Bài 9 sụ phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn vật lý 9

   

TiÕt 9 sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo

vËt liÖu lµm d©y dÉn

l
R=ρ
S


Kiểm tra bài cũ
Câu 2: Hai dây dẫn bằng đồng có cùng chiều dài. Dây thứ nhất có tiết
diện S1 = 5mm2 và có điện trở R1= 8,5 ôm. Dây thứ hai có tiết diện
S2=0,5mm2 . Tính điện trở R2?
Trả lời câu 2 (kích vào đây 2 lần ra lời giải)

Vì S2 = S1/10
nên R2=10R1= 85ôm


Tiết 9 bài 9

sự
của
ở lớp 7,phụ
ta đã biết thuộc
đồng là kim loại dẫn
điện rất
tốt, chỉ kém có bạc, nhưng lại rẻ hơn bạc rất
nhiều. điện

Vì thế đồng trở
thường đượcvào
dùng làm dây
dẫn để nối các thiết bị và dụng cụ trong các mạng
điện. Vậy căn cứ vào đặc trưng nào để biết chính
xác vật liệu này dẫn điện tốt hơn vật liệu kia ?

vật liệu làm
Đó là nội dung
nghiên cứudẫn
của bài hôm nay:
dây


Tiết 9 sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
I. sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
C1. Để xác định sự phụ
thuộc của điện trở vào vật
liệu làm dây dẫn thì phải
tiến hành thí nghiệm với
dây dẫn có đặc điểm gì ?

TLC1. Để xác định sự phụ thuộc của
điện trở vào vật liệu làm dây dẫn thì
phải tiến hành đo điện trở của các dây
dẫn có cùng chiều dài và cùng tiết diện
nhưng bằng các vật liệu khác nhau.

1. Thí nghiệm
a. Hãy vẽ sơ đồ mạch điện để tiến hành thí nghiệm xác định điện trở

của các dây dẫn.
b. Lập bảng ghi kết quả TN.
c. Tiến hành TN.
d. Từ kết quả TN hãy rút ra nhận xét xem điện trở của các dây dẫn này
là như nhau hay khác nhau.


Tiết 9 sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
I. sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
1. Thí nghiệm
a.Sơ đồ mạch điện để tiến hành TN xác định điện trở của các dây dẫn.

K

+

-

A
Dây dẫn để xác định điện trở

V


Tiết 9 sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
I. sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
1. Thí nghiệm
a. Sơ đồ mạch điện để tiến hành TN xác định điện trở của các dây dẫn.
b. Lập bảng ghi kết quả TN.
KQ đo

Hiệu điên thế
(V)

Cường độ dòng
điện (A)

Điện trở dây
dẫn ( )

Lần TN
Dây đồng

U1=

I1 =

R1=

Dây nhôm

U2=

I1=

R2=

U3=

I3=

R3=

Dây sắt


TiÕt 9 sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn
I. sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn
1. ThÝ nghiÖm
c. TiÕn hµnh TN.

K

6V

D©y ®ång l1= 100m, S1=1mm2
3

1

+

A

5

6

0

K

4

2

-

3

1

+

V

A

5

6

0

K

4

2

-

B


TiÕt 9 sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn
I. sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn
1. ThÝ nghiÖm
c. TiÕn hµnh TN.

K

6V

D©y nh«m l1= 100m, S1=1mm2
3

1

+

A

5

6

0

K

4

2

-

3

1

+

V

A

5

6

0

K

4

2

-

B


TiÕt 9 sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn
I. sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn
1. ThÝ nghiÖm
c. TiÕn hµnh TN.

K

6V

D©y s¾t l1= 100m, S1=1mm2
3

1

+

A

5

6

0

K

4

2

-

3

1

+

V

A

5

6

0

K

4

2

-

B


Tiết 9 sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
I. sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
1. Thí nghiệm
Lập bảng ghi kết quả TN (số liệu ghi bảng dưới là xấp xỉ).
KQ đo

Hiệu điên thế
(V)

Cường độ dòng
điện (A)

Điện trở dây
dẫn ( ôm )

Lần TN
Dây đồng

U1= 6V

I1= 3,5

R1= 1,7

Dây nhôm

U2= 6V

I 1= 2

R2= 3

Dây sắt

U3= 6V

I3= 0,5

R3= 12

2. Kết luận
Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào vật liệu làm dây dẫn.


Tiết 9 sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
I. sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
II. điện trở SUấT Công thức điện trở
1. Điện trở suất
Sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn được đặc trưng bằng
một đại lượng là điện trở suất của vật liệu.
Điện trở suất của một vật liệu (hay một chất) có trị số bằng điện trở của
một đoạn dây dẫn hình trụ được làm bằng vật liệu đó có chiều dài 1 m và
có tiết diện là 1 m2.
Điện trở suất được ký hiệu là (đọc là rô)

m (đọc là ôm mét)
Đơn vị của điện trở suất là

R3= 12


B¶ng 1: §iÖn trë suÊt ë 200C cña mét sè chÊt
Kim lo¹i

ρ(Ωm)

Hîp kim

ρ(Ωm)

