TIỂU LUẬN tư TƯỞNG hồ CHÍ MINH về NGƯỜI CÁCH MẠNG PHẢI ít LÒNG HAM MUỐN vật CHẤT

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ NGƯỜI CÁCH MẠNG PHẢI "ÍT LÒNG
HAM MUỐN VỀ VẬT CHẤT"
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn luôn nêu cao ý thức tiết kiệm, chống tham ô,
lãng phí, quan liêu. Trong tác phẩm Ðường Kách mệnh, Người viết về tư cách người
cách mạng: "Tự mình phải cần kiệm, vị công vong tư, không hiếu danh, không kiêu
ngạo, nói thì phải làm, ít lòng ham muốn về vật chất...".
Ngay khi Cách mạng Tháng Tám thành công, ngày 3-9-1945, trong phiên họp đầu
tiên của Chính phủ lâm thời, Người nêu "Những nhiệm vụ cấp bách của Nhà nước
Việt Nam dân chủ cộng hòa" và "đề nghị mở một chiến dịch giáo dục lại tinh thần
nhân dân bằng cách thực hiện: cần, kiệm, liêm, chính".
Trong những năm tháng kháng chiến gian khổ chống thực dân Pháp xâm lược,
Người thường nhắc nhở đồng bào, cán bộ, chiến sĩ kết hợp chặt chẽ phong trào thi
đua giết giặc với phong trào tăng gia sản xuất, thực hành tiết kiệm, chống tham ô,
lãng phí, chống quan liêu.
Năm 1947, Người viết tác phẩm Sửa đổi lối làm việc nêu rõ: Phải rèn luyện đạo
đức cách mạng, ra sức chống những thói hư tật xấu, lên mặt quan cách mạng, hẹp hòi,
tư túi, v.v.
Năm 1952, trong tác phẩm Thực hành tiết kiệm, chống tham ô, lãng phí, chống
bệnh quan liêu, Người phân tích rõ biểu hiện, bản chất, tác hại, nguyên nhân và những
biện pháp chống các bệnh này và thực hành chính sách tiết kiệm.
Ngày 3-2-1969, nhân dịp kỷ niệm thành lập Ðảng, Người viết bài Nâng cao đạo
đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân.
Trước lúc đi xa Người căn dặn trong Di chúc: "Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật
sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư".
Cuộc đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh là tấm gương ngời sáng về đức cần kiệm liêm
chính, chí công vô tư, là mẫu mực về đời riêng trong sáng, nếp sống giản dị, khiêm
tốn. Cuộc đời Người từ một phụ bếp trên tàu, một thợ ảnh ở ngõ hẻm Compoint đến
khi trở thành Chủ tịch nước vẫn luôn là những tháng ngày thanh bạch, tiết kiệm và
giản dị. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã kế thừa và phát huy truyền thống dân tộc về đức
cần, kiệm. Người tóm tắt, "cần" tức là tăng năng suất trong công tác, bất kỳ công tác
gì; "kiệm" tức là không lãng phí thì giờ, của cải của mình và của nhân dân; "liêm" tức

là không tham ô, luôn tôn trọng, giữ gìn của công và của nhân dân; "chính" là việc
phải dù nhỏ cũng làm, việc trái dù nhỏ cũng tránh. Cho đến lúc phải từ biệt thế giới
này, Người căn dặn: "Sau khi tôi đã qua đời, chớ nên tổ chức điếu phúng linh đình, để
khỏi lãng phí thì giờ và tiền bạc của nhân dân".
Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, thực hành tiết kiệm không phải là bủn xỉn, "không
phải xem đồng tiền to bằng cái nong", gặp việc đáng làm cũng không làm, đáng tiêu
cũng không tiêu. Tiết kiệm không phải là ép mọi người nhịn ăn, nhịn mặc; trái lại, cốt
để giúp vào tăng gia sản xuất, để dần dần nâng cao mức sống của nhân dân; tiết kiệm
để tích trữ thêm vốn cho công cuộc xây dựng, phát triển kinh tế, văn hóa, để cải thiện
đời sống nhân dân. Tiết kiệm bao gồm: tiết kiệm sức lao động, tiết kiệm thời gian, tiết
kiệm tiền của và tất cả mọi người đều phải tiết kiệm. Chủ tịch Hồ Chí Minh coi thực
hành tiết kiệm là một quy luật đi lên của một đất nước, một phương pháp của chế độ
kinh tế, không phải chỉ nước nghèo mới thực hành tiết kiệm, mà cả nước giàu cũng
phải tiết kiệm. Người còn chỉ rõ: "Một dân tộc biết cần, kiệm, biết liêm sỉ là một dân
tộc giàu về vật chất, mạnh về tinh thần, là một dân tộc văn minh, tiến bộ".
Muốn thành công trong thực hành tiết kiệm, theo Chủ tịch Hồ Chí Minh phải tẩy
sạch nạn tham ô, lãng phí và bệnh quan liêu. Người chỉ rõ: Tham ô đối với cán bộ, đó
là "ăn cắp của công làm của tư, đục khoét của nhân dân, ăn bớt của bộ đội, tiêu ít mà
khai nhiều, lợi dụng của chung để làm quỹ riêng"; đối với nhân dân, đó là "ăn cắp của
công, khai gian, lậu thuế". Còn lãng phí bao gồm nhiều mặt: lãng phí sức lao động,
lãng phí thời gian, lãng phí tiền của, lãng phí của cải vật chất của nhân dân, của đất
nước. Nguyên nhân gây ra lãng phí, theo Chủ tịch Hồ Chí Minh là do trình độ non
kém, do thiếu kiến thức nghiệp vụ chuyên môn, do độc đoán đưa ra những quyết định
sai lầm. Người còn chỉ rõ: "Tham ô có hại, nhưng lãng phí có khi còn hại nhiều hơn:
nó tai hại hơn tham ô, lãng phí, Người kết luận: "Tham ô là trộm cướp. Lãng phí tuy
không lấy của công đút túi, song kết quả cũng rất tai hại cho nhân dân, cho Chính
phủ. Có khi tai hại hơn nạn tham ô".
Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ làm rõ khái niệm, nội dung, tác hại, mà còn phân

