Nâng cao chất lượng tín dụng trong cho vay đối với khách hàng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam chi nhánh Hải Phòng

TRƯờNG ĐạI HọC KINH Tế QUốC DÂN
CHƯƠNG TRìNH thạc sĩ điều hành cao cấp executive mba



Vũ THị LAN ANH

NÂNG CAO CHấT LƯợNG TíN DụNG TRONG CHO VAY ĐốI VớI
KHáCH HàNG DOANH NGHIệP Nhỏ Và VừA TạI NGÂN HàNG TMCP
ĐầU TƯ Và PHáT TRIểN VIệT NAM CHI NHáNH HảI PHòNG

Ngời hớng dẫn khoa học:

PG S.TS Bù I VĂN HƯNG

Hà Nội - 2016


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn thạc sĩ kinh doanh và quản lý về đề tài:
“Nâng cao chất lượng tín dụng trong cho vay đối với khách hàng doanh
nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam
- chi nhánh Hải Phòng” là kết quả của quá trình học tập, nghiên cứu khoa
học từ lớp học Executive MBA của Viện đào tạo sau đại học – Trường Đại
học Kinh tế quốc dân do tôi thực hiện một cách độc lập, nghiêm túc.
Các số liệu trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng, được trích
dẫn có tính kế thừa, phát triển từ các tài liệu, báo cáo của BIDV Hải Phòng.
Các giải pháp nêu trong luận văn được rút ra từ những cơ sở lý luận và quá
trình nghiện cứu thực tiễn.
Tác giả

Vũ Thị Lan Anh


LỜI CẢM ƠN
Qua quá trình công tác tại BIDV Hải Phòng em nhận thức rõ được
tầm quan trọng của doanh nghiệp vừa và nhỏ, các ngân hàng thương mại
hiện nay đều coi đây là phân khúc thị trường đầy tiềm năng để phát triển.
Hàng loạt các sản phẩm cho vay đi kèm với nhiều chính sách ưu đãi nhắm
vào nhóm đối tượng khách hàng mục tiêu này đang được các ngân hàng
thương mại triển khai rộng khắp. Tuy nhiên, tăng trưởng cho vay cũng
đồng nghĩa với việc ngân hàng phải chấp một mức độ rủi ro cao hơn. Làm
thế nào để đáp ứng đầy đủ, kịp thời nhu cầu vốn cho các DNNVV, góp
phần gia tăng nguồn thu cho ngân hàng mà vẫn đảm bảo hiệu quả an toàn
cho vay luôn là bài toán khó được đặt ra. Em mong rằng luận văn sẽ góp
phần nào đó trong quá trình nâng cao chất lượng tín dụng trong cho vay đối
với khách hàng DNNVV tại BIDV Hải Phòng. Đây cũng là cơ hội để em
học tập, nâng cao trình độ để phục vụ quá trình công tác được tốt hơn.
Em xin chân thành cảm ơn sự hướng dẫn tận tình của PGS.TS.Bùi Văn
Hưng trong suốt quá trình thực hiện luận văn và cho em nhiều kiến thức quý giá
để phân tích, đánh giá, nghiên cứu tìm ra các giải pháp pháp để nâng cao chất
lượng tín dụng trong cho vay đối với khách hàng DNNVV.
Em cũng xin chân thành cảm ơn các thầy cô trường Đại học Kinh tế
quốc dân giảng dạy trong chương trình Thạc sĩ điều hành cao cấp –
Executive MBA khóa 2 đã truyền đạt kiến thức và phương pháp nghiên cứu
khoa học giúp em hoàn thành tốt luận văn này.
Tác giả

Vũ Thị Lan Anh

MỤC LỤC
Hµ Néi - 2016...................................................................................................1
LỜI CAM ĐOAN............................................................................................1
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................2
DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH.................................................................9
Hµ Néi - 2016...................................................................................................2
1.Tính cấp thiết của đề tài...............................................................................i
Trước khi đi vào phân tích thực trạng chất lượng tín dụng trong cho vay đối
với DNNVV tại Chi nhánh, luận văn giới thiệu về BIDV Hải Phòng thông
qua:

iv

Tiếp đến, chương 2 phân tích thực trạng chất lượng tín dụng trong cho vay
đối với khách hàng DNNVV tại BIDV Hải Phòng trong giai đoạn 20112015, bao gồm nội dung:

iv

Một là: Những quy định chung của BIDV về tín dụng đối với Doanh nghiệp nhỏ
và vừa.........................................................................................iv
Hai là: Thực trạng chất lượng tín dụng trong cho vay đối với khách hàng DNNVV
tại BIDV Hải phòng với nội dung..................................................v
Một là: Định hướng phát triển cho vay các Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại
BIDV Hải Phòng

viii

+ Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ.................................................................ix
+ Thành lập phòng chuyên trách cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa....................ix
+Tăng cường kiểm tra, kiểm soát (kiểm soát trước cho vay, kiểm soát trong khi

cho vay, kiểm soát sau cho vay: giám sát quá trình kiểm tra sau cho
vay như kiểm tra mục đích sử dụng vốn vay, các thông báo nợ, lãi,
điều chỉnh lãi suất định kỳ cho khoản vay...).................................ix
+ Áp dụng các biện pháp để xử lý nợ quá hạn, nợ xấu một cách hiệu quả............ix
+ Áp dụng một cách có hiệu quả chính sách tín dụng đã xây dựng đối với Doanh
nghiệp nhỏ và vừa.......................................................................ix


