PHIẾU HỌC TẬP THEO CHUẨN KIẾN THỨC KĨ NĂNG MÔN SINH HỌC 11 BAN NÂNG CAO HỌC KÌ I
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (647.1 KB, 26 trang )
PHIẾU HỌC TẬP THEO CHUẨN KIẾN THỨC, KĨ NĂNG
(LƯU HÀNH NỘI BỘ)
DÙNG CHO HỌC KÌ I
1
PHẦN BỐN. SINH HỌC CƠ THỂ
Chương I. CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG
A – CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở THỰC VẬT
BÀI 1. TRAO ĐỔI NƯỚC Ở THỰC VẬT
I – VAI TRÒ CỦA NƯỚC VÀ NHU CẦU NƯỚC ĐỐI VỚI THỰC VẬT
-
Vai
trị
của
nước:
..........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
II – Q TRÌNH HẤP THỤ NƯỚC Ở RỄ
1. Đặc điểm của hệ rễ thích nghi với chức năng hút nước:
- Rễ có khả năng ăn sâu, lan rộng, có khả năng hướng nước, trên rễ có miền hút với
rất nhiều tế bào lơng hút.
- Đặc điểm của tế bào lơng hút thích nghi với chức năng hấp thụ nước:
+ Thành tế bào mỏng, không thấm cutin.
+ Có một khơng bào trung tâm lớn.
+ Áp suất thẩm thấu rất cao do hoạt động hô hấp của rễ mạnh.
2. Con đường hấp thụ nước ở rễ (Có 2 con đường)
.........................................................................
Yêu cầu HS vẽ hình SGK
.........................................................................
.........................................................................
.........................................................................
3. Cơ chế để dòng nước một chiều từ đất vào rễ lên thân
...........................................................................................................................................................
III – QUÁ TRÌNH VẬN CHUYỂN NƯỚC Ở THÂN
1. Con đường vận chuyển nước ở thân
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
2. Cơ chế đảm bảo sự vận chuyển nước ở thân
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
2
BÀI 2. TRAO ĐỔI NƯỚC Ở THỰC VẬT (tiếp theo)
IV – THOÁT HƠI NƯỚC Ở LÁ
1. Ý nghĩa của sự thoát hơi nước đối với đời sống thực vật
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
2. Con đường thốt hơi nước ở lá
- Qua khí khổng: ...................................................................................................................
- Qua tầng cutin: ...................................................................................................................
3. Cơ chế điều chỉnh thoát hơi nước
- Cơ chế: .............................................................................................................................
* Cơ chế đóng, mở khí khổng:
+ Khi lượng nước trong cây lớn, do sự thay đổi của nồng độ các ion, sự thay đổi của
các chất thẩm thấu → áp suất thẩm thấu (ASTT) trong tế bào (TB) khí khổng ........ →
nước ................... vào TB khí khổng → TB khí khổng ...................., mặt trong cong lại → khí
khổng mở.
+ Khi thiếu nước, hàm lượng axit abxixic tăng → kích thích các bơm ion hoạt động →
các ion (K+) trong TB khí khổng được vận chuyển ....................... → nước ............................
ra ngồi theo → TB khí khổng mất nước, duỗi thẳng → khí khổng đóng.
V - ẢNH HƯỞNG CỦA ĐIỀU KIỆN MÔI TRƯỜNG ĐẾN QT TRAO ĐỔI NƯỚC
1. Ánh sáng: ..................................................................................................................................
2. Nhiệt độ:......................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
3. Độ ẩm
đất ............................................................................................................................
khơng khí ...............................................................................................................
4. Dinh dưỡng khoáng: .................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
VI – CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VIỆC TƯỚI NƯỚC HỢP LÍ CHO CÂY TRỒNG
1. Cân bằng nước của cây trồng
- Cân bằng nước là ..............................................................................................................
........................................................................................................................................................
2. Cân bằng nước được duy trì bởi tưới tiêu hợp lí: ................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
3
BÀI 3, 4 và 5. TRAO ĐỔI KHOÁNG VÀ NITƠ Ở THỰC VẬT
I – SỰ HẤP THỤ CÁC NGUYÊN TỐ KHỐNG
- Các ngun tố khống được chia thành .......................................................................
