50 TRUYỆN THƠ NGỤ NGÔN

100 TRUYỆN THƠ NGỤ NGÔN

Thái Bá Tân
Viết theo truyện ngụ ngôn của AESOP,
một nô lệ người Hy Lạp cách đây hơn 2600 năm.
____
1. LỪA KHOÁC DA SƯ TỬ
Có một chú lừa nọ,
Một hôm đi đâu về
Thấy bộ da sư tử
Người ta phơi trên đê.
Chú khoác bộ da ấy,
Rồi cứ thế về làng.
Mọi người tưởng sư tử,
Liền bỏ chạy vội vàng.
Chú kêu lên thích thú
Bằng tiếng lừa - be be!
Ông chủ nhận ra chú,
Rồi đủng đỉnh dắt về.
Chú còn bị mấy gậy
Về tội làm dân làng,
Tưởng chú là sư tử,
Bị một phen kinh hoàng.
*
Áo quần đẹp có thể
Che cái dốt phần nào.
Nhưng lời nói ngu ngốc
Thì đành chịu, buồn sao!
2. RÙA VÀ THỎ
Một chú Thỏ khoác lác
Chú chạy nhanh nhất đời,

Rồi lên tiếng thách thức
Cả loài vật lẫn người.


Không ai nhận lời thách.
Cuối cùng một chú Rùa
Đồng ý thi với Thỏ.
Ai cũng nghĩ Rùa thua.
Trước đông đảo quan khách,
Cuộc thi chạy bắt đầu.
Thỏ cậy nhanh, đủng đỉnh,
Và dềnh dàng khá lâu.
Chú chủ quan, còn nghĩ:
Rùa chạy chậm rì rì.
Ta ngủ một giấc đã,
Tỉnh dậy rồi hẵng thi!
Còn Rùa, biết mình chậm,
Nên cứ chạy đều đều.
Chạy một mạch không nghỉ
Trong những tiếng hò reo.
Khi tỉnh dậy, chú Thỏ
Dụi mắt, đã thấy Rùa
Sắp về đích, chú chạy,
Nhưng cuối cùng vẫn thua.
*
Bài học thế là rõ:
Đừng chủ quan hơn người.
Cứ cần cừ làm việc,
Để thành công trong đời.
3. CHÚ DƠI THÔNG MINH

Có chú Dơi bé nhỏ
Đang bay lượn trên cây,
Không may rơi xuống đất.
Một chú Sóc tóm ngay.
Dơi liền xin tha mạng.
Sóc lắc đầu lặng im,
Cuối cùng nói: “Không được!
Ta ghét các loài chim.”
“Tôi chỉ là loài chuột,


Không phải chim, thật mà.
Chim có lông,” Dơi nói.
Sóc nhìn kỹ, rồi tha.
Lần khác, chú lại ngã,
Cũng vì mới tập bay.
Có một chú Sóc khác
Đang ở gần, tóm ngay.
Dơi lại xin tha chết.
Sóc cương quyết nói không.
“Xưa nay ta ghét chuột,
Nhất là loại chuột đồng.”
“Tôi cũng ghét loài chuột.
Tôi là chim, thật mà.
Tôi có cánh,” Dơi nói.
Sóc thấy đúng, rồi tha.
*
Phải khen chú Dơi ấy,
Một chú Dơi thông minh.
Biết tùy thời, tùy cảnh

Mà cứu được chính mình.
4. CÁO VÀ NHÍM
Đang đứng trên hòn đá.
Hòn đá trượt, Cáo rơi
Ngã sóng soài dưới vực,
Thâm tím hết khắp người.
Cáo đau, nằm, bất động.
Muỗi bu lại từng bầy,
Tha hồ hút no máu.
Cáo cam chịu cảnh này.
Nhím từ đâu đi đến,
Thấy thế, bèn động lòng:
“Tôi giúp đuổi muỗi nhé?”
Cáo lắc đầu: “Không, không!
Chúng đã hút no máu.
Đừng đuổi chúng bay đi.
Con khác đói, sẽ đến,


Hỏi máu tôi còn gì!”
*
Lại thêm một bài học
Rất bổ ích, không sai:
Khổ một lần đã đủ,
Đừng chuốc khổ lần hai!
5. CÁO VÀ BÁO
Một hôm, Cáo và Báo
Cãi nhau ai đẹp hơn.
Báo nói: “Trên lưng tớ
Nhiều đốm đẹp hình tròn.”

