Đề thi học sinh giỏi môn Lịch sử lớp 10 năm học 2014 - 2015 trường THPT Thọ Xuân 4, Thanh Hóa

TRƯỜNG THPT 4 THỌ XUÂN

KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TRƯỜNG

ĐỀ CHÍNH THỨC

NĂM HỌC: 2014 - 2015
MÔN: LỊCH SỬ 10

(Thời gian làm bài: 90 phút)
Câu 1 (3.0 điểm) Hãy điền nội dung sự kiện lịch sử cho phù hợp với các mốc thời
gian về Lịch sử Việt Nam từ thế kỷ X - XIX:
STT Thời gian
1

Năm 1527

2

Năm 1771

3

Năm 1789

4

Năm 1785

5

Năm 1802

6

Năm 1831- 1832

Nội dung sự kiện

Câu 2 (7.0 điểm) "Hiền tài là nguyên khí của quốc gia, nguyên khí thịnh thì thế nước
mạnh mà hưng thịnh, nguyên khí suy thì thế nước yếu mà thấp hèn. Vì thế các bậc đế
vương thánh minh không đời nào không coi việc giáo dục nhân tài, kén chọn kẻ sỹ,
vun trồng nguyên khí quốc gia làm công việc cần thiết" (Thân Nhân Trung).
Em hãy:
1. Nêu suy nghĩ của mình về câu nói trên.
2. Đánh giá khái quát về vai trò của giáo dục Việt Nam thời phong kiến.
3. Tại khu di tích Văn Miếu Quốc Tử Giám hiện nay có thờ những vị vua nào, vì sao?
Câu 3 (4.0 điểm) Nêu đặc điểm của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn (1418 -1427)
Câu 4 (6.0 điểm) Em hãy cho biết nguyên nhân, hệ quả của các cuộc phát kiến địa lý
và chỉ ra đâu là nguyên nhân quan trọng nhất? Vì sao? Hãy kể tên các cuộc phát kiến
địa lý lớn?


HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TRƯỜNG
NĂM HỌC: 2014 - 2015
MÔN: LỊCH SỬ 10
(Thời gian làm bài: 90 phút)
Câu 1 (3.0 điểm) Hãy điền nội dung sự kiện lịch sử cho phù hợp với các mốc thời
gian về Lịch sử Việt Nam từ thế kỷ X - XIX:
STT Thời gian

Nội dung sự kiện

1

Năm 1527

Nhà Mạc thành lập

2

Năm 1771

Phong trào nông dân Tây Sơn bùng nổ

3

Năm 1789

Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Thanh

4

Năm 1802

Nhà Nguyễn thành lập

5

Năm 1785

Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Xiêm

6

Năm 1831- 1832

Vua Minh Mạng thực hiện cải cách hành chính, chia cả
nước thành 30 tỉnh và 1 phủ Thừa Thiên

Câu 2 (7.0 điểm)
1. Suy nghĩ về câu nói: Đề cao giáo dục để lựa chọn nhân tài phục vụ đất nước. Lấy
sự học và những người có học làm thành gốc rễ của nghiệp dựng nước (1,0đ)
2. Khái quát về giáo dục VN thời phong kiến:
- Từ XI - XV: giáo dục Đại Việt từng bước được xây dựng. giáo dục thi cử dần dần
trở thành nguồn đào tạo quan lại chủ yếu cho triều đình (1,0đ)
- Từ XVI - XIX: nhà Mạc tiếp tục phát triển giáo dục, tổ chức đều đăn các kỳ thi.
(0,5đ)
- Triều đại Tây Sơn chăm lo giáo dục, chũ Nôm được dùng trong thi cử(0,5đ)
- Giáo dục phát triển thể hiện truyền thống hiếu học của nhân dân. (0,5đ)
- Hạn chế: Nội dung chủ yếu vẫn là kinh sử, các bộ môn KTN ít được chú ý (0,5đ)
3. Các vị vua được thờ tại văn Miếu: (3,0đ)
- Lý Thánh Tông có công khai sáng nền giáo dục, nho học, là người đưa ra quyết
định xây dựng Văn Miếu (1070)
- Lý Nhân Tông là người mở mang nền giáo dục nho học, xây dựng Quốc Tử Giám
(1076)


