gom: dat phii sa, ngoi, suoi cd dien tich 7.450 ha va

(thang 5-10) la 4 8 2 6 (,C.
Do am khong khi binh quan nam 87%.
Luang bdc hai binh quan nam 63,8%.
Hudng gio thinh hanh: Gio Dong Bac (tir thang 10 den thang 4 nam
sau) gio Dong Nam (tur thang 5 den thang 9).
Nhin chung yeu to nhiet do thuan loi cho san xuat nong nghiep, dac biet
doi vdi cac loai cay an qua va cay cong nghiep co ngudn goc nhiet ddi. Mot so
loai cay a nhiet ddi cung sinh trudng va phat trien.
Ve luang mua: Bac Quang la mot trong nhung trung tam mua ldn d

dat phii sa cd tang loang lo do vang cd dien tich 6.425 ha.

* Nhom dat dd vang: gom dd vang tren dat da set, dd vang tren da bien
chat, do vang tren da macma axit, dd vang nhat tren dat da cat, dat nau vang
tren phu sa co, dat do nau tren nui da vdi va dat dd vang bien doi do trong lua.
Nhom dat nay cd dien tich 131.430 ha trong dd dat dd vang tren da set cd dien
tfch ldn han ca 71.290 ha, tiep dd la dd vang tren macma axit 31.350 ha.
* Nhom dat miin vang do tren nui: 8.080 ha.
Ngoai 3 nhom dat chmh con cd dat doc la 160 ha va dat xoi mon tro soi
da 570 ha.

mien Bac. Tai trung tam huyen Bac Quang luong mua trung binh thu dugc
tren 4.500m. Cac xa thuoc phfa Dong va Nam day Tay Con Linh, lugng mua
cang giam di song cung dat tren 2.000 mm. Lugng mua trung binh nam tai

Qua phan tfch tai lieu dat cua Bdc Quang, cho thay Bdc Quang cd tong
dien tfch dat tu nhien 164.270 ha gom 19 loai dat khac nhau trong dd 4 loai
dat cd kha nang trong cam quyt.

Bac Quang la 4.665 mm, Dai Sao la 2.734 mm, Yen Binh la 2.292mm.
Lugng mua phan bo khong deu trong nam. Mua mua tap trung tir thang

Nhin chung, dat d Bdc Quang cd phan ung chua, do pH ndm trong
khoang tir 4 - 4,5. Rieng dat phii sa co mdi trong cam cd do pH kha han 6-6,5.

5 den thang 11 (chiem 90% lugng mua ca nam). Tuy nhien do lugng mua rat
Ham lugng mun d mire trung binh den trung binh kha, cac chat dam, lan, kali

ldn nen du cd bien dong thi lugng mua tdi thieu thu dugc cung tren 2.400mm.
va cac cation trao doi d mure trung binh den ngheo. Tren dat da trdng cam

Lugng mua ldn nhung chi tap trung vao cac thang mua nong tir thang 5

den thang 10 va do dja hinh doc dau nguon song nen khong cd hien tugng bj

22

23


Lu$n van tcft nghi&p

—

-

Oo Thi Bich Loan

Lu£n van tot nghiep

Bang 02. Hien trang stir dung dat d B ic Quang tCf 2001- 2003

nhidu nam, dat co bieu hien thoai hoa ro: do chua tang, mun bi rira troi nhieu,
cac chat dam, lan, kali ke ca t6ng so va de tieu deu bi giam mot cach dang ke.
Trong nhung nam gan day (2001-2003) sir dung dat 6 Bac Quang da co

Chi tieu

2003 trong tong so dien tich dat tu nhien. Trong dat canh tac nong nghiep,

Tong DT tu nhien

Nam 2003

Nam 2002

Nam 2001
So lUdng
(ha)
164.270,00

sir ehuyen bien tich cuc: trong tong so 164.270 ha dat tu nhien thi dat nong
nghiep chiem tir 12,73% nam 2001 tang len 12,9% nam 2002 va 14,26% nam

Do Thi Bich Loan

—' &Q^s' —

Ccf cau
%

100,00

Sd lUcfng
(ha)
164.270,00

100,00

S d lUcfng
(ha)
164.270,00

Ccf cau
%

Ccf cau
%

100,00

14,26

12,73

21.256,00

12,93

23.428,00

14.187,20

67,83

14.199,10

66,80

15.277,00

65,20

6.728,40

32,17

7.057,00

33,20

8.151,00

34,80

82.778,00

50,39

85.151,00

51,80

86.853,00

52,80

- Rimg tir nhien

72.438,00

87,51

72.125,00

84,70

72.402,00

83,30

- Rimg trong

10.340,00

12,49

13.026,00

15,30

14.451,00

16,70

III-D at tho c i/

1.0120,0

0,62

1.046,00

0,63

1.126,00

0,68

IV- Dat ehuyen dung

2.652,00

1,61

2.685,60

1,68

2.685,60

1,60

25.012,00

15,20

22.231,60

13,93

18.276,80

11,12

31.900,00

19,42

31,900

19,46

31.900,00

19,46

20.915,60

I-D T dat N.Nghiep
Trong do:

dien tich cay hang nam va cay lau nam deu tang qua cac nam nhung toe do
- Cay hang nam

cay hang nam tang cham han cay lau nam song van chiem ty trong cao trong
- C3y lau nam

co cau su dung dat canh tac nong nghiep. Dien tich cay hang nam nam 2001 la
14.187 ha da tang len 14.199,1 ha nam 2002 va nam 2003 la 15.277 ha.
Dien tfch cay lau nam tang tuong doi manh qua cac nam, nam 2001 la
6728,4 ha chiem 32,17% trong ca cau dien tfch dat canh tac nong nghiep, nam
2002 la 7.057 ha chiem 33,% va nam 2003 la 8.151,6 chiem 34,8%.