+ Thực hiện tốt các quy trình tín dụng đã được xây dựng và đổi mới theo tiêu
chuẩn quản lý chất lượng ISO 9001-2000 và mô hình tổ chức hoạt
động tín dụng tại chi nhánh.........................................................ix
+ Tổ chức tốt mạng lưới thu thập, xử lý thông tin và phân tích thông tin tín dụng
đồng thời thường xuyên đánh giá đo lường sự hìa lòng của khách
hàng ...........................................................................................ix
Ba là: Một số kiến nghị đối với Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển
Việt Nam và Ngân hàng Nhà nước

ix

KẾT LUẬN......................................................................................................x
Hµ Néi - 2016...................................................................................................2
MỞ ĐẦU..........................................................................................................1
CHƯƠNG 1......................................................................................................4
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG
TRONG CHO VAY ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA CỦA
NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI......................................................................4
1.1. Doanh nghiệp nhỏ và vừa và vai trò của nó đối với sự phát triển của
nền kinh tế

4

1.1.1. Khái niệm doanh nghiệp nhỏ và vừa...........................................................4
1.1.2. Đặc điểm Doanh nghiệp nhỏ và vừa............................................................5
1.2. Hoạt động tín dụng của Ngân hàng thương mại

8

1.2.1. Khái niệm tín dụng ngân hàng....................................................................9
1.2.3. Đặc điểm cho vay đối với DNNVV tại ngân hàng thương mại...................10
1.3. Chất lượng tín dụng trong cho vay đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa
của Ngân hàng thương mại

11

1.3.1. Khái niệm................................................................................................11
1.3.2. Các chỉ tiêu phản ánh chất lượng tín dụng trong cho vay đối với doanh
nghiệp nhỏ và vừa của ngân hàng thương mại.............................14
1.3.2.1. Chỉ tiêu định tính.........................................................14
1.3.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng trong cho vay đối với doanh


nghiệp nhỏ và vừa của ngân hàng thương mại.............................21
CHƯƠNG

2

THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG TRONG ............................28
CHO VAY ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA........................28
TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN ........................28
VIỆT NAM - CHI NHÁNH HẢI PHÒNG .................................................28

2.1. Giới thiệu về Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi
nhánh Hải Phòng (BIDV Hải Phòng)

28

2.1.1. Sơ lược quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng Đầu tư và Phát
triển Việt Nam – Chi nhánh Hải Phòng.......................................28
2.1.2. Kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển
Việt Nam - Chi nhánh Hải Phòng giai đoạn từ năm 2011 đến
31/12/2015..................................................................................29
2.2. Thực trạng chất lượng tín dụng trong cho vay đối với khách hàng
Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt
Nam - chi nhánh Hải Phòng

42

2.2.1. Những quy định chung của BIDV về tín dụng đối với Doanh nghiệp nhỏ và
vừa.............................................................................................42
Hiện nay, Chi nhánh đang áp dụng quy trình cấp tín dụng đối với
khách hàng doanh nghiệp nhỏ và vừa ban hành theo Quyết định số
4633/QĐ-QLTD ngày 30/06/2015 của BIDV về trình tự, thủ tục, thẩm
quyền cấp tín dụng đối với khách hàng (theo phụ lục số 01 đính kèm). . 48
2.2.2.Thực trạng chất lượng tín dụng trong cho vay đối với khách hàng Doanh
nghiệp nhỏ và vừa tại BIDV Hải phòng ......................................48
Nguồn: Báo cáo tổng kết giai đoạn 2011 – 2015 của BIDV. HP
...............................................................................................................55
2.3 Đánh giá các mặt còn tồn tại, hạn chế và các nguyên nhân của hạn chế
về chất lượng tín dụng trong cho vay đối với khách hàng DNNVV tại
BIDV Hải Phòng

70


2.3.1. Những tồn tại, hạn chế..............................................................................70
2.3.2. Nguyên nhân của hạn chế.........................................................................72
CHƯƠNG 3....................................................................................................81
GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG TRONG CHO
VAY ĐỐI VỚI KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI
NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM CHI
NHÁNH HẢI PHÒNG .................................................................................81
3.1. Định hướng phát triển cho vay các Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân
hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Hải Phòng

81

3.2. Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng trong cho vay đối với Doanh
nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam –
Chi nhánh Hải Phòng

82

3.2.1. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ.........................................................83
3.2.2.Thành lập phòng chuyên trách cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa..............84
3.2.3. Tăng cường kiểm tra, kiểm soát...............................................................84
+ Bên cạnh đó, chi nhánh cần xây dựng cơ chế, hệ thống kiểm
soát rủi ro: Xác định mức độ chấp nhận rủi ro gắn với chiến lược
kinh doanh và định hướng tín dụng của Chi nhánh đối với khách
hàng là DNNVV. Trong đó, định lượng mức độ rủi ro theo từng
ngành nghề để làm cơ sở đưa ra định hướng tín dụng trong từng thời
kỳ và cụ thể hoá phương pháp đánh giá rủi ro, xác định mức độ rủi ro

