Bai4 dong co khg dong bo

Thê nghiãûm - K thût âiãûn

BI SÄÚ 4
ÂÄÜNG CÅ KHÄNG ÂÄƯNG BÄÜ BA PHA RÄTO LÄƯNG SỌC
I. MỦC ÂÊCH THÊ NGHIÃÛM:
Tçm hiãøu cáúu tảo v biãút cạch váûn hnh âäüng cå.
Kho sạt mäüt säú âỉåìng âàûc tênh.
Tênh hãû säú trỉåüt ca âäüng cå.
II. CẠC THIÃÚT BË THÊ NGHIÃÛM
1. Âäüng cå khäng âäưng bäü ba pha roto läưng sọc: 01 cại.
2. Cáúu dao hai chiãưu: 01 cại.
3. Ampe kãú: 08 cại.
4. Ọat kãú: 02 cại.
5. Biãún ạp tỉì ngáùu 3 pha: 01 cại.
6. Ampe kiãưm: 01 cại.
7. Täúc âäü kãú: 01cại.
8. Volt kãú: 02 cại.
III. VI NẸT CÅ BN VÃƯ L THUÚT
Mạy âiãûn khäng âäưng bäü l mạy âiãûn xoay chiãưu, lm viãûc theo ngun l
cm ỉïng âiãûn tỉì, cọ täúc âäü ca räto n khạc våïi täúc âäü tỉì trỉåìng quay trong mạy
n1. Mạy âiãûn khäng âäưng bäü cọ thãø lm viãûc åí hai chãú âäü: Âäüng cå v mạy phạt.
Mạy phạt âiãûn khäng âäưng bäü êt dng vç cọ âàûc tênh lm viãûc khäng täút, nãn
trong thê nghiãûm ny ta chè xẹt âäüng cå khäng âäưng bäü. Âäüng cå khäng âäưng bäü
âỉåüc sỉí dủng nhiãưu trong sn xút v trong sinh hoảt vç chãú tảo âån gin, giạ
thnh r, âäü tin cáûy cao, váûn hnh âån gin, hiãûu sút cao v gáưn nhỉ khäng bo
trç. Vãư cáúu tảo ca mạy âiãûn khäng âäưng bäü âỉåüc trçnh by trãn hçnh 4.1, gäưm hai
bäü pháûn ch úu l stator v räto, ngoi ra cn cọ v mạy, nàõp mạy v trủc mạy.
Trủc lm bàòng thẹp, trãn âọ gàõn räto, äø bi v phêa cúi trủc cọ gàõn mäüt quảt giọ
âãø lm mạt mạy dc trủc. Háưu hãút âäüng cå khäng âäưng bäü l âäüng cå ba pha, cọ
mäüt säú âäüng cå cäng sút nh l mäüt pha.
Vãư ngun l âäüng cå âiãûn khäng âäưng bäü: khi âàût âiãûn ạp xoay chiãưu ba pha

cọ táưn säú f1 vo dáy qún stato, trong dáy qún stato s cọ hãû thäúng dng ba pha
chảy qua, dng âiãûn náưy s tảo ra tỉì trỉåìng quay p âäi cỉûc, quay våïi täúc âäü n1 =
60f1/p. Tỉì trỉåìng quay càõt cạc thanh dáùn ca dáy qún räto v cm ỉïng trong âọ
cạc sââ E2. Vç dáy qún räto näúi ngàõn mảch, nãn sââ cn ỉïng E2 s sinh ra dng

19


Thờ nghióỷm - Kyợ thuỏỷt õióỷn

20

õióỷn I2 trong caùc thanh dỏựn rọto. Lổỷc taùc duỷng tổồng họứ giổợa tổỡ trổồỡng quay cuớa
maùy vồùi thanh dỏựn mang doỡng õióỷn rọto I2, keùo rọto quay theo chióửu cuớa tổỡ
trổồỡng quay vồùi tọỳc õọỹ n.

10
9

1

8

2
3

7

4

5
6

Hỗnh 4.1 Cỏỳu taỷo cuớa õọỹng cồ õióỷn khọng õọửng bọỹ
1. Loợi theùp stato; 2. Dỏy quỏỳn stato; 7. Nừp maùy; ; 4. ỉ bi; 5. Truỷc maùy; 6.Họỹp dỏửu
cổỷc; 7. Loợi theùp rọto; 8. Thỏn maùy; 9. Quaỷt gioù laỡm maùt; 10. Họỹp quaỷt

IV. NĩI DUNG THấ NGHIM

1. Tỗm hióứu cỏỳu taỷo vaỡ ghi caùc sọỳ lióỷu õởnh mổùc cuớa õọỹng cồ.
Ghi caùc trở sọỳ õởnh mổùc trón nhaợn õọỹng cồ vaỡo giỏỳy õóứ laỡm baùo caùo thờ
nghióỷm.