Dat lam nghiep cung tang dang ke tir 50,39% nam 2001, len 51,8%
nam 2002 va 52,8 nam 2003. Trong dat lam nghiep, dien tfch rung tu nhien co
xu huong giam tir 72.483 ha nam 2001 xuong con 72.125 ha nam 2002. Do la
nan chat pha rimg bira bai chua duoc cham dut. Tuy nhien, dien tfch tr6ng
rimg da tang dang ke tir 10.340 ha nam 2001 len 13.026 ha nam 2002 va 14.451

II- Dat lam nghiep
Trong do:

V- Dat co kha nang
Nong-lam nghiep
VI-Dat khac (ao ho,
song suoi, nuida...)

nam 2003, trong do, chu yeu la rimg cay g6 lam nguyen lieu giay tang nhanh.
Dat tho cu va da't ehuyen dung (chu yeu la giao thong, thuy loi...) co

(Nguon: Phdng Thong ke huyen Bdc Quang)

2.1.1.5- Nguon nude

tang nhung tang khong dang ke.
Dat co kha nang nong lam nghiep (dat trdng doi troc, dat hoang hoa...)
duoc dua vao su dung ngay mot nhieu han tir 25.012 ha nam 2001 chiem
15,2% dat tu nhien den nam 2002 con 22.231,6 ha chiem 13,93% va nam

Nguon nude mat cua Bdc Quang kha phong phu. Toan huyen co 4 con
song ldn va 98 con suoi nho phan bo kha dong deu, tao dieu kien thuan loi cho
tudi tieu va co the ket hop lam cac cong trinh thuy loi nho va thuy dien phuc
vu san xuS't va sinh hoat.

2003 chi con 18.276,8 ha bang 11,12%. Day cung la mot bieu hien tfch cue
trong su dung dat o Bac Quang.

Dac diem suoi d day la long hep, doc, ket hop vdi luong mua ldn, tap
trung, do che phu cua tham thuc vat thap nen thudng gay lu dot ngot anh
hudng den san xuat va di lai trong mua mua.

24

25


Luin van tot nghiSp

—

Oo Thj Bich Loan

2.1.2. Dieu kien kinh te- xa hoi

Lu$n van tot nghiSp

—^ . £ 3 ^ - - -

Do Thi Bich Loan

Ve chat luong lao dong nong thon, ben canh nhung dong bao Tay,

2.1.2.1. Dan so va lao dong

Nung, Dao, H ’mong co kinh nghiem trong trot lau ddi, con co luc luong ldn

Toan huyen co 135.951 nhan khau, 58.050 lao dong chiem 42,70%

dong bao ngudi Kinh mien xuoi d Nam Dinh, Hai Duong, Thai Binh....da

tong dan so. Sinh song tren 206 thon ban, mat do dan so binh quan la 83

dinh cu d day hang chuc nam. Ho rat nang dong va nhay ben vdi cai mdi, d6

ngudi/km2.

dang tiep thu khoa hoc ky thuat dac biet trong co che thi trudng hien nay, ho

Dan cu phan bo khong deu, noi tap trung dan cu la cac thj tran, vung
lam trudng va ven cac dudng quoc lo so 2 va 219. Toe do tang dan sd con kha
cao nam 2000 la 1,8%. Neu nam 2003 ha duoc ty le dan sd xuong con 1,5%
thi mdi nam cung tang them tir 750-800 lao dong. Bdc Quang la mot huyen
nong nghiep hau het lao dong la lao dong nong lam nghiep. Sd hoat dong

thudng la nhung ngudi di dau trong viec doi mdi co cau san xuat hudng tdi su
phat trien.
Tieu vung I, III va IV co sd lirong dan toe Kinh, Tay va Dao la dong
han ca. Chinh d cac tieu vung nay cd su ehuyen doi ca cau san xuat theo hirdng
hang hoa nhanh han cac vung khac, sd luong cay an qua d day cung sd ldn.

trong cac nganh cong nghiep, thu cong nghiep, xay dung va dich vu cung chu
yeu la phuc vu nong nghiep, nong thon.

Bang 03. Phan bo lao dong tren dja ban huyen Bac Quang nam 2003
phan theo dja ban ci/tru va nganh nghe san xuat
(Dcfn vi tinh: LD)
Nganh nghe
Tong sd

Dia ban cu tru

Cac nganh SX

Cac nganh

Cac nganh KTQD

nong lam ngu

dich vu va

khac va quan ly

nghiep

TCN

Nha nurdc

Khu vuc thi tran

4.042

-

1.701

Khu vuc nong thon

54.008

53.101

725

182

58.050

53.101

2.426

2.523

Tdng cong

2.341

(Nguon:Phdng Thong ke huyen Bdc Quang)
Thuc trang co cau phan bo lao dong tren dja ban huyen da dat ra mot
thach thu'c trong ehuyen dich co cau kinh te cung nhu su ehuyen djch lao dong
de tao ra mot co cau nong - cong nghiep va djch vu theo hudng Cong nghiep

hoa - Hien dai hoa. Se het sire kho khan neu nhu khong cd nhung budc nhay
vot ve dau tu va tao ra nhung vung ehuyen canh, vung san xuat hang hoa tap
trung gan vdi viec xay dung co sd vat chat ky thuat cho nong nghiep.
Ve co ca'u lao dong, lao dong nong lam nghiep chiem 87,5%, cong
nghiep xay dung 1,4% cac nganh nghe khac 11,1% tdng sd lao dong xa hoi

