Một số giải pháp hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại Công ty sách- thiết bị và xây dựng trường học Hà Nội

Trờng Đại học kinh tế quốc dân

Báo cáo thực tập chuyên đề

MC LC
MC LC..................................................................................................1
TK 511 cú 4 TK cp hai...........................................................................12

DANH MC CC S
MC LC..................................................................................................1
TK 511 cú 4 TK cp hai...........................................................................12

BIU
Biu 2.1: Mn hỡnh giao din phn mm k toỏn bỏn hng Daisy....Error: Reference
source not found
Biu 2.2: Mn hỡnh giao din ca phn mm k toỏn....Error: Reference source not
found
Biu 2.3: Mn hỡnh giao din ca Chng t k toỏn.......Error: Reference source not
found
Biu 2.4: Mn hỡnh giao din khi hch toỏn phiu thu....Error: Reference source not
found
Biu 2.5: Mn hỡnh giao din phiu thu.................Error: Reference source not found
Biu 2.6 :Mn hỡnh giao din hch toỏn doanh thu ghi n....Error: Reference source
not found
Biu 2.7: Mn hỡnh giao din hch toỏn phiu chi.Error: Reference source not found
Biu 2.8: Mn hỡnh giao din xem phiu chi.........Error: Reference source not found

Nguyễn Thu Yến - Lớp Kế toán- K39


Trờng Đại học kinh tế quốc dân

Báo cáo thực tập chuyên đề

LI M U
Hin nay xu hng ton cu hoỏ nn kinh t th gii ngy cng phỏt
trin mnh m, th trng tiờu th s khụng cũn l riờng ca mt nc no.
Xu hng ton cu hoỏ nn kinh t khin mc cnh tranh v hng hoỏ,
dch v gia cỏc doanh nghip Vit Nam trờn th trng trong nc v quc
t ngy cng khc lit hn. Vic Vit Nam gia nhp t chc thng mi th
gii (WTO) ó mang li cho cỏc doanh nghip rt nhiu cỏc c hi quý bỏu
nhng cng ng thi to ra rt nhiu nhng thỏch thc to ln. Do ú, mi
doanh nghip khụng nhng phi t lc vn lờn trong quỏ trỡnh sn xut kinh
doanh m cũn phi bit phỏt huy ti a tim nng ca mỡnh t c hiu
qu kinh t cao nht, khụng nhng bo ton c vn kinh doanh v quan
trng hn l phi kinh doanh cú lói .
Cỏc doanh nghip gi õy phi tỡm cỏch m rng th trng khụng ch
trong nc m c th trng quc t. Vai trũ ca cụng tỏc tiờu th sn phm
ngy cng quan trng, nú quyt nh hiu qu kinh doanh ca doanh nghip
v l c s doanh nghip cú thu nhp bự p cỏc khon chi phớ ó b ra.
Bờn cnh cỏc phng thc xỳc tin thng mi y mnh tc tiờu
th vi mc ớch cui cựng l em li li nhun cao, cỏc doanh nghip cũn
phi bit nm bt nhng thụng tin, s liu cn thit, chớnh xỏc t b phn k
toỏn kp thi ỏp ng cỏc yờu cu ca nh qun lý. Do ú bờn cnh cỏc
bin phỏp qun lý chung, vic t chc hp lý cụng tỏc k toỏn bỏn hng v
xỏc nh kt qu bỏn hng l vn thit thc khụng nhng giỳp doanh
nhgip cú thụng tin y , kp thi v chớnh xỏc a ra cỏc quyt nh
kinh doanh ỳng n, m cũn giỳp cho Nh Nc iu tit hp lý nn kinh t
tm v mụ.
Nh chỳng ta ó bit, trong vic hon thin cụng tỏc hch toỏn k toỏn,
thỡ vic hon thin cụng tỏc t chc k toỏn bỏn hng doanh nghip úng

Nguyễn Thu Yến - Lớp Kế toán- K39

1


Trờng Đại học kinh tế quốc dân

Báo cáo thực tập chuyên đề

vai trũ quan trng. Cỏc doanh nghip thng mi trong nn kinh t th trng
úng vai trũ nh mt cu ni trung gian, a hng húa t ni sn xut n ni
tiờu dựng. Mc tiờu ca cỏc doanh nghip l tiờu th hng húa, song mun cú
hng bỏn v kinh doanh thng xuyờn thỡ doanh nghip cn t chc thu
mua tht khoa hc, hp lý ú chớnh l phng tin doanh nghip t c
mc ớch ca mỡnh. Chớnh vỡ vy, vic hon thin t chc k toỏn bỏn hng
ca doanh nghip úng vai trũ rt quan trng.
1. i tng, phm vi nghiờn cu:
+ Hon thin k toỏn bỏn hng v xỏc nh kt qu bỏn hng ti Cụng
ty sỏch- thit b v xõy dng trng hc H Ni
+ Tr s chớnh: 45B, Lý Thng Kit - Thnh Ph H Ni
+ Tel: 04.936.1052/ 04.936.4745
+ Fax: 04.936.3881
+ Email: www.stbhn.edu.vn
2. Phng phỏp nghiờn cu:
+ Phng phỏp hch toỏn k toỏn
+ Phng phỏp duy vt bin chng
+ Phng phỏp so sỏnh i chiu thng kờ
+ Phng phỏp phng vn iu tra.
3. Nhng úng gúp ca chuyn :

Qua thi gian thc tp tỡm hiu tỡnh hỡnh thc t v cụng tỏc k toỏn
ca cụng ty v i theo hng xoay quanh ni dung ca ti Hon thin
cụng tỏc k toỏn bỏn hng v xỏc nh kt qu bỏn hng ti Cụng ty sỏchthit b v xõy dng trng hc H Ni. Em thy qua thi gian hot ng
cụng ty ó dn to c v th cnh tranh trờn lnh vc kinh doanh cỏc mt
hng sỏch giỏo khoa, sỏch tham kho, cỏc thit b dy hc v xõy dng trng
hc. Doanh thu ca cụng ty ngy cng tng theo chiu hng tt. Tuy nhiờn