1. Hấp thụ thụ động: .....................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
2. Hấp thụ chủ động: ....................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
- Muối khống được hấp thụ vào rễ theo dịng nước bằng hai con đường:
+ Con đường qua thành tế bào - gian bào: Nhanh, không được chọn lọc.
+ Con đường qua chất nguyên sinh - không bào: Chậm, được chọn lọc.
- Muối khoáng được vận chuyển chủ yếu theo mạch gỗ từ dưới lên do sự chênh lệch
nồng độ các chất và được vận chuyển thụ động theo dòng nước.
- Đặc điểm của hệ rễ thích nghi với chức năng hút khống: Rễ có khả năng ăn sâu,
lan rộng, có khả năng hướng nước, trên rễ có miền hút với rất nhiều tế bào lơng hút.
II – VAI TRỊ CỦA CÁC NGUN TỐ KHỐNG ĐỐI VỚI THỰC VẬT
1. Vai trị của các nguyên tố đại lượng
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
2. Vai trò của các nguyên tố vi lượng và siêu vi lượng
...........................................................................................................................................................
III – VAI TRÒ CỦA NITƠ ĐỐI VỚI THỰC VẬT
1. Q trình chuyển hố nitơ trong đất nhờ các vi khuẩn
Sơ đồ:
2. Vai trò của nitơ đối với đời sống thực vật:
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
IV – QUÁ TRÌNH CỐ ĐỊNH (ĐỒNG HĨA) NITƠ KHÍ QUYỂN
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
4
- Thực hiện trong điều kiện:
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
- Sơ đồ:
........................................................................................................................................................
V – QUÁ TRÌNH BIẾN ĐỔI NITƠ TRONG CÂY
1. Q trình khử NO3- thành NH4+
Sơ đồ: ......................................................................................................................
2. Quá trinh đồng hoá NH 3 trong cây
- Tạo axit amin:........................................................................................................
- Tạo amit (khử độc): ...............................................................................................
VI - ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC NHÂN TỐ MÔI TRƯỜNG ĐẾN Q TRÌNH TRAO
ĐỔI KHỐNG VÀ NITƠ
1. Ánh sáng: ...................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
2. Nhiệt độ: ....................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
3. Độ ẩm đất: .................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
4. Độ pH của đất: .........................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
5. Độ thống khí: ..........................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
VII – BĨN PHÂN HỢP LÍ CHO CÂY TRỒNG
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
5
6
BÀI 6. THỰC HÀNH: THỐT HƠI NƯỚC
VÀ BỐ TRÍ THÍ NGHIỆM VỀ HƠI NƯỚC
I – MỤC TIÊU
- Thấy rõ lá cây thốt hơi nước, có thể xác định được cường độ thoát hơi nước bằng
phương pháp cân nhanh.
- Biết bố trí thí nghiệm để phân biệt được tác dụng các loại phân bón hóa học chính
như đạm, lân, kali, NPK.
II – CHUẨN BỊ VÀ CÁCH TIẾN HÀNH
1. Đo cường độ thoát hơi nước bằng phương pháp cân nhanh
- Chuẩn bị: Bút chì, máy tính, 5 tờ giấy ơli, 1 trong 6 loại lá cây (mỗi loại 3 – 4 lá
còn nguyên vẹn, không bị rách, không bị giập, nát): cà phê, mồng tơi, rau cải, khoai lang,
đậu,
- Cách tiến hành:
+ B1: Cân khối lượng lá (P 1 g).
+ B2: Sau 20 phút cân lại khối lượng lá (P 2 g).
+ B3: Đặt lá lên giấy ơli → lấy bút chì vẽ chu vi (đường viền lá) → đếm số
ôli mà lá chiếm → tính diện tích S (dm 2) theo cơng thức: S = số ơli x 0,0064.
