Tài liệu slide kinh tế vĩ mô (7)
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (697.56 KB, 9 trang )
XÁC
NH TH T NGHI P
• Các lo i th t nghi p
Th t nghi p và T l
Th t nghi p T nhiên
28
• V n
• V n
th t nghi p luôn
c chia làm hai lo i.
dài h n và v n ng n h n:
• T l th t nghi p t nhiên
• T l th t nghi p chu k
Bài gi ng c a TS Ph m Th Anh
Copyright © 2004 South-Western
XÁC
Copyright © 2004 South-Western
NH TH T NGHI P
• T l Th t nghi p T nhiên
XÁC
NH TH T NGHI P
• Th t nghi p Chu k
• T l th t nghi p t nhiên luôn t n t i th m chí
trong dài h n.
• Nó là l ng th t nghi p mà n n kinh t thông
th ng có.
• Th t nghi p chu k ph n ánh nh ng bi n ng t
n m này qua n m khác c a th t nghi p quanh t l
t nhiên c a nó.
• Nó liên quan n nh ng bi n ng trong ng n h n
c a chu k kinh doanh.
Copyright © 2004 South-Western
XÁC
NH TH T NGHI P
Copyright © 2004 South-Western
Th t nghi p
c ol
• Th t nghi p
c ol
Lao ng (BLS).
• Mô t Th t nghi p
• Ba câu h i c b n:
• Chính ph có th o l ng t l th t nghi p c a n n kinh
t nh th nào?
• Có nh ng v n nào n y sinh khi nhìn vào s li u th t
nghi p?
• Ng i th t nghi p thông th ng không tìm
c vi c
làm trong bao lâu?
Copyright © 2004 South-Western
ng th nào?
ng b i C c Th ng kê
• Hàng tháng h i u tra ng u nhiên 60.000 h gia
ình.
• Cu c i u tra này
c g i là i u tra Dân s Hi n
t i.
Copyright © 2004 South-Western
1
Th t nghi p
c ol
ng th nào?
• D a trên nh ng câu tr l i
h i, BLS phân lo i m i ng
m t trong ba lo i sau:
• Có vi c
• Th t nghi p
• Không n!m trong l c l
i v i các phi u
i tr ng thành vào
ng lao
Th t nghi p
c ol
• BLS coi m t cá nhân là ng i tr ng thành n u
anh ta ho"c cô ta l n h n 16 tu#i.
ng
Copyright © 2004 South-Western
Th t nghi p
c ol
ng th nào?
• M t cá nhân
c coi là có vi c n u anh ta
ho"c cô ta dành ph$n l n tu$n tr c ó th c
hi n m t công vi c
c tr l ng.
Copyright © 2004 South-Western
Th t nghi p
c ol
c ol
ng th nào?
• M t cá nhân không thu c c hai lo i trên, ví d
nh sinh viên dài h n, ng i n i tr , ho"c
ng i v h u, không n!m trong l c l ng lao
ng.
Copyright © 2004 South-Western
ng th nào?
• M t cá nhân
c coi là th t nghi p n u anh ta
ho"c cô ta b% t m th i cho ngh& vi c, ang tìm
vi c, ho"c ang i ngày b t $u m t công vi c
m i.
Copyright © 2004 South-Western
Th t nghi p
ng th nào?
Copyright © 2004 South-Western
Th t nghi p
• L cl
ng Lao
c ol
ng th nào?
ng
• L c l ng lao ng là t#ng s lao ng, bao g m c
có vi c và th t nghi p.
• BLS %nh ngh'a l c l ng lao ng là t#ng s ng i
có vi c và th t nghi p.
Copyright © 2004 South-Western
2
Hình 1 Phân tách T ng Dân s trong n m 2001
Th t nghi p
c ol
ng th nào?
• T l th t nghi p
c tính là ph$n tr m c a l c
l ng lao ng không có vi c làm.
Có vi c
(135,1 tri u)
L c l ng lao
(141,8 tri u)
ng
Dân s
Tr ng thành
(211,9 tri u)
Ty le that nghiep=
Th t nghi p (6,7 tri u)
So nguoi that nghiep
× 100
Luc luong lao dong
Không n m trong
l c l ng lao ng
(70,1 tri u)
Copyright © 2004 South-Western
Copyright©2003 Southwestern/Thomson Learning
Th t nghi p
c ol
B ng 1 Th tr ng lao ng theo các nhóm
nhân ch ng khác nhau
ng th nào?