Cáo đáp: “Lưng cậu đẹp
Những đốm sáng nhiều màu.
Tớ mới thực sự đẹp,
Có đốm sáng trong đầu.”
*
Chẳng gì đáng khoe mẽ
Cái đẹp trên lưng mình.
Cái đẹp đáng quí nhất,
Ấy là sự thông minh!
6. SƯ TỬ, LỪA VÀ CÁO
Sư Tử, Lừa và Cáo
Đi săn chung với nhau,
Bắt được một chú Thỏ,
Nguyên cả chân lẫn đầu.
Rồi chú Lừa chân thật
Được yêu cầu chia mồi.
Chú chia rất đều đặn
Thành ba phần, than ôi,
Sư Tử gầm lên quát:
“Sao, mày chia thế à?
Thật ngu và thật láo.
Mày dám xem thường ta!”
Sư Tử liền ăn thịt


Chú Lừa đáng thương này,
Rồi nó bảo con Cáo:
“Đến lượt mày, chia ngay!”
Cáo cầm dao, lấm lét
Chia mồi thành hai phần.

Một phần rất, rất lớn,
Phần kia chỉ mẩu chân.”
“Dạ thưa bác Sư Tử, Cáo nói. - Bác phần nhiều.
Con phận hèn, bé nhỏ
Chẳng cần ăn bao nhiêu.”
Sư Tử hài lòng nói:
“Thằng này ngoan. Hỏi mày,
Do đâu mà biết được
Cách chia thông minh này?”
“Dạ thưa, bác vừa dạy
Qua cái chết con Lừa.
Nó ngu nên mới chết.
Thật đáng đời! Sướng chưa?”
*
Khôn ngoan là ai biết
Rút bài học cho mình.
Nhưng con Cáo đang nói
Vừa gian, vừa thông minh.
7. CHÂU CHẤU VÀ KIẾN
Có một chú Châu Chấu
Vui, bay nhảy giữa đồng.
Trong khi một chú Kiến
Lo tích trữ mùa đông.
“Nào, cùng chơi với tớ. Châu Chấu nói. - Lại đây.”
Kiến đáp: “Đông sắp đến,
Nên tớ bận suốt ngày.
Mùa đông lạnh, cậu biết,
Không thể kiếm thức ăn,
Nên giờ phải tích trữ

Để có cái ăn dần.”
Châu Chấu cười, tiếp tục
Bay nhảy giữa cánh đồng,
Vui đến mức không nghĩ
Cái đói, lạnh mùa đông.
Rồi tuyết rơi, băng giá.
Châu Chấu đói, co ro
Đến xin ăn chú Kiến,
May chú Kiến cũng cho,
Nhưng kèm theo lời dạy
Là phải biết lo xa.
Mùa hè sau nên nhớ
Tích thức ăn trong nhà.
8. MÈO VÀ SƯ TỬ
Có chị Mèo mắn đẻ
Một hôm nói thế này
Với một con Sư Tử:
“Cái nhà bác thật hay.
Người thì to và đẹp,
Cũng không thiếu thức ăn,
Thế mà đẻ chỉ một.
Tôi thì gấp năm lần!”
Sư Tử đáp: “Thưa chị,
Không quen đẻ sòn sòn,
Nhưng tôi mà đã đẻ
Là đẻ sư tử con.”
*
“Quí hồ tinh”, các cụ
Dạy “bất quí hồ đa”.

Câu chuyện này cũng vậy.
Từ đó mà suy ra.
9. NGƯỜI VÀ SƯ TỬ
Xưa có anh chàng nọ
Cùng Sư Tử khoe tài.