+ B4: Tính cường độ thốt hơi nước theo cơng thức:
I=
(P1 – P2) x 60
g/dm2/giờ
20 x S
2. Thí nghiệm về các loại phân hóa học chính (làm ở nhà, thời gian: 2 tuần)
- Chuẩn bị: các loại phân urê, phôtphat, kali; hạt đậu hoặc ngô, đất, cát mịn và mùn
cưa.
- Cách tiến hành:
+ B1: trộn đều đất, cát và mùn cưa; sau đó chia thành 5 phần bằng nhau; các
phần đất được trộn với phân hóa học (với 1 lượng nhỏ) như sau: không trộn; trộn cùng N,
P, K; trộn N, P; trộn N, K; trộn K, P.
+ B2: đóng đất vào bịch nilon hoặc bỏ vào chậu; đánh dấu từng phần đất.
+ B3: gieo 10 hạt vào đất và tiến hành tưới nước, chăm sóc cây.
+ B4: Sau thời gian 1 tuần, 2 tuần tiến hành đo đạc, quan sát 1 số chỉ tiêu và
điền vào bảng.
Số hạt
nảy mầm
Chiều
cao cây
Số lá trung
bình/ 1 cây
Màu sắc của lá, thân cây
Thời
gian
1 tuần
Khơng
có phân
2 tuần
1 tuần
N, P, K
2 tuần
1 tuần
N, P
2 tuần
1 tuần
N, K
2 tuần
1 tuần
P, K
2 tuần
7
BÀI 7. QUANG HỢP
I – VAI TRÒ CỦA QUANG HỢP
- Phương trình quang hợp:
...........................................................................................................................................................
- Vai trị:………………………………………………………………………………
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
II – BỘ MÁY QUANG HỢP
1. Lá – Cơ quan quang hợp
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
……………..………..
……..………………..
……………………….
………………………..
……………………...
……………………..
CO2
Lục lạp
O2
…………..
Lớp cắt ngang bề mặt lá
- Lá thực vật C3, thực vật CAM có các tế bào mơ giậu chứa các lục lạp, lá thực vật C 4
có các tế bào mơ giậu và tế bào bao bó mạch chứa các lục lạp.
…………………..
……………....
…………………..
……………..
………………….
Lá thực vật C3, thực vật CAM
…………………..
Lá thực vật C4
2. Lục lạp – bào quan thực hiện chức năng quang hợp
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
8
3. Hệ sắc tố quang hợp
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
9
BÀI 8. QUANG HỢP Ở CÁC NHÓM THỰC VẬT
I – KHÁI NIỆM VỀ HAI PHA CỦA QUANG HỢP
H2O
Ánh
sáng
Pha sáng
Màng tilacôit
O2
H+, e
ATP
CO2
NADPH
Chất nền Strơma
ADP
NADP
Pha tối
C6H12O6
+
Pha Oxy hóa
Pha Khử
II – QUANG HỢP Ở CÁC NHÓM THỰC VẬT
- Cơ chế: Quang hợp diễn ra trong lục lạp, bao gồm 2 pha: Pha sáng và pha tối.
1. Pha sáng:
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
+ Hấp thụ năng lượng ánh sáng: chdl + h√ chdl*
+ Quang phân li nước:
chdl → chdl*
2H2O → 4H+ + 4e- + O2
+ Photphoril hoá tạo ATP:
3ADP + 3Pi → 3ATP
+ Tổng hợp NADPH: H+ được lấy từ quang phân li nước
2NADP + 4H+ → 2NADPH
Phương trình tổng quát:
...........................................................................................................................................................
2. Pha tối: .................................................................................................................................
a, Con đường cố định CO 2 ở thực vật C 3 – Chu trình Canvin – Benson
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
+ Giai đoạn cacboxil hố (cố định CO 2) (1):
..............................................................................................
+ Giai đoạn khử với sự tham gia của 6ATP và 6NADPH
được cung cấp từ pha sáng (2):
..............................................................................................
10
+ Giai đoạn tái sinh chất nhận RiDP và tạo đường với sự tham gia của 3 ATP (3):
6AlPG
........................................................................................................
........................................................................................................
Phương trình tổng quát cho quang hợp (cả pha sáng và pha tối):
.......................................................................................................................................
