Bài đọc chất phóng xạ powe point

TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUẢNGBÌNH
KHOA NÔNG - LÂM – NGƯ

BÀI TIỂU LUẬN
ĐỘC CHẤT PHÓNG XẠ

Họ và tên sinh viên: Nguyễn Đức Nhật
Lớp: ĐH QLTN & MT K55


GIỚI THIỆU CHUNG
- Ngày nay việc sử dụng các tia phóng xạ hay bức xạ ion hoá ngày
càng được mở rộng. Việc nghiên cứu và ứng dụng các tia phóng xạ
đã có nhiều tiến bộ, làm đảo lộn các kỹ thuật trong công nghiệp,
nông nghiệp, y học hoặc sinh học.
- Ở nước ta hiện nay, phóng xạ cũng đã được sử dụng rộng rãi trong
nhiều ngành: mỏ, địa chất, thăm dò dầu khí, y tế, v.v… Riêng trong
ngành y tế, đội ngũ thầy thuốc X quang hàng ngày phải tiếp xúc với
tia X, cũng đã rất đông đảo.
Tuy nhiên lợi ích của phóng xạ là rất lớn nhưng tác hại của nó không
phải nhỏ.


MỘT SỐ KHÁI NIỆM CHUNG
a. Phóng xạ
Hiện tượng phóng xạ là quá trình phân huỷ tự phát của một hạt
nhân không bền vững. Quá trình phân huỷ này kèm theo sự tạo ra
các hạt và có thể kèm theo sự phát ra các bức xạ điện từ. Hạt
nhân tự phân huỷ gọi là hạt nhân mẹ, hạt nhân được tạo thành sau
phân huỷ gọi là hạt nhân con
b. Tia phóng xạ

Tia phóng xạ là các dòng hạt chuyển động nhanh phóng ra từ các
chất phóng xạ .Các hạt phóng ra có thể chuyển động thành dòng
định hướng.


CÁC LOẠI TIA PHÓNG XẠ

+Bức xạ ion hóa: là bức xạ có khả năng ion hóa vật chất
+Bức xạ anlpha: phóng ra từ hạt nhân với vận tốc 107 m/s.Không
xuyên qua được tấm kính thủy tinh.
+Bức xạ bêta: được phóng ra với vận tốc tương đương vận tốc
ánh sáng.
+Bức xạ gama: có bước sóng cực ngắn, năng lượng cao, có khả
năng đâm xuyên lớn.
+Tia X: có bước sóng cực ngắn, có khả năng đâm xuyên mạnh.


NGUỒN PHÁT SINH

a. Nguồn tự nhiên:
+ Các nguyên tố phóng xạ tự nhiên
Bức xạ vũ trụ…
b. Nguồn nhân tạo
Các thiết bị y tế
+ Bức xạ từ tivi, máy tính
+ Các nhà máy điện hạt nhân nguyên tử, phòng thí nghiệm
+ Phóng xạ từ vũ khí hạt nhân.


TÌNH HÌNH Ô NHIỄM DO ĐỘC CHẤT PHÓNG XẠ

Ô NHIỄM PHÓNG XẠ TRÊN THẾ GIỚI

- Theo uỷ ban năng lượng Hoa Kỳ, phóng xạ Urani ở các nhà máy điện
hạt nhân, kho vũ khí, trung tâm nghiên cứu và các khu vực trước kia có
xảy ra nổ bom hạt nhân như Hiroshima, Nagasaki, Chernobyl,… hằng
năm làm nhiễm độc 2500 tỉ lít nước ngầm của thế giới.
- Nguồn nước nhiễm phóng xạ này sau đó sẽ ngấm vào cây cối, động
vật uống phải, hoặc hoà tan vào nguồn nước sinh hoạt của con người
và cuối cùng tích luỹ vào cơ thể. Đây chính là nguyên nhân gây nên
những đột biến dị dạng, bệnh tật,… cho các cơ thể sống tự nhiên.
Cũng theo điều tra của uỷ ban này, thực chất, lượng phóng xạ rò rỉ
trong không khí, không gây nguy hiểm nhiều cho con người bằng
lượng phóng xạ vào nguồn nước.



Ô NHIỄM PHÓNG XẠ Ở VIỆT NAM
- Phòng kỹ thuật Liên đoàn địa chất-xạ hiếm cho biết: ở Việt Nam
có một số vùng bị nhiễm xạ tự nhiên như xã Tiên An (huyện Tiên
Phước, Quảng Nam), Nậm Xe (Lai Châu), Bình Đường (Cao
Bằng), Đông Nam Bến Giằng (Quảng Nam) và vùng mỏ đất hiếm
Mường Hum (huyện Bát Xát, Lào Cai)
- Ngoài ra Nghiên cứu của hai nhà khoa học ở Hà Nội là Giáo sư
Lê Khánh Phồn, Trưởng khoa dầu khí, ĐH Mỏ - địa chất và ông
Nguyễn Văn Nam, Phó phòng kỹ thuật, Liên đoàn Địa chất xạ
hiếm, đã chỉ rõ ô nhiễm phóng xạ do khai thác mỏ sa khoáng titan
(còn gọi là cát đen).