Suốt ngày cứ tranh cãi,
Ai khỏe mạnh hơn ai.
Chợt thấy trên vách đá
Có vẽ hình một người
Đang bóp cổ Sư Tử,
Anh chàng kia liền cười:
“Người đang giết Sư Tử.
Cậu xem bức tranh này.
Từ ngàn xưa đã vậy,
Còn nói gì ngày nay.”
“Nếu tớ mà biết vẽ, Sư Tử đáp. - Đừng lo,
Tất nhiên tớ sẽ vẽ
Người bị Sư Tử vồ.”
*
Nhiều anh thích khoác lác,
Trong khi người thông minh
Hoặc là im không nói,
Hoặc nói đúng sức mình.
10. SƯ TỬ HỎI VỢ
Một con Sư Tử nọ,
Không đến nỗi ngu đần,
Bỗng đem lòng yêu quí
Con một bác nông dân.

Nó đem lễ đến hỏi.
Ông nông dân rất buồn.
Sợ, không dám từ chối,
Nhưng lại rất thương con.
Cuối cùng ông bảo nó:
“Tôi đồng ý, có điều
Răng, vuốt ông sắc quá,
Con gái tôi không yêu.
Vậy xin cắt bỏ chúng,
Rồi mời ông đến đây
Cưới con tôi làm vợ.
Ta thỏa thuận điều này.”


Vì quá yêu, Sư Tử,
Lại đem lễ cầu hôn
Khi cả răng lẫn vuốt
Bị cưa nhẵn, không còn.
Ông nông dân và vợ,
Cùng cả nàng hôn thê,
Cầm gậy đánh túi bụi.
Nó lúp cúp quay về.
*
Ở người, cái quí nhất
Là đầu óc thông minh.
Sư Tử - răng và vuốt,
Cái lợi thế của mình.
Một khi để mất nó,
Coi như chẳng còn gì.
Sư Tử không móng vuốt

Là con Mèo ngu si.
11. SƯ TỬ CHIA PHẦN
Một lần nọ, Sư Tử
Đi săn với Đười Ươi.
Sư Tử có móng vuốt,
Đười Ươi khôn như người.
Họ săn được con Cáo,
Sư Tử đem chia ba.
“Ta đi săn, do vậy,
Một phần là của ta.
Phần thứ hai, cũng thế,
Cũng của ta phần này,
Vì ta là chúa tể
Của muôn loài ở đây.
Ta muốn nói ngươi biết,
Cái phần này thứ ba.
Ai mà động đến nó
Là sẽ phiền với ta!”
*


Vâng, kẻ có sức mạnh
Luôn đòi phần hơn người
Đơn giản vì chúng mạnh,
Ích kỷ và khinh đời.
12. THÂN QUÁ HÓA NHỜN
Khi lần đầu nhìn thấy
Hình dáng con lạc đà,
Mọi người rất sợ hãi,
Ai cũng trốn thật xa.

Thế mà ở lâu mãi,
Mọi người cũng thấy quen,
Không có gì đáng sợ,
Mà thực ra rất hiền.
Rồi người ta khinh nó,
Bắt phải làm trò chơi
Cho bầy nhóc của họ
Được thỏa thích trêu cười.
*
Một bài học đáng quí,
Rằng thân quá hóa nhờn.
Thực tình chỉ có vậy,
Không kém, cũng không hơn.
13. TRIẾT LÝ CỦA ÔNG HÓI
Ông Hói đội tóc giả
Đang cưỡi ngựa đi đâu,
Thì bỗng có gió thổi,
Tóc bay, lộ hói đầu.
Mọi người nhìn thấy thế,
Liền ồ lên trêu cười.
Ông Hói dừng ngựa nói:
“Thật rỗi hơi, các người.
Tôi già, rụng hết tóc
Có đáng cười gì đâu.
Đáng cười, người có tóc
Không giữ được trên đầu


Mà phải đem cắt bán
Để tôi đội hàng ngày.

