vội vàng

GV: TRAÀN THÒ THU HAÈNG


Tiết 79- 80

Vội vàng
( Xuân Diệu)


I/ TÌM HIỂU CHUNG
1.Tác giả Xuân Diệu(1916- 1985)
- Là nhà thơ “ mới nhất trong các
nhà thơ mới” ( Hoài Thanh).
- Là nhà thơ của tình yêu, của mùa
xuân và tuổi trẻ với giọng thơ sôi
nổi, đắm say, yêu đời thắm thiết.
- Là cây bút có sức sáng tạo dồi dào,
bền bỉ, có đóng góp lớn trên nhiều
Lĩnh vực đối với nền văn học
Việt Nam hiện đại.
Di ảnh của Xuân Diệu


Xuân Diệu và Huy Cận

NSND Bạch Diệp
Người đã từng là vợ của
nhà thơ Xuân Diệu


Bạn thơ thăm mộ nhà thơ Xuân Diệu

Thủ bút của Xuân Diệu


• 2. Xuất xứ, thể loại và bố cục của bài thơ “Vội
Vàng”:
• a. Xuất xứ:
• “ Vội vàng” là một trong những bài thơ tiêu
biểu nhất của Xuân Diệu trước cách mạng
tháng Tám. Bài thơ được in trong tập “Thơ
thơ” của Xuân Diệu - xuất bản năm 1938.
• b. Thể loại :
• Thể thơ trữ tình, tự do


• c. Bố cục bài thơ có thể chia làm 3 phần:
• - 13 câu đầu : Là sự thể hiện tình yêu cuộc
sống trần thế tha thiết.
• -16 câu tiếp : Sự băn khoăn về sự ngắn ngủi
của kiếp người trước quy luật của tạo hoá.
• - Còn lại : Lời giục giã và tình yêu cuộc sống
vội vàng của nhà thơ.


II/ ĐỌC HIỂU
1.Tình yêu cuộc sống trần thế tha thiết của nhà thơ (13
câu đầu):
a. 4 Câu đầu : ước muốn của nhà thơ.
- Mở đầu bài thơ bằng 4 câu ngũ ngôn, nhà thơ nêu

lên hai ước muốn : “tắt nắng; buộc gió”, để cho màu
nắng đừng phai và mùi hương đừng lan toả , đi mất.
 ước muốn không tưởng ( theo kiểu ước mơ của Đôn
Ki-hô-tê); không bao giờ thực hiện được.
- Tuy nhiên , đây là ước muốn và mục đích rất thực.
Nó xuất phát từ tâm lý : sợ thời gian trôi, muốn níu
kéo thời gian, muốn giữ niềm vui và muốn mãi mãi
được tận hưởng sắc màu và hương vị cuộc sống.


• * Cái hay trong nghệ thuật biểu đạt của nhà thơ ở 4
câu thơ là :
• - Cách nói kỳ lạ, có vẻ như ngông cuồng của nhà
thơ, tạo sự chú ý với người đọc.
• - Thể thơ ngũ ngôn ngắn gọn, như lời khẳng định,
giãi bày cô nén cảm xúc và ý tưởng của người nghệ
sĩ.
• - Điệp ngữ “Tôi muốn” nhắc lại 2 lần, kết hợp điệp
từ “cho”  thể hiện thái độ muốn trực tiếp can
thiệp vào quy luật của tạo hoá, cũng như ước muốn
và tình yêu cuộc sống mãnh liệt của nhà thơ. tự tin
và tự tôn của nhà thơ


• b.Cảm xúc trước thiên nhiên và cuộc sống
của nhà thơ :
• - Cuộc sống qua cảm nhận của nhà thơ hiện lên
bằng một loạt hình ảnh : Ong bướm,hoa đồng nội
xanh rì,lá …cành tơ phơ phất,…yến anh…khúc
tình si,…ánh sáng chớp hàng mi…/ cảnh thiên

nhiên- cuộc sống quen thuộc hàng ngày nhưng
qua cảm xúc nồng nàn của nhà thơ  trở thành
cảnh vật và cuộc sống rất đỗi tươi đẹp, rộn ràng như
ở chốn thần tiên.


Thiên đường mặt đất



Của ong bướm này đây tuần tháng mật
Này đây hoa của đồng nội xanh rì;
Này đây lá của cành tơ phơ phất
Của yến anh này đây khúc tình si


• - Cách cảm nhận thiên nhiên và cuộc sống của
nhà thơ thật độc đáo và gợi cảm
 gợi sự liên tưởng, tưởng tượng về tình yêu lứa đôi, về
hạnh phúc tuổi trẻ

• * Tóm lại, đoạn thơ là chuỗi tiếng reo vui hồn
nhiên, hân hoan của nhà thơ như đang lạc vào
một khu vườn xuân đầy cảnh sắc.
• Qua đó, đoạn thơ thể hiện tình yêu cuộc sống
thiết tha, mãnh liệt với một tâm hồn tràn trề
nhựa sống của nhà thơ.


