Bai 32 tai lieu phuong phap tang giam khoi luong

Khóa h c LT ả KIT-3: Môn Hóa h c (Th y Ph m Ng c S n)

PH

Ph

NG PHÁP T NG GI M KH I L

ng pháp t ng gi m kh i l

ng

NG

(TÀI LI U BÀI ẢI NẢ)

Giáo viên: PH M NG C S N
ây là tài li u tóm l c các ki n th c đi kèm v i bài gi ng “Ph ng pháp t ng gi m kh i l ng” thu c Khóa h c
LT H KIT–3: Môn Hóa h c (Th y Ph m Ng c S n) t i website Hocmai.vn.
có th n m v ng ki n th c ph n
“Ph

ng pháp t ng gi m kh i l

ng”, B n c n k t h p xem tài li u cùng v i bài gi ng này.

1. Nguyên t c
Khi chuy n t ch t X (th ng tính cho 1 mol) thành ch t Y (không nh t thi t tr c ti p, có th b qua
nhi u giai đo n trung gian), kh i l ng t ng hay gi m bao nhiêu gam. D a vào kh i l ng thay đ i đó ta
tính đ c s mol các ch t c n thi t ho c ng c l i.
Ghi nh : Tr ng h p kim lo i A đ y kim lo i B trong dung d ch mu i thành kim lo i B t do. Ta có:

 Kh i l ng A t ng = mB bám vào – mA tan ra.
 Kh i l ng A gi m = mA tan ra – mB bám vào.
M t s d ng th ng g p :
HCl
 mu i Cl thì kh i l ng t ng 35,5n gam (n là s oxi hóa c a kl).
+ 1 mol kim lo i 
 2 mol Cl kh i l ng t ng 35,5.2 - 60 = 11 gam.
+ 1 mol mu i CO32- 
2 1 mol SO4 (trong mu i) thì kh i l ng t ng 96 - 16 = 80 gam.
+ 1 mol O (trong oxit) 
 2 mol Cl (trong mu i) thì kh i l ng t ng 35,5.2 - 16 = 55 gam.
+ 1 mol O (trong oxit) 
2. Các ví d minh ho
Ví d 1: Tìm công th c mu i amoni photphat. Bi t r ng mu n đi u ch 100 gam mu i trên ph i c n 200
gam dung d ch axit photphoric 37,11%.
H ng d n
Kh i l

37,11 200
= 74,22 (g).
100

 (NH4)nH3 - nPO4
(n = 1, 2, 3).

ng axit H3PO4 =

H3PO4 + nNH3
98 g
(17n + 98) g

74,22 g
100 g
Theo pt hoá h c, c 1 mol H3PO4 bi n thành mu i amoni photphat thì kh i l
= 17n (g).
Theo đ bài, kh i l ng mu i t ng: 100 – 74 ,22 = 25,78 (g).
Do đó

98
17n
=
74, 22 25,78

 n=

ng t ng: (17n + 98) – 98

98  25,78
=2
17  74,22

V y mu i c n tìm có công th c là: (NH4)2HPO4.
Ví d 2: Hoà tan hoàn toàn 5 gam h n h p 2 kim lo i b ng dung d ch HCl ta thu đ c dung d ch A và khí
B. Cô c n dung d ch A thì đ c 5,71 gam mu i khan. Tính th tích khí B (đo đktc).
H ng d n
G i công th c chung c a 2 kim lo i là M và có hoá tr là n
M

 MCln +
+ n HCl 

M g

n
H2 
2

(M + 35,5n) g

Theo pt hoá h c, c 1 mol kim lo i t o thành 1 mol mu i thì kh i l
bay ra.
Theo đ bài, kh i l

ng t ng 35,5n gam và có

n
mol H2
2

ng t ng 5,71 – 5 = 0,71 gam thì s mol H2 bay ra là:

n
2 = 0,01 (mol); V y V = 22,4  0,01 = 0,224 (l).
H2
35,5n

0,71

Hocmai.vn – Ngôi tr

ng chung c a h c trò Vi t

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 1 -


Khóa h c LT ả KIT-3: Môn Hóa h c (Th y Ph m Ng c S n)

Ph

ng pháp t ng gi m kh i l

ng

Ví d 3: Ngâm m t lá k m trong dung d ch có hoà tan 8,32 gam CdSO4. Ph n ng xong, l y lá k m ra
kh i dung d ch r a nh , làm khô, nh n th y kh i l ng lá k m t ng lên 2,35% so v i lá k m tr c ph n
ng. Kh i l ng lá k m tr c khi tham gia ph n ng là
A. 1,88 gam.
B. 18,8 gam.
C. 0,8 gam.
D. 80 gam.
H ng d n
 ZnSO4 + Cd 
Zn + CdSO4 
0,04
0,04  0,04 
8,32
= 0,04 (mol)
208
Kh i l ng lá k m t ng = 112  0,04 – 65  0,04 = 1,88 (g) .

