Điều kiện ủ thích hợp và khả năng thủy phân tinh bột và protein trong bã sắn của chủng bacillius subtilis

Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản

Số 2/2016

THOÂNG BAÙO KHOA HOÏC

ĐIỀU KIỆN Ủ THÍCH HỢP VÀ KHẢ NĂNG THỦY PHÂN TINH BỘT
VÀ PROTEIN TRONG BÃ SẮN CỦA CHỦNG BACILLUS SUBTILIS C7
SUITABLE FERMENTING CONDITIONS AND HYDROLYSIS OF STARCH
AND PROTEIN IN CASSAVA RESIDUE OF BACILLUS SUBTILIS C7
Phạm Hồng Ngọc Thùy1, Nguyễn Thị Thanh Hải2, Nguyễn Minh Trí3
Ngày nhận bài: 09/10/2014; Ngày phản biện thông qua: 21/6/2015; Ngày duyệt đăng: 15/6/2016

TÓM TẮT
Chủng Bacillus subtilis C7 có khả năng sinh các enzyme amylase và protease để thủy phân tinh bột và
protein có trong bã sắn. Bã sắn được ủ với chủng Bacillus subtilis C7 ở mật độ 106CFU/g hỗn hợp để nâng cao
hiệu quả sử dụng tinh bột và protein. Chế độ ủ bã sắn với chủng Bacillus subtilis C7 thích hợp như sau: Nhiệt
độ ủ 36 ± 1°C, thời gian ủ 48 giờ, tỉ lệ nước/hỗn hợp là 2/1 (v/w), tỉ lệ đậu nành bổ sung 10% (w/w). Hiệu suất
thủy phân tinh bột sau khi ủ theo chế đô trên là 26,42 ± 0,43%; hàm lượng axit amin đạt 0,87 ± 0,01%.
Từ khóa: Bacillus subtilis C7, bã sắn, tinh bột, protein
ABSTRACT
Bacillus subtilis C7 has ability to synthesize amylase and protease to hydrolyze starch and protein in
cassava residue. Cassava residue was added Bacillus subtilis C7 at the bacterial density 106CFU/g mixture
and fermented in order to enhance the effect of utilizing starch and protein. Suitable fermenting conditions of
cassava residue with Bacillus subtilis C7 are as follows: Fermenting temperature was 36 ± 1oC, fermenting
time was 48 hours, the ratio of water to mixture was 2/1 (v/w), the content of added soybean was 10% (w/w).
The hydrolysis productivity of starch after the fermentation was 26.42 ± 0.43% and the content of amino acid
was 0.87 ± 0.01%.
Keywords: Bacillus subtilis C7, cassava residue, starch, protein
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Sắn được xem là cây lương thực có sản

lượng lớn thứ hai sau cây lúa và đang có xu
hướng tiếp tục tăng về diện tích và sản lượng.
Hiện nay, sắn chủ yếu được dùng làm nguyên
liệu cho các nhà máy chế biến tinh bột; bã sắn
công nghiệp là phụ phẩm của quá trình sản
xuất tinh bột, nó chiếm khoảng 45% so với khối
lượng sắn nguyên củ [6]. Thành phần bã sắn

chứa chất hữu cơ chiếm 97,2% chất khô,
trong đó có tinh bột chiếm 68%, protein thô
3,6% [11]. Nếu không sử dụng nguồn bã
sắn hiệu quả sẽ gây lãng phí và ô nhiễm
môi trường. Hiện nay, bã sắn đã và đang
được sử dụng làm nguồn thức ăn chăn nuôi,
nhưng nhằm cung cấp thêm chất xơ là chính,
chưa chú ý đến khai thác hiệu quả các chất
khác có trong bã sắn như tinh bột và protein.

