giao trinh ket cau go

Bi ging Kãút cáúu gäù
Hunh Minh Sån
--------------------------------------------------------------------------------------------------------

CHỈÅNG MÅÍ ÂÁƯU:

ÂẢI CỈÅNG VÃƯ KÃÚT CÁÚU GÄÙ

ξ1. ÂÀÛC ÂIÃØM V PHẢM VI SỈÍ DỦNG
Cạc loải cäng trçnh xáy dỉûng hay bäü pháûn ca cäng trçnh chëu âỉåüc ti trng lm
bàòng váût liãûu gäù hay ch úu bàòng váût liãûu gäù gi l kãút cáúu gäù.

n

1.1 Ỉu, nhỉåüc âiãøm ca kãút cáúu gäù
1. Ỉu âiãøm:

d.
v

- Nhẻ, kho. Tênh cháút cå hc tỉång âäúi cao so våïi khäúi lỉåüng riãng.
γ
C= ; CCT3=3,7. 10-4 (m-1) < C Gäù nhọm VI =4,3.10-4 (m-1) < CBT≠200= 2,4.10-3 (m-1)
R

- Chëu nẹn v ún täút.

- Váût liãûu phäø biãún, âëa phỉång Ỉ hả giạ thnh váûn chuøn.

ol

- Dãù chãú tảo: Cỉa, x, khoan, bo, âọng âinh...

- Chäúng xám thỉûc ca mäi trỉåìng hoạ hc täút hån so våïi thẹp v bã täng.

nc

Âa säú axit näưng âäü tháúp åí nhiãût âäü thỉåìng khäng lm gäù hng Ỉ Nh mạy ẹp hoa qu, nh mạy
âỉåìng, trải chàn ni...

w
.v

2. Nhỉåüc âiãøm:
- Váût liãûu khäng bãưn, dãù mủc, mäúi, mt, chạy Ỉ khäng sỉí dủng âỉåüc trong cạc kãút
cáúu vénh cỉíu.
- Váût liãûu gäù khäng âäưng nháút, khäng âàóng hỉåïng. Cng mäüt loải gäù nhỉng cỉåìng
âäü R cọ thãø khạc nhau tu theo nåi mc, tu vë trê trãn thán cáy (gäúc, ngn), tu theo
phỉång ti trng (dc thán, tiãúp tuún, xun tám) Ỉ khi tênh toạn láúy hãû säú an ton cao.
- Cọ nhiãưu khuút táût (màõt, khe nỉït, thåï vẻo) gim kh nàng chëu lỉûc.

w
w

- Kêch thỉåïc gäù tỉû nhiãn hản chãú (Gäù x: 30
- Váût liãûu ngáûm nỉåïc, âäü áøm thay âäøi theo nhiãût âäü v âäü áøm ca mäi trỉåìng. Khi
khä co gin khäng âãưu theo cạc phỉång, dãù cong vãnh, nỉït n lm hng liãn kãút.
Âãø hản chãú nhỉåüc âiãøm ca gäù tỉû nhiãn, khi sỉí dủng cáưn xỉí l âãø gäù khi bë mủc,
Phi sáúy, hong khä gäù trỉåïc khi sỉí dủng, khäng dng gäù tỉåi, gäù quạ âäü áøm qui âënh; chn
gii phạp sỉí dủng váût liãûu âụng chäù; tênh toạn gáưn våïi thỉûc tãú lm viãûc ca kãút cáúu.

Hiãûn nay, cạc phỉång phạp chãú biãún gäù hiãûn âải â ci thiãûn tênh cháút ca váût liãûu
gäù. Loải gäù dạn gäưm nhiãưu låïp gäù mng dạn lải våïi nhau, â qua xỉí l hoạ cháút l loải váût
liãûu qu: Nhẻ, kho (chëu lỉûc täút) bãưn, âẻp (khäng bë mủc, mäúi, mt, kh nàng chëu lỉía
cao); sn xút cäng nghiãûp hoạ (dãù chãú tảo, váûn chuøn, thi cäng).
------------------------------------------------------------------------------------------------------Trang 1


Bi ging Kãút cáúu gäù
Hunh Minh Sån
-------------------------------------------------------------------------------------------------------2. Phảm vi sỉí dủng:
- Nh dán dủng: Sn, vç ko, khung nh, dáưm mại, x gäư, cáưu phäng, litä, cáưu thang,
kãút cáúu bao che (cỉía säø, cỉía âi, cỉía tråìi)......
- Nh sn xút: Nh mạy, kho tng, chưng trải, xỉåíng chãú biãún...
- Giao thäng váûn ti: Cáưu nh, cáưu tảm, cáưu phao, cáưu trãn âỉåìng cáúp tháúp...
- Thu låüi: Cáưu tu, cỉía cäúng, âáûp,...

n

- Thi cäng: Dn giạo, vạn khn, cáưu cäng tạc, cc vạn, tỉåìng chàõn...

d.
v

ÅÍ cạc nỉåïc tiãn tiãún: Gäù dạn âỉåüc dng räüng ri nhỉ cạc nh cäng nghiãûp låïn, cáưu,
bãø chỉïa cháút lng, âỉåìng äúng ( V < 2200m3, d < 1,5 m); chåü, nh thåì, triãøn lm...
ξ2. TÇNH HÇNH PHẠT TRIÃØN V SỈÍ DỦNG KÃÚT CÁÚU GÄÙ ÅÍ VIÃÛT NAM

Cng våïi gảch âạ, gäù l váût liãûu xáy dỉûng ch úu v láu âåìi, âảt âỉåüc trçnh âäü cao
vãư nghãû thût cng nhỉ k thût (Mäüt säú cäng trçnh cn lỉu lải nhỉ: Cha Mäüt Cäüt (H Näüi - 1049),

ol

cha Keo ( Thại Bçnh), cha Táy Phỉång (H Táy)).