1,88  100
V y kh i l ng lá k m tr c ph n ng là:
= 80 (g).
2,35

Ta có n CdSO4 =

Ví d 4: Hoà tan hoàn toàn 104,25 gam h n h p Z g m NaCl và NaI vào n c đ c dung d ch E. S c khí
Cl2 d vào dung d ch E. K t thúc thí nghi m, cô c n dung d ch thu đ c 58,5 gam mu i khan. Kh i l ng
NaCl có trong h n h p Z là
A. 32,175 gam.
B. 29,25 gam.
C. 26,325 gam.
D. 23,40 gam.
H ng d n
Khí Cl2 d ch oxi hoá đ c mu i NaI:
 2NaCl + I2
2NaI + Cl2 
150 g 
58,5 g
C 1 mol NaI t o thành 1 mol NaCl kh i l ng gi m: 91,5 (g)
V y x mol NaI thì kh i l ng gi m: 104,25 – 58,5 = 45,75 (g)
1  45,75
= 0,5 (mol)
91,5
V y m NaCl trong Z = 104,25 – 150  0,5= 29,25 (g).

 x=

Ví d 5: Có 500 ml dung d ch h n h p Na2CO3 0,2M và (NH4)2CO3 0,5M. Cho 43 gam h n h p BaCl2 và

CaCl2 vào dung d ch đó. Sau các ph n ng k t thúc ta thu đ c 39,7 gam k t t a A và dung d ch B. Tính
thành ph n % kh i l ng các ch t trong A.
H ng d n
Trong dung d ch:

2
 Ba 2 + 2 Cl
Na2CO3 
BaCl2 
 2 Na + CO 3
0,1 
0,1
2

 2 NH 4 + CO 32 
(NH4)2CO3 
CaCl2 
+ 2 Cl
 Ca
0,25 
0,25
Các ph ng trình hoá h c c a các ph n ng d ng ion:
Ba 2 + CO 32  
 BaCO3  (1)
x
x
2
2
Ca
 CaCO3  (2)

+ CO 3 
y
y
Ta có n Na 2CO3 = 0,5  0,2 = 0,1 (mol) ; n (NH 4 )2 CO3 = 0,5  0,5 = 0,25 (mol)
Theo (1, 2), c 1 mol BaCl2 ho c 1 mol CaCl2 bi n thành BaCO3 ho c CaCO3 thì kh i l
71 – 60 = 11 (g)
Nh v y, theo đ bài kh i l ng hai mu i gi m: 43 – 39,7 = 3,3 (g)
Do đó t ng s mol hai mu i BaCO3 và CaCO3 là:

ng mu i gi m:

3,3  1
= 0,3 (mol)
11

T ng s mol CO 32  = 0,1 + 0,25 = 0,35 mol
i u đó ch ng t ph n ng còn d CO 32  = 0,35 – 0,3 = 0,05 (mol)
G i x, y là s mol BaCO3 và CaCO3 có trong A
 x  y  0,3
 x  0,1
 
197x  100y  39,7
 y  0, 2

Ta có 

Hocmai.vn – Ngôi tr

ng chung c a h c trò Vi t

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 2 -


Khóa h c LT ả KIT-3: Môn Hóa h c (Th y Ph m Ng c S n)

Ph

ng pháp t ng gi m kh i l

ng

197.0,1
 100% ฀ 49,62 %
39,7
100.0,2
=
 100% ฀ 50,38 %.
39,7

V y % m BaCO3 =
% mCaCO3

Ví d 6 : Cho 84,6 gam h n h p A g m BaCl2 và CaCl2 vào 1 lít h n h p Na2CO3 0,3M và (NH4)2CO3 0,8
M. Sau khi các ph n ng k t thúc ta thu đ c 79,1 gam k t t a A và dung d ch B. Ph n tr m kh i l ng
BaCl2 và CaCl2 trong A l n l t là
A. 70,15 ; 29,25
B. 60,25 ; 39,75
C. 73,75 ; 26,25

D. 75,50 ; 24,50
L i gi i : t nBaCl  x(mol); nCaCl  y(mol)
2
2

BaCl2
+

CaCl2

 Na 2 CO3



(NH 4 )2 CO3

BaCO3

CaCO3

 NaCl
+ 
 NH 4 Cl
–
2

C 2 mol Cl m t đi (71 gam) có 1 mol mu i CO3 thêm vào (60 gam)
chênh l ch (gi m) kh i l ng c a 1 mol mu i là :

M = 71 – 60 =11 (g)


gi m kh i l ng mu i :
m = 84,6 – 79,1 = 5,5 (g)
5,5
V y s mol mu i ph n ng :
 0,5 (mol)
11
S mol CO32– = 0,3 + 0,8 = 1,1 (mol) > 0,5 mol.
V y mu i cacbonat d .
x  0,3
x + y = 0,5 (1)
 

y  0, 2
208x + 111y = 84,6 (2)
0,3.208

.100%  73,75%
%m BaCl2 
84.6

%mCaCl  100  73,75  26,25(%)
2


Ví d 7: H n h p A g m 10 gam MgCO3,CaCO3 và BaCO3 đ c hoà tan b ng HCl d thu đ c dung d ch
B và khí C. Cô c n dung d ch B đ c 14,4 gam mu i khan. S c khí C vào dung d ch có ch a 0,3 mol
Ca(OH)2 thu đ c s gam k t t a là
A. 10g.
B. 20g.

