Tiet 45 46 HPCUA MOT TANG GIA (dụ giờ)

Ngy dy

Tiết 45

Lp dy
11B1
11B2
11B3
11B4

HS vng mt

Hạnh phúc của một tang gia
( Trích: Số đỏ)
- Vũ Trọng Phụng-

1. Mục tiêu bài học
a. Kiến thức:
- Thấy đợc bản chất lố lăng, đồi bại của xã hội thợng lu thành thị trớc Cách mạng
- Hiểu đợc những nét đặc sắc trong nghệ thuật trào phúng của Vũ Trọng Phụng
b. Kĩ năng:
- Đọc - hiểu văn bản tự sự đợc viết theo bút pháp trào phúng.
- Phân tích nhân vật trong tác phẩm tự sự.
c. Thái độ:
- Lên án lối sống đồi bại, bất nhân; Giáo dục lối sống lành mạnh, đạo đức, nhân
cách con ngời.
- Tích hợp giáo dục bảo vệ môi tròng: giáo dục cho học sinh ý thức xây dựng môi
trờng sống lành mạnh, có tình có nghĩa, giữ gìn và phát huy truyền thống đạo đức
của dân tộc.
2. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh
a. Chuẩn bị của giáo viên: SGK, bài soạn, máy chiếu( nu cú)

b. Chuẩn bị của học sinh: Vở soạn, vở ghi,soạn bài ở nhà theo phần hớng dẫn
học bài trong sgk.
3. Tiến trình dạyhọc:
a. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh.
b. Bài mới:
Hoạt động của GV và HS
Ni dung chớnh
* Hoạt động 1(15p): c- hiu tiu I. Đọc hiểu tiếu dẫn
1.Tỏc gi: V Trng Phng (1912dn
HS đọc tiểu dẫn và tóm tắt nội dung 1939)
chính.
- Năm sinh, năm mất.
- Tiểu dẫn SGK trình bày những nội - Quê quán.
dung chính nào?
- Cuộc đời và sự nghiệp
(Chiu hỡnh nh chõn dung ca - Các tác phẩm tiêu biểu
VTP)
2.Tỏc phm s
- Em hiểu nhan đề : Số đỏ có nghĩa - Xut x : ng ln u trờn H Ni
là gì? ( chiu slize 5)
bỏo 1936
Gv chiu (slize 6) s tóm tắt tác - Tóm tắt tác phẩm bằng sơ đồ.
150


phẩm
Chiu slize 7
Hoạt động 2 (28p): c - hiu vn
bn
Gv HD HS cỏch c vn bn: c

vi gng ma mai, chut chỏt, hi
hc.
? on trớch cú th chia lm my
phn?Ni dung ca tng phn?
- Em có suy nghĩ gì về nhan đề đoạn
trích: Hạnh phúc của một tang gia?
Hs suy ngh tr li
Gv chun kin thc bng mỏy chiu

*HD HS tỡm hiu vn bn

? S kin c c t cht cú ý ngha
gỡ?
GV chiu hỡnh nh minh ha ca c
c t v chun kin thc bng mỏy
chiu.
Tho lun nhúm(5p): Chia lm 4 nh
Nhúm 1: Thỏi ca ụng phỏn
mc sng, c c Hng khi c T

3. Đoạn trích.
- Thuộc chơng 15 của tiểu thuyết Số đỏ.
- Nhan đề : Do nhà biên soạn sách đặt.
II. Đọc hiểu văn bản
1. Đọc v chia b cc
- B cc: 2 phn.
- P1 (ucho Tuyt vy): Những
niềm vui khác nhau của các thành viên
trong gia đình cụ cố Hồng
- P2 (cũn li) Cnh ỏm ma gng

mu
2. ý nghĩa nhan đề đoạn trích
- Hnh phỳc: Trng thỏi tõm lớ th hin
s hoan h, vui mng, sung sng ca
con ngi khi t c iu m mỡnh
mong c.
- Tang gia: Ni au thng, mt mỏt
ca con ngi trong gia ỡnh khi mt i
ngi thõn rut tht.
-Nhan hnh phỳc mt tang gia cha
ng mõu thun tro phỳng, phn ỏnh
mt s tht tn nhn: Hnh phỳc trong
mt gia ỡnh vụ phỳc; phn ỏnh sõu cay
nghch lý o iờn trong o lm ngi,
phn ỏnh rt ỳng s tht ma mai, hi
hc v tn nhn ca XH thnh th Vit
Nam trc cỏch mng thỏng Tỏm.
3. Tìm hiểu vn bn
3.1. Nhng chõn dung bim ha
a. Nim vui chung ca i gia ỡnh vụ
phỳc
* Cỏi cht ca c c t
- Mang li nim vui ln cho c i gia
ỡnh: T di chỳc ó ti lỳc c thc
hin ch khụng cũn l lý thuyt vin
vụng na!
=> lm bc l cỏc mõu thun trũa
phỳng v lm m nột hng lot cỏc
chõn dung hi hc.
b. Nhng nim hnh phỳc riờng ca