Khoa Công nghệ thực phẩm – Trường Đại học Nha Trang,
Viện Công nghệ sinh học và Môi trường – Trường Đại học Nha Trang,
3
Trường Đại học Nha Trang
1

2

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 101


Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản

Số 2/2016

Chủng vi khuẩn Bacillus subtilis C7 được phân
lập và tuyển chọn từ đất cho thấy có khả năng

tinh bột và hàm lượng axit amin sau khi ủ

sinh bốn loại enzyme: amylase, protease,

cho quá trình ủ bã sắn với chủng Bacillus

phytase, cellulose [5]; hiệu quả thủy phân

subtilis C7.

cellulose và phytase đã được khảo sát bởi

2.2. Phương pháp phân tích các chất

Mạch Trần Phương Thảo và các cộng sự

2.2.1. Xác định độ ẩm

(2014) [4]. Nghiên cứu này tập trung vào tìm

được xác định để chọn thông số thích hợp

Độ ẩm được xác định theo TCVN

điều kiện ủ thích hợp và đánh giá khả năng

4326:2001 [7].

thủy phân tinh bột và protein của chủng

2.2.2. Xác định hàm lượng tinh bột

Bacillus subtilis C7 với mục đích nâng cao hiệu
quả khi dùng bã sắn làm thức ăn chăn nuôi.
II. ĐỐI TƯỢNG, VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG
PHÁP NGHIÊN CỨU

Hàm lượng tinh bột trong 2g mẫu được xác
định thông qua hàm lượng đường glucose tạo
thành từ quá trình thủy phân tinh bột bằng HCl,
trong đó hàm lượng glucose được xác định
bằng thuốc thử DNS (3,5-Axit Dinitrosalicylic).

1. Đối tượng và vật liệu nghiên cứu

Hàm lượng tinh bột được tính bằng cách lấy

1.1. Chủng Bacillus subtilis C7: Được phân

hiệu số giữa hàm lượng glucose trong mẫu

lập từ mẫu đất (lấy mẫu từ đất vườn, thuộc

sau khi thủy phân bằng HCl và trước khi thủy

phường Vĩnh Hải, thành phố Nha Trang).

phân nhân với hệ số 0,9 [3], thí nghiệm được

Chủng này được lưu trữ tại Phòng thí nghiệm

thực hiện với 3 lần lặp.

Vi sinh thuộc Trung tâm thí nghiệm thực hành,

2.2.3. Xác định hàm lượng nitơ axit amin

Trường Đại học Nha Trang.

Hàm lượng nitơ axit amin được tính bằng

1.2. Bã sắn: Bã sắn được thu nhận từ các nhà

cách lấy hàm lượng đạm formol trừ đi hàm

máy chế biến tinh bột sắn tại Cam Ranh, tỉnh

lượng nitơ NH3. Trong đó hàm lượng đạm

Khánh Hòa và sấy khô đến hàm lượng ẩm từ

formol được xác định bằng phương pháp

5 – 6% để tiến hành nghiên cứu.

chuẩn độ, hàm lượng NH3 được xác định theo

1.3. Đậu nành: Đậu nành được sấy khô đến

phương pháp chưng cất lôi cuốn hơi nước [2].

hàm lượng ẩm khoảng 5 – 6%, sau đó xay nhỏ

Khối lượng mẫu dùng để xác định hàm lượng

và sử dụng cho nghiên cứu.

đạm formol và hàm lượng nitơ NH3 là 2g, thí

2. Phương pháp nghiên cứu

nghiệm được lặp lại 3 lần.

2.1. Bố trí thí nghiệm

3. Phương pháp xử lý số liệu

Bã sắn xay nhỏ được bổ sung thêm bột

Kết quả trình bày là trung bình cộng của

đậu nành với tỉ lệ lần lượt là 0%, 5%, 10%,

3 lần thí nghiệm ± Độ lệch chuẩn SD. Số liệu

15%, 20% (w/w), sau đó được thêm nước

được xử lý bằng phần mềm MS. Excel 2003,

với tỉ lệ nước/hỗn hợp lần lượt là 1/1; 1,5/1;

SPSS 16.0.

2/1; 2,5/1 (v/w) và được hấp vô trùng ở nhiệt
độ 121oC trong 15 phút rồi làm nguội. Chủng

III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN

Bacillus subtilis C7 được bổ sung với tỷ lệ

1. Ảnh hưởng của thời gian ủ đến sự thủy

10 CFU/g hỗn hợp và ủ ở các mức nhiệt độ

phân tinh bột và protein

6

khác nhau 24 ± 1°C; 30 ± 1°C và 36 ± 1°C

Bã sắn được phối trộn với 5% bột đậu

với các khoảng thời gian từ 12 đến 96 giờ

nành (w/w), tỷ lệ nước/hỗn hợp là 2/1 (v/w)

