giáo trình ĐƠN bào SV

ĐƠN BÀO


MỞ ĐẦU
 Đơn bào = động vật hình thành sớm nhất
gọi là nguyên sinh động vật
 Có kích thước nhỏ nhất trong giới động vật

 Đơn bào sống:
- Tự do
- Ký sinh trên mặt đất hay dưới nước

còn


MỞ ĐẦU


Đơn bào hai thể:
• Thể tư dưỡng, hoạt động
• Thể bào nang, không hoạt động

 Cơ thể của đơn bào là một tế bào, gồm:
- Tế bào chất
- Nhân
- Các bào quan trong tế bào chất


Phân loại
•

Tùy theo tính chất của các cơ quan vận động, người
ta chia đơn bào thành 4 lớp:



Trùng chân giả (Rhizopoda) di chuyển nhờ chân giả



Trùng roi (Mastigophora) di chuyển nhờ roi



Trùng lông (Ciliata) di chuyển nhờ lông tơ



Trùng bào tử (Sporozoa) ít di chuyển, sinh bào tử


ĐƠN BÀO KÝ SINH
ĐƯỜNG RUỘT
1. Trùng chân giả: Entamoeba histolytica
2. Trùng roi:
Giardia lamblia
3. Trùng lông:
Balantidium coli
4. Trùng bào tử: Cryptosporidium parvum

Trùng chân giả
Entamoeba histolytica


Trùng chân giả:
Entamoeba histolytica
• Ký sinh ruột già
• Gây bệnh đường tiêu
hóa: hội chứng lỵ
• Gây bệnh ngoài đường
tiêu hóa: gan, phổi, não,
…


Hình thể
Entamoeba histolytica
- Hoạt động
Click to edit Master text styles
Second level

-Third
Bào
nang
level

Fourth level
Fifth level

Giardia lamblia


Giardia lamblia
 Trùng roi
 Ký sinh ở ruột non
 Gây tiêu chảy mãn tính
HÌNH THỂ
Có hai thể:
1. Thề hoạt động
2. Thể bào nang


Giardia lamblia
Thể hoạt động
- hình quả lê
- 10 – 20 x 6 - 15 mcm
- mặt bụng lõm, có đĩa hút
- mặt lưng gù
- có 2 nhân ở 2 bên trục sống
lưng, mỗi nhân có 1 nhân thể
- 4 đôi roi xuất phát từ gốc roi ở
đầu trước


Giardia lamblia – hoạt động


Giardia lamblia
• Thể bào nang

- Hình bầu dục
- 9 - 13 x 7-10 µm
- có 2 – 4 nhân



TRÙNG LÔNG
BALANTIDIUM COLI


BALANTIDIUM COLI
• đơn bào thuộc lớp trùng lông
• có khả năng gây tiêu chảy
• bệnh phổ biến ở heo, hiếm ở người


BALANTIDIUM COLI
• Hình trứng
• Kích thươc : dài 80 – 200 µm
rộng 25-120 µm
• Thân được bao phủ bởi lông tơ
• Đầu nhỏ có 1 miệng
• Đối diện với miệng là hậu môn
• Nguyên sinh chất lấm tấm hạt
• Có 1 nhân to hình hạt đậu,
1 nhân nhỏ hình tròn
• Nhiều không bào tiêu hóa, bài tiết


BALANTIDIUM COLI

Thể bào nang:
• Hình tròn hoặc trứng
• 50 – 80 µm
• Vách dày có 2 lớp
• Có 1 nhân lớn
• Nhiều không bào và
thể chiết quang trong
tế bào chất


Balantidium coli

Thể hoạt động

Thể bào nang



Trùng bào tử
CRYPTOSPORIDIUM SP.


CRYPTOSPORIDIUM SP
- Đơn bào ký sinh trên tế bào ruột, gây
bệnh tiêu chảy
-

Được phát hiện đầu tiên ở:
- Chuột (Tyzzer,1907)
- Người (1976)

- Bệnh nhân bị AIDS (1980)


Trứng nang của Cryptosporidium sp.


CRYPTOSPORIDIUM SP
CÓ 4 LOÀI:
-Cryptosporidium muris: gậm nhấm thú
nuôi
trong nhà
- Cryptosporidium nasorum: cá
- Cryptosporidium baileyi: chim
- Cryptosporidium parvum: người và trâu
bò, cừu, dê, hươu, nai ngựa