theo từng khách hàng, khoản vay để áp dụng chính sách khách hàng
và biện pháp ứng xử tín dụng phù hợp; .............................................85
+ Tăng cường năng lực (nhân lực, phần mềm, công cụ hỗ
trợ...), kiểm soát, giám sát tác nghiệp tín dụng toàn hệ thống (đặc
biệt là các giao dịch đáng ngờ, giao dịch có độ rủi ro cao...) thông
qua việc khai thác có hiệu quả phân hệ tín dụng, hệ thống SIBS và
các phần mềm hỗ trợ khác; Tăng cường công tác kiểm soát trong dây


chuyền tín dụng và kiểm tra, kiểm soát sau của Hội sở chính gắn với
chế tài, kỷ luật nghiêm khắc đối với các hành vi vi phạm trong hoạt
động tín dụng........................................................................................85
3.2.4. Áp dụng các biện pháp để xử lý nợ quá hạn, nợ xấu một cách hiệu quả......86
3.2.5. Áp dụng một cách có hiệu quả chính sách tín dụng đã xây dựng đối với
Doanh nghiệp nhỏ và vừa...........................................................88
3.2.6. Thực hiện tốt các quy trình tín dụng đã được xây dựng và đổi mới theo tiêu
chuẩn quản lý chất lượng ISO 9001-2000 và mô hình tổ chức hoạt
động tín dụng tại chi nhánh........................................................90
3.2.7. Tổ chức tốt mạng lưới thu thập, xử lý thông tin và phân tích thông tin tín
dụng đồng thời thường xuyên đánh giá đo lường sự hìa lòng của
khách hàng ................................................................................91
3.4. Một số kiến nghị đối với Ngân hàng Nhà nước và Ngân hàng TMCP
Đầu tư và Phát triển Việt Nam.

92

3.4.1. Kiến nghị với ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam................92
3.4.2. Kiến nghị đối với Ngân hàng nhà nước.....................................................95
KẾT LUẬN....................................................................................................98
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................105

1.Giáo trình Ngân hàng thương mại, NXB Đại học Kinh tế quốc dân, Hà
Nội 2007........................................................................................................105
2.Quản trị ngân hàng thương mại – Peter S.Rose – Nhà xuất bản Tài
chính.............................................................................................................105
3.Tạp chí Ngân hàng, Kinh tế phát triển, Thị trường tiền tệ các năm
2012, 2013,2014,2015...................................................................................105
4.Tạp chí của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam
2012,2013,2014,2015....................................................................................105
5.Luật các tổ chức tín dụng và Luật Ngân hàng Nhà nước.....................105
6.Quyết định số 1627/2001/QĐ-NHNN ngày 31/12/2001 của Thống đốc
Ngân hàng nhà nước Việt nam về việc “ban hành quy chế cho vay của tổ


chức tín dụng đối với khách hàng” và các văn bản sửa đổi bổ sung......105
7.Thông tư số 02/2013/TT-NHNN

ngày 21/01/2013 và Thông tư số

09/2014/TT-NHNN ngày 18/03/2014 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước
Việt Nam về sửa đổi bổ sung một số điều của Thông tư số 02/2013/TTNHNN ngày 21/01/2013 quy định về “phân loại tài sản có, mức trích,
phương pháp trích lập dự phòng rủi ro và và việc sử dụng dự phòng để
xử lý rủi ro trong hoạt động của tổ chức tín dụng, chi nhánh Ngân hàng
nước ngoài”..................................................................................................105
8.Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam: Quy định số
3999/QĐ-QLTD1 ngày 14/07/2009, Quyết định số 4633/QĐ-QLTD ngày
30/06/2015 của BIDV về trình tự, thủ tục, thẩm quyền cấp tín dụng đối
với khách hàng là doanh nghiệp................................................................105
9.Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (2008), Quyết định số
6366/QĐ-PTSP ngày 19/11/2008 của về việc ban hành chính sách khách
hàng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa......................................................105

10.Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam: Quy định 3979/QĐ-PC
ngày 13/07/2009 về giao dịch bảo đảm trong cho vay, Quy định số
8955,8956/QĐ-QLTD ngày 31/12/2014 cuả BIDV về giao dịch bảo đảm
và trình tự thủ tục thẩm quyền giao dịch bảo đảm; ...............................105
11. Phòng KHTH- BIDV Hải Phòng (2011-2015), Báo cáo kết quả hoạt
động kinh doanh..........................................................................................106
12. BIDV- CN Hải Phòng (2012), Đề án tái cấu trúc chi nhánh đã được
BIDV hội sở phê duyệt ...............................................................................106
13. Phòng KHDN1, KHDN2- BIDV Hải Phòng (năm 2011-2015), Báo cáo
tình hình hoạt động của các khách hàng có quan hệ tín dụng ..............106
14. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam- Chi nhánh TP Hải Phòng (2015),
báo cáo dư nợ, nguồn vốn các Ngân hàng trên địa bàn theo định kỳ.....106


DANH MỤC CÁC CHỮ CÁI VIẾT TẮT
STT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14

15
16
17
18
19
20

Chữ viết tắt
TMCP
BIDV
BIDV Hải Phòng
Chi nhánh
NHTM
NHNN
KH
DN
TCTD
DNNVV
KKH
NH
TDH
TSĐB
TSTC
CIC
QLKH
QTTD
DATC
VAMC