mi thnh viờn trong i gia ỡnh vụ
phỳc.
- Phỏn mc sng: l ngi u tiờn
151


cht?
c li t cỏi cht ca c c T, l
- Ngi u tiờn trong gia ỡnh c thng chỏu r b mc sng. Ngay sau cỏi
c Hụng c li phi k n l ai? cht ca c T hn ó c b v (c
Hng) ghộ vo tai ha s chia thờm cho
- c chia thờm tin nh ụi sng my nghỡn bc vỡ cú cụng trong vic lm
y lm cho Phỏn cú tõm trng nh cho c c cht bng chớnh s vic b
th no?
mc sng.
(Cú c cỏi li y, hn sung
sng h hờ t ho vỡ khụng ng
rng ụi sng trờn u hn li cú
giỏ tr to th)
- Qua nim sung sng y ca
Phỏn mc sng em cú suy ngh gỡ
v t cỏch ca hn?
Nhúm 2: Thỏi ca v chng
Vn Minh, ễng Typn v tim may
u hoỏ khi c T cht?
Nhúm 3: Thỏi ca cụ Tuyt,
Cu Tỳ Tõn khi c T cht?
Nhúm 4: Cỏi cht ca c T cũn
em li nim vui cho nhng ai
ngoi gia ỡnh

?ụng Vn Minh cú b mt nh th
no trong lỳc tang gia?
- Thái độ của Cô Tuyết khi c c t
cht l gỡ?
- Trong ỏm tang, Tuyt ó bc l
gng mt nh th no? Vỡ sao?

? Cu Tỳ Tõn sng iờn lờn vỡ
iu gỡ? Nhn xột v con ngi Tỳ
Tõn?

K vụ o c, quỏi thai

- Cố Hồng: Mới 50 tuổi mơ ứơc đợc gọi
là cụ Cố,
+ Nhm nghin mt tng tng (mặc
áo xô gai, lụ khụ, ho khạc, mếu máo
din trũgi nua m yu)
+ Kiờu hónh khi c ngi ta khen l
nh i phỳc, nh cú hiu
-> i din cho loi ngi ngu dt hỏo
danh trong xó hi
- Vợ chồng Văn Minh: Hạnh phúc vì
chúc th đợc thực hiện.
+ Đợc dịp lăng xe những mốt y phục tỏo
bo nhất.
->k c hi cho hn qung cỏo hng,
kim tin
- Cô Tuyết:
+ Đợc dịp lng xờ nhng y phc tỏo bo

nht (mặc y phục ngây thơ) để chứng tỏ
mình cha đánh mất chữ Trinh.
+ Mang vẻ mặt buồn nhng không phải
buồn vì ông mất mà vì không thấy bạn
trai.
-> C hi chng din, phi by s h
hng ca k cha ỏnh mt ch trinh
- Cậu Tú Tân:
+ Sung sớng đến phát điên vì đợc dịp
dựng cỏi mỏy nh v trổ tài chụp ảnh.
-> K bt hiu, k c hi cú hng.

Cái chết của cụ Tổ là sự mong đợi của
- Tác giả muốn nói gì với bạn đọc tất cả đám con cháu đại bất hiếu. Hạnh
152


phúc của mỗi ngời trong tang gia không
ai giống ai nhng bản chất của những con
ngời đó lại rất giống nhau.
Đó chính là sự suy đồi về đạo lý, sự
tha hoá về nhân cách con ngời.
c. Nim hnh phỳc cũn lan sang
nhng ngi ngoi gia ỡnh.
- Cái chết của cụ Tổ còn đem lại - Binh lính thất nghiệp đợc thuê giữ trật
niềm vui và hạnh phúc cho những ai tự cho đám tang( Min đơ, Min Toa...)
nữa ? Tại sao họ lại hạnh phúc khi
- Xã hội trởng giả, bạn bè cụ cố Hồng:
cụ Tổ chết?
Có dịp phô trơng đủ thứ huân, huy chơng, các kiểu quần áo, đầu tóc, râu ria...