26

27


Lu$n van tot nghiep

—

Oo Thi Bich Loan

2.1.2.2. Ca sa ha tang
Co sd ha tdng phat trien la dieu kien vat chat quan trong phuc vu cac nhu
cau phat trien kinh te cung nhu nang cao phuc lai cua dan cu nong thon. Ca sa ha
tang nong thon gom nhieu hop phan nhu giao thong, thuy lai, he thong thong tin,
dien, trudng hoc, tram y te, cho.

a! Giao thong
Mang lirai giao thong cua Bdc Quang bao gom ca dudng bo va dudng song.
- Quoc lo 2 la tuyen dudng giao thong huyet mach cua huyen chay doc
theo hudng Bdc Nam tu VInh Tuy den Tan Thanh noi lien Bdc Quang vdi
huyen Vj Xuyen, thi xa Ha Giang vai cac tinh ban nhu Tuyen Quang, Phu
Bang 04. Tinh hinh dan so va lao dong cua huyen Bac Quang nam 2003

T ho.. .va Thu do Ha Noi.
Chi tieu

T oan huyen

So ho

So nhan
khau

So lao
dong

So nhan khau chia theo thanh phan dan toe
Kinh

Tay

Dao

H ’mong

La
chi

Niing

Na
than
4.069

25 .3 22

135.951

58.050

28.007

69.877

16.992

7.401

2.331

4.568

1. T ieu vung I

8.052

39.641

17.473

16.736

18.700

2.099

25

326

756

2. Tieu vung II

4.431

25.734

10.104

1.443

14.040

3.083

3.937

3. Ti£u vung III

8.466

40.821

19.830

7.199

22.096

3.639

1.880

4. Tieu vung IV

2.675

14.240

6.421

1.931

6.350

4.777

148

-

1.303

- Quoc lo 274 chay qua cac xa Yen Binh, Tan Trinh, thi tran Viet

DT
khac

Quang, xa Quang Minh, Lien Hiep, la true giao thong noi lien tir Tay sang

1.543

Dong huyen.

-

644

- Duang tinh lo co 4 tuyen vai tong chieu dai la 87 km (Tan Quang -

2.105

151

730

Km 7 cua duang Bdc Quang - Kim Mau; Bdc Ha - Huu San; VInh Tuy - Xuan

1.053

3.290

73

Giang; Yen Binh - Tan Nam).
- Dudng lien xa vdi tdng chieu dai tren 200 km. Hien nay da co 29/31

-

665

-

174

xa co ducmg o to den xa trong do 27/31 xa la giao thong thuong xuyen co oto.
5. Tieu vung V

1.758

9.203

4.221

750

2.210

3.151

(N g u o n : P hdng T hon g ke huyen B ac Q uang)

1.491

702

179

628

11

Tuy nhien a mot so xa do chua lam tot cong tac duy tu, sua chua, mat khac do
han che ve kinh phi, cac cong trinh giao thong xay dung khong hoan chinh, he
thong cau cong, ranh thoat nude chua dong bo nen ve mua mua lu duang
xuong cap, viec ach tdc giao thong tu huyen xuong xa van xay ra.
- Cac tuyen dudng dan sinh lien thon ban co chieu dai 300 km, chu yeu

28

la dudng dat, di lai van ehuyen gap nhieu kho khan nhat la ve mua mua.
- Dudng song: Vi mang ludi song suoi nhieu, tiem nang giao thong thuy
d Bdc Quang rat dang ke trong do ldn nhat la song Lo va song Con. tuy nhien
phuong tien giao thong dudng song con rat han che, chu yeu la phuong tien
tho sa (be, mang). Toan huyen chi cd 9 thuyen Cole chd khach va 2 doanh
nghiep van tai tu nhan.

29


Lu$n van tdt nghiSp

_____ 06 Thi Bich Loan

hi Dien

Lu$n van tot nghiep

—

lgi da lien tuc phat trien. Den nay, huyen da nang cap va xay dung mdi dugc

Nhung nguon dien chmh duoc su dung tai huyen Bac Quang hien nay
•

/

v o

**

nhieu cong trinh Ion, vira va nho.Toan huyen co 299 cong trinh trung va tieu

9

la: Dien ludi quoc gia, thuy dien nho va may phat. Co 1 thi tran va 8 xa su

thuy n6ng trong do co 19 ho dap, 27 khai muong, 1 tram bom dien, 242 dap

dung nguon dien ludi quoc gia (thi tran Viet Quang, Viet Vinh, Tan Quang,

dang va mot tram thuy dien ket hgp thuy nong. Dien tich tudi vu xuan 3.120

Quang Minh, Dong Yen, Hung An, V7nh Hao, VTnh Phuc) voi tong luong

ha, vu mua 6.735 ha.

dien phat ra la 2.470.000 KW/ gio trong do tdng luong dien thuong pham la
2.380.000 KW/gid.

Phdn ldn cac cong trinh la tam thdi, do xay dung da lau nen hu hai
nhieu, nang lire tudi thap so vdi thiet ke.

Tong so ho dung dien la 12.360 ho chiem 48.7% tong so ho toan huyen

De dap ung nhu cau tang vu va md rong dien tfch can phai cd von dau

trong do sir dung dien ludi quoc gia 8.054 ho, thuy dien nho la 4.170 ho va

tu ldn tu ngan sach de nang cap va sua chua trong thdi gian tdi.

may phat la 136 ho.