Cuộc đời là thế đấy,
Vậy nên cười ai đây?”
*
Triết lý của Ông Hói
Thực ra là đáng thương.
Hói thì đội tóc giả.
Bán tóc cũng bình thường.
14. RÙA VÀ VỊT
Rùa nói: “Hai bạn Vịt,
Các bạn bay trên trời.
Cho tôi bay một chuyến,
Tôi cũng muốn đi chơi.
Người ta nói thế giới
Rất rộng và rất hay.
Thế mà tôi quanh quẩn
Suốt đời trong ao này.”
Tốt bụng, Vịt đồng ý,
Lấy một cành cây đen,
Bảo Rùa ngậm ở giữa,
Rồi cả ba bay lên.
“Có điều, cậu cẩn thận,
Không được nói một lời.
Cậu mở miệng là chết.”
Rùa cảm ơn Vịt Trời.
Thế giới đúng đẹp thật.
Nào bãi cỏ, dòng sông,
Nào trời xanh, mây trắng.
Chú Rùa rất hài lòng.
Chú nhớ lời Vịt dặn,
Không nói một lời nào,

Cho đến khi phía dưới
Có người nhìn lên cao.
Thấy sự lạ, họ nói:


“Ồ, con Rùa biết bay.
Hay nó bị bắt cóc?
Tội nghiệp con Rùa này!”
“Ta mà bị bắt cóc?”
Chú Rùa nghĩ. “Láo ghê!
Tự ta nghĩ ra đấy”
Chú nhìn xuống, nói: “Ê!...”
Thật tiếc không ai biết
Chú Rùa định nói gì.
May mà chú rơi xuống
Một ruộng lúa xanh rì.
*
Rùa sinh ra để lặn.
Vịt sinh ra để bay.
Làm ngược là tai họa.
Nên nhớ bài học này.
15. HAI CON DÊ QUA CẦU
Có một con Dê Trắng
Và một con Dê Đen
Đi qua chiếc cầu nhỏ,
Hai con từ hai bên.
Chẳng may, cầu thì hẹp,
Sông phía dưới lại sâu.
Ai cũng tranh đi trước,
Quyết không chịu nhường nhau.

Dê Trắng nói: “Anh bạn,
Anh phải nhường tôi đi.”
Dê Đen đáp: “Ngược lại.
Nhường ư? Anh nói gì?”
Cả hai con cứ bước,
Không ai chịu nhường ai,
Rồi húc nhau ghê gớm,
Rồi rơi xuống cả hai.
Từng có chú Dê Trắng
Và Dê Đen, buồn sao,
Nay ở khúc sông ấy


Không có chú Dê nào.
*
Dê hay Người cũng vậy,
Đi đường phải nhường nhau.
Nếu có chậm một chút,
Cũng chẳng chết ai đâu.
16. NGƯỜI NÔNG DÂN
VÀ BẢY NGƯỜI CON TRAI
Một bác nông dân nọ
Có bảy người con trai.
Bảy đứa luôn cãi cọ,
Không ai chịu thua ai.
Ông bố cố chịu đựng
Một thời gian, và rồi
Ông đưa một bó đũa,
Bảo chúng bẻ làm đôi.
Anh thứ nhất bất lực,

Rồi thứ hai, thứ ba
Không bẻ được bó đũa.
Tóm lại là không ai.
Ông nông dân sau đó
Chia đũa cho từng người,
Mỗi người chỉ một chiếc,
Bảo: “Bẻ đi.” Chúng cười.
“Giờ thì các con thấy,
Vì sao con một nhà
Đừng bao giờ cãi cọ
Mà nên sống thuận hòa.
Nếu không, như bó đũa,
Các con tách từng người
Thì rất dễ gãy gục,
Dễ thất bại trong đời.
*
Bài học này quá rõ.
Nói thêm sẽ là thừa.
Quan trọng là phải nhớ


Mình đã làm thế chưa.
17. CHÚ ẾCH DƯỚI GIẾNG
Có một chú Ếch nọ,
Không ai hiểu do đâu,
Tự nhiên rơi xuống giếng,
Mà giếng lại rất sâu.
Rất may giếng có nước
Nên chú vẫn nguyên lành.
Chỉ buồn không lên được,

Mà cần phải lên nhanh.
Chú kêu to: “Cứu! Cứu!
Có ai cứu tôi không?”
Chờ mãi chẳng ai đến,
Vì giếng ở ngoài đồng.
Ngẫu nhiên một chị Cáo
Có việc đi ngang qua.
Nghe tiếng kêu, nhìn xuống,
Cáo nói: “Ếch đấy à?
Sao em rơi xuống đấy?
Có sứt trán, vêu đầu?
Rơi bao giờ? Tội nghiệp.
Nhớ cẩn thận lần sau...”
“Em không sao, xin chị
Khỏi phải nói dài dòng.
Em muốn ra khỏi giếng.
Chị có giúp em không?”
*
Có một điều chắc chắn:
Dù có nói cả ngày,
Cáo chẳng giúp được Ếch
Thoát ra khỏi giếng này.
Khi thấy người bị nạn,
Không cần phải nhiều lời,
Mà phải cố giúp đỡ,
Giúp nhanh và kịp thời.