(Các từ viết tắt trong chu trình Canvin: APG – axit phôtpho glixêric, AlPG – Anđêhit
phôtpho glixêric, RiDP – đường Ribulôzơ điphôtphat)
b, Con đường cố định CO 2 ở thực vật C 4 – Chu trình Hatch – Slack
- Đặc điểm của thực vật C4: sống ở khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới, khí hậu nóng ẩm
kéo dài, cấu trúc lá có tế bào bao bó mạch. Có cường độ quang hợp cao hơn, điểm bù CO 2
thấp hơn, thốt hơi nước thấp hơn ... nên có năng suất cao hơn.
- Sơ đồ cơ chế quang hợp ở thực vật C 4:
c, Con đường cố định CO 2 ở thực vật CAM (Crassulacean acid metabolism)
- Đặc điểm của thực vật CAM: Sống ở vùng sa mạc, điều kiện khơ hạn kéo dài. Vì lấy
được ít nước nên tránh mất nước do thốt hơi nước cây đóng khí khổng vào ban ngày và
nhận CO2 vào ban đêm khi khí khổng mở → có năng suất thấp.
- Sơ đồ cơ chế quang hợp ở thực vật CAM:
11
III – MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM PHÂN BIỆT THỰC VẬT C 3, C4, CAM
Bảng so sánh các đặc điểm hình thái, giải phẩu, sinh lí, hóa sinh
Điểm so
C3
C4
CAM
sánh
Điều kiện
sống
Hình thái giải phẫu lá
-
-
Cường độ
quang hợp
Nhu cầu
nước
Hô hấp sáng
Năng suất
sinh học
Bảng so sánh q trình quang hợp ở các nhóm thực vật C 3 , C4 , CAM
Điểm so sánh
C3
C4
CAM
Chất nhận CO2
đầu tiên
Enzim cố định
Rubisco.
PEP-cacboxilaza
PEP-cacboxilaza
CO2
và Rubisco.
và Rubisco.
Sản phẩm cố
định CO2 đầu
tiên
Chu trình
Canvin
Khơng gian thực
hiện
Thời gian
12
BÀI 9. ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC NHÂN TỐ NGOẠI CẢNH ĐẾN QUANG HỢP
I – NỒNG ĐỘ CO2
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
Vẽ đồ thị
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
II – CƯỜNG ĐỘ, THÀNH PHẦN QUANG PHỔ ÁNH SÁNG
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
Vẽ đồ thị
..............................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
III – NHIỆT ĐỘ
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
Vẽ đồ thị
..............................................................................................................................
IV – NƯỚC
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
V - DINH DƯỠNG KHOÁNG
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
13
BÀI 10. QUANG HỢP VÀ NĂNG SUẤT CÂY TRỒNG
I – QUANG HỢP QUYẾT ĐỊNH NĂNG SUẤT CÂY TRỒNG
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
II – CÁC BIỆN PHÁP NÂNG CAO NĂNG SUẤT CÂY TRỒNG THÔNG QUA QUANG
HỢP
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
- Phương trình năng suất: Nkt = (FCO2 . L . Kf . Kkt)n (tấn/ha)
* Nkt: năng suất kinh tế.
* FCO2: khả năng quang hợp.
* L: diện tích lá quang hợp.
* Kf: hệ số hiệu quả quang hợp.
* Kkt: hệ số kinh tế.
* n: thời gian hoạt động của bộ máy quang hợp.
- Các biện pháp nhằm nâng cao năng suất cây trồng:
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
14
BÀI 11. HÔ HẤP Ở THỰC VẬT
I – KHÁI NIỆM
1. Định nghĩa
+
→
+
+
(năng lượng: nhiệt + ATP)
2. Vai trò của hô hấp thực vật
+........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
+........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
+........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
II – CƠ QUAN VÀ BÀO QUAN HÔ HẤP
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
III – CƠ CHẾ HƠ HẤP
- Cơ chế: ...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
+ Hơ hấp hiếu khí (…………………………………….......)