Nguyễn Thu Yến - Lớp Kế toán- K39

2


Trờng Đại học kinh tế quốc dân

Báo cáo thực tập chuyên đề

bờn cnh ú cụng ty cũn tn ti mt s nhng hn ch m cụng ty cn phi
khc phc. Qua chuyờn thc tp ny ca mỡnh, em cng xin úng gúp mt
s ý kin cho cụng tỏc hch toỏn k toỏn bỏn hng v xỏc nh kt qu bỏn
hng ti Cụng ty sỏch- thit b v xõy dng trng hc H Ni c hon
thin hn, gúp phn nõng cao hiu qu hot ng kinh doanh cho n v trong
nn kinh t th trng ngy nay.
4. Kt cu ca ti:
Kt cu ca ti c trỡnh by gm 3 chng nh sau:
Chng1 : c im v t chc qun lý hot ng bỏn hng v xỏc
nh kt qu bỏn hng trong doanh nghip
Chng 2 : Thc trng k toỏn bỏn hng v xỏc nh kt qu bỏn hng
ti Cụng ty sỏch- thit b v xõy dng trng hc H Ni.
Chng 3 : Mt s gii phỏp hon thin k toỏn bỏn hng v xỏc nh
kt qu bỏn hng ti Cụng ty sỏch- thit b v xõy dng trng hc H Ni.

Trong thi gian thc tp ti Cụng ty sỏch- thit b v xõy dng trng
hc H Ni. Vi s hng dn tn tỡnh ca PGS. TS Phm Quang, cựng vi
s giỳp ca cỏn b cụng nhõn viờn Cụng ty núi chung v cỏc anh ch
phũng k toỏn núi riờng, ó giỳp em hon thnh bi thc tp chuyờn tt
nghip ny. Tuy nhiờn do trỡnh nhn thc cũn hn ch nờn chc chn ti
thc tp ca em khụng th trỏnh khi nhiu thiu sút. Em rt mong nhn c
s phờ bỡnh, gúp ý ca cỏc thy cụ, anh ch em cú th nhn thc tt hn
na ti m em ó nghiờn cu.
Em xin chõn thnh cm n!

Nguyễn Thu Yến - Lớp Kế toán- K39

3


Trờng Đại học kinh tế quốc dân

Báo cáo thực tập chuyên đề

CHNG 1

C IM V T CHC QUN Lí HOT NG BN HNG
V XC NH KT QU BN HNG TRONG DOANH NGHIP
1.1. c im hot ng bỏn hng thng mi nh hng ti cụng tỏc
k toỏn bỏn hng v xỏc nh kt qu bỏn hng
1.1.1. Khỏi nim bỏn hng v kt qu bỏn hng:
Bỏn hng l quỏ trỡnh chuyn quyn s hu v hng hoỏ, thnh phm
dch v gn vi phn ln li ớch hoc ri ro cho khỏch hng, ng thi c
khỏch hng thanh toỏn hoc chp nhn thanh toỏn. Quỏ trỡnh bỏn hng l giai
on cui cựng ca quỏ trỡnh sn xut kinh doanh cú ý ngha rt ln i vi

cỏc doanh nghip, bi vỡ quỏ trỡnh ny chuyn hoỏ vn t hỡnh thỏi hin vt
sang hỡnh thỏi giỏ tr tin t giỳp cho cỏc doanh nghip thu hi vn tip
tc quỏ trỡnh sn xut kinh doanh tip theo.
Khi hng húa ó giao cho ngi mua v ngi bỏn ó thu c tin thỡ
khi ú quỏ trỡnh bỏn hng mi hon tt. Quỏ trỡnh ny din ra nhanh hay
chm, n gin hay phc tp cú mi quan h cht ch vi cỏc phng thc
bỏn hng. S tin thu c t hot ng bỏn hng ca doanh nghip thng
mi c gi l doanh thu bỏn hng.
Kt qu bỏn hng l khon chờnh lch gia khon doanh thu bỏn hng
thu v vi cỏc khon chi phớ m doanh nghip ó b ra trong quỏ trỡnh bỏn
hng. Trong doanh nghip thng mi thỡ kt qu bỏn hng l kt qu chớnh
to nờn li nhun ca doanh nghip, thụng qua vic xỏc nh kt qu bỏn
hng, doanh nghip cú th bit c hiu qu kinh doanh ca mỡnh, kh nng
cnh tranh ca tng sn phm, cú th hoch nh cỏc phng ỏn kinh
doanh cú hiu qu hn.
1.1.2. í ngha ca hot ng bỏn hng v xỏc nh kt qu bỏn hng

Nguyễn Thu Yến - Lớp Kế toán- K39

4


Trờng Đại học kinh tế quốc dân

Báo cáo thực tập chuyên đề

Trong nn kinh t th trng, c trng ln nht ca sn xut hng hoỏ
l sn phm c sn xut ra nhm tho món nhu cu th trng thụng qua
quỏ trỡnh bỏn hng vi mc tiờu l ti a hoỏ li nhun.
Do ú tiờu th sn phm sn xut ra l mt trong nhng khõu quan

trng ca tỏi sn xut xó hi, quỏ trỡnh sn xut sn phm ch kt thỳc khi quỏ
trỡnh thanh toỏn gia ngi bỏn vi ngi mua ó din ra v quyn s hu v
hng hoỏ ó thay i. Nú l giai on cui ca quỏ trỡnh kinh doanh v l yu
t quyt nh n s tn ti v phỏt trin ca mt doanh nghip, c bit i
vi doanh nghip thng mi.
i vi bn thõn doanh nghip, tiờu th hng hoỏ l c s hỡnh thnh
nờn doanh thu v li nhun, to ra thu nhp bự p chi phớ b ra, lm tng
tc chu chuyn vn lu ng, tit kim c cỏc chi phớ, bo ton v phỏt
trin vn kinh doanh, thc hin ngha v i vi nh nc cựng cỏc i tng
khỏc cú liờn quan v cao hn na l thc hin giỏ tr thng d.
Trờn gúc ton b nn kinh t quc dõn, doanh nghip úng vai trũ l
mt n v kinh t c s. S ln mnh ca doanh nghip gúp phn n nh v
phỏt trin ton b nn kinh t, to iu kin thun li thc hin mc tiờu
chung ca ton quc gia. Mt khỏc, thc hin tt quỏ trỡnh bỏn hng gúp phn
iu hũa gia sn xut v tiờu dựng, gia tin v hng, gia cung v cu v l
iu kin m bo s phỏt trin cõn i trong ngnh cng nh ton b nn kinh
t quc dõn.
Nh vy, tiờu th hng hoỏ cú ý ngha ln trong vic thỳc y s dng
ngun lc v phõn b cỏc ngun lc cú hiu qu i vi ton b nn kinh t
quc dõn núi chung v i vi mi doanh nghip núi riờng.
1.1.3. Yờu cu qun lý quỏ trỡnh bỏn hng v xỏc nh kt qu bỏn hng
- Qun lý s vn ng v s tin hin cú ca tng loi sn phm, hng
húa theo ch tiờu s lng chng loi v giỏ tr ca chỳng.
- Qun lý cht lng, ci tin mu mó v xõy dng thng hiu sn

