Đại từ LTVC lớp 5

Thứ

ngày

tháng 10 năm 2014

LUYỆN TỪ VÀ CÂU


Bài cũ:
Đọc đoạn văn tả cảnh đẹp ở quê em hoặc
nơi em sinh sống.
Nhận xét đoạn văn của bạn ( nội dung, nghệ
thuật, cách dùng từ ...)


Đọc hai câu văn sau :
Con mèo nhà em rất đẹp. Chú khoác trên
mình tấm áo màu tro, mượt như nhung .
Từ chú ở câu văn thứ hai nói đến đối
tượng nào ?


LUYỆN TỪ VÀ CÂU

ĐẠI TỪ
Từ chú được gọi là đại từ . Vậy đại từ là gì?
Dùng đại từ khi nói và viết có tác dụng gì ?
Chúng ta sẽ tìm hiểu qua bài học hôm nay .

Hoạt động 1: Phần nhận xét
Bài 1: Đọc đoạn văn sau:

a)

Hùng nói: “ Theo tớ
tớ, quí nhất là lúa gạo. Các
cậu có thấy ai không ăn mà sống được không ?”
cậu
Quý và Nam cho là có lí.

b)

Chích bông sà xuống vườn cải.Nó
Nó tìm
bắt sâu bọ.

? Đọc các từ in đậm trong đoạn văn trên?


Hoạt động 1: Phần nhận xét
Bài 1: Đọc đoạn văn sau:

a)

Hùng nói: “ Theo tớ, quí nhất là lúa gạo. Các
cậu có thấy ai không ăn mà sống được không ?”
Quý và Nam cho là có lí.

b)

Chích bông sà xuống vườn cải.Nó tìm bắt
sâu bọ.
Hoạt động nhóm đôi - 3 phút

1 ) Các từ: Tớ, cậu dùng làm gì trong đoạn văn?
2 ) Từ nó dùng để làm gì ?


Đại diện các nhóm trả lời :
1) Từ: Tớ , Cậu dùng để xưng hô. Tớ thay thế cho Hùng,

Kết
luận: Các từ : Tớ, cậu, nó là đại từ . Từ tớ,cậu
Cậu thay thế cho Quý và Nam
được dùng để xưng hô thay thế cho các nhân vật trong
truyện. Từ nó được dùng thay thế cho danh từ chích
2)Từ nó dùng để thay thế cho chích bông ở câu trước.
bông ở câu trước để tránh lặp từ.


Bài 2:

Cách dùng những từ in đậm dưới đây có gì giống
cách dùng các từ nêu ở bài tập 1 ?

a)

Tôi rất thích thơ. Em gái tôi cũng vậy.

b)

Lúa gạo hay vàng đều rất quí. Thời gian
cũng thế. Nhưng quí nhất là người lao động.

Hoạt động
nhóm 4
( 3 phút )

Gợi ý : + Đọc kĩ từng câu
+ Xác định từ in đậm thay thế cho từ nào
+ Cách dùng ấy có gì giống cách dùng ở bài tập 1


Bài 2:

Cách dùng những từ in đậm dưới đây có gì giống
cách dùng các từ nêu ở bài tập 1 ?

a)
b)

Tôi rất thích thơ. Em gái tôi cũng vậy.

Lúa gạo hay vàng đều rất quí. Thời gian
cũng thế. Nhưng quí nhất là người lao động.
Đại diện các nhóm trả lời

+ Từ vậy thay thế cho từ thích.
+ Từ thế thay thế cho từ quí.

Cách dùng ấy giống ở bài tập 1
là tránh lặp từ

Kết luận: từ vậy, thế là đại từ dùng thay thế cho
các động từ, tính từ có trong câu cho khỏi lặp
lại các từ ấy .


Hoạt động 2 : Ghi nhớ
Qua bài tập 1, bài tập 2 em hãy cho biết đại từ là gì ?
Ghi nhớ: Đại từ là từ dùng để xưng hô hay để thay thế
danh từ, động từ, tính từ( hoặc cụm danh từ, cụm
động từ, cụm tính từ ) trong câu cho khỏi lặp lại các
từ ngữ ấy.

Em hãy đặt câu trong đó
có sử dụng đại từ?