HS tr li
- Bạn bè cô Tuyết, bà Phó Đoan: Có dịp
GV a mt s hỡnh nh minh ho
GV chun xỏc kin thc bng mỏy tụ tập để khoe khoang, hẹ hò nhau, chim
chuột nhau, bình phẩm nhau, chê bai
chiu.
nhau...
-Xuõn túc : t c, tr nờn danh giỏ
vỡ nh hn m c c t ln ựng ra
cht.Ngay lp tc c gia nh c
Hng cho ún nhit lit, tin cy
-> Hn ang l k cú ti tr thnh ngi
cú cụng.
- Hng ph: sung sng vỡ c xem
mt ỏm ma to cha tng cú
thông qua cách miêu tả thái độ của
các thành viên trong gia đình cụ cố
Hồng khi c c t cht?
HS hot ng cỏ nhõn, tr li.
GV nhn xột, chun kin thc bng
mỏy chiu.

Tỏc gi dng lờn mt bc tranh v
mt xó hi thc dõn thu nh vi tt c s
i bi, xung dc ca o lý v nhõn
cỏch con ngi, ú l li t cỏo ca tỏc
- Tác giả muốn nói gì với bạn đọc gi i vi xó hi õu hoỏ rm.
thông qua cách miêu tả thái độ của
các thành viên trong và ngoài gia
đình cụ cố Hồng?

c. Cng c- Luyện tập (1p): H thng ni dung tit hc.
d.Hớng dẫn học sinh tự học ở nhà(1p):
- Đọc, nắm vững đoạn trích.
- Tìm đọc cả tác phẩm.
- Nắm nội dung vừa phân tích.
- Giờ sau học tiếp.
-----------------------------------------153


Ngy dy

Tit 46

Lp dy
11B1
11B2
11B3
11B4

HS vng mt

Hạnh phúc của một tang gia (tiếp)
( Trích: Số đỏ)
Vũ Trọng Phụng

1. Mục tiêu bài học
a. Kiến thức:
- Thấy đợc bản chất lố lăng, đồi bại của xã hội thợng lu thành thị trớc Cách mạng
- Hiểu đợc những nét đặc sắc trong nghệ thuật trào phúng của Vũ Trọng Phụng

b. Kĩ năng:
- Đọc - hiểu văn bản tự sự đợc viết theo bút pháp trào phúng.
- Phân tích nhân vật trong tác phẩm tự sự.
c. Thái độ:
- Lên án lối sống đồi bại, bất nhân; Giáo dục lối sống lành mạnh, đạo đức, nhân
cách con ngời.
- Tích hợp giáo dục bảo vệ môi tròng: giáo dục cho học sinh ý thức xây dựng môi
trờng sống lành mạnh, có tình có nghĩa, giữ gìn và phát huy truyền thống đạo đức
của dân tộc.
2. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh
a. Chuẩn bị của giáo viên: SGK, bài soạn, máy chiếu(nu cú)
b. Chuẩn bị của học sinh: Vở soạn, vở ghi,soạn bài ở nhà theo phần hớng dẫn
học bài trong sgk.
3. Tiến trình dạyhọc:
a. Kiểm tra bài cũ: (3p) Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh.
b. Bài mới:
Hoạt động của GV và HS
Ni dung chớnh
* Hoạt động 1(5p): khỏi quỏt ni I. Đọc hiểu tiếu dẫn
II. Đọc hiểu văn bản
dung tit 1
1. Đọc
GV chiu hỡnh nh cỏc nhõn vt.
HS khỏi quỏt li ni dung.
2. ý nghĩa nhan đề đoạn trích
*Hot ng 2(30p): HD HS tỡm 3. Tìm hiểu vn bn
hiu vn bn (tip)
3.1. Nhng chõn dung bim ha
a. Nim vui chung ca i gia ỡnh vụ
phỳc

b. Nhng nim hnh phỳc riờng ca
mi thnh viờn trong i gia ỡnh vụ
- Cái chết của cụ Tổ còn đem lại phỳc.
niềm vui và hạnh phúc cho những ai
154


nữa ? Tại sao họ lại hạnh phúc khi c. Nim hnh phỳc cũn lan sang
cụ Tổ chết?
nhng ngi ngoi gia ỡnh.
- Binh lính thất nghiệp đợc thuê giữ trật
tự cho đám tang( Min đơ, Min Toa...)
HS tr li
GV a mt s hỡnh nh minh ho
- Xã hội trởng giả, bạn bè cụ cố Hồng:
GV chun xỏc kin thc bng mỏy Có dịp phô trơng đủ thứ huân, huy chơng, các kiểu quần áo, đầu tóc, râu ria...
chiu.
- Bạn bè cô Tuyết, bà Phó Đoan: Có dịp
tụ tập để khoe khoang, hẹ hò nhau, chim
chuột nhau, bình phẩm nhau, chê bai
nhau...
-Xuõn túc : t c, tr nờn danh giỏ
vỡ nh hn m c c t ln ựng ra
cht.Ngay lp tc c gia nh c
Hng cho ún nhit lit, tin cy
-> Hn ang l k cú ti tr thnh ngi
cú cụng.
- Hng ph: sung sng vỡ c xem
mt ỏm ma to cha tng cú
- Tác giả muốn nói gì với bạn đọc