Kãút cáúu gäù truưn thäúng ca ta cọ cạc âàûc âiãøm:

nc

- Hçnh thỉïc kãút cáúu chëu lỉûc l khung khäng gian. Âäü cỉïng dc nh låïn, váût liãûu gäù
chè chëu nẹn v ún, khäng chëu kẹo (thêch håüp våïi tênh nàng chëu lỉûc täút ca gäù).
- Dng sỉïc nàûng ca nh chëu lỉûc xä ngang (cäüt chän khäng sáu)
- Liãn kãút: Ch úu l liãn kãút mäüng, liãn kãút chäút, chàõc chàõn, dãù thạo làõp.

w
.v

- Váût liãûu gäù âỉåüc bo vãû täút nhỉ sån son tháúp vng, ngám nỉåïc, ngám bn, mại
âua xa cäüt âãø hàõt nỉåïc mỉa.
- Kêch thỉåïc: Âỉåüc thäúng nháút hoạ åí tỉìng âëa phỉång, âỉåüc ghi trãn cạc thỉåïc táưm
(rui mỉûc) ca mäùi nh.
- Kiãún trục: Chi tiãút trang trê kãút håüp khẹo lẹo våïi bäü pháûn chëu lỉûc tảo nãn hçnh
thỉïc nhẻ nhng, thanh thoạt nhỉng váùn chàõc chàõn vỉỵng vng.

w
w

Âàûc âiãøm sỉí dủng kãút cáúu gäù ca ta hiãûn nay:

- Gäù dng quạ êt trong cạc cäng trçnh låïn.

- Hçnh thỉïc kãút cáúu ngho nn.
Ngun nhán:

- Gäù åí nỉåïc ta tuy phong phụ nhỉng phỉïc tảp, chỉa âỉåüc coi trng nghiãn cỉïu.
- Viãûc bo qun, khai thạc, sỉí dủng, tại tảo gäù chỉa håüp l.
Hỉåïng phạt triãøn:
- Khai thạc v sỉí dủng gäù håüp l hån Ỉ Váût liãûu chênh åí näng thän v thë tráún

- Cäng nghiãûp hoạ sn xút, chãú tảo, xỉí l kãút cáúu gäù thnh nhiãưu dảng: gäù dạn
(fane), vạn sn...
------------------------------------------------------------------------------------------------------Trang 2


Bi ging Kãút cáúu gäù
Hunh Minh Sån
--------------------------------------------------------------------------------------------------------

CHỈÅNG I:

VÁÛT LIÃÛU GÄÙ XÁY DỈÛNG

ξ1. RỈÌNG V GÄÙ VIÃÛT NAM
1.1 Ngưn gäù:
Nỉåïc ta do âiãưu kiãûn nhiãût âåïi nãn rỉìng phạt triãøn mảnh v l ngưn cung cáúp gäù.
( Miãưn Bàõc: Táy Bàõc, Viãût Bàõc, Khu Bäún; Miãưn Nam:Táy ngun, Miãưn Âäng Nam Bäü...)

d.
v

n

Gäù ca ta cọ âàûc âiãøm:
- Phong phụ, cọ nhiãưu loải gäù q: Âinh, lim, trai, lạt hoa, mun (Viãût Bàõc); tỉï thiãút
(Nghãû An); H mäüc, Giạng hỉång (Qung Bçnh); kiãưng kiãưng, tràõc, mun, cam lải (Nam
Trung Bäü)
- Cháút lỉåüng xáúu, häù tảp.
- Trỉỵ lỉåüng, nàng sút khai thạc gäù tháúp khäng â nhu cáưu sn xút.

ol

1.2 Phán loải gäù:

Trong hng ngn loải gäù ca rỉìng nỉåïc ta, säú âỉåüc sỉí dủng vo khong 400 loải.

w
.v

nc

1. Theo táûp quạn:
- Gäù q: Mu sàõc v ván âẻp, hỉång thåm, khäng bë mäúi, mt, mủc ( gủ, tràõc, mun,
lạt hoa, trai, tráưm hỉång...)
- Thiãút mäüc: Nàûng, cỉïng, tênh cháút cå hc cao ( âinh, lim, sãún, tạu, kiãưng kiãưng...).
- Häưng sàõc: Täút, mu häưng, náu, â, nàûng vỉìa (måỵ, vng tám, giäùi, re, säưi, xoan...
- Gäù tảp: Xáúu, mu tràõng, nhẻ, mãưm dãù bë sáu mủc ( gảo, sung, âỉåïc...)
2. Theo quy âënh Nh nỉåïc

a.Phán nhọm theo TCVN 1072-71; 1077-71 ( vãư phán nhọm gäù, quy cạch, pháøm cháút gäù)
- Theo chè tiãu ỉïng sút: 6 nhọm.

w
w

Nhọm

ỈÏng sút (kG/cm2)

Vi loải gäù thäng dủng

Nẹn dc

ún kẹo

Kẹo dc

Càõt dc

I

≥ 630

≥ 1300

≥ 1395

≥ 125

II

525 - 629

1080 - 1299

1165-1394

105 - 124

Gi, xoan, giäøi, âinh vng...