• T l tham gia vào l c l ng lao ng là ph$n
tr m dân s tr ng thành tham gia vào l c
l ng lao ng.
Ty le tham gia va luc luong lao dong
=
Luc luong lao dong
×100
Dan so truong thanh
Copyright © 2004 South-Western
Copyright©2004 South-Western
Hình 3 T l Tham gia vào L c l ng Lao
c a Nam và N t 1950
Hình 2 T l Th t nghi p t 1960
ng
T l tham gia
vào l c l ng
lao
ng (%)
%l c
l ng
lao ng
10
100
T l th t nghi p
Nam
80
8
60
6
T l Th t nghi p T nhiên
4
40
N
2
20
0
1960
1965
1970
1975
1980
1985
1990
1995
2000
2005
0
Copyright©2003 Southwestern/Thomson Learning
1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000
Copyright©2003 Southwestern/Thomson Learning
3
T l Th t nghi p có
mong mu n không?
ol
ng cái chúng ta
• R t khó phân bi t m t ng i th t nghi p và m t
ng i không n!m trong l c l ng lao ng.
• Nh ng lao ng n n chí, nh ng ng i mu n
làm vi c nh ng t b tìm vi c sau khi tìm ki m
không thành công, không
c ph n ánh trong
s li u v th t nghi p.
• Nh ng ng i khác có th khai r!ng h th t
nghi p nh n h tr tài chính, m"c dù h
không tìm vi c.
Nh ng ng i th t nghi p không tìm
vi c trong bao lâu?
• H$u h t th i gian th t nghi p là ng n.
• H$u h t th t nghi p quan sát
c t i m i th i
i m u mang tính dài h n.
• H$u h t các v n th t nghi p c a n n kinh t
là do nh ng lao ng m i không có vi c làm
trong m t kho ng th i gian dài.
Copyright © 2004 South-Western
T i sao l i luôn có m t s ng
i th t nghi p?
• Trên m t th% tr ng lao ng lý t ng, ti n
l ng s( i u ch&nh cân b!ng cung và c$u
lao ng, m b o m i lao ng u
c s)
d ng.
Copyright © 2004 South-Western
T i sao l i luôn có m t s ng
Copyright © 2004 South-Western
TÌM VI C
i th t nghi p?
• Th t nghi p c c u là th t nghi p do s l ng
vi c làm trên m t s th% tr ng lao ng không
cho m i cá nhân mu n có nó.
Copyright © 2004 South-Western
i th t nghi p?
• Th t nghi p t m th i ph n ánh th t nghi p do
ng i lao ng c$n có th i gian tìm
c
vi c. Nói cách khác, nh ng ng i lao ng c$n
có th i gian tìm ki m nh ng công vi c phù
h p nh t v i s thích và k* n ng c a h .
Copyright © 2004 South-Western
T i sao l i luôn có m t s ng
c
• Tìm vi c
• quá trình trong ó ng i lao ng tìm nh ng công
vi c phù h p v i s thích và k* n ng c a h .
• xu t hi n do các cá nhân có k* n ng c$n có th i
gian tìm
c nh ng công vi c phù h p.
Copyright © 2004 South-Western
4
T i sao M t s Th t nghi p T m th i là
không th tránh kh i
TÌM VI C
• Lo i th t nghi p này khác v i các lo i th t
nghi p khác.
• Nó không ph i là do ti n l ng cao h n m+c ti n
l ng cân b!ng.
• Nó là do ng i lao ng c$n có th i gian tìm
c công vi c “phù h p”.
Copyright © 2004 South-Western
• Nh ng ng i th t nghi p ang tìm vi c là
không th tránh kh i do n n kinh t luôn luôn
thay #i.
• Nh ng thay #i v thành ph$n c a c$u gi a các
ngành ho"c khu v c
c g i là s d%ch chuy n
khu v c.
• Ng i lao ng c$n có th i gian tìm ki m công
vi c nh ng khu v c m i.
Copyright © 2004 South-Western
Chính sách Công c ng và Quá trình Tìm vi c
Chính sách Công c ng và Quá trình Tìm vi c
• Các ch ng trình c a chính ph có th làm thay
#i th i gian tìm
c vi c làm m i c a ng i
lao ng.
• Nh ng ch ng trình này bao g m:
• Các t# ch+c vi c làm v n hành b i chính ph
cung c p thông tin v vi c làm ng i lao
ng tìm
c vi c nhanh chóng h n.