Ý nghĩa chữ viết tắt

Thương mại cổ phần
Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và
Phát triển Việt Nam
Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và
Phát triển Việt Nam – chi nhánh Hải Phòng
Ngân hàng thương mại
Ngân hàng nhà nước
Khách hàng
Doanh nghiệp
Tổ chức tín dụng
Doanh nghiệp vừa và nhỏ
Không kỳ hạn
Ngắn hạn
Trung dài hạn
Tài sản bảo đảm
Tài sản thế chấp
Trung tâm quản lý thông tín tín dụng
Cán bộ quản lý khách hàng
Quản trị tín dụng
Công ty trách nhiệm hữu hạn mua bán nợ Việt
Nam
Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên
Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam

DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH
BẢNG
Bảng 2.1:

Số dư huy động vốn tại BIDV Hải Phòng giai đoạn 20011-2015
.........................................................Error: Reference source not found

Bảng 2.2:

Dư nợ tín dụng tại BIDV Hải Phòng từ 2011 đến 2015..............Error:
Reference source not found

Bảng 2.3:

Tỷ lệ nợ nhóm 2 và nợ xấu tại BIDV Hải Phòng giai đoạn 2011-2015
.........................................................Error: Reference source not found


Bảng 2.4:

Kết quả kinh doanh BIDV Hải Phòng từ năm 2011 đến 2015....Error:
Reference source not found

Bảng: 2.5

Kết quả cho vay DNNVV tại Chi nhánh từ năm 2011 đến 2015
.........................................................Error: Reference source not found

Bảng 2.6:

Doanh số cho vay và doanh số thu nợ......Error: Reference source not
found

Bảng 2.7:

Số lượng khách hàng DNNVV.......Error: Reference source not found

Bảng 2.8:

Tình hình nợ quá hạn của DNNVV.......Error: Reference source not
found

Bảng 2.9:

Cơ cấu dư nợ theo nhóm nợ DNNVV....Error: Reference source not
found

Bảng 2.10:

Lãi treo DNNVV tại BIDV Hải phòng 2011-2015....Error: Reference
source not found

Bảng 2.11:

Thu nhập từ nhóm khách hàng DNNVV..Error: Reference source not
found

BIỂU ĐỒ
Hµ Néi - 2016...................................................................................................1
LỜI CAM ĐOAN............................................................................................1
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................2
DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH.................................................................9
Hµ Néi - 2016...................................................................................................2
1.Tính cấp thiết của đề tài...............................................................................i
Trước khi đi vào phân tích thực trạng chất lượng tín dụng trong cho vay đối
với DNNVV tại Chi nhánh, luận văn giới thiệu về BIDV Hải Phòng thông

qua:

iv

Tiếp đến, chương 2 phân tích thực trạng chất lượng tín dụng trong cho vay
đối với khách hàng DNNVV tại BIDV Hải Phòng trong giai đoạn 20112015, bao gồm nội dung:

iv

Một là: Những quy định chung của BIDV về tín dụng đối với Doanh nghiệp nhỏ
và vừa.........................................................................................iv


Hai là: Thực trạng chất lượng tín dụng trong cho vay đối với khách hàng DNNVV
tại BIDV Hải phòng với nội dung..................................................v
Một là: Định hướng phát triển cho vay các Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại
BIDV Hải Phòng

viii

+ Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ.................................................................ix
+ Thành lập phòng chuyên trách cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa....................ix
+Tăng cường kiểm tra, kiểm soát (kiểm soát trước cho vay, kiểm soát trong khi
cho vay, kiểm soát sau cho vay: giám sát quá trình kiểm tra sau cho
vay như kiểm tra mục đích sử dụng vốn vay, các thông báo nợ, lãi,
điều chỉnh lãi suất định kỳ cho khoản vay...).................................ix
+ Áp dụng các biện pháp để xử lý nợ quá hạn, nợ xấu một cách hiệu quả............ix
+ Áp dụng một cách có hiệu quả chính sách tín dụng đã xây dựng đối với Doanh
nghiệp nhỏ và vừa.......................................................................ix
+ Thực hiện tốt các quy trình tín dụng đã được xây dựng và đổi mới theo tiêu

chuẩn quản lý chất lượng ISO 9001-2000 và mô hình tổ chức hoạt
động tín dụng tại chi nhánh.........................................................ix
+ Tổ chức tốt mạng lưới thu thập, xử lý thông tin và phân tích thông tin tín dụng
đồng thời thường xuyên đánh giá đo lường sự hìa lòng của khách
hàng ...........................................................................................ix
Ba là: Một số kiến nghị đối với Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển
Việt Nam và Ngân hàng Nhà nước

ix

KẾT LUẬN......................................................................................................x
Hµ Néi - 2016...................................................................................................2
MỞ ĐẦU..........................................................................................................1
CHƯƠNG 1......................................................................................................4
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG
TRONG CHO VAY ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA CỦA
NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI......................................................................4
1.1. Doanh nghiệp nhỏ và vừa và vai trò của nó đối với sự phát triển của


nền kinh tế

4

1.1.1. Khái niệm doanh nghiệp nhỏ và vừa...........................................................4
1.1.2. Đặc điểm Doanh nghiệp nhỏ và vừa............................................................5
1.2. Hoạt động tín dụng của Ngân hàng thương mại

8

1.2.1. Khái niệm tín dụng ngân hàng....................................................................9
1.2.3. Đặc điểm cho vay đối với DNNVV tại ngân hàng thương mại...................10
1.3. Chất lượng tín dụng trong cho vay đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa
của Ngân hàng thương mại