- Gồm các giai đoạn:……………………………………………………………………………
- Nơi diễn ra: ……………………………………………
- Phương trình tổng quát:………………………………
…………………………………………………………
…………………………………………………………
…………………………………………………………
15
+Lên men (……………………………………………..)
- Gồm các giai đoạn: ……………………………………………………………………………..
- Nơi diễn ra: …………………………………………
- Sản phẩm: ……………………………………………
…………………………………………………………
- Phương trình tổng quát:
* ……………………………………………………….
*………………………………………………………..
IV – HỆ SỐ HÔ HẤP (RQ)
- Ý nghĩa: ..............................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
V - HƠ HẤP SÁNG
- Là q trình hấp thụ …… và giải phóng …… ở ngồi sáng. Chủ ́u xảy ra ở nhóm
thực vật ….., trong điều kiện …………………………………………………………………...
- Các bào quan tham gia là:…………………………………………………………………….
- Đặc điểm:………………………………………………………………………………………
...........................................................................................................................................................
VI – MỐI QUAN HỆ GIỮA QUANG HỢP VÀ HƠ HẤP TRONG CÂY
Quang hợp tích luỹ ......................, tạ o ra ....................................., ........ là nguyên
liệu cho q trình hơ hấp; ngược lại hơ hấp tạo ra .......................... cung cấp cho các hoạt
động sống trong đó có tổng hợp các chất tham gia vào quá
trình quang hợp (sắc tố,
enzim, chất nhận CO 2...), tạo ra ..........., .......... là nguyên liệu cho quá trình quang hợp...
Yêu cầ u HS vẽ sơ đồ mố i quan hệ giữ a hô hấ p và quang hợ p
16
Bài tập 1: So sánh hô hấp kị khí và hô hấp hiếu khí; quang hợp và hô hấp ở thực vật
Điểm so sánh
Hơ hấp kị khí
Hơ hấp hiếu khí
O2
Nơi xảy ra
Sản phẩm
Năng lượng tích lũy
Quang hợp ở thực vật
Hơ hấp ở thực vật
Vị trí
Thời gian tiến hành
Nguyên liệu
Sản phẩm
PTTQ
BÀI 12. ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC NHÂN TỐ MÔI TRƯỜNG ĐẾN HÔ HẤP
I – NHIỆT ĐỘ
- Nhiệt độ tăng đến nhiệt độ tối ưu → cường độ hô hấp ..............
(do tốc độ các phản ứng enzim ..............); nhiệt độ tăng quá nhiệt độ tối
ưu thì cường độ hơ hấp ..............
II - HÀM LƯỢNG NƯỚC
- Cường độ hô hấp ..................................... với hàm lượng nước.
III – NỒNG ĐỘ O 2, CO2:
1. Nồng độ O 2: Cường độ hô hấp .................................. với nồng độ O 2.
2. Nồng độ CO 2: Cường độ hô hấp .................................với nồng độ CO 2.
IV – HÔ HẤP VÀ VẤN ĐỀ BẢO QUẢN NÔNG SẢN
- Nguyên tắc của các biện pháp bảo quản nông sản:
1. Bảo quản khô:..........................................................................................
2. Bảo quản lạnh: ........................................................................................
.....................................................................................................................
3. Bảo quản trong điều kiện nồng độ CO 2 cao (bơm CO 2 vào buồng bảo quản):
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
BÀI BÁO CÁO THỰC HÀNH: TÁCH CHIẾT SẮC TỐ TỪ LÁ
VÀ TÁCH CÁC NHĨM SẮC TỐ BẰNG PHƯƠNG PHÁP HỐ HỌC
Nhóm .............. Lớp ……….
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
17
- Quan sát được hỗn hợp sắc tố rút ra từ lá có màu xanh lục và khi tách được 2 nhóm
sắc tố riêng rẽ quan sát được nhóm diệp lục có màu xanh lục, nhóm carơtenơit có màu vàng.
- Củng cố kiến thức đã học về sắc tố quang hợp ở các bài lí thuyết.
- Rèn luyện kĩ năng thao tác với các dụng cụ và hoá chất trong phịng thí nghiệm, đặc
biệt là kĩ năng tách chiết hỗn hợp dung dịch màu.
