KHIẾU nại TRONG THANH TOÁN QUỐC tế

www.trungtamtinhoc.edu.vn

KHIẾU NẠI TRONG hợp đồng
ngoại thương

L/O/G/O


NỘI DUNG

I

www.trungtamtinhoc.edu.vn

Khái quát về khiếu nại

II

Nội dung cơ bản của khiếu nại

III

Một số ví dụ về khiếu nại

IV

Lợi ích của khiếu nại


I. KHÁI QUÁT:
1. Khái niệm:

Khiếu nại là việc một bên yêu cầu bên kia phải giải quyết những tổn thất hoặc thiệt hại mà bên kia đã
gây ra hoặc những sự vi phạm điều được thảo thuận trong hợp đồng.

Để giải quyết tranh chấp phát sinh trong hợp đồng, khiếu nại là một bộ phận giải quyết tranh chấp trên cơ
sở thương lượng, tiết kiệm nhất, hiệu quả nhất.

Theo khoản 1 điều 239 Luật thương mại Việt Nam 1997 đã quy định: “Tranh chấp thương mại trước hết
phải được giải quyết thông qua thương lượng giữa các bên”

www.trungtamtinhoc.edu.vn


I. KHÁI QUÁT:
1. Khái niệm:
Khiếu nại có thể là bắt buộc hoặc không bắt buộc tùy theo quy định trong hợp đồng hoặc trong luật áp
dụng cho hợp đồng.

Khiếu nại là cơ sở pháp lý để giải quyết tranh chấp ở các mức cao hơn là Tòa án và Trọng tài.

Trong hoạt động thương mại và hàng hải quốc tế, khiếu nại liên quan đến nhiều bên như người bán,
người mua, người chuyên chở, người thuê chở, người gửi hàng, người nhận hàng, người ủy thác, người
nhận ủy thác, người bảo hiểm…

www.trungtamtinhoc.edu.vn


I. KHÁI QUÁT:
2. Trường hợp khiếu nại phổ biến trong mua bán
Người bán giao hàng không đúng số lượng, chất lượng

Người bán chậm giao hàng/ không giao hàng

Người mua không thanh toán đầy đủ và đúng hạn

Người mua không thanh toán

Người bán cung cấp chứng từ không chính xác

Người mua từ chối nhận hàng

www.trungtamtinhoc.edu.vn


II. NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA KHIẾU NẠI:
1. Thể thức khiếu nại:
Khiếu nại phải làm bằng văn bản, nếu rõ:

Nội dung và hình thức khiếu nại.

Chứng từ cần thiết để chứng minh.

Cách tính ngày khiếu nại.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Hồ sơ khiếu nại

-

Đơn khiếu nại.
Biên bản của công ty bảo hiểm
Yêu cầu của bên khiếu nại về cách giải quyết khiếu nại.
Hồ sơ lô hàng:

•
•
•
•
•

Hợp đồng mua bán và các văn bản sửa đổi, bổ sung.
Thư tín dụng L/C và các văn bản sửa đổi, bổ sung.
Vận đơn: Bill of Lading: đường biển, Railway Bill: đường sắt, Airway Bill: đường hàng không.
Giấy chứng nhận số lượng, trọng lượng (Certificate of quantity/weight).
Chứng từ pháp lý ban đầu lập khi nhận hàng.

VD: COR (Cargo outum report: Biên bản hàng hư hỏng đổ vỡ), ROROC (Report on receipt of cargo: Biên
bản kết toán nhận hàng với tàu), CSC (Certificate of shortlanded cargo: Biên bản kê khai hàng thừa thiếu)….

•

Biên bản giám định phẩm chất (Survey report of quality)…

www.trungtamtinhoc.edu.vn


II. NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA KHIẾU NẠI:
2. Thời hạn khiếu nại:

Thời hạn khiếu nại là khoảng thời gian cho phép các bên được khiếu nại nhau về các vấn
đề phát sinh trong giao dịch.

Thời gian khiếu nại được chia làm hai loại:

•
•

www.trungtamtinhoc.edu.vn

Thời hạn khiếu nại theo luật định
Thời hạn khiếu nại quy ước.


2. Thời hạn khiếu nại:

Là thời hạn khiếu nại được quy định trong luật mà các bên đương sự phải tuân
theo.