- Lê Thánh Tông là người lập bia đá ghi công những người đã đỗ đạt Trạng Nguyên,
Tiến sĩ ( 1484) , tạo dựng nền giáo dục và thi cử thịnh vượng nhất của Việt Nam
Câu 3 (4.0 điểm) Nêu đặc điểm của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Em hãy so sánh cuộc

khởi nghĩa Lam Sơn với các cuộc kháng chiến thời Lý - Trần?
- Nổ ra khi nước ta đang chịu ách cai trị vô cùng tàn bạo và hà khắc của nhà Minh
(1,0đ)
- Cuộc khởi nghĩa kéo dài gian khổ, nhiều lần bị quân Minh bao vây nguy khốn (0,5đ)
- Quy tụ được nhiều người tài tướng giỏi (0,5đ)
- Nhận được sự ủng hộ rộng rãi của nhân dân, (0,5đ)
- Là cuộc khởi nghĩa có quy mô ban đầu từ một địa phương, phát triển thành cuộc
chiến tranh giải phóng dân tộc (1,0đ)
- Kết thúc độc đáo bằng nghị hoà giành lại độc lập cho dân tộc (0,5đ)
Câu 4 (6.0 điểm) Em hãy cho biết hệ quả của các cuộc phát kiến địa lý. Hãy lựa chọn
cuộc phát kiến về địa lý có ý nghĩa quan trọng nhất.
- Nguyên nhân phát kiến địa lý:
+ Sản xuất phát triển dẫn đến nhu cầu về hương liệu, vàng bạc thị trường cao. (0,5đ)
+ Con đường giao lưu buôn bán qua Tây Á và Địa Trung Hải bị người Ả Rập độc
chiếm. (0,5đ)
+ Khoa học - kỹ thuật có những bước tiến quan trọng như kỹ thuật mới trong đóng
tàu xa bàn, hải đồ... (0,5đ)
=> sự tiến bộ khoa học kĩ thuật là quan trọng nhất, vì chính nhờ đó mà con người cso
những con tàu lớn chở được nhiều người và lương thực, thực phẩm, nước uống cho
những chuyến đi dài ngày. (0,5đ)
- Các cuộc phát kiến địa lý lớn:
+ Năm 1498 B.Đi-a-xơ đã đi vòng cực Nam của lục địa Phi, đặt tên mủi Hảo Vọng.
(0,5đ)
+ Va-xcô đơ Ga-ma đã đến được Ca-li cut Ấn Độ (5- 1498). (0,5đ)
+ Tháng 8-1492 C.Cô-lôm-bô đến được Cu Ba và một số đảo vùng Ăngti. Ông là
người đầu tiên phát hiện ra châu Mĩ. (0,5đ)
+ Ma-gien-lan là người đã thực hiện chuyến đi đầu tiên vòng quanh thế giới bằng
đường biển (1519 - 1521). (0,5đ)

- Hệ quả của phát kiến địa lý:
+ Đem lại hiểu biết mới về trái đất, về những con đường mới, dân tộc mới, vùng đất
mới, kiến thức mới, tăng cường giao lưu văn hoá giữa các châu lục (0,5đ)
+ Thị trường thế giới được mở rộng, hàng hải quốc tế phát triển (0,5đ)
+ Thúc đẩy nhanh sự tan rã của quan hệ phong kiến và sự ra đời của chủ nghĩa tư bản.
(0,5đ)
+ Nảy sinh quá trình cướp bóc thuộc địa và buôn bán nô lệ. (0,5đ)