II. CÁCH TIẾN HÀNH:
- B1. Cân 2g lá (lấy phần thịt lá, bỏ phần gân và cuống lá).
- B2. Cho lá vào cối sứ, cho khoảng 2ml acêtôn đối với lá mềm, 4ml đối với lá cứng.
Sau đó nghiền cho lá thật nhuyễn để phá vở các bào quan chứa sắc tố trong lá.
- B3. Cho 10ml acêtôn vào cối, khuấy đều với phần lá vừa nghiền.
- B4. Cho giấy lọc vào phểu, đổ hỗn hợp vừa trộn vào phểu để lọc lấy dịch chiết.
- B5. Lấy 20ml benzen cho vào dung dịch vừa chiết xong, lắc đều rồi để yên vài phút.
Quan sát hiện tượng và hoàn thành bài báo cáo (phần kết luận phải trả lời được vì sao lại có kết
quả như vậy trên 1 loại lá (lấy kết quả của 1 trong 2 loại lá) và vì sao lại có sự khác nhau như
vậy giữa 2 loại lá)
III. THU HOẠCH
1. Hoàn thành bảng sau
Loại lá
Đặc điểm ban đầu (SS
độ đậm nhạt màu sắc)
Dịch chiết acêtôn (SS
độ đậm nhạt màu sắc)
Dịch chiết
benzen (SS
độ đậm
nhạt màu
sắc)
Lớp trên
Lớp dưới
Kết luận: ...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
18
B – CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở ĐỘNG VẬT
BÀI 15, 16. TIÊU HÓA
I – KHÁI NIỆM VỀ TIÊU HĨA
1. Tiêu hóa là gì?
2. Mối quan hệ giữa q trình trao đổi chất và q trình chuyển hố nội bào
-Trao đổi chất giữa cơ thể với môi trường giúp ........................................................
.......................... từ ............................................. (các chất hữu cơ phức tạp phải trải qua
q trình biến đổi trong hệ tiêu hố thành chất đơn giản) cung cấp cho quá trình ...............
................................................................................................................................
- Q trình chuyển hố nội bào tạo ra ................................. cung cấp cho ...............
............................... của ............................................... (trong đó có hoạt động trao đổi
chất), tổng hợp nên các chất cần thiết xây dựng nên tế bào, cơ thể… Các sản phẩm không
cần thiết hoặc thừa được đào thải ra ngồi thơng qua hệ bài tiết, hơ hấp…
II - TIÊU HỐ Ở CÁC NHĨM ĐỘNG VẬT
1. Ở động vật chưa có cơ quan tiêu hoá (động vật đơn bào)
- Tiêu hoá chủ yếu là ............................ Thức ăn được ................................ và bị
phân huỷ nhờ .............................................. chứa trong lizơxơm.
2. Ở động vật có túi tiêu hoá
- Thức ăn được tiêu hoá ................................. (nhờ các enzim tiết ra từ các tế bào
............................................trên thành túi) và tiêu hố ........................................
3. Ở động vật đã hình thành ống tiêu hố và các tuyến tiêu hố
- Tiêu hóa ................................. (diễn ra trong ..........................................., nhờ ...........
................................... tiết ra từ các .........................................................). Thức ăn đi qua ống
tiêu hóa sẽ được biến đổi ..................... và ....................... thành ..............................................
và được hấp thụ vào máu.
II - TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT ĂN THỊT VÀ ĐỘNG VẬT ĂN TẠP
1. Ở khoang miệng
- Chủ yếu là biến đổi ........................ nhờ ..............., ngồi ra có tiêu hố ...............
nhờ ........................... tiết ra từ tuyến ......................................
2. Ở dạ dày và ruột
- Dạ dày: Có sự biến đổi ........................ nhờ ..........................................................
của thành dạ dày) và biến đổi .......................... (nhờ ................... tiết ra từ .....................).
- Ở ruột: Chủ yếu là tiêu hoá ..................... nhờ ..................... của .........................,
............................ và ..................................