Nguyễn Thu Yến - Lớp Kế toán- K39

5

Trờng Đại học kinh tế quốc dân

Báo cáo thực tập chuyên đề

phm l mc tiờu cho s phỏt trin bn vng ca doanh nghip.
- Qun lý cht ch cỏc chi phớ bỏn hng, chi phớ qun lý doanh nghip
v cỏc chi phớ hot ng khỏc nhm ti a húa li nhun.
- Tỡm hiu v m rng khai thỏc th trng, ỏp dng cỏc phng thc
bỏn hng phự hp v cú cỏc chớnh sỏch phc v khỏch hng sau khi bỏn hng,
nhm khụng ngng tng doanh thu, gim chi phớ cho cỏc hot ng.
1.1.4. Vai trũ v nhim v ca k toỏn tiờu th hng húa v xỏc nh kt qu
Trong cụng tỏc qun lý hot ng tiờu th hng húa v xỏc nh kt qu
doanh nghip thỡ k toỏn cú vai trũ rt quan trng. Cỏc thụng tin k toỏn a
ra khụng ch phc v cho cụng tỏc qun lý ca bn thõn doanh nghip m cũn
phc v cho cụng tỏc qun lý ca nhiu i tng liờn quan khỏc.
gi vng vai trũ cụng c qun lý kinh t cú hiu qu, k toỏn tiờu
th hng húa v xỏc nh kt qu cn thc hin tt cỏc nhim v c th :
- Phn ỏnh v ghi chộp y , kp thi, chớnh xỏc tỡnh hỡnh hin cú
v s bin ng ca tng loi sn phm, hng hoỏ theo ch tiờu s lng,
cht lng, chng loi v giỏ tr.
- Phn ỏnh v ghi chộp y , kp thi v chớnh xỏc cỏc khon
doanh thu, cỏc khon gim tr doanh thu v chi phớ ca tng hot ng
trong doanh nghip. ng thi theo dừi v ụn c cỏc khon phi thu ca
khỏch hng.
- Phn ỏnh v tớnh toỏn chớnh xỏc kt qu ca tng hot ng, giỏm
sỏt tỡnh hỡnh thc hin ngha v ca doanh nghip vi Nh nc v tỡnh
hỡnh phõn phi kt qu ca doanh nghip.
- Cung cp cỏc thụng tin k toỏn phc v cho vic lp bỏo cỏo ti
chớnh v nh k phõn tớch hot ng kinh t liờn quan n quỏ trỡnh bỏn
hng, xỏc nh kt qu bỏn hng

1.1.5. Mi quan h gia bỏn hng v kt qu bỏn hng

Nguyễn Thu Yến - Lớp Kế toán- K39

6


Trờng Đại học kinh tế quốc dân

Báo cáo thực tập chuyên đề

Mc ớch kinh doanh ca doanh nghip l li nhun, vỡ vy bit hot
ng ca doanh nghip mỡnh cú em li li nhun hay khụng doanh nghip phi
tớnh toỏn xỏc nh kt qu kinh doanh ca mỡnh trờn c s so sỏnh doanh thu v
chi phớ ca cỏc hot ng nh hot ng bỏn hng, hot ng ti chớnh v hot
ng khỏc.
Kt qu kinh doanh chu s chi phi ca kt qu tiờu th. Kt qu tiờu
th cao dn ti kt qu kinh doanh ca ton doanh nghip cao v ngc li.
Kt qu tiờu th ph thuc vo tiờu th hng hoỏ. Qua vic ỏnh giỏ kt qu
hng hoỏ tiờu th, cỏc nh qun lý s a ra quyt nh v sn xut kinh
doanh, v tiờu th v v th trng.
Nh vy, cú th khng nh rng tiờu th v xỏc nh kt qu cú mi
quan h cht ch vi nhau, trong ú kt qu tiờu th l mc tiờu cui cựng ca
mi n v, cũn tiờu th hng hoỏ l phng tin thc hin mc tiờu ú.
1.2. Cỏc phng thc bỏn hng v thanh toỏn tin hng trong doanh nghip
1.2.1. Cỏc phng thc bỏn hng trong doanh nghip
c im khỏc bit c bn ca doanh nghip thng mi v doanh nghip sn
xut l doanh nghip thng mi khụng trc tip ch to ra sn phm, hng
húa m úng vai trũ trung gian gia sn xut v tiờu dựng. to iu kin
thun li trong quan h mua bỏn, doanh nghip thng mi phi bit ỏp dng

linh hot cỏc phng thc tiờu th sau:
1.2.1.1. Phng thc tiờu th trc tip
Phng thc bỏn hng trc tip l phng thc giao hng cho ngi
mua trc tip ti kho (hay trc tip ti cỏc phõn xng khụng qua kho) ca
doanh nghip. S hng khi bn giao cho khỏch hng c chớnh thc coi l
tiờu th v ngi bỏn mt quyn s hu v s hng ny. Ngi mua thanh
toỏn hoc chp nhn thanh toỏn s hng m ngi bỏn ó giao.