tích nguyên nhân dẫn đến tham ô, lãng phí, đó là bệnh quan liêu: "Có nạn tham ô và
lãng phí là vì bệnh quan liêu. Vì những người và những cơ quan lãnh đạo từ cấp trên


đến cấp dưới không sát công việc thực tế, không theo dõi và giáo dục cán bộ, không
gần gũi quần chúng. Ðối với công việc thì trọng hình thức mà không xem xét khắp
mọi mặt, không vào sâu vấn đề. Chỉ biết khai hội, viết chỉ thị, xem báo cáo trên giấy,
chứ không kiểm tra đến nơi, đến chốn". Người cho rằng, bệnh quan liêu là chỉ gieo
hạt vun trồng cho tham ô, lãng phí nảy nở, "vì những người và những cơ quan lãnh
đạo mắc bệnh quan liêu thành thử có mắt mà không thấy suốt, có tai mà không nghe
thấu, có chế độ mà không giữ đúng, có kỷ luật mà không nắm vững. Kết quả là những
người xấu, những cán bộ kém tha hồ tham ô, lãng phí". Người nhấn mạnh: "Tham ô,
lãng phí và bệnh quan liêu là kẻ thù của nhân dân, kẻ thù khá nguy hiểm, vì nó không
mang gươm, mang súng, mà nó nằm trong các tổ chức của ta, để làm hỏng việc của ta,
nó làm hỏng tinh thần trong sạch và ý chí vượt khó của cán bộ ta, nó phá hoại đạo đức
cách mạng của ta là cần, kiệm, liêm, chính". Chủ tịch Hồ Chí Minh thường coi đó "là
hành động xấu xa nhất của con người... Nó có hại đến sự nghiệp xây dựng nước nhà",
là "giặc nội xâm". Bởi vì, tham ô, lãng phí, quan liêu thường đi liền với nhau và luôn
là một trở lực lớn, là nguy cơ sụp đổ đối với mọi chế độ xã hội. Vì thế, "chống tham
ô, lãng phí và bệnh quan liêu cũng quan trọng, cần kíp như việc đánh giặc trên mặt
trận. Ðây là mặt trận tư tưởng và chính trị", và "muốn trừ sạch nạn tham ô, lãng phí
thì trước mắt phải tẩy sạch bệnh quan liêu".
Nguyên nhân sâu xa, bao trùm của các căn bệnh nêu trên, theo Chủ tịch Hồ Chí
Minh là chủ nghĩa cá nhân - một thứ trở lực nằm ngay trong mỗi cán bộ, đảng viên và
mỗi con người. Người coi chủ nghĩa cá nhân là một trở lực nội tại và là một nguyên
nhân gốc gây ra bao khuyết điểm, sai lầm và trở lực khác. Người chỉ rõ: "Chủ nghĩa
cá nhân đẻ ra trăm thứ bệnh nguy hiểm: quan liêu, mệnh lệnh, bè phái, chủ quan,
tham ô, lãng phí... Nó trói buộc, nó bịt mắt những nạn nhân của nó, những người này
bất kỳ việc gì cũng xuất phát từ lòng tham muốn danh lợi, địa vị cho cá nhân mình,
chứ không nghĩ đến lợi ích của giai cấp, của nhân dân. Chủ nghĩa cá nhân là một kẻ

