hiện tượng khúc xạ ánh sáng

I.MỤC TIÊU:
1.Kiến thức:
-Nhận biết được hiện tượng khúc xạ ánh sáng.
-Mô tả lại được thí nghiệm quan sát đường truyền của 1 tia sáng từ
không khí sang nước và ngược lại.
-Phân biệt được hiện tượng khúc xạ ánh sáng với hiện tượng phản
xạ ánh sáng.
-Vận dụng được kiến thước đã học để giải thích 1 số hiện tượng
đơn giản do sự đổi hướng của tia sáng khi truyền qua mặt phân cách giữa
hai môi trường gây nên.
2.kỹ năng.
-Biết quan sát và nghiên cứu 1 số hiện tượng khúc xạ ánh sáng
bằng thí nghiệm.
-Biết rút ra được qui luật chung qua moat hiện tượng.
3. Thái độ:
- Nghiêm túc trong khi quan sát thí nghiệm.
- Có tác phong nghiên cứu hiện tượng để thu thập thông tin.
II. CHUẨN BỊ:
 GV:
- Hình ảnh về đường truyền của một tia sáng từ không khí sang
nước.
- Quay một đoạn video khi chiếu tia sáng từ môi trường không khí
sang môi trường nước qua mặt phâ cách.
 HS:
- 1 cái bát, 1 chiếc đũa.
- 1 bình thủy tinh hoặc bình nhựa trong.
- 1 bình chứa nước sạch.
- 1 ca múc nước
- 1 miếng gỗ phẳng, mềm để có thể cắm được đinh ghim.
- 3 chiếc đinh ghim.
Bài:40

SƠ ĐỒ CẤU TRÚC BÀI GIẢNG:
III.TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY:
1.Củng cố kiến thức vàđặt vấn đề:(5 phút)
GV: Yêu cầu hs trả lời nhữngcâu hỏi.
- Đònh luật truyền thẳng của ánh sáng được phát biểu như thế
nào?
- Có thể nhận biết được đường truyền của tiasáng bằng cách nào?
GV: Yêu cầu hs làm TN như hình vẽ 40.1 và cho biết hiện tượng gì
đã xảy ra?
HS: Chiếc đũa như gãy từ mặt phân cách giữa hai môi trường mặc
dù đũa thẳng ở ngoài không khí.
GV: Vậy tại sao lại có hiện tượng đó?
2.Giải quyết vấn đề:
Thời
lượng
Hoạt động của GV và HS Kiến thức cơ bản
15phút
 Hoạt động1 : Tìm hiểu sự khúc xa ïánh
sáng từ không khí sang nước.
1.Quan sát:
GV:Yêu cầu hs quan sát hình 40.2 và nhận
xét về đường truyền của tia sáng.
I.Hiện tượng khúc xạ ánh
sáng.
1.Quan sát:
- nh sáng đi từ S đến I
truyền thẳng.
Quan sát hiện tượng khúc
ánh sáng
Kết luận về hiện tượng khúc

ánh sáng.
nh sáng truyền từ MT
nước sang không khí.
nh sáng truyền từ MT
không khí sang nước.
Vận dụng
HS: -Từ S đến K truyền thẳng.
-Từ I đến K truyền thẳng.
-Từ S đến mặt phẳng phân cách rồi đến
K bò gãy khúc.
GV: Tại sao trong môi trường nước và không
khí ánh sáng lại truyền thẳng?
HS:Vì trong môi trường trong suốt và đồng
tính, ánh sáng truyền theo đường thẳng.
GV:Tại sao ánh sáng lại gãy tại mặt phân
cách.
2.Kết luận:
HS:Nêu được kết luận về hiện tượng khúc
xạ ánh sáng.
3.Yêu cầu hs quan sát hình vẽ và nêu các
khái niệm.
4.Thí nghiệm:
GV:+Hướng dẫn hs làm TN theo hình
40.2.SGK, làm TN.
+Minh họa thêm 1 đoạn video quan sát
đường truyền của tia sáng từ môi trường
không khí sang môi trường nước.
HS:Quan sát GV tiến hành thí nghiệm. Thảo
luận nhóm để trả lời C1,C2.
- C1:Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng

tới.
- C2: Bố trí TN như hình 40.2 nhưng thay
đổi góc tới.
GV:Yêu vầu hs thể hiện lại kết luận trên
hình vẽ.
- nh sáng đi từ I đến K
truyền thẳng.
- nh sáng đi từ S đến mặt
phân cách rồi đến Kbò gãy tại
K.
2. Kết luận:
-Tia sáng đi từ không khí
sang nước thì bò gãy khúc tại
mặt phân cách giữa hai môi
trường. Hiện tượng đó gọi là
hiện tượng khúc xạ ánh sáng.
3.Một vài khái niệm:
-I là điểm tới,SI là tia tới.
-IKlà tia khúc xạ.
-Đường NN’ vuông góc với
mặt phân cách là pháp tuyến
tại điểm tới.
-Góc KIN’là góc khúc xạ,kí
hiệu là r.
-Mặt phẳng chứa tiatới SIvà
pháp tuyến NN’là mặt phẳng
tới.
4.Thí nghiệm:
kết luận:Khi tia sáng truyền
từ không khí sang nước.

-Tia khúc xạ mằm trong mặt
phẳng tới.
-Góc khúc xạ nhỏ hơn góc
tới.
ï
15phút
 Hoạt động 2 :Sự khúc xạ của tia sáng
khi truyền từ nước sang không khí.
GV:Khi tia sáng truyền từ môi trường nước
sang môi trường không khí thì có xảy ra hiện
tượng khúc xạ ánh sáng không?
HS:Vài hs đề xuất phương án TN để kiểm
tra.
-Dùng phương pháp che khuất đường
truyền của tia sáng từ nước sang không khí.
-Để nguồn sáng trong nước, chiếu ánh
sáng qua đáy bình lên.
- Để nguồn sáng ở ngoài, chiếu ánh sáng
qua đáy bình, qua nước rồi ra không khí.
GV:Hướng dẫn hs bố trí TN như hình
40.3.SGK.
HS:Quan sát TN và từng nhóm tiến hành
TN.Thảo luận nhóm, trả lời C5,C6 và rút ra
kết luận.
II.Sự khúc xạ của tia sáng khi
truyền từ nước sang không
khí.
Khi tia sáng truyền đượctừ
nước sang không khí thì:
-Tia khúc nằm trong mặt

phẳng tới.
-Góc khúc xạ lớn hơn góc tới.
5 phút
 Hoạt động 3 : Vận dụng.
GV:
- Qua bài học các em hãy phân biệt hiện
tượnh khúc xạ và phản xạ ánh sáng(đã học
ở lớp 7).
-Yêu cầu hs giải thích hiện tượng nêu ra ở
phần mở bài.
HS:Suy nghó và trả lời.
III.Vận dụng.
 Phân biệt:hiện tượng
khúc xạ và phản xạ
ánh sáng.
-Giống nhau:tia phản xạ và
tia khúc xạ đều nằm trong
mặt phẳng tới.
-Khác nhau:
+Hiện tượng khúc xạ: I ≠ r
+Hiện tượng phản xạ: i = r
3.Củng cố.(5 phút)
GV: +Yêu cầu hs nêu lại hiện tượng khúc xạ ánh sáng trong hai
trường hợp, khi ánh sáng truyền từ môi trường không khí sang môi
trường nước và ngược lại.
+Quan sát hình 40.2, nêu lại một số khái niệm.
HS:Trả lời câu hỏi.
GV: Yêu cầu hs đọc phần ghi nhớ cuối bài. Làm bài tập trong sách bài
tập.