Bài 3 ứng dụng định luật truyền thẳng của ánh sáng

PHÒNG GD

V

T

HUYỆN DẦU TIẾNG * TRƯỜNG THCS

L

*
* NIÊN KHOÁ 2015-2016

Ý

Ậ

Chào các em học sinh thân mến


KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Hãy phát biểu nội dung của định luật truyền thẳng của ánh sáng ?
Trong môi trường trong suốt và đồng tính, ánh sáng truyền đi theo đường thẳng.

2.Đường truyền của tia sáng được biểu diễn như thế nào ?
Đường truyền của tia sáng được biểu diễn bằng một đường thẳng có mũi tên chỉ hướng.

3.Trong hình 2.3 hình nào vẽ đúng đường truyền của ánh sáng từ không khí (1) vào nước (2)?



A.

(1)

B.

(2)

C.

(1)
(2)

D.
(1)

(1)

(2)

(2)


Ban ngày trời nắng, không có mây, ta nhìn
thấy bóng của một cột in rõ nét trên mặt
đất. Khi có một đám mây mỏng che khuất
Mặt Trời thì bóng đó bị nhoè đi. Vì sao có
sự biến đổi đó?

Mặt Đất

Tiết 3-Bài 3: ỨNG DỤNG ĐỊNH LUẬT TRUYỀN THẲNG
CỦA ÁNH SÁNG
I. Bóng tối – Bóng nửa tối :
1-Thí nghiệm 1:
Bố trí thí nghiệm như hình 3.1.
Hãy quan sát vùng sáng, vùng tối trên màn


C1: Hãy chỉ ra trên màn chắn vùng sáng, vùng tối. Giải thích vì sao các vùng các vùng đó lại tối hoặc sáng?

Vùng sáng

Vùng sáng có màu trắng: vì nó nhận được ánh sáng từ bóng đèn pin truyền tới.

Vùng tối

Có vùng tối trên màn chắn vì ánh sáng từ ngọn đèn
chiếu tới màn chắn đã bị miếng bìa chắn lại.

Hình 3.1


Tiết 3-Bài 3: ỨNG DỤNG ĐỊNH LUẬT TRUYỀN THẲNG
CỦA ÁNH SÁNG
I. Bóng tối – Bóng nửa tối :
1-Thí nghiệm 1:
Nhận Xét
Trên màn chắn đặt phía sau vật cản có một vùng không

nhận được ánh sáng từ……………………..tới gọi là bóng
tối

nguồn sáng truyền


I. Bóng tối – Bóng nửa tối :
Thí nghiệm 1:
Thí nghiệm 2:
Bố trí thí nghiệm như hình 3.1.

Vùng bóng nửa tối

2

-> Vì vùng này chỉ nhận một phần ánh sáng từ ngọn đèn điện
truyền tới.

Hãy quan sát 3 vùng khác nhau trên màn

C2: hãy chỉ ra trên màn chắn vùng nào
là bóng tối, vùng nào được chiếu sáng
đầy đủ. Nhận xét độ sáng của vùng còn

3 Vùng được chiếu sáng đầy đủ

lại so với 2 vùng trên và giải thích vì
1
sao có sự Vùng
khác nhau

bóng đó
tối

Hình 3.2


Tiết 3-Bài 3: ỨNG DỤNG ĐỊNH LUẬT TRUYỀN THẲNG
CỦA ÁNH SÁNG
I. Bóng tối – Bóng nửa tối :
Thí nghiệm 1:
Thí nghiệm 2:
* Nhận xét:
Trên màn chắn đặt phía sau vật cản có vùng chỉ nhận được ánh sáng từ ………………............................. tới gọi là bóng nửa
một phần của nguồn sáng truyền
tối
3 - Kết luận:

-

Bóng tối nằm ở phía sau vật cản không nhận được ánh sáng từ nguồn sáng truyền tới .

-

Bóng nửa tối nằm ở phía sau vật cản chỉ nhận được ánh sáng từ một phần của nguồn sáng truyền tới .


Đây là những hiện tượng tự nhiên gì?

Nhật thực

Nguyệt thực


Tiết 3-Bài 3: ỨNG DỤNG ĐỊNH LUẬT TRUYỀN THẲNG
CỦA ÁNH SÁNG

I. Bóng tối – Bóng nửa tối :
II. Nhật thực-Nguyệt thực :

Em hãy nêu Quỹ đạo Mặt Trời,Mặt Trăng và Trái Đất ?