18. QUẠ VÀ CÁO
Quạ ngậm miếng thịt béo

Ngồi rất cao trên cây,
Đang định ăn thì Cáo
Bỗng từ đâu lại đây.
Cáo là loài gian xảo,
Lại tham ăn, ôi chao,
Nó rất muốn miếng thịt.
Tiếc quạ ngồi trên cao.
Biết loài Quạ thích nịnh,
Cáo bèn nói dịu dàng:
“Chào chị Quạ xinh đẹp,
Mắt tinh như Đại Bàng.
Lâu nay chị khỏe chứ?”
Quạ không đáp, nghiêng mình,
Một dấu hiệu cho thấy
Quạ nghĩ mình rất xinh.
“Trong các màu, có lẽ
Đẹp nhất là màu đen,
Đen như lông của chị,
Chắc các loài phát ghen.”
Quạ vẫn không chịu nói,
Chỉ lần nữa nghiêng đầu.
“Một loài chim quí tộc
Như chị, không nhiều đâu.
Chắc chị hát hay lắm.
Tôi hy vọng có ngày
Sẽ được nghe chị hát,
Những bài hát thật hay...”
Không kìm nổi, Quạ hát.
Chưa kịp hát bài gì,
Cáo đã nhặt miếng thịt

Rồi cong đuôi, bỏ đi.
*
Thích nghe lời phỉnh nịnh,


Sớm hoặc muộn có lần
Bị người ta lừa đảo.
Mà không chỉ miếng ăn.
19. CHÚ GÀ VÀ VIÊN KIM CƯƠNG
Có chú Gà bới rác,
Kiếm ăn như bình thường,
Thế mà rồi bất chợt
Nhặt được viên kim cương.
Chú nghĩ: “Mình thật rủi,
Tìm hạt thóc để ăn,
Thay vào đó, tìm thấy
Viên đá này không cần.”
*
Kim cương có thể quí
Với tất cả chúng ta.
Nhưng hạt thóc chắc chắn
Còn quí hơn với Gà.
Nhiều người sắm đồ đạc
Cốt chỉ để phô trương,
Chẳng khác Gà cần thóc,
Mà lại cho kim cương.
20. CÔ DÂU MÈO
Các vị thần lần nọ
Tranh cãi nhau nhiệt tình:
Liệu sinh vật có thể

Thay đổi bản chất mình.
Thần Dớt nói: “Có thể.”
Thần Vệ Nữ: “Không đâu.”
Dớt bắt con Mèo Cái,
Cho biến thành cô dâu.
Cô dâu Mèo lịch sự
Trong tiệc cưới của mình.
Ăn mặc đẹp, duyên dáng,
Nụ cười cũng rất xinh.


“Thấy chưa, - Thần Dớt nói. Mèo cư xử dịu dàng!”
Vệ Nữ bắt con chuột,
Để ngay trước mặt nàng.
Và rồi kia, thật lạ:
Cô dâu đẹp mỹ miều
Bỗng chồm lên bắt chuột,
Lại còn kêu meo meo!
*
Vậy là Vệ Nữ thắng.
Một thực tế đau lòng:
Bề ngoài có thể đổi,
Nhưng bản chất thì không.
21. KHÔNG THUỘC PHE NÀO
Trong rừng rậm ngày ấy
Có một mối bất hòa
Giữa loài chim và thú.
Chiến tranh sắp xẩy ra.
Dơi, một loài đặc biệt,
Là thú nhưng biết bay.

Theo chim hay theo thú?
Do dự mãi điều này.
Đoàn quân chim tập trận.
Họ mời Dơi tham gia.
“Xin lỗi, tôi là thú.”
Dơi nói, rồi lui ra.
Thủ lĩnh các loài thú
Đến mời Dơi mấy lần.
“Tôi là chim,” Dơi nói,
“Nên không thể đầu quân.
Thật may, cùng nhân nhượng,
Hai bên không đánh nhau.
Dơi tìm chim nhập bọn,
Nhưng bầy chim lắc đầu.
Nó tìm đến loài thú,
Loài thú xua đi ngay


Bây giờ thì nó hiểu
Vì sao lại thế này.
*
Không bao giờ có bạn
Những người không theo ai,
Nửa bên này, bên nọ,
Nửa chân trong, chân ngoài.
Họ, những người ba phải,
Luôn nghĩ mình thông minh,
Đứng lấp lửng ở giữa,
Mong kiếm lợi cho mình.
22. CHÓ NHÀ VÀ CHÓ RỪNG

Chó Rừng, một ngày nọ,
Bỗng gặp con Chó Nhà,
Đúng lúc nó đang đói,
Đói đến mức mắt hoa.
“Đời tôi thật khốn khổ,
Lúc nào cũng đói ăn.”
“Tôi có thể giúp bác, Chó Nhà nói, - nếu cần.”
Nó khuyên anh bạn đói
Học nó, thành chó nhà.
Nhàn nhã, ăn no đủ,
Chỉ xua mấy con gà.
Chó Rừng liền đồng ý,
Theo Chó Nhà về làng.
Dọc đường nó nhìn thấy
Trên cổ bạn màu vàng
Có một vết lằn nhỏ,
Trụi mất một ít lông.
Chó Nhà liền giải thích
Đó là vết chiếc vòng
Mà ban đêm ông chủ
Xích nó lại ngoài hiên.
Lúc đầu hơi khó chịu,
Nhưng dần dần cũng quen.


Chó Rừng nghe, liền nói:
“Thế thì thôi, chào ông.
Tôi quay về chỗ cũ,
Vì không thích chiếc vòng.
*

Xưa nay cái quí nhất
Là làm người tự do.
Có thể đói, vất vả,
Hơn nô lệ ăn no.
23. CON ẾCH MUỐN TO BẰNG CON BÒ
Có một chú Ếch nhỏ
Nói với bố của mình:
“Bố ơi, con vừa thấy
Một quái vật rất kinh.
Nó lớn như ngọn núi,
Hai chiếc sừng rất to...
Ếch bố nói: “Bình tĩnh,
Đó chỉ là con Bò.
Mà Bò thì hiền lắm.
Chỉ to xác thôi mà.
To xác cũng không khó.
Nếu muốn thì cả ta
Cũng có thể lớn vậy,
Vâng, to lớn như Bò.”
Rồi Ếch Bố phùng má
Lấy hơi thổi thật to,
To, to nữa, to mãi...
“To nữa lên, bố ơi!”
Ếch Bố nghe, càng thổi,
Thổi, thổi nữa, và rồi
Con Ếch ngu ngốc ấy
Nổ đánh bùm thật to.
Thế là hết con Ếch
Muốn to bằng con Bò.
*

Chúa sinh ra vạn vật
Kích thước không như nhau,
Nhưng Chúa cho tất cả
Mỗi con một cái đầu.
Không háo danh, khoe mẽ,
Làm tốt chức phận mình,
Không bắt chước ngu ngốc
Mới là người thông minh.
24. CON SƯ TỬ GIÀ YẾU
Chúa sơn lâm, Sư Tử,
Yếu, sắp chết vì già.
Nó nằm yên một chỗ,
Mặc mọi người đi qua.
Từng là một chúa tể,
Hùng mạnh và oai phong,
Giờ tất cả khinh nó,
Đúng là thật đau lòng.
Khi biết chắc Sư Tử
Nằm bất động, bầy Lừa
Quay đít, đá vào nó
Để trả mối thù xưa.
Rồi Thỏ, rồi Chó Sói,
Rồi Trâu, Bò, Tinh Tinh
Liền kéo nhau đến đánh
Theo cách riêng của mình.
Trước khi chết, Sư Tử
Chảy nước mắt, than thân:
“Chết thế này thật nhục.