11

1.3.1. Khái niệm................................................................................................11
1.3.2. Các chỉ tiêu phản ánh chất lượng tín dụng trong cho vay đối với doanh
nghiệp nhỏ và vừa của ngân hàng thương mại.............................14
1.3.2.1. Chỉ tiêu định tính.........................................................14
1.3.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng trong cho vay đối với doanh
nghiệp nhỏ và vừa của ngân hàng thương mại.............................21
CHƯƠNG

2

THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG TRONG ............................28
CHO VAY ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA........................28
TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN ........................28
VIỆT NAM - CHI NHÁNH HẢI PHÒNG .................................................28
2.1. Giới thiệu về Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi
nhánh Hải Phòng (BIDV Hải Phòng)

28

2.1.1. Sơ lược quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng Đầu tư và Phát
triển Việt Nam – Chi nhánh Hải Phòng.......................................28
2.1.2. Kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển
Việt Nam - Chi nhánh Hải Phòng giai đoạn từ năm 2011 đến

31/12/2015..................................................................................29
2.2. Thực trạng chất lượng tín dụng trong cho vay đối với khách hàng
Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt
Nam - chi nhánh Hải Phòng

42


2.2.1. Những quy định chung của BIDV về tín dụng đối với Doanh nghiệp nhỏ và
vừa.............................................................................................42
Hiện nay, Chi nhánh đang áp dụng quy trình cấp tín dụng đối với
khách hàng doanh nghiệp nhỏ và vừa ban hành theo Quyết định số
4633/QĐ-QLTD ngày 30/06/2015 của BIDV về trình tự, thủ tục, thẩm
quyền cấp tín dụng đối với khách hàng (theo phụ lục số 01 đính kèm). . 48
2.2.2.Thực trạng chất lượng tín dụng trong cho vay đối với khách hàng Doanh
nghiệp nhỏ và vừa tại BIDV Hải phòng ......................................48
Nguồn: Báo cáo tổng kết giai đoạn 2011 – 2015 của BIDV. HP
...............................................................................................................55
2.3 Đánh giá các mặt còn tồn tại, hạn chế và các nguyên nhân của hạn chế
về chất lượng tín dụng trong cho vay đối với khách hàng DNNVV tại
BIDV Hải Phòng

70

2.3.1. Những tồn tại, hạn chế..............................................................................70
2.3.2. Nguyên nhân của hạn chế.........................................................................72
CHƯƠNG 3....................................................................................................81
GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG TRONG CHO
VAY ĐỐI VỚI KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI
NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM CHI

NHÁNH HẢI PHÒNG .................................................................................81
3.1. Định hướng phát triển cho vay các Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân
hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Hải Phòng

81

3.2. Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng trong cho vay đối với Doanh
nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam –
Chi nhánh Hải Phòng

82

3.2.1. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ.........................................................83
3.2.2.Thành lập phòng chuyên trách cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa..............84
3.2.3. Tăng cường kiểm tra, kiểm soát...............................................................84


+ Bên cạnh đó, chi nhánh cần xây dựng cơ chế, hệ thống kiểm
soát rủi ro: Xác định mức độ chấp nhận rủi ro gắn với chiến lược
kinh doanh và định hướng tín dụng của Chi nhánh đối với khách
hàng là DNNVV. Trong đó, định lượng mức độ rủi ro theo từng
ngành nghề để làm cơ sở đưa ra định hướng tín dụng trong từng thời
kỳ và cụ thể hoá phương pháp đánh giá rủi ro, xác định mức độ rủi ro
theo từng khách hàng, khoản vay để áp dụng chính sách khách hàng
và biện pháp ứng xử tín dụng phù hợp; .............................................85
+ Tăng cường năng lực (nhân lực, phần mềm, công cụ hỗ
trợ...), kiểm soát, giám sát tác nghiệp tín dụng toàn hệ thống (đặc
biệt là các giao dịch đáng ngờ, giao dịch có độ rủi ro cao...) thông
qua việc khai thác có hiệu quả phân hệ tín dụng, hệ thống SIBS và
các phần mềm hỗ trợ khác; Tăng cường công tác kiểm soát trong dây

chuyền tín dụng và kiểm tra, kiểm soát sau của Hội sở chính gắn với
chế tài, kỷ luật nghiêm khắc đối với các hành vi vi phạm trong hoạt
động tín dụng........................................................................................85
3.2.4. Áp dụng các biện pháp để xử lý nợ quá hạn, nợ xấu một cách hiệu quả......86
3.2.5. Áp dụng một cách có hiệu quả chính sách tín dụng đã xây dựng đối với
Doanh nghiệp nhỏ và vừa...........................................................88
3.2.6. Thực hiện tốt các quy trình tín dụng đã được xây dựng và đổi mới theo tiêu
chuẩn quản lý chất lượng ISO 9001-2000 và mô hình tổ chức hoạt
động tín dụng tại chi nhánh........................................................90
3.2.7. Tổ chức tốt mạng lưới thu thập, xử lý thông tin và phân tích thông tin tín
dụng đồng thời thường xuyên đánh giá đo lường sự hìa lòng của
khách hàng ................................................................................91
3.4. Một số kiến nghị đối với Ngân hàng Nhà nước và Ngân hàng TMCP
Đầu tư và Phát triển Việt Nam.