• Các t# ch+c vi c làm v n hành b i chính ph
• Các ch ng trình ào t o công c ng
• B o hi m th t nghi p
Copyright © 2004 South-Western
Copyright © 2004 South-Western
Chính sách Công c ng và Quá trình Tìm vi c
Chính sách Công c ng và Quá trình Tìm vi c
• Các ch ng trình ào t o công c ng nh!m gi m
quá trình chuy n #i t nh ng ngành suy thoái
sang nh ng ngành phát tri n và giúp cho nh ng
nhóm y u th thoát kh i ói nghèo.
• B o hi m th t nghi p là m t ch ng trình c a
chính ph b o v m t ph$n thu nh p c a ng i
lao ng khi h b% th t nghi p.
Copyright © 2004 South-Western
• Giúp ng i lao ng ph$n nào tránh
c m t vi c.
• Chi tr ph$n nào ti n l ng cho ng i lao ng b%
sa th i trong m t kho ng th i gian gi i h n.
Copyright © 2004 South-Western
5
Chính sách Công c ng và Quá trình Tìm vi c
Chính sách Công c ng và Quá trình Tìm vi c
• B o hi m th t nghi p làm t ng s ng i th t
nghi p tìm vi c.
• Nó làm gi m n l c tìm vi c c a ng i th t
nghi p.
• Nó có th làm t ng c h i tìm
c vi c làm
phù h p c a ng i lao ng.
• Th t nghi p c c u x y ra khi l ng cung lao
ng v t quá l ng c$u lao ng.
• Th t nghi p c c u thông th ng
c dùng
gi i thích cho th t nghi p có th i gian dài h n.
Copyright © 2004 South-Western
Chính sách Công c ng và Quá trình Tìm vi c
• T i sao l i có Th t nghi p C c u?
Copyright © 2004 South-Western
LU T V TI N L
• Khi ti n l ng t i thi u
c n %nh cao h n
m+c cân b!ng cung c$u thì nó t o ra th t
nghi p.
• Lu t v ti n l ng t i thi u
• Công oàn
• Ti n l ng hi u qu
Copyright © 2004 South-Western
Hình 4 Th t nghi p do ti!n l "ng cao h"n
m#c cân b ng
ng =
Cung
lao ng
Ti!n l "ng
t i thi u
WE
C%u
lao ng
0
LD
LE
LS
L
Copyright © 2004 South-Western
CÔNG
Ti n
l ng
Th$ng d lao
Th t nghi p
NG T I THI U
ng lao
ng
Copyright©2003 Southwestern/Thomson Learning
OÀN VÀ ÀM PHÁN T P TH
• Công oàn là m t hi p h i ng i lao ng àm
phán v i gi i ch v ti n l ng và các i u ki n
làm vi c.
• Trong nh ng n m 1940 và 1950, khi công oàn
th i k &nh cao, kho ng 1/3 l c l ng lao
ng M' n!m trong các t# ch+c công oàn.
• Công oàn là m t t# ch+c c quy n (cartel)
i n hình c g ng s) d ng s+c m nh th% tr ng
c a nó.
Copyright © 2004 South-Western
6
CÔNG
OÀN VÀ ÀM PHÁN T P TH
• Ti n trình mà công oàn và các doanh nghi p
tho thu n v các i u kho n vi c làm
cg i
là àm phán t p th .
CÔNG
• Bãi công s(
c t# ch+c n u công oàn và
doanh nghi p không th tho thu n
cv i
nhau.
• Bãi công ph n ánh tình tr ng công oàn t# ch+c
rút lao ng kh i doanh nghi p.
Copyright © 2004 South-Western
CÔNG
OÀN VÀ ÀM PHÁN T P TH
• Bãi công mang l i l i ích cho m t s lao ng
và gây thi t l i cho m t s lao ng khác.
• Nh ng lao ng thu c công oàn (ng i trong
cu c) có l i t vi c àm phán t p th , trong khi
nh ng lao ng không thu c công oàn (ng i
ngoài cu c) l i ch%u m t s chi phí.
Copyright © 2004 South-Western
OÀN VÀ ÀM PHÁN T P TH
Copyright © 2004 South-Western
CÔNG
OÀN VÀ ÀM PHÁN T P TH
• B!ng cách ho t ng nh cartel v i kh n ng
bãi công ho"c n u không gây chi phí cao i
v i gi i ch , các công oàn luôn t
c ti n
l ng cao h n m+c cân b!ng cho các thành
viên c a h .