Thời hạn khiếu
nại theo luật định

Điều 49 Công ước La Hay 1964 về mua bán quốc tế những động sản hữu hình quy
định thời hạn khiếu nại về phẩm chất hàng hóa là 1 năm kể từ lúc người mua thông báo
cho người bán biết về hàng không phù hợp.

Điều 39 Công ước Viên của Liên hợp quốc về mua bán quốc tế hàng hóa thời hạn
khiếu nại về hàng không phù hợp là 2 năm kể từ ngày hàng đã thực sự được giao cho
người mua.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


2. Thời hạn khiếu nại:

Là thời hạn do các bên quy định trong hợp đồng.

Thời hạn khiếu
nại quy ước

Việc quy định thời hạn khiếu nại ngắn hay dài do các bên tự thỏa thuận quyết định.

Thông thường, thời hạn khiếu nại quy ước ngắn hơn thời hạn khiếu nại luật định, thậm
chí là rất ngắn.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


2. Thời hạn khiếu nại:
Trừ trường hợp quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 237 của Luật TM 2005, thời hạn khiếu nại do các bên thỏa
thuận, nếu các bên không có thoả thuận thì thời hạn khiếu nại được quy định như sau:

Ba tháng, kể từ ngày giao hàng đối với khiếu nại về số lượng hàng hoá;

Sáu tháng, kể từ ngày giao hàng đối với khiếu nại về chất lượng hàng hoá; trong trường hợp hàng hoá có
bảo hành thì thời hạn khiếu nại là ba tháng, kể từ ngày hết thời hạn bảo hành;

Chín tháng, kể từ ngày bên vi phạm phải hoàn thành nghĩa vụ theo hợp đồng hoặc trong trường hợp có
bảo hành thì kể từ ngày hết thời hạn bảo hành đối với khiếu nại về các vi phạm khác.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


2. Thời hạn khiếu nại:

Điều 319. Thời hiệu khởi kiện
Thời hiệu khởi kiện áp dụng đối với các tranh chấp thương mại là hai năm, kể từ thời điểm quyền và lợi ích hợp pháp
bị xâm phạm, trừ trường hợp quy định tại điểm e khoản 1 Điều 237 của Luật này.

(Khoản 1: Thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics không phải chịu trách nhiệm về những tổn thất đối với hàng hoá phát sinh trong các
trường hợp sau đây:
đ, Thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics không nhận được thông báo về khiếu nại trong thời hạn mười bốn ngày, kể từ ngày thương
nhân kinh doanh dịch vụ logistics giao hàng cho người nhận;
e, Sau khi bị khiếu nại, thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics không nhận được thông báo về việc bị kiện tại Trọng tài hoặc Toà án
trong thời hạn chín tháng, kể từ ngày giao hàng.)

www.trungtamtinhoc.edu.vn


2. Thời hạn khiếu nại:

-

Thời gian khiếu nại dài hay ngắn phụ thuộc vào:

•

Tính chất của việc khiếu nại: khiếu nại chất lượng dài hơn khiếu nại số lượng vì khuyết tật chất lượng
khó phát hiện hơn khuyết tật số lượng

•

Tương quan lực lượng giữa người mua và người bán, người bán có ưu thế thì thời hạn ngắn và ngược
lại.

•

Tính chất của hàng hóa: thời hạn khiếu nại của hàng thực phẩm ngắn hơn máy móc vì nếu hàng thực
phẩm để lâu sẽ mất phẩm chất nên không thể giải quyết khiếu nại được.

•
-

Không gian giữa 2 bên: nếu 2 nước gần nhau thì thời hạn ngắn.

Thời hạn khiếu nại được tính từ khi giao hàng hoặc từ khi đưa hàng vào sản xuất.
Nếu hết thời hạn khiếu nại thì người mua không được khiếu nại.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


II. NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA KHIẾU NẠI:
3. Quyền và nghĩa vụ:

Khiếu nại của người mua không thể là cơ sở để người này từ chối nhận những lô hàng tiếp theo thuộc
cùng một hợp đồng.
Phải để nguyên trạng hàng hoá, có sự bảo quản cẩn thận , đồng thời báo cho người bán
biết về nơi để hàng và thời hạn hàng đó sẵn sàng để kiểm tra lại.