B¹c

1,6.10-8

Nikªlin

0,40.10-6

§ång

1,7.10-8

Manganin

0,43.10-6

Nh«m

2,8.10-8

Constantan

0,50.10-6

Vonfam

5,5.10-8

Nicrom

1,10.10-6

S¾t

12,0.10-8


Tiết 9 sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
I. sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
II. điện trở SUấT Công thức điện trở
1. Điện trở suất
C2
Dựa vào bảng 1 hãy tính điện trở của đoạn dây dẫn Constantan dài
l = 1m và có tiết diện S = 1mm2
TLC2
Điện trở của đoạn dây dẫn Constantan dài l = 1m và có tiết
diện S = 1mm2 là: 0,5.10-6 / 1.10-6 = 0,5

R3= 12


Tiết 9 sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
I. sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
II. điện trở SUấT Công thức điện trở
1. Điện trở suất
2. Công thức điện trở

C2. Để xây dựng công thức điện trở R của một đoạn dây dẫn có chiều dài
l, có tiết diện S và làm bằng vật liệu có điện trở suất
, hãy tính các bư
ớc như bảng dưới.
Các bước tính Dây dẫn (được làm từ vật liệu có điện
trở suất )
1

Chiều dài 1 m

Tiết diện 1m2

2

Chiều dài l (m)

Tiết diện 1m

3

Chiều dài l (m)

2

Tiết diện S (m

2)

Điện trở của dây
dẫn
R1 =



R2 =

l

R1 =

R3= 12

l

S


TiÕt 9 sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn
I. sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn
II. ®iÖn trë SUÊT – C«ng thøc ®iÖn trë
1. §iÖn trë suÊt

2. C«ng thøc ®iÖn trë
3. KÕt luËn

§iÖn trë cña cña d©y dÉn ®­îc tÝnh b»ng c«ng thøc

l
R=ρ
S

trong ®ã:

ρ

lµ ®iÖn trë suÊt (

Ω m)

l lµ chiÒu dµi d©y dÉn (m)
S lµ tiÕt diÖn d©y dÉn (m2 )

R3= 12


Tiết 9 sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
I. sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
II. điện trở SUấT Công thức điện trở
III. Vận dụng
C4 Tính điện trở của đoạn
dây dẫn đồng dài l = 4m có
tiết diện tròn, đường kính

d=1mm (lấy = 3,14 )

Giải C4 Tiết diện của dây đồng là: S =
r2.3,14 = (5.10-4)2 3,14= 7850.10-10m2
Điện trở của đoạn dây dẫn là:
R= 1,7.10-8.4/7850.10-10 0,087

R3= 12


Tiết 9 sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
I. sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
II. điện trở SUấT Công thức điện trở
III. Vận dụng
C5 Từ bảng 1 hãy tính:

TLC5 Từ bảng 1 ta tính:

+ Điện trở sợi dây nhôm dài
2m có tiết diện 1mm2.

+ Điện trở sợi dây nhôm :

+ Điện trở của sợi dây
nikêlin dài 8m, có tiết diện
tròn và đường kính là 0,4mm
(lấy = 3,14 )
+ Điện trở sợi dây đồng dài
400m và có tiết diện 2mm2

R= 2,8.10-8.2.106= 0,056
+ Điện trở của sợi dây nikêlin :
R= 0,4.10-6.8/3,14.(0,2.10-3)2 25,5
+ Điện trở sợi dây đồng dài :
R=1,7.10-8.400/2.10-6= 3,4


Tiết 9 sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
I. sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
II. điện trở SUấT Công thức điện trở
III. Vận dụng
C6 Một sợi dây tóc bóng đèn
làm bằng vonfam ở 200C có
điện trở 25 ôm, có tiết diện
tròn bán kính 0,01mm. Hãy
tíh chiều dài của dây tóc này
(lấy = 3,14 )

TLC6
Chiều dài của dây tóc là:
l = R.S/

=25.3,14.10-10/5,5.10-8

14,3 cm

R3= 12


Một số hình ảnh của dây dẫn làm bằng các

vật liệu khác nhau

Các cuộn biến thế đư
ợc cuốn bằng dây
đồng.

Dây nhôm, dây
đồng và vẽ mặt
cắt của nó.

Dây cáp có lõi
giữa
bằng
đồng.

Dây hợp kim

Dây điện dân
dụng
làm
bằng đồng.


Ghi nhớ
Điện trở suất của vật liệu càng
nhỏ thì vật liệu đó dẫn điện
càng tốt.
Điện trở của dây dẫn tỷ lệ
thuận với chiều dài l của dây
dẫn, tỷ lệ nghịch với tiết diện S

của dây dẫn và phụ thuộc vào
vật liệu làm dây dẫn: R = l
S


Dặn dò
- Về nhà học kỹ bài, đọc có thể
em chưa biết.

- Làm bài tập 9 trang 14 SBT


C¸m ¬n c¸c em?


Slide dành cho thầy (cô)
Nhân bài giảng thứ 142 đưa lên thư viện Violet, tác giả
(Nguyễn Văn Yên) có mấy lời gửi quí thầy (cô) như sau:
+ Cám ơn sự quan tâm (tải về) và những ý kiến đóng góp đối
với bài giảng của thầy (cô). Việc đó có tác dụng như là
những hiệu ứng nối tiếp cho các bài sau của tác giả.
+ Để tiện cho các thầy (cô) tìm bài, TG giới thiệu có một số
trang có sắp xếp thứ tự VL9 như /> và
một số trang khác.
+ Thầy (cô) có ý kiến gì đóng góp có thể vào Website:
/>Chúc các thầy (cô) mạnh khoẻ-trí tuệ-phát
triển