địch hung ác của chủ nghĩa xã hội. Người cách mạng phải tiêu diệt nó". Vì như Người
phân tích: "Chủ nghĩa cá nhân là một thứ rất gian giảo, xảo quyệt, nó khéo dỗ dành ta
đi xuống dốc... vì thế càng nguy hiểm",... "chủ nghĩa cá nhân trái ngược với đạo đức


cách mạng..., chờ dịp để phát triển, để che lấp đạo đức cách mạng, để ngăn trở ta một
lòng một dạ đấu tranh cho sự nghiệp cách mạng". Do đó, "phải ra sức gột rửa chủ
nghĩa cá nhân". Tuy nhiên, Người cũng lưu ý rằng, "đấu tranh chống chủ nghĩa cá
nhân không có nghĩa là giày xéo lên lợi ích cá nhân". Ðặc biệt, Người nhấn mạnh
trong giai đoạn xây dựng chủ nghĩa xã hội thì "thắng lợi của chủ nghĩa xã hội không
thể tách rời thắng lợi của cuộc đấu tranh trừ bỏ chủ nghĩa cá nhân". Do vậy, phải
thường xuyên rèn luyện và "nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá
nhân".
Từ sự phân tích sâu sắc những biểu hiện, bản chất, nội dung, nguồn gốc của tham
ô, lãng phí, quan liêu, Chủ tịch Hồ Chí Minh còn đề ra những biện pháp nhằm chống
các căn bệnh tệ hại này một cách có hiệu quả.
Một là, phải tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, rèn luyện đạo đức
cách mạng cho cán bộ, đảng viên và nhân dân.
Hai là, phải dựa vào quần chúng, phát động quần chúng tích cực tham gia đấu tranh
chống tham ô, lãng phí, quan liêu và thực hành tiết kiệm.
Ba là, phải hoàn thiện bộ máy quản lý nhà nước, đào tạo và nâng cao trình độ của
đội ngũ cán bộ.
Bốn là, phải tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, thanh tra và xử lý kỷ luật
nghiêm minh những tập thể, cá nhân vi phạm.
Năm là, thường xuyên chỉnh đốn đội ngũ cán bộ, đảng viên.
Ðể thực hiện có hiệu quả cần coi trọng và tiến hành đồng bộ các biện pháp. Người
còn yêu cầu: "Mỗi cán bộ, đảng viên phải đặt lợi ích của cách mạng, của Ðảng, của
nhân dân lên trên hết, trước hết. Phải kiên quyết nâng cao đạo đức cách mạng, quét
sạch chủ nghĩa cá nhân, bồi dưỡng tư tưởng tập thể, tinh thần đoàn kết, tính tổ chức
và tính kỷ luật".

Trước tình trạng tham nhũng và những tệ nạn xã hội ở nước ta hiện nay, ôn lại
những chỉ dẫn của Chủ tịch Hồ Chí Minh về thực hành tiết kiệm, chống tham ô, lãng
phí, chống bệnh quan liêu càng thấy rõ ý nghĩa sâu xa, tầm quan trọng và tính thời sự
của những lời dạy của Bác Hồ. Văn kiện Ðại hội IX của Ðảng nhận định: "Tình trạng
tham nhũng và sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống ở một bộ phận
không nhỏ cán bộ, đảng viên đang cản trở việc thực hiện đường lối, chủ trương, chính
sách của Ðảng, gây bất bình và làm giảm lòng tin trong nhân dân". Thật vậy, quan


liêu, tham nhũng "đang thực sự là nguy cơ lớn", đang ở mức báo động. Tham nhũng,
lãng phí, quan liêu ngoài những tổn thất về kinh tế còn làm tha hóa đội ngũ cán bộ,
đảng viên, làm mất lòng tin của nhân dân đối với Ðảng và Nhà nước... Các tệ nạn này
cản trở quá trình phát triển của đất nước.
NHẬN rõ tính chất nguy hại của tệ tham nhũng, quan liêu, lãng phí, Ðại hội IX của
Ðảng ta đã có chủ trương: "Tăng cường tổ chức và cơ chế, tiếp tục đẩy mạnh cuộc
đấu tranh chống tham nhũng trong bộ máy nhà nước và toàn bộ hệ thống chính trị ở
các cấp, các ngành, từ trung ương đến cơ sở. Gắn chống tham nhũng với chống lãng
phí, quan liêu, buôn lậu, đặc biệt, chống các hành vi lợi dụng chức quyền để làm giàu
bất chính".