Nguyễn Thu Yến - Lớp Kế toán- K39

7


Trờng Đại học kinh tế quốc dân

Báo cáo thực tập chuyên đề

- Bỏn buụn hng húa: Bỏn buụn hng húa l bỏn hng cho mng li
bỏn l, cho sn xut tiờu dựng. Thanh toỏn tin hng ch yu khụng dựng tin
mt m thụng qua ngõn hng v bng cỏc hỡnh thc thanh toỏn khỏc.
Cỏc hỡnh thc bỏn buụn hng húa :
Bỏn buụn qua kho: L trng hp bỏn buụn hng ó nhp kho v c
thc hin theo hai cỏch.
Bỏn buụn qua kho theo hỡnh thc chuyn hng theo hp ng l
phng thc m bờn bỏn chuyn hng cho bờn mua theo da ch ghi trờn hp
ng. S hng chuyn i vn thuc quyn s hu ca bờn bỏn. Khi bờn mua
thanh toỏn hoc chp nhn thanh toỏn s hng chuyn giao (mt phn hay
ton b) thỡ s hng ny mi c coi l tiờu th v bờn bỏn mt quyn s
hu i vi s hng ú.
Bỏn buụn qua kho theo hỡnh thc bờn mua ly hng trc tip ti kho:

theo hỡnh thc ny, hai bờn kớ hp ng trong ú ghi rừ bờn mua n kho ca
bờn bỏn nhn hng. Cn c vo hp ng kinh t ó kớ, bờn mua s y quyn
cho ngi n nhn hng ti kho ca doanh nghip. Khi bờn mua nhn s
hng v kớ xỏc nhn trờn chng t bỏn hng thỡ s hng ú khụng thuc quyn
s hu ca doanh nghip na, hng c coi l tiờu th, doanh nghip hch
toỏn vo doanh thu. Vic thanh toỏn tin hng cn c trờn hp ng ó kớ kt.
Chng t k toỏn ỏp dng trong trng hp ny l húa n GTGT hoc húa
n kiờm phiu xut kho cú ch kớ ca ngi nhn hng.
Bỏn buụn khụng qua kho (giao thng hng khụng qua kho): õy l
trng hp bỏn hng khụng qua kho ca doanh nghip. Bỏn buụn khụng qua
kho cú hai hỡnh thc thc hin.
Bỏn buụn vn chuyn thng, khụng tham gia thanh toỏn: thc cht l
hỡnh thc mụi gii trung gian trong quan h mua bỏn. Bỏn buụn vn chuyn
thng cú tham gia thanh toỏn: trng hp ny doanh nghip phi t chc quỏ
Nguyễn Thu Yến - Lớp Kế toán- K39

8


Trờng Đại học kinh tế quốc dân

Báo cáo thực tập chuyên đề

trỡnh mua hng, bỏn hng, thanh toỏn tin mua hng, tin hng ó bỏn vi nh
cung cp v khỏch hng ca doanh nghip.
- Bỏn l hng húa: õy l giai on cui cựng ca quỏ trỡnh vn ng
hng húa t ni sn xut n ni tiờu dựng. Hng húa c bỏn trc tip cho
ngi tiờu dựng. Hng bỏn l thng cú khi lng nh, thanh toỏn ngay v
hỡnh thc thanh toỏn thng l tin mt nờn khụng cn lp chng t cho tng
ln bỏn hng.

Bỏn l thu tin trc tip: l hỡnh thc nhõn viờn bỏn hng chu trỏch
nhim vt cht v s lng hng bỏn ti qun hng. Th quy hng cú th m
cho tng loi mt hng, phn ỏnh c v s lng v giỏ tr. Cui ngy nhõn
viờn bỏn hng kim tin bỏn hng v kim kờ hng tn trờn quy xỏc nh
lng hng ó bỏn ngy ri sau ú lp bỏo cỏo bỏn hng. Tin bỏn hng c
nhõn viờn bỏn hng kờ vo giy np tin cho th qu hoc cho ngõn hng (nu
c y quyn). Bỏo cỏo bỏn hng l cn c tớnh doanh thu v i chiu
vi s tin ó np theo giy np tin
1.2.1.2. Phng thc bỏn hng i lý, ký gi
L phng thc m bờn ch hng - doanh nghip thng mi (gi l
bờn giao i lý) xut hng cho bờn nhn i lý ký gi (gi l bờn i lý)
bỏn. Bờn i lý s c nhn hoa hng hay chờnh lch giỏ, ú chớnh l doanh
thu ca bờn i lý, ký gi. Khi bờn bỏn xut giao hng húa cho i lý thỡ s
hng húa ú cha xỏc nh l tiờu th v vn thuc quyn s hu ca doanh
nghip thng mi. Ch khi no bờn i lý ó thụng bỏo bỏn c hng hoc
chp nhn thanh toỏn cho bờn ch hng thỡ lỳc ú mi xỏc nh l tiờu th
hng húa.
Vi hỡnh thc tiờu th ny ũi hi cỏc i lý ký gi phi m bo
nhn hng, giao tin ỳng thi gian quy nh v bỏn theo giỏ m doanh
nghip ó nh.

Nguyễn Thu Yến - Lớp Kế toán- K39

9


Trờng Đại học kinh tế quốc dân

Báo cáo thực tập chuyên đề

1.2.1.3. Phng thc tiờu th ni b
Tiờu th ni b l vic mua, bỏn sn phm hng húa gia n v chớnh
vi cỏc n v trc thuc hay gia cỏc n v trc thuc vi nhau trong cựng
mt cụng ty, tng cụng ty. Ngoi ra, c coi l tiờu th ni b cũn bao gm
khoỏn sn phm, hng húa, xut biu tng, xut tr lng, thng, xut dựng
cho hot ng sn xut kinh doanh.
1.2.1.4. Phng thc hng i hng
Theo hỡnh thc ny, doanh nghip giao hng cho khỏch hng v i li,
khỏch hng giao cho doanh nghip hng húa khỏc. Phng thc ny cú th
chia lm ba trng hp :
- Xut v ly hng ngay ti kho.
- Xut hng trc, ly hng húa v sau.
- Nhn hng trc, xut hng tr sau.
1.2.1.5. Phng thc bỏn hng tr gúp
Theo phng thc ny, khi giao hng cho ngi mua thỡ sú hng ú
c coi l tiờu th v doanh nghip mt quyn s hu v s hng ú. Ngi
mua s thanh toỏn ln u ngay ti thi im mua, s tin cũn li ngi mua
chp nhn tr dn cỏc k tip theo v phi chu mt t l lói nht nh.
Thụng thng thỡ s tin tr kỡ sau phi bng nhau bao gm mt phn tin
gc v mt phn lói tr chm.
1.2.2. Cỏc phng thc thanh toỏn
Trong doanh nghip kinh doanh thng mi thng ch yu s dng
cỏc hỡnh thc thanh toỏn sau:
- Thanh toỏn trc tip bng tin mt
- Thanh toỏn bng lnh chi ( U nhim chi ca ngõn hng)
- Thanh toỏn bng sộc chuyn khon
..