2.1.2.3. Van hod, giao due, y te

He thong dudng day ha the co tdng chieu dai 35 km, chu yeu la cac ho

Kinh te va xa hoi la hai mat cua mot nen kinh te ndi chung, neu nhu

su dung dien trong sinh hoat. Dien cong nghiep chi mdi duoc sir dung d mot

phat trien kinh te ma khong phat trien xa hoi thi cung khong the phat trien ben

so co sd che bien lam san, tram bom va nong trudng.

vung dugc. Do vay, phat trien nong nghiep nong thon phai gan lien vdi phat

Nhin chung de thuc hien cong nghiep hoa - hien dai hoa va nang cao
ddi song cua nhan dan thi Bdc Quang can tap trung va keu goi su hd tro de dau
tu cho he thong dien cua huyen.

trien xa hoi- van hoa, giao due va y te.

al Giao due
- Toan huyen cd 9 trudng mam non lien hgp va 46 don vi le gan vdi

d Thong tin

trudng pho thong. Sd xa cd nha tre, m iu giao la 25/31 xa. Sd chau di nha tre

Trong nen kinh te thi trudng, ngudi nong dan can co thong tin kinh te
chinh xac tu dd dua ra cac quyet dinh ve san xuat kinh doanh. Nhan thuc dugc
dieu nay, huyen Bac Quang da phat trien he thong thong tin lien lac den toan
bo tat ca cac xa, thj tra'n trong toan huyen. Den nay he thong buu dien da phuc
vu dugc gan 70% dan cu. Tat ca cac xa deu cd dien thoai, mang ludi truyen
thanh Trung uong cung dugc phu song tai hau het cac xa. Ton tai co ban la co
sd vat chat ky thuat con don gian, lugng thong tin cung cap cho nhan dan
trong huyen con ft, chat lugng thong tin con chua cao, dac biet la con nhung
xom, thon chua co dien.

dat 26,7% va di m lu giao la 56,4%.
- Toan huyen cd 27 trudng tieu hoc, 8 trudng trung hoc, 2 trudng cap 3,

18 trudng pho thong co sd. Cd 98% sd em trong do tudi da den trudng di hoc.
- Cd hai trudng giao due thudng xuyen va 1 trudng phd thong dan toe
noi tru vdi 19 ldp 640 hoc vien.
Bac Quang da dat tieu chunam 1997.
Song chat lugng giao vien chua dat trinh do chuain hoa con ldn (nganh
mam non la 90%, tieu hgc 47% va trung hoc la 70%), dieu kien trudng ldp chua

dl Thuy leri

dam bao nhung dieu kien thiet yeu cho day va hoc, phong hoc, phong d cho

He thd'ng thuy lgi dugc coi la yeu to' quan trong hang dau trong tang
nang sua't phdn ldn cac loai cay trdng, tang he so su dung dat, thoat nude vao

giao vien hphd bien.

mua mua, cung ca'p nude vao mua k h o .. .Trong nhung nam qua, cong tac thuy

30

31


Lu$n van tot nghiSp

—

DoT hi Bi c hL oan

bi Y te

Lu£n van tot nghiep

—

06 Thi Bich Loan

-

san xua't che bien cung chi mdi a mure 12.137,98 trieu dong, san xuat vat lieu
Toan huyen co 1 benh vien 4 phong kham da khoa, 1 trung tam ke

hoach hoa gia dinh, 29 tram y te co so voi 120 giuang benh. Doi ngu can bo y

xay dung chua duoc dau tu phat tridn.

Bang 05. Gia tri san xuat cong nghiep va Tieu thu cong nghiep va Xay dirtig ccf

te gom 225 nguai trong do co 70 y bac si, 95 y ta va ky thuat vien, 21/29 tram

ban cua huyen B ic Quang

y te da dupe xay dung kien co.
Chi tieu
chua benh cho gan 6 ngan nguoi; dieu tri cho han 400 nguai bj benh buau cd, tren
2 ngan nguai bj sot ret. Chuang trinh tiem chung m a rong dugc thuc hien tot.
Tuy nhien, cac ca sa vat chat va thiet bj y te con ngheo nan, doi ngu can
bo y te co trinh do ehuyen mon con thieu, trinh do giac ngo cua nguoi dan

nhat la vung sau, vung xa con thap....nen ty le tang dan so tu nhien con cao
tren 1,5%/nam.

Bdc Quang la mot huyen dang a thai ky bat dau qua trinh ehuyen djch
co cau kinh te. Ty trong cua nganh nong lam nghiep van con cao, nganh xay
dung cong nghiep va dich vu chiem ty trong rat thap. Day la mot trong nhung

Co cau
(%)

(Trieu dong}

84,02

43.990,07

40.210,30

- Quoc doanh

31.635,50

Co cau

2002

(%)

(%)

84,10 109,40

78,68

34.229,61

77,81

108,20

- Ngoai quoc doanh

8.574,80

21,32

9.760,46

22,19

113,83

2.SX tieu thu C.nghiep

7.649,37

15,98

8.314,87

15,90 108,70

- TCN hop tac xa

2.1.2.4. Tinh hinh phat trien kinh te

Soluong

Soluong
(Trieu dong)

1. San xuat CNva XDCB

2003/

Nam 2003

Nam 2002

Hang nam, nganh y te da kham benh cho han 40 ngan luat nguai va

- TCN tu nhan
Tong gia tri SX CN va TTCN

148,15

1,94

159,41

1,92

107,60

7.501,22

98,06

8.155,46

98,08

108,72

47859,67

100,00

52304,93

100,00

109,29

(Nguon.Phdng Thong ke huyen Bdc Quang)

nguyen nhan chu yeu dan den thu nhap quoc dan (GDP) dau nguai thap va

Gia trj cua san xua't cong nghiep, Tieu thu cong nghiep va xay dung co

dong thdi cung la mot trong nhung kho khan va thach thuc doi vdi chu truang

ban nam 2003 so voi nam 2002 tang 9,4%. Trong do, san xuat ngoai quoc

ehuyen manh nen kinh te huyen Bdc Quang sang ca cau kinh te nong lam -

doanh tang nhanh vdi toe do 13,83% tang nhanh han so vai san suat quoc

cong nghiep - djch vu tien tien, hien dai.
Doi vdi ngay san xuat cong nghiep - tieu thu cong nghiep va xay dung,

doanh vdri toe do 8,20%. Tuy san xuat cong nghiep va xay dung ca ban ngoai
quoc doanh tang cham nhung giu vai tro chu dao chiem dai bo phan gia trj san