Tức là chết hai lần.”
*
Chỉ những kẻ hèn nhát
Mới nỡ đánh một người
Già yếu, nằm chờ chết.
Một tội ác ở đời.
25. NGỖNG ĐẺ TRỨNG VÀNG


Một hôm ra chuồng Ngỗng,
Người nông dân ngỡ ngàng
Thấy có quả trứng lạ,
Một quả trứng bằng vàng.
Ông ta đem giấu bặt,
Hồi hộp chờ hôm sau.
Lại thấy quả trứng nữa,
Lớn như thế, vàng au.
Cứ vậy, ngày một quả,
Một quả trứng bằng vàng,
Nên ông thành giàu có
Rất nhanh và dễ dàng.
Nhưng càng giàu, khốn nỗi,
Ông càng tham, và rồi
Muốn lấy vàng một lúc,
Ông mổ Ngỗng làm đôi.
Tưởng thấy cả nghìn quả,
Nhưng lại chẳng thấy gì.
Ông nông dân tiếc của,
Khóc và rồi ngất đi.
*

Thêm một bài học nữa
Cho những người tham lam.
Các cụ nói rất đúng,
Ở đời, tham thì thâm.
26. CON CÁO VÀ CHÙM NHO
Một con Cáo đang khát,
Bỗng thấy một chùm nho.
Một chùm nho vừa chín,
Quả rất mọng và to.
Nó nhảy lên, định hái.
Mà nho lại quá cao.
Rồi thử mấy lần nữa,
Tiếc là chẳng lần nào
Với được chùm nho ấy,


Cuối cùng đành bỏ đi.
Vừa đi, nó vừa nghĩ:
“Nho còn xanh, ngon gì!”
*
Có nhiều anh hèn thật
Không muốn nhận mình hèn.
Không ít người nghèo khổ
Cứ tỏ vẻ khinh tiền.
Làm được thì nói được,
Không được thì nói không.
Vừa được tiếng chân thật,
Vừa không tự dối lòng.
27. NGƯỜI ĐÀN ÔNG VÀ HAI BÀ VỢ
Một ông có hai vợ,

Một trẻ và một già.
Cả hai bà vợ ấy
Đều rất yêu ông ta.
Cả hai bà, khỏi nói,
Cứ thi nhau chiều chồng.
Ai cũng muốn phần thắng,
Ai cũng muốn gần ông.
Rồi tóc ông điểm bạc.
Bà vợ trẻ ông ta
Lấy làm buồn, vì sợ
Cảnh vợ trẻ chồng già.
Bà vợ già, ngược lại,
Thì rất vui trong lòng,
Nghĩ chồng già, tóc bạc,
Nhiều cơ hội gần ông.
Từ đó, bà vợ trẻ
Đêm nằm nhổ tóc sâu
Cho ông chồng luống tuổi.
Ông thích lắm, dù đau.
Bà vợ già buổi sáng
Đè ông nhổ tóc đen.
Ông đau, kêu oai oái,


Nhưng cũng phải ngồi yên.
Chẳng bao lâu, thật tội,
Nhìn mà thương ông ta.
Tóc bị nhổ sạch trụi,
Thành không trẻ, không già.
*

Cuộc đời thường thế đấy,
Sướng khổ đi liền nhau.
Có vợ già, vợ trẻ,
Có tóc rồi trọc đầu.
28. HAI ÔNG CHÁU VÀ CON LA
Hai ông cháu nhà nọ,
Một hôm đi chợ xa.
Cùng đi chợ với họ
Còn có một con La.
Con La cứ túc tắc
Đi sau lưng hai người.
Được một quãng, bất chợt
Có ai đó trêu cười:
“Có La sao không cưỡi?
Ông cháu này thật kỳ.”
Ông già đặt thằng cháu
Lên lưng La rồi đi.
Lát sau, có người nói:
“Hãy nhìn kia, ông già
Phải đi bộ, thằng bé
Lại được ngồi lưng La!”
Ông lão bảo cháu xuống,
Bắt con vật chở mình.
Thằng bé đi lẽo đẽo,
Trông nó thật tội tình.
“Thật không biết xấu hổ.
Mình cưỡi La, sướng chưa?
Trong khi cháu đi bộ
Giữa nắng gắt ban trưa!”