Nguyễn Thu Yến - Lớp Kế toán- K39 10

Trờng Đại học kinh tế quốc dân

Báo cáo thực tập chuyên đề

1.3. T chc qun lý hot ng bỏn hng v xỏc nh kt qu bỏn hng
trong doanh nghip
1.3.1. K toỏn doanh thu bỏn hng
1.3.1.1. Khỏi nim v doanh thu bỏn hng
- Doanh thu: L tng giỏ tr cỏc li ớch kinh t doanh nghip thu c
trong k k toỏn, phỏt sinh t cỏc hot ng sn xut, kinh doanh thụng
thng ca doanh nghip, gúp phn lm tng vn ch s hu.
Doanh thu tựy theo tng loi hỡnh sn xut kinh doanh v bao gm:
+ Doanh thu bỏn hng
+ Doanh thu cung cp dch v
+ Doanh thu t tin lói, tin bn quyn, c tc v li tc c chia
Ngoi ra, cũn cỏc khon thu nhp khỏc. Tuy nhiờn, trong phm vi bi
vit ca mỡnh, em xin c ch cp n doanh thu v bỏn hng trong doanh
nghip thng mi.
1.3.1.2. iu kin ghi nhn doanh thu bỏn hng
Theo chun mc k toỏn s 14 doanh thu v thu nhp khỏc ban hnh
theo quyt nh s 149/2001/Q-BTC ngy 31/12/2001 ca B trng B Ti
chớnh thỡ doanh thu bỏn hng c ghi nhn khi tho món 5 iu kin sau:
- Doanh nghip ó chuyn giao phn ln ri ro v li ớch gn lin
quyn s hu sn phm hoc hng hoỏ cho ngi mua.
- Doanh nghip khụng cũn nm gi quyn qun lý hng hoỏ nh
ngi s hu hng hoỏ hoc quyn kim soỏt hng hoỏ.
- Doanh thu c xỏc nh tng i chc chn.
- Doanh nghip ó thu c li ớch hoc s thu c li ớch t giao
dch bỏn hng.

- Xỏc nh c chi phớ liờn quan n giao dch bỏn hng.

Nguyễn Thu Yến - Lớp Kế toán- K39 11


Trờng Đại học kinh tế quốc dân

Báo cáo thực tập chuyên đề

1.3.1.3. Chng t s dng trong k toỏn doanh thu bỏn hng
- Húa n GTGT (mu 01 GTKT-3LL).
- Húa n bỏn hng (mu 02 GTGT-3LL).
- Bn thanh toỏn hng i lý, ký gi (Mu 01-BH).
- Th quy hng (Mu 02-BH).
- Cỏc chng t thanh toỏn (Phiu thu, sộc chuyn khon, sộc thanh toỏn,
y nhim thu, giy bỏo cú ca Ngõn hng, bn sao kờ ca Ngõn hng,... )
- T khai thu GTGT (Mu 07 A/GTGT).
- Chng t k toỏn liờn quan khỏc: nh Phiu xut kho, Phiu nhp kho
hng tr li,...
1.3.1.4. Ti khon k toỏn s dng trong k toỏn doanh thu bỏn hng
- TK 511

: Doanh thu bỏn hng v cung cp dch v

- TK 512

: Doanh thu ni b

- TK 3331

: Thu GTGT phi np

- TK 3387

: Doanh thu cha thc hin

- Ngoi ra cũn s dng cỏc TK liờn quan khỏc (TK 111, 112, 131, 155,
157,...)
* Ti khon 511 " Doanh thu bỏn hng v cung cp dch v "
Ti khon ny dựng phn ỏnh doanh thu bỏn hng v cung cp dch
v ca doanh nghip trong k k toỏn.
TK 511 cú 4 TK cp hai
+ TK 5111

: Doanh thu bỏn hng húa

+ TK 5112

: Doanh thu bỏn thnh phm

+ TK 5113

: Doanh thu cung cp dch v

+ TK 5114

: Doanh thu tr cp, tr giỏ

+ TK 5117

: Doanh thu kinh doanh Bt ng sn u t.

* Ti khon 512 "Doanh thu ni b"
Nguyễn Thu Yến - Lớp Kế toán- K39 12


Trờng Đại học kinh tế quốc dân

Báo cáo thực tập chuyên đề

Ti khon ny dựng phn ỏnh doanh thu ca s sn phm, hng húa,
dch v, lao v tiờu th trong ni b gia cỏc n v trc thuc trong cựng
mt cụng ty, tng cụng ty... hch toỏn ton ngnh.
TK 512 cú 3 TK cp hai :
+ TK 5121

: Doanh thu bỏn hng húa

+ TK 5122

: Doanh thu bỏn thnh phm

+ TK 5123

: Doanh thu cung cp dch v

1.3.1.5. Trỡnh t hch toỏn k toỏn doanh thu bỏn hng
a) Hch toỏn cỏc phng thc bỏn buụn v bỏn l hng húa
S 1.1.K toỏn doanh thu bỏn hng theo phng thc
bỏn buụn v bỏn l

TK 511

TK 111, 112, 131

(1b)

(1a)

TK 3331

TK 911
(3)

(2)
TK 3381

(2b)

TK 1381

(2a)

Ghi chỳ:
(1): K toỏn phn ỏnh doanh thu bỏn hng
(1a): i vi doanh nghip np thu GTGT theo phng phỏp khu tr thu

Nguyễn Thu Yến - Lớp Kế toán- K39 13

Trờng Đại học kinh tế quốc dân

Báo cáo thực tập chuyên đề

(1b): i vi doanh nghip tớnh thu GTGT theo phng phỏp trc tip
hoc i vi nhng mt hng khụng chu thu GTGT
(2): Trng hp np tha (thiu) tin bỏn hng thỡ s tin tha (hoc
thiu) cha rừ nguyờn nhõn phi ch x lý
(2a): Nu np thiu so vi doanh thu bỏn hng
(2b): Nu np tha so vi doanh thu bỏn hng
(3) : Cui k kt chuyn doanh thu bỏn hng xỏc nh kt qu.
Cựng vi ú, k toỏn tin hnh phn ỏnh giỏ vn ca hng bỏn ra tu
theo phng phỏp k toỏn hng tn kho m doanh nghip ỏp dng.
b) Hch toỏn bỏn hng tr chm, tr gúp
Trng hp ny khi giao hng cho ngi mua hng thỡ xỏc nh l tin
tiờu th, doanh thu bỏn hng c tớnh theo giỏ bỏn ti thi im thu tin mt
ln. Khon lói do bỏn tr gúp hch toỏn vo doanh thu hot ng ti chớnh
(TK 515).