(bước nhảy là 12 giờ). Hiệu suất thủy phân

và được hấp vô trùng. Sau đó, hỗn hợp được

102 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG


Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản

Số 2/2016

làm nguội, bổ sung Bacillus subtilis C7 với

hiệu suất thủy phân tinh bột và hàm lượng

tỷ lệ 10 CFU/g hỗn hợp và được ủ ở nhiệt

axit amin trong hỗn hợp để chọn thời gian ủ

độ phòng trong thời gian từ 12 đến 96 giờ.

thích hợp. Kết quả được thể hiện trên hình 1

Sau từng thời gian ủ, chúng tôi xác định

và hình 2.

6

Hình 1. Hiệu suất thủy phân tinh bột theo thời gian ủ
Hình 2. Hàm lượng nitơ axit amin theo thời gian ủ
(Các chữ cái a, b, c, d thể hiện sự khác biệt có ý nghĩa giữa các giá trị trung bình (p ≤ 0,05))

Khi tăng thời gian ủ từ 0 giờ đến 48 giờ

Đối với quá trình thủy phân protein, khi tăng

thì hiệu suất thủy phân tinh bột tăng. Cụ thể,

thời gian ủ bã sắn với vi khuẩn Bacillus subtilis

sau khi ủ 12 giờ hiệu suất thủy phân tinh bột

C7 từ 12 đến 36 giờ thì hàm lượng axit amin

là 12,29 ± 0,34%, nếu tăng thời gian ủ lên 48

tăng và đạt cực đại ở thời gian ủ từ 24 - 36

giờ thì hiệu suất thủy phân tinh bột tăng lên

giờ. Nhưng nếu tiếp tục tăng thời gian ủ lên 48

gấp đôi. Tuy nhiên tiếp tục tăng thời gian ủ thì

giờ thì hàm lượng nitơ axit amin giảm 8% và

hiệu suất thủy phân tinh bột thay đổi không

tiếp tục giảm hơn 40% khi ủ đến 84 giờ. Hiện

đáng kể (p > 0,05). Điều này có thể giải thích

tượng này có thể được giải thích là do khi kéo

như sau: Từ 12 giờ tới 48 giờ hiệu suất thủy

dài thời gian thủy phân thì một phần axit amin

phân tinh bột tăng dần do đây là giai đoạn sinh
tổng hợp mạnh mẽ các enzyme thủy phân cơ
chất trong quá trình sinh trưởng của Bacillus
subtilis C7. Ở giai đoạn này hoạt độ amylase

được vi khuẩn Bacillus subtilis C7 sử dụng và
một phần axit amin tiếp tục bị phân hủy tạo
thành các sản phẩm cấp thấp nên hàm lượng
axit amin giảm. Như vậy, thời gian ủ thích hợp

cao, quá trình thủy phân diễn ra mạnh. Sau đó

để thủy phân tinh bột và protein là 48 giờ.

tiếp tục tăng thời gian lên thì hoạt độ amylase

2. Ảnh hưởng của nhiệt độ ủ đến sự thủy

giảm nên hiệu suất thủy phân tinh bột không

phân tinh bột và protein

tăng lên nữa. Kết quả nghiên cứu của

Bã sắn được phối trộn với 5% bột đậu

Gaewchingduang và cộng sự (2010) cũng

nành (w/w), tỷ lệ nước/hỗn hợp là 2/1 (v/w).

cho thấy lượng đường khử thu hồi lớn nhất

Hỗn hợp được hấp vô trùng và làm nguội, sau

khi tiến hành ủ bã sắn với a - amylase thương

đó chủng Bacillus subtilis C7 được bổ sung với

mại trong điều kiện nhiệt độ 55 C trong thời

tỷ lệ 106CFU/g hỗn hợp và ủ ở các nhiệt độ 24

gian 48 giờ [9]. Do đó, thời gian ủ bã sắn với

± 1oC, 30 ± 1oC, 36 ± 1oC, thời gian ủ được xác

Bacillus subtilis C7 thích hợp là 48 giờ để quá

định từ kết quả thí nghiệm trên. Kết quả được

trình thủy phân tinh bột đạt hiệu suất cao.

thể hiện trên hình 3 và hình 4.