III

440 - 524

900 - 1079

970 - 1164

85 - 104

Måỵ, qú, båìi låìi, häưng may...

IV

365 - 439

750 - 899

810 - 969

70 - 84

Gi tràõng, xoan âo...

V

305 - 364

625 - 749

675 - 809

60 - 69

Xoan mäüc, trám, thäng vng,
sàng tràõng...

VI

≤ 304

≤ 624

≤ 674

≤ 59

Xoay, kiãưn kiãưn, lim, sãún...

Sung, gn, nục nạc...

------------------------------------------------------------------------------------------------------Trang 3


Bi ging Kãút cáúu gäù
Hunh Minh Sån
-------------------------------------------------------------------------------------------------------- Theo khäúi lỉåüng thãøí têch: 6 nhọm. Cho cạc loải gäù chỉa cọ säú liãûu vãư ỉïng sút
Nhọm

Khäúi lỉåüng thãø têch ( T/m3)

I

≥ 0,86

II

0,73 - 0,85

Gi cau, xoan âo, sãúu, trám hạ, vng v

III

0,62 - 0,72

Bng náu, gi ngä, hoa mai, c läù

IV

0,55 - 0,61

Gi xoan, xoi, xoan ta, sàng vng

V

0,50 - 0,54

Trám äúi,trạm häưng, mng lng

VI

≤ 0,49

Vi loải gäù thäng dủng

d.
v

n

Gi vng, gi xạm, häø bç, vi, trám â

Gảo, sung, náu, väng

b. Phán nhọm theo Nghë âënh 10-CP: ( Quy âënh tảm thåìi vãư sỉí dủng KCG) 8 nhọm:

- Nhọm I: Cọ mu sàõc, bãư màût, mi hỉång âàûc biãût Ỉ gäù quy (tràõc, gủ, trai, mun)

ol

- Nhọm II: Cọ tênh cháút cå hc cao ( Âinh, lim, sãún , tạu, kiãưng kiãưng, nghiãún...)

- Nhọm III: Cọ tênh do, dai âãø âọng tu thuưn ( Ch chè, tãúch, sạng l...)

nc

- Nhọm IV: Cọ mu sàõc v bãư màût ph håüp gäù cäng nghiãûp v mäüc dán dủng ( Måỵ,
vng tám, re, giäùi...)
- Nhọm V: Gäưm cạc loải gäù thüc nhọm häưng sàõc ( Gi , thäng)
- Nhọm VI: Gäưm cạc loải gäù thüc nhọm häưng sàõc ( Säưi, rng rng, bảch ân...)

w
.v

- Nhọm VII, VIII: Gäù tảp v xáúu ( Gảo, nục nạc, nọng...) khäng dng lm KCG.
c. Phán nhọm theo TCXD 44-70 (Quy phảm thiãút kãú KCG)

w
w

- Nhọm A: Cáúu kiãûn chëu kẹo chênh
- Nhọm B: Cáúu kiãûn chëu nẹn v ún
- Nhọm C: Cáưu phong, litä, vạn sn, cáúu kiãûn chëu lỉûc phủ

1.3 Quy âënh sỉí dủng gä:ù
1. Quy âënh sỉí dủng gäù

Hiãûn váùn chỉa cọ quy phảm thiãút kãú KCG ạp dủng cho TCVN 1072 - 71, TCVN
1076 - 71 m chè cọ qui phảm thiãút kãú KCG ạp dủng cho ND 10 -CP (4/1960).

- Nh láu nàm quan trng (nh xỉåíng, häüi trỉåìng...) v cạc bäü pháûn thỉåìng xun chëu mỉa nàõng
v ti trng låïn (cäüt cáưu, dáưm cáưu...) âỉåüc dng gäù nhọm II.

- Nh cỉía thäng thỉåìng dng gäù nhọm V lm kãút cáúu chëu lỉûc chênh, cn cạc kãút cáúu khạc ( nh
tảm, lạn trải, cc mọng, vạn khn...) chè âỉåüc dng gäù nhọm VI, VII.

Nghë âënh 10- CP ra âåìi tỉì nàm 1960 âãún nay khäng cn ph håüp nỉỵa vç tçnh hçnh cung cáúp gäù khọ
khàn nãn gäù nhọm 2 thç háưu nhỉ khäng âỉåüc dng lm nh; kãút cáúu chëu lỉûc chênh phi dng nhọm VI, kãút
cáúu phủ dng gäù nhọm VII ( â qua xỉí l hoạ cháút k).

------------------------------------------------------------------------------------------------------Trang 4


Bi ging Kãút cáúu gäù
Hunh Minh Sån
-------------------------------------------------------------------------------------------------------2. Quy cạch gäù xáy dỉûng:
Chiãưu di gäù x tỉì 1 ÷ 8 m, mäùi cáúp 0,25 m
- Vạn: Khi bãư räüng ≥ 3 bãư dy: δ = 10 ÷60 mm; b = 30 ÷ 320 mm
- Häüp: Khi bãư räüng < 3 bãư dy: a = 15 ÷ 320 mm; b = 30 ÷ 320 mm

a. Gäù x:

b. Gäù trn: Theo chiãưu di L (m) v âỉåìng kênh D (cm) âỉåüc chia lm 4 hảng:

Âỉåìng kênh âáưu nh D (cm)

I

≥ 25

II

≥ 25

III

10 ≤ D < 25

IV

10 ≤ D < 25

L ≥ 2,5

d.
v

1 ≤ L < 2,5
L ≥ 2,5

1 ≤ L < 2,5

ol

ξ2. SÅ LỈÅÜC VÃƯ CÁÚU TRỤC GÄÙ:

Chiãưu di L (m)

n

Hảng

nc

Gäù Viãût Nam háưu hãút thüc loải cáy lạ räüng. Gäù cáy lạ kim chè cọ khong10 loải
(thäng, ngc am, kim giao, sam,...) Gäù cáy lạ räüng cọ cáúu trục phỉïc tảp hån.
2.1 Cáúu trục thä âải:

w
w

w
.v

Càõt ngang thán cáy bàòng màõt thỉåìng ta
tháúy cạc låïp sau:
- V cáy: 2 låïp âãø bo vãû
- Låïp gäù giạc (gäù säøng): mu nhảt, áøm, chỉïa
cháút dinh dỉåỵng, dãù mủc, mt
- Låïp gäù li (gäù chãút): sáùm, cỉïng, chỉïa êt nỉåïc,
cỉïng, khọ mủc,mt.
- Tu: Nàòm åí trung tám, mãưm úu, dãù mủc nạt.
- Tia li: Nhỉỵng tia nh hỉåïng vo tám .
- Vng tøi: Nhỉỵng vng trn âäưng tám bao
quanh tu (gäưm 2 låïp âáûm (gäù mün), nhảt (gäù
såïm), mäùi vng ỉïng våïi 1 nàm sinh trỉåíng.

2.2 Cáúu trục vé mä:
Dng kênh hiãøn vi quan sạt ta tháúy:

1. Gäù lạ räüng
- Tãú bo thåï gäù: hçnh thoi näúi xãúp nhau theo chiãưu di thán cáy, chiãúm tåïi 76% thãø
têch gäù Ỉ bäü pháûn chênh chëu lỉûc ca gäù.

- Mảch gäù: tãú bo låïn hçnh äúng xãúp chäưng lãn nhau âãø dáùn nhỉûa.
------------------------------------------------------------------------------------------------------Trang 5


Bi ging Kãút cáúu gäù
Hunh Minh Sån
-------------------------------------------------------------------------------------------------------- Tia li: tãú bo nàòm ngang âãø dáùn nhỉûa theo phỉång ngang.
- Nhu tãú bo: nàòm quanh mảch gäù âãø giỉỵ cháút dinh dỉåỵng.
2. Gäù lạ kim:

n

Khäng cọ mảch gäù. Chè cọ qun
bo lm nhiãûm vủ ca tãú bo thåï v
mảch gäù v tia li.
3. Nháûn xẹt:

nc

ol

d.
v

- Cáúu trục gäù gäưm cạc thåï chè xãúp
theo phỉång dc, cọ tênh cháút xãúp låïp r
rãût theo vng tøi. Gäù chëu lỉûc kho
nháút theo phỉång dc thåï, kẹm nháút theo
phỉång ngang thåï (kẹm vi chủc láưn so
våïi phỉång dc thåï)Ỉ Gäù l váût liãûu

khäng âàóng hỉåïng v khäng âäưng nháút,
tênh cháút chëu lỉûc khäng giäúng nhau
theo cạc phỉång v theo vë trê.

Hçnh 1.2 Cáúu trục gäù lạ räüng

w
.v

- Khi nghiãn cỉïu tênh cháút cå hc ca gäù phán biãût 3 loải màût càõt: Màût càõt ngang (
thàóng gọc thán cáy); Màût càõt xun tám ( dc theo trủc thán cáy v xun qua tám ); Màût
càõt tiãúp tuún ( dc theo trủc thán cáy v khänh âi qua tám ).

w
w

- Càn cỉï theo cạc loải màût càõt phán biãût 3 phỉång ti trng: Phỉång dc trủc,
Phỉång xun tám, Phỉång tiãúp tuún

Hçnh 1.3 Cạc màût càõt gäù

------------------------------------------------------------------------------------------------------Trang 6


Baỡi giaớng Kóỳt cỏỳu gọự
Huyỡnh Minh Sồn
-------------------------------------------------------------------------------------------------------3. TấNH CHT C HOĩC CUA G
3.1 Anh hổồớng cuớa thồỡi gian chởu lổỷc. Cổồỡng õọỹ lỏu daỡi cuớa gọự

nc

ol

d.
v

n

- Cổồỡng õọỹ gọự phuỷ thuọỹc
roợ róỷt vaỡo thồỡi gian taùc duỷng taới
troỹng. Taới troỹng taùc duỷng trong
thồỡi gian ngừn thỗ cổồỡng õọỹ caỡng
lồùn. Khi taới troỹng õỷt rỏỳt nhanh (
t= 0) ta õổồỹc cổồỡng õọỹ bóửn tổùc
thồỡi b. Khi taới troỹng õỷt lỏu vọ
haỷn ta õổồỹc cổồỡng õọỹ lỏu daỡi ld:
Laỡ ổùng suỏỳt lồùn nhỏỳt maỡ mỏựu gọự
coù thóứ chởu õổồỹc maỡ khọng bao
giồỡ bở phaù hoaỷi.
+ < ld: khọng bao giồỡ
bở gọự bở phaù hoaỷi.
+ > ld: sồùm hay muọỹn
gọự cuợng bở phaù hoaỷi.

Do õoù õóứ xaùc õởnh Rtc ta dổỷa vaỡo ld:
ld = ( 0,5 ữ 0,6) b = K0 .b
K0 laỡ hóỷ sọỳ lỏu daỡi

w
.v

Rtc = ld = K0. b

(1.1)
(1.2)

3.2. Sổỷ laỡm vióỷc cuớa gọự khi chởu keùo

w
w

- Keùo doỹc thồù mỏựu thổớ tióu chuỏứn, veợ bióứu õọử quan hóỷ ổùng suỏỳt vaỡ bióỳn daỷng, nhỏỷn
thỏỳy quan hóỷ giổợa - gỏửn nhổ thúng. Phaù hoaỷi xaớy ra õọỹt ngọỹt khi bióỳn daỷng tổồng õọỳi
khaù nhoớ 0,8% , qui ổồùc lỏỳy tl = 0,5 b ặ Khi chởu keùo gọự laỡm vióỷc nhổ vỏỷt lióỷu doỡn
khọng thóứ phỏn bọỳ laỷi ổùng suỏỳt nón chởu aớnh hổồớng nhióửu bồới caùc yóỳu tọỳ khuyóỳt tỏỷt vaỡ
khọng õọửng nhỏỳt.
- Cổồỡng õọỹ chởu keùo khi thờ nghióỷm cuớa gọự khaù cao, thổồỡng bk = 800 ữ 1000
kG/cm2 (gọự sọửi gai bk =1700kG/cm2). Nhổng thổỷc tóỳ cổồỡng õọỹ gọự chởu keùo giaớm õi nhióửu
do chởu aớnh hổồớng caùc yóỳu tọỳ khuyóỳt tỏỷt cuớa gọự (mừt gọự, thồù cheùo, kóứ õóỳn hóỷ sọỳ K2< 1) hay
do kờch thổồùc tuyóỷt õọỳi cuớa thanh gọự lồùn õổa õóỳn mổùc õọỹ khọng õọửng nhỏỳt caỡng cao ( kóứ
õóỳn hóỷ sọỳ K1 < 1) ặ Hóỷ sọỳ õọửng nhỏỳt: K = K1 .K2 ặ Rk = K .R tc
(1.3)
1
1
- Cổồỡng õọỹ chởu keùo ngang thồù cuớa gọự rỏỳt nhoớ: RK (90 ) = ữ RK
0

20 15

(1.4)

RK: Cổồỡng õọỹ keùo doỹc thồù

------------------------------------------------------------------------------------------------------Trang 7


nc

ol

d.
v

n

Baỡi giaớng Kóỳt cỏỳu gọự
Huyỡnh Minh Sồn
--------------------------------------------------------------------------------------------------------

w
.v

Gọự khọng phaới laỡ vỏỷt lióỷu chởu keùo tọỳt ặ óứ chởu keùo phaới choỹn thanh gọự tọỳt, ờt khuyóỳt tỏỷt.
3.3 Sổỷ laỡm vióỷc cuớa gọự khi chởu neùn:

w
w

- Neùn mỏựu thổớ tióu chuỏứn, veợ bióứu õọử neùn - , nhỏỷn thỏỳy: Bióứu õọử laỡ mọỹt õổồỡng cong
thoaới. Phỏửn õỏửu thúng: tl = 0,5 b. Phỏửn sau cong roợ róỷt, bióỳn daỷng tng nhanh so vồùi ổùng

suỏỳt. Gọự phaù hoaỷi ồớ bióỳn daỷng, tổồng õọỳi khoaớng 0,6 ữ 0,7 % ặ khi chởu neùn gọự laỡm vióỷc
nhổ vỏỷt lióỷu deớo, ổùng suỏỳt õổồỹc phỏn bọỳ õóửu trổồùc khi phaù hoaỷi nón ờt chởu aớnh hổồớng bồới
caùc yóỳu tọỳ khuyóỳt tỏỷt ặ khi chởu neùn gọự õaớm baớo õổồỹc cổồỡng õọỹ. Mỷc duỡ kb = 0,4 bk (
Kb = 300 ữ 450 kG/cm2) nhổng Rn > RK ặ Neùn laỡ hỗnh thổùc chởu lổỷc phuỡ hồỹp nhỏỳt vồùi gọự.
3.4 Sổỷ laỡm vióỷc cuớa gọự khi chởu uọỳn:

- Tióỳt dióỷn gọự gọửm 2 vuỡng keùo vaỡ neùn. Cổồỡng õọỹ chởu uọỳn cuớa gọự vaỡo khoaớng trung
gian giổợa keùo vaỡ neùn tổỡ 700 ữ 900 kG/cm2. Aớnh hổồớng cuớa khuyóỳt tỏỷt cuợng trung bỗnh.
- Khi chởu uọỳn, gọự laỡm vióỷc qua caùc giai õoaỷn:

------------------------------------------------------------------------------------------------------Trang 8


Bi ging Kãút cáúu gäù
Hunh Minh Sån
-------------------------------------------------------------------------------------------------------Khi M cn nh: ỉïng sút phạp phán bäú dc chiãưu cao tiãút diãûn theo qui lût âỉåìng
M
W