• Các lao ng thu c công oàn có ti n l ng cao
h n kho ng t 10 n 20% so v i các lao ng
không thu c công oàn.
Copyright © 2004 South-Western
Công oàn là t t hay x u cho n!n kinh t ?
Công oàn là t t hay x u cho n!n kinh t ?
• Nh ng ng i phê phán l p lu n r!ng các t#
ch+c công oàn gây ra s phân b# lao ng
thi u hi u qu và thi u công b!ng.
• Nh ng ng i ng h công oàn cho r!ng công
oàn là thu c gi i c$n thi t i v i s+c m nh th%
tr ng c a các doanh nghi p thuê lao ng.
• H cho r!ng công oàn là quan tr ng giúp cho
các doanh nghi p ph n +ng m t cách hi u qu
h n i v i các m i quan tâm c a ng i lao
ng.
• Ti n l ng cao h n m+c c nh tranh làm gi m l ng
c$u lao ng và gây ra th t nghi p.
• M t s lao ng
c l i v i chi phí c a các lao
ng khác.
Copyright © 2004 South-Western
Copyright © 2004 South-Western
7
LÝ THUY&T V TI N L
NG HI U QU'
• Ti n l ng hi u qu các doanh nghi p tr cao
h n m+c ti n l ng cân b!ng nh!m t ng n ng
su t c a ng i lao ng.
• Lý thuy t v ti n l ng hi u qu cho r!ng các
doanh nghi p ho t ng m t cách hi u qu h n
n u ti n l ng cao h n m+c cân b!ng.
LÝ THUY&T V TI N L
NG HI U QU'
• M t doanh nghi p có th thích tr ti n l ng
cao h n m+c cân b!ng vì nh ng lý do sau:
• S+c kho, c a ng i lao ng: Nh ng lao ng
c
tr l ng cao h n có kh-u ph$n n t t h n và do
v y có n ng su t cao h n.
• Thay #i công vi c c a ng i lao ng: Lao ng
c tr l ng cao h n s( gi m mong mu n tìm
công vi c khác.
Copyright © 2004 South-Western
LÝ THUY&T V TI N L
NG HI U QU'
• M t doanh nghi p có th thích tr ti n l ng
cao h n m+c cân b!ng vì nh ng lý do sau :
• N l c c a ng i lao ng: Ti n l ng cao h n s(
thúc -y ng i lao ng c g ng h n.
• Ch t l ng lao ng: Ti n l ng cao h n thu hút
nh ng lao ng có ch t l ng cao h n.
Copyright © 2004 South-Western
Tóm t(t ch "ng
• T l th t nghi p là ph$n tr m nh ng ng i
mu n làm vi c nh ng không có vi c làm.
• C c Th ng kê Lao ng tính toán s li u này
hàng tháng.
• T l th t nghi p là m t th c o không hoàn
h o v tình tr ng không có vi c làm.
Copyright © 2004 South-Western
Tóm t(t ch "ng
Copyright © 2004 South-Western
Tóm t(t ch "ng
• . n n kinh t M', h$u h t m i ng i th t
nghi p u tìm
c vi c làm sau m t kho ng
th i gian ng n.
• H$u h t th t nghi p quan sát
c t i m i th i
i m là do m t s ng i th t nghi p trong
nh ng kho ng th i gian dài.
Copyright © 2004 South-Western
• M t lý do gây th t nghi p là ng i lao ng c$n
có th i gian tìm
c nh ng công vi c phù h p
nh t v i s thích và k* n ng c a h .
• M t lý do th+ hai t i sao n n kinh t c a chúng
ta luôn có m t s ng i th t nghi p là do lu t
v ti n l ng t i thi u.
• Lu t v ti n l ng t i thi u làm t ng l ng
cung lao ng và làm gi m l ng c$u lao ng.
Copyright © 2004 South-Western
8
Tóm t(t ch "ng
• M t lý do th+ ba gây th t nghi p ó là do s+c
m nh th% tr ng c a các t# ch+c công oàn.
• M t lý do th+ t gây th t nghi p
c a ra
b i lý thuy t v ti n l ng hi u qu .
• Ti n l ng cao h n có th c i thi n s+c kho,
c a ng i lao ng, gi m s thay #i công vi c
c a ng i lao ng, t ng n l c c a ng i lao
ng, và làm t ng ch t l ng ng i lao ng.
Copyright © 2004 South-Western
9
