Bài giảng sinh học 7 thao giảng đặc điểm chung và vai trò của ngành chân khớp (11)

Tiết 30 – Bài 29

ĐẶC ĐIỂM CHUNG VÀ VAI TRÒ
CỦA NGÀNH CHÂN KHỚP
Trương V Chí: THCS Tam Hiệp


Tiết 30 – Bài 29 ĐẶC ĐIỂM CHUNG VÀ VAI TRÒ CỦA
NGÀNH CHÂN KHỚP
I - ĐẶC ĐIỂM CHUNG

Hình 29.1. Đặc điểm cấu tạo
phần phụ

Hình 29.4.
Lát cắt ngang qua ngực
châu chấu

Hình 29.2. Cấu tạo cơ
quan miệng

Hình 29.5.
Cấu tạo mắt kép

Hình 29.3. Sự phát triển của chân
khớp

Hình 29.6. Tập tính ở kiến


∇ . Suy nghĩ và đánh dấu () vào ô trống ở hình để chọn lấy các đặc điểm được coi là đặc

điểm chung của ngành chân khớp.

 Hình 29.1. Đặc điểm cấu tạo
phần phụ

 Hình 29.3. Sự phát triển của chân

Phần phụ chân khớp phân đốt. Các
đốt khớp động với nhau làm phần
phụ rất linh hoạt.

Hình 29.4.

khớp

Hình 29.2. Cấu tạo cơ
quan miệng

Sự phát triển và tăng trưởng gắn liền vớ
sự lột xác, thay vỏ cũ bằng vỏ mới thích
hợp với cơ thể.

Cơ quan miệng gồm nhiều
phần phụ tham gia để: bắt,
giữ và chế biến mồi.

Lát cắt ngang qua ngực
châu chấu
Vỏ ki tin vừa che chở bên
ngoài, vừa làm chỗ bám cho

cơ. Do đó có chức năng như
xương, được gọi là bộ
xương ngoài.

Hình 29.5. Cấu tạo mắt kép

Hình 29.6. Tập tính ở kiến

Mắt kép (ở tôm, sâu bọ) gồm nhiều ô Một số loài kiến biết chăn nuôi các
mắt ghép lại. Mỗi Ô có đủ màng sừng, con rệp sáp để hút dịch ngọt do rệp
thể thuỷ tinh (1) và các dây thần kinh tiết ra làm nguồn thức ăn.
thị giác (2)

Trong số các đặc điểm của chân khớp, thì đặc điểm nào ảnh hưởng lớn
Nêu đặc điểm chung của ngành chân khớp?
đến sự phân bố rộng rãi của chúng?


Tiết 30 – Bài 29 ĐẶC ĐIỂM CHUNG VÀ VAI TRÒ CỦA
NGÀNH CHÂN KHỚP

I - ĐẶC ĐIỂM CHUNG
II - SỰ ĐA DẠNG Ở CHÂN KHỚP

1. Đa dạng về cấu tạo và môi trường sống
Bảng 1. Sự đa dạng về cấu tạo và môi trường sống của chân khớp
MÔI TRƯỜNG SỐNG
ST
T

TÊN ĐẠI
DIỆN
NƯỚC

1

Giáp xác
(Tôm sông)

2

Hình nhện
(Nhện)

3

Sâu bọ
(Châu chấu)

NƠI
ẨM

Ở
CẠN



CÁC
PHẦN
CƠ

THỂ

2

RÂU

SỐ
LƯỢNG



3

KHÔNG
CÓ

2 đôi


2



CÁNH

1 đôi

CHÂN
NGỰC
(SỐ

ĐÔI)

KHÔNG
CÓ

5 đôi



4 đôi



3 đôi

CÓ

2
đôi

Em hãy rút ra nhận xét về cấu tạo và môi trường sống của chân khớp?


Tiết 30 – Bài 29 ĐẶC ĐIỂM CHUNG VÀ VAI TRÒ CỦA
NGÀNH CHÂN KHỚP
I - ĐẶC ĐIỂM CHUNG
II - SỰ ĐA DẠNG Ở CHÂN KHỚP

1. Đa dạng về cấu tạo và môi trường sống
2. Đa dạng về tập tính

Bảng 2. Đa dạng về tập tính.
S
T
T

CÁC TẬP TÍNH CHÍNH

1 Tự vệ và tấn công.

TÔM

TÔM
Ở
NHỜ





NHỆN

VE
SẦU

ONG
MẬT









5 Sống thành xã hội.





6 Chăn nuôi động vật khác.



2 Dự trữ thức ăn.



3 Dệt lưới bẫy mồi.
4 Cộng sinh để tồn tại.



KIẾN




7 Đực, cái nhận biết nhau bằng tín
hiệu.
8 Chăm sóc thế hệ sau.










∇ Đánh dấu () và ghi theo yêu cầu vào bảng 1 để thấy tính đa dạng trong cấu
tạo và môi trường sống của chân khớp.

Em hãy rút ra nhận xét đa dạng về tập tính?


Tiết 30 – Bài 29 ĐẶC ĐIỂM CHUNG VÀ VAI TRÒ CỦA
NGÀNH CHÂN KHỚP
I - ĐẶC ĐIỂM CHUNG
II - SỰ ĐA DẠNG Ở CHÂN KHỚP

1. Đa dạng về cấu tạo và môi trường sống
2. Đa dạng về tập tính
III - VAI TRÒ THỰC TIỄN

? Hãy kể tên một số đại diện thuộc lớp giáp xác,

lớp hình nhện, và lớp sâu bọ có ở địa phương em?


Bảng 3. Vai trò của ngành chân khớp
STT

1

2

Tên các đại diện có ở
địa phương

Lớp giáp xác

Lớp hình nhện

Có lợi

Tôm sông



Tép



Cua đồng



Nhện chăng lưới



Bọ cạp



Con ve bò

3

Lớp sâu bọ




Châu chấu



Ong mật



Mọt hại gỗ

Có hại





∇ Hãy dựa vào kiến thức đã học, liên hệ đến thực tiễn thiên nhiên,
đánh dấu () vào ô trống của bảng 3 cho phù hợp.


Bảng 3. Vai trò của ngành chân khớp
STT

1

2

Tên các đại diện có ở
địa phương

Lớp giáp xác

Lớp hình nhện

Có lợi

Tôm sông

Thực phẩm

Tép

Thực phẩm

Cua đồng

Thực phẩm

Nhện chăng lưới

Bắt sâu bọ
có hại
Bắt sâu bọ có
hại …

Bọ cạp
Con ve bò

3

Lớp sâu bọ

Có hại

Truyền bệnh

Châu chấu

Thực phẩm

Ong mật

Làm thuốc, thụ
phấn cho hoa

Mọt hại gỗ

Hại cây trồng

Hại đồ gỗ
trong nhà


Bài tập
Khoanh tròn vào chữ cái đầu câu trả lời đúng
a) Chân khớp có bộ xương ngoài bằng kitin.
b) Cung cấp thực phẩm cho con người: Châu chấu,
ve bò.
c) Chân khớp rất đa dạng về cấu tạo, môi trường
sống và tập tính.
d) Thụ phấn cho cây trồng: Châu chấu, sâu non.
e) Truyền bệnh: Ruồi, muỗi …


DĂN DÒ

- Về nhà xem lại bài đã học.
- Nghiên cứu trước bài 31: Cá chép (sgk trang 102).
- Về nhà quan sát trước cấu tạo ngoài của cá chép.