3. Sự hấp thụ các chất dinh dưỡng
a, Bề mặt hấp thụ của ruột
- Diễn ra ở ruột nhờ .................................... của ruột lớn, trên đó có các .................
......................... và .................................. với hệ thống ........................... và .....................
19
b, Cơ chế hấp thụ
- Các chất dinh dưỡng được hấp thụ theo cơ chế ......................... (glixêrin, axit
béo, vitamin tan trong dầu) hoặc cơ chế ........................ (glucôzơ, axit amin...).
- Các chất hấp thụ theo con đường .................. hoặc ...................................
IV – TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT ĂN THỰC VẬT
So sánh sự biến đổi hoá học và sinh học ở động vật nhai lại,
động vật có dạ dày đơn, chim ăn hạt và gia cầm
Điểm
Chim ăn hạt
Động vật nhai lại
Động vật có dạ dày đơn
so sánh
và gia cầm
Biến
đổi cơ
học
...................................
........................................
......................................
...................................
.......................................
......................................
...................................
.......................................
......................................
....................................
......................................... .....................................
..................................
........................................
......................................
..................................
........................................
......................................
.................................
.......................................
.....................................
........................................
.....................................
........................................
.....................................
Biến
đổi hoá ..................................
học và
.................................
sinh
học
..................................
......................................... .......................................
..................................
........................................
......................................
..................................
........................................
......................................
..................................
........................................
......................................
Nhận xét chung: Tiêu hóa ở ĐV ăn thịt và ĐV ăn thực vật có nhiều điểm khác nhau:
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
20
BÀI 17. HƠ HẤP
I – TRAO ĐỔI KHÍ GIỮA CƠ THỂ VỚI MƠI TRƯỜNG Ở CÁC NHĨM ĐỘNG VẬT
- Hơ hấp bao gồm: .........................................................................................................
+ Hơ hấp ngồ: Là sự trao đổi khí giữa cơ thể với mơi trường bên ngồi theo cơ chế
.............................. cung cấp ........... cho hô hấp tế bào, thải ........... từ hơ hấp tế bào ra ngồi.
Ở động vật có 4 hình thức trao đổi khí chủ yếu:
Hình thức
trao đổi khí
Cơ quan, bộ phận thực hiện
trao đổi khí
Cử động hơ hấp
Nhóm động
vật
………………………………..
…………………………… ……………
………………………………..
…………………………… ……………
………………………………..
…………………………...
………………………………..
…………………………… ……………
………………………………..
…………………………… ……………
.................................................
..........................................
....................
.................................................
..........................................
...................
.................................................
..........................................
....................
.................................................
..........................................
....................
.................................................
..........................................
...................
.................................................
........................................... ....................
.................................................
........................................... ....................
.................................................
........................................... ....................
................................................
..........................................
...................
.................................................
Trao đổi khí
.................................................
qua hệ thống
.................................................
ống khí
.................................................
..........................................
....................
..........................................
...................
..........................................
....................
..........................................
....................
.................................................
..........................................
....................
.................................................
..........................................
...................
.................................................
..........................................
....................
.................................................
..........................................
....................
.................................................
..........................................
...................
.................................................
........................................... ....................
.................................................
........................................... ....................
.................................................
........................................... ....................
................................................
..........................................
Trao đổi khí
qua bề mặt
tế bào, cơ
thể
Trao đổi khí
qua mang
Trao đổi khí
qua phế
nang (phổi)
21
……………
...................
II. VẬN CHUYỂN O2, CO2 TRONG CƠ THỂ VÀ TRAO ĐỔI KHÍ Ở TẾ BÀO (HƠ
HẤP TRONG)
1. Vận chuyển O2, CO2 trong cơ thể
- O2 được vận chuyển theo ............ (chủ yếu nhờ ............................................) sau đó
được
trình
............................
vào
.......................................,
trong
CO 2
là
.....................
sản
phẩm
cung
của
cấp
cho
q
.........................................
được ........................... vào ............. và được vận chuyển tới ........... (hoặc mang) thải ra
ngoài môi trường.