Tiết 3-Bài 3: ỨNG DỤNG ĐỊNH LUẬT TRUYỀN THẲNG
CỦA ÁNH SÁNG
I. Bóng tối – Bóng nửa tối :
II. Nhật thực-Nguyệt thực :
1.Nhật thực


Hiện tượng nhật thực

Nhật thực toàn phần

Nhật thực một phần


Tiết 3-Bài 3: ỨNG DỤNG ĐỊNH LUẬT TRUYỀN THẲNG
CỦA ÁNH SÁNG
I. Bóng tối – Bóng nửa tối :

II. Nhật thực-Nguyệt thực :
1.Nhật thực
Nhật thực xảy ra vào ban ngày
Khi đó Mặt Trời, Mặt Trăng,Trái Đất cùng nằm trên một đường thẳng.
Mặt Trời bị Mặt Trăng che khuất.
Vùng tối (hay bóng nửa tối) trên Trái Đất cho ta thấy hiện tượng Nhật thực toàn phần (hoặc 1 phần)


Tiết 3-Bài 3: ỨNG DỤNG ĐỊNH LUẬT TRUYỀN THẲNG
CỦA ÁNH SÁNG
I. Bóng tối – Bóng nửa tối :
II. Nhật thực-Nguyệt thực :
1.Nhật thực
C3: Giải thích vì sao đứng ở nơi có nhật thực toàn phần ta lại không nhìn thấy Mặt Trời và thấy
trời tối lại?
 Trả lời: Vì lúc này ta đang đứng trong vùng bóng tối của Mặt Trăng, ánh sáng từ Mặt Trời chiếu tới
khu vực có nhật thực toàn phần đã bị Mặt Trăng che khuất hoàn toàn, tại đó ta thấy trời tối lại.


Tiết 3-Bài 3: ỨNG DỤNG ĐỊNH LUẬT TRUYỀN THẲNG
CỦA ÁNH SÁNG
I. Bóng tối – Bóng nửa tối :
II. Nhật thực-Nguyệt thực :
1.Nhật thực
2.Nguyệt thực:


Ở vùng bóng tối này xảy ra hiện tượng Nguyệt Thực

Các hình dạng của Mặt Trăng khi diễn ra Nguyệt thực

C4: Hãy chỉ ra trên hình, Mặt Trăng ở vị trí nào thì người đứng ở điểm A trên Trái Đất thấy trăng sáng, thấy có Nguyệt thực?

3

2

A
1

Mặt trăng ở vị trí 2 và 3 thì người đứng ở điểm A sẽ thấy trăng sáng.
 Mặt trăng ở vị trí 1 thì thấy người đứng ở điểm A sẽ thấy Nguyệt thực.


Tiết 3-Bài 3: ỨNG DỤNG ĐỊNH LUẬT TRUYỀN THẲNG
CỦA ÁNH SÁNG
I. Bóng tối – Bóng nửa tối :
II. Nhật thực-Nguyệt thực :
1.Nhật thực
2.Nguyệt thực:
Nguyệt thực xảy ra ban đêm.
Khi đó, Mặt Trời,Trái Đất, Mặt Trăng cùng nằm trên một đường thẳng.
Mặt Trăng bị trái đất che khuất không được mặt trời chiếu sáng.


I. Bóng tối – Bóng nửa tối :
II. Nhật thực-Nguyệt thực :
III. Vận dụng:
C5: Ở thí nghiệm 2, di chuyển miếng bìa từ từ lại gần màn chắn. Quan sát xem bóng tối và bóng nửa tối thay đổi

như thế nào?

 Trả lời: Bóng tối và bóng nửa tối
thu bị hẹp dần lại. Khi tấm bìa gần
màn chắn thì bóng nửa tối biến mất,
chỉ còn bóng tối.

Hình 3.2


I. Bóng tối – Bóng nửa tối :
II. Nhật thực-Nguyệt thực :
III. Vận dụng:
C6: Ban đêm khi dùng một quyển vở che kín một bóng đèn dây tóc đang sáng, trên bàn sẽ tối, có khi không thể đọc
sách được. Nhưng nếu dùng quyển vở che đèn ống thì ta vẫn đọc được. Giải thích vì sao lại có sự khác nhau đó?

 Trả lời: Vì kích thước nguồn sáng của đèn ống lớn, nên khi ta che thì ánh sáng từ đèn vẫn còn tạo ra ít nhất là bóng
nửa tối, nên ta vẫn đọc sách đượac. Còn đèn dây tóc có kích thước nguồn sáng nhỏ, không tạo ra bóng nửa tối được mà
chỉ tạo ra bóng tối nên ta không thể đọc sách được.


Bài học đã
KẾT THÚC

Chúc các em học sinh
mạnh khỏe và thành đạt


BÀI 3: ỨNG DỤNG TRUYỀN THẲNG CỦA ÁNH SÁNG
3.1.Đáp án B

3.2.Đáp án B
3.3.Vì vào những ngày đêm rằm Mặt Trời, Mặt Trăng,Trái Đất mới có khả năng nằm thẳng hàng với nhau

3.4.

Giải
Bóng cọc 0.8 m : Cọc 1m
Tia sáng Mặt Trời
Bóng cột 5 m: h của cột ?
Độ cao cột đèn là:
h=

Cột

1.5
0,8

Cọc 1m

Bóng cột 5 m

Bóng cọc 0.8m

= 6,25 (m)


3.5.Đáp án C
3.6.Đáp án D
3.7.Đáp án D
3.8.Đáp án B

3.9.Đáp án B
3.10.Đáp án D
3.11

A

B

C

D

3.12.Đáp án: Bóng đèn điện là nguồn sáng nhỏ nên phía sau bàn tay chỉ có bóng tối. Đèn ống là nguồng sáng lớn
nên phía sau bàn tay có bóng tối và bóng nửa tối.