TK 511

(1)

TK 111, 112

S 1.2: K toỏnTK
doanh
phng
3331thu bỏn hng theoTK
131 thc

bỏn tr chm, tr gúp
(2)

(i vi doanh nghip np thu GTGT theo phng phỏp khu tr)
TK 515

TK 3387
(3)

Nguyễn Thu Yến - Lớp Kế toán- K39 14


Trờng Đại học kinh tế quốc dân

Báo cáo thực tập chuyên đề

Ghi chỳ:
(1): Phn ỏnh ghi nhn doanh thu, s tin ó thu c, s cha thu
c, thu GTGT v doanh thu cha thc hin (Chờnh lch gia tng s tin
bỏn theo giỏ tr gúp vi giỏ bỏn tr ngay mt ln). Trong ú, doanh thu ghi
nhn theo giỏ bỏn tr ngay mt ln cha thu GTGT.
(2): Khi thu c tin ca ngi mua hng cỏc k tip theo.
(3): Tng k, tớnh toỏn v xỏc nh doanh thu hot ng ti chớnh do
bỏn hng tr chm, tr gúp.

S 1.3 .K toỏn Doanh thu bỏn hng theo phng thc
bỏn tr chm, tr gúp
(i vi doanh nghip np thu GTGT theo phng phỏp trc tip)

Nguyễn Thu Yến - Lớp Kế toán- K39 15

Trờng Đại học kinh tế quốc dân
TK 3331

Báo cáo thực tập chuyên đề
TK 111, 112

TK 511
(1)
(4)

TK 131

TK 515

TK 3387

(2)

(3)

Ghi chỳ:
(1): Phn ỏnh ghi nhn doanh thu, s tin ó thu c, s cha thu
c v doanh thu cha thc hin (Chờnh lch gia tng s tin bỏn theo giỏ
tr gúp vi giỏ bỏn tr ngay mt ln). Trong ú, doanh thu c ghi nhn theo
giỏ bỏn tr mt ln ó gm thu GTGT
.(2): Khi thu c tin ca ngi mua hng cỏc k tip theo.
(3): Tng k, tớnh toỏn v xỏc nh doanh thu hot ng ti chớnh do
bỏn hng tr chm, tr gúp.

(4): Cui k, xỏc nh s thu GTGT phi np cho s hng ó bỏn tr
chm tr gúp.
c) Hch toỏn nghip v bỏn hng i lý
- Hch toỏn ti n v giao hng cho i lý (Bờn ch hng)
Khi xut giao hng cho cỏc i lý hoc cỏc n v nhn bỏn hng ký
gi thỡ s hng ny vn thuc quyn s hu ca doanh nghip (ch hng) cho
n khi tiờu th. Khi s hng ny bỏn c, thỡ ch hng s tr cho cỏc i lý,
bờn nhn bỏn hng ký gi mt khon hoa hng tớnh theo t l phn trm trờn
giỏ bỏn ca s hng ó bỏn c. Khon hoa hng phi tr ny c hch
toỏn vo chi phớ bỏn hng.

Nguyễn Thu Yến - Lớp Kế toán- K39 16


Trờng Đại học kinh tế quốc dân

Báo cáo thực tập chuyên đề

+ Nu cỏc i lý tr trc tin hoa hng c hng, sau ú mi
thanh toỏn tin hng cho doanh nghip :
N TK 641 (Tin hoa hng cho cỏc i lý)
N TK 111,112 (S tin c nhn sau khi tr tin hoa hng a lý)
Cú TK 511 (Giỏ bỏn cha thu)
Cú TK 3331 (Thu GTGT u ra)
+ Nu cỏc i lý thanh toỏn ton b tin ca s hng ó bỏn cho doanh
nghip, sau ú doanh nghip mi xỏc nh v thanh toỏn hoa hng tr cho cỏc
i lý:
S 1.4. K toỏn doanh thu bỏn hng theo phng thc
bỏn hng i lý (bờn giao hng )
TK 511

TK 641

TK 111, 112
(1)

(2)

TK 3331

Thu GTGT

Ghi chỳ:
(1): i lý thanh toỏn ton b tin ca s hng ó bỏn cho doanh nghip.
(2): Sau ú ch hng mi xỏc nh v thanh toỏn hoa hng tr cho cỏc
i lý.
- Hch toỏn bờn i lý, nhn bỏn hng ký gi (Bờn nhn hng)
Ti cỏc i lý khi nhn hng hoỏ k toỏn ghi bờn n, khi xut bỏn hoc
xut tr li cho n v gi hng c ghi bờn cú Ti khon 003 - Hng hoỏ
nhn bỏn h, nhn ký gi.

Nguyễn Thu Yến - Lớp Kế toán- K39 17


Trờng Đại học kinh tế quốc dân

Báo cáo thực tập chuyên đề

S 1.5 K toỏn doanh thu bỏn hng theo phng thc
bỏn hng i lý (bờn i lý )

TK 331

TK 111, 112, 131

Tổng số tiền
thanh toán

TK 511
Hoa hng

d) Hch toỏn bỏn hng ni b
S 1.6
K toỏn doanh thu bỏn hng ni b

TK 5121

TK 111, 112, 1368

TK 3331

1.3.1.6. K toỏn cỏc khon gim tr doanh thu bỏn hng
Trong quỏ trỡnh kinh doanh, doanh nghip b gim khon doanh thu bỏn
hng do cỏc nguyờn nhõn: thc hin chit khu thng mi, gim giỏ hng
bỏn, hng bỏn b tr li, doanh nghip phi np thu tiờu th c bit hoc
thu xut khu phi np hoc thu GTGT np theo phng phỏp trc tip,
c tớnh vo doanh thu ghi nhn ban u, xỏc nh doanh thu thun, lm
c s tớnh kt qu kinh doanh trong k k toỏn.
* K toỏn chit khu thng mi: TK 521 - "Chit khu thng mi
L khon tin m doanh nghip ó gim tr, hoc ó thanh toỏn cho
ngi mua hng do vic ngi mua hng ó mua hng (sn phm, hng húa),