o

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 103


Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản

Số 2/2016

Hình 3. Ảnh hưởng của nhiệt độ ủ đến hiệu suất
Hình 4. Ảnh hưởng của nhiệt độ ủ đến hàm
thủy phân tinh bột
lượng nitơ axit amin
(Các chữ cái a, b, c thể hiện sự khác biệt có ý nghĩa giữa các giá trị trung bình (p ≤ 0,05))

Ba mức nhiệt độ là 24 ± 1oC, 30 ± 1oC và
36 ± 1oC được chọn để nghiên cứu sự ảnh
hưởng của nhiệt độ đến sự thủy phân tinh bột
và protein vì kết quả nghiên cứu sẽ được ứng
dụng thủy phân bã sắn dùng trong chăn nuôi
heo thịt, việc lựa chọn ba mức nhiệt độ này có
thể áp dụng vào thực tế sản xuất ở Việt Nam
khi điều kiện thời tiết thay đổi giữa các mùa
trong năm; ở các địa phương trồng sắn và sản
xuất tinh bột.

Khi tăng nhiệt độ từ 24 ± 1oC đến 36 ± 1oC
thì hiệu suất thủy phân tinh bột tăng. Nghiên
cứu của Suman và Ramesh (2010) trên
B. subtilis KCPSS-12SS cho thấy 35oC là
nhiệt độ tối ưu để chủng này sinh tổng hợp
α-amylase cực đại [12]. Ngoài ra, Kokab và
cộng sự (2003) khi nuôi cấy rắn chủng B. subtilis
trên môi trường vỏ chuối được băm nhỏ cũng
cho kết quả tương tự [10].
Hàm lượng nitơ axit amin tăng cao nhất khi
ủ ở nhiệt độ 36 ± 1°C. Kết quả này tương tự

như kết quả của Ahaotu và cộng sự (2011) khi
nghiên cứu thủy phân protein sắn ở nhiệt độ
36 ± 1°C thì hiệu suất thủy phân đạt hiệu quả
cao [8]. Từ những kết quả trên cho thấy khi
thủy phân bã sắn ở nhiệt độ 36 ± 1°C thì hiệu
quả thủy phân tinh bột và hàm lượng axit amin
cao hơn nhiệt độ ủ ở 24 ± 1°C và 30 ± 1°C.
Vì vậy, chúng tôi chọn nhiệt độ ủ bã sắn với
chủng Bacillus subtilis C7 là 36 ± 1°C.
3. Ảnh hưởng của tỷ lệ nước đến sự thủy
phân tinh bột và protein
Bã sắn được phối trộn 5% đậu nành (w/w),
tỷ lệ nước/hỗ hợp được nghiên cứu lần lượt
là 1/1; 1,5/1; 2/1; 2,5/1 (v/w). Sau đó hỗn hợp
được hấp vô trùng, làm nguội và bổ sung
chủng Bacillus subtilis C7 với tỷ lệ 106CFU/g
hỗn hợp. Sau 48 giờ ủ ở nhiệt độ 36 ± 1oC, tiến
hành xác định hiệu suất thủy phân tinh bột và

hàm lượng axit amin trong các mẫu có tỷ lệ
nước bổ sung khác nhau. Kết quả được thể
hiện trên hình 5 và hình 6.

Hình 5. Ảnh hưởng của tỷ lệ nước/hỗn hợp
Hình 6. Ảnh hưởng của tỷ lệ nước/hỗn hợp
đến hiệu suất thủy phân tinh bột
đến hàm lượng nitơ axit amin
(Các chữ cái a, b, c thể hiện sự khác biệt có ý nghĩa giữa các giá trị trung bình (p ≤ 0,05))

104 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG


Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản
Khi tăng tỷ lệ nước/hỗn hợp từ 1/1 (v/w)
lên 2/1 (v/w) thì hiệu suất thủy phân tinh bột
tăng. Hiệu suất thủy phân tinh bột đạt cao nhất
ở tỷ lệ nước/hỗn hợp là 2/1 (v/w) và thấp nhất
ở tỷ lệ nước/hỗn hợp là 1/1 (v/w). Nếu tăng tỷ
lệ nước/hỗn hợp lên 2,5/1 (v/w) thì hiệu suất
thủy phân tinh bột thay đổi không đáng kể
(p > 0,05). Điều này có thể giải thích như sau:
Nếu độ ẩm tăng cao quá 55 - 70% sẽ làm giảm
độ thoáng khí của môi trường, còn thấp hơn
sẽ kìm hãm sinh trưởng và phát triển của vi
khuẩn cũng như sự sinh tổng hợp tạo enzyme
amylase. Trong điều kiện vô trùng tốt (trong tủ
ấm phòng thí nghiệm) hoạt lực amylase cao
nhất thu được ở độ ẩm môi trường 65-68% [1].
Do đó, khi ủ bã sắn với Bacillus subtilis C7 nên