2. o õióỷn trồớ mọỹt chióửu dỏy quỏỳn stato õọỹng cồ khọng õọửng bọỹ ba pha
Duỡng vaỷn nng kóỳ sọỳ õóứ õo õióỷn trồớ mọỹt chióửu tổỡng pha cuớa dỏy quỏỳn
stato. Trở sọỳ õo õổồỹc ghi vaỡo baớng 12
ióỷn trồớ cuớa dỏy quỏỳn stato RS õọỹng cồ tờnh nhổ sau :
RS =

Ra + Rb + Rc
3


Thờ nghióỷm - Kyợ thuỏỷt õióỷn

21

3. Mồớ maùy õọỹng cồ khọng õọửng bọỹ ba pha
a. Mồớ maùy trổỷc tióỳp:
Sồ õọử thờ nghióỷm nhổ hỗnh 4-2a. oùng õọỹng cồ trổỷc tióỳp qua cỏửu dao K,

õọửng thồỡi nhanh choùng nhỗn chố sọỳ doỡng õióỷn cuớa ampe kóỳ (nóỳu doỡng lồùn hồn 5A
thỗ duỡng ampe kióửm) khi mồớ maùy vaỡ ghi vaỡo baớng 13. Doỡng õióỷn khi mồớ õổồỹc
tờnh :
I +I +I
Ik = A B C
3
A B C

A B C

A B C
K

K
A

K
A

A

A


K1

C

Y

Hỗnh 4-2a

A

A

A

A

A

a b c
C

K1

z x y
C
Hỗnh 4-2b

Hỗnh 4-2c

Khi laỡm thờ nghióỷm ta nón mừc sồ õọử nhổ hỗnh 4-2b vaỡ nọỳi sau mba TN õóứ
mồớ maùy trổỷc tióỳp vaỡ õọứi nọỳi Y/ õọỹng cồ õióỷn khọng õọửng bọỹ ba pha.

b. Mồớ maùy bũng phổồng phaùp õọứi nọỳi Y/:
Sồ õọử thờ nghióỷm nhổ hỗnh 4-1b. Nọỳi õọỹng cồ qua mbaTN õóứ lỏỳy õióỷn aùp dỏy
220V õổa vaỡo dỏy quỏỳn stato khi õọỹng cồ nọỳi tam giaùc. Trỗnh tổỷ tióỳn haỡnh thờ
nghióỷm nhổ sau:

oùng cỏửu dao K1 vóử phờa õỏỳu Y. Sau õoù õoùng K ghi caùc doỡng õióỷn mồớ maùy IA,
IB, IC, vaỡo baớng 14. Khi õọỹng cồ õaợ quay ọứn õởnh õoùng K1 vóử phờa nọỳi õóứ
õọỹng cồ laỡm vióỷc bỗnh thổồỡng.
Cừt K1 õóứ dổỡng õọỹng cồ. oùng cỏửu dao K1 vóử phờa nọỳi , sau õoù õoùng K1. Do
doỡng õióỷn khồới õọỹng lồùn nón coù thóứ duỡng Ampe kỗm õo caùc doỡng õióỷn IA, IB,
IC ghi vaỡo baớng 14. So saùnh doỡng õióỷn Ik nọỳi Y vaỡ Ik nọỳi ..

c. Mồớ maùy bũng bióỳn aùp tổỷ ngỏựu :
Sồ õọử thờ nghióỷm nhổ hỗnh 4-2c. Trỗnh tổỷ tióỳn haỡnh thờ nghióỷm nhổ sau:
oùng K vaỡ õióửu chốnh bióỳn aùp tổỷ ngỏựu õóứ coù U = (0,6 ữ 0,8)U dm cuớa õọỹng cồ.
Sau õoù õoùng khoaù K1 vaỡ õo caùc doỡng õióỷn IA, IB, IC ghi vaỡo baớng 15. Khi õọỹng cồ


Thê nghiãûm - K thût âiãûn

22

quay äøn âënh, ta tàng dáưn âiãûn ạp âãún U dm ca âäüng cå.
Sau khi thê nghiãûm xong ba phỉång phạp måí mạy, ta so sạnh kãút qu ca
chụng.