Nguyễn Thu Yến - Lớp Kế toán- K39 18


Trờng Đại học kinh tế quốc dân

Báo cáo thực tập chuyên đề

dch v vi khi lng ln theo tha thun v chit khu thng mi ó ghi
trờn hp ng kinh t mua bỏn hoc cỏc cam kt mua, bỏn hng.
Bờn N : Tp hp cỏc khon trit khu thng mi (bt giỏ, hi khu)
chp thun cho ngi mua trong k
Bờn Cú : Kt chuyn ton b s trit khu thng mi vo bờn N ti
khon 511.512
* K toỏn hng bỏn b tr li : TK 531 - Hng bỏn b tr li
L s sn phm, hng húa doanh nghip ó xỏc nh tiờu th, nhng
nay b khỏch hng tr li do vi phm cỏc iu kin ó cam kt trong hp ng
kinh t nh: hng kộm phm cht, sai quy cỏch, chng loi. Hng bỏn b tr
li phi cú vn bn ngh ca ngi mua ghi rừ lý do tr li hng, s lng
hng b tr li, giỏ tr hng b tr li, ớnh kốm húa n (nu tr li ton b)
hoc bn sao húa n (nu tr li mt phn hng).
Bờn N : Tp hp doanh thu ca hng bỏn b tr li chp nhn cho
ngi mua trong k (ó tr tin cho ngi mua hoc tớnh tr vo n phi thu)
Bờn Cú : Kt chuyn s doanh thu ca hng bỏn b tr li
* K toỏn gim giỏ hng bỏn : TK 532 - Gim giỏ hng bỏn
L khon gim tr c doanh nghip (bờn bỏn) chp thun mt cỏch
c bit trờn giỏ ó tha thun trờn húa n, vỡ lý do hng bỏn b kộm phm
cht, khụng ỳng quy cỏch, hoc khụng ỳng thi hn ghi trong hp ng.
Bờn N : Khon gim giỏ ó chp nhn vi ngi mua
Bờn Cú : Kt chuyn khon gim giỏ sang ti khon liờn quan xỏc
nh doanh thu thun

* K toỏn thu GTGT np theo phng phỏp trc tip: TK 3331Thu GTGT

Nguyễn Thu Yến - Lớp Kế toán- K39 19


Trờng Đại học kinh tế quốc dân

Báo cáo thực tập chuyên đề

Thu GTGT l mt loi thu giỏn thu, tớnh trờn khon giỏ tr tng thờm
ca hng húa, dch v phỏt sinh trong quỏ trỡnh t sn xut, lu thụng n tiờu
dựng
Trong ú, thu GTGT np theo phng phỏp trc tip l khon thu
tớnh trờn phn giỏ tr gia tng ca hng húa theo phng phỏp trc tip.
* K toỏn thu tiờu th c bit, thu xut khu
+ TK 3332 - "Thu tiờu th c bit": Thu tiờu th c bit (TTB) l
hỡnh thc thu tiờu dựng ỏnh vo mt s hng húa, dch v c bit nm trong
quy nh danh mc chu thu ca Nh nc, cỏc loi hng húa, dch v ny
khụng c Nh nc khuyn khớch sn xut, cn hn ch mc tiờu th vỡ
khụng phc v nhu cu i sng ca nhõn dõn nh : ru, bia, thuc lỏ, vng
mó, bi lỏ,...
Thu TTB
phi np

Giỏ bỏn ó cú thu TTB
=

1

+

Thu sut thu TTB

x

Thu sut
thu TTB

+ TK 3333 - "Thu xut, nhp khu ": Thu xut khu phi np do
hi quan tớnh trờn c s tr giỏ bỏn ti ca khu ghi trong hp ng ca lụ
hng xut (thng l giỏ FOB) v thu sut thu xut khu ca mt hng xut
v c quy i v tin ng Vit Nam theo t giỏ giao dch bỡnh quõn trờn
th trng ngoi t liờn Ngõn hng do Ngõn hng Nh nc cụng b ti thi
im xut khu.

S 1.7 K toỏn cỏc khon gim tr doanh thu bỏn hng

Nguyễn Thu Yến - Lớp Kế toán- K39 20


Trờng Đại học kinh tế quốc dân
TK 111,112,131

Báo cáo thực tập chuyên đề
TK 521

TK 511
(1b)

(1a)

TK 531
(2a)

(2b)
TK 532
(3b)

(3a)
TK 3331

(4a)

(4b)
TK 3332
(5b)

(5a)
TK 3333

(6b)

(6a)

Ghi chỳ:
(1a), (2a), (3a): Phn ỏnh s chit khu thng mi, s hng bỏn b tr
li, s tin gim giỏ hng bỏn phỏt sinh trong k v s thu GTGT trong c
ba nghip v ny u l thu GTGT theo phng phỏp khu tr.
(1b), (2b), (3b): Cui k, kt chuyn ton b s tin chit khu thng
mi, sdoanh thu hng bỏn b tr li, khon gim giỏ hng bỏn ó phỏt sinh
trong k sang TK 511 xỏc nh doanh thu thun.

(4a), (5a), (6a): Cui k, phn ỏnh s thu GTGT trc tip phi np, s
thu tiờu th c bit phi np, s thu xut khu phi np.(4b), (5b), (6b):
Phn ỏnh s tin khi np cỏc loi thu, k toỏn cn c vo chng t thanh
toỏn
1.3.2. K toỏn tr giỏ vn hng bỏn

