Bài 18 động cơ không đồng bộ ba pha vật lý 12

KIỂM TRA BÀI CŨ: BÀI MÁY PHÁT ĐIỆN
XOAY CHIỀU
1/

Nêu cấu tạo, nguyên tắc hoạt động
của máy phát điện xoay chiều ba pha.
2/Nêu định nghĩa dòng điện xoay chiều

ba pha và những ưu việt của dòng điện
ba pha.


N

N

S

2

N

S

1

S
3

Bài 18


I/ Nguyên tắc hoạt động của động cơ không đồng
bộ:
- Động

cơ điện là thiết bị biến đổi điện năng thành
cơ năng.
- Nguyên

tắc hoạt động của động cơ không đồng bộ
dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ và việc sử dụng
từ trường quay.
Một nam châm vĩnh cửu hình chữ U quay đều
quanh trục ∆, từ trường giữa hai nhánh của nam
châm là từ trường quay.
Giữa hai nhánh của nam châm có một khung dây
kín quay được quanh trục đối xứng của khung,
trùng với trục ∆.


Cho nam châm quay, khung dây quay theo cùng chiều
với chiều quay của nam châm, tốc độ góc của khung dây
luôn nhỏ hơn tốc độ góc của từ trường quay.
Giải thích: Giả
ur sử lúc đầu khung ở vị trí sao cho véc tơ
cảm ứng từ B vuông
dây. Chọn
r góc với mặt phẳng khung

ur
r ur
véc tơ pháp tuyến n của khung trùng với B , góc α = (n, B) = 0
từ thông qua khung cực đại φ = BS
r ur
ur
α
=
(
n
, B) biến thiên,
Khi nam châm quay, B quay, góc

từ thông qua khung φ = BScosα biến thiên, trong
khung xuất hiện dòng điện cảm ứng.


Từ trường tác dụng một ngẫu lực lên khung làm
khung quay. Theo định luật Lenxơ, chiều của dòng
điện cảm ứng phải có tác dụng làm khung quay theo
chiều quay của từ trường, chống lại sự biến thiên
của từ thông.
Tốc độ góc của khung luôn nhỏ hơn tốc độ góc của
từ trường quay.

Động cơ hoạt động theo nguyên tắc trên gọi là động
cơ không đồng bộ.


MN

PQ

Tốc độ quay
của MNPQ độ quay của
nam châm


II. Cấu tạo của động cơ không đồng bộ ba pha:
- Rôto: Là một hình trụ tạo bởi nhiều lá thép mỏng ghép
cách điện. Trong các rãnh xẻ ở mặt ngoài của rôto có đặt
các thanh kim loại. Hai đầu mỗi thanh nối với vành kim loại
tạo thành một chiếc lồng (rôto lồng sóc).


- Stato:
Stato

- Stato: Là 3 cuộn dây giống nhau quấn trên lõi sắt đặt trên
vòng tròn, trục của 3 cuộn dây đồng quy tại tâm O của vòng
tròn và hợp với nhau những góc 120.


Stato

Roto


Cho dòng điện ba pha đi vào 3 cuộn dây thì từ trường tổng
hợp do 3 cuộn dây tạo ra ở O là từ trường quay.

Rôto lồng sóc nằm trong từ trường quay sẽ bị quay
theo với tốc độ góc nhỏ hơn tốc độ quay của từ trường


Chuyển động quay của rôto được sử dụng để làm
quay các máy khác.


 CÂU HỎI CỦNG CỐ :
1/ Khi động cơ không đồng bộ ba pha hoạt động

ổn định với tốc độ quay của từ trường không đổi
thì tốc độ quay của rôto

A. lớn hơn tốc độ quay của từ trường.
B. nhỏ hơn tốc độ quay của từ trường.
C. có thể lớn hơn hoặc bằng tốc độ quay
của từ trường, tùy thuộc tải sử dụng .
D. luôn bằng tốc độ quay của từ
trường .


 CÂU HỎI CỦNG CỐ :
2/ Chọn câu đúng:

A. Chỉ có dòng điện ba pha mới tạo được từ
trường quay.
B. Rôto của động cơ không đồng bộ ba pha quay
với tốc độ góc bằng tốc độ góc của từ trường

quay.

C. Từ trường quay trong động cơ không đồng
bộ ba pha luôn thay đổi về hướng và độ lớn.

D. Tốc độ góc của động cơ không đồng bộ
ba pha phụ thuộc vào tốc độ quay của từ
trường và mômen cản.