NGƯỜI MUA

Lập biên bản giám định về tất cả những khuyết tật đã được phát hiện, theo những
nguyên tắc hiện hành ở nước người mua.

Gửi cho người bán đơn khiếu nại lập đúng thủ tục và đúng thời hạn đã được thoả thuận.

Có trách nhiệm tạo điều kiện cho người bán tự kiểm tra hàng hóa

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Phải nghiêm túc và bình tĩnh xem xét ý kiến của đối phương
Có quyền kiểm tra cơ sở khiếu nại của người mua bằng cách xem xét hàng tại chỗ.

Sau một số ngày nhất định kể từ ngày nhận được khiếu nại người bán phải cử đại diện
để kiểm tra hàng hoá hoặc phải uỷ nhiệm cho một số tổ chức trung lập tiến hành việc

NGƯỜI BÁN

này

Phải xem đơn khiếu nại trong thời hạn quy định và thông báo quyết định của mình đối với
khiếu nại của người mua.

Cần phải khẩn trương cùng người mua tìm ra 1 cách giải quyết phù hợp với cả hai bên.

Nếu người bán không trả lời đơn khiếu nại trong thời hạn thoả thuận, thì tuỳ theo sự thoả thuận, người mua có thể
coi như người bán đã công nhận việc khiếu nại và có quyền đưa ra trước cơ quan trọng tài trong đó mọi chi phí
trọng tài đều do người bán chịu

www.trungtamtinhoc.edu.vn


II. NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA KHIẾU NẠI:
4. Cách thức giải quyết khiếu nại

Nếu hàng giao thiếu số lượng

•
•

Giao bù hàng thiếu.
Trả lại số tiền hàng thiếu
Nếu thiếu về chất lượng:



Nếu hàng hóa là MMTB

•
•



Thay thế hàng hỏng.
Sửa chữa hàng bị hỏng

Hàng là nông sản: giảm giá.
Nhận hàng lại, trả lại tiền và chịu phạt

www.trungtamtinhoc.edu.vn


III. MỘT SỐ VÍ DỤ:
Một công ty VN mua bông của 1 công ty Ấn Độ
Hợp đồng quy định một số nội dung chính như sau:
- Số lượng: 750 MT bông cấp 3 và 4238 MT bông cấp 5.
- Thời hạn giao hàng: 11/12/2013
- Thời hạn khiếu nại: 30 ngày sau khi dỡ hàng với khuyết tật rõ rệt và 90 ngày với khuyết tật không rõ rệt.

Quá trình thực hiện hợp đồng diễn ra như sau:
+ 29/01/2014, tàu đến cảng VN
+ 05/02/2014, phía VN yêu cầu Vinacontrol giám định hàng.
+ 24/02/2014, bên VN nhận được bên bản giám định của Vinacontrol và gửi thư nhắc nhở phía Ấn Độ về phẩm chất hàng, đề nghị
tránh lặp lại chuyến sau.
+ 01/03/2014. Bên VN gửi thư cho phía Ấn Độ tiếp tục phàn nàn về phẩm chất hàng.
+ 12/03/2014, bên VN gửi cho phía Ấn Độ biên bản giám định do Vina control cấp.
+ 08/05/2014, phía VN khiếu nại đòi giảm giá với số tiền là 732.250 USD.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


III. MỘT SỐ VÍ DỤ:

•

Kết quả: Phía Ấn Độ từ chối đơn khiếu nại.
Lý do là đối với bông các khuyết tật về màu sắc, tạp chất, độ ẩm là khuyết tật rõ rệt.
Theo như quy định về thời hạn khiếu nại đối với khuyết tật rõ rệt trong hợp đồng thì trong vòng 30 ngày sau khi dỡ

hàng (07/02/2014) người mua phải gửi cho người bán bộ hồ sơ khiếu nại hợp lệ. Nhưng mãi đến ngày 08/05/2014, khi đã
hết thời hạn khiếu nại, người mua mới gửi đơn hiếu nại.Do đó, đơn khiếu nại của người mua đã bị từ chối.
Qua vụ việc trên ta thấy việc tuân thủ thời hạn khiếu nại là vô cùng quan trọng. Bỏ lỡ thời hạn khiếu nại, bên VN đã
phải gánh chịu thiệt hại, mặc dù bên nước ngoài vi phạm điều kiện về chất lượng hàng.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