chọn tỷ lệ nước/hỗn hợp là 2/1 (v/w) sẽ thích
hợp cho quá trình thủy phân tinh bột.
Đối với quá trình thủy phân protein, khi tăng
tỷ lệ nước/hỗn hợp từ 1/1 (v/w) đến 2,5/1 (v/w)

Số 2/2016
thì hàm lượng nitơ axit amin tăng. Cụ thể,
ở tỷ lệ 1/1 (v/w) hàm lượng nitơ axit amin là
0,61 ± 0,01%; tăng tỷ lệ lên 2/1 (v/w) thì hàm
lượng nitơ axit amin là 0,81 ± 0,01%. Khi tỷ lệ
nước/hỗn hợp tăng đến 2,5/1 (v/w) thì hàm
lượng nitơ axit amin thay đổi không đáng kể
(p > 0,05).
Từ những kết quả trên cho thấy tỷ lệ nước/
hỗn hợp là 2/1 (v/w) là thích hợp nhất.
4. Ảnh hưởng của tỉ lệ đậu nành đến sự
thủy phân tinh bột và protein
Bã sắn được bổ sung thêm bột đậu nành
với tỷ lệ bột đậu nành lần lượt là 0%, 5%, 10%,
15% và 20% (w/w). Sau đó cho thêm nước với
tỷ lệ nước/hỗn hợp là 2/1 (v/w) và hấp vô trùng.
Hỗn hợp được để nguội và bổ sung chủng
Bacillus subtilis C7 với mật độ 106CFU/g rồi
tiến hành ủ ở nhiệt độ 36 ± 1oC trong 48 giờ.
Hiệu suất thủy phân tinh bột và hàm lượng axit
amin được thể hiện trên hình 7 và hình 8.

Hình 7. Ảnh hưởng của tỷ lệ đậu nành đến hiệu
Hình 8. Ảnh hưởng của tỷ lệ đậu nành đến hàm
suất thủy phân tinh bột

lượng nitơ axit amin
(Các chữ cái a, b, c, d thể hiện sự khác biệt có ý nghĩa giữa các giá trị trung bình (p ≤ 0,05))

Hiệu suất thủy phân tinh bột đạt cao nhất
khi bổ sung 10% đậu nành, thấp nhất khi
không bổ sung đậu nành. Khi tiếp tục tăng tỷ
lệ đậu nành bổ sung lên 15% và 20% thì hiệu
suất thủy phân tinh bột lại giảm. Cụ thể, hiệu
suất thủy phân tinh bột ở mẫu không bổ sung
đậu nành là 15,27 ± 0,22%, khi bổ sung 10%
đậu nành thì hiệu suất thủy phân tinh bột tăng
lên, đạt 26,42 ± 0,43%. Hiệu suất thủy phân
tinh bột ở tỷ lệ đậu nành 15% và 20% giảm so
với bổ sung 10% đậu nành, lần lượt là 24,29 ±
0,19 % và 24,75 ± 0,45%.

Hàm lượng nitơ axit amin tăng ở tỷ lệ đậu
nành 5% và 10%, giảm dần khi tỷ lệ đậu nành
bổ sung tăng hơn 10%. Cụ thể, ở 5% hàm
lượng nitơ axit amin 0,83 ± 0,03%, nếu tăng
tỷ lệ đậu nành lên 10% thì hàm lượng nitơ axit
amin tăng lên 0,87 ± 0,01%. Nếu tiếp tục tăng
tỷ lệ đậu nành lên 20% thì hàm lượng nitơ
axit amin giảm còn 0,84 ± 0,01%. Khi tăng tỷ
lệ đậu nành lên 15% và 20% thì hàm lượng
nitơ axit amin và hiệu suất thủy phân tinh bột
có xu hướng giảm dần do trong môi trường
ủ có nhiều thành phần chất dinh dưỡng nên
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 105

Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản
vi khuẩn Bacillus subtilis C7 sử dụng trực tiếp
và làm chậm quá trình thủy phân tinh bột và
protein, một phần axit amin sẽ được vi khuẩn
sử dụng, một phần tiếp tục bị phân hủy tạo NH3.
Do đó, chúng tôi chọn tỉ lệ đậu nành bổ
sung khi ủ bã sắn là 10% (w/w).
IV. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
Chế độ ủ bã sắn với chủng Bacillus subtlis
C7 (mật độ 106CFU/g hỗn hợp) để hiệu quả

Số 2/2016
thủy phân tinh bột và protein cao là: Nhiệt độ ủ
36 ± 1°C, thời gian ủ 48 giờ, tỉ lệ nước/hỗn hợp
là 2/1 (v/w), tỉ lệ đậu nành bổ sung 10% (w/w).
Hiệu suất thủy phân tinh bột sau khi ủ theo chế
độ trên là 26,42 ± 0,43%; hàm lượng axit amin
đạt 0,87 ± 0,01%.
2. Kiến nghị
Ứng dụng quy trình ủ bã sắn với chủng
Bacillus subtlis C7 trong chăn nuôi heo thịt.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tiếng Việt
1.

Quách Đĩnh, 1982. Sử dụng chế phẩm enzyme trong công nghiệp thực phẩm. NXB Khoa học và Kỹ thuật Hà
Nội.

2.

Nguyễn Thị Hiền, Từ Việt Phú, Trần Thanh Đại, 2010. Phân tích thực phẩm. NXB Lao động.

3.

Nguyễn Đức Lượng, Cao Cường, 2003. Thí nghiệm công nghệ sinh học, Tập 1: Thí nghiệm hóa sinh học. NXB
Đại học Quốc Gia TP. HCM.

4.

Mạch Trần Phương Thảo, Phạm Hồng Ngọc Thùy, Nguyễn Minh Trí, 2014. Khả năng thủy phân phytate và
cellulose trong bã sắn của chủng Bacillus subtilis C7. Tạp chí Khoa học - Công nghệ thủy sản. Số 3/2014, trang
180-184.

5.

Nguyễn Minh Trí, Mạch Trần Phương Thảo, Nguyễn Thị Thanh Hải, Phạm Hồng Ngọc Thùy, 2013. Tuyển chọn
chủng Bacillus spp. sinh enzyme và nhân sinh khối trên môi trường bã sắn. Tạp chí Nông nghiệp và Phát triển
Nông thôn. Số 223/2013, trang 84-88.

6.

Bùi Quang Tuấn, 2005. Ủ bã sắn làm thức ăn dự trữ cho trâu bò. Tạp chí chăn nuôi số 7.

7.

TCVN 4326:2001 (ISO 6496:1999). Thức ăn chăn nuôi - Xác định độ ẩm và hàm lượng chất bay hơi khác.
Tiếng Anh

8.

Ahaotu, I., Oqueke, C. C., Owuamanam, C. I., Ahaotu, N. N. , Nwosu, J. N., 2011. Protein improvement in Gari
by the use of pure cultures of microorganisms involved in the natural fermentation process. Pakistan Journal of
Biological Sciences, 14: 933-938.

9.

Gaewchingduang, S., Pengthemkeerati, P., 2010. Enhancing efficiency for reducing sugar from cassava bagasse
by pretreatment. World Academy of Science, Engineering and Technology, 4: 625-628.

10. Kokab, S., Asghar, M., Rehman, K., Asad, M. J., Adedyo, O., 2003. Bio-Processing of Banana Peel for α-amylase
production by Bacillus subtilis. International Journal of Agriculture and Biology, 1: 36-39.
11. Sriroth, K., Chollakup, R., Chotineeranat, S., Piyachomkwan, K., Oates, C. G., 2000. Processing of cassava
waste for improved biomass utilization. Bioresource Technology, 71: 63-69.
12. Suman, S. and Ramesh, K. 2010. Production of a thermostable extracellular amylase from thermophilic Bacillus
species. Journal of Pharmaceutical Sciences and Research, 2: 149-154.

106 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG