Tài liệu slide kinh tế vĩ mô (12)

Th t nghi p và L m phát

S

35

ánh
i Trong Ng n H n Gi a
L m Phát và Th t Nghi p
Bài gi ng c a TS. Ph m Th Anh


• Th t nghi p t nhiên ph thu c vào nhi u c
tính c a th tr ng lao ng.
• Ví d : lu t ti n l ng t i thi u, s c m nh th
tr ng c a công oàn, vai trò c a ti n l ng
hi u qu , và tính hi u qu c a quá trình tìm
vi c.
• T l l m phát ph thu c ch y u vào t ng
tr ng cung ti n, ki m soát b i ngân hàng trung
ng.

Copyright © 2004 South-Western

Copyright © 2004 South-Western

Th t nghi p và L m phát
• Xã h i ph i i m t v i s ánh i trong ng n
h n gi a th t nghi p và l m phát.
• N u các nhà ho ch nh chính sách m r ng
t ng c u, h có th làm gi m th t nghi p, tuy

nhiên cái giá ph i tr là l m phát cao h n.
• N u th t ch t t ng c u, h có th làm gi m l m
phát, nh ng cái giá ph i tr là th t nghi p t m
th i cao h n.

NG PHILLIPS
•

ng Phillips minh ho m i quan h trong
ng n h n gi a l m phát và th t nghi p.

Copyright © 2004 South-Western

Figure 1

NG PHILLIPS

Copyright © 2004 South-Western

T ng C u, T ng Cung, và
•

L m phát
(% n m)

B

6

ng Phillips

ng Phillips cho th y các cách k t h p trong
ng n h n gi a th t nghi p và l m phát, xu t
hi n do t ng c u thay i làm n n kinh t
chuy n d ch d c theo
ng t ng cung ng n
h n.

A

2

ng Phillips
0

4

7

T l th t nghi p
(% n m)
Copyright © 2004 South-Western

Copyright © 2004 South-Western

1


T ng C u, T ng Cung, và

Hình 2
ng Phillips có liên quan gì
C u và T ng Cung

ng Phillips

• T ng c u v hàng hoá và d ch v càng l n thì
s n l ng c a n n kinh t càng l n, và m c giá
càng cao.
• S n l ng càng l n thì th t nghi p càng nh .

(a) Mô hình T ng C u và T ng Cung
M c
giá

(b)

ng Phillips

L m phát
(% n m)

AS ng n h n

B

6

B

106

n T ng

A

102

AD2

0

A

2

AD1

ng Phillips
S nl

7,500 8,000
(U là 7%) (U là 4%)

ng

Th t nghi p
4
7
(Y là 8000) (Y là 7500) (% n m)

0

Copyright © 2004 South-Western

Copyright © 2004 South-Western

S D CH CHUY N C A
NG
PHILLIPS: VAI TRÒ C A KÌ V NG
•

ng Phillips có v! nh cho các nhà ho ch
nh chính sách m t danh sách các k t c c l m
phát và th t nghi p có th x y ra.

ng Phillips trong dài h n
• Trong nh ng n m 1960s, Friedman và Phelps
k t lu n r"ng l m phát và th t nghi p là không
có liên quan trong dài h n.
• K t qu là,
ng Phillips dài h n th#ng ng t i
m c th t nghi p t nhiên.
• Chính sách ti n t có th có hi u qu trong ng n h n
nh ng không hi u qu trong dài h n.

Copyright © 2004 South-Western

Hình 3

1.

Hình 4
ng Phillips có liên quan gì
C u và T ng Cung

ng Phillips dài h n

L m phát
(%)

Khi
LP cao
t ng t c
t ng tr ng
cung ti!n, t
l l m phát
t ng…
LP th p

Copyright © 2004 South-Western

ng Phillips
dài h n

(a) Mô hình T ng C u và T ng Cung
M c giá

B
P2

2. . . . làm
t ng
m c giá . . . P

A

2. . . . Tuy nhiên th t nghi p
v n m c t nhiên
trong dài h n

(b)
T l
l m phát

T ng cung dài h n

B

n T ng

ng Phillips
ng Phillips dài h n

3. . . . Và làm
t ng t l
l m phát . . .

1. S gia t ng
cung ti!n làm
t ng t ng c u…

B

A

A

AD2
AD1

0

M c s n l "ng
t nhiên

S nl

ng

0

T l th t nghi p
t nhiên

T l th t nghi p

4. . . .tuy nhiên s n l "ng và th t nghi p
v n m c t nhiên

0

T l th t nghi p
t nhiên

Th t nghi p (%)

Copyright © 2004 South-Western

Copyright © 2004 South-Western

2


Kì v#ng và

ng Phillips ng n h n

Kì v#ng và

• L m phát kì v ng o l ng m c
thay i
c a m c giá chung mà m i ng i d ki n.

ng Phillips ng n h n

• Trong dài h n, l m phát kì v ng i u ch nh theo
nh ng thay i c a l m phát th c t .
• Kh n ng c a$%&'($trong vi c t o ra l m phát
kì v ng ch t)n t i trong ng n h n.
• M t khi m i ng i d oán

c l m phát, cách
duy nh t
a th t nghi p xu ng d i m c t
nhiên là l m phát th c t t ng lên trên t* l d
oán.

Copyright © 2004 South-Western

Kì v#ng và

Copyright © 2004 South-Western

Hình 5 L m phát kì v#ng làm d$ch chuy%n
Phillips ng n h n th nào

ng Phillips ng n h n

ng

2. . . . tuy nhiên trong dài h n,
l m phát kì v#ng t ng, và

T l Th t nghi p =

T l
l m phát

Lam phat Lam phat
Ti le that nghiep tu nhien - a
−

thuc te
ki vong

• Ph ng trình này cho th y m i liên h gi a t l
th t nghi p v i t l th t nghi p t nhiên, l m
phát th c t , và l m phát kì v ng.

ng Phillips ng n h n d$ch ph i.
ng Phillips dài h n

C

B

ng Phillips ng n h n v&i
l m phát kì v#ng cao
A
1. Chính sách m r ng làm
di chuy%n n!n kinh t d#c theo
ng Phillips ng n h n . . .
0

Copyright © 2004 South-Western

ng Phillips ng n h n v&i
l m phát kì v#ng th p

T l th t nghi p
t nhiên

T l th t nghi p
Copyright © 2004 South-Western

Th c nghi m gi thuy t v! t l t nhiên

Th c nghi m gi thuy t v! t l t nhiên

• Quan i m cho r"ng th t nghi p cu i cùng s+
tr v m c t nhiên c a nó, b t k t l l m phát
là bao nhiêu,
c g i là gi thuy t v t l t
nhiên.
• Nh ng quan sát trong l ch s, ng h gi thuy t
này.

• Khái ni m v m t
ng Phillips n nh ã
v- vào nh ng n m u ’70s.
• Trong th p k 70 và 80, n n kinh t tr i qua m t
th i kì l m phát cao và th t nghi p cao )ng
th i.

Copyright © 2004 South-Western

Copyright © 2004 South-Western

3


Hình 6

Hình 7 S g p gãy c a

ng Phillips trong nh'ng n m 1960s

T l l m phát
(% n m)

T l l m phát
(% n m)

10

10

8

8

6

6

ng Phillips

1973
1971

4

4
1967

2

0

1969
1968

1968
1966

1965
1964

1

2

3

4

5

1970

1967
1962

2

7

8

9

10 T l th t nghi p (%)

1966

1962
1965
1964
1963

1961

1963

6

1972

0

1

2

3

4

5

6

1961

7

8

9

10 T l th t nghi p (%)

Copyright © 2004 South-Western

Copyright © 2004 South-Western

D CH CHUY N
NG PHILLIPS:
VAI TRÒ C A CÁC CÚ S(C CUNG

D CH CHUY N
NG PHILLIPS:

VAI TRÒ C A CÁC CÚ S(C CUNG

• Các s ki n trong quá kh cho th y r"ng
ng
Phillips ng n h n có th d ch chuy n do s thay
i c a kì v ng.

•

ng Phillips ng n h n c.ng d ch chuy n do
các cú s c t ng cung.
• Nh ng thay i b t l i c a t ng cung có th làm t)i
t thêm s ánh i trong ng n h n gi a th t nghi p
và l m phát.
• M t cú s c cung b t l i làm cho các nhà ho ch nh
chính sách ph i i m t v i s ánh i kém mong
mu n gi a l m phát và th t nghi p.

Copyright © 2004 South-Western

Copyright © 2004 South-Western

Hình 8 Cú s c cung b t l"i và T ng cung

D CH CHUY N
NG PHILLIPS:
VAI TRÒ C A CÁC CÚ S(C CUNG
• Cú s c cung là m t s ki n tr c ti p làm thay
i chi phí c a doanh nghi p, và cu i cùng là
làm thay i giá c doanh nghi p thi t l p.

• i u này làm d ch chuy n
ng t ng cung c a
n n kinh t . . .
• . . . và cu i cùng là d ch chuy n
ng Phillips.

(a) Mô hình T ng C u và T ng Cung
P

(b)

ng Phillips

T l
l m phát

AS2

4. . . . các nhà ho ch $nh
chính sách i m)t v&i
s
ánh i kém mong
mu n h*n.
B

AS1

3. . . . và
t ng giá

P2

B
A

P

1. S d$ch chuy%n
b t l"i c a
t ng cung . . .

A

...

PC2

AD
0

Y2

Y

PC1
S nl

ng

0

T l th t nghi p

2. . . . làm gi m s n l "ng

Copyright © 2004 South-Western

Copyright © 2004 South-Western

4


D CH CHUY N
NG PHILLIPS:
VAI TRÒ C A CÁC CÚ S(C CUNG
• Trong nh ng n m 1970s, các nhà ho ch nh
chính sách ph i i m t v i hai s l a ch n khi
OPEC c t gi m s n l ng và t ng giá d u.

Hình 9 Các cú s c cung nh'ng n m 1970s
T l l m phát
(% n m)

10
1980
1974

8

• Chi n u v i th t nghi p b"ng cách m r ng t ng

c u và gia t ng l m phát.
• Chi n u v i l m phát b"ng cách th t ch t t ng c u
và gây ra th t nghi p cao.

1981

1975

1979
1978

6

1977

1973

4

1976

1972

2

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10 T l th t nghi p (%)

Copyright © 2004 South-Western

CHI PHÍ C+T GI,M L-M PHÁT
•

gi m l m phát, NHT( ph i theo u i chính
sách th t ch t ti n t .
• Khi$%&'($gi m t c
t ng cung ti n, i u ó
s+ thu h/p t ng c u.
• i u này làm gi m l ng hàng hoá và d ch v
s n xu t ra c a các doanh nghi p.
• Và làm t ng th t nghi p.

Copyright © 2004 South-Western

Hình 10 Chính sách Ti!n t gi m L m phát trong
Ng n và Dài h n
T l
l m phát

CHI PHÍ C A VI.C GI,M L-M PHÁT
•

gi m l m phát, n n kinh t ph i tr i qua m t
th i kì th t nghi p cao và s n l ng th p.
• Khi NHT( chi n u v i l m phát, n n kinh t $
tr t d c xu ng
ng Phillips ng n h n.
• N n kinh t có$
c m c l m phát th p nh ng cái
giá ph i tr là th t nghi p cao h n.

Copyright © 2004 South-Western

1. Chính sách th t ch)t d$ch chuy%n
n!n kinh t d#c xu ng d &i
ng Phillips ng n h n

A
ng Phillips ng n h n v&i
l m phát kì v#ng cao
C

B
ng Phillips ng n h n v&i
l m phát kì v#ng th p

0

Copyright © 2004 South-Western

ng Phillips
dài h n

T l th t nghi p
T l th t nghi p
t nhiên
2. . . . tuy nhiên trong dài h n,
L m phát kì v#ng gi m và
ng
Phillips ng n h n d$ch trái.
Copyright © 2004 South-Western

CHI PHÍ C A VI.C GI,M L-M PHÁT
• T l hi sinh là s $ 0m ph n tr m s n l ng
hàng n m b m t i trong quá trình c t gi m
l m phát m t i m ph n tr m.
• ( c tính t l hi sinh này vào kho ng 5.
•
gi m l m phát t1 kho ng 10% trong n m 19791981 xu ng còn 4% n n kinh t ph i hi sinh 30%
s n l ng hàng n m!