Bdc Quang chi mod cd ehuyen bien buac dau tren mot sd linh vuc nhu doi mdi

xua't cong nghiep va xay dung co ban, nam 2002, no chiem den 84,02% nam

cong nghe che bien che xanh, san xuat bia hai, vat lieu xay dung, che bien

2003 chiem 84,1% trong tong gia trj san xuat cong nghiep, tieu thu cong

lam san (dua xuat khau, gd xe xay dung ca ban, tinh dau gu huong, nguyen

nghiep va xay dung co ban cua toan huyen.

lieu giay...). Quy mo san xuat con nho be, trinh dp cong nghe thap, thiet bj

Gia trj san xuat tieu thu cong nghiep nam 2003 so voi 2002 tang 8,7%.

con lac hau, chua gdn vdi nguon nguyen lieu, chat lugng mdu ma san pham

Ti6u thu cong nghiep tu nhan chiem dai bo phan trong gia trj san xuat tieu thu

chua thu hut dugc nguoi tieu dung.

c6ng nghiep vdi 98,06% nam 2002, gia trj san xuat tieu thu cong nghiep cua

Cac the manh cua huyen Bdc Quang trong san xuat cong nghiep va tieu

cac hap tac xa thu cong nghiep con rat nho be.

thu cong nghiep nhu che bien nong lam san (mau luang thuc) co so lugng lan

Hoat dong thuong mai va djch vu co su chuyeln bien ca ve so luong va

nhung chua co c6ng nghiep che bien, che xanh cd khoi lugng lan nhung gia tri

chat luong tren h£u het cac llnh vuc: tai chmh, ngan hang, thuong nghiep, buu

32

33


LuBn van tSt nghiep

06 ThiBich Loan

—^ 0 ^ —

Lu$n vMn to t nghiep

Do Thi Bich Loan

—

dien va y t€ ....d ca hai thanh phdn quoc doanh va ngoai quoc doanh. Mang

- M oi stf vat, hien ttfctog khong ton tai mot cach cd lap, tach r&i ma chung ton

ludi thuang mai djch vu da dan thfch ung vai ca che thj trudng, da dong gop

tai trong moi lien he pho hien vdi cac liien tiftfng stf vat xung quanh. Sir phat

vao su 6n djnh va phat tridn kinh te huyen Bdc Quang.

trien cua kinh te trang trai co lien quan tori nhieu yeu to nhu dieu kien tu

Nganh djch vu tang trudng tuong ddi manh, nam 2002 tong gia trj vat
chat ma nganh dich vu san xuat ra la 79.764,22 trieu dong chiem

23,84%

nhien, phong tuc tap quan, trinh do van hoa, cac chinh sach cua nha nuac, cac
to chu'c va cac ca quan huu quan nhu Phong Nong nghiep va Phat trien nong

tong gia trj san xuat. Nam 2003, tong gia trj san xuat djch vu da dat 89.335,93

thon, ngan hang, trung tam khuyen nong, truang dai hoc, cac thuang nhan,...

trieu dongchiem 24,6% Tdng gia trj san xuat so vdi nam 2002 da tang them

- Man thuan hen trong quyet dinh stf phat trien cua stf vat hien ttf(/ng, nhtfng hoan

12% ve gia trj san xuat.

canh ben ngoai la tien de quan trong khong the tliieu dtfcfc. Mot trang trai muon

Tdng gia trj san xuat cua cac nganh kinh te tren dja ban huyen Bdc

phat trien dugc, tru6c het phai co moi trucmg thuan lgi, trong do cac tien de ve

Quang vdn tang hang nam ve sd lugng, toe do tang binh quan nam 2003/2002

chinh sach la quan trong nhat, cac tien de ve thi trudng tieu thu, thj trudng lao

la 8,5%. Dang chu y la ty trong nong lam nghiep trong ca cau gia trj san xuat

dong, do mau m a cua dat dai, nguon nuac... Tuy nhien, cai quyet djnh cho su

giam tir 61,12% nam 2002 xuong 60,1% nam 2002.

thanh cong cua mot trang trai la trinh do cua ban than chu trang trai: trinh do thu

Tong gia trj san xuat tang nhd tang gia trj san xuat nong lam thuy san.

nhan thong tin, xu ly thong tin va ra quyet dinh. Dd la cac quyet djnh ve phuong

Cac nganh cong nghiep, thu cong nghiep va djch vu cd sd lugng gia trj con

hudng san xuat, cac quyet dinh ve to chuc san xuat va cac quyet djnh ve tieu thu

qua nhd be (mdi bdng 1/4 gia trj san xuat nong lam thuy san).

san pham.

Bang 06. Gia trj san xuat cac nganh kinh te huyen B ic Quang

2.2.2. Cac phuong phap nghien curu.

To n g gia trj SX

Nam 2002
Tong sd
Cd cau
[trieu dong)
(%)
334.641,43
100,00

Nam 2003
Tong sd
Ccf cau
[trieu dong)
(%)
363.102,78
100,00

1. Nong lam thuy san

204.519,80

61,12

218.222,63

60,10

106,70

dja chinh sach bao... Cac thong tin thu cap dugc thu thap trong de tai nay la

2. CN.TCN va XD

50.357,41

15,05

55.544,22

15,30

110,30

nhung thong tin lien quan den dieu kien tu nhien, kinh te- xa hoi cua huyen

3. Dich vu

79.764,22

23,84

89.335,93

24,60

112,00

nhu: khi hau, dat dai, dan s o ...