92

3.4.1. Kiến nghị với ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam................92


3.4.2. Kiến nghị đối với Ngân hàng nhà nước.....................................................95
KẾT LUẬN....................................................................................................98
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................105
1.Giáo trình Ngân hàng thương mại, NXB Đại học Kinh tế quốc dân, Hà
Nội 2007........................................................................................................105
2.Quản trị ngân hàng thương mại – Peter S.Rose – Nhà xuất bản Tài
chính.............................................................................................................105
3.Tạp chí Ngân hàng, Kinh tế phát triển, Thị trường tiền tệ các năm
2012, 2013,2014,2015...................................................................................105
4.Tạp chí của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam

2012,2013,2014,2015....................................................................................105
5.Luật các tổ chức tín dụng và Luật Ngân hàng Nhà nước.....................105
6.Quyết định số 1627/2001/QĐ-NHNN ngày 31/12/2001 của Thống đốc
Ngân hàng nhà nước Việt nam về việc “ban hành quy chế cho vay của tổ
chức tín dụng đối với khách hàng” và các văn bản sửa đổi bổ sung......105
7.Thông tư số 02/2013/TT-NHNN

ngày 21/01/2013 và Thông tư số

09/2014/TT-NHNN ngày 18/03/2014 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước
Việt Nam về sửa đổi bổ sung một số điều của Thông tư số 02/2013/TTNHNN ngày 21/01/2013 quy định về “phân loại tài sản có, mức trích,
phương pháp trích lập dự phòng rủi ro và và việc sử dụng dự phòng để
xử lý rủi ro trong hoạt động của tổ chức tín dụng, chi nhánh Ngân hàng
nước ngoài”..................................................................................................105
8.Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam: Quy định số
3999/QĐ-QLTD1 ngày 14/07/2009, Quyết định số 4633/QĐ-QLTD ngày
30/06/2015 của BIDV về trình tự, thủ tục, thẩm quyền cấp tín dụng đối
với khách hàng là doanh nghiệp................................................................105
9.Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (2008), Quyết định số
6366/QĐ-PTSP ngày 19/11/2008 của về việc ban hành chính sách khách
hàng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa......................................................105


10.Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam: Quy định 3979/QĐ-PC
ngày 13/07/2009 về giao dịch bảo đảm trong cho vay, Quy định số
8955,8956/QĐ-QLTD ngày 31/12/2014 cuả BIDV về giao dịch bảo đảm
và trình tự thủ tục thẩm quyền giao dịch bảo đảm; ...............................105
11. Phòng KHTH- BIDV Hải Phòng (2011-2015), Báo cáo kết quả hoạt
động kinh doanh..........................................................................................106
12. BIDV- CN Hải Phòng (2012), Đề án tái cấu trúc chi nhánh đã được

BIDV hội sở phê duyệt ...............................................................................106
13. Phòng KHDN1, KHDN2- BIDV Hải Phòng (năm 2011-2015), Báo cáo
tình hình hoạt động của các khách hàng có quan hệ tín dụng ..............106
14. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam- Chi nhánh TP Hải Phòng (2015),
báo cáo dư nợ, nguồn vốn các Ngân hàng trên địa bàn theo định kỳ.....106
Hình 2.1:

Cơ cấu tổ chức của BIDV Hải Phòng năm 2015.......Error: Reference
source not found


TRƯờNG ĐạI HọC KINH Tế QUốC DÂN
CHƯƠNG TRìNH thạc sĩ điều hành cao cấp executive mba



Vũ THị LAN ANH

NÂNG CAO CHấT LƯợNG TíN DụNG TRONG CHO VAY ĐốI VớI
KHáCH HàNG DOANH NGHIệP Nhỏ Và VừA TạI NGÂN HàNG
TMCP
ĐầU TƯ Và PHáT TRIểN VIệT NAM CHI NHáNH HảI PHòNG

Ngời hớng dẫn khoa học:

PG S.TS Bù I VĂN HƯNG


Hµ Néi - 2016

i

LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong những năm gần đây, các doanh nghiệp vừa và nhỏ ngày
càng đóng vai trò quan trọng trong tăng trưởng kinh tế và tạo công ăn việc
làm ở hầu hết các quốc gia trên thế giới, dù là nước công nghiệp phát triển
hay đang phát triển. Đặc biệt, đối với nền kinh tế Việt Nam, doanh nghiệp
vừa và nhỏ đã tỏ rõ vai trò của mình trong việc tạo công ăn việc làm cho một
bộ phận lớn lao động, từ đó góp phần vào quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh
tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Đồng thời với đó các doanh
nghiệp vừa và nhỏ cũng góp phần mạnh mẽ trong việc thúc đẩy sức cạnh
tranh giữa các thành phần kinh tế, nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực,
tham gia vào phân công lao động quốc tế phù hợp với các yêu cầu của thị
trường, làm cho nền kinh tế trở nên năng động hơn, hội nhập hơn.
Xác định được tầm quan trọng của doanh nghiệp vừa và nhỏ,
các ngân hàng thương mại hiện nay đều coi đây là phân khúc thị trường
đầy tiềm năng để phát triển. Tuy nhiên, phát triển cho vay cũng đồng nghĩa
với việc ngân hàng phải chấp một mức độ rủi ro cao hơn. Làm thế nào để
đáp ứng đầy đủ, kịp thời nhu cầu vốn cho các DNNVV, góp phần gia tăng
nguồn thu cho ngân hàng mà vẫn đảm bảo hiệu quả an toàn cho vay luôn là
bài toán khó được đặt ra.
Không nằm ngoài xu hướng chung đó, BIDV Hải Phòng đang từng
bước chuyển hướng sang phục vụ các đối tượng khách hàng là các doanh
nghiệp nhỏ và vừa, coi đây là mục tiêu mũi nhọn trong định hướng kinh
doanh giai đoạn hiện nay. Tuy nhiên, mặc dù số lượng và dư nợ cho vay
DNNVV có sự gia tăng đáng kể qua các năm nhưng chất lượng cho vay
còn bộc lộ nhiều hạn chế, nợ quá hạn, nợ xấu của nhóm DNNVV tăng liên
tục trong 5 năm trở lại đây. Điều này không những làm ảnh hưởng tới thu