Hoạt động 3: Luyện tập
Bài tập 1: Các từ in đậm trong đoạn thơ sau được
dùng để chỉ ai ? Những từ ngữ đó được viết hoa
nhằm biểu lộ điều gì?
Mình về với Bác đường xuôi
Thưa dùm Việt Bắc không nguôi nhớ Người
Nhớ Ông Cụ mắt sáng ngời
Áo nâu túi vải, đẹp tươi lạ thường
Nhớ Người những sáng tinh sương
Ung dung yên ngựa trên đường suối reo

Nhớ chân Người bước lên đèo
Người đi, rừng núi trông theo bóng Người.
( Tố Hữu )


Mình về với Bác đường xuôi
Thưa dùm Việt Bắc không nguôi nhớ Người
Nhớ Ông Cụ mắt sáng ngời
Áo nâu túi vải, đẹp tươi lạ thường
Nhớ Người những sáng tinh sương
Ung dung yên ngựa trên đường suối reo
Nhớ chân Người bước lên đèo
Người đi, rừng núi trông theo bóng Người.
( Tố Hữu )

 Đọc các từ in đậm có
trong bài thơ trên .

Những từ đó được
dùng để chỉ ai ?

Tại sao những từ này
lại được viết hoa ?

Bá
c
Hồ


Bài 2: Tìm những đại từ được dùng

trong bài ca dao sau :

Cái cò, cái vạc, cái nông
Sao mày giẫm lúa nhà ông, hỡi cò?
Không không , tôi đứng trên bờ,
Mẹ con cái diệc đổ ngờ cho tôi.
Chẳng tin, ông đến mà coi,
Mẹ con nhà nó còn ngồi đây kia.
Cò

Diệ
c

Nông


Cái cò, cái vạc, cái nông
Sao mày giẫm lúa nhà ông, hỡi cò?
Không không , tôi đứng trên bờ,
Mẹ con cái diệc đổ ngờ cho tôi.
Chẳng tin, ông đến mà coi,
Mẹ con nhà nó còn ngồi đây kia.

Thảo luận nhóm đôi
2 phút

 Bài ca dao là lời đối
đáp giữa ai với ai ?

 Tìm các đại từ có

trong bài ca dao trên?

Lời đối đáp giữa nhân vật tự
xưng là “ông” với “cò”
Các đại từ :
Mày( chỉ cái cò )
Ông ( chỉ người đang nói )
Tôi ( chỉ cái cò )
Nó ( chỉ cái diệc )


Bài tập 3: Dùng đại từ ở những chỗ thích hợp để thay
thế cho danh từ bị lặp lại nhiều lần trong mẩu
chuyện sau:

Con chuột tham lam
Chuột ta gặm vách nhà. Một cái khe hở hiện ra. Chuột chui
qua khe và tìm được rất nhiều thức ăn. Là một con chuột
tham lam nên chuột ăn nhiều quá, nhiều đến mức bụng chuột
phình to ra. Đến sáng, chuột tìm đường trở về ổ, nhưng bụng
to quá, chuột không sao lách qua khe hở được .

Trong mẩu chuyện trên danh từ nào lặp lại nhiều lần?
Tìm đại từ thích hợp để thay thế cho từ bị lặp lại nhiều lần
đó?


Con chuột tham lam
Chuột ta gặm vách nhà. Một cái khe hở hiện ra. Chuột chui qua khe và

tìm được rất nhiều thức ăn. Là một con chuột tham lam nên chuột ăn nhiều
quá, nhiều đến mức bụng chuột phình to ra. Đến sáng, chuột tìm đường
trở về ổ, nhưng bụng to quá, chuột không sao lách qua khe hở được .

Con chuột tham lam
Chuột ta gặm vách nhà. Một cái khe hở hiện ra. Chuột
chui qua khe và tìm được rất nhiều thức ăn. Là một con
chuột tham lam nên nó ăn nhiều quá, nhiều đến mức
bụng chú phình to ra. Đến sáng, hắn tìm đường trở về ổ,
nhưng bụng to quá, nó không sao lách qua khe hở được .


Hoạt động 4: Củng cố

Qua bài học hôm nay
em hãy cho biết đại từ là gì ?


Đại từ là từ dùng để xưng hô hay để thay thế
danh từ, động từ, tính từ( hoặc cụm danh từ, cụm
động từ, cụm tính từ ) trong câu cho khỏi lặp lại các
từ ngữ ấy.


Quan sát tranh và nói thành lời
phần đối thoại có dùng đại từ


mình
… thấy rồi. Chúng

…………
……ơi,……….
Anh chúng Ừ,tớ
ở đâu vậy? cùng đến đó xem đi!
Chúng
nó đang
………..
ở trên cành
cây đó.

Cậu
…. nhìn kìa!
Đẹp quá!

Cho….
em xem
với!