• 2.Tâm trạng của nhà thơ khi cảm nhận giới

hạn của đời người:
a. Hiện thực cuộc sống và giới hạn của đời
* Theo em, quan niệm
người:
về thời gian của Xuân
• Xuân đang
nghĩa
xuân đang qua
Diệutới
được
thể là
hiện
• Xuân còn
nghĩa
là xuân
nhưnon
thế nào
trong
11 đã già
câu hết
thơ nghĩa
tiếp theo
củacũng mất.
• …xuân
là tôi
bài
thơ?
• + Điệp ngữ “nghĩa là” kết hợp với giọng thơ
như chì chiết… hiện thực phũ phàng của
cuộc đời trước qui luật nghiệt ngã của thời

gian


•
•
•
•

b.Tâm trạng và thái độ của nhà thơ :
- Hằn học, trách móc :
Lòng tôi rộng
>< lượng trời cứ chật
Tuổi trẻ chẳng hai lần >< xuân tuần hoàn

• Chẳng còn tôi

>< còn trời đất

• + Nghệ thuật đối lập  sự đối kháng giữa thiên
nhiên và con người.
• + Gịong thơ hờn dỗi, ngậm ngùi trước qui luật
nghiệt ngã của thời gian
 Tâm trạng bất lực của thi nhân khi ý thức
được sự hữu hạn của cuộc đời.


•
•
•
•

•
•

- Hờn giận, bi quan :
…tiếc cả đất trời
…tháng năm … rớm vị chia phôi
…sông núi than thầm…
…gió xinh …hờn vì …bay đi
Chim …đứt tiếng reo thi…

Nghệ thuật nhân
hoá  thiên nhiên
như bị triệt tiêu đi
tất cả sự vui tự
nhiên vốn có , giờ
mang nặng một nỗi
buồn sầu ai oán

– => Tâm trạng hoài nghi, hụt hẫng của nhà
thơ vì tuổi xuân qua mau mà đời người thì
giới hạn.


* Tóm lại, cảm nhận về thời gian của Xuân
Diệu được thể hiện trong đoạn thơ mang ý vị
triết lý nhân sinh sâu sắc.


• 3.Tình yêu cuộc sống vội vàng của nhà
thơ:

• - Hình ảnh thơ tươi mới, đầy sức sống
* Kết
bàigiọng
thơ, nhà
• -Nhịp thơ
dồnthúc
dập,
thơ sôi nổi, hối hả gấp
thơ đã
thể được
hiện tình
gáp,cuồng
nhiệt
thể yêu
hiện bằng một loạt
sốngngắn
thiếtđan
tha mãnh
những cuộc
câu dài
xen .
liệt cả mình bằng những
• - Cách dùng các động từ mạnh kết hợp với nghệ
từ ngữ , hình ảnh nào?
thuật tăng tiến (ôm, riết, say, thâu, chuếch
choáng, đã đầy, no nê cắn)
• - Điệp ngữ “Ta muốn” mang ý nghĩa tình cảm
chung, có tính phổ quát ( không chỉ là nhà thơ
mà tất cả mọi người)

 Khát vọng sống hăm hở và sôi trào.
Cảm xúc táo bạo mà vẫn tinh khiết.
• * Tóm lại, đoạn thơ thể hiện trái tim sôi
nổi, rạo rực đến độ vội vàng, gấp gáp của
nhà thơ để tận hưởng vẻ đẹp của cuộc
sống, tình yêu.


III/ TỔNG KẾT
• - Bài thơ là một trong những thi phẩm mang
đậm dấu ấn tâm hồn Xuân Diệu với những hình
ảnh mới lạ, độc đáo; nhịp thơ, giọng thơ thay
đổi với nhiều cung bậc  thể hiện cảm xúc
chân thật của nhà thơ .
• - “Vội vàng” còn được xem là “ tuyên ngôn”
về cuộc sống , thể hiện một trái tim yêu đời thiết
tha với sự sống và lòng ham sống mãnh liệt của
nhà thơ .


Tóm tắt nội dung và nghệ thuật
của “ Vội Vàng”
Hai bức tranh thiên nhiên: Đẹp, đầy
sức sống ( thiên đường ngay trên
mặt đất) – Buồn, nhuốm màu li biệt
Nội dung

Tâm hồn khát khao sống, muốn tận
hưởng cuộc sống: Tôi muốn …Ta

muốn…

=> Bài thơ thể hiện lòng yêu đời, yêu người,
yêu cảnh, đó là sự ham sống, thèm sống.


Cách dùng từ độc đáo, sáng tạo
Hình ảnh mới lạ, đầy cảm giác
Nghệ thuật

Thể thơ: tự do, câu thơ vắt dòng
Cách cảm về thời gian: Khác thơ xưa –
một đi không trở lại – sống vội vàng tận
hưởng cuộc sống, sống hết mình để
khỏi nuối tiếc…