ii
nhập và lợi nhuận của Ngân hàng mà còn tác động tới cả hình ảnh và uy tín
của ngân hàng trên thị trường.
Vì vậy, đề tài “Nâng cao chất lượng tín dụng trong cho vay đối với
khách hàng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát
triển Việt Nam - Chi nhánh Hải Phòng” được lựa chọn làm luận văn tốt nghiệp.
2. Mục tiêu nghiên cứu, đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên
cứu của luận văn.
2.1. Mục tiêu nghiên cứu:
- Hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ bản về chất lượng tín dụng
đối với DNNVV của ngân hàng thương mại làm cơ sở phân tích thực trạng.
- Phân tích, đánh giá thực trạng chất lượng tín dụng đối với DNNVV
tại Chi nhánh, tìm ra những mặt đạt được và mặt chưa đạt được để làm căn
cứ đề xuất giải pháp.
- Đề xuất hệ thống giải pháp, kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng tín
dụng đối với DNNVV tại Chi nhánh.
2.2. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu của luận văn
Đối tượng nghiên cứu của luận văn là chất lượng tín dụng đối với
DNNVV tại Ngân hàng thương mại
2.3. Phạm vi nghiên cứu của luận văn
- Phạm vi về nội dung: Nghiên cứu một số vấn đề cơ bản về chất
lượng tín dụng trong cho vay đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại ngân
hàng thương mại, trong phạm vi bài viết này, tác giả đi sâu phân tích các chỉ
tiêu đánh giá chất lượng tín dụng trên quan điểm ngân hàng.
- Phạm vi về thời gian: Luận văn sẽ phân tích đánh giá tình hình chất
lượng cho vay đối với DNNVV tại BIDV Hải phòng từ năm 2011 đến
31/12/2015.
- Phạm vi về không gian: Chất lượng tín dụng trong cho vay đối với

doanh nghiệp nhỏ và vừa tại BIDV Hải Phòng.


iii

3. Kết cấu của luận văn:
Ngoài Lời mở đầu và Kết luận, mục lục, danh mục những từ viết tắt
và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn gồm có 3 chương:
Chương 1: Những vấn đề lý luận cơ bản về chất lượng tín dụng trong
cho vay đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa của ngân hàng thương mại.
Trong chương này, tác giả trình bày cơ sở lý luận chung về doanh
nghiệp nhỏ và vừa và tín dụng ngân hàng, xác định đặc điểm và một số
hình thức của tín dụng ngân hàng đối với DNNVV và chất lượng tín dụng
trong cho vay đối với đối với DNNVV để từ đó xác định các chỉ tiêu đánh
giá chất lượng tín dụng trong cho vay đối với DNNVV, các nhân tố ảnh
hưởng đến chất lượng trong cho vay đối với DNNVV.
Luận văn đã đi vào nghiên cứu khái quát về DNNVV, chỉ ra những
đặc điểm của doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt nam.
Tiếp đến, luận văn tìm hiểu khái quát về hoạt động tín dụng của
Ngân hàng thương mại, xác định các hình thức tín dụng ngân hàng và đặc
điểm cho vay đối với DNNVV tại Ngân hàng thương mại.
Luận văn đi sâu vào nghiên cứu về chất lượng tín dụng trong cho
vay đối với DNNVV:
-

Khái niệm về chất lượng tín dụng
Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng tín dụng trong cho vay đối

với DNNVV, bao gồm:
+ Chỉ tiếu định đính

+ Chỉ tiêu định lượng
- Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng trong cho vay đối
với DNNVV.
Như vậy, chất lượng tín dụng DNVVN chịu tác động của rất nhiều


iv
nhân tố chủ quan và khách quan. Để đạt được hiệu quả cao trong hoạt động
tín dụng đóng góp vào sự ổn định và phát triển của ngân hàng, cũng như
phát triển các DNVVN, từ đó tạo sự phát triển chung cho nền kinh tế, các
nhà quản lý cần phải nắm vững các nhân tố ảnh hưởng tới nó để từ đó tìm
ra các biện pháp hợp lý khai thác hiệu quả các nhân tố tích cực và hạn chế
các tác động tiêu cực mà nó đem lại.
Thông qua các lý luận cơ bản về doanh nghiệp vừa và nhỏ, về tín
dụng, vai trò của tín dụng với nền kinh tế, chúng ta tìm hiểu bản chất của
chất lượng tín dụng đối với DNVVN, các nhân tố ảnh hưởng đến chất
lượng tín dụng đối với DNVVN, các đại lượng đo lường chất lượng tín
dụng. Đó là những lý luận cơ bản làm nền tảng cho nhận thức để chúng ta
phân tích thực trạng chất lượng tín dụng tại BIDV Hải Phòng đối với
DNVVN trong chương 2.
Chương 2: Thực trạng chất lượng tín dụng trong cho vay đối với
DNNVV tại Chi nhánh.
Trước khi đi vào phân tích thực trạng chất lượng tín dụng trong cho vay đối với
DNNVV tại Chi nhánh, luận văn giới thiệu về BIDV Hải Phòng thông qua:
- Sơ lược quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng Đầu tư và
Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Hải Phòng.
- Đánh giá kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và
Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hải Phòng giai đoạn từ năm 2011 đến
31/12/2015 thông qua các chỉ tiêu chính như: Huy động vốn; Hoạt động cho vay;
Hoạt động dịch vụ; Kết quả kinh doanh và kết quả cho vay đối với DNNVV.