d. Âäøi chiãưu quay v âo täúc âäü âäüng cå :
• Âãø âäøi chiãưu quay, ta âäøi näúi 2 âáưu dáy no âọ trong 3 dáy, âäüng cå s quay
theo chiãưu ngỉåüc lải.
• Âo täúc âäü : Khi âäüng cå quay äøn âënh, dng täúc âäü kãú âo täúc âäü n âäüng cå v
tênh hãû säú trỉåüt khi khäng ti :
n − no
s% = 1
× 100
n1

4. Thê nghiãûm khäng ti :
Så âäư thê nghiãûm nhỉ hçnh 4-3. (cün ạp ca W mẹt näúi vo trung tênh ca
mba TN hồûc trung tênh ca âäüng cå váùn âỉåüc).
Âãø con trỉåüt Biãún ạp tỉû ngáùu åí vë trê 0. Âọng cáưu dao K1 räưi tàng dáưn Biãún ạp
tỉû ngáùu cho âãún U = 1,2m. Sau âọ lải gim dáưn vãư 0. Trong quạ trçnh tàng âiãûn
ạp âc v ghi säú liãûu vo bng 16. Trong bng 16 ta tênh:
Uab + Ubc + Uca
3
Ia + Ib + Ic
I0 =
3
U0 =

K

P0 = 3 × P0 p

cos ϕ0 =

P0
3U 0 .I0

V âàûc tênh khäng ti U 0 = f (I0 ) .

A
B

A
BATN

C

*
* W

A
A

a
b

ÂC

c

0
Hçnh 4-3

5. Thê nghiãûm ngàõn mảch :
Så âäư thê nghiãûm ngàõn mảch nhỉ så âäư thê nghiãûm khäng ti. Trçnh tỉû thê
nghiãûm: Âãø con trỉåüt Biãún ạp tỉû ngáùu åí vë trê 0. Giỉí trủc âäüng cå âỉïng n. Âọng
cáưu dao K1 v tàng dáưn âiãûn ạp cho âãún khi dng âiãûn âảt bàòng Iâm ca âäüng cå
(hồûc 1,2Iâm) thç ngỉìng lải, lục ny âiãûn ạp khong bàòng (15÷20)%m. Trong
quạ trçnh tàng âiãûn ạp âc v ghi säú liãûu vo bng 17. Trong âọ ta tênh âỉåüc
U n , I n , Pn , cos ϕn nhỉ åí thê nghiãûm khäng ti.
VI. CÁU HI KIÃØM TRA
1. Mủc âêch thê nghiãûm.
2. Cạc phỉång phạp måí mạy âäüng cå khäng âäưng bäü, ỉu nhỉåüc âiãøm ca
mäùi phỉång phạp.

3. Dỉûa trãn cå såí no âãø âäøi chiãưu quay âäüng cå.
4. So sạnh thê nghiãûm ngàõn mảch mạy biãún ạp v âäüng cå âiãûn khäng
âäüng bäü.


Thê nghiãûm - Kyî thuáût âiãûn

23

Baíng 12:
Ra

Rb

Rc

RS

Baíng 13:
IA

IB

IC

Iâm

Baíng14
Âáöu
Y

Δ
Baíng 15
IA

Baíng 16
Säú
Láön Uab
1
2
3
4
5
6
Baíng 17:
Säú
Láön Uab
1
2
3
4
5
6

IB

IA

IC

IB

Ubc

Kãút quaí âo
Uca
Ia
Ib

Ubc

Kãút quaí âo
Uca
Ia
Ib

Imm

IC

Ic

Ic

P0p

Pnp

IMMTN

I0

Kãút quaí tênh
U0
P0
cosϕ0

Un

Kãút quaí tênh
In
Pn cosϕn


Thê nghiãûm - Kyî thuáût âiãûn

Phuû luûc vãö duûng cuû âo

24


Thờ nghióỷm - Kyợ thuỏỷt õióỷn

HặẽNG DN BAẽO CAẽO THấ NGHIM

BAèI THấ NGHIM S : .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
TN BAèI THấ NGHIM : .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
NGAèY THấ NGHIM :.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
THệY GIAẽO HặẽNG DN : .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
I. MUC ấCH THấ NGHIM

II. NĩI DUNG THấ NGHIM

III. TấNH TOAẽN CAẽC THAM S
Tờnh toaùn caùc tham sọỳ nhổ trong taỡi lióỷu õaợ hổồùng dỏựn vaỡ ghi vaỡo baớng
Veợ caùc õỷc tờnh coù hổồùng dỏựn trong taỡi lióỷu.
IV. KT LUN
Nóu caùc nhỏỷn xeùt, nhỏỳt laỡ tổỡ lyù thuyóỳt õóỳn thổỷc nghióỷm.

25