thông qua cách miêu tả thái độ của
các thành viên trong và ngoài gia
đình cụ cố Hồng?

- Đám tang cụ Tổ đợc t chc theo
cỏch nào?

?Cnh a ỏm c tỏc gi miờu
t nh th no?
- HS tr li
- Gv chun kin thc bng mỏy
chiu
? ip khỳcỏm c i cú ý ngha

Tỏc gi dng lờn mt bc tranh v
mt xó hi thc dõn thu nh vi tt c s
i bi, xung dc ca o lý v nhõn
cỏch con ngi, ú l li t cỏo ca tỏc
gi i vi xó hi õu hoỏ rm.
3.2. Cnh ỏm tang gng mu
*Cỏch t chc:
- Theo li h ln : Ta, Tu, Tõy vi
kiu bỏt cng, ln quay i lng, hng
trm cõu i , vũng hoa, lc bc xong,
bỳ dớch, ti t chp nh ...Tht l mt
ỏm ma to tỏt.
-> S khoe khoang l bch, kch cm,
thúi ua ũi li sng vn minh rm.
*Cnh a ỏm: Tỏc gi t t xa ti
gn, ri t c th mt s gng mt vi

nhng c ch, li núi tht tiờu biu.
- i qua bn ph .
- i n õu huyờn nỏo n ú.
- ip khỳc ỏm c i cú ý ngha hi
hc c bit. Miờu t cỏi ỏm c i,
155


gỡ?
? Em cú nhn xột gỡ v cnh a
ỏm?
- Nhận xét thái độ của mọi ngời
trong đám tang?

? H s dng nhng t ng nh
th no?

nh vn mun phi bay tt c s gi di,
bp bm, vụ o c ca cỏi xó hi
thng lu ang hónh tin, vụ o c.
-> õy l ỏm rc, ỏm hi ch khụng
phi ỏm ma,ai cng tng bng vui v,
nỏo nhit.
*Nhng ngi i a ỏm:
- Ngi i a ụng, c bit ton mc
kiu qun ỏo tang tõn thi tim may
u Húa thu hỳt mi ngi dõn xem.
- H i a ỏm khụng mt ting khúc,
ni tic thng, trỏi li h ton trũ trũ
chuyn vi nhau bỡnh phm, chờ bai ln

nhau, tỡnh t, chim chut, hn hũ nhau..
bng cỏi v mt bun ru ỳng kiu i
a ỏm.
- S dng nhng t ng khụng cú vn
húa: Cỏi thng y bc tỡnh b m, Gm
cỏi ngc m quỏ i mt,...
-> tỏi hin chõn dung ỏm ụng bỏt
nhỏo, ton nhng ngi gi di, xo trỏ,
vụ vn húa, vụ tỡnh.
*Cnh h huyt:
- Cậu Tú Tân: lum thum trong chic
ỏo thng, cuống quýt thực hiện công
việc của nhà đạo diễn. Bạn của cậu thi
nhau nhảy lên nhng ngôi mộ để cho
ảnh khỏi giống nhau.
-> Kheo khoang, tr ti khin ỏm tang
tr thnh mt v tung khụng hn
khụng kộm.

Gv dn dt: Kt thỳc cnh ỏm ma
gng mu, ta khụng th b qua
cnh h huyt, du l rt ngn. õy
chớnh l mn hi kch cui cựng kt
thỳc chng truyn. Tỏc gi khụng
miờu t bao quỏt nh phn u na
m tỏc gi i miờu t c th nhng
chõn dung.
? Khi h huyt, Cu Tỳ Tõn hin
lờn nh th no? Cu ó cú nhng
hnh ng gỡ?