Ông lão cho thằng bé
Cùng ngồi trên lưng La.
Lại có người lên tiếng:
“Tội nghiệp con La già!”
Ông lão bèn đứng lại,
Không biết phải làm gì.
Cuối cùng bê con vật
Lên cổ mình rồi đi.
*
Ừ, tội nghiệp ông lão,
Tội nghiệp con La già,
Tội nghiệp cả thằng bé
Một hôm đi chợ xa.
Vì nếu ông lão ấy
Đường mình mình cứ đi,
Ai nói gì mặc kệ,
Chắc không có chuyện gì.
29. NGƯỜI ĐÁNH CÁ VÀ CON CÁ NHỎ
Có một người đánh cá
Phải vất vả suốt ngày,
Cuối cùng chỉ bắt được
Con Cá bằng ngón tay.
Con Cá lên tiếng nói:
“Bác tha cho tôi đi.
Bác xem, tôi bé tí,
Ăn chẳng bõ bèn gì.
Ít tháng nữa tôi lớn,
Vừa béo lại vừa tròn.
Tôi quay lại, bác bắt,

Bấy giờ ăn mới ngon.”
Người đánh cá bèn đáp:
“Giờ ta bắt được mày.
Nhỏ nhưng đã bắt được,
Còn hơn lớn sau này.”
*
Thì người ta vẫn nói:


Một con Vịt trong lồng
Hơn cả trăm con Vịt
Bay tự do trên không.

30. ÔNG GIÀ VÀ THẦN CHẾT
Xưa có ông già nọ,
Rất già yếu, thế mà
Phải hàng ngày hái củi
Ở tít trong rừng xa.
Một hôm, hái xong củi,
Đang định cõng mang về,
Nhưng bó củi quá nặng,
Lưng thì đau và tê,
Ông lão kêu tuyệt vọng:
“Thật khốn khổ thân tôi!
Chỉ mong sao Thần Chết
Đến bắt đi cho rồi!”
Lập tức, Thần Chết đến.
Đó là một bộ xương,
Một tay cầm lưỡi hái,
Đáng sợ và dị thường.

Ông lão run lập cập.
“Ngươi vừa mới gọi ta?”
“Vâng, ta muốn Thần Chết
Mang bó củi về nhà!”
*
Thế mới biết, có lúc
Không phải mong ước nào
Cũng muốn thành hiện thực.
Cuộc sống lạ kỳ sao.
31. MÈO VÀ CÁO
Cáo gặp Mèo ngày nọ,
Một buổi chiều mùa thu.
Cáo khoe có nghìn cách
Để trốn thoát kẻ thù.


Còn Mèo thì khiêm tốn
Nói rằng mình xưa nay
Chỉ có mỗi một cách
Là leo trốn trên cây.
Vừa nói xong, xuất hiện
Cả một bầy chó săn.
Mèo leo lên cây trốn,
Không một chút phân vân.
Còn Cáo thì bối rối,
Không biết dùng cách nào
Trong nghìn cách đang có,
Nên cuối cùng, buồn sao,
Cáo bị thợ săn bắt.
Ngồi trên cây, chú Mèo

Nhìn Cáo nhốt trong cũi
Bèn nhẹ nhàng nói theo:
“Lắm cách thì khó chọn.
Nhiều thầy thì rầy ma.
Thà một cách chắc chắn
Và an toàn như ta!”
32. LŨ ẾCH THÍCH CÓ VUA
Lũ Ếch sống yên ổn
Bao năm trong đầm lầy,
Thế mà một ngày nọ
Có ý tưởng thế này:
“Ta là một vương quốc,
Vậy cần một Quốc Vương
Để cai trị loài Ếch,
Một dân tộc phi thường.”
Chúng lên xin Thượng Đế
Ban cho một ông vua.
Ngài nghĩ: Đúng loài Ếch
Vừa ngu, vừa thích đùa.
Ngài ném xuống khúc gỗ
Rất to, có màu đen,