Đề thi học kì 1 môn Ngữ văn lớp 10 trường THPT Đoàn Thượng, Hải Dương năm học 2014 - 2015

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

SỞ GD&ĐT HẢI DƯƠNG

ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ I

TRƯỜNG THPT ĐOÀN THƯỢNG

NĂM HỌC 2014 – 2015
MÔN: NGỮ VĂN 10
(Thời gian làm bài: 90 phút)

Câu 1 (2,0 điểm):
Cho câu tục ngữ:
Một giọt máu đào hơn ao nước lã
a. Phép tu từ nào được sử dụng trong câu tục ngữ trên?
b. Phân tích tác dụng của phép tu từ đó?
Câu 2 (2,0 điểm):
Đọc kĩ đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi:
Chàng múa trên cao, gió như bão. Chàng múa dưới thấp, gió như lốc. Chòi lẫm
đổ lăn lóc. Cây cối chết rụi. Khi chàng múa dưới thấp, vang lên tiếng đĩa khiên đồng.
Khi chàng múa trên cao, vang lên tiếng đĩa khiên kênh. Khi chàng múa chạy nước kiệu,
quả núi ba lần rạn nứt, ba đồi tranh bật rễ bay tung.
a. Nhân vật chàng được nhắc đến trong đoạn trích là ai?
b. Nhân vật ấy nằm trong tác phẩm văn học dân gian hay văn học viết? Thuộc
thể loại nào?
c. Chỉ ra những biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong đoạn trích?
d. Qua ngôn ngữ của đoạn trích, hãy phát biểu về thái độ của người kể?
Câu 3 (6,0 điểm):
Vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn Trãi qua bài thơ Cảnh ngày hè.
-------------- Hết-----------Thí sinh không được sử dụng tài liệu.

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

SỞ GD&ĐT HẢI DƯƠNG

ĐÁP ÁN VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM

TRƯỜNG THPT ĐOÀN THƯỢNG

ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ I
NĂM HỌC 2014 – 2015
MÔN: NGỮ VĂN 10
(Hướng dẫn chấm gồm 02 trang)

Câu

Ý

1

a

Nội dung

Điểm

Phép tu từ được sử dụng

1,0

Ẩn dụ:

0,5

+ giọt máu đào: chỉ những người có chung một huyết thống

0,25

(người thân thích)
+ ao nước lã: chỉ những người không cùng huyết thống (người

0,25

dưng)
b

Tác dụng

1,0

- Khẳng định những người có chung huyết thống dù xa bao nhiêu

0,5

đời vẫn gần gũi hơn những người không có quan hệ huyết thống;
- Nhờ cách nói ẩn dụ làm câu tục ngữ cô đọng, có khả năng gợi

0,5

hình, gợi cảm cao.
2

a

Nhân vật chàng chỉ Đăm Săn

b

c

0,5
0,5

Nhân vật nằm trong tác phẩm văn học dân gian

0,25

Thuộc thể loại Sử thi

0,25

Những biện pháp nghệ thuật được sử dụng:

0,5

So sánh

0,25

Phóng đại

0,25

(Lưu ý: HS có thể trả lời: điệp từ, điệp ngữ, điệp cấu trúc câu. GV
cho 0,25 điểm với mỗi biện pháp nghệ thuật nêu đúng. Nhưng
tổng số điểm ý c là không quá 0,5)
d
3

Thái độ của người kể: đề cao, ca ngợi người anh hùng.

0,5

* Yêu cầu về kĩ năng:

6,0


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

HS biết cách làm bài nghị luận văn học, cảm nhận chính xác, sâu
sắc; kết cấu chặt chẽ, diễn đạt lưu loát, không mắc lỗi chính tả,
dùng từ, ngữ pháp.
* Yêu cầu về kiến thức:
Trên cơ sở những hiểu biết về nhà thơ Nguyễn Trãi và bài thơ
Cảnh ngày hè, làm rõ vẻ đẹp tâm hồn nhà thơ thể hiện qua bài
thơ.
H/s có thể trình bày theo nhiều cách, nhưng cần làm rõ được các ý
cơ bản sau:

1

Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm và vấn đề nghị luận: tâm

0,5

hồn yêu thiên nhiên; yêu đời, yêu cuộc sống; yêu nhân dân, đất
nước của Nguyễn Trãi.
2

- Tâm hồn yêu thiên nhiên:

1,5đ

+ Nhà thơ đã dành cho mình khoảng thời gian rảnh rỗi hiếm hoi
để yêu say cảnh đẹp Rồi hóng mát thuở ngày trường.
+ Nhà thơ cảm nhận vẻ đẹp của thiên nhiên với nhiều giác quan:
thị giác, thính giác, khứu giác, liên tưởng,... Điều đó cho thấy sự
giao cảm mạnh mẽ của nhà thơ với cảnh vật.
3

- Tâm hồn yêu đời, yêu cuộc sống:

1,5đ

+ Bức tranh cảnh vật thanh bình, yên vui cho thấy sự thanh thản,
thư thái trong tâm hồn của nhà thơ.
+ Âm thanh của cuộc sống (Lao xao chợ cá làng ngư phủ/ Dắng
dỏi cầm ve lầu tịch dương) cũng chính là tiếng lòng đang rộn rã
niềm vui của nhà thơ

4

- Tấm lòng ưu ái với dân, với nước:
+ Đắm mình trong cảnh ngày hè, nhà thơ ước có cây đàn của vua
Thuấn để gảy khúc nam phong cầu mưa thuận gió hòa cho nhân
dân được giàu đủ khắp đòi phương.
+ Lấy Nghiêu, Thuấn làm “gương báu răn mình”, Nguyễn Trãi đã
bộc lộ chí hướng cao cả: luôn khao khát đem tài trí để thực hành
tư tưởng nhân nghĩa yêu nước thương dân.

1,5đ


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

5

- Nghệ thuật thể hiện:

0,5đ

+ Từ ngữ gợi hình, gợi cảm; từ Hán Việt; điển tích.
+ Hình ảnh đặc trưng, sinh động.
+ Câu thơ sáu tiếng ngắn gọn, thể hiện sự dồn nén cảm xúc.
6

- Đánh giá chung:
Vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn Trãi là vẻ đẹp của một nhân cách cao cả:
nhạy cảm, sống chan hòa với thiên nhiên, với cuộc sống đời
thường của nhân dân, luôn hướng về nhân dân với mong muốn

cao đẹp.
-------------- Hết------------

0,5đ