Tiếp đến, chương 2 phân tích thực trạng chất lượng tín dụng trong cho
vay đối với khách hàng DNNVV tại BIDV Hải Phòng trong giai đoạn 20112015, bao gồm nội dung:
Một là: Những quy định chung của BIDV về tín dụng đối với Doanh


v
nghiệp nhỏ và vừa
Hai là: Thực trạng chất lượng tín dụng trong cho vay đối với khách
hàng DNNVV tại BIDV Hải phòng với nội dung
+ Đặc điểm của khách hàng DNNVV tại BIDV Hải Phòng
+Thực trạng chất lượng tín dụng trong cho vay đối với khách hàng
DNNVV tại BIDV Hải Phòng bao gồm các chỉ tiêu:
♣ Chất lượng tín dụng được phản ánh qua các chỉ tiêu định lượng:
-

Các chỉ tiêu phản ánh quy mô tín dụng đối với doanh nghiệp

nhỏ và vừa: Doanh số cho vay, doanh số thu nợ, dư nợ và số lượng khách
hàng của DNNVV tại chi nhánh
-

Các chỉ tiêu phản ánh độ an toàn như: Chỉ tiêu nợ quá hạn, tỷ

lệ nợ xấu, chỉ tiêu lãi treo của DNNVV
-

Các chỉ tiêu phản ánh mức độ sinh lời

♣ Chất lượng tín dụng được phản ánh qua các chỉ tiêu định tính:
-

Sự tuân thủ quy trình cho vay cũng như chính sách cấp tín

dụng với khách hàng
-

Mức độ thỏa mãn của khách hàng DNNVV khi vay vốn tại

BIDV Hải Phòng.
Trên cơ sở phân tích đánh giá những kết quả đã đạt được thông qua
nhận định ở các mặt chỉ tiêu phản ánh chất lượng trong hoạt động cho vay,
luận văn đưa ra những tồn tại hạn chế trong cho vay DNNVV tại chi nhánh
như sau:
Một là; số lượng khách hàng là DNNVV có quan hệ tín dụng với chi
nhánh chưa nhiều và chưa thực sự tương xứng với tiềm năng hiện có
Hai là; cho vay DNNVV vẫn còn tiềm ẩn nhiểu rủi ro
Ba là; nợ quá hạn, nợ xấu của DNNVV có chiều hướng gia tăng


vi
Bốn là; lãi treo của DNNVV có chiều hướng gia tăng
Năm là; chi phí vay vốn của đối tượng khách hàng DNNVV vẫn ở
mức tương đối cao.
Trên cơ sở tìm ra các tồn tại và hạn chế trong cho vay đối với
DNNVV, luận văn nêu ra những nguyên nhân làm giảm chất lượng tín dụng
trong cho vay đối với DNNVV tại BIDV Hải Phòng, bao gồm
+ Những nguyên nhân chủ quan
Thứ nhất; cán bộ quản lý khách hàng còn thiếu kinh nghiệm, khả năng
phân tích đánh giá hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp còn hạn chế.
Thứ hai; cơ cấu tổ chức nhân sự và phân công nhiệm vụ chưa hợp lý.

Thứ ba; công tác thông tin tín dụng chưa được quan tâm đúng mức.
Thứ tư; hệ thống kiểm tra, kiểm sát, quản lý rủi ro hoạt động tín dụng
chưa thực sự phát huy hiệu quả.
Thứ năm; chưa chủ động trong việc ngăn ngừa các khoản nợ trong
hạn hoặc nợ cần chú ý có khả năng chuyển thành nợ quá hạn cũng như xử
lý các khoản nợ quá hạn trong thời hạn hợp lý để có thể tránh nợ quá hạn
tăng cao.
Thứ sáu; công tác xử lý nợ: thực tế hiện nay công tác xử lý nợ xấu của
chi nhánh còn nhiều hạn chế, cán bộ quản lý khách hàng chưa thực sự chủ
động, đôi khi còn có tư tưởng phó mặc, ỉ lại, không tạo áp lực đối với khách
hàng để thu hồi nợ cũng như đánh giá thực trạng các khoản nợ để từ đó có biện
pháp ứng xử phù hợp.
Bên cạnh nguyên nhân khách quan còn có nguyên nhân chủ quan như

 Nguyên nhân từ phía Doanh nghiệp nhỏ và vừa
+ Khả năng tài chính còn hạn chế
+ Tâm lý của các DN khi vay vốn còn e dè;
+ Đa phần các doanh nghiệp nhỏ và vừa đều có tài sản bảo đảm có giá
trị không lớn
+ Trình độ cán bộ quản lý và lãnh đạo của các doanh nghiệp nhỏ và
+ Phần lớn các doanh nghiệp nhỏ và vừa chưa coi trọng đúng mức sổ