Chi tieu

2.2.2.L Phuong phap dieu tra thu thap thong tin

2003/2002
(%)

- Dieu tra thong tin thir cap: ghi chep lai thong tin thit cap tit cac bao cao,

108,50

chifng tit, so sach cua can bo thong ke, can bo dan so, can bo thuy lgi, can bo

(Nguon: Phdng Thong ke huyen Bdc Quang)

- Dieu tra thong tin sa ca'p thong qua phuong phap Phong van bang bang cau
hoi dugc lap san

2.2. PHl/ONG PHAP NGHIEN CUU

2.2.1. C a sa phirang phap luan

+ Chon vung nghien cuu: De tai chon huyen Bac Quang lam dia diem

Ca sd phuong phap luan cua de tai la chu nghla duy vat bien chung,
mon khoa hoc nay trang bj cho chung ta the gidi quan khoa hoc, dd la cac

nghien cuu. Bai vi, Bdc Quang la mot trong cac huyen hien co nhieu trang trai
nha't tinh va cung la huyen cd tiem nang lan de phat trien trang trai.

quan diem duy vat bien chung.

34

35


Lu$n van tot nghiep

T)o Thi Bich Loon

—

+ Chon trang trai dieu tra: Tat ca 45 trang trai thuoc huyen Bdc Quang

Lu$n van tot nghiep

Do Thi Bich Loan

3.2.2.3. Phuong phap phan tich thong tin

dirge chgn dd nghien curu. Day la cac trang trai co day du cac tieu chuan do

- Phuong phap phan to: Phan to la phan chia cac don vj dieu tra vao cac td (va

Nha nude quy dinh.

cac tieu td) theo cac khoang cach to da duoc dinh san. Su dung phuong phap

+ Phieu dieu tra de dieu tra tung trang trai da dirge chuan bi tir truac gom

phan to de tim ra xu hudng tac dong cua cac yeu to nguyen nhan den yeu to
ket qua.

cac noi dung :
* Nhung thong tin ve tinh hinh co ban cua trang trai: Ho ten, tudi,
dan toe, giai tmh, trinh do van hoa, khoa hoc ky thuat, loai hinh trang trai,
nam thanh lap, so khau, so lao dong, dien tfch dat dai, von san xuat, tinh

M6i to se bao g6m cac don vj dieu tra co cung chung mot tmh chat theo
tieu thu'c phan to nao do. Khoang cach to la do rong cua cac td. Trong luan
van, cac tieu thu'c dung de phan to la: quy mo dien tich, loai hinh san xuat, gia
trj gia tang.

hinh trang bi tu lieu san xuat.

Sau khi phan chia cac don vj tong the vao cac to, ta se tmh ra gia trj

* Nhung thong tin ve ket qua hoat dong san xuat kinh doanh cua
trang trai nhu: Cac yeu to san xuat von, ky thuat, lao dong. Tinh hinh cac

khoan chi phi, cac khoan thu ca hien vat va gia tri.

binh quan cua cac tieu thuc ket qua hay hieu qua kinh doanh. So sanh cac gia
trj binh quan nay, se thay duoc anh huong bien dong cua tieu thu'c phan to tdi
su thay doi trong gia trj cua tieu thurc ket qua. Dd kiem djnh do tin cay thong

* Nhung thong tin ve y kien, nguyen vong, nhu cau, thuan lgi, kho

ke cua sir thay doi nay, trong trudng hop so don vj tong the cua mot hoac ca

khan cua chu trang trai. Sir giup da cua chmh quyen dja phuong, cua

hai to <30, ta co the dung kiem djnh t (t-Test). Tham so t dung de kiem djnh

nhan dan vdri van de trang trai, cac chmh sach cua Dang va Nha nuac v&

(the test statistic t) duoc tmh theo cong thurc:

kinh te trang trai.

t = (*, - X2) - ( / / , - M2)

+ Phong van true tiep chu trang trai: Sau khi phat phieu dieu tra tien hanh

j 2f i

phong van true tiep chu trang trai theo cac noi dung cua phieu dieu tra, va cac

v wi

—

van de co lien quan den noi dung nghien curu cua de tai.

o
+—
2/

2 _ (K, -1 )sf +(n2 - 1 > 2
/?, +«2 - 2

2.2.2.2. Phuong phap x u ly thong tin
Doi vai nhung thong tin thong qua tiep xuc, noi ehuyen vai cac chu

s, =.

trang trai va can bo xa chu yeu dugc su ly bang tay, vi nhung thong tin nay

S2

n2 -1

n, -1

khong phurc tap

Trong do:
Doi vai nhung thong tin lien quan den nang suat, san lugng de’ tinh thu

F , , .F, la so binh quan cua to 1 va to 2,

nhap, chi phi, hieu qua thi dugc tong hgp, xu ly tren may vi tmh bang phan
mem EXCEL de dam bao chmh xac va tinh hieu qua cao.

H ,, / / , la ky vong toan cua tat ca cac don vj cua tong the chung vdi cac
luong bien nhu cua to 1 va to 2,
n, va n2 la so don vj cua to 1 va to 2,
s, va s2 la do lech tieu chuan cua td 1 va to 2.

36

37


L u£n vMn tc ft nghiep

—

jsS —

T)6 T h i B ic h L o o n

Kidm dinh thuc hien nhu sau:

Lu£n van tot nghiep

_____ Th[ Bich Loan

—

x, La cac yeu to nguyen nhan, hay mire dau tir cac yeu to san xuat dau

H(): (//, - Mi ) = 0

vao (Bi£n doc lap).