(1.5)

ol

d.
v

n

thàóng, biãøu âäư cọ dảng tam giạc: σ u =

nc

- Khi M tàng lãn: ỉïng sút nẹn tàng cháûm theo âỉåìng cong, ỉïng sút kẹo tàng
nhanh theo âỉåìng thàóng, trủc trung ho li xúng phêa dỉåïi. Khi vng nẹn xút hiãûn biãún
dảng do Ỉ Máùu thỉí bàõt âáưu bë phạ hoải khi σn = σnb ( cạc thåï nẹn bë gy). Máùu thỉí bë phạ
hoải hon ton khi σk = σkb
Trong giai âoản sau khäng thãø xạc âënh σu theo cäng thỉïc bãưn m åí âáy chè dng
cäng thỉïc ny theo tênh cháút qui ỉåïc cọ kãø âãø nh hỉåíng ca hçnh dảng tiãút diãûn:

w
.v

σu =

M
mu W

(1.6)

mu: Hãû säú phủ thüc hçnh dảng tiãút diãûn (theo thỉûc nghiãûm)

w
w

- Mäduyn ân häưi E: Âỉåüc xạc âënh båíi hãû säú gọc trong pháưn âỉåìng thàóng ban âáưu
ca biãøu âäư ỉïng sút - biãún dảng tỉïc l trong phảm vi giåïi hản tè lãû. Vç pháưn âỉåìng thàóng
ban âáưu ca nẹn, kẹo, úng cng xáúp xè nhỉ nhau: Gäù thäng Liãn Xä v gäù nhọm V, VI,
VII ca ta láúy E = 105 kG/cm2
3.5 Sỉû lm viãûc ca gäù khi chëu ẹp màût:
1.Khại niãûm: Ẹp màût l sỉû truưn lỉûc tỉì cáúu kiãûn ny âãún cáúu kiãûn khạc qua màût

tiãúp xục. ỈÏng sút ẹp màût tải màût tiãúp xục: σ em =

N
≤ Rem
Fem

(1.7)

N: Lỉûc ẹp màût
Fem: Diãûn têch chëu ẹp màût ( diãûn têch tiãúp xục)

- Tu theo phỉång tạc dủng ca lỉûc âäúi våïi thåï gäù ta cọ:
+ Ẹp màût dc thåï.
+ Ẹp màût ngang thåï.
+ Ẹp màût xiãn thå.ï
------------------------------------------------------------------------------------------------------Trang 9


d.
v

n

Bi ging Kãút cáúu gäù
Hunh Minh Sån
--------------------------------------------------------------------------------------------------------

2. Cỉåìng âäü ẹp màût ca gäù:

ol

a. Ẹp màût dc thåï: Cỉåìng âäü tỉång âỉång nhỉ nẹn dc thåï

Rem (00) = Rem = Rn

w
w

w
.v

nc

b. Ẹïp màût ngang thåï:

(1.8)

Rem (900 ) = σ tl .K 0

- Ban âáưu cạc thåï ẹp vo nhau
trãn biãøu âäư l âỉåìng OA. Sau âọ cạc
thnh tãú bo ca gäù såïm bë phạ hoải,
biãún dảng tàng nhanh (AB). Cúi
cng cạc thnh tãú bo bë phạ hoải lải
ẹp vo nhau v gäù lải cọ thãø chëu
âỉåüc lỉûc (sỉû cỉïng lải). Gäù phạ hoải l
do biãún dảng låïn quạ giåïi hản cho
phẹp. Cỉåìng âäü giåïi hản chëu ẹp màût
ngang thåï âỉåüc càn cỉï vo ỉïng sút t

lãû σtl (âiãøm A khi gäù biãún dảng nhiãưu)

(1.9)

K0 : Hãû säú láu di

- Ẹp màût ngang thåï lải âỉåüc phán thnh:
+ Ẹp màût ton bäü (H.a): Cỉåìng âäü nh nháút, thỉûc cháút l nẹn ngang thåï
+ Ẹp màût 1 pháưn chiãưu di (H.b): Cỉåìng âäü tàng theo t lãû l/lem khi l/lem ≤ 3
+ Ẹp màût 1 pháưn diãûn têch (H.c): Cỉåìng âäü låïn nháút do cọ sỉû tham gia cạc
pháưn gäù xung quanh. Diãûn têch tiãúp xục cng nh, cỉåìng âäü ẹp màût cng cao.

------------------------------------------------------------------------------------------------------Trang 10


d.
v

n

Bi ging Kãút cáúu gäù
Hunh Minh Sån
--------------------------------------------------------------------------------------------------------

c. Ẹïp màût xiãn thåï:

- Cỉåìng âäü phủ thüc gọc α giỉỵa phỉång ca lỉûc v thåï gäù:
Rem

⎛ R

⎞
1 + ⎜ em − 1⎟ sin 3 α
⎜R 0
⎟
⎝ em (90 ) ⎠

(1.10)

ol

Rem (α ) =

Rem: Cỉåìng âäü ẹp màût dc thåï

nc

Rem(900): Cỉåìng âäü ẹp màût ngang thåï

3.6 Sỉû lm viãûc ca gäù chëu trỉåüt:

1. Khại niãûm: Khi lỉûc trỉåüt nàòm trong màût phàóng tiãúp xục 2 cáúu kiãûn s gáy trỉåüt.

w
.v

ỈÏng sút trỉåüt tải màût trỉåüt: τ tb =

T
≤ Rtbtr
Ftr

(1.11)

T: Lỉûc trỉåüt
Ftr: Diãûn têch màût trỉåüt

w
w

- Tu theo vë trê lỉûc càõt âäúi våïi thåï gäù, cọ 04 trỉåìng håüp chëu trỉåüt ca gäù nhỉ sau:
+ Càõt âỉït thåï.
+ Trỉåüt dc thåï
+ Trỉåüt ngang thåï
+ Trỉåüt xiãn thåï.