2. Hô hấp trong (hô hấp tế bào)
- Diễn ra qua các giai đoạn khác nhau, có thể hơ hấp hiếu khí (có ơxi) hay lên men
(khơng có ơxi).
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
22
BÀI 18. TUẦN HỒN
I – TIẾN HĨA CỦA HỆ TUẦN HỒN
1. Ở động vật chưa có hệ tuần hồn
- Đại diện: .......................................................................................................................
- Hình thức trao đổi chất: ................................................................................................
2. Ở động vật đã xuất hiện hệ tuần hoàn
- Đại diện: .......................................................................................................................
- Hình thức trao đổi chất: ........................................... (máu, dịch mơ) được vận chuyển
đi khắp cơ thể cung cấp ..................................... và ............... cho ............................, đồng
thời nhận các chất thải từ .............................. để vận chuyển tới ............................................
nhờ hoạt động của ............. và .......................... Tùy theo cấu tạo hệ mạch có thể phân biệt hệ
tuần hồn hở và hệ tuần hồn kín.
3. Tiến hóa của hệ tuần hồn
- Chiều hướng tiến hố của hệ tuần hồn:
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
II – HỆ TUẦN HỒN HỞ VÀ HỆ TUẦN HỒN KÍN
1. Hệ tuần hồn hở
- Đại diện: .......................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
2. Hệ tuần hồn kín
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
23
BÀI 19. HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC CƠ QUAN TUẦN HOÀN
I – QUY LUẬT HOẠT ĐỘNG CỦA TIM VÀ HỆ MẠCH
1. Hoạt động của tim
a, Tim hoạt động theo quy luật “tất cả hoặc khơng có gì"
b, Tim có khả năng hoạt động tự động
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
c, Tim hoạt động theo chu kì (0,8s)
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
2. Hoạt động của hệ mạch
a, Huyết áp
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
b, Vận tốc máu
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
II – ĐIỀU HÒA HOẠT ĐỘNG TIM – MẠCH
1. Điều hoà hoạt động tim
- Tim được điều hoà bởi bởi trung ương giao cảm và đối giao cảm với các dây thần
kinh:
+ Dây giao cảm làm ............. nhịp và sức co tim.
+ Dây đối giao cảm làm ............ nhịp và sức co tim.
2. Điều hoà hoạt động hệ mạch
+ Dây giao cảm gây ........... mạch.
+ Dây đối giao cảm gây .......... mạch.
3. Phản xạ điều hoà hoạt động tim – mạch
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
24
BÀI 20. CÂN BẰNG NỘI MÔI
I – KHÁI NIỆM VÀ Ý NGHĨA CỦA CÂN BẰNG NỘI MÔI
- Nội cân bằng (cân bằng nội môi) là ..............................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
II – CƠ CHẾ ĐẢM BẢO CÂN BẰNG NỘI MÔI
- Cơ chế cân bằng nội mơi có sự tham gia của các
bộ phận: .........................................................................
.......................................................................................
Vẽ sơ đờ
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
- Cơ chế đảm bảo cân bằng nội mơi có sự tham
gia của các hệ cơ quan như ............................................
.......................................................................................
1. Cân bằng áp suất thẩm thấu:
a, Vai trò của thận trong sự điều hịa nước và muối khống
- Điều hồ lượng nước: Khi áp suất thẩm thấu tăng, huyết áp giảm do khối lượng
nước trong cơ thể giảm → vùng dưới đồi ............................. → tăng ...............................
và giảm tiết ............................ Ngược lại, khi lượng nước trong cơ thể tăng làm giảm áp
suất thẩm thấu, tăng huyết áp → tăng bài tiết ...........................
- Điều hồ muối khống: Khi Na + trong máu giảm → tuyến trên thận ........... tiết
............................ → tăng .................................... Na + từ các ống thận. Ngược lại, khi
thừa Na + → .............. áp suất thẩm thấu gây cảm giác khát → ........................................
→ muối dư thừa sẽ ....................... qua ................................
b, Vai trị của gan trong sự chuyển hóa các chất
- Điều hồ glucơzơ huyết: ...........................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
25
Vẽ sơ đờ