CÁC CON ĐƯỜNG XÂM NHIỄM

ĐỘC CHẤT PHÓNG XẠ
- Đường da xuyên qua da lành hay vào trực tiếp
thông qua vết xướt hoặc vết thương.
- Đường tiêu hóa qua thực phẩm hoặc nuốt sau khi
hít thở
- Đường hô hấp nguy hiểm nhất vì trực tiếp nhất do
thở phải hơi khí, bụi hay các hạt nhiễm xạ. Các
chất hòa tan thấm qua thành phế quản, các chất
không hòa tan ở lại phổi.


TÁC HẠI CỦA TIA PHÓNG XẠ

* Tác hại của chất phóng xạ phụ thuộc vào:
- Liều lượng hấp thụ
- Thời gian bị nhiễm xạ
- Tính chất của các tia bức xạ
- Tính chất hay các cơ quan, bộ phận bị
nhiễm xạ.
* Tác hại đến tế bào
- Về hình thái: Gây ra các biến đổi ở các
Nucleic và nhiễm sắc thể.


- Về chức năng: gây rối loạn sự tổng hợp AND và
ARN, các protein, kháng thể, làm cho sự phân chia
tế bào chậm lại hoặc ức chế và sau đó làm tế bào
chết.

TÁC HẠI ĐẾN CÁC CƠ QUAN


- Da bị tổn thương ( ban đỏ, hoại tử sau đó dẫn đến
ung thư da)
- Cơ quan taọ huyết bị tổn thương nghiêm trọng,
làm các tế bào chết và làm giảm số lượng bạch
cầu, tiểu cầu.
- Các niêm mạc đặc biệt là niêm mạc ống tiêu hóa
bị tổn thương,
- Gây ung thư phổi
- Các tia phóng xạ gây thủy tinh thể biến đổi, đục
nhân mắt, tổn thương giác mạc và tiếp hợp
- Tác hại đến di truyền
- Các NST bị biến đổi, các tổn thương ở gen không
được phục hồi.


MỘT SỐ HÌNH ẢNH
Tia anpha có vệt màu đen phát ra từ nhân
tế bào xương của nạn nhân bom nguyên tử

Hình : Tia anpha


Dị tật do người mẹ mang thai bị ảnh hưởng của phóng xạ


NGUYÊN NHÂN Ô NHIỄM PHÓNG XẠ.
+ Trong quá trình khai thác quặng có các khoáng

vật có chứa chất phóng xạ nhất là khoáng vật
mozanit ,có hàm lượng phóng xạ cao thải ra
môi trường qua quá trình tuyển khoáng.
+ Quá trình rò rỉ từ sản xuất điện,y học ,sử dụng
trong chiến tranh làm tăng qui mô nhiễm
phóng xạ.
+ Sự cố vụ nổ ở các nhà máy điện hạt
nhân(Chernobyl).
+ Lạm dụng quá mức chất phóng xạ, tia phóng
xạ trong y học.


ỨNG DỤNG CỦA TIA PHÓNG XẠ

•
•

•
•

TRONG Y HỌC
Tia phóng xạ được dùng để
Áp dụng phóng xạ trong chuẩn đoán, thăm dò chức
năng như xác định khối lượng tim, lưu lượng tuần
hoàn, đánh giá tình trạng một số cơ quan…
Áp dụng tia phóng xạ ngoại chiếu trong điều trị nhằm
phá các tổ bệnh lý.
Áp dụng trong ngành dược: để xác định thành phần các
dược phẩm.

TRONG NÔNG NGHIỆP
• Dùng để nghiên cứu các hiện tượng sinh lý và sự sinh sản.
• Nghiên cứu các biến đổi thực vật: biến dị, tăng trưởng.
• Nghiên cứu phân bón, hóa chất trừ sâu, diệt nấm.
TRONG CÔNG NGHIỆP
• Để xác định kết cấu bên trong hoặc phát hiện bất thường của các
vật thể hay công trình.
• Làm chất chỉ thị
TRONG SINH – HÓA HỌC
• Dùng để vô khuẩn dụng cụ và làm cho các kí sinh trùng côn trùng
mất khă năng sinh sản.


BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC
- Mặc quần áo bảo hộ lao động và trang bị phòng hộ khác khi
làm việc trong các môi trường có nguy cơ nhiễm xạ.
- Thường xuyên đo, kiểm tra tình hình nhiễm xạ tại nơi làm
việc.
+ Vd: Công nhân khi làm việc được mang một chiếc máy đo
liều phóng xạ dưới dạng bút,
- Để các chất phóng xạ cách biệt một nơi, hoặc dùng bao tay,
mặc quần áo không thấm nước, tắm sạch sẽ trước khi về nhà
khi làm việc tại các môi trường nhiễm xạ.
- Thường xuyên khám bệnh và thử máu.


Xin chân thành cảm ơn Thầy
và các bạn đã lắng nghe