------------------------------------------------------------------------------------------------------Trang 11


Baỡi giaớng Kóỳt cỏỳu gọự
Huyỡnh Minh Sồn
-------------------------------------------------------------------------------------------------------2. Cổồỡng õọỹ chởu trổồỹt:
Rtbtr =

Rtr
l
1 + tr
e

(1.12)

ltr : Chióửu daỡi mỷt trổồỹt
e: Caùnh tay õoỡn cuớa cỷp lổỷc trổồỹt

,

w
.v

nc

ol

d.
v

n

- Rtbtr tuyỡ thuọỹc vaỡo sổỷ phỏn bọứ ổùng suỏỳt nón chởu aớnh hổồớng bồới caùc yóỳu tọỳ:

+ Loaỷi trổồỹt: 1 phờa hay 2 phờa. Trổồỹt 2 phờa thỗ cổồỡng õọỹ trung bỗnh cao hồn vỗ ổùng
= 0,25 : 1 phia
suỏỳt õóửu hồn.
= 0,125 : 2 phia

w
w

+ Tyớ sọỳ ltr/e, cao nhỏỳt khi ltr/e = 3 ữ 4 (nóỳu quaù lồùn thỗ ổùng suỏỳt phỏn bọỳ
khọng õóửu. Nóỳu quaù nhoớ aớnh hổồớng nọỹi lổỷc boùc ngang thồù gọự).
+ Coù lổỷc eùp vuọng goùc hay khọng: Lổỷc eùp laỡm tng khaớ nng chởu trổồỹt (vỗ

giaớm nọỹi lổỷc boùc).
a. Cừt õổùt thồù: Khaớ nng chọỳng cừt õổùt thồù cuớa gọự rỏỳt lồùn nón hỏửu nhổ khọng thóứ xaớy

ra vỗ nóỳu coù gọự seợ bở phaù hoaỷi bồới eùp mỷt hay uọỳn trổồùc.
b. Trổồỹt doỹc thồù: Vồùi mỏựu thổớ tióu chuỏứn, ổùng suỏỳt trổồỹt doỹc thồù vaỡo khoaớng 70 ữ100
2

kG/cm , lồùn nhỏỳt so vồùi caùc trổồỡng hồỹp khaùc.
c. Trổồỹt ngang thồù: Vồùi mỏựu thổớ tióu chuỏứn, ổùng suỏỳt trổồỹt ngang thồù vaỡo khoaớng

35ữ50 kG/cm2 ,
------------------------------------------------------------------------------------------------------Trang 12


Baỡi giaớng Kóỳt cỏỳu gọự
Huyỡnh Minh Sồn
-------------------------------------------------------------------------------------------------------d. Trổồỹt xión thồù: (ờt xaớy ra)

Rtr ( ) =

Vỗ Rtr90 = 0,5 Rtr nón:

Rtr =

Rtr

(1.13)

R

1 + tr 1 sin 3
Rtr 90

Rtr
1 + sin 3

(1.14)

G1:
G2:

G1 G2
100%
G2

(1.15)

d.
v

W =

1. ọỹ ỏứm:

n

3.7. Caùc nhỏn tọỳ aớnh hổồớng õóỳn tờnh chỏỳt cồ hoỹc cuớa gọự:

Troỹng lổồỹng gọự ỏứm
Troỹng lổồỹng gọự sau khi sỏỳy khọ

ol

- ọỹ ỏứm cuớa gọự thay õọứi theo mọi trổồỡng xung quanh vaỡ aớnh hổồớng roợ róỷt õóỳn
cổồỡng õọỹ cuớa gọự. Khi õọỹ ỏứm tng tổỡ W = 0 õóỳn Wmax = 30% (õọỹ ỏứm baợo hoaỡ thồù ) thỗ tờnh
chỏỳt cồ lyù cuớa gọự giaớm. ọỹ ỏứm thay õọứi 1% thỗ chố tióu cồ lyù thay õọứi 3 ữ 5%. Khi W > Wmax
thỗ khọng coỡn aớnh hổồớng õóỳn cổồỡng õọỹ cuớa gọự.
- nổồùc ta õọỹ ỏứm thng bũng cuớa gọự laỡ 17 ữ 20% nón õọỹ ỏứm tióu chuỏứn õổồỹc qui õởnh

nc

laỡ 18% vaỡ cổồỡng õọỹ cuớa gọự õổồỹc quy õọứi vóử cổồỡng õọỹ tổồng ổùng:

18 = w [1 + (W 18)]

(1.16)

w
.v

18: Cổồỡng õọỹ ồớ õọỹ ỏứm tióu chuỏứn 18%
: Hóỷ sọỳ õióửu chốnh ỏứm õọỹ tuyỡ thuọỹc loaỷi gọự
= 0,05: neùn doỹc thồù; = 0,04: uọỳn; = 0,035: neùn ngang thồù; = 0,03: trổồỹt;
= 0,015: keùo doỹc thồù

- Khi tờnh toaùn caùc kóỳt cỏỳu laỡm vióỷc trong õióửu kióỷn chởu nhióửu mổa gioù thỗ ta lỏỳy
W% lồùn hồn theo qui phaỷm õọửng thồỡi E phaới nhỏn vồùi hóỷ sọỳ õióửu kióỷn laỡm vióỷc:

w
w

+ Vồùi kóỳt cỏỳu õổồỹc che mổa nhổng ồớ vở trờ khọng thoaùng thỗ lỏỳy W = 20%
+ Vồùi kóỳt cỏỳu khọng õổồỹc che mổa nừng thỗ lỏỳy W = 25%