Nguyễn Thu Yến - Lớp Kế toán- K39 21


Trờng Đại học kinh tế quốc dân

Báo cáo thực tập chuyên đề

L phn ỏnh tr giỏ gc ca thnh phm dch v thc s bỏn trong k,
ý ngha ca giỏ vn hng bỏn c s dng khi xut, nhp kho thnh phm
v tiờu th. Khi thnh phm c xỏc nh l bỏn v c phộp xỏc nh
doanh thu thỡ ng thi tr giỏ thnh phm xut bỏn cng c phn ỏnh
theo tr giỏ vn hng bỏn xỏc nh kt qu bỏn hng.
Do vy xỏc nh ỳng giỏ vn hng bỏn cú ý ngha rt quan trng, vỡ
t ú doanh nghip xỏc nh ỳng kt qu kinh doanh.
1.3.2.1. Chng t s dng trong k toỏn giỏ vn hng bỏn
Trong hot ng sn xut kinh doanh ca doanh nghip, cỏc nghip v
kinh t phỏt sinh liờn quan n vic nhp, xut hng húa u phi lp chng t
y , kp thi, ỳng ch quy nh. Nhng chng t ny l c s phỏp lý
tin hnh hch toỏn nhp-xut kho hng húa, l c s ca vic kim tra tớnh
cn thit v tớnh hp phỏp ca chng t. Cỏc chng t k toỏn ch yu c s
dng l:
+ Phiu nhp kho (Mu 01-VT);
+ Phiu xut kho (Mu 02-VT);
+ Phiu xut kho kiờm vn chuyn ni b (Mu 03PXK-3LL);

+ Bn kim kờ hng húa (Mu 05-VT);
+ Húa n GTGT (Mu 01 GTKT-3LL);
+ Húa n bỏn hng (Mu 02 GTGT-3LL);
+ Húa n cc vn chuyn;
Cỏc chng t ny phi c luõn chuyn n b phn k toỏn ỳng thi
hn, chớnh xỏc v y . Cn c vo ú k toỏn kim tra tớnh hp phỏp v
tin hnh phõn loi, tng hp ghi s k toỏn thớch hp.
1.3.2.2. Phng phỏp xỏc nh giỏ vn hng bỏn ( bỏn, gi bỏn v xut bỏn)
Theo chun mc s 02 v hng hoỏ tn kho ban hnh v cụng b
theo quyt nh s 149/2001/Q-BTC ngy 31/12/2001 ca B trng B

Nguyễn Thu Yến - Lớp Kế toán- K39 22


Trờng Đại học kinh tế quốc dân

Báo cáo thực tập chuyên đề

Tichớnh vic xỏc nh giỏ vn thc t sn phm hng hoỏ xut kho c
xỏc nh bng cỏc phng phỏp sau:
a) Xỏc nh tr giỏ vn ca hng xut kho bỏn
Hng húa khi xut kho hay gi i bỏn u phi xỏc nh c giỏ
vn thc t phc v cho vic hch toỏn kp thi v cỏc mc tiờu khỏc ca
doanh nghip. Vỡ mi ln nhp hng theo tng ngun nhp khỏc nhau cú giỏ
nhp khỏc nhau nờn vic tớnh toỏn tr giỏ vn ca hng xut kho bỏn cú th
thụng qua mt trong 4 phng phỏp sau :
- Phng phỏp tớnh theo giỏ ớch danh:
Khi xut kho hng húa thỡ cn c vo s lng xut kho thuc lụ no
v n giỏ thc t ca lụ ú tớnh tr giỏ vn thc t ca hng húa xut kho.
Phng phỏp ny c ỏp dng cho cỏc doanh nghip cú chng loi hng húa

ớt v nhn din c tng lụ hng.
- Phng phỏp bỡnh quõn gia quyn:
Tr giỏ vn thc t ca hng húa xut kho c tớnh cn c vo s
lng hng húa xut kho v n giỏ bỡnh quõn gia quyn, theo cụng thc:
Giỏ tr vn thc t ca
hng húa xut kho

n giỏ bỡnh
quõn gia quyn

=

=

S lng hng
húa xut kho

Tr giỏ mua thc t
hng húa tn u k

x

+

n giỏ bỡnh quõn
gia quyn

Tr giỏ mua thc t hng
húa nhp trong k

S lng hng húa
S lng hng húa nhp
+
tn u k
trong k
+ n giỏ bỡnh quõn thng c tớnh cho tng th hng hoỏ.
+ n giỏ bỡnh quõn cú th tớnh cho c k d tr hoc sau tng ln nhp.
- Phng phỏp nhp trc - xut trc (FIFO):
Phng phỏp ny da trờn gi nh hng no nhp trc thỡ s c

xut trc v ly n giỏ mua thc t ca ln nhp ú tớnh tr giỏ hng xut

Nguyễn Thu Yến - Lớp Kế toán- K39 23


Trêng §¹i häc kinh tÕ quèc d©n

B¸o c¸o thùc tËp chuyªn ®Ò

kho. Như vậy, trị giá thực tế hàng hóa tồn kho cuối kỳ được tính theo đơn giá
của hàng hóa nhập kho thuộc những lần nhập sau cùng.
- Phương pháp nhập sau - xuất trước (LIFO):
Phương pháp này dựa theo giả định hàng nào nhập sau sẽ được xuất
trước và trị giá hàng xuất kho được tính bằng cách căn cứ vào số lượng hàng
xuất kho, đơn giá của những lần nhập mới nhất trong kho. Trị giá hàng tồn
kho cuối kỳ được tính theo đơn giá của những lần nhập đầu tiên.
Bên cạnh đó, việc xác định giá vốn hàng xuất kho để bán còn tùy thuộc
vào từng loại hình doanh nghiệp, đối với doanh nghiệp thương mại thì trị giá
giá vốn hàng xuất kho để bán bao gồm :
- Trị giá mua thực tế của hàng xuất kho để bán: được xác định theo

một trong các phương pháp nêu trên để tính trị giá hàng xuất kho.
- Chi phí mua hàng phân bổ cho số hàng đã bán: Do chi phí mua hàng
liên quan đến nhiều chủng loại hàng hóa, liên quan đến cả khối lượng hàng
hóa trong kỳ và hàng hóa đầu kỳ, cho nên cần phân bổ chi phí mua hàng cho
hàng đã bán trong kỳ và hàng tồn cuối kỳ.
Tiêu chuẩn phân bổ chi phí mua hàng được lựa chọn là:
- Số lượng.
- Trọng lượng.
- Trị giá mua thực tế của hàng hóa.
Công thức:
Chi phí mua hàng của
Chi phí mua
Chi phí mua hàng của
+ HH phát sinh trong
hàng phân bổ
HH tồn kho đầu kỳ
kỳ
cho hàng đã =
Tổng tiêu chuẩn phân bổ của “HH tồn cuối
bán trong kỳ
kỳ” và “HH đã xuất bán trong kỳ”

x

Tiêu chuẩn
phân bổ của
HH đã xuất
bán trong kỳ

NguyÔn Thu YÕn - Líp KÕ to¸n- K39 24