C. 30g.
D. 40g.
L i gi i
 CO2 + H2O
CO32– + 2H+ 
14, 4  10
S mol A = n 2  nCO2 
 0, 4 (mol)
CO3
11
 CaCO3  + H2O
CO2 + Ca(OH)2 
0,4
0,3
0,3 (mol)
 Ca(HCO3)2
CO2 + H2O + CaCO3 
0,1
0,1 (mol)
mCaCO3  0,2.100  20 (g)

Ví d 8: Cho 68g h n h p 2 mu i CuSO4 và MgSO4 tác d ng v i 500 ml dung d ch ch a NaOH 2M và
KOH 0,8M. Sau ph n ng thu đ c 37g k t t a và dung d ch B. V y % kh i l ng CuSO 4 và MgSO4
trong h n h p ban đ u là
A. 47,05% ; 52,95%.
B. 47,05 % ; 52,95%.
C. 46,41% ; 53,59%.
D. 46,50% ; 53,50%.
L i gi i : t nCuSO  x mol ; nMgSO  y mol
4

4

CuSO4
Cu(OH)2
NaOH

 
+ 
+

MgSO
Mg(OH)
KOH


4

2
T đ chênh l ch kh i l ng ta tính đ c t ng s

Hocmai.vn – Ngôi tr

ng chung c a h c trò Vi t

Na 2SO4

K2SO4
mol hai mu i sunfat:

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 3 -


Khóa h c LT ả KIT-3: Môn Hóa h c (Th y Ph m Ng c S n)

Ph

ng pháp t ng gi m kh i l

ng

68-37

= 0,5 (1)
x  0, 2
x + y =

96-34

y  0,3

160x + 120y = 68(2)
0, 2.160

.100%  47, 05%
%mCuSO4 
68

%m MgSO  100  47, 05  52, 95%


4

Ví d 9: Nhúng m t thanh kim lo i X (hoá tr II) vào dung d ch CuSO4 d . Sau ph n ng kh i l ng thanh
kim lo i gi m 0,12g. M t khác c ng thanh kim lo i X đó đ c nhúng vào dung d ch AgNO3 d thì k t thúc
ph n ng kh i l ng thanh t ng 0,26g. Nguyên t X là
A. Zn .
B. Mg.
C. Cd.
D. Fe .
L i gi i : Ph ng trình ph n ng :
X + CuSO4 d 
 XSO4 + Cu
a
a
X + 2AgNO3 d 
 X(NO3)2 + 2Ag
a
2a
Kh i l ng thanh kim lo i t ng = mA – mCu = 0,12g
a. MX – 64a = 0,12  MX.a = 64a + 0,12
(1)
M t khác kh i l ng thanh kim lo i gi m = mAg + mX = 0,26 g
(2)
2a.108 – MX.a = 0,26  MX.a = 2a.108 – 0,26

 x = 2,5.10–3 mol  MX =

64.2,5.10 3  0,12
2,5.103

 112 (g/mol)

 Ch t X là Cd.
Ví d 10. Cho 2 dung d ch FeCl2 và CuSO4 có cùng n ng đ mol.
– Nhúng thanh kim lo i vào M hoá tr II vào 1 lít dd FeCl2 sau ph n ng kh i l ng thanh kim lo i t ng
16g.
– Nhúng cùng thanh kim lo i y vào 1 lít dung d ch CuSO4 sau ph n ng kh i l ng thanh kim t ng 20g.
Gi thi t các ph n ng x y ra hoàn toàn và thanh kim lo i M ch a b tan h t.
Kim lo i M là
A. Zn.
B. Mg.
C. Cd.
D. Fe.
L i gi i :
Các ph ng trình ph n ng x y ra :
 MCl2 + Fe
M + FeCl2 
x
x
x
 MSO4 + Cu
M + CuSO4 
Theo gi thi t thì : nCu = nFe = x mol
Kh i l ng thanh kim lo i t ng (1) là : m = mFe – mM = 16g .
56x – MM.x = 16  M.x = 56x – 16.
Kh i l ng thanh kim lo i t ng (2) là : m = mCu – mM = 20 g.
64x – M.x = 20  M.x = 64x – 20 .
M = 24. V y kim lo i M là Mg.
Giáo viên: Ph m Ng c S n

Ngu n:

Hocmai.vn – Ngôi tr

ng chung c a h c trò Vi t

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

Hocmai.vn

- Trang | 4 -