? Xuõn túc , c c Hng v ụng - Xuân tóc đỏ : cầm mũ nghiêm trang
Phỏn mc sng ó cú thỏi v một cách giả tạo.
hnh ng gỡ khi h huyt?
- Cụ cố Hồng: ho khạc, mếu máo và
ngất đi.
-> Rt ỳng quy cỏch ca mt ngi con
chớ hiu, luụn t cho mi ngi thy
mỡnh ó gi yu
- ễng Phỏn mc sng: khúc to:
- Suy nghĩ của em về những chi tiết Ht...Ht.. Ht!. Khúc to n ni ngt i
cuối cùng trong đoạn trích (Ông may m cú Xuõn y
phán mọc sừng khóc muốn lặng đi
thì may có Xuân đỡ khỏi ngã Xuân
Tóc Đỏ muốn bỏ quách ra thì chợt
156


thấy ông Phán dúi vào tay nó một
cái giấy bạc năm đồng gấp t)?
Tích hợp:
(?)Từ niềm hạnh phúc của tất cả mọi
ngời khi cụ Cố tổ mất và cảnh đám
ma gơng mẫu em có nhận xét nh thế
nào về xã hội thợng lu thành thị đơng
thời? Thái độ của nhà văn đối với xã
hội này ra sao?
Gv liên hệ với xã hội ngày nay, từ đó
giáo dục học sinh xây dựng một moi
trờng sống lành mạnh, giữ gìn và
phát huy những giá trị văn hoá,

những chuẩn mực đạo đức của dân
tộc

* Hoạt động 2(3p): Tổng kt
HD hc sinh rỳt ra nhng nột c sc
v ngh thut v í ngha vn bn.
- Nhận xét tiếng khóc của ông Phán
mọc sừng? về hình ảnh: Đám cứ đi?
và chi tiết miêu tả : ngời chết nằm
trong ......mỉm cời sung sớng..?

ỏm tang din ra nh mt tn i
hi kch. Nú núi lờn tt c s l lng vụ
o c ca cỏi xó hi thng lu ngy
trc. Cỏi xó hi m tỏc gi gi l Chú
u, khn nn.
Túm li: ỏm tang din ra nh mt tn
i hi kch. Mt ỏm ma gng mu
cho s gi di, hỏo danh ca mt gia
ỡnh giu sang m bt hiu.
- Lờn ỏn, t cỏo, vch trn v khinh b c
cỏi xó hi thng lu thnh th trc
cỏch mng, y ry những iu xu xa,
gi di, bp bm, vụ liờm s ỏng ghờ
tm.
- Phê phán xã hội ấy tác giả đã kín đáo
gửi gắm ớc mơ về một môi trờng xã hội
lành mạnh, ở đó các giá trị văn hoá,
những chuẩn mực đạo đức đợc tôn trọng.
III. Tng kt:

1. c sc ngh thut
- To tỡnh hung tro phỳng c bn ri
m rng ra nhng tỡnh hung khỏc.
- Ti nng miờu t: Ht! Ht! Ht!
ting khúc l i, c tỡnh rn ra nhm
che mt mi ngi -> s úng kch gi
di.

- ip khỳc ỏm c i: Khng nh mi
ngi n õy khụng phi i a
tang, khụng phi chia bun vi gia
ch, khụng thng xút, khụng cm
thụng.... m ch yu l khoe mó, phụ
trng,cú dp gp g. Tt c u th
, vụ tõm.
- Ngoi ra cũn cũn nhng nột c sc - Phỏt hin nhng chi tit i lp gay gt
no?
cựng tn ti trong mt con ngi, s vt,
s vic : tang gia >< hnh phỳc..., v b
ngoi >< bn cht bờn trong ca cỏc
nhõn vt
- Xõy dng mt lot chõn dung bim ho
xut sc. Th phỏp cng iu, núi
157


S phúng i: C c Hng hỳt mt ngc, núi ma,... c s dng mt
chp 60 iu thuc phin , gt 1872 cỏch linh hot.
cõu: bit ri, kh lm, núi mói.
- Miờu t bin hoỏ, linh hot v sc so

n tng chi tit, núi trỳng nột riờng ca
tng nhõn vt.
2. í ngha vn bn:
on trớch l mt bi hi kch, phi by
bn cht nh nhng, i bi ca mt gia
ỡnh ng thi phn ỏnh b mt tht ca
xó hi thng lu thnh th trc Cỏch
mng thỏng Tỏm.
c.Cng c- luyn tp(2p):
- Hng dn HS h thng ton b ni dung bi hc .

d.Hớng dẫn học sinh tự học ở nhà(2p):
- Đọc, nắm vững đoạn trích.
- Tìm đọc cả tác phẩm.
- Nắm nội dung vừa phân tích.
- Tham khảo những dạng đề liên quan đến đoạn trích.
- Gi sau hc PCNN bỏo chớ.
**********************************************

158