III. MỘT SỐ VÍ DỤ:
Người mua nước ngoài (Nhật Bản) khiếu nại công ty dệt may Hà Nội về việc áo dệt kim có lẫn kim gẫy:

18/05/2001, Công ty Dệt may Hà Nội ký hợp đồng mua bán với công ty ITOCHU của Nhật Bản, bán cho ITOCHU 50.000
chiếc áo dệt kim nam với giá 2,1 USD/ chiếc FOB Hải Phòng theo Incoterm 2000. Hàng được giao làm 2 chuyến. Thanh
toán bằng L/C không hủy ngang trả tiền ngay. Công ty Hanosimex đã tiến hành giao hàng đùng như quy định hợp đồng và
người mua đã nhận được hàng.

16/07/2001, Khách hàng ITOCHU gửi thư khiếu nại về việc phát hiện 1 sản phẩm có lẫn kim gẫy sau khi nhận được lô hàng
và tiến hành kiểm tra một số lượng nhỏ. Vì vậy, ITOCHU buộc phải kiểm tra 100% lô hàng với chi phí rất cao 15IPY/
chiếc. Tổng số tiền là 50.000sp x 15JPY=750.000JPY (6000USD). Người mua còn gửi kèm mẫu áo có lẫn kim gẫy để
Hanosimex kiểm tra và cho biết ý kiến cũng như các biện pháp khắc phục tình trạng trên, đồng thời xác nhận thanh toán số
tiền phí kiểm kim trên.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


III. MỘT SỐ VÍ DỤ:
Sau khi kiểm tra lại và tiến hành điều tra, Hanosimex tìm ra nguyên nhân là do lỗi của máy dò kim loại. Quá trình hoạt
động khi đưa mẫu vào thử máy báo có kim loại và dừng lại. Nhưng thực tế khi đưa chiếc áo có dính đầu kim thì máy
không có khả năng kiểm soát.

17/07/2001, Hanosimex gửi fax cho ITOCHU trình bày lý do nêu trên và cam kết rằng sẽ thay máy dò kim loại bị hỏng.
Mỗi sản phẩm sẽ đưa qua 2 máy và sẽ tăng cường việc kiểm soát kim trong nhà máy. Về chi phí kiểm tra, Hanosimex
muốn ITOCHU xem xét lại và giảm bớt số tiền bồi thường vì sự việc này là lần đầu xảy ra và không thể đoán trước được,
đồng thời hứa sẽ không xảy ra sự việc tương tự lần nào nữa.

15/08/2001, ITOCHU gửi thư nói rằng việc phải trả 6000USD cho việc kiểm lại kim là không hợp lý đối với ITOCHU và
với mong muốn hợp tác lâu dài với Hanosimex. ITOCHU chấp nhận trả 50% và mong Hanosimex xác nhận lại và thanh
toán 50% số tiền còn lại.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


III. MỘT SỐ VÍ DỤ:

Hanosimex gửi fax cho ITOCHU mong công ty này xem xét lại vì nếu phải trả 3000USD thì Hanosimex sẽ không có
lãi, thậm chí còn bị lỗ với đơn hàng này. Tiếp đó, Hanisimex đề nghị trả 2000USD thông qua chuyển tiền và cam kết sẽ
chào mức giá ưu đãi cho những đơn hàng tiếp theo.

20/08/2001, ITOCHU gửi thư thông báo đồng ý chấp nhận với số tiền bồi thường là 2000USD và bày tỏ mong muốn
rằng sự việc đáng tiếc này không bao giờ lặp lại.

Tranh chấp đã được giải quyết ổn thỏa dựa trên tinh thần hợp tác, thiện chí của 2 bên.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


IV. LỢI ÍCH CỦA KHIẾU NẠI

Thể hiện thái độ tôn trọng của bên bị vi phạm với bên
vi phạm

Có thể dễ dàng đạt được sự thống nhất

Tiết kiệm thời gian và chi phí

Các bên thường vẫn giữ được mối quan hệ mua bán

www.trungtamtinhoc.edu.vn