Bài Giảng Cảm Giác Ánh Sáng (Sinh Lý Thị Giác)

Cảm giác ánh sáng
(sinh lý thị giác)
----------------Tài liệu tham khảo:

-Sinh lý học, tập 2, nxb QĐND, 2004.
-Sinh lý học, tập 2, nxb y học, 2001.


Mục tiêu học tập:
1. Trình bày đợc các diện khúc xạ và
cấu trúc võng mạc của mắt.

2.Trình bày đợc cơ chế tiếp nhận kích
thích ánh sáng.
3. Trình bày dợc đờng dẫn truyền và
trung khu phân tích thị gác.


1.cấu trúc-chức năng phần ngoại vi.
1.1. Hệ thống quang học của mắt.
Hệ thống quang học có nhiệm vụ
hội tụ các tia sáng vào đúng võng mạc.


1.1.1. C¸c diÖn khóc x¹.
* Gi¸c m¹c
* Thuû tinh thÓ
(nh©n m¾t)
* Thuû tinh
dÞch (dÞch kÝnh)

Lùc khóc x¹ cña hÖ thèng quang häc ®îc
biÓu hiÖn b»ng §ièp (D).
D=

1

d

(d: kho¶ng c¸ch tiªu cù)

1D1.1.2.
lµ lùc§iÒu
khóc
x¹khóc
cña thÊu
tiÕt
x¹ kÝnh cã kho¶ng
c¸ch tiªu cù b»ng 100cm.
M¾t ®iÒu tiÕt ®îc lµ nhê thay ®æi ®é cong
cña nh©n m¾t.


- Khi nh×n xa v« cùc viÔn ®iÓm n»m ë v«
cùc:
DviÔn ®iÓm= 1/∞ = 0.

- Khi nh×n gÇn v« cùc, cËn ®iÓm kho¶ng
10cm (0,1m): DcËn ®iÓm=1/0,1=10D.

1.1.3. Rèi lo¹n khóc x¹ m¾t

Do trôc nh·n cÇu kh«ng b×nh thêng

M¾t b×nh thêng

§iÒu chØnh

§iÒu chØnh

Lo¹n thÞ

M¾t viÔn thÞ

M¾t cËn thÞ


1.1.4. Đồng tử và phản xạ đồng tử
Đồng tử
cửa
sổthay
của màng
tia (mống
Đồng
tửlàcó
thể
đổi đờng
kính mắt).
dới tác

động của ánh sáng = phản xạ đồng tử.

Đồng tử có cơ vòng và cơ tia.
- Cơ vòng do các sợi phó giao cảm chi phối,
làm cho co đồng tử.
- Cơ tia do các sợi giao cảm chi phối, làm dãn


1.2. CÊu tróc
vâng m¹c
1.2.1. C¸c líp
tÕ bµo cña
vâng m¹c
- TÕ bµo nãn: cã 6-7
triÖu.
- TÕ bµo que: cã
110-125 triÖu.


-TB nãn vµ TB que cã 2 ®o¹n:

+ §o¹n ngoµi cã kªnh
Na+ g¾n GMPc vµ chÊt
quang ho¸
+ §o¹n trong cã kªnh
Na+ vµ Ca++.


1.2.2- C¸c chÊt quang ho¸:

TB nãn cã Iodopsin, TB que cã
Rhodopsin = Retinen + opsin.
opsin:
- ë TB nãn lµ photopsin (3 lo¹i)
+ λ = 440 nm (mµu lam)


1.2.3-Thị giác màu và bệnh mù màu
- Thuyết 3 màu cơ bản của Lomonosov và
Helmholz: do kết hợp khác nhau của ba
màu cơ bản đỏ, lục, lam.
* Mù màu: liên quan NST X (nam: 8%, nữ: 0,5%)
- Giảm thị giác màu (Trichromasie anormale).
. Mù màu hoàn toàn (Achromasie)
. Mù hai màu (Monochromasie)
. Mù một màu (Dichromasie)
Trong đó: .Mù màu đỏ = Protanopia (Daltonisme)
. Mù màu lục =Dueteranopia
. Mù màu tím= Tritanopia


¸nh s¸ng

1.3. C¬ chÕ tiÕp
nhËn kÝch thÝch
¸nh s¸ng


+ BT ®o¹n ngoµi cã
®iÖn thÕ -40mV

+ §o¹n trong cã kªnh
Na+ vµ Ca++.


1.3. C¬ chÕ tiÕp nhËn kÝch thÝch
¸nh s¸ng


2. ®êng dÉn truyÒn vµ trung khu
ph©n tÝch thÞ gi¸c
2.1. ®êng dÉn
truyÒn thÞ gi¸c

-D©y TK Th.gi¸c
(d©y sè 2).
-ChÐo Th.gi¸c.
-D¶i Th.gi¸c.
-Tia Th. Gi¸c
-ThÓ gèi ngoµi


2.2. Trung khu ph©n tÝch thÞ gi¸c

- DiÖn 17
- DiÖn 18, 19
- Trung khu ®äc
vµ hiÓu ch÷


3. Cảm giác không gian.

3.1- Thị lực
- Thị lực là chỉ số để đánh giá khả năng
nhìn của mắt, là đại lợng ngịch đảo của
góc nhìn tối thiểu .
- Góc nhìn tối thiểu là góc nhìn nhỏ
nhất đợc tạo nên khi ta phân biệt đợc


ThÞ lùc = 1/α.

E


Trong ®iÒu kiÖn b×nh thêng, m¾t cã thÓ
ph©n biÖt ®îc hai ®iÓm gÇn nhau nhÊt,
c¸ch m¾t 5m vµ hai ®iÓm nµy t¹o nªn víi
®ång tö mét gãc 60 phót (10) gäi lµ gãc
nh×n α.


3.2. thÞ trêng vµ rèi lo¹n thÞ trêng
* thÞ trêng:
-PhÝa mòi: 60o
-PhÝa Tr¸n: 50o
-PhÝa C»m: 700
-PhÝa Th.d¬ng: 90o


* Rèi lo¹n thÞ trêng

HÕt


Cảm giác âm thanh
(Chức năng thính giác)

Mục tiêu học tập:
1- Trình bày đợc cấu trúc tai giữa và tai
trong.
2-Trình bày đợc cấu trúc cơ quan Corti và
cơ chế tiếp nhận âm thanh.


1. Cấu trúc chức năng phần ngoại biên
1.1. Tai ngoµi.
Vµnh tai, èng tai, mµng nhÜ.
Màng nhĩ mỏng (0,1mm), diện tích 55mm2.
hình giống như cái phễu.
1.2. Tai gi÷a.
Gồm xương búa, xương đe, xương bàn đạp.