CHU KỲ TẾ BÀO.PPT

TRƯỜNG CĐ Y TẾ BÌNH DƯƠNG

BÀI GIẢNG
SINH HỌC ĐẠI CƯƠNG
DI TRUYỀN

GV: THÂN THỊ DIỆP NGA


Cơ chế nào giúp cho các
sinh vật này từ một tế bào
ban đầu (hợp tử) phát triển
thành cơ thể có hàng tỉ tế
bào?


SINH HỌC ĐẠI CƯƠNG- DI TRUYỀN

CHƯƠNG II
CHU KỲ SỐNG CỦA TB
VÀ SỰ PHÂN BÀO


SỰ SINH SẢN CỦA TẾ BÀO.

Sự phân bào

Gián
phân
(Phân bào
có tơ)

Trực phân
(Phân bào
không tơ)

Nguyên phân
Giảm phân


I. CHU KIØ TẾ BÀO:

N

1. Khái niệm:
- Chu kì tế bào là
khoảng thời gian giữa
hai lần phân chia tế
bào.
- Bao gồm kì trung
gian và quá trình
nguyên phân.
- Kì trung gian chiếm
phần lớn thời gian (gồm
3 pha: G1, S, G2)

G1

S
G2

Nguyên

phân

Sơ đồ chu kì tế bào


2. Kì trung gian: Gồm 3 pha : G1, S, G2
N

G1

S
G2

Nguyên
phân

Kì trung gian chiếm phần
lớn thời gian của chu kì tế
bào.
Quá trình nguyên phân
chiếm thời gian rất nhỏ.
VD: ở người thời gian của
chu kì phân bào là 24 giờ
-Kì trung gian : 23 giờ.
-Quá trình nguyên phân: 1 giờ


* Pha G1
Tế bào tổng
hợp các chất

cần thiết cho
sự sinh
trưởng.

N

G1

S
G2

Nguyên
phân


- NST tự nhân đôi
dính
nhauSở tâm động
* Pha
tạo thành NST kép.

ADN và
- NST kép gồm 2
nhiễm sắc
nhiễm sắc tử
thể
tự
(Cromatit).
nhân đôi.

Tâm động
Cromatit

N

G1

S
G2

Nguyên
phân

Nhiễm
Sắc
thể
kép


* Pha G2
Tế bào tổng hợp
tất cả những gì
còn lại.

N

G1

S
G2

Nguyên
phân

VD: vi sợi, các thành phần của các bào quan,
nhân con…


3. Cơ
Khố
i chế điều hòa:
-uThời gian và tốc độ phân chia ở các bộ phận, ở
động vật và thực vật là khác nhau.
ung
thư
- Chu kì tế bào được điều khiển bằng một hệ
thố
ở ng điều hòa rất tinh vi.
gan
- Nếu cơ chế điều khiển phân bào bò hư hỏng cơ
thể sẽ bò bệnh.

VD: Bệnh ung thư


Thuốc lá, rượu bia và các chất độc
hại… là những tác nhân gây ung thư.


II. SỰ PHÂN BÀO NGUN NHIỄM

Bao gồm 2 quá trình:
phân chia nhân và phân chia tế bào chất.
Trung thể
Nhân
con
Nhân
Tế bào chất


1. Phaân chia nhaân:

Kì ñaàu

Kì cuoái

Kì giöõa

Kì sau


NST KÉP
TÂM ĐỘNG

THOI VÔ SẮC

TRUNG THỂ

CUỐI KÌ
KÌ

KÌ
TRUNG
CUỐ
GIỮ
SAU
A
I GIAN
KÌ
ĐẦ
U

Sự
phân
chia
nhân
diễn
ra
mấy
kì ?


a. Kì đầu:
- Nhiễm sắc thể co
xoắn và hiện rõ dần.
- Màng nhân và nhân
con tiêu biến.
- Bắt đầu hình thành
thoi phân bào.
- Là giai đoạn “bao
gói” vật liệu di

truyền và chuẩn bò
vật liệu chuyên chở.

Thoi
phân
bào

Hình
ảnh
thoi
phân
bào
chụp
dưới
kính
hiển
vi


b. Kì giữa:
- Nhiễm sắc thể kép co
xoắn cực đại.
- Nhiễm sắc thể xếp
thành một hàng trên
mặt phẳng xích đạo.
- NST đính vào tơ vô sắc
tại tâm động.

Mặt phẳng xích đạo
của thoi vô sắc

c. Kì sau:

- Nhiễm sắc tử tách nhau và di chuyển về
hai cực của tế bào.


d. Kì cuối:

- Nhiễm sắc thể bắt đầu dãn xoắn.
- Màng nhân và nhân con xuất hiện trở lại.


KÌ ĐẦU

KÌ GIỮA

CAÙC KÌ NGUYEÂN PHAÂN

KÌ CUỐI

KÌ SAU


Sự phân chia nhân:

Các kì
Những diễn biến cơ bản ở các kì
Kì đầu Hai trung tử, sao ở 2 cực tế bào và thoi vô sắc hình

thành, các NST kép đóng xoắn và đính vào các sợi tơ vô
sắc, NST co ngắn. Màng nhân, nhân con tiêu biến.

Kì giữa Các NST kép co ngắn cực đại, xếp thành 1 hàng ở

mặt phẳng xích đạo của thoi vô sắc, có hình thái đặc
trưng rõ ràng nhất.

Kì sau Từng NST kép tách ở tâm động thành 2NST đơn,
phân li về 2 cực tế bào do sự co rút của sợi thoi vô
sắc.

Kì cuối Màng nhân xuất hiệnï và hình thành 2 nhân con, thoi
vô sắc biến mất, NST đơn duỗi xoắn.


2. Sự phân chia tế bào chất

Phâ
Phân
n chia
chia TBC
tế bàogiữa
TBTV
và
TBĐV
khá
c
chất diễn ra ở kì

nhau như
nào?thế nào?

TBĐV

TBTV

TBTV


Sự phân chia tế bào chất


2. Phân chia tế bào chất:
- Phâ
Ở độ
g vậtế
t: mà
tết ở
n nchia
bàongchấ
bà
thắ
lạnigởvậ
mặ
tếobà
o tđộ
t.t phẳng
xích đạo.
- Phâ

Ở thự
c vậttế
: tạ
cht ở
n chia
bàoová
chấ
ngă
n
tế
bà
o
ở
mặ
t
phẳ
n
g
tế bào thực vật.
xích đạo.
Vách ngăn

- Tế bào chất được phân chia một cách ngẫu nhiên.


2. Sự phân chia tế bào chất
• - Sự phân chia TBC rõ

nhất ở kì cuối.
• - Ở TBĐV : hình

thành eo thắt ở vùng
xích đạo của TB ( co
thắt từ ngoài MSC vào
trung tâm)
• - Ở TBTV : hình thành
vách ngăn ở vùng xích
đạo TB ( từ trung tâm
đi ra ngoài vách TB)
TBÑV

TBTV


3. Kết quả của nguyên phân:
- Tạo ra 2 tế bào con có bộ nhiễm sắc thể giống
hệt nhau và giống hệt tế bào mẹ ban đầu.

Cơ chế nào giúp tạo ra hai tế bào con có
bộ NST hoàn toàn giống nhau và giống hệt
tế bào mẹ ban đầu?