Copyright © 2004 South-Western

5


Kì v#ng h"p lý và kh / /01 t gi m l m
phát không t n phí

Kì v#ng h"p lý và kh / /01 t gi m l m
phát không t n phí

• Lý thuy t v kì v ng h p lý cho r"ng con ng i
s, d ng t i u t t c nh ng thông tin mà h có$
c, bao g)m c thông tin v các chính sách
c a chính ph , khi d báo t ng lai.

• L m phát kì v ng gi i thích t i sao l i có s $
ánh i gi a l m phát và th t nghi p trong
ng n h n ch không ph i trong dài h n.
• Th i gian t)n t i c a s $ ánh i trong ng n
h n này tu2 thu c vào m c $ 0u ch nh nhanh
hay ch m c a kì v ng.

Copyright © 2004 South-Western

Kì v#ng h"p lý và kh / /01 t gi m l m
phát không t n phí
• Lý thuy t kì v ng h p lý cho r"ng t l hi sinh
có th nh $3 4$564$7 $ c l ng nhi u.

Copyright © 2004 South-Western

Chính sách gi m l m phát c a Volcker
• Khi Paul Volcker tr thành ch t ch NHT( M8
vào nh ng n m 1970s, l m phát
c coi là
m t trong nh ng v n hàng u c a M8.
• Volcker ã thành công trong vi c c t gi m l m
phát t1 (10 xu ng còn 4%), tuy nhiên cái giá
ph i tr là th t nghi p cao (kho ng 10% vào
n m 1983).

Copyright © 2004 South-Western

Hình 11 Chính sách gi m l m phát c a Volcker
T l l m phát
(% n m)

10
A

1984
1987

C

2

0

• Vào n m 1986, các thành viên OPEC hu* b cam
k t h n ch cung c a h .
• i u này d9n n gi m c l m phát l9n th t nghi p.

1982

6

4

1

2

3

4

5

6

Th i kì c a Greenspan
• Nhi m kì c a Alan Greenspan v i c ng v là
ch t ch NHT( M8 b t u v i m t cú s c cung
có l i.

1980 1981

1979

8

Copyright © 2004 South-Western

B

1983

1985

1986

7

8

9

10 T l th t nghi p (%)
Copyright © 2004 South-Western

Copyright © 2004 South-Western

6


Hình 12 Th i kì c a Greenspan

Th i kì c a Greenspan

T l l m phát
(% n m)

• Nh ng dao ng c a l m phát và th t nghi p
trong nh ng n m g n ây là$: 4;$ i nh nh
nh ng hành ng c a NHT(.

10

8
6
1990
1991
1989
1984
1988
1985
2001 1987
1995
1992
2000
1986
1997
1994
1993
1999
1998 1996 2002

4

2

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10 T l th t nghi p (%)
Copyright © 2004 South-Western

Copyright © 2004 South-Western

K t lu2n

K t lu2n

ng Phillips mô t m i quan h $4; c chi u
gi a l m phát và th t nghi p.
• B"ng cách m r ng t ng c u, các nhà ho ch
nh chính sách có th l a ch n m t i m trên
ng Phillips v i l m phát cao và th t nghi p
th p.
• B"ng cách th t ch t t ng c u, các nhà ho ch
nh chính sách có th l a ch n m t i m trên
ng Phillips v i l m phát th p và th t nghi p
cao.

• S $ ánh i gi a l m phát và th t nghi p mô t
b i
ng Phillips ch $ úng trong ng n h n.
•
ng Phillips dài h n th#ng ng t i m c th t
nghi p t nhiên.

•

Copyright © 2004 South-Western

K t lu2n

Copyright © 2004 South-Western

K t lu2n

•

ng Phillips ng n h n c.ng d ch chuy n do
các cú s c t ng cung.
• Cú s c cung b t l i khi n các nhà ho ch nh
chính sách ph i i m t v i s $ ánh i kém
h p d9n h n gi a l m phát và th t nghi p.

Copyright © 2004 South-Western

• Khi NHT( c t gi m t ng tr ng cung ti n
nh"m gi m l m phát, h di chuy n n n kinh t
d c theo
ng Phillips ng n h n.
• i u này d9n n th t nghi p cao t m th i.
• Chi phí c a vi c gi m l m phát ph thu c vào
t c $ 0u ch nh gi m c a kì v ng v l m phát.

Copyright © 2004 South-Western

7