H , : (//, - / / 2) * 0

Dj la cac bien gia dinh, D, thudng nhan cac gia trj la 0 hoac l(va cung

Bac bo H„ neu|/| > ' 0,,,„, +„2- 2

la bien doc lap).
Ham san xuat Cobb-Douglas cd dang:

Vi;»,+».2 - 2 du(?c tra trong biing lPhuong phap phan to giup ta xac djnh duoc xu hudng thay ddi cac tieu
thu’c ket qua do tieu thuc nguyen nhan gay ra chu khong luong hoa duoc muc

Y = a * x x , al. . . *x„a". e h'DI ...eh2D]... ehmDm(\)
Trong dd Y, x , , Dj da duoc djnh nghTa d tren.
Ham san xuat Cobb - Douglas duoc goi theo ten cua nha kinh te

do anh huong cua tung tieu thu’c nguyen nhan den su bien dong cua tieu thuc
ket qua. Chang han, khi chu trang trai co trinh do hoc van tang them mot nam
hoc tap thi gia trj san gia tang cua trang trai tang them bao nhieu dong hay khi

P.H.Douglas va nha thong ke C.W.Cobb trong cong trinh nghien cuu ve kinh
te My tu 1899 den 1922. Hai ong da tim ra ham sd san xuat cua nen kinh te
My trong giai doan dd la:

chu trang trai hoc qua ldp quan ly kinh te trang trai thi gia tri gia tang se tang

Q = K*’ 75 L025

len bao nhieu so voi khi chua duoc hoc cac ldp tap huan nay?

Trong dd:

Ben canh dd, phuong phap phan to khong true tiep dua ra (muon cd, ta

K: Von ky thuat.

phai tu tmh toan) cac thong tin de kiem dinh duoc do tin cay thong ke ve su
khac nhau ve gia tri cua tieu thu’c ket qua giua cac td, tuc la kiem dinh do tin
cay thong ke ve anh hudng cua tung tieu thuc nguyen nhan den su bien dong
cua tieu thurc ket qua.

L: Lao dong

Ham sau xuat CD co nhtfng iCu diem sau:
- Phu hop vdi ly thuyet kinh te ve quy luat dau tu tham canh.
- Tmh toan don gian vi cd the ehuyen ve dang tuyen tmh don bang cach

Ham hoi quy cd the giup khac phuc duoc cac nhuoc diem tren day cua
phuong phap phan to. Do vay, trong khi nghien curu kinh te ngudi ta dung pho
bien cac ham hoi quy, dac biet la ham san xuat dang Cobb- Douglas de nghien
cuu su anh hudng cua nhung tieu thu'c nguyen nhan den tieu thuc ket qua.
- Ham san xuat Cobb - Douglas (ham CD)

Logarit hoa hai ve cua (1) nhu sau:
LnY = lna() + a,Lnx, + a2Lnx2 ... + altLnxn + b,D,+ b2D 2-\- ...+bJDm

Bai toan CD cd the duoc giai nhd ung dung phan men EXCEL nhanh va
chmh xac.
Su dung bai toan CD, de bo tro cho phuong phap phan to, vi bai toan
CD vira cd the tim ra xu hudng tac dong cua cac yeu td dau tu san xuat va

Khai niem ham san xuat:
"Ham san xuat la ham bieu di£n su phu thuoc cua ket qua san xuat kinh
doanh ddi vdi cac yeu td chi phi bo ra trong qua trinh san xuat".

luong hoa duoc sir tac dong dd, han nua bai toan CD kiem djnh dugc do tin cay
cua cac dai lugng thong ke trong bai toan thong qua cac he thong chi sd do bai
toan cung cap.

Ham san xuat cd dang:
Y = f(x „ x 2...xi,...x„ D„ D 2...Dj...Dm);
Trong do: Y la yeu td ket qua san xuat (Bien phu thuoc).

Phan tich ket qua bai toan:
M ultiple R: He sd tuong quan boi cho thay trinh do chat che cua mdi
lien he tuong quan boi (0< R < /),

38

39


LuJin van ttft nghi&j?

—

06 Th[ Bich Loan

R Square (R2) He so xac dinh: Cho biet bao nhieu phan tram sir bien dong

Lu$n v2n t ot nghiep

—

Do ThiBich Loan

- Chon Output Options:
Output Range: khai bao vung ket qua xuat hien

cua bien phu thuoc duoc giai thfch boi cac bien doc lap da duoc bao g6m trong

Cuoi cung bam OK.

loai hinh.
O bservation: Sd don vi mSu duoc dua vao nghien curu.
F - stat: Tieu chuan F dung lam can cur de kiem djnh do tin cay ve mat
khoa hoc (Thong ke) cua toan bo phuong trinh hdi quy. Bai toan du y nghla

- Phuong phap hach toan kinh te: Day la cong viec khong the thieu ddi
vdi M't ky mot trang trai nao, qua hach toan kinh te se cho thay duoc trang trai
do san xua't co dem lai hieu qua khong tu do giup trang trai xay dung duoc ke

thong ke khi F > Fu.

hoach san xuat trong thdi gian tdi. Phuong phap duoc sir dung de tmh toan chi

Regression Coefficients (a, hoac bj): Cac he sd hoi quy a, ( i= l, 2,.. n )

phi san xuat va ket qua san xuat tu do se tmh duoc gia trj gia tang cua trang

noi len % thay doi cua Y khi X; tang them 1%, khi gia thiet cac yeu td khac

trai trong thdi gian mot nam.