2. Nhióỷt õọỹ:
- Khi nhióỷt õọỹ tng duỡ ồớ W naỡo thỗ cổồỡng õọỹ cuớa gọự giaớm, mọõun õaỡn họửi giaớm
nhióửu vaỡ õọỹ voợng tng. Mỷt khaùc, nhióỷt õọỹ tng, gọự giaớn nồớ gỏy nọỹi ổùng suỏỳt cuỷc bọỹ lồùn,
nóỳu coù mừt ặ coù thóứ cừt õổùt thồù. Kóỳt cỏỳu chởu nhióỷt õọỹ > 500C ặ khọng duỡng vỏỷt lióỷu gọự.
- Khi tờnh toaùn quy õọứi vóử cổồỡng õọỹ ồớ nhióỷt õọỹ tióu chuỏứn õổồỹc choỹn laỡ 200C.
20 = T + (t 20)

[MN/m2]

(1.17)

: hóỷ sọỳ õióửu chốnh nhióỷt õọỹ tuyỡ thuọỹc vaỡo traỷng thaùi ổùng suỏỳt
= 3,5: neùn doỹc; = 4,5: uọỳn; = 4,0: keùo doỹc; = 0,4: trổồỹt doỹc

------------------------------------------------------------------------------------------------------Trang 13


Bi ging Kãút cáúu gäù
Hunh Minh Sån
-------------------------------------------------------------------------------------------------------3. Khäúi lỉåüng riãng:
- Nọi chung khi γ cng låïn thç cỉåìng âäü cng cao v cng khọ mäúi, mt, mủc, chạy.
4. Cạc bãûnh táût:

Gäù loải A: Khäng cho phẹp cọ màõt
Gäù loải B: Khäng cho phẹp quạ 1 màõt trãn 1m di

n

- Màõt cáy: Chäù gäúc ca cnh âám tỉì thán ra, cạc thåï bë lỉåün vẻo, máút tênh cháút liãn
tủc (cạc thåï khäng trng phỉång ca lỉûc tạc dủng) gáy nãn hiãûn tỉåüng táûp trung ỉïng sút
lm gim kh nàng chëu lỉûc, gáy khọ khàn trong chãú tảo. Âàûc biãût nh hỉåíng âãún cáúu kiãûn
chëu kẹo hay cáúu kiãûn chëu ún cọ màõt nàòm trong vng kẹo.

d.
v

- Thåï nghiãng: Khäng nàòm trng phỉång trủc dc thåï gäù, lm gim cỉåìng âäü ca
gäù ráút nhiãưu, nháút l âäúi våïi cạc ỉïng sút tạc dủng dc thanh.

ol

- Khe nỉït (thỉåìng do co ngọt): Lm máút tênh ngun vẻn nãn kh nàng chëu lỉûc ca
gäù gim; Êt nh hỉåíng âãún cỉåìng âäü nẹn dc thåï; ch úu nh hỉåíng âãún cỉåìng âäü nẹn
ngang thåï v trỉåüt; Vãút nỉït vng gọc ỉïng sút phạp l nguy hiãøm nháút. Tảo khe âỉûng håi
nỉåïc lm gäù áøm, gáy mủc bãn trong Ỉ nh hỉåíng cháút lỉåüng gäù.

nc

- Mäúi: Mäúi àn gäù ráút nhanh, khọ phạt hiãûn.
- Mủc: Do náúm, gäù bë biãún mu, cáúu trục bë phạ hoải, mãưm, xãúp, vủn nạt Ỉ R gim.
- Mt: Do sáu âủc, màût gäù cọ läù ≈ 3mm lm R gim v gáy báøn. Täúc âäü phạ hoải
cháûm hån mäúi.

w
.v

3.8 Váún âãư bo qun gäù:

w
w

- Váût liãûu gäù tỉû nhiãn nọi chung khäng cọ kh nàng tỉû bo vãû chäúng lải sỉû phạ hoải
ca cn trng, náúm v chọng hỉ hải. Vç váûy âãø tàng tøi th cäng trçnh chụng ta cáưn bo
qun gäù. Nghë âënh 10CP quy âënh mi loải gäù tỉì nhọm VI tråí xúng phi âỉåüc xỉí l
trỉåïc khi sỉí dủng. Näüi dung bo qun bao gäưm viãûc xỉí l bàòng hoạ cháút cng nhỉ dng
cạc biãûn phạp k thût khạc.
1. Phng mäúi: Phạ hoải nhanh, khọ phạt hiãûn. Biãûn phạp phng mäúi: Ngàn khäng
cho mäúi thám nháûp vo gäù, táøm thúc vo chán cäüt chän trong âáút. Phạt hiãûn v diãût c täø
mäúi bàòng hoạ cháút. Khäng âãø mäúi láy lan tỉì khu vỉûc ny sang khu vỉûc khạc.
2. Phng mt: Sáu âủc gäù, âo hang, gáy báøn v gim kh nàng chëu lỉûc ca gäù.
Biãûn phạp phng trỉì: Loải trỉì âiãưu kiãûn sinh trỉåíng: Ngám nỉåïc cho bäüt gäù träi âi, sån kên
màût gäù.

3. Phng h: Thỉåìng gàûp khi kãút cáúu lm viãûc trong vng nỉåïc màûn, nỉåïc låü. Biãûn phạp
phng trỉì: Thiu gäù âënh k lm gäù chạy sẹm thnh låïp than mng bãn ngoi; dng gäù cỉïng ( thiãút
mäüc), do ( tãúch); gäù cọ nhỉûa ( bảch ân); âãø ngun låïp v cáy; bc kãút cáúu bàòng kim loải, äúng
snh , amiàng; Dng hoạ cháút Creozot, CuSO4

------------------------------------------------------------------------------------------------------Trang 14