khong doi, Do chfnh la do co dan cua san luong theo yeu td san xuat co he sd

2.2.3. He thong chi tieu nghien cuu, phan tich

hoi quy a;. Cac he sd hoi quy bj( j = 1,2 ..., m) noi len anh hudng cu the cua
cac bien thuoc tmh khi no thuc sir say ra tren thuc te.
T - stat: Tieu chuan T dung lam can cu de kiem dinh do tin cay ve mat
khoa hoc (thong ke) cua do co dan a; (i = 1 ,2 ,.. .n) tuc la mdi lien he giua Xj va Y.
P - Value: Xac suat de t > t-stat, dung de kiem djnh do tin cay ve mat

He thong chi tieu bat nguon tu ban chat cua hieu qua dd la mdi quan he
giua cac yeu td dau vao, dau ra hay la sir so sanh giua ket qua thu duoc va chi
phi bo ra.
He thong chi tieu de danh gia hieu qua san xuat trong nong nghiep rat
da dang va phong phu va gan lien vdi cac quy luat sinh hoc. Vi the, danh gia

khoa hoc (thong ke) cua do co dan a; (i = 1, 2, ... n) cua Y theo X j, hoac cua

hieu qua kinh te rat phut tap doi hoi nhieu chi tieu mdi the hien duoc cac khia

he s o h o iq u y b j (j = l,2,...m )

canh cua hieu qua kinh te. He thong chi tieu phai dam bao nhung yeu cau sau:

(1- P value) la do tin cay ve mat khoa hoc (thong ke) cua viec udc
luong do co dan bieu hien mdi lien he cua Y theo Xj
Quy trinh udc luang ham san xuat CD bang phan mem EXCEL
Budc l:N h a p solieu Y, X,...Xi...Xn
Budc 2: Tmh LnY, LnX,..., L n X ;..., LnXn
Budc 3: Chon Tools tren thanh Menu cua Worksheet
Budc 4: Chon Regression sau dd chon OK, hop thoai Regression se
xuat hien

- Dam bao tmh thong nhat vdi he thong chi tieu cua nen kinh te quoc dan
- Dam bao tmh khoa hoc, tire cd cac chi tieu tdng quat, chi tieu bo phan
nhin he thong d nhieu khia canh kinh te, d i hieu, d i ap dung.
- Phu hop vdi dac di£m va trinh do cua nen nong nghiep nude ta.
- Phu hop vdi cac chi tieu danh gia cua quoc te de khi so sanh trong
quan he ddi ngoai duoc thuan loi.
He thong chi tieu theo he thong tai khoan quoc gia SNA (System of
National Accounts)

Budc 5: Trong hop thoai Regression:
- Chon Input Range:

* C a c c h i tie u m ite d a u tu

Chi phi trung gian : IC (Intermediate Cost): la toan bo chi phi vat chat thudng

Input Y Range: khai bao vung du lieu cho bien phu thuocY
Input X Range: khai bao vung du lieu cho cac bien doc lap X

xuyen va djch vu duoc sir dung trong qua trinh san xuat nhu cac khoan chi
phi: giong, phan bon, thuoc trur sau, tien thue bao ve,...

40

41


—^ £ 3 ^ —

Lu$n vMn tcft nghiep

ic

___Dd Thi Bich Loan

Lu$n van tdt nghiep
Ti sua I hang hod =

= ± c ,

/=i

—

—

G TSP H H
7 7 7 ;
.100

UU

Phan anh mire do tham gia vao thj trirong cua trang trai.

Trong do: C , : Khoan chi phi thu" i

*

Chi phi tren dan vi dien tich
Chi tieu nay cho thay mire do dau tu cua trang trai tren mot don vi dien
tich la bao nhieu. Chi tieu nay duoc tmh nhu sau:

Cac chi tieu hieu qua san xuat

Nang suat lao dong
La chi tieu phan anh gia tri san xuat duoc tao ra do mot lao dong trong
mot nam. Chi tieu nay cho thay mot lao dong trong mot nam sir dung bao

= Chi phi trung gian/dien tich
* Cac ket qua chi tieu ket qua san xuat
Gia tri san xuat: GO (Gross output) : la toan bo ciia cai vat chat va djch vu
dirge tao ra trong mot thcri ky nhat djnh (thuang la 1 nam). Day la tong thu cua

nhieu dong gia trj san xuat de tao ta thu nhap. Cach tinh chi tieu nay nhu sau:
Nang suat lao dong = GO/ LD hoac VA/LD
Sue san xuat cua Id chi phi trung gian
Chi tieu nay phan anh voi muc do dau tu 1 dong chi phi thi tao ra gia trj

trang trai.

san xuat la bao nhieu lan. Chi tieu nay duoc tmh nhu sau:

GO=

Y

j

Ty suat gia trj san xuat = VA/ IC

P iQ i

/=1

Trong do: P, la gia trj san pham thu i
Qt la san pham thu* i
Gia tri gia tang: VA (Value Added) la chenh lech giua GO va IC, phan anh
phan gia trj moi tang them do ket qua hoat dong san xuat ciia trang trai trong
mot ky (thuang la 1 nam). Gia trj gia tang dugc tmh theo cong thurc:
VA = GO - IC
Hay

T)6 Thi Bich Loan

VA = V+ M + C,
C i: Gia tri hoan von co dinh (khau hao TSCD)
V: Chi p h i lao dong
M: Gia tri thang dtf
Gia tri san pham hang hoa: La toan bo gia trj ciia san phaim hang hoa

va djch vu ma trang trai da tao ra de’ cung cap cho nhu cau xa hoi.
Day la chi tieu noi len quy mo san xuat hang hoa ciia trang trai, muc do
tham gia thj truang cua trang trai.
G T S P H H = 2 > h„ .Q „ h

42

43